Strategia Rozwoju Gminy Miedźna - bip.miedzna.pl

Transkrypt

Strategia Rozwoju Gminy Miedźna 2002-2010
SPIS TREŚCI
WSTĘP
4
I. PROFIL GMINY MIEDŹNA
6
1. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA
6
2. ŹRÓDŁA DANYCH WYKORZYSTANYCH W ANALIZIE
6
3. WARUNKI NATURALNE
3.1. Położenie geograficzne
3.2. Przyroda
3.3. Surowce mineralne
3.4 Gleba
3.5 Wody
7
7
7
7
7
8
4. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE
4.1. Powierzchnia i użytkowanie terenu
9
9
5. CHARAKTERYSTYKA SPOŁECZNA
5.1. Struktura demograficzna
5.2. Zgony według przyczyn
5.3. Struktura zatrudnienia ludności
5.4. Bezrobocie
5.5. Wybrane instytucje, stowarzyszenia i związki w gminie
12
12
16
16
18
19
6. INFRASTRUKTURA KOMUNALNA
6.1 Sieć wodociągowa
6.2 Kanalizacja i oczyszczanie ścieków
6.3 Gospodarka odpadami
6.4 Ciepłownictwo
6.5 System energetyczny
6.6 Sieć gazowa
6.7 Telekomunikacja
20
20
21
21
22
22
22
23
7 TRANSPORT I KOMUNIKACJA
7.1 Sieć drogowa
7.2 Komunikacja zbiorowa i linie kolejowe.
24
24
25
8 INSTYTUCJE UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ
8.1 Nauczanie przedszkolne
8.2 Szkoły podstawowe i gimnazja
8.3 Szkolnictwo ponadgimnazjalne
8.4 Ochrona zdrowia
8.5 Bezpieczeństwo publiczne
26
26
26
28
29
30
9. GOSPODARKA MIESZKANIOWA
31
10. KULTURA, TURYSTYKA I SPORT
10.1. Zabytki, muzea
10.2. Kultura
10.3. Turystyka rekreacja i sport
32
32
32
34
11 FINANSE PUBLICZNE
35
12 ROLNICZA PRODUKCJA ROŚLINNA I ZWIERZĘCA
37
1
13 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA
13.1 Struktura podmiotów gospodarczych
13.2. Specjalna Gminna Strefa Ekonomiczna
13.3. Oferta inwestycyjna gminy
38
38
40
40
14. ANALIZA KADRY URZĘDU GMINY MIEDŹNA
14.1. Jednostki organizacyjne Urzędu Gminy
14.2. Kadry Urzędu Gminy
14.3. Innowacyjność działań
14.4. Miasta partnerskie
14.5. Korzystanie z zewnętrznych źródeł finansowania
41
41
42
43
43
44
II. ANALIZA SWOT
45
III. MISJA GMINY MIEDŹNA
49
IV. CELE STRATEGICZNE
54
V. PLAN OPERACYJNY
61
VI. REKOMENDACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA
STRATEGII ROZWOJU GMINY MIEDŹNA
68
ZAŁĄCZNIK NR 1
Lista Członków Zespołu Liderów Lokalnych
2
WSTĘP
Strategia rozwoju gminy jest drugim oprócz studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy dokumentem wyznaczającym kierunki rozwoju
danego obszaru. Wyrazem dążeń Władz Gminy Miedźna do określenia podstaw
długoterminowego rozwoju tej społeczności lokalnej była decyzja o przystąpieniu do
opracowania strategii rozwoju Gminy Miedźna w latach 2002-2010. W wyniku
przeprowadzonej
procedury
przetargowej
zadanie
to
powierzono
Funduszowi
Górnośląskiemu S.A. w Katowicach, który podjął się przeprowadzenia procesu budowy
strategii metodą partycypacji społecznej oraz przygotowania ostatecznego dokumentu.
Prace nad strategią rozpoczęto od przeglądu posiadanych przez Urząd Gminy dokumentów
i opracowań mogących posłużyć za materiał źródłowy.
Proces opracowania strategii został podzielony na cztery główne etapy. Pierwszy z nich
obejmował spotkania dyskusyjno – prezentacyjne z przedstawicielami Urzędu Gminy oraz
opracowanie profilu społeczno-gospodarczego Gminy Miedźna, który miał na celu określenie
stanu zasobów warunkujących jej rozwój. Profil stanowi pierwszą część dokumentu strategii.
Drugi etap prac nad strategią obejmował przeprowadzenie analizy możliwości rozwoju
gminy. Następnie sformułowano misję i cele strategiczne. Ostatni etap obejmował
opracowanie planu operacyjnego na okres 7 lat. Efekty tych prac zostały zawarte
w opracowanym przez konsultantów Funduszu Górnośląskiego dokumencie „Strategia
Rozwoju Gminy Miedźna w latach 2002-2010”.
Do prac nad przygotowaniem strategii zaproszono blisko 50 przedstawicieli lokalnych
i ponadlokalnych instytucji, przedsiębiorstw, urzędów i środowisk, którzy weszli w skład
Zespołu Liderów Lokalnych (lista w Załączniku do strategii). Przyjęta metoda pracy
zakładała znaczący udział członków Zespołu na poszczególnych etapach prac nad strategią
poprzez aktywne uczestnictwo w cyklu warsztatów strategicznych, moderowanych przez
konsulatów Funduszu Górnośląskiego. W trakcie spotkań warsztatowych Zespół Liderów
Lokalnych wypracowywał misję Gminy Miedźna, określił mocne i słabe strony gminy oraz
szanse i zagrożenia zewnętrzne (analiza SWOT). Czterowymiarowa misja pozwoliła na
zdefiniowanie domen strategicznych Gminy Miedźna, które wskazują kluczowe kierunki
3
rozwoju gminy. Na etapie analizy SWOT wyłoniono sześć domen strategicznych: „Rolnictwo
i przetwórstwo rolno-spożywcze”, „Rozwój przedsiębiorczości na bazie istniejącego
przemysłu, w tym przemysłu przetwórczego”, „Budownictwo mieszkaniowe- willowe”,
„Sport i rekreacja”, „Rozwój szkolnictwa wszystkich szczebli w skali ponadlokalnej” oraz
„Służba
zdrowia
o
wysokim
poziomie
usług
podstawowych,
specjalistycznych
i stacjonarnych”. Uczestnicy warsztatów nie podjęli dalszych prac nad „służbą zdrowia” jako
odrębną domeną, ujmując przedsięwzięcia rozwojowe w dziedzinie służby zdrowia w ramach
innych
domen,
głównie
przedsiębiorczości,
gdyż
uznali,
że
rozwój
działalności
niepublicznych placówek można postrzegać w kategoriach działalności gospodarczej. Dalsze
prace nad strategią prowadzone były w grupach specjalistów i skupiły się wokół celów
strategicznych, operacyjnych oraz zadań i projektów, które mają przyczynić się do osiągnięcia
tych celów, a w konsekwencji do zrealizowania misji gminy. Efektem tych prac było
powstanie planu operacyjnego, który zostały następnie przeanalizowany, także pod kątem
możliwości finansowych gminy, podczas spotkania roboczego z przedstawicielami Zarządu
Gminy, Skarbnikiem oraz pracownikami poszczególnych referatów.
Niniejszy dokument stanowi podsumowanie prac związanych z przygotowaniem „Strategii
Rozwoju Gminy Miedźna”. Zawiera on kolejno: profil gminy, analizę mocnych i słabych
stron gminy oraz zewnętrznych szans i zagrożeń (SWOT), misję gminy, cele strategiczne,
operacyjne oraz część operacyjną w formie tabelarycznej. Dokument zamyka część
poświęcona rekomendacjom do wdrażania strategii. Strategia została wypracowana na lata
2002 – 2010, przy czym plan operacyjny obejmuje okres do roku 2008.
Prace nad strategią rozpoczęły się listopadzie 2001 roku i trwały do marca 2002 roku.
Zespół Konsultantów pragnie wyrazić w tym miejscu nadzieję, że dokument ten pozostanie
żywym i z roku na rok będzie wyrażał zamierzenia i aspiracje ludzi, którym drogi jest rozwój
tej gminy. Jednocześnie będzie on dobrą podstawą do opracowywania programów
i przedsięwzięć, które będą przełożeniem celów strategicznych na konkretne działania
w różnych, kluczowych dla rozwoju gminy, dziedzinach.
4
I. PROFIL GMINY MIEDŹNA
1. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA
Celem niniejszego opracowania jest określenie stanu zasobów Gminy Miedźna,
warunkujących jej rozwój. Przedstawienie, scharakteryzowanie danych i zjawisk, które
znalazły się w opracowaniu pozwoli na określenie czynników mających wpływ na rozwój
Gminy.
W analizie znajdzie się syntetyczna charakterystyka gminy dokonana na podstawie danych
porównawczych, które dotyczącą zjawisk występujących w Polsce, województwie śląskim,
powiecie pszczyńskim, Gminie Pawłowice oraz Mieście Lędziny.
Porównanie przeprowadzone zostało z uwagi na podobny charakter gmin m.in. gminy
górnicze, udział terenów wiejskich, populacja mieszkańców.
2. ŹRÓDŁA DANYCH WYKORZYSTANYCH W ANALIZIE
Podstawowym źródłem informacji były w większości przypadków powszechnie dostępne
dane o charakterze urzędowym.
Prezentowane w opracowaniu porównawcze dane statystyczne, obrazują stan w dniu
31.12.2000 r. Dotyczy to w szczególności danych porównawczych dla kraju, województwa
śląskiego, powiatu pszczyńskiego, Gminy Pawłowice i Miasta Lędziny.
Należy nadmienić, iż dużym utrudnieniem dla tego typu analiz jest postępujące ograniczanie
zakresu ogólnodostępnych danych statystycznych na poziomie miast i gmin (m.in.
w rocznikach statystycznych). Sytuacja ta nie dotyczy powiatów i miast na prawach
powiatów, gdyż w tym wypadku istnieje możliwość zapoznania się z bardzo obszernym
zakresem danych i informacjami charakteryzujących sytuację społeczno-gospodarczą.
W celu uzyskania aktualnej wiedzy o zjawiskach mających miejsce na terenie Gminy
Miedźna, przestawione zostaną również dane obrazujące stan na dzień na 30.11.2001.
Informacje pochodzą z następujących źródeł: UG Miedźna, Rocznik Statystyczny Powiatów
Województwa Śląskiego 2001 - US w Katowicach, „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego Gminy Miedźna” – opracowane przez Biuro Rozwoju
Regionu w Katowicach, internet i inne.
5
3. WARUNKI NATURALNE
3.1 Położenie geograficzne
Gmina Miedźna położona jest w południowej części województwa śląskiego, w powiecie
pszczyńskim, w Kotlinie Oświęcimskiej, na styku Równiny Pszczyńskiej i Doliny Górnej
Wisły, w pobliżu drogi krajowej Gdańsk - Warszawa - Bielsko-Biała - Cieszyn (DK1).
Graniczy ona od południa z gminami powiatu bielskiego: Bestwiną i Wilamowicami, od
zachodu z miastem i gminą Pszczyna , od północy z gminą Bojszowy w powiecie bieruńskolędzińskim. Wschodnia granica gminy pokrywa się z granicą województwa śląskiego
z województwem małopolskim. Na wschód od Miedźnej znajdują się Brzeszcze i Oświęcim –
gminy województwa małopolskiego. Naturalną granicę gminy tworzy od południa i wschodu
rzeka Wisła a od północy częściowo rzeki Pszczynka, Młynówka i Korzeniec.
3.2. Przyroda
Gmina Miedźna posiada znaczące walory przyrodnicze wynikające m.in. ze zróżnicowania
geologicznego terenu gminy, istniejącego kontrastu pomiędzy wysoczyzną a dnem Doliny
Wisły, występowania dużych kompleksów leśnych (Puszczy Pszczyńskiej) oraz kompleksów
stawów hodowlanych i oczek wodnych, nie tylko urozmaicających krajobraz ale
stwarzających warunki do rozwoju fauny i flory. Na terenie gminy występują liczne gatunki
chronionych zwierząt: traszka grzebieniasta i zwyczajna, kumak nizinny, ropucha szara,
jaszczurka zwinka, kret i orzesznica oraz około stu gatunków ptaków chronionych. Na terenie
gminy brak jest obszarów czy obiektów podlegających ochronie przyrody na mocy ustawy.
Jest jednak szereg obszarów, które zasługują na wprowadzenie do ochrony prawnej.
Przykładem tego są Dolina Wisły, południowe zbocze Wysoczyzny Pszczyńskiej, Zapadź,
Dolina Pszczynki, park wiejski w Górze.
3.3. Surowce mineralne
Głównym bogactwem naturalnym gminy jest węgiel kamienny. W obrębie gminy występują
również złoża metanu oraz czwartorzędowych piasków i żwirów. Na obszarze dawnego stawu
Zapadź istnieją złoża torfu a na przeważającym obszarze gminy piasków i gliny.
Eksploatacja węgla odbywa się przez kopalnie „Piast Ruch II”, kopalnię „Silesia” w obrębie
Obszaru Górniczego Czechowice II, oraz kopalnię „Brzeszcze”. W sumie obszary górnicze tych
trzech zakładów obejmują 25% powierzchni gminy Miedźna.
3.4 Gleba
Gleby znajdujące się na terenie gminy charakteryzują się wysoką jakością co wpływa na ich
rolnicze wykorzystanie. Użytki rolne stanowią największy powierzchniowo obszar gminy
(64,7 %) .
Według podziału na klasy gleboznawcze spośród 3 230 hektarów użytków rolnych na terenie
gminy niespełna 8 ha stanowią grunty klasy R II, blisko 61% to grunty zaliczane do III klasy
(z przewagą klasy IIIb) a prawie 39% to użytki rolne klas IV. Na obszarze gminy można
wyróżnić trzy rejony o odmiennych warunkach glebowych. Południowy to przewaga gleb
brunatnych wyługowanych i bielicowych, głównie klasy III b i a, przede wszystkim grunty
6
orne. Rejon północny z dominacją gleb brunatnych wyługowanych, czarnych ziem i czarnych
ziem zdegradowanych, grunty orne klasy IVb, rzadziej IVa, łąki i pastwiska IV klasy. Rejon
dolin rzecznych to mady, gleby mułowo-torfowe a na terenach podmokłych mady glejowe,
przede wszystkim łąki i pastwiska III i IV klasy.
Analiza zanieczyszczenia gleb przeprowadzona przez Instytut Ekologii Terenów
Uprzemysłowionych zakwalifikowała gleby gminy do klasyfikacji A, która dopuszcza uprawę
wszystkich gatunków roślin jadalnych i paszowych. Także według sześciostopniowej
klasyfikacji Instytutu Upraw, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, gleby Miedźnej
posiadają stopień 0, co oznacza naturalną zawartość metali ciężkich.
Lasy zajmują 910 ha powierzchni gminy. Lesistość wynosi 18.2%. Lasy Nadleśnictwa
Pszczyna, stanowiące blisko 90% ogólnej powierzchni lasów, zaliczane są do lasów
ochronnych. Są to głównie sosny. Lasy nie będące własnością Skarbu Państwa są bardziej
urozmaicone gatunkowo. Występują tam sosny, olsze, dęby, brzozy.
3.5 Wody
W gminie występują liczne wody powierzchniowe w formie rzek, strumyków, rowów
melioracyjnych oraz stawów.
Głównym ciekiem wodnym przepływającym przez gminę jest rzeka Wisła biegnąca wzdłuż
wschodniej i południowej granicy gminy. Do Wisły uchodzą Pszczynka, Gilówka i kilka
drobnych cieków. Młynówka, oddzielająca się od Pszczynki zasila kompleks stawów Kozuby
i Wierznik.
Jednym z podstawowych elementów wód powierzchniowych są stawy rybne, koncentrujące się
na północ od Woli oraz w rejonie Góry. Zajmują one ok. 230 ha powierzchni.
W obszarze gminy istnieje szereg niewielkich glinianek,
zagospodarowanych terenów Miedźnej i Grzawy.
zlokalizowanych głównie wokół
Grupa cieków i zbiorników wodnych, głównie stawów hodowlanych, w istotny sposób
wpływa na krajobraz gminy i jest ważna ze względów zarówno użytkowych i gospodarczych,
jak i przyrodniczych i klimatycznych.
Badania jakości wód powierzchniowych przeprowadzone przez OBiKŚ wykazały znaczne
zanieczyszczenie wód Wisły w punkcie pomiarowym w Jawiszowicach.
7
4. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE
4.1. Powierzchnia i użytkowanie terenu
Gmina Miedźna zajmuje obszar 4 991 ha. Udział procentowy użytkowania gruntu na terenie
Gminy Miedźna prezentuje poniższe zestawienie. Dane obrazują stan w dniu 01.01.2001 roku
Tabela 1. Powierzchnia według kierunków wykorzystania gruntów w dniu 01.01.2001
Wyszczególnienie
użytki rolne razem
- grunty orne
- sady
- łąki trwałe
- pastwiska trwałe
użytki leśne oraz grunty
zadrzewione i zakrzewione
wody
użytki kopalne
drogi
kolejowe i inne tereny
komunikacyjne
tereny mieszkalne
tereny przemysłowe
inne tereny zabudowane
tereny rekreacyjno-wypoczynkowe
nieużytki
inne
RAZEM
Powierzchnia w
ha
3229
2177
1
633
418
Udział %
64,7
43,6
0,02
12,7
8,4
910
18,2
337
6,75
0
161
3,2
8
0,16
175
95
9
3,5
1,9
0,18
7
0,14
35
25
4991
0,7
0,5
100
Źródło: R-02 Urząd Gminy Miedźna
Użytki rolne na terenie Gminy Miedźna zajmują 64,7% ogólnej powierzchni gminy.
Wskaźnik ten kształtuje się znacznie powyżej średniej wojewódzkiej (50,3%) oraz
powiatowej (49,6%).
W skład gminy wchodzą następujące sołectwa: Frydek, Gilowice, Góra, Grzawa, Miedźna
oraz Wola i dwa osiedla: Wola I i Wola II. Osiedla Wola I i Wola II stanowią enklawy
w sołectwie Wola.
Szczegółową charakterystykę struktury powierzchni poszczególnych sołectw przedstawia
poniższy wykres.
Wykres 1. Struktura powierzchni sołectw w ogólnej powierzchni gminy – stan w dniu 31.12.2000 r.
8
0,3%
31,3%
0,5%
9,7%
4,4%
Fryde k
Gilow ice
19,1%
Góra
Grzaw a
M ie dźna
22,3%
12,4%
Wola
s ołe ctw o
Os ie dle Wola
I
Os ie dle Wola
II
Źródło: Urząd Gminy Miedźna
Struktura funkcjonalno-przestrzenna gminy jest silnie zróżnicowana i pozwala wyróżnić dwie
odmienne części: dominującą obszarowo część wiejską obejmującą sołectwa Frydek,
Miedźna, Gilowice, Grzawa i Góra oraz niewielką obszarowo, ale dominującą pod względem
potencjału ludzkiego oraz infrastruktury część skupioną wokół kopalni Piast Ruch II oraz
Osiedli Wola I i Wola II o charakterze miejskim.
Przedstawione zróżnicowanie w zagospodarowaniu gminy wynika z koncentracji przemysłu,
usług, osiedli mieszkalnych wokół KWK Piast Ruch II.
Podział struktury gminy na dwie części widoczny jest również w zakresie infrastruktury
technicznej, szczególnie wodno-ściekowej, gdzie funkcjonują dwa niezależne systemy.
Ponadto, Wola oddzielona jest od pozostałych części gminy poprzez Puszczę Pszczyńską.
Budowa kopalni i osiedli mieszkaniowych w latach 80-90. spowodowały powstanie dużych
dysproporcji w możliwościach rozwojowych Woli i pozostałych sołectw Gminy Miedźna.
Wola jest kilkakrotnie większa niż pozostałe sołectwa, przewyższa je też liczbą ludności.
Historycznie ukształtowany układ osadniczy, mniej lub bardziej przekształcony występujący
w większości wsi to układ łańcuchowy. Jest on widoczny głównie w Miedźnej i Grzawie.
W Górze układ jest bardziej skomplikowany, wynikający z nadgranicznego położenia wsi
w przeszłości, istniejącego niegdyś dworu i szeregu folwarków. Natomiast układ sołectwa
Frydek cechuje najmniej regularna zabudowa. W Gilowicach zabudowa ma charakter liniowy.
Najbardziej złożoną strukturę posiada Wola, podzielona na część wiejską i część
przemysłowo-osiedlową.
W gminie występują dwa główne ośrodki usługowe: na styku Miedźnej i Grzawy, przy
przecięciu drogi wojewódzkiej nr 933 z ulicą Wiejską, oraz w osiedlowej części Woli, gdzie
istnieje kilka skupisk usług publicznych i komercyjnych, w rejonie skrzyżowania ul. Lipowej
9
z Pszczyńską , Krótkiej z Pszczyńską i na przedpolu kopalni Past Ruch II. Ponadto w każdym
sołectwie istnieją lokalne skupiska usług publicznych i komercyjnych.
W strukturze użytkowania gruntów przewagę stanowią użytki rolne i leśne - tereny
niezainwestowane. Lasy skupione są głównie w Woli i Frydku. W gminie istnieje
stosunkowo spory udział wód stojących – stawów w dolinie Wisły.
Wśród terenów zabudowanych dominuje zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna
i zagrodowa, tylko w osiedlach w Woli przeważa zabudowa wielorodzinna.
Struktura własności gruntów w Gminie Miedźna jest zdominowana przez własność osób
fizycznych (66,6%). Kolejne miejsca pod tym względem zajmują grunty Skarbu Państwa
(27,9%), w tym: PGL Lasy Państwowe oraz Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa.
Grunty komunalne zajmują ok. 2,3 % powierzchni gminy.
Tabela 2. Struktura własnościowa gruntów – stan w dniu 01.01.2001 r.
wyszczególnienie
Grunty wchodzące w skład Zasobu Własności
Rolnej Skarbu Państwa
Grunty Państwowego Gospodarstwa Leśnego
Grunty w trwałym zarządzie państw. Jedn.
Organizacyjnych z wyłączeniem gruntów PGL
Pozostałe grunty Skarbu Państwa
Grunty SP przekazane w użytkowanie wieczyste
Grunty państwowych osób prawnych
Grunty gmin i związków międzygminnych z
wyłączeniem gruntów przekazanych w
użytkowanie wieczyste
Grunty gmin i związków międzygminnych
przekazane w użytkowanie wieczyste
Grunty osób fizycznych wchodzące w skład
gospodarstw rolnych
Grunty osób fizycznych nie wchodzące w skład
gospodarstw rolnych
Grunty spółdzielni
Grunty kościołów i związków wyznaniowych
Grunty wspólnot gruntowych
Grunty osób prawnych wcześniej nie
wymienionych
Powierzchnia wyrównawcza
razem
Pow. W ha
Udział %
w pow.
Ogółem
310
6,2
880
17,6
180
3,6
25
119
14
0,5
2,4
0,3
117
2,3
13
0,3
2594
52,0
730
14,6
10
13
16
0,2
0,3
0,3
37
0,7
-67
4991
100,00
Źródło: GEOD-02 – Urząd Gminy Miedźna
10
5. CHARAKTERYSTYKA SPOŁECZNA
5.1. Struktura demograficzna
Ludność Gminy Miedźna (wg stanu na 31.12.2000r.) liczyła 15,7 tys. mieszkańców co
stanowiło 15,2 % ogólnej liczby mieszkańców powiatu pszczyńskiego oraz 0,3% ogólnej
liczby mieszkańców województwa śląskiego. Według danych uzyskanych z Urzędu Gminy,
liczba mieszkańców gminy w podziale na miejscowości przedstawia się następująco (stan
w dniu 1.12.2001).
Tabela 3. Struktura mieszkańców gminy w podziale na miejscowości – stan w dniu
1.12.2001.
Miejscowość
Razem
476
896
1029
1545
2449
9426
15 821
Grzawa
Frydek
Gilowice
Miedźna
Góra
Wola
Razem
Ludność
Kobiety
230
464
516
785
1188
4698
7881
mężczyźni
246
432
513
760
1261
4728
7940
Źródło: UG Miedźna
Wykres 2. Gęstość zaludnienia na km2 - stan w dniu 31.12.2000.
600
500
400
300
200
394
313
219
575
234
100
124
0
śląskie
Miedźna
Pow iat
pszczyński
Lędziny
Paw łow ice
Polska
Źródło: Rocznik Statystyczny Powiatów Województwa Śląskiego 2001, Urząd Statystyczny w Katowicach
Wskaźnik gęstości zaludnienia dla gminy (313 osób na 1 km2) jest niższy od średniej
wojewódzkiej (394 osoby na 1 km2) ale znacznie przewyższa średnią krajową (124 osoby na 1
km 2 ), oraz powiatową (219 osób na 1 km2). Jest on również wyższy od średniej dla Gminy
Pawłowice (234 osoby na 1 km2). Nad wszystkimi jednostkami górują Lędziny ze
wskaźnikiem 575 osób na 1 km2.
11
Wykres 3. Prognoza ludności Powiatu Pszczyńskiego wg wieku
80000
70000
60000
50000
0-17 lat
40000
18-59/64
30000
60/65 lat i więcej
20000
10000
0
2002
2003
2004
2005
2010
2015
2020
Źródło: Prognoza ludności i gospodarstw domowych województwa śląskiego do 2030 r. Urząd Statystyczny w Katowicach, 2001
Tabela 4. Charakterystyka ludności - stan w dniu 31.12.2000 r.
Wyszczególnienie
Polska
Województwo Śląskie
Powiat Pszczyński
Gmina
Miedźna
Gmina Lędziny
Gmina Pawłowice
Ludność ogółem
Mężczyźni
Kobiety
Ludność w wieku
produkcyjnym na
1000 mieszkańców
Gęstość
zaludnienia na
km2
38 644 211
4 847 600
103 593
18 772 964
2 353 184
51 114
19 871 247
2 494 416
52 479
612,12
634.27
608,99
124
394
219
15 658
7 882
7 776
592.60
313
17 819
17 817
9 267
8 978
8 552
8 839
661.76
611.88
575
234
Źródło: GUS - Internet
Struktura ludności według podziału na podstawowe grupy wiekowe pokazuje 34,52% udział
ludności w wieku przedprodukcyjnym. Udział ten jest wyższy do średniej krajowej
wynoszącej 24,08% oraz od średniej wojewódzkiej (22.48%) i powiatowej (28,75) i świadczy
o tym, że Miedźna jest gminą z młodym społeczeństwem.
12
Tabela 5. Charakterystyka ludności według grup wiekowych - stan w dniu 31.XII.2000r.
Wyszczególnienie
Ludność w wieku
przed-produkcyjnym
ogółem, stan na
31.12.2000
Ludność w wieku
produkcyjnym
ogółem, stan na
31.12.2000
Ludność w wieku
poprodukcyjnym
ogółem, stan na
31.12.2000
w%
Polska
24,08
61,21
14,71
22,48
63,43
14,09
Powiat Pszczyński
Gmina
Miedźna
28,75
60,87
10,38
34,52
59,26
6,21
Gmina Lędziny
23,96
66,18
9,86
Gmina Pawłowice
30,53
61,19
8,28
Źródło: GUS - Internet
Udział ludności w wieku produkcyjnym wynoszący blisko 59,26 % jest najniższy spośród
wszystkich porównawczych jednostek. Jest to konsekwencja dużego odsetka osób w wieku
przedprodukcyjnym.
Udział ludności w wieku poprodukcyjnym wynoszący na terenie gminy 6,21 % jest znacznie
niższy od średniej krajowej (14,71%) oraz wojewódzkiej (14,09%) i taką strukturę należy
ocenić pozytywnie.
Przedstawione porównanie wskazuje na Miedźną jako gminę i młodym społeczeństwie
z niewielkim odsetkiem osób w wieku poprodukcyjnym. Jednak prognoza demograficzna dla
powiatu pszczyńskiego przewiduje, iż w ciągu najbliższych 30 lat odsetek osób w wieku
poprodukcyjnym będzie systematycznie wzrastać.
Wykres 4. Zmiany w strukturze ludności Powiatu Pszczyńskiego wg płci i wieku w wybranych latach
prognozy. 1
Ludność w wieku przedprodukcyjnym [w %].
30
25
20
Ogółe m
15
M ę żczyźni
10
Kobie ty
5
0
2000*)
2015
2030
1
Prognoza ludności i gospodarstw domowych województwa śląskiego do 2030r., Urząd Statystyczny
w Katowicach, Katowice 2001.
*) Dane rzeczywiste.
13
Ludność w wieku produkcyjnym [w %].
70
60
50
40
Ogółe m
30
M ę żczyźni
20
Kobie ty
10
0
2000*)
2015
2030
Ludność w wieku poprodukcyjnym [w %].
30
25
20
Ogółe m
15
M ę żczyźni
10
Kobie ty
5
0
2000*)
2015
2030
Tabela 6. Urodzenia żywe, przyrost naturalny, saldo
– na 1000 w dniu 31.12.2000 r.
Wyszczególnienie
Urodzenia żywe
Przyrost
naturalny
Saldo
Migracji
Na 1000 mieszkańców
Polska
Powiat Pszczyński
Gmina
Miedźna
Gmina Lędziny
Gmina Pawłowice
9,8
8,71
11,0
0,3
-0,77
4,14
-2,52
0,19
8,75
4,47
- 4,53
10,55
10,38
3,65
4,55
2,69
-4,71
Źródło: GUS – Internet, Rocznik Statystyczny Powiatów Województwa Śląskiego 2001
Ważnym miernikiem charakteryzujących przebieg procesów demograficznych jest saldo
migracji stałej. Dla Gminy Miedźna saldo to w 2000 roku wykazywało wartości –71 (-4,53
osoby na 1000 mieszkańców) świadczące o odpływowym charakterze tego obszaru.
Natomiast przyrost naturalny liczony na 1000 mieszkańców był dodatni (4,47) i był
jednocześnie znacznie wyższy od średniej krajowej (0,3), wojewódzkiej (-0,77) i powiatowej
(4,14). Wyższy wskaźnik osiągnęła jedynie Gmina Pawłowice (4,55). W 2000 r. w Gminie
Miedźna odnotowano 137 urodzeń oraz 67 zgonów (w tym 1 niemowląt).
14
5.2.
Zgony według przyczyn
Z danych otrzymanych z Urzędu Gminy w Miedźnej wynika, że głównymi przyczynami
zgonów są:
•
•
•
•
•
•
5.3.
Miażdżyca – 23,5%
Zawały serca – 21%
Nowotwory – 17,9%
Starość – 11,5%
Choroby przewlekłe – 10,5%
Nagłe przypadki – 15,8%
Struktura zatrudnienia ludności
Na terenie Gminy Miedźna w gospodarce narodowej zatrudnionych było 4680 osób (w dniu
30.12.2000 roku). Dane te nie obejmują indywidualnych gospodarstw rolnych, fundacji,
związków zawodowych, organizacji społecznych, jednostek budżetowych prowadzących
działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa narodowego oraz osób prawnych
i jednostek nie posiadających osobowości prawnej, osób prowadzących działalność
gospodarczą, w których zatrudnienie nie przekracza 9 osób.
Tabela 7. Pracujący w gospodarce narodowej1 – stan w dniu 30.12.2000r.
Wyszczególnienie
Prac. w gosp.
narodowej
ogółem
Prac. w gosp.
narodowej ogółem na
1000 mieszkańców w
wieku produkcyjnym
Polska
9 603 884
406,00
1 175 824
382,41
28 479
451,64
4 680
504,36
Gmina Lędziny
7 457
632,38
Gmina Pawłowice
8 457
775,73
Powiat Pszczyński
Gmina
Miedźna
Źródło:. GUS-internet
1 – Dane te nie obejmują indywidualnych gospodarstw rolnych, fundacji, związków zawodowych, organizacji społecznych, jednostek
budżetowych prowadzących działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa narodowego oraz osób prawnych i jednostek
nie posiadających osobowości prawnej, osób prowadzących działalność gospodarczą, w których zatrudnienie nie przekracza 9 osób;
W stosunku do roku 1997 liczba osób zatrudnionych w gospodarce narodowej zmniejszyła się
aż o 3 463 osoby.
Na podstawie danych o zatrudnieniu można określić charakter i wielkość podmiotów
gospodarczych znajdujących się na terenie gminy lub powiatu. W tym celu Gmina Miedźna
i inne wytypowane gminy, zostały ze sobą porównane wskaźnikiem liczby pracujących
w gospodarce narodowej na 1 000 mieszkańców wieku produkcyjnym. W przypadku
analizowanych gmin najwyższy wskaźnik posiadała Gmina Pawłowice oraz Gmina Lędziny,
gdzie znaczny odsetek pracujących zatrudniają duże podmioty przemysłowe – przede
15
wszystkim kopalnie. Gmina Miedźna osiągnęła wskaźnik 504,36 – wyższy od średniego
w powiecie pszczyńskim i województwie i kraju. Wynika to m.in. z faktu, że mimo
zatrudnienia części mieszkańców Miedźnej w gminach ościennych oraz prowadzenia własnej
działalności gospodarczej, wciąż znaczny odsetek zatrudniony jest w kopalni i związanych
z nią spółkach.
Wykres 5 Pracujący w gospodarce narodowej1 na 1000 mieszkańców
– stan w dniu 31.12.2000 r.
800
700
600
500
400
300
200
775,73
632,38
504,36
451,64
382,41
406
100
0
Śląs kie
Pow iat
Ps zczyńs ki
M ie dźna
Lędziny
Paw łow ice
Polska
Gmina Miedźna charakteryzuje się bardzo wysokim wskaźnikiem osób zatrudnionych
w podmiotach gospodarczych zakwalifikowanych do sekcji przemysł, przekraczającym
średnią dla powiatu pszczyńskiego. Szczególnie w sytuacji, gdy mamy do czynienia z gminą
wiejską. Sytuacja taka jest charakterystyczna dla gminy typowo górniczej. Podobne, a nawet
wyższe wskaźniki zanotowały porównywalne gminy związane z górnictwem – Lędziny
i Pawłowice.
Tabela 8. Pracujący w gospodarce narodowej1– stan w dniu 30.12.2000 r.
Pracujący w gospodarce narodowej1
Wyszczególnienie
Ogółem
Przemysł
Budownictwo
Handel i
naprawy
Transport,
składowanie i
łączność
udział %
Powiat Pszczyński
Gmina
Miedźna
100
58,36
6,56
5,34
3,54
100
74,83
2,65
2,88
1,99
Gmina Lędziny
100
79,13
1,01
1,88
3,46
Gmina Pawłowice
100
79,25
3,26
2,29
4,16
Źródło: Statystyka Powiatów 2000 – WUS Katowice.
1 Dane te nie obejmują indywidualnych gospodarstw rolnych, fundacji, związków zawodowych, organizacji społecznych, jednostek
budżetowych prowadzących działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa narodowego oraz osób prawnych i jednostek nie
posiadających osobowości prawnej, osób prowadzących działalność gospodarczą, w których zatrudnienie nie przekracza 9 osób;
16
Udział osób zatrudnionych zakładach zakwalifikowanych do sekcji budownictwo, handel
i usługi oraz transport, składowanie i łączność jest marginalny.
5.4.
Bezrobocie
Restrukturyzacja górnictwa spowodowała gwałtowne pogorszenie sytuacji na lokalnym rynku
pracy. W dniu 30.09.2001r. w Gminie Miedźna zarejestrowanych było 854 bezrobotnych
w tym 231 kobiet powyżej 34 roku życia. W omawianym okresie zarejestrowanych było
również 99 absolwentów (w tym 56 kobiet). Stopa bezrobocia w Gminie Miedźna wynosiła
14,7% i była wyższa od średniej w powiecie pszczyńskim wynoszącej 9,4%. Tymczasem
średnia stopa bezrobocia w kraju wynosiła 16,3%
Wykres 6 Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Gminie Miedźna w latach 1993 – 2001 r.
1000
900
872
800
700
702
600
587
509
500
427
400
347
300
280
232
200
212
100
0
93
94
95
96
97
98
99
2000
2001*
Źródło: Urząd Gminy Miedźna, PUP Pszczyna
* dane na 30.XI.2001
W przypadku poziomu wykształcenia wśród zarejestrowanych bezrobotnych najliczniejszą
grupą bezrobotnych są osoby z wykształceniem zawodowym - 368 osób (w tym 221 kobiet)
oraz niepełnym podstawowym i podstawowym – 245 osób (w tym 140 kobiet).
Zarejestrowanych jest również 178 osób ( w tym 142 kobiety) z wykształceniem policealnym
i średnim zawodowym oraz 50 osób (w tym 43 kobiety) z wykształceniem średnim
ogólnokształcącym. Najmniej reprezentowaną grupą bezrobotnych są osoby
z wykształceniem wyższym – 13 osób (w tym 10 kobiet).
W przeciągu ostatnich 8 lat w Gminie Miedźna wystąpiły dwa znaczące trendy związane
z poziomem bezrobocia. Pierwszy okres obejmujący lata 93-97 charakteryzował się
stosunkowo dużym spadkiem liczby bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym
Urzędzie Pracy. W tym okresie liczba osób pozostających bez pracy zmalała z 509 w roku
1993 do 212 w roku 1997 czyli o 58%
Drugi z wyodrębnionych okresów obejmuje przedział czasowy od roku 1997 do chwili
obecnej. Charakteryzuje się on stałym wzrostem liczby bezrobotnych. W omawianym okresie
zanotowano ponad 400 % wzrost liczby osób zarejestrowanych w PUP.
Jest to zjawisko obserwowane nie tylko w Gminie Miedźna, lecz na rynku pracy całego kraju.
17
Tabela 9. Zarejestrowani bezrobotni – według stanu
w dniu 30.11.2001 r.
Zarejestrowani bezrobotni
Wyszczególnienie
Polska
Powiat Pszczyński
Gmina Miedźna
Gmina Pawłowice
Ogółem
na 1000
mieszkańców
2 944 300*
301 700*
4 972
872
750
76,19
62,24
47,99
55,69
42,09
Źródło: GUS-Internet, PUP Pszczyna
*dane na 31.10.2001
Pomimo stałego dużego przyrostu liczby bezrobotnych, nienajgorszą sytuację na rynku pracy
podkreślają dane dotyczące kraju oraz województwa. Poziom bezrobocia liczony liczbą osób
pozostających bez pracy na 1 000 mieszkańców wynosi w gminie (dniu 30.11.2001 r.) 55,69
bezrobotnych.
W roku 2001 aktywnymi formami przeciwdziałania bezrobociu objętych zostało 245 osób.
5.5. Wybrane instytucje, stowarzyszenia i związki w gminie
Według uzyskanego w Urzędzie Gminy wykazu w gminie Miedźna funkcjonują następujące
organizacje pozarządowe: liczne kluby i stowarzyszenia sportowe: Ludowy Klub Sportowy
„Sokół” w Woli, Ludowy Klub Sportowy w Miedźnej, Ludowy Klub Sportowy „Nadwiślan”
w Górze, Ludowy Klub Sportowy we Frydku”, Górniczy Klub Sportowy „Czeczott” w Woli,
Stowarzyszenie Sportowe GOL w Woli, Towarzystwo Wędkarskie „SAZAN” w Woli,
Zespoły Folklorystyczne: Wolanie i Saternusy w Woli, Swojanie, Frydkowianie we Frydku
oraz Chór Śpiewaczy w Górze, Związek Hodowców Gołębi w Górze.
.
18
6. INFRASTRUKTURA KOMUNALNA
6.1 Sieć wodociągowa
Gmina Miedźna pobiera wodę pitną od Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów
w Katowicach. Woda jest dostarczana wodociągiem magistralnym Ø 1500 Kobiernice –
Urbanowice, zaopatrywany z ujęcia wodnego w Czańcu. Wodociąg magistralny jest w stanie
technicznym dobrym. Punkty ujęcia wody dla potrzeb gminy zlokalizowane są w Górze
i w Międzyrzeczu (gmina Bojszowy).
Na terenie gminy wodę pitną dla mieszkańców dostarczają:
• Gminny Zakład Inżynierii Komunalnej dla sołectw Miedźna, Grzawa, Gilowice, Góra
i Frydek;
• Przedsiębiorstwo Produkcji, Usług i Energetyki Cieplnej „Wolter” w Woli dla
sołectwa i osiedli w Woli.
Układ sieci i zbiorników wody pitnej umożliwia dwustronne podawanie wody do wodociągu
magistralnego Ø 1500 – z Kobiernic lub ze zbiorników wody pitnej w Mikołowie, dokąd
dopływa woda z Dziećkowic i Goczałkowic.
Na podstawie informacji uzyskanych z laboratorium Górnośląskiego Przedsiębiorstwa
Wodociągów, można stwierdzić, że jakość wody uzdatnianej na stacjach w Kobiernicach,
Dziećkowicach i Goczałkowicach jest dobra i we wszystkich oznaczanych w chwili obecnej
parametrach odpowiada standardom jakości Unii Europejskiej.
Na terenie gminy Miedźna funkcjonują dwa odrębne układy wodociągów:
A) układ I, który jest zaopatrywany z wodociągu magistralnego poprzez punkt poboru
wody w Górze i zaopatruje w wodę sołectwa Góra, Miedźna, Grzawa, Gilowice
i Frydek,
B) układ II, który jest zasilany ze zbiorników wodociągowych na terenie KWK Piast
Ruch II, dokąd doprowadzana jest woda z punktu poboru w Międzyrzeczu
i zaopatruje kopalnię, sołectwo i osiedle Wola.
Ad. A)
Układ I nie posiada rezerwowych źródeł wody pitnej. W przypadku wystąpienia awarii
układu zachodzi tu konieczność dowozu wody pitnej spoza terenu gminy beczkowozami,
których gmina nie posiada w wystarczającej liczbie. Układ I zaopatruje w wodę około 40%
mieszkańców gminy Miedźna.
Stan techniczny sieci, która została wybudowana w latach 1970-80 powoduje znaczące straty
wody – różnica pomiędzy zakupem a sprzedażą wynosi bowiem 31,5%.
Znaczna część obszaru zaopatrywanego w wodę z ujęcia I posiada tylko jednostronny dopływ
wody, co nie jest pożądane z punktu widzenia prawidłowego funkcjonowania sieci
wodociągowej. Niektóre odcinki na końcówkach wodociągów posiadają średnicę zbyt małą
pod względem wydajności i z uwagi na potrzeby przeciwpożarowe.
19
Ad. B)
Układ II pokrywa w pełni zapotrzebowanie terenu sołectwa Wola, a odbiorcą 60%
sprzedawanej wody jest KWK Piast Ruch II. Stan techniczny wodociągu jest zadawalający,
jednak lokalizacja wodociągu dosyłowego i sieci rozdzielczej na terenach podlegających
wpływom szkód górniczych skutkuje dużą jego awaryjnością.
System wodociągów zasilany jest jednostronnie, lecz posiada rezerwę w postaci zbiorników
wodociągowych o łącznej pojemności 7800 m3, co wystarcza na pokrycie około
dwudobowego zapotrzebowania kopalni i mieszkańców sołectwa. Ponadto na terenie kopalni
istnieje wodociąg przeciwpożarowy, który jest zaopatrywany z ujęcia wód głębinowych.
Pod względem dostępności do wodociągu, sytuacja w gminie jest bardzo dobra. Gmina jest
w 100% zwodociągowana.
6.2 Kanalizacja i oczyszczanie ścieków
Gmina Miedźna jest skanalizowana w 79,08%. W gminie funkcjonują dwa systemy
kanalizacyjne:
- system I (kanalizacja mieszana – sanitarna i ogólnospławna), który obejmuje swym
zasięgiem Miedźną, Grzawę i Frydka i jest obsługiwany przez oczyszczalnię ścieków typu
hydro - biologicznego w Bodzowie,
- system II (kanalizacja rozdzielcza), który obejmuje sołectwo Wola i jest obsługiwany
przez oczyszczalnię mechaniczno - biologiczną KWK Piast Ruch II.
Pozostałe sołectwa, tzn. Góra i Gilowice nie posiadają kanalizacji. Ścieki z poszczególnych
domostw odprowadzane są do osadników bezodpływowych, skąd wywożone są do
oczyszczalni w Bodzowie.
Ilość ścieków odprowadzonych ogółem z terenu gminy wynosi 2,7 tys. m3/d.
W gminie funkcjonują dwie oczyszczalnie ścieków: jedna mechaniczno – biologiczna, która
znajduje się na terenie KWK Piast Ruch II i jedna hydro – biologiczna w Bodzowie.
Przepustowość oczyszczalni mechaniczno – biologicznej wynosi 5040 m3/d, zaś hydro –
biologicznej 700 m3/d, co przy ilości odprowadzanych ścieków daje dociążenie w sumie na
poziomie ok. 47%.
6.3 Gospodarka odpadami
W roku 2000 obsługę gminy w zakresie zbiórki i wywozu odpadów komunalnych prowadziły
trzy firmy: SKR, PUPH „JAGR” i PTS „ALBA”. Od lutego 1999r. odpady komunalne
z terenu gminy Miedźna wywożone są na składowisko odpadów komunalnych przy
ul. Granicznej 48 w Brzeszczach – Jawiszowicach na mocy umowy międzygminnej z roku
1998; umowa zawarta została do roku 2010. Wg danych z Urzędu Gminy w roku 2000
w sumie z terenu gminy wywieziono 2672,49 Mg odpadów (w sumie razem z wywozem
indywidualnym 2675,05 Mg). Dla porównania w roku 1999 te same przedsiębiorstwa z terenu
gminy wywiozły 2025,45 Mg odpadów (w sumie razem z wywozem indywidualnym 2028,01
20
Mg). Wywóz indywidualny osób fizycznych lub prawnych w roku 2000 wyniósł 8,04 Mg
odpadów, a rok wcześniej tylko 2,56 Mg odpadów.
W roku 2000 udało się zrekultywować dzikie wysypisko odpadów w Woli, które
funkcjonowało bez uregulowań formalno-prawnych od 1994r. do lutego 1999r.
6.4 Ciepłownictwo
Ze względu na charakter zabudowań, zaopatrzenie w ciepło w gminie Miedźna realizowane
jest głównie indywidualnie poprzez piece węglowe lub gazowe, bądź grzejniki elektryczne.
Centralny system grzewczy funkcjonuje jedynie w strefie mieszkaniowo – usługowej w Woli.
Źródłem ciepła dla tego systemu jest kotłownia Nadwiślańskiej Spółki Energetycznej
Brzeszcze, która pracuje na potrzeby technologiczne przemysłu oraz osiedli mieszkaniowych.
W kotłowni stosuje się jako paliwo miał węglowy. Kotłownia jest zaopatrzona w elektrofiltry
i odpylacze cyklonowe, jednakże brak jest urządzeń do odsiarczania spalin.
6.5 System energetyczny
Na terenie gminy istnieje rozbudowany układ sieci elektroenergetycznych wysokich, średnich
i niskich napięć.
Elementami systemu wysokich napięć są:
- stacja 220/6kV KWK Piast Ruch II, pracująca na potrzeby kopalni,
- dwutorowa linia napowietrzna 220kV relacji Byczyna – Moszczenica – Liskovec
(zasilająca GPZ KWK Piast Ruch II),
- dwie napowietrzne linie jednotorowe 110kV relacji stacja węzłowa 220/110kV Bieruń –
GPZ Bojszowy.
Gmina zaopatrywana jest w energię elektryczną z GPZ 110/15kV Pszczyna za pośrednictwem
magistralnych linii zasilających 15kV. Istnieje ponadto możliwość zasilania układu w czasie
pracy awaryjnej z GPZ 110/20/15kV Ogrodnicza.
Znaczna długość linii magistralnych, które doprowadzają energię z GPZ Pszczyna powoduje,
że w czasie awarii następuje przerwa w dostawie energii u dużej liczby odbiorców.
System sieci średnich napięć pracuje obecnie na napięciu 15kV, jednakże większość linii
i urządzeń zbudowana jest w izolacji 20kV, co w przyszłości może umożliwić sprawne
przejście na pracę na tym napięciu.
Stan techniczny sieci i urządzeń 15kV jest w zdecydowanej większości dobry, jednakże
istniejący układ sieci średniego i niskiego napięcia nie posiada większych rezerw mocy.
6.6 Sieć gazowa
Gmina jest zaopatrywana w gaz ziemny z gazociągu wysokoprężnego Ø 300 mm 2,5Mpa
relacji Oświęcim – Świerklany. Gazociąg ten zasila stację redukcyjno – pomiarową I stopnia
w Miedźnej, z której z kolei zasilany jest system gazowniczy gminy. System ten tworzą:
- układ sieci gazowej średniego ciśnienia, zasilany ze stacji w Miedźnej, zasilający teren
całej gminy z wyjątkiem osiedli mieszkaniowych w Woli,
21
-
układ sieci gazowej niskiego ciśnienia ze stacji redukcyjno – pomiarowej II stopnia
w Woli, połączony gazociągiem średnioprężnym Ø 150 mm ze stacją redukcyjno –
pomiarową I stopnia w Miedźnej. Układ ten obsługuje osiedla w Woli.
Sieć gazowa obejmuje teren całej gminy z wyjątkiem pojedynczych gospodarstw
zlokalizowanych w różnych jej rejonach, jednakże w znacznym oddaleniu od skupisk
zabudowy. Ogólna długość sieci wynosi 85,4 km.
Mieszkańcy w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej, mimo istniejących możliwości,
często nie korzystają z dostawy gazu przewodowego, a jeszcze rzadziej wykorzystują go do
ogrzewania budynków.
Wg stanu na dzień 31.12.2000 r. liczba podłączeń do budynków mieszkalnych na terenie
gminy wynosiła 1472 oraz 13 do budynków nie-mieszkalnych.
Tabela 10. Infrastruktura techniczna – stan w dniu 31.12.2000 r.
Wyszczególnienie
Gazownictwo Wodociągi - długość Kanalizacja czynnej sieci
długość czynnej długość czynnej
rozdzielczej
sieci rozdzielczej sieci rozdzielczej
w km/km2
w km/km2
w km/km2
Polska
0,68
0,16
0,31
Śląskie
1,40
0,48
1,11
Powiat Pszczyński
Gmina
Miedźna
1,76
0,55
0,64
2,34
1,21
1,71
Gmina Pawłowice
2,52
0,50
1,44
Gmina Lędziny
3,35
0,83
2,54
Źródło: Rocznik Statystyczny Powiatów Województwa Śląskiego, GUS
6.7 Telekomunikacja
Według danych z połowy 1999 roku w gminie Miedźna dostępnych było 2000 numerów
telefonii przewodowej, z czego 1000 numerów w Woli, w Miedźnej, Grzawie i Frydku 500
numerów oraz w Gilowicach i Górze – również 500 numerów. Oznaczało to, że na tysiąc
mieszkańców gminy przypadało około 126 numerów.
22
7 TRANSPORT I KOMUNIKACJA
7.1 Sieć drogowa
Podstawą dla prawidłowego funkcjonowania transportu jest odpowiednia sieć dróg. Na pełną
infrastrukturę drogową w gminie składają się następujące drogi:
wojewódzkie
• droga wojewódzka 933 Rzuchów – Wodzisław Śl. – Pszczyna – Oświęcim – Chrzanów,
• w bezpośrednim sąsiedztwie gminy przebiega droga wojewódzka 931 Pszczyna – Bieruń
powiatowe
7 dróg powiatowych:
• droga powiatowa 14531 Jedlina – Wola – Miedźna,
• droga powiatowa 14532 Góra – Zawadka,
• droga powiatowa 14533 Gilowice – Góra,
• droga powiatowa 14534 Międzyrzecze – Gilowice,
• droga powiatowa 14535 Ćwiklice – Bodzów – Frydek,
• droga powiatowa 14536 Wola – Gilowice,
• droga powiatowa 14537 Międzyrzecze – Wola.
gminne – patrz tabela poniżej
Tabela 31. Długości dróg gminnych w km przypadających na 100 km2 mieszkańców – stan
w dniu 31.12.2000 r.
Wyszczególnienie
Powiat Pszczyński
Gmina Miedźna
Gmina Pawłowice
Gmina Lędziny
Drogi publiczne gminne o
twardej nawierzchni w km
19 633,5
632
60
92
47
Długość dróg publicznych
gminnych o nawierzchni
twardej na 100 km2
159,7
133,6
120
121
151,6
Źródło: Rocznik Statystyczny Powiatów Województwa Śląskiego
Jednym ze wskaźników opisujących aktualną sytuację komunikacyjną jest długość dróg
gminnych w kilometrach przypadająca na 100 km2. Gmina Miedźna charakteryzuje się
najniższym wśród porównywanych gmin wskaźnikiem długości dróg publicznych gminnych
na 100 km2, który wynosi 120 km (dane na dzień 31.12.2000r.). Za wyjątkiem gminy
Pawłowice, która ma ten wskaźnik niemal identyczny (121 km), zarówno gmina Lędziny jak
i powiat pszczyński posiadają większe zagęszczenie dróg na 100km.
23
7.2 Komunikacja zbiorowa i linie kolejowe.
Komunikacja publiczna w gminie działa w oparciu o PKS Pszczyna, PKS Oświęcim, MZK
Tychy, a także dodatkowo uzupełniana jest przez prywatne minibusy. Każdy przewoźnik
oferuje regularne przewozy określone w rozkładach jazdy. Mankamentem jest znikoma ilość
przewozów w dni wolne od pracy.
Miedźna posiada na swym terenie jedynie krótkie odcinki bocznic kolejowych, które łączą
kopalnię Ruch II kopalni Piast (dawniej Czeczott) z regionalną i krajową siecią kolejową.
Najbliższe stacje kolejowe znajdują się w Brzeszczach – Jawiszowicach i w Pszczynie. Nieco
dalej od Miedźnej położna jest stacja w Oświęcimiu. Stacje te umożliwiają uzyskanie
bezpośrednich połączeń z głównymi węzłami komunikacyjnymi o znaczeniu krajowym
i międzynarodowym, jednak brak możliwości uzyskania takich połączeń z terenu gminy jest
uciążliwy zarówno z punktu widzenia mieszkańców, jak też stanowi utrudnienie w rozwoju
gminy.
24
8 INSTYTUCJE UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ
8.1 Nauczanie przedszkolne
Gmina posiada (stan w dniu 31.12.2000r.) 6 przedszkoli, które mogą przyjąć 561 dzieci
w wieku przedszkolnym. Trzy z nich znajdują się w Woli, po jednym w Miedźnej, Górze
i Frydku.
Tabela 12. Żłobki oraz miejsca w żłobkach przypadające na 10 000 mieszkańców, przedszkola oraz
miejsca w przedszkolach przypadające na 1000 mieszkańców - według stanu w dniu 31.12.2000 r.
Wyszczególnienie
miejsca
rzeczywiste
Żłobki
(łącznie z
oddziałami
żłobkowymi)
10 000 mieszkańców
Polska
Powiat Pszczyński
Gmina
Miedźna
Gmina Ledziny
Gmina Pawłowice
Przedszkola (bez
specjalnych)
Miejsca w
przedszkolach
(bez specjalnych)
1000 mieszkańców
0,11
0,10
0,09
7,73
6,53
1,93
0,22
0,27
0,42
18,41
22,59
26,63
0
0
0,38
35,83
0
0
0
0
0,11
0,34
13,81
22,67
Źródło: GUS – internet
W najbliższej przyszłości nie przewiduje się budowy nowego przedszkola.
Prezentowane w tabelach dane wskazują na zadowalający rozwój bazy przedszkolnej
w Gminie Miedźna; wskaźnik ilości miejsc w przedszkolach przypadających na 1000
mieszkańców jest wyższy od średniej dla Polski, województwa, powiatu i gmin
porównywanych. Gmina nie posiada żłobka. Jedyny żłobek w powiecie znajduje się
w Pszczynie, sąsiadującej z Gminą Miedźna.
Tabela 13. Żłobki, przedszkola według stanu w dniu 31.12.2000 r.
Wyszczególnienie
miejsca
rzeczywiste
(łącznie z
oddziałami
żłobkowymi)
Żłobki
Polska
Powiat Pszczyński
Gmina
Miedźna
Gmina Lędziny
Gmina Pawłowice
Przedszkola (bez
specjalnych)
Miejsca w
przedszkolach
(bez specjalnych)
428
50
1
29 866
3 166
20
8 430
1 304
44
711 370
109 525
2 759
0
0
6
561
0
0
0
0
2
6
246
404
8.2 Szkoły podstawowe i gimnazja
Gmina posiada na swoim terenie 5 szkół podstawowych. Znajdują się one Woli (2 szkoły),
Miedźnej, Górze i Frydku). W dniu 31.12.2000 r. do wymienionych szkół uczęszczało 1984
uczniów. Na jedną szkołę podstawową przypadało średnio 397 uczniów, podczas gdy średnia
dla województwa kształtowała się na poziomie 255 a powiatu 252 uczniów. Wyższy
wskaźnik miała Gmina Lędziny, gdzie na jedną szkołę przypadało 566 uczniów.
25
Tabela 14. Szkoły podstawowe, gimnazja, uczniowie – według stanu w dniu 31.12.2000 r.
Wyszczególnienie
Polska
Powiat Pszczyński
Gmina
Miedźna
Gmina Lędziny
Gmina Pawłowice
Szkoły
podstawowe
(bez
specjalnych)
Uczniowie w
szkołach
podstawowych
Uczniowie w
Gimnazja dla
gimnazjach dla
dzieci i młodzieży
bez specjalnych
bez specjalnych
15 986
1 415
40
3 168 551
362 010
10 082
5 542
597
17
1 159 578
135 805
4 008
5
1 984
3
845
3
9
1 698
2 425
2
3
615
384
W wyniku wdrażanej reformy oświaty, w Gminie Miedźna powstały 3 gimnazja, częściowo
na bazie istniejących szkół: Szkoły Podstawowej w Miedźnej (Gimnazjum w Miedźnej) oraz
Szkoły Podstawowej Nr 1 w Woli (Gimnazjum Nr 1 w Woli) działając w tych samych
budynkach. Jedynie Gimnazjum Nr 2 w Woli zajmuje odrębny budynek.
Wymienione powyżej gimnazja kształciły w 2000 roku (według stanu w dniu 31.12.2000 r.)
845 uczniów.
Tabela 15. Szkoły podstawowe, gimnazja, uczniowie - na 1000 mieszkańców według stanu w dniu
31.12.2000 r.
Wyszczególnienie
Polska
Powiat Pszczyński
Gmina
Miedźna
Gmina Lędziny
Gmina Pawłowice
Szkoły
podstawowe
(bez
specjalnych)
Uczniowie w
Gimnazja dla
gimnazjach dla
bez specjalnych
bez specjalnych
1000 mieszkańców
Uczniowie w
szkołach
podstawowych
0,41
0,29
0,39
81,99
74,68
97,32
0,14
0,12
0,16
30,00
28,01
38,69
0,32
126,71
0,19
53,97
0,17
0,51
95,29
136,11
0,11
0,17
34,51
21,55
Na jedno gimnazjum przypadało średnio 282 uczniów, podczas gdy średnia dla województwa
kształtowała się na poziomie 227 uczniów, a Polski 210. Wyższy wskaźnik miała jedynie
Gmina Lędziny (307 uczniów na gimnazjum). Jednocześnie należy podkreślić, iż Gmina
Miedźna posiada wysoki wskaźnik uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych na 1000
mieszkańców, znacznie przewyższający średnie dla powiatu, województwa i kraju.
26
8.3 Szkolnictwo ponadgimnazjalne
Szkoły średnie
Na terenie Gminy Miedźna znajdują się 2 szkoły średnie (w roku szkolnym 2000/2001):
Liceum Ogólnokształcące w Gilowicach: 237 uczniów,
Zespół Szkół Zawodowych w Woli: 395 uczniów,
w skład ZSZ wchodzi:
- Liceum Ogólnokształcące:,
- Liceum Zawodowe:
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa
Tabela 16. Licea ogólnokształcące, licea ogólnokształcące, średnie szkoły zawodowe - według stanu w dniu
31.12.2000 r.
Wyszczególnienie
Polska
Powiat Pszczyński
Gmina
Miedźna
Gmina Lędziny
Gmina Pawłowice
Licea ogólnokształcące dla
Szkoły zasadniczych dla
młodzieży ze specjalnymi młodzieży (bez specjalnych)
Średnie szkoły zawodowe dla
młodzieży (bez specjalnych)
szkoły
2 292
252
7
uczniowie
bd
101 048
2 033
szkoły
2 034
233
6
uczniowie
511 204
58 037
1 426
szkoły
5 873
689
12
uczniowie
984 293
134 628
1 586
2
323
1
270
1
95
2
1
158
453
1
0
170
0
3
0
632
0
Gmina Miedźna charakteryzuje się bardzo niskim wskaźnikiem liczby uczniów średnich szkół
zawodowych przypadających na 1000 mieszkańców gminy. Wpływa na to m.in. baza
szkolnictwa średniego w gminie. Część młodzieży dojeżdża do szkół średnich do sąsiednich
gmin. Wskaźnik liczby uczniów szkół zasadniczych, przypadających na 1000 mieszkańców
przewyższa wartości średnie dla powiatu, województwa i kraju.
Tabela 17. Licea ogólnokształcące, licea ogólnokształcące, średnie szkoły zawodowe - na 1000 mieszkańców
według stanu w dniu 31.12.2000 r.
Wyszczególnienie
Polska
Powiat Pszczyński
Gmina
Miedźna
Gmina Lędziny
Gmina Pawłowice
Licea ogólnokształcące dla
Szkoły zasadnicze dla
młodzieży ze specjalnymi młodzieży (bez specjalnych)
szkoły
uczniowie
szkoły
uczniowie
na 1000 mieszkańców
0,05
13,23
0,05
11,97
0,06
13,76
0,06
0,05
0,07
bd
20,84
19,62
0,13
20,63
0,06
0,11
0,06
8,87
25,43
0,06
0
Średnie szkoły zawodowe dla
młodzieży (bez specjalnych)
szkoły
uczniowie
0,15
0,14
0,12
25,47
27,77
15,31
17,24
0,06
6,06
9,54
0
0,17
0
35,47
0
27
Szkolnictwo wyższe
Gmina Miedźna nie posiada na swoim terenie wyższej uczelni. W chwili obecnej funkcjonuje
za to Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny filii Politechniki Krakowskiej kształcącej
studentów na kierunku budownictwo, w oparciu o bazę lokalową Liceum Ogólnokształcącego
w Gilowicach.
8.4 Ochrona zdrowia
W roku 2000 w Gminie Miedźna podjęto się przedsięwzięcia przekształcenia Zespołu Opieki
Zdrowotnej w Niepubliczne Specjalistyczne Zakłady Opieki Zdrowotnej. Intencją Władz
Gminy była poprawa jakości świadczonych usług. W wyniku tej operacji powstał szereg
poradni ogólnych i specjalistycznych, zlokalizowanych w Górze, Grzawie i Woli.
Tabela 18. Szpitale, przychodnie, ośrodki zdrowia, apteki według stanu w dniu 31.12.2000 r.
Wyszczególnienie
Polska
Powiat Pszczyński
Gmina
Miedźna
Gmina Lędziny
Gmina Pawłowice
Szpitale ogólne bez
sanatorium leczenia
gruźlicy i chorób płuc
przychodnie
ośrodki
zdrowia
Apteki
szpitale
716
114
2
łóżka
190 952
29 038
469
5 685
1 004
14
2 503
185
10
8 318
1 044
14
0
0
2
1
2
0
0
42
0
5
1
0
4
5
3
Tabela 19. Szpitale, przychodnie, ośrodki zdrowia, apteki – na 10 000 mieszkańców według stanu
w dniu 31.12.2000 r.
Wyszczególnienie
Polska
Powiat Pszczyński
Gmina
Miedźna
Gmina Lędziny
Gmina Pawłowice
Szpitale ogólne bez
sanatorium leczenia
gruźlicy i chorób płuc
szpitale
0,19
0,24
0,19
przychodnie
ośrodki
zdrowia
łóżka
na 10 000 mieszkańców
49,41
1,47
0,65
59,90
2,07
0,38
45,27
1,35
0,96
Apteki
2,15
2,15
1,35
0
0
1,28
0,64
1,28
0
0
23,57
0
2,80
0,56
0
2,25
2,80
1,68
Z danych udostępnionych przez Urząd Gminy wynika, iż w 2001 roku w gminie działały
następujące Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej świadczące usługi podstawowej
i specjalistycznej opieki:
- NZOZ „Medyk” (Wola)
- NZOZ „INTERMED” (Grzawa)
- NSZOZ „Mar-Med.” (Wola)
28
-
NZOZ “WAMED” (Grzawa)
NZOZ Centrum Leczenia Uzależnień (Wola)
NZO Okulistycznej OCULOMED (Wola)
NZO Alergologicznej i Laryngologicznej (Wola)
NZOZ ORTO-DENS (Wola)
NZO Stomatologicznej Piotr Damek (Wola)
NZO Stomatologicznej Włodzimierz Zarębski (Wola)
ADENT NZO Stomatologicznej Anna Szabert Oleś (Grzawa)
Prywatny Gabinet Stomatologiczny Małgorzata Zajas (Góra)
Prywatne Laboratorium Analityczne (Wola)
Grupowa Praktyka Pielęgniarek LIDER-MED. (Wola)
W Gminie Miedźna funkcjonuje też Ośrodek Chirurgii Klasycznej i Laparoskopowej, którym
zarządza spółka SILESIA-MED. S.A.
.
W 2001 roku zakłady opieki zdrowotnej na terenie gminy miały zadeklarowanych 16 220
pacjentów w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. W analogicznym okresie NZOZ-y
wykonały 42 671 usług specjalistycznych. Gabinety stomatologiczne wykonały 6 527 711
punktów stomatologicznych. W 2001 roku Ośrodek chirurgii laparoskopowej w Grzawie
wykonał 1 847 usługi hospitalizacyjne.
8.5 Bezpieczeństwo publiczne
Na terenie Gminy Miedźna bezpieczeństwo publiczne zapewniane jest przez Komendę
Powiatową Policji w Pszczynie. Rewir Dzielnicowych znajduje się w Woli
W 2000 roku odnotowanych zostało 269 zdarzeń przestępczych. Było to o 23% więcej niż
w roku 1999. Tymczasem w całym powiecie pszczyńskim zanotowano spadek liczby zdarzeń
o ponad 4%. Wśród odnotowanych w Miedźnej zdarzeń przewagę stanowiły kradzieże
z włamaniem (132 zdarzenia) oraz kradzieże mienia (69 zdarzeń).
Wskaźnik ilości zdarzeń na 1000 mieszkańców w gminie Miedźna wynosił 17,17 i był
wyższy od Pawłowic (11,62) oraz średniej powiatowej (16,4).
W 2000 roku na terenie Miedźnej zanotowano 30 kolizji i 29 wypadków, w których rany
odniosły 33 osoby a 1 zmarła.
W 2000 roku wykrywalność przestępstw w powiecie pszczyńskim osiągnęła poziom
48,3 %.W analogicznym okresie wskaźnik wykrywalności dla Komendy Powiatowej Policji
w Pszczynie wynosił 47,8% a dla województwa 46,2%.
29
9 GOSPODARKA MIESZKANIOWA.
Zasoby mieszkaniowe.
Według danych opublikowanych przez GUS na dzień 31.12.2000r. zamieszkane zasoby
mieszkaniowe w gminie Miedźna stanowiło 3811 mieszkań o łącznej powierzchni użytkowej
275,6 tys. m2 . W roku 2000 według danych gminnych oddano do użytkowania 22 budynki
mieszkalne; liczba oddanych budynków na koniec trzeciego kwartału 2001 roku wyniosła już
24. Dla porównania, w roku 1999 oddano do użytkowania 21 budynków mieszkalnych.
Tabela 20. Sytuacja mieszkaniowa gminy
mieszkania
Powiat Pszczyński
Gmina Miedźna
Gmina Pawłowice
Gmina Lędziny
Zasoby mieszkaniowe zamieszkane
izby
powierzchnia użytkowa
w tys. m2
26 399
109 648
2 092,4
3 811
14 910
275,6
4 428
18 591
355,8
4 447
15 107
272,1
Tabela 20a Sytuacja mieszkaniowa gminy
liczba izb w 1 mieszkaniu
Powiat Pszczyński
Gmina Miedźna
Gmina Pawłowice
Gmina Lędziny
4,15
3,91
4,2
3,4
powierzchnia użytkowa w m2
1 mieszkania
79,26
72,32
80,35
61,19
liczba osób na
na 1 osobę
1 mieszkanie
20,2
3,92
17,6
4,12
20
4,02
15,3
4
1 izbę
0,95
1,05
0,96
1,18
Według danych GUS opublikowanych przez Wojewódzki Urząd Statystyczny w Katowicach
tylko gmina Lędziny, leżąca w powiecie tyskim, wypada gorzej niż gmina Miedźna. Zarówno
pod względem liczby izb w mieszkaniu, powierzchni użytkowej przeliczonej na mieszkańca
oraz na 1 mieszkanie, jak też pod względem liczby osób przypadających na mieszkanie
Miedźna wypada gorzej w stosunku do Pawłowic oraz do wskaźników przeliczonych dla
całego powiatu pszczyńskiego.
30
10 KULTURA, TURYSTYKA I SPORT
10.1. Zabytki, muzea.
Gmina Miedźna może zaproponować odwiedzającym ją gościom zapoznanie się z historią
gminy poprzez zwiedzanie zabytków i innych lokalnych atrakcji. Do najważniejszych należy
zaliczyć XVI/XVII w. zabytki drewnianej architektury sakralnej – kościoły parafialne
z towarzyszącymi im cmentarzami:
- kościół parafialny pod wezwaniem św. Barbary z drugiej połowy XVI w., rozbudowany
w 1950 r., konstrukcji zrębowej, z wieżą i sobotami,
- kościół parafialny pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Grzawie z początku XVI w.,
przebudowany w 1690 r., konstrukcji zrębowej, z wieżą i sobotami (we wnętrzu barokowe
wyposażenie z XVIII wieku).
- kościół parafialny pod wezwaniem św. Klemensa Papieża z XVII w., powiększony
w XVIII w., konstrukcji zrębowej, z wieżą z nadwieszoną izbicą i sobotami
(w prezbiterium gotycki witrażyk z XV w.)
oraz
- murowany kościół parafialny pod wezwaniem św. Urbana w Woli z przełomu XIX i XX
w., z elementami późnobarokowymi.
Ponadto na terenie sołectw Miedźna, Góra i Grzawa, a także w mniejszym stopniu
w pozostałych sołectwach występują inne obiekty zabytkowe i o cechach zabytkowych, m.in.:
- dwór w Górze z połowy XIX w., późnoklasycystyczny, murowany z parkiem,
- domy mieszkalne murowane z XIX w.,
- liczne XIX w. kaplice i krzyże przydrożne.
W granicach gminy zidentyfikowano występowanie 10 stanowisk archeologicznych, głównie
w rejonie Grzawy, Miedźnej i Frydka ze śladami osadnictwa z różnych okresów, w tym
z epok kamienia i łużyckiej oraz z okresu rzymskiego.
10.2.Kultura
W gminie Miedźna działa Gminny Ośrodek Kultury, w skład którego wchodzą:
- Dom Kultury w Woli (siedziba GOK),
- Centrum Kultury w Woli,
- Świetlica na Osiedlu Wola II,
- Dom Socjalny w Gilowicach,
- Dom Socjalny we Frydku,
- Dom Socjalny w Grzawie,
- Dom Socjalny w Górze oraz
- Sala Gminnego Ośrodka Kultury w Miedźnej.
Gminny Ośrodek Kultury organizuje następujące imprezy adresowane do mieszkańców
naszej gminy oraz gmin sąsiednich, obecnie wchodzących w skład powiatu pszczyńskiego,
tyskiego, mikołowskiego, oświęcimskiego i bielskiego:
31
TURNIEJ WIEDZY O REGIONIE - konkurs dla uczniów szkół podstawowych
i gimnazjów - jego celem jest popularyzacja i pogłębianie wiedzy wśród dzieci i młodzieży
o "małej ojczyźnie", jej tradycjach, folklorze, historii i kulturze z uwzględnieniem dziejów
Śląska.
GMINNY PRZEGLĄD TEATRZYKÓW DZIECIĘCYCH I MŁODZIEŻOWYCH
- biorą w nim udział teatrzyki przedszkolne, szkolne oraz z Ośrodków Kultury w liczbie od 15
do 20. Połączony jest on z warsztatami teatralnymi, które prowadzą specjaliści z teatrów
profesjonalnych i amatorskich. Celem Przeglądu jest rozbudzanie aktywności kulturalnej
i umożliwienie pokazania teatru od kulis, a także pomoc dla placówek oświatowodydaktycznych w ich pracy wychowawczej.
FESTIWAL FOLKLORYSTYCZNY - jest imprezą adresowaną do śląskich zespołów
folklorystycznych Ziemi Pszczyńskiej i nie tylko. Jego celem jest ocalenie od zapomnienia
pieśni, stroju i zwyczaju śląskiego - co roku bierze w nim udział od 12 do 16 różnych
zespołów: pieśni i tańca, kapeli, chórów i teatrów obrzędowych.
DZIECIĘCY FESTIWAL FOLKLORYSTYCZNY - młodszy brat Festiwalu
Folklorystycznego. Biorą w nim udział zespoły przedszkolne i szkolne. Festiwal zaszczepia
dzieciom i młodzieży umiłowanie aktywnego kultywowania kultury i tradycji śląskiej.
BIESIADA FOLKLORYSTYCZNA - jest impreza plenerową, nieodłączną częścią obu
Festiwali, której głównym walorem jest koncert laureatów oraz gościnne występy zespołów
nie biorących udziału w konkursach; ponadto prezentują się inni artyści ludowi Ziemi
Pszczyńskiej.
W cyklu dwuletnim na terenie Gminy Miedźna organizowany jest PLENER MALARSKI,
na przemian raz letni, a raz zimowy - zadaniem biorących w nim udział plastyków (około 15
w każdym PLENERZE) jest utrwalenie piękna naszej Śląskiej Ziemi, przejawiającego się tak
w krajobrazie, architekturze, jak i w obrzędzie czy też obyczajach.
Na terenie Gminy Miedźna grają i śpiewają następujące zespoły folklorystyczne:
- w miejscowości Wola:
”Wolanie”
„Saternusy”
-
w miejscowości Góra:
”Chór Śpiewaczy”
-
w miejscowości Frydek:
”Swojanie”
„Frydkowianie”
Na terenie gminy funkcjonuje Gminna Biblioteka Publiczna w Miedźnej z siedzibą
w Grzawie. W skład biblioteki wchodzą filie biblioteczne w Górze, w Woli i w Woli nr 2.
32
Tabela 21. Placówki biblioteczne – stan w dniu 31.12.2000 r.
Wyszczególnienie
Placówki
biblioteczne,
biblioteki
i filie
Powiat pszczyński
Gmina Miedźna
Gmina Pawłowice
Gmina Lędziny
Księgozbiór
w wol./ 1000
mieszkańców
33
4
6
2
3 471
3 221
2 433
3 096
1 685
10.3. Turystyka rekreacja i sport
SPORT
W gminie Miedźna działają cztery piłkarskie kluby sportowe:
- Ludowy Klub Sportowy “SOKÓŁ” w Woli,
- Ludowy Klub Sportowy w Miedźnej,
- Ludowy Klub Sportowy “NADWIŚLAN” w Górze,
- Ludowy Klub Sportowy we Frydku.
Ponadto na terenie gminy istnieją następujące kluby i stowarzyszenia sportowe:
- Górniczy Klub Sportowy “CZECZOTT” WOLA,
- Stowarzyszenie Sportowe “GOL” w Woli,
- Towarzystwo Wędkarskie “SAZAN” w Woli.
REKREACJA I TURYSTYKA
Na terenie gminy planowana jest budowa tras rowerowych, których przebieg uwzględniony
został przy opracowywaniu mapy "Projekt rowerem po Śląsku - ramowy układ tras", którego
współautorem i koordynatorem, obok PTTK Gliwice, na województwo Śląskie jest Śląski
Związek Gmin i Powiatów z siedzibą w Katowicach.
PRZEBIEG MIĘDZYNARODOWEJ TRASY ROWEROWEJ R-4 NA ODCINKU
GMINA MIEDŹNA
Przyjęcie trasy R-4 z Pszczyny na terenie Gminy Miedźna następuje w punkcie
Miedźna/Bodzów i dalej prowadzona będzie następującymi ulicami: - ul. Topolową i Leśną
w Miedźnej-Bodzowie, następnie ul. Miodową, Dębową i Leśną we Frydku, dalej odcinkiem
lasu do miejscowości Wola - w miejscowości Wola krótkim odcinkiem ul. Międzyrzeckiej
i Pszczyńskiej, a dalej ul. Mokrą na stary most na rzece Wiśle w kierunku na Zieleńce
w Brzeszczach lub trasą po wale przeciwpowodziowym w kierunku Harmęże, Pławy
i Oświęcim (obie wersje do realizacji).
33
LOKALNA TRASA ROWEROWA prowadzona będzie od ul. Mokrej w Woli drogą
powiatową do Gilowic, następnie ul. Korfantego w kierunku ul. Babudy, Dąbrowa, Zapadź,
Topolowa, Kościelna, następnie przejazd przez drogę wojewódzką Nr 933 i dalej ul. Nad
Wisłą do realizowanego Ośrodka sportowo-rekreacyjnego w Górze (nad Staw Parkowy).
11 FINANSE PUBLICZNE
W poniższych tabelach zestawiono porównanie do budżetów innych gmin tak, aby można
było określić stan budżetu gminy Miedźna w na tle podobnych gmin. Dane aktualne na
31.12.2000r.
Tabela 22 Ważniejsze dane o budżecie gminy Miedźna
Dochody budżetów gmin wg rodzajów (w tys. złotych), w tym:
udział w podatkach
stanowiących
dochody państwa
Gmina Miedźna
Gmina
Pawłowice
Gmina Lędziny
opłata
skarbowa
dotacje celowe z
budżetu państwa
dotacje
otrzymane z
funduszy
celowych
środki na
dofinansowanie
subwencje
własnych zadań
ogólne
ze źródeł
pozabudżetowych
4 113,0
237,7
3 590,4
630,6
9 245,4
--
4 588,9
335,6
1 413,2
15,2
10 689,8
1 069,9
4 837,9
402,1
1 227,9
24,1
5 734,2
--
Gmina Miedźna charakteryzuje się najniższą kwotą udziału w podatkach stanowiących
dochody państwa. Jednakże nie musi to być wynikiem najniższych podatków płaconych przez
mieszkańców Miedźnej, a co za tym idzie nie jest wyraźnym odzwierciedleniem poziomu
zamożności mieszkańców gminy. Będzie to raczej wynik niższej o ponad 2 tysiące osób
liczby osób zamieszkujących gminę Miedźna w porównaniu do gmin Pawłowice i Lędziny.
Zaznaczyć należy jednak wyraźnie, że Miedźna charakteryzuje się najwyższą kwotą dotacji
celowych otrzymanych w roku 2000 z budżetu państwa, jak również najwyższą kwotą dotacji
uzyskanych z funduszy celowych. Najniższy natomiast był wpływ z tytułu opłat skarbowych.
Tabela 23 Ważniejsze dane o budżecie gminy Miedźna
Wydatki budżetów gmin wg rodzajów (w tys. złotych), w tym:
dotacje
Gmina Miedźna
Gmina
Pawłowice
Gmina Lędziny
świadczenia
na rzecz
osób
fizycznych
wydatki
bieżące
wynagrodzenia
składki na
ubezpieczenia
społeczne i
Fundusz Pracy
zakup
materiałów
i usług
wydatki
majątkowe
1 196,9
1 754,8
16 381,9
10 016,1
2 094,9
3 896,6
3 655,4
1 303,6
1 842,8
11 641,5
9 235,6
1 881,2
4 104,5
12 600,8
562,6
1 176,4
16 151,6
8 399,2
1 607,0
5 651,7
4 338,4
34
Tabela 23a Ważniejsze dane o budżecie gminy Miedźna
Wydatki budżetów gmin wg działów (w tys. złotych), w tym:
ogółem
Gmina
Miedźna
Gmina
Pawłowice
Gmina
Lędziny
gosp.
oświata i
gosp.
mieszkanio wychowa
komunalna
wa
nie
kultura i
sztuka
ochrona
zdrowia
kultura administracja
opieka
fizyczna państwowa i
społeczna
i sport samorządowa
23 712,0
2 951,7
314,9 13 150,8
1 058,9
790,0
1 497,3
385,0
2 252,4
32 013,9
4 406,5
3 158,4 15 603,0
1 000,0
364,5
1 572,0
96,6
2 562,2
22 274,5
2 686,2
486,2 1 414,1
1 895,7
363,6
4 417,3
435,7
8 758,9
Tabela 23b Ważniejsze dane o budżecie gminy Miedźna
Dochody budżetów gmin
Wydatki budżetów gmin
w złotych na 1 mieszkańca
w tym
w tym dochody
ogółem
ogółem
materiały i
wydatki
własne
usługi
majątkowe
Gmina Miedźna
1 582,7
701,8
1 512,5
248,6
233,2
Gmina
1 705,8
963,6
1 786,6
229,1
703,2
Pawłowice
Gmina Lędziny
1 202,1
792,3
1 253,8
318,1
244,2
Zestawiając wydatki budżetów porównywanych gmin widać wyraźną różnicę pomiędzy
wydatkami w kwotach ogółem (szczególnie pomiędzy Miedźną a Pawłowicami), jednak
w przeliczeniu zarówno dochodów jak i wydatków budżetowych na 1 mieszkańca różnice
przestają być tak wyraźne. Co więcej, Miedźna jako jedyna w tym porównaniu ma wyższe
dochody od wydatków w przeliczeniu na 1 mieszkańca.
35
12 ROLNICZA PRODUKCJA ROŚLINNA I ZWIERZĘCA
Wysoka jakość gleb w gminie sprawia, że rolnictwo stanowi ważny element gospodarki
gminy. Według szacunków Urzędu Gminy z rolnictwem związane jest ok. 30 % mieszkańców
gminy Miedźna.
Sołectwa Miedźna i Grzawa są typowo rolnicze, natomiast Frydek, Gilowice, Góra i Wola
charakteryzują się gospodarstwami dwuzawodowymi.
Zgodnie z Powszechnym Spisem Rolnym przeprowadzonym w roku 1996 w rolnictwie
pracowało ok. 480 osób, dla 440 z nich rolnictwo było podstawowym lub wyłącznym
źródłem utrzymania.
W celu scharakteryzowania rodzaju gospodarstw rolnych znajdujących się na obszarze gminy,
przedstawiona została struktura gospodarstw ze względu na ich wielkość. Struktura
powierzchniowa gospodarstw według stanu na dzień 31.07.2001 przedstawia się następująco:
Wielkość gospodarstwa
Liczba gospodarstw
od 1 do 2 ha
od 2-5 ha
od 5 - 7 ha
od 7 - 10 ha
od 10 - 15 ha
pow. 15 ha
448
236
37
29
34
36
Razem:
820
Średnia powierzchnia gospodarstwa wynosi około 4,6 ha.
Wiodącym kierunkiem produkcji roślinnej gminy jest uprawa zbóż i ziemniaków.
Powierzchnia zasiewów w Gminie Miedźna liczyła 2250 ha. Zasiewy stanowiły więc całość
wszystkich gruntów ornych. Przeważającą częścią zasiewów była pszenica (26,3%
zasiewów), jęczmień (18,4% zasiewów) oraz ziemniaki (12,7 % zasiewów). Dodatkowo
w gospodarstwach rolnych uprawiano żyto (5,3% zasiewów), owies (5,1 % zasiewów),
mieszanki zbożowe (4,6% zasiewów), pszenżyto (2,3% zasiewów), buraki cukrowe (2,2 %
zasiewów) oraz rzepak (1,8 % zasiewów).
W produkcji zwierzęcej wiodąca rolę odgrywa trzoda chlewna. W 1998 roku powstało
Stowarzyszenie Producentów Trzody Chlewnej w Miedźnej, liczące ponad 23 osoby, a jego
produkcja wynosi 2 800 sztuk rocznie. Istnieje możliwość zwiększenia produkcji.
Wśród instytucji obsługujących miejscowe rolnictwo należy wymienić: Gminną Spółdzielnię
„Samopomoc Chłopska”, SKR zrzeszające 6 Kółek Rolniczych i 6 Kół Gospodyń Wiejskich
(po jednym w sołectwie). Usługi kredytowe świadczy Bank Spółdzielczy.
36
13 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA
13.1 Struktura podmiotów gospodarczych
Na terenie gminy Miedźna działa jeden duży podmiot gospodarczy - Kopalnia Węgla
Kamiennego „Piast” Ruch II.
Tabela 24. Podmioty gospodarki narodowej1– stan w dniu 31.12.2000r.
Podmioty gospodarki narodowej
Wyszczególnienie
w tym
Ogółem
385 415
przeds.
państwowe
309
spółki prawa
handlowego
17 642
Powiat Pszczyński
Gmina Miedźna
8 054
1
924
Gmina Pawłowice
Gmina Lędziny
1 288
spółki
cywilne
43 137
osoby
fizyczne
300 973
280
34
972
6 933
-
24
7
102
723
1 061
-
30
5
89
854
915
1
27
3
81
631
spółdzielnie
1 – dane dotyczą osób prawnych, jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej i osób fizycznych prowadzących działalność
gospodarczą. Nie ujęto jednostek lokalnych tych podmiotów.
W dniu 31.12.2000 r. w systemie REGON zarejestrowane były 924 podmioty gospodarcze
z Gminy Miedźna.
Wskaźnik ilości podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w systemie REGON
przypadających na 1000 mieszkańców osiąga dla gminy Miedźna niższe wartości, tak
w porównaniu do województwa, powiatu, gminy Pawłowice, jest natomiast wyższy niż
w gminie Lędziny. Decydujące znaczenie ma tu fakt, że gmina Miedźna ma charakter
zdecydowanie rolniczy.
Tabela 25. Podmioty gospodarki narodowej1 zarejestrowane w systemie REGON na 1000 mieszkańców –
stan w dniu 31.12.2000 r.
Podmioty gospodarki narodowej na 1000 mieszkańców
Wyszczególnienie
Ogółem
W tym
spółki prawa
spółdzielnie
handlowego
3,72
0,27
81,2
przeds.
państwowe
0,07
spółki
cywilne
9,09
osoby
fizyczne
63,39
Powiat Pszczyński
Gmina Miedźna
77,7
0,01
2,7
0,33
9,38
66,92
58,9
0
1,53
0,45
6,50
46,05
Gmina Pawłowice
59,6
0
1,69
0,28
5,00
47,98
Gmina Lędziny
51,4
0,06
1,52
0,17
4,55
35,45
37
Jeśli chodzi o formy prawne podmiotów działających na terenie gminy, to działalność osób
fizycznych (na własny rachunek) stanowi dominującą formę prawną podmiotów (około 80%
wszystkich podmiotów gospodarczych). Większość stanowią więc małe i średnie podmioty
gospodarcze.
Według danych otrzymanych z Urzędu Gminy liczba osób prywatnych prowadzących własną
działalność gospodarczą wynosiła na dzień 30 listopada 2001 roku 1751. Liczba ta może być
obarczona błędem, gdyż nie ma obowiązku wyrejestrowywania działalności w Urzędzie.
Tabela 26. Rodzaje usług zarejestrowanych wg stanu na 30.11.2001r.
Rodzaje usług
Ilość
Transport
74
Łączność
2
Handel
931
Komunalne i inne
658
Medyczne
43
Finansowe i ubezpieczeniowe
33
Kultura
7
Sport
3
Razem
1 751
Źródło: Urząd Gminy Miedźna.
Z danych statystycznych wynika, iż roku 1999 (31.12) ilość podmiotów gospodarczych
zarejestrowanych w systemie REGON zwiększyła się w porównaniu z rokiem 1997 o około
21%.
Tabela 27. Liczba podmiotów gospodarki narodowej1
Wyszczególnienie
podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w systemie
REGON
przedsiębiorstwa państwowe
spółki prawa handlowego
spółdzielnie
osoby fizyczne
1997 r.
1998 r.
1999 r.
2000 r.
00/97
712
783
829
924
129,78%
21
7
563
18
7
613
21
7
644
24
7
723
114,29%
100,00%
128,42%
W okresie od 1997 r. do 2000 r. stale wzrasta liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki
narodowej na terenie gminy. Największy wzrost można obserwować wśród liczby osób
fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.
38
Wykres 12. Podmioty gospodarki narodowej1 z Gminy Miedźna zarejestrowane
w systemie REGON w latach 1997 – 2000.
1000
800
600
400
200
0
1997
1998
1999
2000
13.2. Specjalna Gminna Strefa Ekonomiczna
SGSE została utworzona Uchwałą Rady Gminy z dnia 31.03.1998 roku. Celem jej utworzenia
było zahamowanie bezrobocia w gminie, tworzenie nowych, atrakcyjnych miejsc pracy,
przyciągnięcie inwestorów poprzez stworzenie konkurencyjnych warunków do inwestowania.
Zarząd Gminy określił zasady działania w SGSE, wyznaczając koordynatorem działań
podmiotów objętych strefą Centrum Przedsiębiorczości S.A. Inicjatywa ta jak dotąd nie
przyniosła oczekiwanych efektów, gdyż brak pewnych uregulowań prawnych, obciążenia
hipoteczne części obszaru strefy zniechęciła potencjalnych inwestorów.
Centrum Przedsiębiorczości S.A. uruchomione w 1999 roku ma na celu inicjowanie,
wspieranie i promowanie działań służących rozwojowi przedsiębiorczości oraz
przeciwdziałaniu bezrobociu na obszarze Ziemi Pszczyńskiej.
Ośrodek Wspierania Przedsiębiorczości przy Centrum Przedsiębiorczości S.A. świadczy
usługi szkoleniowe, doradcze i informacyjne dla osób pragnących rozpocząć działalność
gospodarczą jak również istniejących firm. Ośrodek prowadzi też inkubator
przedsiębiorczości oraz świadczy usługi sekretarsko-administracyjne dla lokalnych
podmiotów gospodarczych. Ośrodek posiada akredytację Krajowego Systemu Usług dla
Małych i Średnich Przedsiębiorstw przy Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.
13.3. Oferta inwestycyjna gminy
Gmina posiada profesjonalnie przygotowaną ofertę inwestycyjną. Promocją objęto 12 ofert
inwestycyjnych, związanych z terenami w głównej mierze stanowiącymi własność gminy,
częściowo należącymi do Skarbu Państwa bądź też będącymi własnością prywatną. Obecnie
trwają procesy regulujące prawa własności do części terenów objętych ofertą oraz próby
rozwiązania problemu obciążeń hipotecznych.
39
14. ANALIZA KADRY URZĘDU GMINY MIEDŹNA
14.1. Jednostki organizacyjne Urzędu Gminy
Zadania Urzędu Gminy oraz strukturę organizacyjną gminy określa Regulamin
Organizacyjny. W strukturze organizacyjnej urzędu występuje kilka jednostek
organizacyjnych zwanych referatami oraz samodzielnych stanowisk. Pracą Urzędu Gminy
Miedźna kieruje Wójt Gminy.
Wójtowi Gminy podlegają Urząd Stanu Cywilnego, Biuro Spraw Obywatelskich, Obrona
Cywilna, Referat Urbanistyki i Architektury, Referat Inwestycji, Gospodarki Komunalnej,
Ochrony Środowiska i Rolnictwa, Referat Geodezji i Handlu oraz Stanowisko ds. Promocji,
Stanowisko ds. Sportu i Stanowisko ds. Dodatków Mieszkaniowych.
Sekretarzowi Gminy podlega Referat Ogólny i Pracownicy Obsługi. Skarbnik Gminy czuwa
nad pracą Referatu Finansowego.
Dodatkowo istnieje 5 jednostek organizacyjnych podlegających Radzie Gminy:
Zespół Oświaty i Wychowania
Gminny Ośrodek Kultury
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
Gminna Biblioteka Publiczna
Gminny Zakład Inżynierii Komunalnej
Zespół Oświaty i Wychowania działa w oparciu o ustawę z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym, ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty oraz ustawę
z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela. Działaniem Zespołu objęte są zlokalizowane na
terenie gminy Miedźna przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja oraz Liceum
Ogólnokształcące w Gilowicach. Zespół stanowi samodzielną jednostkę budżetową i realizuje
zadania gminy jako organu prowadzącego placówki oświatowe, w zakresie administracyjnoorganizacyjnym, gospodarczym, finansowym i kadrowym.
Gminny Ośrodek Kultury jest jednostką budżetową gminy i zajmuje się działalnością
kulturalną, turystyczną i rekreacyjną, funkcjonując w oparciu o ustawę z dnia 8 marca 1990
roku o samorządzie gminnym. GOK obejmuje swym zasięgiem teren całej gminy i istniejące
tam placówki kulturalne: Domy Socjalne w Grzawie, Górze, Gilowicach i Frydku, Dom
Kultury w Woli, Centrum Kultury w Woli, Świetlicę w Woli oraz salę z zapleczem
w Miedźnej.
Zakres działania Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej określa Statut. Ośrodek działa
w oparciu o przepisy prawne, przede wszystkim ustawę z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy
społecznej oraz ustawę z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Do zadań ośrodka
należy przede wszystkich przyznawanie i wypłacanie zasiłków, renty socjalnej, świadczenie
usług opiekuńczych, prowadzenie środowiskowych domów samopomocy. Ośrodek
odpowiada też za realizację określonych zadań gminy z zakresu pomocy społecznej.
40
Gminna Biblioteka Publiczna w Miedźnej z siedzibą w Grzawie posiada trzy filie
biblioteczne, dwie w Woli i jedną w Górze. W dniu 31.12.2000 biblioteka dysponowała
13091 woluminami.
14.2. Kadry Urzędu Gminy
W Urzędzie Gminy w Miedźnej zatrudnionych jest
administracji.
41 osób, w tym 37 personelu
Pod względem wykształcenia struktura pracowników administracyjnych kształtuje się
następująco:1
24%
wyższe
licencjat
średnie
60%
16%
Źródło: Opracowanie własne wg danych UG w Miedźnej
1. bez pracowników obsługi
Wśród pracowników Urzędu Gminy przeważają osoby z wykształceniem średnim. Sześć osób
jest w trakcie studiów.
Poziom kompetencji
Określenie poziomu kompetencji urzędu w sposób wymierny jest niezwykle trudne. Dla
potrzeb naszej analizy przyjęto dwa kryteria pomiaru tego poziomu: staż pracy pracowników
oraz szkolenia jakie odbyli pracownicy w celu podniesienia lub poszerzenia swoich
kwalifikacji.
W analizie stażu pracy uwzględniono wszystkich pracowników urzędu z wyłączeniem
obsługi.
Wyniki prezentuje poniższy wykres
41
Struktura kadr UG w Miedźnej wg stażu pracy
8%
14%
30%
poniżej 2 lat
poniżej 5 lat
5-10 lat
powyżej 10 lat
48%
Pracownicy UG Miedźna zostali podzieleni na cztery grupy: pracujący poniżej dwóch lat, ze
stażem w urzędzie poniżej pięciu lat, 5-10 lat i powyżej 10 lat w urzędzie. Z powyższego
wykresu wynika, iż wśród kadr UG w Miedźnej przeważają pracownicy ze znacznym
doświadczeniem zawodowym, minimum pięcioletnim, stanowiąc 78% kadry. Mogą oni być
dobrym źródłem praktycznej wiedzy dla nowozatrudnionych pracowników dysponujących
często dobrym wykształceniem i nowatorskim podejściem lecz nie popartym praktyką
w administracji samorządowej.
Doświadczenie zawodowe powinno iść w parze ze stałym podnoszeniem kwalifikacji
zawodowych, poprzez uczestnictwo w szkoleniach i kursach związanych z wykonywaną
pracą. Nie mniej ważne jest nabywanie nowych umiejętności podnoszących efektywność
wykonywanych zadań.
Według informacji uzyskanych w Urzędzie Gminy pracownicy uczestniczyli w 33 różnych
szkoleniach. Jedna czwarta zatrudnionych podnosi wykształcenie na studiach licencjackich
i magisterskich.
Z drugiej jednak strony władze gminy świadome nowych wyzwań związanych z konkurencją
pomiędzy gminami, z przyszłą integracją ze strukturami europejskimi i jej konsekwencjami
dla samorządów lokalnych, starają się przygotować swoje kadry do sprostania tym
wyzwaniom.
14.3 Innowacyjność działań
Urząd Gminy Miedźna jest w pełni skomputeryzowany. Pracownicy posiadają dostęp do
internetu oraz adresy poczty elektronicznej. Urząd ma stronę www. Drogą elektroniczną
przesyłana jest korespondencja i dokumenty. Użytkownicy sieci komputerowej korzystają z
oprogramowania biurowego środowiska Windows: (MS Office, Acrobat Reader, e-mail,
Netscape, Map info) oraz sieciowego oprogramowania użytkowego odpowiedniego do
potrzeb danej komórki (np. fk, płace, podatki, płatnik, handel, lex, temida, dodatki
mieszkaniowe i inne).
14.4 Miasta partnerskie
Gmina Miedźna nie posiada miast partnerskich.
42
14.5 Korzystanie z zewnętrznych źródeł finansowania
Gmina Miedźna kilkakrotnie korzystała z zewnętrznych źródeł finansowania, przy czym były
to środki zarówno krajowe, jak i zagraniczne.
W ciągu ostatnich lat gmina otrzymywała środki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację zadań z zakresu gospodarki wodno-ściekowej:
kanalizacja w Grzawie i oczyszczalnia ścieków w Miedźnej (1995-96 r. 1 420 tys. zł.),
kanalizacja we Frydku (1996-97 r. 1 944 tyś. zł.), kanalizacja w Woli etap I (1998r. 646 tyś.
zł.). Na realizację etapu II otrzymano środki Banku Światowego (1999-2000 – 3 200 tyś. zł.).
Gmina otrzymała też wsparcie finansowe ze środków Programu PHARE na szkolenie
„Niwelowanie różnic w zakresie funkcjonowania obszarów wiejskich poprzez niezbędne
zmiany dostosowawcze do warunków Unii Europejskiej oraz aktywizacji społecznozawodowej mieszkańców”. Szkolenie odbyło się w maju 2001 roku.
W tym samym roku gmina otrzymała też wsparcie zewnętrzne na budowę hali sportowej przy
Liceum Ogólnokształcącym w Gilowicach, 1 430 tyś. zł. z Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu
oraz 500 tyś. zł. z Kuratorium Oświaty w Katowicach.
43
II. ANALIZA SWOT
Istotą analizy SWOT jest identyfikacja wewnętrznych sił i słabości gminy oraz szans
i zagrożeń jakie generuje otoczenie. Analiza SWOT określa czy i na ile wewnętrzne siły
pozwalają wykorzystać zewnętrzne szanse oraz zniwelować zagrożenia oraz czy wewnętrzne
słabości nie pozwalają wykorzystać szans bądź na ile wzmacniają niekorzystne oddziaływanie
zagrożeń2. Wyniki analizy SWOT dla Gminy Miedźna przeprowadzonej przez Zespół
Liderów Lokalnych przedstawia poniższe zestawienie. Obejmuje ono siły i słabości Gminy
Miedźna oraz szanse i zagrożenia tkwiące w otoczeniu, uporządkowane według kryterium
ważności dla rozwoju gminy.
Silne strony:
1. Atrakcyjne pod względem lokalizacji i powierzchni tereny pod budownictwo
mieszkaniowe, których przeznaczenie zostało zaakceptowane w „Studium
Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego”, zlokalizowane m.in.
we Frydku, Górze, Gilowicach oraz towarzyszące im niskie ceny działek
w porównaniu do gmin sąsiednich.
2. Lasy Puszczy Pszczyńskiej, liczne akweny wodne oraz przyzwoita baza sportowa
stanowiące dobry potencjał dla rozwoju różnych form rekreacji i sportu w gminie.
3. Dobra klasa gleb, prawie wyłącznie III i IV klasy, o naturalnej zawartości metali
ciężkich, dopuszczająca uprawę wszystkich roślin, co w powiązaniu z tradycjami
rolniczymi w wiejskich sołectwach i dobrze rozwiniętą produkcją trzody chlewnej
stanowi potencjał w rozwoju działalności rolniczej.
4. Udokumentowane znaczne złoża żwiru i piasku na terenie gminy, które po
przeprowadzeniu analizy możliwości ich wydobywania mogłyby być wykorzystane
gospodarczo.
5. Wysoki poziom kształcenia potwierdzony sukcesami w konkursach i wysokim
odsetkiem dobrym not na egzaminach, będący świadectwem wysokich kwalifikacji
kadry nauczycielskiej oraz dobra baza lokalowa zapewniająca integracyjne nauczanie
na wszystkich szczeblach, co przy istniejącej dobrej współpracy ze starostwem
powiatowym w zakresie szkolnictwa średniego, sprzyja rozwojowi szkolnictwa
o zasięgu ponadlokalnym.
6. Duża liczba młodych ludzi wchodzących na rynek pracy i specjalistów różnych
dziedzin gotowych do podjęcia zatrudnienia i stanowiących źródło zasobów ludzkich
dla potencjalnych inwestorów.
2
Andrzej Klasik (kier.) Planowanie strategiczne,...ss. 69-70.
44
7. Dobrze rozwinięta baza lokalowo-sprzętowa lecznictwa ogólnego i specjalistycznego
oraz towarzysząca im wykwalifikowana kadra medyczna zapewniające świadczenie
usług na wysokim poziomie.
8. Zakład przeróbki węgla produkujący unikatowe asortymenty węgla funkcjonujący
niezależnie od kopalni i stanowiący potencjał do rozwoju na terenie gminy innych
gałęzi przemysłu.
9. Funkcjonowanie na terenie gminy miejscowych firm budowlanych, stanowiących
dobre zaplecze materiałowe i transportowe dla budownictwa.
10. Centrum Przedsiębiorczości w Woli jako jedna z dwóch tego typu instytucji
w powiecie, z dobrą bazą techniczną i kompetentnym personelem.
Słabości:
1. Ograniczona komunikacja lokalna i międzygminna utrudniająca przemieszczanie się
pomiędzy sąsiadującymi gminami i stanowiąca barierę w rozwoju ponadlokalnego
ośrodka edukacyjnego.
2. Trudności w
hipotecznych.
zagospodarowaniu
mienia
kopalnianego
z
powodu
obciążeń
3. Brak bazy dla rozwoju przetwórstwa rolno spożywczego w gminie, ograniczający
możliwości rozwoju tej dziedziny aktywności gospodarczej.
4. Słabo rozwinięta infrastruktura drogowa oraz kiepska jakość dróg, nie przygotowana
na rozwój przedsiębiorczości czy budownictwa i zniechęcająca potencjalnych
inwestorów.
5. Zły stan techniczny sieci wodociągowej, powodujący awarie i duże straty wody,
wymagający wymiany około 80% instalacji.
6. Mała powierzchnia gospodarstw rolnych i towarzyszący im brak produkcji
specjalistycznej zorganizowanej i skoordynowanej przez grupy producenckie, co
osłabia pozycję konkurencyjną tych gospodarstw.
7. Niezagospodarowane tereny pod rekreację oraz brak koordynacji działań promujących
aktywny sposób spędzania wolnego czasu, co pośrednio prowadzi do braku
optymalnego wykorzystania istniejącej bazy sportowej.
8. Słabe przygotowanie dorosłej części społeczeństwa do podejmowania inicjatyw
gospodarczych i kiepska znajomość języków obcych, ograniczające ich szanse na
rynku pracy oraz wpływające niekorzystnie na kondycję lokalnej przedsiębiorczości.
9. Brak organizacji reprezentującej interesy lokalnych podmiotów gospodarczych na
terenie gminy.
45
10. Brak kanalizacji na terenach przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe, co
czyni ten obszar mniej atrakcyjnym.
11. Brak pełnej integracji społeczności gminy, mający odzwierciedlenie w referendum
w sprawie podziału gminy.
Szanse:
1. Sąsiedztwo dużych aglomeracji miejskich, które mogłyby stać się chłonnym rynkiem
zbytu dla produktów rolniczych gminy oraz miejscem zatrudnienia pewnej części
populacji.
2. Utrzymująca się moda na agroturystykę i wzrost zapotrzebowania na te usługi, co
może zaowocować powstaniem w gminie sieci kwater agroturystycznych
stanowiących alternatywne – pozarolnicze źródło dochodów lokalnej społeczności jak
i gminy.
3. Programy pomocowe Unii Europejskiej oraz innych organizacji międzynarodowych
wspierające finansowo rozwój rolnictwa, przedsiębiorczości oraz zdobywanie nowych
kwalifikacji przez bezrobotnych czy osoby zagrożone utratą pracy.
4. Bliskość drogi krajowej nr 86 oraz projektowana droga ekspresowa s-1 przebiegająca
na obrzeżach gminy co przy podjęciu niezbędnych inwestycji w infrastrukturę
drogową na poziomie lokalnym poprawi dostępność komunikacyjną gminy.
5. Integracja z Unią Europejską i wynikające z niej możliwości: uzyskania dotacji, dopłat
dla rolnictwa, dostępu do dużego rynku pracy, do najnowszych technologii,
ujednolicenie i uporządkowanie prawa, szczególnie w zakresie ekologii, pozyskanie
nowych inwestorów.
Zagrożenia:
1. Plany Komisji Europejskiej ograniczenia dopłat dla rolników w krajach – przyszłych
członkach Unii Europejskiej.
2. Brak rzetelnej informacji o szansach i zagrożeniach związanych ze wstąpieniem do
Unii Europejskiej utrudniający właściwe przygotowanie się do integracji.
3. Niestabilność polityki gospodarczej i społecznej państwa, brak jasnych przepisów
związanych z funkcjonowaniem gospodarki, nakładające się na siebie zmiany
legislacyjne w służbie zdrowia i oświacie utrudniające podejmowanie decyzji
strategicznych i bieżące zarządzanie.
4. Negatywne nastroje związane z recesją i bezrobociem oraz wynikające z nich
zagrożenie wzrostem patologii i przestępczości.
46
5. Rosnący fiskalizm państwa, przejawiający się m.in. zmianami w podatku
dochodowych od osób fizycznych, który może przyczynić się do dalszego ubożenia
społeczeństwa oraz osłabienia popytu konsumpcyjnego i skłonności do inwestowania,
co wpłynie negatywnie na rozwój budownictwa i przedsiębiorczości w gminie.
6. System kształcenia niedostosowany do potrzeb rynku pracy, czego efektem jest
wysoki wskaźnik bezrobocia wśród absolwentów i osób z niskim wykształceniem.
7. Przewidywany niż demograficzny zmniejszający zapotrzebowanie na usługi
edukacyjne dla dzieci i młodzieży, co może skutkować osłabieniem rozwoju gminy
w zakresie edukacji ponadlokalnej.
8. Silna konkurencja ze strony firm z krajów Unii Europejskiej lepiej przygotowanych
do działania w warunkach wspólnego rynku.
9. Ekspansja inwestorów zagranicznych, której efektem może być tylko krótkotrwała
działalność nastawiona na maksymalizację zysku nie związana z tworzeniem trwałych
i dobrych jakościowo miejsc pracy.
Analiza wewnętrznych i zewnętrznych czynników determinujących możliwości i kierunki
rozwoju gminy wskazuje pewną niewielką przewagę wewnętrznych sił nad słabościami,
z kolei w czynnikach zewnętrznych ujawniła się przewaga zagrożeń płynących z otoczenia
nad szansami, które gmina może wykorzystać. Wynika z tego, że gmina posiada pewien
potencjał wewnętrzny, na którym może oprzeć swój rozwój.
Władze Gminy Miedźna i jej mieszkańcy powinni w sposób zorganizowany i konsekwentny
podejmować starania mające na celu przewidywanie i przystosowywanie się do zagrożeń tak,
aby nie zdołały one osłabić wewnętrznych możliwości rozwoju. Ograniczona ilość szans
natomiast powinna skłaniać do większego zdecydowania w walce o zewnętrznych
inwestorów oraz częstszego korzystania z zewnętrznych środków finansowych, w tym
zarówno kredytów, jak i środków pomocowych, których umiejętność zdobywania urzędnicy
gminni powinni stale rozwijać.
Należy też dążyć do większego zaangażowania mieszkańców w życie gminy poprzez
konsultowanie z nimi decyzji władz dotyczących dużych przedsięwzięć, jak również
zachęcanie ich do podejmowania inicjatyw lokalnych. Ważną kwestią jest integracja
społeczności całej gminy i przezwyciężenie niechęci do obcych, wciąż odczuwanej wśród
części mieszkańców.
47
III. MISJA GMINY MIEDŹNA
Aby dobrze zrozumieć znaczenie misji, trzeba zacząć od wyjaśnienia czym jest wizja. Wizja
jest obrazem przyszłości, którą uczestnicy organizacji chcą wykreować („Strategia
zarządzania” Krzysztof Obłój, PWE, Warszawa 1999). Misja zaś jest precyzyjnym
wyrażeniem aspiracji i dążeń, jest sformułowaniem wizji dla potrzeb budowy strategii.
Koncepcja misji dotyczy wszystkich aspektów rozwoju gminy. Gdy członkowie społeczności
lokalnej wierzą i rozumieją jasno sprecyzowane cele i strategię gminy oraz widzą jak inni
wnoszą swój wkład w jej rozwój, przynosi to duży efekt motywacyjny. Dobrze sformułowana
misja wyznacza kierunki rozwoju i zawiera wszystkie z niżej wymienionych elementów:
1. Cel – po co istniejemy, jaki jest sens naszego istnienia
2. Domeny strategiczne – obszary naszego działania, pozycje jakie chcemy zajmować
oraz przewagi konkurencyjne jakie posiadamy (w czym jesteśmy lepsi od otoczenia)
3. Wartości – w co wierzymy, jakie wartości chcemy kultywować i popierać
4. Standardy zachowań – polityka, schematy zachowań organizacyjnych i standardy
zachowań społeczności lokalnej.
Poniżej znajduje się misja Gminy Miedźna, która została wypracowana przez Zespół Liderów
Lokalnych w trakcie warsztatów strategicznych.
CEL:
Podstawowym, najogólniejszym sensem istnienia gminy Miedźna jest podniesienie jakości
życia jej mieszkańców i stworzenie młodemu pokoleniu możliwości rozwoju osobistego
i zawodowego. Odbywa się to dzięki trwałemu rozwojowi gospodarczemu i społecznemu
gminy. Źródłem tego rozwoju jest nowoczesne lokalne rolnictwo z przetwórstwem rolnospożywczym oraz firmy zarówno te założone przez rdzennych mieszkańców, jak i utworzone
dzięki kapitałowi zewnętrznych inwestorów, zapewniające dobre jakościowo miejsca pracy.
Prężnie
rozwija
się
budownictwo
jednorodzinne.
Rozwój
gminy
odbywa
się
z poszanowaniem środowiska naturalnego, a poczynione inwestycje nie prowadzą do jego
degradacji. Władze gminy stwarzają warunki przyjazne rozwojowi biznesu poprzez
wprowadzenie odpowiedniego systemu zachęt.
48
Dzięki atrakcyjnym warunkom naturalnym i odpowiedniemu ich wykorzystaniu gmina
stanowi ponadlokalny ośrodek rekreacji weekendowej. Tu chętnie odpoczywają mieszkańcy
Miedźnej, sąsiednich gmin i Aglomeracji Katowickiej, rozwija się też agroturystyka. Gmina
zapewnia wysoki poziom usług edukacyjnych i ochrony zdrowia. Lokalne placówki
oświatowe i zdrowotne cieszą się dobrą renomą w całym powiecie pszczyńskim.
Mieszkańcy gminy Miedźna utożsamiają się z nią i chętnie podejmują inicjatywy służące
poprawie jakości życia wszystkich mieszkańców, dbając jednocześnie o utrzymanie integracji
społeczności lokalnej.
DOMENY STRATEGICZNE:
Dla osiągnięcia tak wyznaczonego celu mieszkańcy Gminy Miedźna określili główne
dziedziny działania, tzw. domeny strategiczne.
ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI NA BAZIE ISTNIEJĄCEGO PRZEMYSŁU
W TYM PRZEMYSŁU PRZETWÓRCZEGO
Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego i wynikające z niej plany ograniczania
działalności KWK Piast Ruch II oraz rosnące bezrobocie powodują konieczność podjęcia
szeroko zakrojonych działań mających na celu ożywienie lokalnej gospodarki i stworzenie
alternatywnych miejsc pracy. Będzie to wymagało opracowania i wdrożenia przez władze
lokalne systemu zachęt dla potencjalnych inwestorów oraz podjęcia zdecydowanych działań
zmierzających do uregulowania kwestii obciążeń hipotecznych. Nie tylko ulgi podatkowe, ale
również dobrze utrzymana sieć drogowa, sprawna i nowoczesna infrastruktura techniczna
decydują o atrakcyjności inwestycyjnej gminy. Dlatego też niezbędnym będzie podjęcie przez
władze samorządowe szeregu inwestycji w dziedzinie infrastruktury technicznej. Rozwój
gospodarczy gminy będzie się odbywał w oparciu o małe i średnie przedsiębiorstwa powstałe
zarówno w oparciu o rodzimy, jak i zewnętrzny kapitał.
ROLNICTWO I PRZETWÓRSTWO ROLNO – SPOŻYWCZE
Nowoczesne i efektywne rolnictwo będzie jednym z filarów rozwoju gminy. Tradycje
rolnicze i dobre jakościowo gleby jednak nie wystarczą. Niezbędne będzie zwiększenie
49
konkurencyjności istniejących gospodarstw rolnych. Będzie się to wiązało ze zwiększeniem
powierzchni tych gospodarstw oraz tworzeniem grup producenckich, które z jednej strony
zapewnią lepszą ofertę produktów rolnych, a z drugiej będą w stanie negocjować korzystne
warunki sprzedaży dla miejscowych rolników. Uruchomienie przetwórstwa rolnospożywczego zapewni nowe miejsca pracy i przyniesie zwiększenie dochodów gminy, będzie
jednak wymagało zaangażowania zewnętrznego kapitału.
BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE – WILLOWE
Rozwój estetycznego, jednorodzinnego budownictwa mieszkaniowego będzie kolejną
domeną Gminy Miedźna. Atrakcyjnie położone i stosunkowo tanie działki budowlane
przyciągają zamożne osoby, chętne do zamieszkania z dala od zgiełku miasta. To przyniesie
gminie dodatkowe dochody. Zadaniem władz gminy będzie przygotowanie nowych terenów
pod rozwój budownictwa mieszkaniowego, ich uzbrojenie i opracowanie koncepcji
zagospodarowania terenów mieszkaniowych. Wzrostowi budownictwa mieszkaniowego
będzie towarzyszył rozwój lokalnych firm budowlanych, które staną się jedną ze znaczących
branż w gminie.
SPORT I REKREACJA
Gmina Miedźna dzięki swoim walorom naturalnym (lasy, zbiorniki wodne) oraz zabytkom
kultury może stanowić ośrodek sportowo-rekreacyjny o ponadlokalnym charakterze. Będzie
to jednak wymagało od władz gminnych podjęcia pewnych inwestycji w infrastrukturę
sportowo-rekreacyjną oraz skoordynowania działań różnych placówek. Tylko poprzez
stworzenie
ciekawej
oferty
imprez
sportowo-rekreacyjnych
i
kulturalnych
oraz
wyeksponowanie walorów gminy możliwe będzie wykreowanie nowego wizerunku gminy
jako atrakcyjnego miejsca wypoczynku weekendowego dla przyjezdnych. Niezbędne będzie
poniesienie pewnych nakładów finansowych. i zaangażowanie pracowników Urzędu Gminy
w celu wypromowania tej oferty rekreacyjnej.
50
ROZWÓJ SZKOLNICTWA WSZYSTKICH SZCZEBLI W SKALI
PONADLOKALNEJ
Dzięki dobrze rozwiniętej bazie szkolnictwa wszystkich szczebli i wysokiemu poziomowi
kształcenia gmina Miedźna ma szansę stać się ponadlokalnym ośrodkiem szkolnictwa.
Zadaniem Władz Gminy będzie poszerzenie oferty placówek oświatowo-wychowawczych
przy współpracy ze władzami powiatowymi. Dzieci i młodzież będą mogły rozwijać swoje
zainteresowania poprzez udział w zajęciach pozalekcyjnych a dorośli uzupełniać i zdobywać
nowe kwalifikacje tak by lepiej sprostać wymogom zmieniającego się rynku pracy. Gmina
otoczy szczególną opieką osoby niepełnosprawne.
SŁUŻBA ZDROWIA O WYSOKIM POZIOMIE USŁUG PODSTAWOWYCH,
SPECJALISTYCZNYCH I STACJONARNYCH
Gmina Miedźna jest już ośrodkiem medycznym o ponadlokalnym charakterze dzięki
Ośrodkowi Laparoskopii w Grzawie. Posiada również dobrą bazę w zakresie podstawowej
i specjalistycznej opieki zdrowotnej i kompetentny personel świadczący usługi na wysokim
poziomie. Decyzją Zespołu Liderów Lokalnych baza medyczna w Gminie Miedźna została
ujęta jako potencjał rozwojowy gminy rozpatrywany w kategorii przedsiębiorczości, tym
bardziej, że Gmina Miedźna nie posiada już publicznych zakładów opieki zdrowotnej.
WARTOŚCI
Dążąc do osiągnięcia nadrzędnego celu nie możemy zapomnieć o wartościach, które są dla
nas ważne:
•
Poszanowanie rolniczej tradycji w gminie
•
Krzewienie kultury regionalnej
•
Wiara w rodzinę
•
Poszanowanie drugiego człowieka
•
Tolerancja wobec odmienności
•
Poszanowanie wartości religijnych
•
Solidarność, patriotyzm mieszkańców
•
Poszanowanie środowiska naturalnego
51
•
Aktywność społeczna mieszkańców
STANDARDY ZACHOWAŃ
Realizując przedsięwzięcia, które mają przyczynić się do rozwoju gminy mieszkańcy Gminy
Miedźna będą przestrzegać następujących zasad i standardów zachowań:
•
Jawność podejmowanych decyzji – konsultowanie ich z opinia publiczną
•
Profesjonalizm w działaniu
•
Otwartość na inicjatywy społeczne z uwzględnieniem potencjału lokalnego
•
Otwartość na sąsiadów, gości, inwestorów zewnętrznych
•
Współpraca władz lokalnych z instytucjami społecznymi, organami bezpieczeństwa
i podmiotami gospodarczymi
52
IV. CELE STRATEGICZNE:
Domena strategiczna
ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
Opis pożądanego stanu docelowego
W gminie sprawnie funkcjonuje gminna strefa ekonomiczna wykorzystująca w pełni bazę
obiektów po KWK „Czeczott”. Przy strefie istnieje rozwinięty system dróg i komunikacji
kolejowej. Wszyscy przedsiębiorcy korzystają z usług Centrum Przedsiębiorczości, gdzie
prowadzone są szkolenia pracowników, system doradztwa prawnego, ekonomicznego oraz
organizowane są kursy przekwalifikowujące osoby dla potrzeb lokalnego biznesu.
Dobrze rozwinięty zakład przeróbki węgla wykorzystując węgiel z okolicznych kopalń
wytwarza unikalne asortymenty węgla i jest jednym z dominujących producentów w tej
branży na terenie Polski.
Jeden podmiot prawny obsługuje gminną sieć wodociągową, kanalizacyjną oraz zajmuje się
czystością i porządkiem na terenie gminy.
Służba zdrowia jest jedną z wizytówek gminy, a także pełni znaczącą rolę w działalności
gospodarczej gminy. Funkcjonują ośrodki zdrowia w zakresie opieki podstawowej
i specjalistycznej, stomatologii oraz Centrum Laparoskopii z ośrodkiem szkolenia.
Na terenach byłej tuczarni funkcjonuje zakład pielęgnacyjno – opiekuńczy. Co najmniej jedna
apteka czynna jest przez całą dobę.
Na terenie gminy rozwinięta jest sieć punktów gastronomicznych, handlowych i usługowych
posiadających ofertę dla zróżnicowanej klienteli. Bazę noclegową – poza gospodarstwami
agroturystycznymi – zapewnia motel/ hotel z kilkunastoma miejscami noclegowymi.
Bogate walory krajobrazowe i rekreacyjne gminy są bazą dla szerokiej oferty pracy
sezonowej, w tym m.in. dla młodzieży.
Lokalne złoża żwiru i piasku znalazły gospodarcze wykorzystanie – przedsiębiorstwo
wydobywające żwir i piasek jest podmiotem generującym znaczące przychody dla budżetu
gminy, prowadzi bieżącą rekultywację po eksploatacji terenu oraz partycypuje w kosztach
odbudowy dróg i infrastruktury (kanalizacja, wodociągi, system melioracji).
53
Kluczowy problem strategiczny: Brak spójnej i planowej polityki w zakresie
pozyskiwania inwestorów i rozwoju działalności gospodarczej, wyrażający się m.in.:
w nieuporządkowanych stosunkach własnościowych i prawnych oraz niewystarczającym
systemie zachęt i pomocy dla potencjalnych przedsiębiorców.
CEL STRATEGICZNY:
ODTWORZENIE MIEJSC PRACY UTRACONYCH W WYNIKU
RESTRUKTURYZACJI GÓRNICTWA I STWORZENIE WARUNKÓW
REALIZACJI ZAWODOWEJ MŁODZIEŻY WCHODZĄCEJ NA RYNEK
PRACY
54
Domena strategiczna:
ROZWÓJ ROLNICTWA I PRZETWÓRSTWA ROLNO-SPOŻYWCZEGO
Gmina Miedźna jest prężnym ośrodkiem rolnictwa i przetwórstwa rolno-spożywczego
w regionie, będącym dostawcą czystej ekologicznie żywności na rynek regionalny. W gminie
działają trzy silne grupy producenckie w tym jedna w zakresie trzody chlewnej. Grupy te
potrafią negocjować korzystne kontrakty, w pełni wykorzystując przywileje wynikające
z członkostwa w Unii Europejskiej. Rolnicy posiadają duże, efektywne gospodarstwa.
Doskonalą swoją wiedzę i umiejętności korzystając z profesjonalnych usług szkoleniowych
i doradczych Gminnego Ośrodka Szkolenia Rolniczego. Rozwój rolnictwa ułatwia dobrze
rozwinięta sieć dróg transportu rolnego. Na terenie gminy istnieje lecznica zwierząt
zatrudniająca fachowców dysponujących dobrym sprzętem. W gminie funkcjonuje
nowoczesny zakład przetwórstwa rolno-spożywczego z zapleczem logistycznym.
Władze samorządowe prowadzą aktywną politykę, której celem jest promocja gminy
i pozyskanie inwestorów zewnętrznych. Potrafią też efektywnie wykorzystywać środki unijne
przeznaczone na rozwój obszarów wiejskich.
Gmina zalicza się do czystych pod względem ekologicznym. Powstał zakład produkcji paliwa
ekologicznego z wykorzystaniem słomy zbożowej i rzepakowej oraz zrębów drzewnych.
Zdegradowane tereny pokopalniane są systematycznie zalesiane. To sprzyja rozwojowi
agroturystyki. Istniejące gospodarstwa agroturystyczne są chętnie odwiedzane dzięki
atrakcyjnej i urozmaiconej ofercie.
Kluczowy problem strategiczny: Brak tradycji i postaw przedsiębiorczych wśród
mieszkańców gminy, co znajduje m.in. odzwierciedlenie w braku umiejętności i chęci
współdziałania rolników, szczególnie w zakresie tworzenia grup producenckich.
Kluczowy problem strategiczny: Tradycyjne przywiązanie do ziemi (zwłaszcza osób
starszych), z którego wynika duże rozdrobnienie działek i gospodarstw rolnych oraz brak
możliwości skutecznego scalania czy podziału gruntów.
CEL STRATEGICZNY:
PODNIESIENIE KONKURENCYJNOŚCI GOSPODARSTW ROLNYCH
I ROZWÓJ PRZETWÓRSTWA ROLNO-SPOŻYWCZEGO.
55
BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE
Gmina Miedźna stanowi bardzo atrakcyjne i modne miejsce do zamieszkiwania, dzięki czemu
ceny działek budowlanych utrzymują się na stosunkowo wysokim poziomie. Decyduje o tym
jej wizerunek, jak i poczucie bezpieczeństwa, które stwarza ona swym mieszkańcom. Drogi
gminne są poszerzone i dobrej jakości, a obejścia wszystkich budynków są uporządkowane
i estetyczne. Zadbano o zabezpieczenie miejsc niebezpiecznych na terenie gminy, zwłaszcza
w rejonie szkół i przedszkoli: powstały szykany, sygnalizacja świetlna oraz znaki poziome.
O jakości życia w gminie decyduje też dobrze rozwinięta sieć podstawowych usług dla
ludności, zarówno pod względem zaopatrzenia w podstawowe artykuły, jak i rzemiosło czy
komunikację. Wszystkie obiekty budowlane, jak i działki przeznaczone pod budownictwo
spełniają warunek pełnego uzbrojenia, łącznie z posiadaniem utwardzonych dróg
dojazdowych. Nowo powstałe budynki zostały wkomponowane architektonicznie
w krajobraz, zaś dla przyjezdnych mieszkańców zainteresowanych budową domu na terenie
gminy stworzone zostały wydzielone enklawy pod budownictwo willowe, wolne od
zabudowań gospodarskich. Przy okazji swoistego boom’u budowlanego na terenie gminy
Miedźna, dobrze prosperują również miejscowe firmy budowlane, które z jednej strony
stanowią ułatwienie dla osób budujących się, pod względem bliskości zaopatrzenia, zaś
z drugiej, rozwijają się dzięki znaczącej liczbie zleceń od zainteresowanych inwestorów.
Kluczowy problem strategiczny:
Braki w uzbrojeniu terenów przeznaczonych pod
budownictwo mieszkaniowe oraz brak koncepcji zagospodarowania tych terenów.
CEL STRATEGICZNY:
WZROST DOCHODÓW GMINY ZWIĄZANYCH Z ROZWOJEM
BUDOWNICTWA MIESZKANIOWEGO, GŁÓWNIE WILLOWEGO
56
SPORT I REKREACJA
Gmina Miedźna jest atrakcyjnym ośrodkiem sportu i rekreacji o dobrze rozwiniętej
i różnorodnej infrastrukturze sportowej i rekreacyjnej, oferującym mieszkańcom oraz
gościom łatwy dostęp do zróżnicowanej oferty obiektów sportowo-rekreacyjnych,
wykorzystując przy tym swe walory krajobrazowe. Zasadniczą rolę odgrywa centralny obiekt
sportowy, obejmujący pływalnię, lodowisko, korty tenisowe, boiska do gier zespołowych
i siłownię. Rozległe tereny łąk i lasów zostały wykorzystane dla rozwoju znanego w regionie
konnego ośrodka jeździeckiego z bazą szkoleniową. Liczne stawy, park w Górze, system
ścieżek rowerowych, zabytki kultury sakralnej i ciekawe użytki ekologiczne sprzyjają
rozwojowi turystyki weekendowej. Na odwiedzających czeka zróżnicowana cenowo baza
noclegowa (hotel, kwatery agroturystyczne). W gminie Miedźna działa prężnie gminny
ośrodek sportu i rekreacji, organizujący cykliczne imprezy sportowe i rekreacyjne
o znaczeniu ponadlokalnym, często uatrakcyjnione obecnością uznanych zespołów
folklorystycznych pochodzących z terenu gminy.
Kluczowy problem strategiczny: Gmina Miedźna jest postrzegana jako gmina rolnicza
z górniczą enklawą w Woli, a nie miejsce o dużych walorach turystyczno-rekreacyjnych,
co jest spowodowane niewystarczającą promocją gminy i brakiem jednostki będącej
animatorem i koordynatorem działań w zakresie sportu i rekreacji. Pośrednio wpływa to
również na brak chęci do aktywnego spędzania wolnego czasu wśród samych mieszkańcy
gminy.
CEL STRATEGICZNY :
WYKREOWANIE GMINY MIEDŹNA NA OŚRODEK O ATRAKCYJNEJ
OFERCIE REKREACJI WEEKENDOWEJ
57
PONADLOKALNY OŚRODEK SZKOLNICTWA
Gmina Miedźna jest ponadlokalnym ośrodkiem szkolnictwa oferującym usługi oświatowe
i opiekuńczo wychowawcze na wszystkich szczeblach począwszy od żłobka po wyższą
uczelnię. Placówki oświatowe dysponują profesjonalną kadrą i odpowiednią bazą
specjalistyczną. Z ich usług mogą korzystać również osoby dorosłe pragnące uzupełnić
wykształcenie oraz osoby niepełnosprawne, które już nie muszą się borykać z barierami
architektonicznymi i mentalnymi. Zamiejscowy Ośrodek Politechniki Krakowskiej zapewnia
bogatą ofertę chętnym do zdobycia wyższego wykształcenia. Dobrze funkcjonuje system
opieki nad dziećmi, obejmujący świetlice środowiskowe i wakacyjne, prężnie działa też
Centrum Zajęć Pozalekcyjnych, ze szkołą języków obcych, muzyczno-taneczną, oraz
infrastrukturą sportową. Rodzice otrzymują wsparcie w procesie wychowania dzieci dzięki
„Szkole dla Rodziców”. Młodzież gimnazjalna i ponadgimnazjalna zdobywa wiedzę
w oparciu o nowoczesne programy dydaktyczno-wychowawcze, posiada łatwy dostęp do
dobrze wyposażonych bibliotek i czytelni oraz informacji internetowej. Zdobywa i doskonali
umiejętność posługiwania się językami obcymi dzięki bogatej ofercie nauczania. Oferta
Powiatowego Centrum Kształcenia Ustawicznego umożliwia zainteresowanym mieszkańcom
gminy przekwalifikowanie się w celu lepszego dostosowania się do potrzeb rynku pracy.
Kluczowy problem strategiczny: Chwiejna polityka państwa w zakresie określenia
organizacji i finansowania systemu oświaty w kraju. Brak perspektywicznego planowania
i strategicznego spojrzenia na bazę, kadry i potrzeby edukacyjne.
CEL STRATEGICZNY:
UTWORZENIE W GMINIE PONADLOKALNEGO CENTRUM
EDUKACYJNEGO DLA DZIECI, MŁODZIEŻY I DOROSŁYCH,
OFERUJĄCEGO WYKSZTAŁCENIE NA WYSOKIM POZIOMIE I LEPIEJ
DOSTOSOWANEGO DO ZMIAN NA RYNKU PRACY
58
INTEGRACJA SPOŁECZNOŚCI GMINY NA RZECZ JEJ ROZWOJU
Integracja społeczności lokalnej nie może stanowić odrębnej domeny rozwoju gminy, jest
jednak ważnym czynnikiem powodzenia podejmowanych działań prorozwojowych. Bez
zrozumienia i akceptacji dla działań podejmowanych przez władze gminy trudno liczyć na
sukces. Dlatego też mieszkańcy gminy powinni być informowani o tych działaniach.
Należałoby też stworzyć im możliwość i zachęcić do podejmowania własnych inicjatyw
służących rozwojowi Gminy Miedźna. Pierwszym krokiem w kierunku większego
zaangażowania mieszkańców w sprawy rozwoju gminy może być utworzenie Klubu
Liderów Lokalnych Gminy Miedźna w oparciu o Zespół Liderów Lokalnych
zaangażowany w prace nad Strategią Rozwoju Gminy Miedźna. Klub ten może okazać się
cennym wsparciem władz gminy w procesie wdrażania tej strategii.
Kluczowy problem strategiczny: Dezintegracja społeczna mieszkańców gminy, która
znalazła wyraz w wyniku referendum w sprawie podziału gminy.
CEL STRATEGICZNY:
INTEGRACJA SPOŁECZNOŚCI GMINY MIEDŹNA NA RZECZ ROZWOJU
CAŁEJ GMINY I POPRAWY WARUNKÓW ŻYCIA JEJ MIESZKAŃCÓW.
59
V. PLAN OPERACYJNY
Plan operacyjny jest tym elementem strategii, który szczegółowo określa sposób jej realizacji
poprzez przypisanie wyznaczonym celom strategicznym odpowiednich celów operacyjnych
oraz konkretnych zadań przybliżających społeczność lokalną do stanu docelowego,
określonego w misji. Zadania te powinny mieć wyznaczony harmonogram czasowy, budżet,
oraz jednostkę odpowiedzialną za ich realizację. Plan operacyjny zawierający te elementy
będzie dobrym narzędziem wdrażania i monitorowania strategii przez władze gminy
odpowiedzialne za jej realizację.
PLAN OPERACYJNY
Harmonogram
Środki Koszt
zewnęt całko
Odpowiedzialn
Działanie
rzne
wity
Uwagi
y
w tys. w tys.
PLN
PLN
Cel strategiczny nr 1: Odtworzenie miejsc pracy utraconych w wyniku restrukturyzacji górnictwa i stworzenie
warunków realizacji zawodowej młodzieży wchodzącej na rynek pracy
Wkład
20 20 20 20 20 20 20
własny
02 03 04 05 06 07 08
Cel operacyjny 1: Stworzenie klimatu dla rozwoju przedsiębiorczości w gminie.
1.1.1.Uregulowanie
problemu obciążeń
hipotecznych w obszarze
KWK Piast Ruch II i na
X X
terenach Specjalnej
Gminnej Strefy
Ekonomicznej
1.1.2. Opracowanie i
wdrożenie programu
zachęt dla inwestorów
X X X X X X X
zewnętrznych
tworzących nowe miejsca
pracy w gminie
1.1.3. Stworzenie
stowarzyszenia
przedsiębiorców
-organizacji
X
reprezentującej interesy
lokalnych podmiotów
gospodarczych
1.1.4. Nawiązanie
współpracy
stowarzyszenia
przedsiębiorców, Urzędu
Gminy i Centrum
Przedsiębiorczości w
Woli w celu
X X X X X X X
skoordynowania działań
na rzecz rozwoju
przedsiębiorczości i
lepszego dopasowania do
istniejących potrzeb –
cykliczne spotkania tych
instytucji.
Cel operacyjny 2: Poprawa informacji o lokalnym rynku pracy.
- Zarząd Gminy
W zależności od
uregulowań
obciążeń
hipotecznych przez
ZUS
- Rada Gminy
Miejszone wpływy
do budżetu gminy
wynikające z ulg
podatkowych mogą
być
rekompensowane
wzrostem
podatków PIT i CIT
Przedsiębiorcy
przy wsparciu
stanowiska ds.
- promocji
Stowarzyszenie
Przedsiębiorcó
w, Centrum
Przedsiębiorczo
ści , Zarząd
Gminy
-
60
1.2.1. Stworzenie banku
danych dotyczących
wykształcenia i
X
5
kwalifikacji osób
poszukujących
zatrudnienia
1.2.2. Stworzenie punktu
doradztwa dla osób
X
poszukujących pracy
Cel operacyjny 3: Rozwój pozagórniczej działalności gospodarczej w gminie
1.3.1. Opracowanie
koncepcji utworzenia
zakładu pielęgnacyjnoX
15
opiekuńczego
w Górze
1.3.2. Rozwój
ponadlokalnego ośrodka
usług medycznych na
X X X X X X
bazie istniejących NZOZ
oraz ośrodka chirurgii
laparoskopowej
Działanie
1.3.3. Uruchomienie
całodobowej apteki.
1.3.4. Przeprowadzenie
ponownej analizy
możliwości
wydobywania żwiru i
piasku
Harmonogram
Wkład Środki
20 20 20 20 20 20 20 własny zewnęt
rzne
02 03 04 05 06 07 08 w tys.
PLN
w tys.
PLN
X
X
Urząd Gminy
we współpracy
z Urzędem
5
Pracy
Centrum
Przedsiębiorczo
ści w Woli
W ramach działa ń
statutowych
Zarząd Gminy
15
Realizacja projektu
uzależniona od
systemu
finansowania usług
medycznych
Koszt
całko
wity
w tys.
PLN
Odpowiedzialn
y
Uwagi
Inwestor
prywatny
Inwestor
prywatny
Z
wykorzystanie
m linii
X
100
100
kolejowej
KWK Piast
Ruch II
Cel operacyjny 4: Dostosowanie infrastruktury technicznej do potrzeb rozwoju gminy, szczególnie w zakresie
przedsiębiorczości.
1.4.1. Modernizacja
2 430 Powiatowy
Do 2010 roku
układu komunikacyjnego X X X X X X X
1 944
486
Zarząd Dróg
w gminie
1.4.2. Modernizacja
1 000 GZIK
Do 2010 roku
systemu wodociągowego X X X X X X X
500
500
w gminie
1.4.3.Rozbudowa
20 000 Referat
Do 2010 roku
systemu kanalizacji
Inwestycji,
w gminie
Gospodarki
X X X X X X X
5 000 15 000
Komunalnej,
Ochrony
Środowiska i
Rolnictwa
1.4.4. Uzupełnienie
1500 Referat
brakującej infrastruktury
Inwestycji,
technicznej na terenach
Gospodarki
częściowo uzbrojonych
X
525
975
Komunalnej,
(droga - SGSE)
Ochrony
Środowiska i
Rolnictwa
1.4.5. Rozbudowa układu
4 000 Powiatowy
komunikacyjnego w
X X X X
Zarząd Dróg
gminie
1.4.6. Utworzenie
- Zarząd Gminy
jednego podmiotu
prawnego obsługującego
X
X
gminną gospodarkę
komunalną
61
Cel strategiczny nr 2: Podniesienie konkurencyjności gospodarstw rolnych i rozwój przetwórstwa rolnospożywczego
Cel operacyjny 1: Podniesienie poziomu wiedzy i umiejętności miejscowych rolników
2.1.1. Utworzenie na
Referat
terenie gminy Ośrodka
Inwestycji,
Szkolenia Rolniczego
Gospodarki
prowadzącego
Komunalnej,
działalność szkoleniową,
X X X X
400
100
500 Ochrony
informacyjną i doradczą
Środowiska i
Rolnictwa,
Śląska Izba
Rolnicza
Stanowisko ds.
kampanii informacyjnej
promocji we
dot. przygotowania
X
50
50 współpracy z
X
rolników do integracji
ARiMR
europejskiej
2.1.3. Opracowanie
Ośrodek
oferty szkoleniowoSzkolenia
doradczej dla rolników,
Rolniczego
uwzględniającej
X
10
40
50
prowadzenie
gospodarstw
agroturystycznych
62
Harmonogram
Wkład Środki Koszt
własny zewnęt całko Odpowiedzialn
Uwagi
Działanie
rzne
wity
y
20 20 20 20 20 20 20 w tys.
w tys. w tys.
02 03 04 05 06 07 08 PLN
PLN
PLN
Cel operacyjny 2: Wzrost efektywności rolnictwa w gminie poprzez wykorzystanie efektu skali
2.2.1. Utworzenie trzech
OSR, Urząd
silnych grup
Gminy, ARiMR
X X
15
15
30
producenckich (w tym
żywności ekologicznej)
2.2.2. Wsparcie działań
OSR , Urząd
zmierzających do
Gminy
scalania gruntów w celu
powiększenia
X X X X X X X
30
20
50
powierzchni gospodarstw
(wykup, dzierżawa,
najem)
2.2.3. Nawiązanie trwałej
X X X X X X
20
20 OSR, grupy
współpracy
producenckie
z odbiorcami produktów
rolnych
Cel operacyjny 3: Poprawa stanu infrastruktury służącej rozwojowi rolnictwa i przetwórstwa rolno-spożywczego
2.3.1. Modernizacja i
300
300
600 Ref.
rozbudowa dróg
Fundu
Architektury
transportu rolnego
sz
Ochro
X X X X X X X
ny
Gruntó
w
Rolny
ch
2.3.2. Opracowanie
Referat
koncepcji uruchomienia
Inwestycji,
w gminie nowoczesnego
Gospodarki
zakładu przetwórstwa
X X
25
25
50 Komunalnej,
rolno-spożywczego
Ochrony
Środowiska i
Rolnictwa
2.3.3. Pozyskanie
Zarząd Gminy
inwestora dla zakładu
X
10
10
przetwórstwa rolnospożywczego
2.3.4. Stworzenie oferty
Urząd Gminy
dla weterynarza
prowadzącego w gminie
X X
10
10
20
całodobową lecznicę
obsługującą również
duże zwierzęta
Cel operacyjny 4: Powstanie sieci gospodarstw agroturystycznych w gminie jako źródła pozarolniczych dochodów
mieszkańców
2.4.1. Przyprowadzenie
Stanowisko ds.
kampanii informacyjnej
promocji, OSR
na rzecz tworzenia
X X
10
10
20
gospodarstw
agroturystycznych
2.4.2. Opracowanie
OSR
wspólnej oferty
X X
10
10
20
gospodarstw
agroturystycznych
63
2.4.3. Nawiązaniu
współpracy ze
stowarzyszeniami
agroturystycznymi
w kraju w celu wymiany
doświadczeń
i wypromowania oferty
agroturystycznej
OSR
X
X
10
10
20
64
Harmonogram
własny zewnęt całko Odpowiedzialn
Uwagi
Działanie
rzne
wity
y
20 20 20 20 20 20 20 w tys.
w tys. w tys.
02 03 04 05 06 07 08 PLN
PLN
PLN
Cel strategiczny nr 3: Wzrost dochodów gminy związanych z rozwojem budownictwa mieszkaniowego, głównie
willowego
Cel operacyjny 1: Stworzenie przyjaznego klimatu dla rozwoju budownictwa mieszkaniowego w gminie
3.1.1. Wydzielenie w
Referat
planach
Architektury
zagospodarowania
przestrzennego terenów
X X
50
50
przeznaczonych pod
rozwój budownictwa
willowego
3.1.2. Opracowanie
Referat
koncepcji
Architektury
X
30
30
zagospodarowania
terenów mieszkaniowych
Koszty oszacowane
3.1.3.Rozbudowa
Referat
po opracowaniu
infrastruktury technicznej
Inwestycji,
koncepcji 3.1.2.
na terenach
Gospodarki
przeznaczonych pod
X X X
Komunalnej,
budownictwo
Ochrony
Środowiska i
Rolnictwa
Cel operacyjny 2: Wzmocnienie konkurencyjności lokalnych firm budowlanych
3.2.1. Utworzenie sekcji
Stowarzyszenie
budowlanej w ramach
Przedsiębiorcó
X
Stowarzyszenia
w
Przedsiębiorców
Stowarzyszenie
wypromowanie
Przedsiębiorcó
wspólnej, kompleksowej
w
X
5
5
oferty budowlanej
lokalnych
przedsiębiorców
Cel strategiczny nr 4: Wykreowanie gminy Miedźna na ośrodek o atrakcyjnej ofercie rekreacji weekendowej
Cel operacyjny 1: Wzbogacenie możliwości aktywnego spędzania wolnego czasu przez mieszkańców gminy i osoby
przyjezdne
4.1.1. Stworzenie
centralnego ośrodka
sportowo-rekreacyjnego
w Woli obejmującego
X X X X
5 000 5 000 10 000 Zarząd Gminy
basen, siłownię i boiska
do gier zespołowych oraz
zbiornik małej retencji
4.1.2. Utworzenie małej
Inwestor
stadniny koni przy
prywatny
X
leśniczówce w Woli
Nadleśnictwo
Pszczyna
4.1.3. Przejęcie Stawu
Zarząd Gminy,
Dulnik na potrzeby
WFOŚ, ARiMR
X
70
70
ośrodka rekreacyjnego w
Górze
4.1.4. Utworzenie pola
Urząd Gminy +
biwakowego przy
X X
25
25
50 Nadleśnictwo
leśniczówce w Woli
Pszczyna
4.1.5. Wytyczenie tras
Stanowisko ds.
turystycznych
promocji,
w dolinie Wisły i
Referat
X
10
10
szlakiem zabytków
Architektury
gminy oraz oznaczenie
tych tras
65
4.1.6. Zagospodarowanie
parku i obiektu
sportowo-rekreacynego
w Górzę
Zarząd Gminy
X
X
X
X
150
50
200
66
Harmonogram
Uwagi
20 20 20 20 20 20 20 własny zewnęt całko Odpowiedzialn
Działanie
rzne
wity
y
02 03 04 05 06 07 08 w tys.
PLN
w tys. w tys.
PLN
PLN
Cel operacyjny 2: Poprawa efektywności wykorzystania istniejącej bazy sportowo-rekreacyjnej
4.2.1. Skoordynowanie
Stanowisko ds.
działań istniejących
sportu
ośrodków sportowoX X X X X X X
rekreacyjnych na rzecz
aktywnego wypoczynku
4.2.2. Stworzenie
Stanowisko ds.
gminnej oferty
sportu
rekreacyjnej i
X X
20
20
wypromowanie jej
w powiecie pszczyńskim
GOK
zainicjowanie jednej
Stanowisko ds.
cyklicznej imprezy
sportu
X X X X X X X
30
30/ rok
sportowo-rekreacyjnokulturalnej na terenie
gminy
4.2.4. Organizacja
Stanowisko ds.
cyklicznych zawodów
sportu
X X X X X X X
drużyn sportowych o
Wójt Gminy
Puchar Wójta Gminy
Cel strategiczny nr 5: Utworzenie w gminie ponadlokalnego centrum edukacyjnego dla dzieci, młodzieży i
dorosłych, oferującego wykształcenie na wysokim poziomie i lepiej dostosowanego do zmian na rynku pracy
Cel operacyjny 1: Poprawa dostępu do usług oświatowych i opiekuńczo-wychowawczych w gminie
5.1.1. Utworzenie
Centrum Zajęć
Pozalekcyjnych na bazie
szkół podstawowych,
X X X
60
60 ZOiW
oferujące zajęcia
muzyczne, taneczne,
komputerowe, języków
obcych i sportowe
5.1.2. Powstanie ośrodka
wspierania małego
dziecka z ofertą
X X X X
60
100
160 ZOiW
szkoleniowo-doradczą
dla rodziców 2 - 6 latków
5.1.3. Utworzenie
Zarząd Gminy
50
świetlicy terapeutycznoStarostwo
X X
50 PFRO
100
opiekuńczej dla osób
Powiatowe
N
niepełnosprawnych
Cel operacyjny 2: Ułatwienie zdobycia lub uzupełnienia wykształcenia osobom dorosłym
Budżet zostanie
5.2.1. Utworzenie filii
określony we
Powiatowego Centrum
współpracy ze
Kształcenia
Starostwem
Powiatowym w
Ustawicznego na bazie
Pszczynie
gimnazjum, zajmującego
X X X
ZOiW
się kształceniem
dorosłych na kursach
zawodowych oraz
doskonaleniem
zawodowym nauczycieli
67
Harmonogram
Uwagi
20 20 20 20 20 20 20 własny zewnęt całko Odpowiedzialn
rzne
wity
y
02 03 04 05 06 07 08 w tys.
PLN
w tys. w tys.
PLN
PLN
Cel strategiczny nr 6: Integracja społeczności gminy Miedźna na rzecz rozwoju całej gminy i poprawy warunków
życia jej mieszkańców.
Cel operacyjny 1: Wzrost aktywności mieszkańców gminy wyrażający się podejmowaniem oddolnych inicjatyw, mających
na celu rozwój gminy i zwiększenie poczucia współdecydowania o jej rozwoju
6.1.1. Utworzenie Klubu
Stanowisko ds.
Liderów Lokalnych
X
- promocji
Gminy Miedźna
6.1.2. Utworzenie
Zarząd Gminy
Gminnego Funduszu
Stypendialnego
promującego bardzo
dobrych uczniów szkół
średnich
i studentów z
X X
60
60/ rok
niezamożnych rodzin
w gminie, deklarujących
chęć dalszego
zamieszkania i
zatrudnienia na terenie
gminy
Cel operacyjny 2: Poprawa promocji wewnętrznej gminy
6.2.1. Wprowadzenie
Zarząd Gminy,
starannych konsultacji
Klub Liderów
społecznych w
Lokalnych
przypadku
X X X X X X X
podejmowania dużych
przedsięwzięć
inwestycyjnych na
terenie gminy
6.2.2. Uświadamianie
Zarząd Gminy,
mieszkańcom sensu
Klub Liderów
podejmowania
Lokalnych
wspólnych
jednomyślnych działań i
korzyści płynących z
X X X X X X X
inicjatyw lokalnych
poprzez cykliczne
prelekcje
w trakcie zebrań
sołeckich i rad
osiedlowych
Zarząd Gminy,
kampanii promocyjnej
Stanowisko ds.
X X
20
20
dotyczącej strategii
promocji
rozwoju gminy
Działanie
68
VI. REKOMENDACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA
STRATEGII ROZWOJU GMINY MIEDŹNA
W chwili obecnej w strukturze organizacyjnej urzędu gminy brak stanowiska specjalisty ds.
strategii gminy. Dla powodzenia realizacji przyjętej strategii niezbędnym jest wyznaczenie
komórki
odpowiedzialnej
za
koordynację
procesu
realizacji
strategii
oraz
jego
monitorowanie. Komórka ta mogłaby zajmować się również zbieraniem informacji,
monitorowaniem i kontrolą realizacji poszczególnych przedsięwzięć realizacyjnych strategii,
raportowaniem i dokumentowaniem postępu prac, opracowaniem raportów o stanie gminy,
jak również koordynacją przygotowania aktualizacji planów operacyjnych. Z uwagi na
możliwość dofinansowania projektów gminy poprzez zagraniczne środki pomocowe komórka
ta mogłaby zajmować się śledzeniem bieżących informacji dotyczących możliwości
pozyskiwania funduszy zewnętrznych, uczestniczyć w opracowywaniu wniosków
o dofinansowanie projektów, jak również zajmować się koordynacją ich realizacji. Stworzenie
takiej komórki gwarantowałoby pewną ciągłość prac, fachowość i systematykę
w prowadzeniu raportów i dokumentowaniu działań. Rolę tę mogłaby pełnić na przykład
wzmocniona kadrowo o jeszcze jeden etat, istniejąca już w strukturze organizacyjnej urzędu
komórka ds. promocji gminy.
W celu sprawnego wdrażania strategii ważne jest wypracowanie i wprowadzenie systemu
informacji o gminie i jej potrzebach. System taki powinien opierać się na aktualnych
informacjach zbieranych w różnych miejscach. Dane te powinny być szczegółowo
analizowane, aktualizowane i gromadzone. Muszą też pochodzić z różnorakich źródeł
i docierać z odpowiednim wyprzedzeniem do komórki rozwoju gminy, która powinna stać się
swoistym centrum informacji. Tu powinny skupiać się wszystkie wiązki informacyjne
pochodzące z poszczególnych komórek urzędu oraz z otoczenia gminy.
Dla potrzeb oceny realizacji strategii należałoby również opracować i wdrożyć system
monitoringu, który ułatwi kontrolę procesu wdrażania przyjętej strategii, będzie dostarczał
informacji na temat stopnia jej realizacji, ewentualnych “zatrzymań” i który pozwoli na jej
periodyczne modyfikacje, tak by była dokumentem żywym, reagującym na zmiany w gminie
i jej otoczeniu.
Jakość wdrożenia opracowanego planu operacyjnego, a w szczególności zawartych w nim
projektów, w dużej mierze będzie zależała od sprawnej organizacji całego procesu. Należy
więc jasno określić zakres obowiązków, odpowiedzialności oraz wzajemne relacje
zachodzące pomiędzy uczestnikami procesu wdrażania strategii. Bardzo ważna rolę odgrywa
tu wewnętrzna komunikacja, ponieważ poszczególne projekty będą realizowane przez różne
komórki organizacyjne w gminie, a także specjalne zespoły powoływane do wdrażania
konkretnych projektów, tzw. zespoły zadaniowe. Niezbędna będzie więc wzajemna wymiana
informacji.
Zasadniczą kwestią komunikacji wewnętrznej jest wypracowanie zasad porozumiewania się
pomiędzy
poszczególnymi
komórkami
urzędu.
Warunkiem
sprawnej
komunikacji
wewnętrznej jest informacja zwrotna i możliwość dyskusji np. podczas spotkań roboczych
i informacyjnych dla urzędników. Z komunikacją wewnętrzną wiąże się kwestia prowadzenia
dokumentacji niezbędnej zarówno w procesie planowania jak i zarządzania strategicznego
w gminie. Główne zasady prowadzenia dokumentacji to: konsekwencja w przyjętej
metodologii dokumentacji (ujednolicenie formy zapisów, stosowanie tych samych lub
zbliżonych przedziałów czasowych, format cyfr itd.), przejrzystość przygotowywanych
raportów i rzetelność merytoryczna (wiarygodność i wysoki poziom danych, podanie ich
źródła).
Warto by pomyśleć również o odpowiednim sposobie komunikowania na zewnątrz. W proces
budowy strategii rozwoju Gminy Miedźna zaangażowanych było wielu przedstawicieli
społeczności lokalnej. Będą więc zainteresowani postępami we wdrażaniu przyjętej strategii,
jak również innymi działaniami podejmowanymi przez władze gminy, tym bardziej, iż
deklarowali już chęć utworzenia Klubu Liderów Lokalnych Gminy Miedźna. Będą również
wyrażać swoje opinie i uwagi odnośnie funkcjonowania gminy i realizacji poszczególnych
zadań. Właściwy system komunikowania pomoże w odbiorze tych sygnałów i reagowaniu na
nie w miarę możliwości. Wpłynie to również na sposób postrzegania władz lokalnych przez
społeczność, będzie sprzyjać tworzeniu klimatu zaufania do władzy i zachęci mieszkańców
gminy do współuczestnictwa w jej działaniach.
Nie mniej istotnym czynnikiem powodzenia realizacji strategii jest przewodzenie temu
procesowi zarówno na poziomie całej strategii jak i wdrażania poszczególnych projektów.
Chodzi tu o osobowość kierującego przedsięwzięciem, jego zdolności do odpowiedniego
motywowania
pracowników,
delegowania
odpowiedzialności,
wymiany
informacji.
Przywództwo powinno opierać się na zaufaniu do kierującego, gdyż ludzie częściej ulegają
wpływowi na podstawie wiary niż w wyniku narzucaniu czegoś czy przekonywania do
czegoś. Ludzie ci muszą jednak uznawać te same wartości dlatego ważne jest stworzenie
systemu wartości, który będzie uznawany przez pracowników. Pracownicy muszą podzielać
wizję rozwoju Gminy Miedźna. Muszą również być świadomi własnej roli w tym procesie
i sensu własnych działań. W przeciwnym razie nie będą zaangażowani w pracę. Pracownicy
powinni stawać się bardziej samodzielni, a zarządzający działać raczej jako osoba wspierająca
i tworząca klimat sprzyjający pracy zespołowej niż wydająca polecenia.
Praca zespołowa będzie niezbędnym elementem wdrażania strategii, gdyż realizacja
konkretnych projektów będzie wymagała tworzenia tzw. zespołów zadaniowych. Zespoły
takie funkcjonują równolegle do tradycyjnej struktury organizacyjnej gminy, złożone są
z pracowników różnych komórek i różnych stopni hierarchii. Istotne jest by każdy z członków
zespołu miał jasno określone zakresy obowiązków i kompetencji, a ich spełnianie podlegało
okresowej ocenie. Z drugiej strony należałoby odejść od tradycyjnego wąskiego podziału
kompetencji wyrażającego się wąsko wyspecjalizowanymi stanowiskami pracy na rzecz
stanowisk interdyscyplinarnych, o złożonej odpowiedzialności, lepiej reagujących na złożone
problemy.
Również wzajemne relacje członków zespołu powinny być przejrzyste. Praca w takim zespole
polega bowiem na współpracy poszczególnych członków, a nie na rywalizacji pomiędzy
osobami i komórkami organizacyjnymi, jak to często ma miejsce w tradycyjnych strukturach.
Podjęcie decyzji o przyjęciu proponowanej formy wdrażania strategii będzie wiązało się
z wprowadzeniem zmian w dotychczas funkcjonującym systemie zarządzania gminą. Zmiany
mogą początkowo przysporzyć problemów i wywoływać niechęć pracowników, z natury
obawiających się zmian. Nie wykluczone, że niezbędne okażą się szkolenia pracowników,
np. z zakresu zarządzania projektami czy zespołami zadaniowymi, budżetu zadaniowego.
Proces ten wymaga czasu, ale warto go zainwestować, mając na uwadze, że strategia rozwoju
Gminy Miedźna będzie narzędziem pomocnym w ukierunkowanym rozwoju gminy
i przyczyni się do podniesienia standardu życia jej mieszkańców.

Strategia Rozwoju Gminy Miedźna - bip.miedzna.pl

Transkrypt

Podobne dokumenty

224 - BIP - Urząd Gminy Miedźna

lista członków zespołu liderów lokalnych gminy

Wykaz nieruchomości - BIP

WAKACJE 2016 z GOSiR ulotka

Uchwala Nr XIX/98/2016 z dnia 26 stycznia 2016 r.

Harmonogram styczen 2015 - ZABUDOWA JEDNORODZINNA

D.XIX.2016 - BIP - Urząd Gminy Miedźna

zał 4 a - BIP - Urząd Gminy Miedźna