PDF do pobrania - Reewolucja lidera

MAJ
Czy istnieje sprawiedliwy podział zysku?
Dylematy praktyczne
Program rozwoju osobistego
reewolucja.pl
artykuły | nagrania audio
materiały pdf | komentarze
Ile dla właściciela, ile na rozwój firmy, a ile dla pracowników? Każdy
przedsiębiorca staje przed dylematem podziału. Myśl liberalna odpowiedzi poszukuje w czynnikach rynkowych. W ujęciu katolickim takie
postawienie sprawy jest niewystarczające, ponieważ każde działanie
człowieka – także wypłacanie wynagrodzeń – ma również charakter
moralny. Czytamy o tym już w Starym Testamencie, gdzie zatrzymanie
zapłaty robotnika było nazwane grzechem wołającym o pomstę do
nieba (por. KKK 1867). W jaki sposób dziś przedsiębiorcy, inspirujący się
wiarą, powinni wynagradzać pracowników?
Medytacja biblijna
Albowiem królestwo niebieskie podobne jest do gospodarza, który wyszedł wczesnym rankiem, aby nająć
robotników do swej winnicy. Umówił się z robotnikami
o denara za dzień i posłał ich do winnicy. Gdy wyszedł
około godziny trzeciej, zobaczył innych, stojących na
rynku bezczynnie, i rzekł do nich: „Idźcie i wy do mojej winnicy, a co będzie słuszne, dam wam”. Oni poszli.
Wyszedłszy ponownie około godziny szóstej i dziewiątej, tak samo uczynił. Gdy wyszedł około godziny jedenastej, spotkał innych stojących i zapytał ich: „Czemu
tu stoicie cały dzień bezczynnie?” Odpowiedzieli mu:
„Bo nas nikt nie najął”. Rzekł im: „Idźcie i wy do winnicy!” A gdy nadszedł wieczór, rzekł właściciel winnicy do swego rządcy: „Zwołaj robotników i wypłać im
należność, począwszy od ostatnich aż do pierwszych!”
Przyszli najęci około jedenastej godziny i otrzymali po
denarze. Gdy więc przyszli pierwsi, myśleli, że więcej
dostaną; lecz i oni otrzymali po denarze. Wziąwszy go,
szemrali przeciw gospodarzowi, mówiąc: „Ci ostatni
jedną godzinę pracowali, a zrównałeś ich z nami, którzyśmy znosili ciężar dnia i spiekoty”. Na to odrzekł jednemu z nich: „Przyjacielu, nie czynię ci krzywdy; czy nie
o denara umówiłeś się ze mną? Weź, co twoje i odejdź!
Chcę też i temu ostatniemu dać tak samo jak tobie. Czy
mi nie wolno uczynić ze swoim, co chcę? Czy na to złym
okiem patrzysz, że ja jestem dobry?” Tak ostatni będą
pierwszymi, a pierwsi ostatnimi».
Mt 20,1-16
Sprawiedliwość nie polega na zapewnieniu wszystkim godnej egzystencji według
historycznych kryteriów i w oparciu o sam
fakt, że ktoś jest człowiekiem. Według klasycznej formuły sprawiedliwość polega na
uznaniu drugiego jako osoby obdarzonej
rozumem, odpowiedzialnej za swoje decyzje i zdolnej do realizacji planów, które nadają jej życiu sens zarówno na płaszczyźnie
indywidualnej, jak i społecznej. Z tego powodu gospodarz podchodzi do każdego
z pracowników indywidualnie. Z każdym
zawiera oddzielną umowę o pracę w winnicy. Z pierwszymi zawiera kontrakt. Z ostatnimi dochodzi tylko do ustnego zaproszenia do pracy. Za każdym jednak razem
gospodarz czyni to osobiście.
Prawo do sprawiedliwej wypłaty, według którego równa płaca należy się za
równą pracę, zostaje przez Jezusa w tej
przypowieści odwrócone do góry nogami. Podmiotowy charakter pracy zakłada,
że pracodawca patrzy na to, co pracownik
wyprodukował i to jest dla niego podstawą
do przyznania mu słusznego wynagrodzenia zgodnie z umową. Ocena ta jest jednak
bardzo subiektywna i nie zawsze musi pokrywać się ze zdaniem osób trzecich.
o. Jacek Gniadek SVD
Duszpasterstwo Przedsiębiorców i Pracodawców TALENT
INSPIRACJE
Jako twórcy majątku i dobrobytu przedsiębiorstwa i ich liderzy muszą znaleźć sposoby, aby
sprawiedliwie dzielić ten majątek pomiędzy pracowników (prawo do sprawiedliwego wynagrodzenia), klientów (sprawiedliwe ceny), właścicieli
(sprawiedliwe zyski), dostawców (sprawiedliwe
ceny) oraz społeczeństwo (sprawiedliwe stawki
podatkowe). „Powołanie lidera biznesu", nr 55
Kwestia wynagradzania pracowników dotyczy każdego pracodawcy, nie tylko ludzi wierzących. Autorzy podręcznika z etyki biznesu
zauważają, że (…) problem, blisko związany
zarówno z etyką, jak i odpowiedzialnością firmy, zarówno „za” jak i „wobec” pracowników,
wiąże się ze sprawą kryteriów przyznawania gratyfikacji: czy mają one zależeć przede
wszystkim, a nawet wyłącznie – od roli w organizacji, kompetencji i od uzyskiwanych wyników, czy – jak nieraz bywa – od wieku, stażu,
płci, narodowości, a niekiedy również sympatii,
antypatii, powiązań nieformalnych albo więzi rodzinnych. Wbrew pozorom, rozwiązanie
nie jest tu całkiem proste i nie sprowadza się
do zastosowania na ślepo zasady równości.
Spotyka się bowiem, niepozbawiony słuszności pogląd, że nie ma niczego mniej sprawiedliwego niż właśnie równość. (…) Ważna jest
tu nie tyle doktryna, ile wyniki analizy merytorycznej określonych rozwiązań i możliwości
uzyskania zrozumienia ze strony pracowników.
Cz. Szmidt, „Odpowiedzialność wobec pracowników”,
w: W. Gasparski (red.), „Biznes, etyka, odpowiedzialność”, Warszawa 2012, s. 349
Na moralne aspekty wynagradzania pracowników zwrócił uwagę św. Jan Paweł II w encyklice
Laborem exercens (nr 19).
Problemem kluczowym etyki społecznej jest
w tym wypadku sprawa sprawiedliwej zapłaty za
wykonywaną pracę. Nie ma w obecnym kontekście innego, ważniejszego sposobu urzeczywistniania sprawiedliwości w stosunkach pracownik
– pracodawca, jak właśnie ten: zapłata za pracę.
Wynagrodzenie nie zależy tylko od dobrej woli
pracodawcy, uwarunkowanej jest sytuacją
finansową firmy. Kościół jest tego świadom,
zwracał uwagę na to już papież Pius XI w 1931
Wiedzieć i rozumieć więcej
roku: (…) należy przy oznaczeniu wysokości płacy uwzględnić położenie przedsiębiorcy
i przedsiębiorstwa. Niesprawiedliwością byłoby
domaganie się wygórowanych płac, które by do
upadku musiały doprowadzić przedsiębiorstwa
a wskutek tego i do biedy robotnika. Inaczej ma
się rzecz, jeśli wskutek opieszałości, braku inicjatywy lub wskutek zacofania technicznego
i gospodarczego rentowność przedsiębiorstwa
ucierpiała. Tu niema słusznego powodu zmniejszania płac robotnikom. Jeśli atoli przedsiębiorstwo nie przynosi takich dochodów, jakich
potrzeba na płacenie odpowiednich zarobków,
bądź to dlatego, że samo upada pod niespra-
„Nie będziesz niesprawiedliwie
gnębił najemnika ubogiego i nędznego,
czy to będzie brat twój, czy obcy,
o ile jest w twoim kraju, w twoich murach.
Tegoż dnia oddasz mu zapłatę,
nie pozwolisz zajść nad nią słońcu,
gdyż jest on biedny i całym sercem jej
pragnie; by nie wzywał Pana
przeciw tobie, a to by cię
obciążyło grzechem.” Pwt 24,14-15
„Biada temu, który fałszem buduje swój
dom, pomijając sprawiedliwość, a swoje
wysokie komnaty – bezprawiem;
który każe swemu współziomkowi
pracować darmo i nie oddaje mu
jego zarobku.” Jr 12,13
„Zapłata najemnika nie będzie
pozostawać w twoim domu
przez noc aż do poranka.” Kpł 19,14
„Zabija bliźniego, kto mu zabiera środki
do życia, i krew wylewa, kto pozbawia
zapłaty robotnika.” Syr 34,22
„Oto woła zapłata robotników,
żniwiarzy pól waszych,
którą zatrzymaliście, a krzyk ich
doszedł do uszu Pana Zastępów.” Jk 5,4
reewolucja lidera – Czy istnieje sprawiedliwy podział zysku? Dylematy praktyczne
str. 2
INSPIRACJE
wiedliwymi ciężarami, bądź też, że wytwory
swoje niżej ceny musi sprzedawać - niech wierzą ci, co to zawinili, że dopuszczają się grzechu
wołającego o pomstę do nieba; wszakże pozbawiają robotników, którzy z konieczności na głodowe pieniądze zgodzić się muszą, sprawiedliwej płacy. Pius XI, „Quadragesimo anno", 73
Z kolei autorzy dokumentu „Powołanie lidera
biznesu” ukazują związek wysokości wynagrodzeń z mądrością przedsiębiorcy.
Kształcenie roztropnego umysłu wiąże się z rozpoznawaniem dostępnych zasobów organizacji i zrozumieniem jej szczególnych okoliczności.
Mądrość praktyczna wymaga, aby powinności
etycznych zasad społecznych przekładały się
na realne możliwości w konkretnych sytuacjach
(przy dostępnych środkach i zasobach). Przykładowo, w kwestii pensji wystarczającej na
utrzymanie postuluje ona taką kwotę, która jest
wyważona i możliwa do przyjęcia przez przedsiębiorstwo. Jeżeli jednak pensja wystarczająca
na utrzymanie nie jest w danym momencie do
przyjęcia dla przedsiębiorstwa, prawi przedsiębiorcy nie dają za wygraną i nie odwołują
się wyłącznie do sił rynkowych. Ponownie zastanawiają się oni nad swoimi działaniami
i nad tym, jak mogą kreatywnie zmienić daną
sytuację, aby być w porządku wobec swoich
pracowników. Może to oznaczać zmiany na poziomie organizacji i struktury pracy, może również oznaczać zmianę profilu działalności bądź
str. 3
Wiedzieć i rozumieć więcej
też ponowne przemyślenie różnic płacowych.
„Powołanie lidera biznesu”, nr 77
Kanadyjski przedsiębiorca J.-Rober Ouimet
zauważa, że lider biznesu powinien znaleźć
właściwą drogę pomiędzy dwoma skrajnymi
antropologiami: czysto ekonomiczną koncepcją człowieka i koncepcją przesadnie humanistyczną.
Ta pierwsza (…) widzi w człowieku tylko i wyłącznie narzędzie na usługach produkcji. Jej ostateczny cel to maksymalny zysk, często ze szkodą dla osób, które mają wartość wyłącznie jako
zasoby (…). Z pewnością przedsiębiorstwo nie
może funkcjonować bez zasobów ludzkich, ale
czy może być tylko i wyłącznie miejscem produkcji i zysku?
Druga antropologia widzi w człowieku byt obdarzony potrzebami, które trzeba wziąć pod uwagę, subiektywizm, który trzeba słuchać, osobistym bogactwem, które należy rozwijać, do tego
stopnia, że niekiedy trzeba zapomnieć o tym, że
opłacalność przedsiębiorstwa jest pierwszym
warunkiem jego przetrwania. W namiarze filantropii chce ona tyle zrobić dla człowieka, że naraża się na zaniedbanie rzeczywistości i wymogów
gospodarki. Rzeczywistość może boleśnie upomnieć się o swoje, ponieważ przedsiębiorstwo
nie jest tylko i wyłącznie miejscem rozwoju osobistego. „Wszystko zostało wam powierzone”, Kraków
2010, s. 67-68
Duszpasterstwo Przedsiębiorców i Pracodawców TALENT
modlitwa przedsiębiorcy i pracodawcy
Boże i Panie mój, * Stwórco i Odkupicielu, * od
którego wszystko pochodzi, * dla którego wszystko żyje * i ku któremu wszystko zmierza. * Jestem
Twoim dzieckiem. * Obdarowałeś mnie hojnie *
i powołałeś do życia w miłości i świętości. * Chciałeś, bym współpracował z Tobą, * rozwijając nadal
Twoje dzieło stworzenia. * Dałeś mi w tym celu
zdolność poznawania, * pasję tworzenia * i wolę
cieszenia się tym, * czym mnie obdarowałeś. *
Wielbię Cię za to!
Panie, dobry Ojcze, * staję przed Tobą z ufnością
i w pokorze, * bo chcę zrozumieć prawdę o Tobie, *
o moim życiu i powołaniu * oraz o bliźnich, * którzy
stoją obok mnie zarówno w domu, jak i w pracy.
Dziękuję, że moim powołaniem i drogą do świętości * stała się praca z innymi i dla innych. * Wiem, że
biorę na siebie trudną odpowiedzialność za ich los.
* Chcę ją podjąć z ufnością i nadzieją, * aby okazać się dobrym gospodarzem w Twojej winnicy. *
Podejmuję tę odpowiedzialność także dlatego, *
bo ufam, że to jest Twoją wolą, * mój Boże.
Udziel mi Twego Ducha Świętego, * od którego płynie wszelka moc, * mądrość, roztropność i męstwo.
* Niech On będzie światłem i siłą * w chwilach pokus i zwątpienia! * Niech jego miłość tak napełnia
moje serce, * by nie zakorzeniły się w nim chciwość,
* chęć oszustwa, * pokusa osiągnięcia niegodziwego zysku! * Niech nie pozwoli mi nigdy obciążyć się
ludzką krzywdą! * Niech napełni mnie mądrością,
* aby umiejętność oszczędzania nie stała się skąpstwem, * rozumna przezorność nie stała się wyrachowaniem, * a inicjatywa i przedsiębiorczość * nie
stały się dążeniem do sukcesu za wszelką cenę.
Tobie, mój Ojcze i Boże, zawdzięczam wszystko *
i Tobie też oddaję wszystkie moje talenty. * Tobie
oddaję dzieło, którym żyję, * którym się uświęcam
* i którym pragnę przyczyniać się do rozwoju powierzonego nam świata. * Niech Ci będzie cześć
i chwała * przez Chrystusa Twego Syna a naszego
Zbawcę, * w Duchu Świętym * na wieki wieków. *
Amen.
IMPRIMATUR Kuria Metropolitalna
Kraków, 14.05.2003 r., Nr 1446/W 2003
zapraszamy!
Spływ kajakowy – wędrówka na Ponidziu, 27-29 maja 2016
• w pierwszym dniu spływ kajakowy rzeką Nidą
• w drugim piesza wędrówka do zamku w Chęcinach
• w trzecim zwiedzanie Kielc
Aktywny wypoczynek dla całej rodziny!
Szczegóły i zapisy na stronie www.DuszpasterstwoTalent.pl
Duszpasterstwo Przedsiębiorców i Pracodawców
TALENT
ul. Saska 2C, 30-715 Kraków
tel. 510 194 749; e-mail: [email protected]