Spis treści / Table of Contents

Spis treści
Wprowadzenie (Ewa Golachowska, Anna Zielińska) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
I. Panel Tożsamość wobec wielojęzyczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1. Wypowiedzi panelistów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zbigniew Greń, Tożsamość jako narzędzie operacjonalizacji relacji między­
ludzkich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stanisław Dubisz, Tożsamość w zbiorowościach polonijnych . . . . . . . . . . Jolanta Mindak-Zawadzka, Bałkańska wielojęzyczność dawniej i obecnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Elżbieta Smułkowa, Badania wielojęzyczności na Brasławszczyźnie (Białoruś) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jadwiga Zieniukowa, Liturgia w języku kaszubskim jako przejaw emancypacji tego języka na przełomie XX i XXI wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jolanta Tambor, Status etnolektu a identyfikacja etniczna i narodowa.
Przykład Śląska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Justyna Straczuk, Społeczne konteksty negocjowania tożsamości przez
praktyki językowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
2. Dyskusja panelowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
II. Artykuły . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
65
1. Mniejszości językowe wobec większości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nicole Dołowy-Rybińska, Autochtoniczne mniejszości kulturowe w wielojęzycznej Europie. Wyzwania, korzyści, zagrożenia . . . . . . . . . . . . . . Jolanta Tambor, Narodziny języka, narodziny nowej tożsamości. Casus
Górnego Śląska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Barbara Morcinek, Anachronizm czy współczesność – konflikt między Ślązakami a gorolami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Danuta Roszko, Tożsamość litewskiej mniejszości narodowej w Polsce . . . Michał Głuszkowski, Dwa języki – jedna tożsamość. Wierszyna – polska
wieś na Syberii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Inga Kuźma, Przypadek dwujęzyczności i dwukulturowości – członkowie
Klubu Edukacyjnego Fundacji im. R. S. Laudera w Łodzi . . . . . . . . . . Katarzyna Marcol, Wielojęzyczność i dynamika tożsamości wiślan w Wojwodinie (Serbia) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Magdalena Dyras, Rekonstrukcje tożsamości „naddunajskich Szwabów”
wobec wielojęzyczności kulturowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bożena Itoya, Słowniki górnołużyckie jako obraz tożsamości Łużyczan . . Katarzyna Tempczyk, Autoidentyfikacja grupy użytkowników języka
esperanto: od ruchu społecznego do diaspory językowej . . . . . . . . . . . . Barbara Jańczak, Akty tożsamości w małżeństwach polsko-niemieckich . . 13
18
22
27
30
39
43
67
85
95
105
119
131
149
167
179
193
211
6
Spis treści
2. Wielojęzyczność i wielokulturowość pogranicza . . . . . . . . . . . . . . . . Ewa Dzięgiel, Polacy czy cudzoziemcy? Kształtowanie się identyfikacji narodowej młodzieży polskiego pochodzenia na Ukrainie . . . . . . . . . . . . . Helena Krasowska, Tożsamość wielojęzycznych górali bukowińskich . . . . Olga Guszczewa, Język a tożsamość kulturowa w warunkach bilingwizmu
białorusko-rosyjskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Anna Żebrowska, Język Wołożyńszczyzny wczoraj i dziś . . . . . . . . . . . . Marta Wojewódzka, Tożsamości codzienne społeczności dwujęzycznej na
Sokólszczyźnie w kontekście socjolingwistycznym i kulturowym . . . . . Małgorzata Ostrówka, Miejsce polszczyzny we wspólnocie komunikatywnej ziemi bobrujskiej na podstawie powieści „Nadberezyńcy” Floriana
Czarnyszewicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Barbara Dwilewicz, O języku polskim na Litwie na początku XX wieku
(na podstawie prasy wileńskiej) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grzegorz Dąbrowski, Języki czy język? O kulturowych i społecznych mechanizmach funkcjonowania języka w kulturze Wileńszczyzny . . . . . . 3. Doświadczenie wielojęzyczności i międzykulturowości w tekstach
literackich, publicystycznych i propagandowych . . . . . . . . . . . . . . . Dorota Pazio-Wlazłowska, „Pokochałam te wiersze obce”. O Natalii Gor­
baniewskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Joanna Roszak, „Szalom, achi”: Budowanie/rozpraszanie tożsamości poetów żydowskich języka niemieckiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Anna Boguska, Autentyczność poszukiwana. O czytaniu tożsamości chorwackich wyspiarzy poprzez literackie obrazy wysp . . . . . . . . . . . . . . . . Ilija Paczew, Artystyczne wymiary tożsamości w bułgarskiej powieści
współczesnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Katarzyna Taborska, Mityczne i postmityczne kreowanie tożsamości w wybranych narracjach środowiskowych polsko-niemieckiego pogranicza . . .
Agnieszka Gucka, Język jako narzędzie polityki. Język serbsko-chorwacki
w XIX i XX wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
235
247
255
263
275
289
303
315
331
333
343
365
381
403
421
Notki o autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437
Summary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451
Table of Contents
Preface (Ewa Golachowska, Anna Zielińska) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
I. Panel Identity and Multilingualism . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
13
1. Contributions of the Panellists . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zbigniew Greń, Identity as a Tool for the Operationalisation of Interpersonal Relations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stanisław Dubisz, Identity in the Communities of Polish Diaspora . . . . . Jolanta Mindak-Zawadzka, Multilingualism in the Balkans – Past and
Present . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Elżbieta Smułkowa, Research on Multilingualism in the Braslau ­Region
(Belarus) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jadwiga Zieniukowa, Liturgy in the Kashubian Language as a Sign of the
Emancipation of This Language at the Turn of the 21st Century . . . . . . Jolanta Tambor, The Status of Ethnolect in View of National and Ethnic
Identification: An Example from Silesia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Justyna Straczuk, Social Contexts of Negotiating Identity Through Language Practices . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
18
22
27
30
39
43
2. Panel Discussion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
II.Articles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
65
1.Linguistic Minorities in Relation to the Majority . . . . . . . . . . . . . . . Nicole Dołowy-Rybińska, Indigenous Cultural Minorities in Multilingual Europe. Challenges, Advantages, Threats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jolanta Tambor, Birth of a Language, Birth of a New Identity. The Case of
Upper Silesia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Barbara Morcinek, Anachronistic or Contemporary? Conflict between the
Silesians and the Gorole . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Danuta Roszko, Identity of the Lithuanian Minority in Poland . . . . . . . Michał Głuszkowski, Two Languages, One Identity: Vershina – A Polish
Village in Siberia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inga Kuźma, A Case of Bilingualism and Biculturalism: Members of the
R. S. Lauder Educational Club in Łódź . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Katarzyna Marcol, Multilingualism and Identity Dynamics of the
Wiślanie in Vojvodina (Serbia) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Magdalena Dyras, Reconstructions of the Donauschwabe Identity in View
of Cultural Multilingualism . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bożena Itoya, Dictionaries of the Upper Sorbian Language as a Reflection
of the Sorbs’ Identity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
85
95
105
119
131
149
167
179
8
Table of Contents
Katarzyna Tempczyk, Esperantists: From a Social Movement to Cultural
Diaspora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Barbara Jańczak, Acts of Identities in German-Polish Marriages . . . . . . . 193
211
2. Multilingualism and Multiculturalism in Borderlands . . . . . . . . . . . . . 233
Ewa Dzięgiel, Poles or Foreigners? Formation of National Identification
among the Youth of Polish Descent in Ukraine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Helena Krasowska, The Identity of Multilingual Bukovinian High­
landers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Olga Guszczewa, Language and Cultural Identity in Bilingual Belarusian-Russian Conditions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Anna Żebrowska, The Past and Present of the Language of Valozhyn
­Region . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Marta Wojewódzka, Everyday Identities of a Bilingual Community from
the Sokółka Region in a Sociolinguistic and Cultural Context . . . . . . . . Małgorzata Ostrówka, Position of the Polish Language within a Communicative Community in Bobruysk Land on the Basis of Florian Czarnyszewicz’s Novel “Nadberezyńcy” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Barbara Dwilewicz, On Polish Language in Lithuania in the Beginning of
the 20th Century (On the Basis of Vilnius Press) . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grzegorz Dąbrowski, Languages or Language? Cultural and Social
Mechanisms of Language Functioning in the Culture of the Vilnius
Region . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.Experience of Multilingualism and Interculturalism in Literary, Journalistic and Propaganda Publications . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dorota Pazio-Wlazłowska, “I Have Come to Love This Foreign Poetry”:
On Natalia Gorbaniewska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Joanna Roszak, “Shalom, achi”: Jewish Poets Writing in German and
Their Identity Construction / Disintegration . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Anna Boguska, In Search of Authenticity: On Understanding the Identity
of Croatian Islanders through the Literary Imagery of Islands . . . . . . . . .
Ilija Paczew, Artistic Dimensions of Identity in Contemporary Bulgarian
Fiction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Katarzyna Taborska, Mythical and Post-Mythical Creation of Polish-German Borderland Identity in Selected Local Narratives . . . . . . . . . . . . . Agnieszka Gucka, Language as a Political Tool: Serbo-Croatian Language
in the 19th and 20th Century . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
247
255
263
275
289
303
315
331
333
343
365
381
403
421
About the Authors . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437
Summary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451