1 listopad — Dzień Wszystkich Świętych Ślubowanie klas pierwszych

październik
Zespół Szkół w Niedrzwicy Kościelnej
Ważne tematy:
1 listopad - Dzień Wszystkich Świętych.
Pamięci poległym.
IX Dzień Papieski
Dzień Edukacji Narodowej
Numer 1/2009
1 listopad — Dzień Wszystkich Świętych
W tym numerze:
Dzień Wszystkich Świę- 1
tych
Ślubowanie klas pierw-
Dzień Wszystkich Świętych (łac. Festum omnium
sanctorum).
Święto na cześć chrześcijańskich świętych obchodzone 1 listopada. Od 610
do 731 roku naszej ery
święto to obchodzono 1
maja, dopiero Papież Grzegorz III, w 731 roku,
przeniósł to święto na 1
listopada.
Dzień Wszystkich
Świętych jest często mylony z następnym (2 listopada) tzw. Dniem Zadusznym (dniem zmarłych) i
dlatego w tym dniu przyjęło się czczenie zmarłych i
chodzenie na groby.
Zwyczaje
W krajach katolickich zwyczajowo w Dniu
Wszystkich Świętych odwiedzamy rodzinne groby
czcząc zmarłych. Jest to
dzień zadumy związany ze
wspominaniem zmarłych. W
kościele prawosławnym takim dniem jest Niedziela
Wielkanocna. W krajach
anglosaskich, natomiast,
odpowiednikiem
Dnia
Wszystkich Świętych jest
Halloween. W tym dniu ,
jednak, protestanci w odróżnieniu od katolików wesoło świętują.
W większości religii ze świętem zmarłych
związany jest ogień, jest
on symbolem pamięci,
wdzięczności, modlitwy. Z
tradycji pogańskiej ma on
także na celu oświetlanie
drogi zmarłym, spalenie ich
grzechów i odpędzenie
demonów.
Ciekawostki
Jednym z najdawniejszych, zachowanych kazań
spisanych w języku polskim jest kazanie na Dzień
Wszystkich Świętych (In
Die Omnium Sanctorum).
Kazanie to znajduje się w
rękopisie Biblioteki Kapitulnej w Pradze i pochodzi
z połowy XV w.
/Natalia/
szych
Rozpoczęcie Roku
2
Szkolnego
Pamięci Poległym
Dzień chłopaka
IX Dzień Papieski
3
To coś dla nas…
Dzień Edukacji Narodowej
PLUSIK — nowinki ma-
4
tematyczne
Wycieczka do polskiego
5
Parku Narodowego
Koło LOP
Sport
Kalendarz Świąt
Horoskop
6
Ślubowanie klas
pierwszych
14 października w
naszej szkole odbyło się
ślubowanie klas pierwszych. W części oficjalnej
tego spotkania wszyscy
uczniowie klas pierwszych
złożyli uroczyste przyrzeczenie, następnie wykonali
krótką część artystyczną.
Na zakończenie w salach
czekał na wszystkich poczęstunek.
Wszystkim pierwszakom, zarówno tym małym jak i dużym, życzymy
powodzenie i dobrych wyników w nauce.
Jesienne niebo
Jesienne niebo słodkie, pełne łaski
spowite w szal kaukaski,
przez drzew bezlistnych rozszczepione pędzle
przeciąga różową frędzlę.
I ku nadziei mej podchodzi z bliska,
słodyczą mnie uściskaj
i na tęsknocie mej opiera dłonie
- pachną ostatnie lewkonie.
Jesienne niebo słodkie, pełne łaski,
zwija swój szal kaukaski
a odrzuciwszy go, staje bez ruchu
z cekinem złotym w uchu.
Maria Jasnorzewska Pawlikowska
Spinacz
Str. 2
Numer 1/2009
1 IX — Rozpoczęcie Roku Szkolnego
1 września w Zespole Szkół w Niedrzwicy
Kościelnej odbyło się uroczyste rozpoczęcie roku
szkolnego 2009/2010. O
godzinie 9.00 wszyscy
udali się do kościoła, a
następnie, po uczestnictwie we Mszy Świętej do
szkoły. Na miejscu pani
dyrektor
oficjalnie
wszystkich powitała i
przedstawiła nowych nauczycieli. Później my -
uczniowie rozeszliśmy się
do swoich klas. Tam nasi
wychowawcy przedstawili
nam plan na najbliższe
dni tygodnia.
Po długiej przerwie znów czeka nas mnóstwo
pracy.
Życzę
wszystkim, aby ten rok
był dla wszystkich rokiem
podejmowania
nowych
wyzwań oraz kontynuacji
dotychczasowych zadań.
/Natalia/
Rozstrzygnięcie konkursu na
nazwę gazety.
Przed ukazaniem się pierwszego numeru
redakcja ogłosiła konkurs na nazwę naszej gazety. Zwycięzcą okazała się pani od j. polskiego
Małgorzta Kowalska. Nagroda w postaci bonu
towarowego została już przekazana w ręce zwycięzcy.
Dzień chłopaka
Z okazji dnia chłopaka chcemy życzyć
wszystkim chłopcom :
Dziewczyny - tylko tej najfajniejszej,
Ciastek - tylko tych najsłodszych
Samochodów - tylko tych najszybszych
Zabaw - tylko najweselszych
Przygód - tylko najciekawszych
Pamięci poległym!
17 września 1939
roku Polska została zaatakowana przez Związek Radziecki. Wszystko
zaczęło się już 23 sierpnia podpisaniem paktu
Ribbentrop-Mołotow.
Natomiast 1 września
miała miejsce agresja ze
strony Niemiec. W ten
sposób dokonał się po raz
czwarty w historii rozbiór Polski. Był to czas
kiedy obaj okupanci wykonywali plan masowej
zagłady Polaków (w tym
Żydów). Zadaniem Polaków jest pamięć i prze-
kazywanie swojej wiedzy
następnym pokoleniom.
Dlatego 17 września w naszej szkole obchodziliśmy 70 rocznicę
tych wydarzeń. Z tej
okazji odbył się apel,
który miał nam wszystkim przybliżyć co działo
się wtedy w okupowanej
Polsce. Przypomnieniem
tego było przedstawienie, przygotowane przez
p. M. Ziębę, p. A. Jurzyńską i p. U. Wnuk,
wykonane przez część
uczniów z klas I-III
gimnazjum.
/Ania/
.... i butów - takich, co najlżejsze
w których wszędzie mógłbyś dotrzeć!
Mamy nadzieję, że chłopcy nie pogniewają się za te drobne złośliwości. Przecież
wiecie, że....
Świat bez Was: mocnych, przystojnych,
inteligentnych... nie do wyobrażenia!!
Str. 3
IX Dzień Papieski
Ogólnopolski Dzień
Papieski obchodzony jest co
roku od 2001, zawsze w
niedzielę poprzedzającą 16
października, rocznicę wyboru Karola Wojtyły na papieża. Tegoroczny Dzień
Papieski obchodzony był 11 X
pod hasłem: ,,Jan Paweł II Papież Wolności”.
Sługa Boży JPII
wielokrotnie nauczał o wolności, zawsze podkreślając o
jej nierozłączności z dążeniem do prawdy. Dowodem
tego jest jego myśl:
,,Wolności nie można tylko
posiadać, nie można jej zużywać. Trzeba ją stale zdobywać i tworzyć przez prawdę”. Tam, gdzie modlił się
Papież, tam ludzie stawali
się wolni, szczególnie we
własnych sercach i sumieniach.
,,Wolności nie
można tylko
posiadać, nie
można jej
zużywać.
Trzeba ją stale
zdobywać i
/Ania/
tworzyć przez
prawdę”.
******************************************
To coś dla nas...
Na
terenie
naszej
parafii,
w
N i e d r z w i c y
Kościelnej,
działają
dwa ruchy młodych.
Mianowicie Katolickie
Stowarzyszenie
Młodzieży (KSM) i
Eucharystyczny Ruch
Młodych
(ERM
krucjata). Przyjdź i
sam sprawdź, podziel
się z innymi swoimi
talentami. Spotkania
odbywają się: w piątki
- krucjata i w soboty KSM. Po szczegółowe
i n f o r m a c j e
zapraszamy
do
ksi ęd za
Tom a s za
Kałdonka.
/Ania/
Dzień Edukacji Narodowej
uczyciela przerodził się w
Dzień Nauczyciela, obcho-
Polskie święto obchodzone 14 października, w
rocznicę powstania Komisji
Edukacji Narodowej (KEN),
utworzonej z inicjatywy
króla Stanisława Augusta
Poniatowskiego na mocy
uchwały Sejmu Rozbiorowego z dnia 14 października
1773 roku. Historia Dnia
Nauczyciela w Polsce ma
swoje początki w 1957 r.
Podczas Światowej Konferencji Nauczycielskiej w
Warszawie ustalono, że 20
listopada będzie Międzyna-
rodowym Dniem Karty Nauczyciela i świętem nauczy-
cieli. Konferencja została
zorganizowana przez Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP) Zgodnie z ustawą
sejmową z 1972 r., Między-
narodowy Dzień Karty Na-
dzony w rocznicę powołania
Komisji Edukacji Narodowej.
W 1982 r. Dzień Nauczyciela był po raz pierwszy obchodzony jako Dzień Edukacji Narodowej czyli święto
wszystkich nauczycieli, wychowawców i pracowników
oświaty. Dzień ten jest wolny od zajęć lekcyjnych. W
niektórych szkołach tego
dnia organizowane są uroczyste apele.
(Światowy Dzień Nauczyciela) pod patronatem UNESCO
obchodzony jest od 1994 r.
w dniu 5 października
Dzień Nauczyciela
w naszej szkole.
W przeddzień Dnia
Nauczyciela
(13.X.2009r.)
uczniowie klas III zamienili
się rolami z naszego gimnazjum. Prowadzili oni bowiem
lekcje
w pozostałych kla-
sach gimnazjum. Oczywiście
nauczyciele
Dzień Nauczyciela
na świecie.
Dzień Nauczyciela
obchodzony jest w większości państw na świecie np. w
Argentynie – 11 września, w
Brazylii – 15 października, w
Chinach – 10 września, w
Czechach - 28 marca, w Indiach – 5 września, na Tajwanie – 28 września. W jednych państwach ma on charakter oficjalny, w innych
zwyczajowy. Dzień ten, podobnie jak w Polsce, związany jest z lokalnymi wydarzeniami. World Teacher's Day
obserwowali
wszystko z ostatnich ławek i
pomagali w razie problemów.
Mamy nadzieję, że stanie
się to tradycją.
Natomiast w Szkole
Podstawowej
Samorzad
Uczniowski wraz z opiekunem p. Katarzyną Samolej i
p. Urszulą Wnuk, przygotował apel - niespodziankę dla
nauczycieli i pracowników
szkoły z okazji Dnia Edukacji Narodowej.
Zabawne teksty i piosenki
wprowadziły nas w doby humor!!!
/Oliwia,/ /KS/
Spinacz
Str. 4
Plusik
- nowinki matematyczne
-
Numer 1/2009
Wy nie wiecie co to jest matematyka! wy myślicie: liczby, liczby!
Nie! A ona śpiewa, gra jak kryształ. Cała dusza tonie w dźwięcznym, przejrzystym krysztale.
Stanisław Brzozowski
A to ciekawe …
*
Liczba doskonała to taka liczba, która jest równa sumie wszystkich swoich dzielników mniejszych od niej samej. Liczby doskonałe zostały wynalezione przez pitagorejczyków. To oni podali pierwsze cztery kolejne liczby doskonałe: 6, 28, 496, 8128 (np. 6=1+2+3, 28=1+2+4+7+14). Nie wiadomo, czy istnieje nieskończenie wiele liczb doskonałych. Nie wiadomo również, czy istnieje choć jedna liczba doskonała nieparzysta. Zagadnieniem liczb doskonałych
zajmował się Euklides (IV w. p.n.e.).
* Liczbami bliźniaczymi nazywamy dwie liczby pierwsze różniące się o 2. Liczbami bliźniaczymi są więc np. następujące pary liczb: (3, 5), (5, 7), (11, 13), (17, 19), (29, 31), (41, 43), ... Nie wiadomo do chwili obecnej, czy istnieje
nieskończenie wiele par liczb bliźniaczych.
* Dwie liczby naturalne nazywamy zaprzyjaźnionymi, gdy każda z nich jest równa sumie dzielników właściwych drugiej liczby. Przykładem liczb zaprzyjaźnionych są liczby 220 i 284.
Dzielniki właściwe liczby 220 to: D220={1,2,4,5,10,11,20,22,44,55,110}. 1+ 2+ 4+ 5+ 10+ 11+ 20+ 22+ 44+ 55+ 110 =
284.
Dzielniki właściwe liczby 284 to: D284={1,2,4,71,142}. 1+ 2+ 4+ 71+ 142 = 220.
* Liczbę naturalną, którą czyta się tak samo od początku i od końca nazywamy palindromem. Przykłady liczb palindromicznych: 55, 494, 30703, ...
Sprawdź, czy jesteś spostrzegawczy ?
Przyjrzyj się wypisanym niżej liczbom:
2
3 = 9
332 = 1089
3332 = 110889
2
3333 = 11108889
333332 = 1111088889
A teraz oblicz sam: 3333332 =
To Ci się przyda - prosty sposób na podnoszenie do kwadratu
liczb, które kończą się cyfrą 5, np. 35, 65, 95 itp.
Otóż aby uzyskać wynik, należy cyfrę (liczbę) poprzedzającą cyfrę
5 pomnożyć przez kolejną liczbę naturalną i do tego wyniku dopisać
na końcu 25, np.:
25 x 25
75 x 75
105 x 105
(2 x 3 = 6; do 6 dopisujemy 25 i otrzymujemy 625),
(7 x 8 = 56; do 56 dopisujemy 25, w ten sposób
otrzymujemy 5625),
(10 x 11 = 110; do 110 dopisujemy 25 i
otrzymujemy 11025).
Krzyżówka
Odgadnięte wyrazy wpisz w pola połączone kreskami, zaczynając od pola
oznaczonego liczbą. Litery w wyróżnionych polach utworzą rozwiązanie.
Na wesoło
Rozmawiają dwaj profesorowie matematyki:
- Dasz mi swój nr telefonu ?
- No pewnie. Trzecia cyfra jest
trzykrotnością pierwszej. Czwarta i
szósta są takie same. Druga jest
większa o jeden od piątej. Suma
sześciu cyfr to 23, a iloczyn 2160.
- W porządku, zapisałem: 256 343.
- Zgadza się. Nie zapomnisz?
- Skądże. To kwadrat 16 i sześcian
7.
Znaczenie wyrazów:
1. Rodzaj łamanej.
2. Romb, który ma równe przekątne.
3. Jedna z metod rozwiązywania układów równań.
4. Figura, która nie jest wypukła.
5. Zwykły lub dziesiętny.
6. Wyrażamy ją w jednostkach sześciennych
7. Jeden z wielkich matematyków greckich, żyjący w starożytności.
8. Określenie treści znaczeniowej wyraOpracowanie strony: Agnieszka Wasążnik
zu.
Str. 5
Wycieczka do Poleskiego Parku Narodowego uczniów kl. V i VI
18 września uczestniczyliśmy w zajęciach edukacyjnych w Poleskim Parku
Narodowym.
Poleski PN został
utworzony 1 mają 1990r., w
celu ochrony terenów wodnotorfowiskowych. Obszar
parku obejmuje prawie 10
tys ha
Naszą wycieczkę
zaczęliśmy od obejrzenia
filmu w Ośrodku Edukacyjnym PPN w Urszulinie oraz
poznania biologii i programu
ochrony żółwia błotnego.
W Ośrodku Dydaktyczno-Muzealnym w Załuczu Starym obejrzeliśmy
ekspozycję muzealną wprowadzającą nas w zagadnienia dotyczące Parku. Następnie ścieżką dydaktyczną
„Spławy” dotarliśmy nad J.
Łukie, gdzie zapoznaliśmy
się ze strefowością roślinności jaka ma miejsce w jeziorze eutroficznym.
Koło Ligi Ochrony Przyrody
Opiekunem
koła
p. Katarzyna Samolej.
Do koła należą
chętni uczniowie klas IVVI, którym nie jest obojętna ochrona przyrody i poprzez konkretne działania
pragną zachować jej piękno.
Jednym z działań,
jakie członkowie koła przeprowadzili, jest akcja informacyjna wśród mieszkańców na temat konieczności
ochrony kasztanowców. Pod
hasłem „ Ratujmy kasztanowce”
uczniowie samodzielnie wykonali ulotki informujące o zagrożeniu i
potrzebie ochrony drzew
przed szrotówkiem kasztanowcowiaczkiem.
jest
Do końca października trwa konkurs zbiórki makulatury: „Zbierając
Makulaturę- Oszczędzamy Lasy”. Nagroda czeka na klasę, która zbierze
największą ilość surowca wtórnego.
Przypominamy, że w szkole znajduje się
pojemnik na zużyte baterie, które po zużyciu
stają się odpadami niebezpiecznymi dla środowiska.
Dlatego należy zbierać je w sposób selektywny,
aby nie trafiały na komunalne składowiska odpadów.
Październik to Miesiąc
Dobroci dla zwierząt . Przyłącz się
do akcji: „Podaj łapę”, aby pomóc
zwierzętom ze schroniska w
Lublinie. Nie bądź obojętny! (akcję
prowadzi Koło LOP wraz z
Samorządem Uczniowskim pod
kierunkiem opiekuna). Zbieramy:
niepotrzebne koce, ręczniki a
przede wszystkim karmę i środki
na zakup karmy, aby przekazać je
do schroniska, gdzie obecnie przebywa ok 500 zwierzaków.
Rozwiąż rebus
Opracowanie strony: Katarzyna Samolej
Spinacz
Gratulacje!!!
Opowiemy
całą
historię
walki
chłopców z naszego gimnazjum w
biegach przełajowych na 1000m.
Pierwszą przeszkodą była Niedrzwica Duża która została pokonana prawie jednym okrążeniem.
Były tylko dwie drużyny. Biegi
odbywały się wtedy w Niedrzwicy
Kościelnej na pobliskim boisku
Numer 1/2009
piłkarskim (Orion). Następnie nasi
zawodnicy udali się do Bychawy,
gdzie czekało na nich 10 drużyn
przeciwnych. Pokonali wszystkie,
co sprawiło im ogromną radość. Po
opadnięciu emocji zostali nagrodzeni dyplomem i pucharem za
pierwsze miejsce. Nawet z wielkiego szczęścia podrzucony do
góry został pan Marcin Bednarczyk (25.09.09r.). Po powrocie do
domu przygotowywali się do wyjazdu do Tomaszowa Lubelskiego…
/Karol/
1 listopad - Wszystkich Świętych (katolickie)
2 listopad - Dziady (etniczne słowiańskie)
Zaduszki
3 listopad - Święto Myśliwych
4-10 listopad - Światowy Tydzień Przestrzeni
Kosmicznej
9 listopad - Światowy Dzień Jakości
10 listopad - Dzień Przewodników i Ratowników Górskich
11 listopad - Narodowe Święto Niepodległości
12 listopad - Dzień Drwala
13 listopad - Piątek Trzynastego
14 listopad - Światowy Dzień Chorych na Cukrzycę
15 listopad - Światowy Dzień Pamięci o Ofiarach Wypadków Drogowych (ONZ) //3 niedziela listopada Światowy Dzień Systemów Informacji Geograficznej
Święto Matki Bożej Ostrobramskiej - Matki
Miłosierdzia
Światowy Dzień Rzucania Palenia
16 listopad - Międzynarodowy Dzień Tolerancji (ONZ)
17 listopad - Dzień Studenta
21 listopad - Dzień Pracownika Socjalnego
Światowy Dzień Życzliwości i Pozdrowień
22-26 listopad - Dni Honorowego Krwiodawstwa w Polsce
25 listopad - Światowy Dzień Pluszowego Misia
29 listopad - Dzień bez Kupowania
30 listopad - Andrzejki
...dla tych, którzy wierzą w horoskopy...
BARAN 21.03-21.04: Nadchodzący tydzień przyniesie wiele frustracji. Szukaj oparcia w partnerze i nie poddawaj się pesymizmowi. Pozytywne nastawienie to podstawa jeśli chcesz przetrwać ten tydzień bez większych negatywnych skutków. Najlepsze dni: 28.10, 09.11
BYK 22.04-21.05: Bądź szczególnie ostrożny w nadchodzącym tygodniu. Strzeż się fałszywych przyjaciół, którzy chcą wykorzystać Twoje
dobre serce. Naucz się wreszcie mówić NIE gdy sytuacja tego wymaga. Najlepsze dni: 07.11, 19.11.
BLIŹNIĘTA 22.05-21.06: Niespodziewane zdarzenia mogą wprowadzić nieco zamieszania do twojego życia. Zwróć uwagę na szczegóły. Nie
wszystko co się świeci jest złotem. Dokonuj wyborów z rozwagą i nie pozwól sobie na pochopne działanie - zwłaszcza wtedy, gdy podejmujesz
decyzje w kwestiach szczególnie dla Ciebie istotnych. Najlepsze dni: 01.11, 14.11
RAK 22.06-22.07: Nie pozwól aby stresy pozbawiły Cię energii. Zadbaj o siebie i znajdź trochę czasu na to aby się zrelaksować. Spokój,
opanowanie i dystans do twoich nieprzyjaciół pozwoli Ci nie stracić kontroli nad rozwojem wydarzeń. Najlepsze dni: 11.11, 12.11
LEW 23.07-23.08: Ostatnio chyba zaniedbujesz swoje zdrowie. Zadbaj o siebie i nie odkładaj na później spraw ważnych. Rozejrzyj się
wokół - czy przypadkiem ktoś nie potrzebuje Twojej pomocy. Jeśli tak jest to nie zwlekaj - pomóż dopóki nie jest na to za późno. Najlepsze
dni :26.10 , 09.11
PANNA 24.08-22.09: Ten tydzień to dobry okres dla podjęcia ważnych decyzji. Rozważ wszystkie argumenty za i przeciw i dokonaj rozsądnego wyboru. Nie działaj pochopnie bo Twoje decyzje mogą mieć wpływ na Twoją przyszłość. Najlepsze dni: 30.10 10.11
WAGA 23.09-23.10: Nie odkładaj na jutro tego co możesz zrobić dzisiaj. Choć nie tryskasz energią weź się w garść! Lenistwo okaże się
zgubne! Nadchodzący okres będzie wymagał od Ciebie poświęcenia dużej ilości czasu i energii. Najlepsze dni: 6.11 16.11
SKORPION 24.10-22.11: Poświęć trochę więcej czasu i uwagi osobie Ci najbliższej. Nie zaniedbuj kogoś, kto darzy Cię szczególnie ciepłymi
uczuciami bo uczucia trzeba pielęgnować a ich zaniedbanie może doprowadzić do kryzysu. Jest to również dobry okres ku temu aby zakończyć
ciągnący się od dawna spór. Najlepsze dni: 06 .11, 16.11
STRZELEC 23.11-21.12: Na horyzoncie nowe znajomości. Zdaj się na własną intuicję i nie daj się kupić tanimi sztuczkami. Nie zawsze to co
się świeci jest złotem. Czasem pierwsze wrażenie co do obcej osoby jest mylące więc zachowaj ostrożność. Najlepsze dni: 29.10 , 08.11
KOZIOROŻEC 22.12-20.01: Pod koniec tygodnia spotka Cię niespodzianka. Zdarzy się coś co Cię zaskoczy. Nie trać jednak głowy i zareaguj
rozsądnie. Nie pozwól się wyprowadzić z równowagi. W razie potrzeby poszukaj oparcia w bliskie Ci osobie. Najlepsze dni: 03.11 , 13.11
WODNIK 21.01-28.02: Pamiętaj o swoich obowiązkach. Nie pozwól aby Twoje zaniedbania odbiły się na innych osobach. Uwierz we własne
siły - na pewno rozwiążesz swoje problemy jeśli bardziej się postarasz. Najlepsze dni: 31.10 , 15.11
RYBY 19.02-20.03: Pośpiech nie zawsze jest dobry. Zatrzymaj się i zastanów nad swoim postępowaniem. Czy czasem w codziennym pędzie i
zgiełku nie tracisz czegoś ważnego? Czy okazujesz wystarczająco dużo uwagi osobie szczególnie Ci bliskiej? Najlepsze dni: 04.11 18.11
/Agata/
REDAKCJA: Adres: Zespół Szkół w Niedrzwicy Kościelnej
ul. Lipowa 26, 24-220 Niedrzwica Duża Tel./fax: 0-81 5116301
Redaktorzy wydania: Anna Oleszek, Agata Kępowicz. Oliwia Matuszewska, Natalia Matuszewska, Karola Kępowicz, Grzegorz Smoleń
Opieka: Monika Jaśkowska (skład i łamanie), Marta Zięba (korekta i adiustacja)