Rhetoric in the Knowledge Society

140
C
zy nasze spo ecze stwo jest spo ecze stwem wiedzy? Co wsp cze nie charakteryzuje poj cie wiedzy? Jak jest ona kszta towana z perspektywy retoryki? Jak odr ni wiedz
naukow od wiedzy nienaukowej? Jakie s relacje mi dzy wiedz i perswazj ?
To tylko niekt re z zagadnie , kt re ponad
0 naukowc w z blisko 30 kraj w poruszy o
w czasie trzydniowej konferencji pt. Rhetoric
in the Knowledge Society , kt ra odby a si
pod koniec czerwca 2015 r. na Uniwersytecie
Warszawskim. Jej organizatorem by o Polskie
Towarzystwo Retoryczne, od kilkunastu lat
zrzeszaj ce praktyk w oraz badaczy wsp czesnej i dawnej retoryki, kt rzy reprezentuj r ne dyscypliny naukowe: od j zykoznawstwa,
lologii przez medioznawstwo, po socjologi .
Dzi ki wsp pracy z Katedr Italianistyki Uniwersytetu Warszawskiego konferencja odby a
si w nowoczesnym i reprezentacyjnym budynku Wydzia u Lingwistyki Stosowanej oraz Wydzia u Neo lologii UW.
By a to pi ta konferencja z zainicjowanego
przez Rhetoric Society of Europe cyklu Rhetoric in Society . Celem odbywaj cych si co
dwa lata spotka naukowych jest wymiana my li
mi dzy badaczami, kt rych zainteresowania cz wsp czesne zastosowanie retoryki oraz analiz zjawisk zachodz cych w spo ecze stwie.
Warszawsk konferencj otworzyli w imieniu Wydzia u Neo lologii UW wicedziekan
Karolina Kumor, w imieniu Katedry Italianistyki UW kierownik Hanna Serkowska, w imie-
niu Rhetoric Society of Europe przewodnicz cy Jens E. Kjeldsen oraz w imieniu Polskiego
Towarzystwa Retorycznego jego przewodnicz ca Maria Za ska. Wyk ad inauguracyjny
pt. Argumentation as an Intellectual Ttool in the
Knowledge Society wyg osi prof. Christian Plantin z Uniwersytetu w Lyonie, zajmuj cy si naukowo m.in. argumentacj i emocjami w j zyku
oraz dyskursem i interakcj . Tym samym rozpocz to trzydniowe spotkanie badaczy wype nione
trzema plenarnymi wyst pieniami zaproszonych
wyk adowc w, 25 panelami tematycznymi oraz
dodatkowymi atrakcjami integruj cymi uczestnik w i przybli aj cymi im Warszaw .
W pierwszym dniu konferencji przedstawiono 1 referat w koncentruj cych si wok : argument w na rzecz spo ecze stwa wiedzy i przeciwko niemu; antycznego spojrzenia
na przekazywanie wiedzy; typ w wiedzy oraz
powi za wiedzy, ethosu i autorytetu (panele:
or and Against the Knowledge Society , Ancient Views on the Transmission of Knowledge , E pert Knowledge , Knowledge, Ethos,
Authority ). Przedstawiono m.in. lingwistyczno-retoryczn analiz dyskursu na przyk adzie
wybranych przem wie polityk w z Ameryki
aci skiej ( Power through Discourse
and
How to Gain Insights into Discourse Strategies through Linguistic Analyses Despite Foucault, Paul Danler, Uniwersytet w Innsbrucku,
Austria) oraz rozwa ania na temat etycznych
aspekt w rozwoju nauki w kontek cie pisma
Jana Paw a II (Knowledge Society in an Ethical
Sprawozdanie z konferenc i Rhetoric in the Knowledge Society
Perspective, Urszula Okulska, Uniwersytet
Warszawski), a tak e interpretacj Retoryki
Arystotelesa w redniowiecznym pi miennictwie arabskim (Ways of Knowledge in the Medieval Arabic Commentary Tradition on Aristotle s Rhetoric, Lahcen Elyazghi Ezzaher, Uniwersytet w P nocnym Kolorado, USA).
Ponadto Peter Goggin z Uniwersytetu Stanu
Arizona zanalizowa adresowane do student w
wideonagrania, w kt rych naukowcy oraz in ynierowie wypowiadali si na temat przysz o ci
Ziemi w kontek cie wykorzystywania jej zasob w oraz zr wnowa onego rozwoju (Constructing the Future: Expert Discourse on the
Yet to Be). Anna Urlich z Uniwersytetu w Tybindze podda a analizie sposoby przedstawiania organizacji Pa stwo Islamskie w dyskursie
eksperckim, w tym naukowym i medialnym.
Wa nym aspektem, na kt rym skupi a si
badaczka, by o wykorzystywanie przez terroryst w m.in. medi w spo eczno ciowych
( An Advertisement Campaign for an
nline Fanclub ? Analyzing the Expert Discussion
on IS Propaganda).
Ponadto r wnolegle odby a si specjalna
sesja skupiaj ca w oskoj zycznych badaczy,
w kt rej wyg oszono referaty w dw ch panelach: Tra la scienza e l insegnamento oraz
Comunicazione e trasmissione del sapere .
Sabine Schwarze z Unwersytetu w Augsburgu
przedstawi a retoryczno-lingwistyczn analiz dw ch dzia w ze znanych dziennik w La
Stampa i La Repubblica , w kt rych j zykoznawcy i lologowie odpowiadali na pytania
czytelnik w po wi cone zawi o ciom j zyka
w oskiego. Por wnanie mia o r wnie charakter diachroniczny, poniewa obejmowa o pr bk materia u z lat 50. oraz z 2013 roku.
Sesje drugiego dnia konferencji by y powi cone tematom wiedzy i argumentacji, retorycznym aspektom spor w oraz retorycznemu
wymiarowi nauki i polityki (panele: Words: Disagreement in the Rhetorical Sphere , Knowledge and Argumentation , At the Crossroads
of Science and Politics ). Wyg oszono referaty
141
po wi cone m.in.: por wnaniu dyskursu na temat muzu ma skiego fundamentalizmu w du skich i belgijskich mediach (The Role of the Media as Managers of Polemical Discourse, Hilde
van Belle, KULeuven Campus Antwerpen, Belgia); zmianom w sposobie prowadzenia komunikacji publicznej przez ameryka skich prezydent w i Bia y Dom (Conceptualizing the PostRhetorical Presidency in the New Information
Age, Justin S. Vaughn, Boise State University,
USA); retoryce w komunikowaniu instytucji
publicznych (np. rz du, Policji) wobec spo ecznych ruch w protestu w Izraelu (The Rhetoric
of Control and the Symbolic Repression of Social Movements, Eithan Orkibi, Uniwersytet
w Ariel, Izrael).
Specjalny, kilkucz ciowy panel pt. Presenting Knowledge. How Presentation Media
Change Knowledge Communication zosta
przygotowany przez m odych badaczy z Uniwersytetu w Tybindze pod opiek prof. Olafa
Kramera. Przybli yli oni zagadnienia przekazywania i prezentowania wiedzy pok osie prowadzonego programu edukacyjno-badawczego pt. Jugend pr sentiert , skierowanego do
niemieckich nauczycieli, uczni w i student w.
R wnolegle trwa a sesja polskoj zyczna zatytu owana ormy komunikowania wiedzy .
Do wyg oszenia wyk adu w sesji plenarnej zosta a zaproszona w oska badaczka Maria
reddi z Uniwersytetu w Pawii, kt rej naukowe
zainteresowania koncentruj si wok roli j zyka w argumentacji naukowej i tworzeniu wiedzy naukowej. Przedstawi a ona referat pt. Rhetoric of Science: Fixed and Changing Modes
of Scienti c and Technical Discourse.
Ostatni dzie konferencji by po wi cony sposobom przekazywania wiedzy (panele: Presentation of Knowledge , Pedagogy
of Knowledge Transmission , Hidden Agenda
in Knowledge Ac uisition and Dissemination ,
Visualised Knowledge ), a w referatach poruszano kwestie argumentacji wizualnej (Is There
Anything Like Visual Argumentation? A Short
Exercise in Methodical Doubt, Igor . agar,
142
Uniwersytet Primorska, S owenia; How to Argue with Pictures on Visual Acts of Rhetorical
Arguing, Jens Kjeldsen, Uniwersytet w Bergen,
Norwegia); kwestie przystosowania program w
nauczania retoryki (New Topics and Pedagogical
Approaches in Rhetoric, Maureen Daly Goggin,
Uniwersytet Stanu Arizona, USA), jak r wnie
tematy z pogranicza retoryki, pedagogiki i etnogra i (A Pedagogy of Paradox: Using The Master Tropes to Teach Rhetorical Attitudes toward
Knowledge in a First-Year Writing Seminar,
Melvin W. Hall, Uniwersytet Wisconsin Madison, USA).
Kolejne panele by y po wi cone zwi zkom
wiedzy i retoryki ze sprawami publicznymi, internetem, mediami oraz kinematogra . Przedstawiono m.in. analiz debaty o legalizacj zwi zk w
homoseksualnych na Tajwanie, gdzie zderzaj si
dwa porz dki: wschodni system lozo czno-religijny konfucjanizmu oraz zachodnie pojmowanie
praw cz owieka (A Clash of Knowledge and Views
of the Queer Kinship/Family Debate in Taiwan,
Hsiao-Yung Wang, Uniwersytet Providence, Tajwan); przybli ono rol Twittera jako no nika debaty publicznej w Norwegii (Twitter as a Rhetorical Arena Between Academia, Media and Political
Institutions in Norway, Eirik Vatnoy, Uniwersytet
w Bergen, Norwegia); zmian w sposobie relacjonowania przez brytyjsk pras g o nej sprawy
zwi zku nauczyciela z m od uczennic (The
Confusion of the Grey: British Tabloid Reaction
to Teacher Pupil Sex ffending, Emma Vine,
Uniwersytet Shef eld Hallam, Wielka Brytania).
yw reakcj wywo a o b yskotliwe wyst pienie prof. Izabeli Wagner-Saffray z Uniwersytetu Warszawskiego, zaproszonej do przedstawiania wycinka swojej pracy naukowej. Referat
pt. Sociology of Excellence in the Knowledge
Society by po czony z re eksj na temat kariery i kultury pracy rodowisk naukowych, co
sprowokowa o dyskusj mi dzy s uchaczami.
O cjalnemu zako czeniu obrad towarzyszy o spotkanie cz onk w europejskiego towarzystwa retorycznego Rhetorical Society of
Ewa Modrzejewska
Europe na kt rym przedstawiono sprawozdanie z dotychczasowych dzia a , uzupe niono
sk ad zarz du oraz przedstawiono og lne plany
dzia ania na najbli sze lata.
Obok dyskusji o charakterze akademickim
by te czas na nie mniej wa n integracj rodowiska badaczy zainteresowanych retoryk .
Ponadto uczestnicy z Europy, Stan w Zjednoczonych, Tajwanu, a nawet Australii mogli
pozna histori Warszawy w czasie wycieczek
z przewodnikiem oraz wieczoru w Teatrze Kamienica, w kt rym przygotowano podr po
makiecie stolicy sprzed II wojny wiatowej.
Konferencja spotka a si z du ym zainteresowaniem, a po jej zako czeniu podkre lano
przyjazn atmosfer , sprawn organizacj oraz
doceniono wykorzystany przez organizator w
niezwykle skuteczny rodek przekonywania do
ponownego odwiedzenia Polski, nazwany roboczo argumentum ad cuisine (lub w wersji nieco
spolszczonej argumentum ad kuchnium).
Trzydniow
konferencj
Rhetoric
in the Knowledge Society mo na por wna
z wielog osow agor , w czasie kt rej wybrzmia y r ne pogl dy oraz podej cia metodyczne i badawcze jej uczestnik w reprezentuj cych kilkana cie dyscyplin naukowych.
Materialnym efektem maj by zaplanowane
recenzowane publikacje, wsp nansowane
przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy szego publikacja ksi kowa oraz numer internetowego czasopisma akademickiego Res
Rhetorica (www.ResRhetorica.com) wydawanego przez Polskie Towarzystwo Retoryczne.
Ze s onecznej Warszawy konferencja przeniesie si do deszczowej Wielkiej Brytanii,
gdzie w 2017 r. odb dzie si sz ste spotkanie
z cyklu Rhetoric in Society na Uniwersytecie
Anglii Wschodniej w Norwich (wi cej informacji: www.eusorhet.eu).
Natomiast w listopadzie 2015 r. odb dzie
si w Warszawie coroczna konferencja Polskiego Towarzystwa Retorycznego po wi cona
debacie publicznej (wi cej informacji: www.
retoryka.edu.pl).