Co to jest nadwyrężenie?

Leighton Hospital, Crewe and Victoria Infirmary, Northwich
Tel.: centrala 01270 255141
Co to jest nadwyrężenie?
Informacje dla pacjentów
What is a sprain? - Polish
Nadwyrężenie to uraz ścięgna. Są to mocne tkanki wokół stawów, które łączą kości ze sobą i
zapewniają podparcie stawów.
Ścięgno może ulec naciągnięciu wskutek nagłego pociągnięcia. To może prowadzić do
częściowego zerwania włókien w ścięgnie. Czasami ścięgno może się zerwać całkowicie.
Uszkodzone ścięgno powoduje stan zapalny, opuchliznę oraz krwawienie (siniaki) wokół danego
stawu. Poruszanie stawem jest bolesne.
Celem leczenia jest ograniczenie stanu zapalnego, opuchlizny oraz bólu do minimum, a także jak
najszybsze przywrócenie sprawności stawu.
Leczenie nadwyrężenia
Myśl o zasadzie RICE – Rest, Ice, Compression, Elevation (odpoczynek, lód, ucisk,
podwyższenie)
• Rest: pozwól, aby dany staw odpoczywał przez 48 godzin po odniesieniu urazu.
• Ice: jak najszybciej po doznaniu urazu przyłóż w tym miejscu lód na 10–30 minut. Mniej niż 10
minut przyniesie niewielki skutek. Dłużej niż 30 minut może spowodować uszkodzenie skóry.
Przygotuj okład z lodu, owijając kostki lodu szmatką (np. chusteczką). Nie kładź lodu
bezpośrednio na skórę, gdyż może to spowodować poparzenie lodem. Alternatywnie możesz
przyłożyć paczkę mrożonego groszku owiniętą szmatką, aby zapobiec uszkodzeniu skóry.
Delikatnie dociśnij okład do zranionej części ciała. Niska temperatura lodu ma zmniejszyć dopływ
krwi do uszkodzonego ścięgna. To ograniczy ból oraz stan zapalny.
• Compression: opatrunek z bandażu może ograniczyć opuchliznę. Najczęściej stosuje się
opaski z bandażu elastycznego, chociaż obecnie w ogóle rzadko stosuje się wszelkiego rodzaju
bandaże elastyczne. Pamiętaj, że jeśli masz założony bandaż elastyczny, to nie jest to bandaż
„nośny” i służy tylko do zmniejszenia opuchlizny. Nie należy go zakładać zbyt ciasno i trzeba go
zdejmować na noc.
• Elevation: utrzymywanie danego stawu wyżej ograniczy i zmniejszy opuchliznę.
Ruchy i ćwiczenia pomogą zapobiec sztywnieniu oraz wzmocnią mięśnie wokół stawu. Choć
wypoczynek jest bardzo istotny, po wyleczeniu urazu trzeba jak najszybciej korzystać z
nadwyrężonego obszaru tak normalnie, jak się da. Ruchy powinny stopniowo zastępować
wypoczynek. W przypadku drobnych nadwyrężeń będzie to po prostu oznaczać swobodniejsze
używanie stawu. Nie rób nic, co powoduje zbyt duży ból, ale delikatnie zacznij znowu poruszać
stawem. Ma to na celu sprawdzenie możliwości obracania stawu we wszystkich kierunkach i
zapobieganie sztywnieniu.
Strona 1 z 2
Informacje dodatkowe
Bandaży elastycznych nie należy zazwyczaj stosować po 48 godzinach. Ograniczają one ruchy
stawu, który powinien wtedy poruszać się już bardziej swobodnie.
Ciepło i masaż mogą działać kojąco. Przez pierwsze 48 przykładaj okłady z lodu, a potem zacznij
przykładać ciepłe okłady. To pomoże w procesie gojenia. Możesz przykładać butelkę z gorącą
wodą, moczyć staw w wannie z ciepłą wodą albo użyć gorącej flaneli lub szmatki.
Fizjoterapia może pomóc w przypadku poważniejszych nadwyrężeń lub utrzymywania się symptomów.
W razie potrzeby można zorganizować sesje poprzez lekarza w przychodni. Fizjoterapeuta może
doradzić ćwiczenia, przykładać ciepłe okłady, stosować ultradźwięki lub inne metody.
Leki na nadwyrężenia
Przy łagodnych nadwyrężeniach nie są potrzebne żadne leki.
W celu złagodzenia bólu należy zażywać Paracetamol. Lepiej zażywać go regularnie przez kilka
dni niż od czasu do czasu. Dawka dla dorosłego to tabletki 500 mg cztery razy dziennie, przy
czym nie należy przekraczać dawki 8 tabletek w okresie 24 godzin. Większość ludzi dobrze
toleruje Paracetamol, jeśli jest zażywany prawidłowo. Nie zażywaj innych produktów
zawierających Paracetamol.
Razem z Paracetamolem można również zażywać środki przeciwbólowe o działaniu
przeciwzapalnym. Pomogą one uśmierzyć ból poprzez zmniejszenie stanu zapalnego i
opuchlizny. Przykładem może być Ibuprofen, który można nabyć w aptece bez recepty. Dawka dla
dorosłego to 400 mg trzy razy dziennie, najlepiej przy jedzeniu.
Czasami środki przeciwbólowe o działaniu przeciwzapalnym mogą wywoływać skutki uboczne.
Najpoważniejsze z nich to ból żołądka i krwawienie z żołądka. Niektóre osoby cierpiące na astmę,
nadciśnienie, niewydolność nerek lub serca nie mogą zażywać takich środków. Jeśli jesteś w ciąży lub
starasz się zajść w ciążę, nie zażywaj tych środków. Możesz poprosić aptekarza o poradę. Lekarz w
przychodni może przepisać dodatkowe środki przeciwbólowe w przypadku bardziej dotkliwego bólu.
Kiedy trzeba szukać dalszej porady medycznej
W następujących przypadkach udaj się do lekarza:
• Gdy ból jest dotkliwy lub nasila się mimo zażywania środków przeciwbólowych i realizowania
zasad „RICE”.
• Gdy objawy oraz opuchlizna nie zanikają stopniowo. Większość nadwyrężeń goi się w ciągu 10
dni.
Jednak ból może się utrzymywać przez kilka tygodni lub miesięcy, zwłaszcza podczas używania
danego stawu.
Zapobieganie nadwyrężeniom
Zawsze rozgrzewaj się przed przystąpieniem do intensywnych ćwiczeń. Uprawiając sport, używaj
dobrego obuwia. Nie rób sporadycznych serii intensywnych ćwiczeń. Zamiast tego dąż do ogólnej
i stabilnej poprawy kondycji.
Niniejsze informacje są również dostępne w formacie audio, w wersji z dużym drukiem i alfabetem
Braille'a oraz w innych językach. Aby otrzymać kopię, poproś członka personelu.
NHS Choices
www.nhs.uk
Zweryfikowano w maju 2015.
Wydr. w czer. 2015 Wer. w czer. 2017 Ref.: EC/AE/0230615PL
Strona 2 z 2