Szanowni Państwo, sytuacja dorosłych osób z autyzmem jest w

Szanowni Państwo,
sytuacja dorosłych osób z autyzmem jest w Polsce bardzo zła. Po zakończeniu szkoły często
pozostają w domu, bez możliwości integracji i rehabilitacji społecznej, bez aktywizacji
zawodowej.
Władze państwowe od lat są informowane przez Porozumienie AUTYZM-POLSKA o tym
problemie, ale poza zapewnieniami o zrozumieniu, niemal całkowicie lekceważą faktyczną
dyskryminację dorosłych osób z autyzmem i odmawiają podjęcia konkretnych kroków w celu
zmiany sytuacji.
Konieczne są masowe działania, które skłonią władze do realnego poszanowania praw
osób z autyzmem. W te działania powinni włączyć się rodzice synów/córek z autyzmem.
8 Partnerów, w tym 7 organizacji pozarządowych realizuje przy wsparciu Szwajcarii
w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii
Europejskiej projekt „Od wykluczenia do integracji – w obronie podstawowych praw osób
z autyzmem”. W ramach tego projektu Partnerzy przeprowadzili w drugiej połowie 2013r.
szeroko zakrojone badania w 7 województwach dotyczące sytuacji dorosłych osób
z autyzmem. Ankiety skierowano do rodzin osób z autyzmem, organizacji pozarządowych,
OPS, PCPR, władz dzielnic, powiatów i województw.
Rezultaty badań zostaną przedstawione w obszernym raporcie w marcu tego roku, ale już dziś
warto zwrócić uwagę na bardzo ważne wnioski z tych badań.
Z badań wynika, że samorządy na wszystkich szczeblach oraz OPS i PCPR mają bardzo
mało zgłoszeń o potrzebach dorosłych osób z autyzmem. Trudno kwestionować te
wyniki. Dla organów samorządu zgłoszeniem nie jest bowiem telefoniczne czy nawet
osobiste pytanie o możliwość wsparcia, ale złożenie pisma w tej sprawie. Z punktu
widzenia samorządu problem zatem nie istnieje, a prowadzona działalność rzecznicza spotyka
się z zarzutem, że służby publiczne nie mają informacji o odmowach pomocy dla dorosłych
osób dotkniętych tą niepełnosprawnością. Samorządy deklarują, że na ich terenie nie ma
zapotrzebowania na usługi dla osób z autyzmem. Pracownicy OPS czy PCPR nie informują
władz o takich potrzebach, jeśli nie są do tego zmuszeni pisemnym żądaniem pomocy.
Podobnie ma się rzecz z różnymi placówkami finansowanymi ze środków publicznych. Brak
pisma w sprawie przyjęcia osoby do placówki zwalnia kierownictwo od zajmowania
stanowiska w tej sprawie.
Istnieje zatem pilna konieczność skutecznego, pisemnego sygnalizowanie potrzeb do
organów władzy i jednostek pomocy społecznej wszystkich szczebli oraz pisemnego
pytania o możliwości przyjęcia adresowane do konkretnych placówek.
Zachęcam wszystkich Rodziców dorosłych osób z autyzmem do pisania pism. Zachęcam
także tych Rodziców, których synowie/córki uczą się jeszcze w szkole i nie potrzebują na dziś
placówek. Tym Rodzicom proponuję pisanie pism z pytaniami o możliwość znalezienia takiej
placówki w przyszłości. Jest to swego rodzaju informacja o przyszłych potrzebach, ale
w formie pytania, aby obligować organy do odpowiedzi w tej sprawie. Proszę pamiętać, że
zwykle od podjęcia starań o miejsce w placówce dla dorosłej osoby z autyzmem do jego
uzyskania mijają lata. Obecnie samorządy tworzą plany wykorzystania środków unijnych do
roku 2020. Trzeba więc sygnalizować potrzeby dziś, by skłonić władze do szukania
rozwiązań i szukania środków. Proszę składać pisma i nie zniechęcać się odpowiedziami, że
składanie nie ma sensu, bo i tak nie ma miejsc, albo samo pismo jest sformułowane
nieprawidłowo, albo że właściwa jest gmina (w powiecie) że należy zwracać się do powiatu (
w gminie) itp.
Można liczyć się z oporem różnych instytucji. Jeden z ojców w dużym mieście wojewódzkim
czekał z synem dotkniętym autyzmem w MOPS przez pół godziny, bo nie chciano przyjąć od
niego wniosku o skierowanie syna do ŚDS. Swoją postawą zmusił MOPS do przyjęcia
wniosku – dziś jego syn jest w ŚDS i całkiem nieźle sobie radzi.
Przy zdecydowanej odmowie proszę wysyłać pismo listem poleconym. To stawia organy
administracji przed koniecznością udzielenia odpowiedzi. A na piśmie już nie mogą
potraktować prośby zdawkowo. Odpowiedź, że placówki nie ma, jest argumentem
w sygnalizowaniu problemu na wyższym szczeblu – przez rodziców, organizacje,
Porozumienie AUTYZM-POLSKA. Na przykład odpowiedź uzyskana kolejno od PCPR
i ROPS, że nie zajmują się szukaniem miejsc w WTZ, albo że nie są im znane takie miejsca,
jest argumentem w rozmowach z PFRON i powiatem o środkach na założenie WTZ.
Dlatego prosimy o sygnalizowanie odpowiedzi do organizacji, pod których opieką państwa
synowie/córki się znajdują. Organizacja uzbrojona w kilka odmów może skuteczniej starać
się o środki na prowadzenie placówki, niż organizacja mająca wewnętrzne przekonanie, że
potrzeby istnieją.
Porozumienie AUTYZM –POLSKA dysponujące danymi liczbowymi z regionów; też będzie
mogło działać skuteczniej.
Nie ma obowiązujących wzorów pism, dlatego dla ułatwienia przygotowałam 8 wzorów pism,
czasem w ramach jednego wzoru kilka wariantów. Na końcu każdego pisma są dodatkowe
wyjaśnienia.
Zaproponowane projekty proszę traktować jako wskazówkę, a nie obowiązujący wzór.
Celowe jest napisanie do kilku podmiotów – np. OPS, PCPR, władz gminy i powiatu,
a jednocześnie zwrócenie się z pytaniami do placówek.
Wzory pism są na papierze projektowym, ale oczywiście Państwa wymóg formułowania pism
na tym papierze nie obowiązuje. W wypadku pytań proszę o mail na adres
[email protected].
Rodzaje wzorów pism, to ogólnie rzecz biorąc:
1. do OPS z wnioskiem o skierowanie osoby z autyzmem do środowiskowego domu
samopomocy, do skorzystania z całodobowych miejsc okresowego pobytu w środowiskowym
domu samopomocy, do mieszkania chronionego lub przystosowanego do potrzeb osób
z autyzmem domu pomocy społecznej - 1_Rodzice_OPS_wniosek
2. do OPS z prośbą o udzielenie informacji o faktycznej dostępności niektórych
świadczeń z zakresu pomocy społecznej dla dorosłej osoby z autyzmem, w tym
specjalistycznych usług opiekuńczych świadczonych w środowiskowym domu samopomocy,
skorzystania z całodobowych miejsc okresowego pobytu w środowiskowym domu
samopomocy, pobytu w mieszkaniu chronionym lub przystosowanym do potrzeb osób
z autyzmem domu pomocy społecznej – 2_Rodzice_OPS_informacja
3. do PCPR powiatu z prośbą o udzielenie informacji o faktycznej dostępności
niektórych świadczeń z zakresu pomocy społecznej dla dorosłej osoby z autyzmem;
w tym miejsca w ośrodku wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi prowadzonym
przez powiat, skorzystania z całodobowych miejsc okresowego pobytu w środowiskowym
domu samopomocy prowadzonym przez powiat, znalezienia miejsca w mieszkaniu
chronionym prowadzonym przez powiat lub na jego zlecenie – 3_Rodzice_PCPR_informacja
4. Do PCPR z pytaniem o możliwość znalezienia dla osoby z autyzmem miejsca
w warsztacie terapii zajęciowej – 4_Rodzice_PCPR_WTZ
5. Do PCPR z pytaniem o możliwość znalezienia dla osoby z autyzmem miejsca
w zakładzie aktywności zawodowej – 5_Rodzice_PCPR_ZAZ
6. Do województwa (MCPS) z pytaniem o możliwość znalezienia dla osoby z autyzmem
miejsca w zakładzie aktywności zawodowej – 6_Rodzice_ROPS
7. Do Powiatowego Urzędu Pracy z pytaniem o możliwość uzyskania świadczeń dla osoby
z autyzmem z zakresu aktywizacji zawodowej, w tym skorzystania ze specjalistycznego
szkolenia przystosowanego do potrzeb osób z autyzmem, stażu dla bezrobotnych i innych
usług – 7_Rodzice_PUP
8. Do Kierownika Środowiskowego Domu Pomocy Społecznej (lub innego ośrodka
wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi) z pytaniem o możliwość przyjęcia osoby
z autyzmem oraz skorzystania z miejsc całodobowych okresowego pobytu w środowiskowym
domu samopomocy – 8_Rodzice_ŚDS
9. Do Kierownika Warsztatu Terapii Zajęciowej z pytaniem o możliwość przyjęcia osoby
z autyzmem – 9_Rodzice_WTZ
Z poważaniem,
Mec. Maria Jankowska
Rzecznik Praw Osób z Autyzmem przy Fundacji SYNAPSIS
z pełnomocnictwem Porozumienia AUTYZM-POLSKA