polski instytut naukowy w ameryce

POLSKI INSTYTUT NAUKOWY W AMERYCE (PIN);
WIELKI PLUS DLA POLONII I POLSKI
(Polish Institute of Arts & Sciences of America) (PIASA)
Polski Instytut Naukowy w Ameryce (Polish Institute of Arts & Sciences of America )
powstal w 1942 latach II wojny swiatowej w Nowym Jorku jako kontynuacja na czas
okupa;cji Polskiej Akademii Umiejetnosci w Krakowie. Wiec byl w zasadzie Polska
Akademia na wygnaniu. Od lat powojennych 1945 jest niezalezna instytucja naukowa
amerykanska. Ponad pol wieku PIN wystepowal w obronie wolnej mysli naukowej I
praw czlowieka w Polsce. Na ile glos podnoszony przez przewodcow PINu byl
doslyszany I skuteczny to juz zostawiamy historykom I przyszlym pokolenion do
rostrzygniecia. Prezes PAN, Prof. Aleksander Gieysztor napisal z okazji 50lecia PINu
w 1992”Zaslugi Instytutu dla podtzymywania moralnej I intelektualnej jednosci nauki
polskiej, sa godne najwyzszego uznania I wdziecznosci, a dorobek 50lecia budzi
szacunek”.
Instytut wiec jest organizacja naukowa I kulturalna o zasiegu ogolnonarodowym; w calej
swej historii przeszedl wiele zmian I przeobrazen. Coraz czesciej byl on organizacja nie
tylko zrzeszajaca naukowcow emigrujacych z Polski, lecz takze Polakow urodzonych w
Ameryce. Aktualnie zrzesza polskich polonijnych oraz amerykanskich naukowcow
ktorzy przez swoje badania naukowe sa zwiazani z Polska. Skupia uczonych z roznych
dyscyplin naukowych tak humanistycznych jak I nauk scislych reprezentujac
kilkadziesiat wyzszych uczelni amerykanskich. Sa tez artysci, pisarze, wybitni
przedstawiciele wolnych zawodow. Jednym slowem przyciaga elite naukowa I
kulturalna. PIN przyjmuje rowniez rokujacych nadzieje przyszlyuch naukowcow w
kategorii czlonkow studentow. Chodz PIN w prawdzie pozostanie organizacja naukowa ,
ale nie zyje w “wiezy z kosci sloniowej” lecz w realnym swiecie. Nie moze on
powstrzymywac sie od glosu w waznych sprawach wspolczesnosci. PIN bedzie zawsze
dazyl do wspolpracy, rozwoju nauki I kultury w Ameryce I w Polsce.
Misja Polskiego Instytutu jest szerzenie wiedzy o dziedzictwie intelekutalnym Polski w
pluralistycznym spoleczenstwie amerykanskim. Realizowano ja przez utrzymywanie
osrodka nauki I kultury w stolicy swiata, w Nowym Jorku, od 1986 w swojim wlasnym
pieciopietrowym domu (townhouse) przy 30 ulicy I Trzeciej Avenue I przez nastepujaca
dzialalnosc:
*Od roku 1956 Instytut wydaje nieprzerwanie stojacy na wysokim poziomie
kwartalnik “The Polish Review”, jedynym naukowym czasopismem W Ameryce
Polnocnej poswiecony wylacznie sprawom polskim I polonijnym.
• Publikuje ksiazki poprzez wydawnictwo “PIASA BOOKS”
• Corocznie organizuje na jednym z uniwersytetow amerykanskich
multidyscyplinarna konferencje z okazji swego walnego zgromadzenia
• Zarzadza Biblioteka I Archiwum zawierajacymi ponad 35,000 tomow ksiazek I
cenny zbior dokumentow, co czyni z Instytutu znakomite centrum badawcze.
Utworzono na stronie internetowej www.piasa.org podstrone “Archival
Information Center ‘ majaca charakter portalu internetowego , jako formy
przewodnikach po polonikach znajdujacych sie w USA.
•
•
•
•
Ustanowil doroczne nagrody w wysokosci 1000 dolarow w dziedzinie historii
(nagroda im. O. Haleckiego), nauk spolecznych (nagroda im. B. Malinowskiego ),
humanistyki (nagroda im. W. Lednickiego), nauk przyrodniczych (nagroda im. K.
Funka) I nauk stosowanych (nagroda im. T. Sendzimira), dla wyroznienia I
ucznienia uczonych z Ameryki Polnocnej.
Organizuje wyklady, wieczory autorskie, I wystawy sztuki w “stolicy swiata” w
Nowym Jorku.
Tam gdzie jest to wslasciwe I mozliwe, Instytut uzywa swego moralnego wplywu
dla promowania studiow polonistycznych na uniwersytetach I uczelniach
amerykanskich.
Wspolpracuje z Polska Akademia Umiejetnosci, Polska Akademia Nauk, Naczelna
Dyrekcja Archiwow Panstwowych, Biblioteka Narodowa , Fundacja Na Rzecz
Nauki Polskiej. Od 1990 roku PIN jest w stalych I bardzo przyjaznych
stosunkachz Ambasada Polski w Washingtonie I Konsulatem Generalnym Polski
w Nowym Jorku. Razem z Ambasada PIN Instytut ustanowil doroczna nagrode
im. Ambasadora Kazimierza Dziewanowskiego za najlepsza prace doktorska
dotyczaca Polski obroniona na uniwersytecie amerykanskim. PIN ma przyjazne I
bliskie kontakty w Fundacja Kosciuszkowska, ktorych dluga tradcja historyczna
siega lat czterdziestych XX wieku.
Instytut zawsze otwiera swoje podwoje dla Polskich naukowcow I studentow ktorzy
moga traktowac Instytut jako swe “pied a terre” Czestokroc informuja o swych
najnowszych badaniach w Sali wykladowej Instytutu. Instytut pragnie nadal byc forum
dla swobodnej wymiany mysli miedzy Polskim I Amerykanskiemi naukowcami. I
spojnik zycia naukowego tych ludzi ktorzy sie interesuja nauka I kultura Polski.
W przyszlosci Instytut bedzie potrzebowal powazne fundusze na rozne wazne projekty
t.j. a. Na urochomienie I rozwiniecie programow dla Polonijnych Studentow
uniwersyteckich b. Zwiekszenie liczby wydawanych ksiazek w serii PIASA BOOKS c.
Przyszpieszenie komputeryzacji biblioteki I archiwum PIN u d. Podjecia pracy nad
pracochlonnego projektu Slownikiem biograficznym uczonych polskiego pochodzenia w
Ameryce.Celem byloby wylonienie uczonych I badaczy polskiego pochodzenia z
wiodacymi 400 uniwersytetami amerykanskimi
PIN ma ograniczone zasoby ludzkie I finansowe. Zawsze dysponowal niewielkiemi
srodkami finansowymi. Wiec co rok poszukuje nowych zrodel finansowych. Jednak
mogl osiagnac duzo dzieki pracy spolecznej dyrekcji I wiekszosc pracownikow. Dla
Polonii I dla Polski sa potrzebne prezne I preztizowe instytucje promujace polska kulture
I nauke I wplywajace na kszaltowanie pozytywnego obrazu (image) Polski I Polonii w
spoleczenstwie amerykanskim. Polski Instytut Naukowy zalicza sie do takich instytucji.
Ale mimo wszytkich zalet, Instytut nie moze dostatecznie efektywnie dzialac, jezeli nie
bedzie dysponowal odpowiedniemi funduszami. Na to liczymy na poparcie nie tylko
naszych czlonkow I przyjaciol, ale na cala Polonie Amerykanska. Polonia w Ameryce
nie zginie I bedzie mogla w pelni wykorzystac swoj potencjal , jezeli bedzie miala
inspiracje I moralne poparcie ze strony organizacji ktora czyni ja swiadoma swojego
dziedzictwa I dumna z niego Polski Instytut Naukowy zalicza sie do takich instytucji.
Wiec Instytut jest potrzebny Polonii I Polsce.
Prof. dr Tadeusz Gromada
Dyrektor , Polski Instytut Naukowy w Ameryce
208 E. 30th Street
New York, N.Y. 10016
[email protected]