REZERWAT PRZYRODY „ZAJĘCZE WZGÓRZE”

REZERWAT PRZYRODY
„ZAJĘCZE WZGÓRZE”
Trójmiejski Park Krajobrazowy (TPK) utworzony został Uchwałą Nr XVI/89/79
Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 03.05,1979 roku na powierzchni 20104 ha.
Rozporządzenie Nr 5/94 Wojewody Gdańskiego z dnia 08.11.1994 roku zwiększyło
powierzchnię TPK do 20312 ha i wyznaczyło jego otulinę.
Z kolei Rozporządzenie Nr 11/98 Wojewody Gdańskiego z dnia 03.09.1998 roku,
dotąd obowiązujące, wyłączyło z obszaru parku śródleśną enklawę wsi Łężyce, co zmniejszyło
powierzchnię parku do19930 ha.
Aktualnie obowiązującym rozporządzeniem jest Rozporządzenie Wojewody
Pomorskiego nr 57/06 z dnia 15 maja 2006 r. w sprawie Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.
Według ustawy o ochronie przyrody, park krajobrazowy jest obszarem
chronionym ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe, a
celem jego utworzenia jest zachowanie, popularyzacja i upowszechnianie tych
wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju
Do najcenniejszych walorów przyrodniczych parku należy unikatowa
polodowcowa rzeźba terenu, uformowana przez procesy związane ze
zlodowaceniem północnopolskim, a zwłaszcza z jego ostatnią fazą, pomorską - od
15 do 13 tysięcy lat temu, od której zaczęło się ostateczne wycofywanie lądolodu
z naszych ziem.
Do podstawowych sposobów ochrony przyrody TPK należy też obejmowanie
wzmocnioną ochroną bierną i czynną wybranych, najcenniejszych w parku i otulinie
fragmentów środowiska przyrodniczego, zawierających lepiej zachowane naturalne lub
półnaturalne ekosystemy, stanowiska rzadkich i ginących gatunków, interesujące elementy
przyrody nieożywionej itp.
W TPK taką konserwatorską formę ochrony stanowią rezerwaty i pomniki przyrody. Aktualnie
mamy w parku 10 rezerwatów przyrody:
Źródliska w Dolinie Ewy
Zajęcze Wzgórze
Kacze Łęgi
Cisowa
Lewice
Gałęźna Góra
Pełcznica
Łęg nad Swelinią
Kacze Łęgi
Wąwóz Huzarów
Lasy w Dolinie Strzyży
Wąwóz Huzarów
oraz 167 pomników przyrody: 104 drzewa i grup drzew (w tym 2 drzewa na głazach), 63 głazy i
grupy głazów.
Trójmiejski Park Krajobrazowy– park krajobrazowy o
powierzchni 19 930 ha położony w woj. pomorskim. Obejmuje
tereny leśne (90% powierzchni). Park obejmuje część terenów
Gdyni, Rumi, Szemudu i Wejherowa oraz fragmenty terenów
Sopotu i Gdańska.
Rezerwat przyrody Zajęcze Wzgórze – rezerwat przyrody,
położony na terenie Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego, w
lasach w zachodniej części Sopotu. Utworzony został w 1983,
a jego powierzchnia wynosi 11,75 ha. Jest to jedyny rezerwat
przyrody w Sopocie. Prowadzi tędy Szlak Skarszewski –
zielony
Rezerwat położony jest na krawędzi wysoczyzny morenowej,
tworzącej tu strome zbocza. Wznosi się nad Doliną Owczą (przez którą
biegnie ulica Wybickiego, zakończona stadionem lekkoatletycznym), a na
wzgórzu znajduje się (oznaczany na mapach, ale w rzeczywistości
nieogrodzony i nieoznaczony) punkt widokowy, z którego rozpościera się
widok na Sopot i Zatokę Gdańską.
Utworzony został w celu ochrony
kwaśnej buczyny niżowej (Luzulo Pilosae Fagetum),
która rośnie tu na glebach ubogich,
wypierając stopniowo sadzoną sztucznie przez
człowieka sosnę. Drzewostan
dębowo-sosnowo-bukowy liczy przeważnie
około 150-200 lat.
Znaleźć tu można pomnikowe okazy sosny, dębu szypułkowego i
buka zwyczajnego.
Runo leśne jest ubogie, co jest rzeczą typową dla lasów bukowych.
Przeważają w nim: konwalijka dwulistna, kosmatka owłosiona, borówka
czernica, siódmaczek leśny, śmiałek pogięty, szczawik zajęczy.
Ochronie ścisłej podlegają: bluszcz, cis i jarząb szwedzki (Sorbus
intermedia).
W rezerwacie występują też rośliny podlegające ochronie częściowej:
konwalia majowa, marzanka wonna oraz kruszyna pospolita.
Rezerwat jest unikalnym, wśród otaczających drzewostanów
gospodarczych, skupiskiem martwego drewna w postaci stojących i leżących
pni, często porośniętych mchem i saproksylicznymi grzybami. Nadaje to
krajobrazowi rezerwatu prawdziwie puszczański wygląd, ale też dostarcza
miejsca do życia unikalnym gatunkom owadów. Należy do nich w
szczególności żądłówka Crossocerus heydeni - owad z rodziny
grzebaczowatych, mający tu swoje jedyne stanowisko w Polsce, a także rzadki
w kraju, pokrewny gatunek Crossocerus cetratus.
Wśród drzew gnieżdżą się takie ptaki jak: zięby, sikory bogatki, sikory
modre, kowaliki, kosy, rudziki, dzięcioł duży, dzięcioł czarny, sójki, grzywacze i
mysikróliki.
Cis pospolity (Taxus baccata L.) – gatunek wiecznie zielonego
iglastego drzewa lub dużego krzewu z rodziny cisowatych.
Konwalia majowa (Convallaria majalis L.) – gatunek byliny kłączowej z monotypowego
rodzaju konwalia(Convallaria L.).
Konwalijka dwulistna (Maianthemum
bifolium) – gatunek byliny zaliczany do
rodziny szparagowatych.
Przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis Mill.) – gatunek rośliny wieloletniej z
rodziny jaskrowatych. W Polsce tylko lokalnie jest rzadsza lub całkiem jej brak.
Przylaszczka została objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Naukową nazwę
zawdzięcza kształtowi liści kojarzących się z płatami wątroby (łac. hepar – wątroba).
Szczawik zajęczy (Oxalis acetosella L.) – gatunek rośliny z rodziny
szczawikowatych(Oxalidaceae
Siódmaczek leśny (syn. s. europejski) Trientalis europaea L. – gatunek rośliny należący do
rodziny pierwiosnkowatych.
Jarząb szwedzki (Sorbus intermedia) – gatunek drzewa należącego do
rodziny różowatych. Występuje w Europie. W Polsce osiąga południową
granicę; w stanie dzikim występuje tylko na Pomorzu, jest umieszczony w
Polskiej Czerwonej Księdze Roślin.
Dąb szypułkowy (Quercus robur L.) – gatunek typowy dla rodzaju dębów, obejmującego
drzewa liściaste z rodziny bukowatych (Fagaceae).
Jest gatunkiem długowiecznym, żyje ponad 700 lat. Ze względu na okazałe rozmiary
jakie osiąga, sprawia majestatyczne wrażenie i dlatego odgrywa istotną rolę w
symbolice i dawniej w kultach religijnych. Jest symbolem długowieczności,
dostojeństwa i siły. Stare okazy nierzadko chronione są jako pomniki przyrody.
Buk zwyczajny (Fagus sylvatica L.) – gatunek drzewa należący do rodziny
bukowatych(Fagaceae Dumort.). Występuje w stanie dzikim w prawie całej
Europie(oprócz części południowo-wschodniej). Przez Polskę przebiega północnowschodnia granica zasięgu
Szmaciak gałęzisty (Sparassis crispa (Wulf.) Fr.), siedzuń sosnowy, kozia broda –
gatunek grzybów z rodziny szmaciakowatych.
Mysikrólik zwyczajny (Regulus regulus) – mały ptak z rodziny mysikrólikowatych
(Regulidae), wcześniej zaliczany do pokrzewkowatych
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Dzięcioł czarny (Dryocopus martius) gatunek średniej
wielkości ptaka z rodziny dzięciołowatych.
Sójka zwyczajna, sójka, sójka żołędziówka
(Garrulus glandarius) – średni ptak z rodziny
krukowatych
Crossocerus cetratus – żądłówka owad z rodziny
grzebaczowatych o charakterze puszczańskim mający tu swoje
jedyne stanowisko w Polsce, ich biologia związana jest z bardzo
starymi i obumierającymi drzewami.