chirurgia szczękowa dla II z chirurgii stomatologicznej

CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO
Program specjalizacji
w
CHIRURGII
SZCZĘKOWO-TWARZOWEJ
Program dla lekarzy stomatologów posiadających specjalizację II stopnia lub
tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
Warszawa 2003
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
Program specjalizacji opracował zespół ekspertów
Prof. dr hab. Janusz Piekarczyk – konsultant krajowy
Prof. dr hab. Tomasz Tomaszewski – przedstawiciel konsultanta krajowego
Prof. dr hab. Leszek Lewandowski – przedstawiciel konsultanta krajowego
Prof. dr hab. Zofia Grabowska – przedstawiciel Polskiego Towarzystwa Chirurgii
Jamy Ustnej i Chirurgii Szczękowej
Prof. dr hab. Krystyna Dobies - przedstawiciel CMKP
Prof. dr hab. Hubert Wanyura - przedstawiciel NIL
1 - Cel studiów specjalizacyjnych
Cele edukacyjne
Celem studiów specjalizacyjnych jest wykształcenie chirurga szczękowo-twarzowego
posiadającego wiedzę i umiejętności praktyczne umożliwiające samodzielne rozpoznawanie i
leczenie chirurgiczne chorób oraz realizowanie zadań rehabilitacyjnych wg najwyższych
standardów obowiązujących we współczesnej chirurgii szczękowo-twarzowej.
Oczekuje się, że w dążeniu do tego celu lekarz stomatolog w trakcie specjalizacji opanuje
pełen zakres wymaganej, współczesnej wiedzy, nakreślonej przez niniejszy program, nabędzie
niezbędnej biegłości w wykonywaniu zabiegów chirurgicznych i stosowaniu procedur
medycznych oraz zdobędzie umiejętności posługiwania się współczesną techniką medyczną
Ponadto celem studiów specjalizacyjnych jest doskonalenie osobowości specjalizującego
się lekarza, kształtowanie postaw etycznych, wypracowanie obowiązku ciągłego
aktualizowania swojej wiedzy i doskonalenia umiejętności praktycznych, wprowadzania
nowych osiągnięć do praktyki lekarskiej oraz dzielenia się swoim doświadczeniem
zawodowym poprzez publikacje i udział w konferencjach medycznych.
Uzyskane kompetencje
Lekarz stomatolog po ukończeniu specjalizacji i otrzymaniu tytułu specjalisty w
chirurgii szczękowo-twarzowej uzyska szczególne kwalifikacje upoważniające, zgodnie ze
współczesną wiedzą medyczną do:
• rozpoznawania i leczenia chirurgicznego chorób tkanek miękkich części twarzowej
czaszki oraz szyi, jamy ustnej, kości części twarzowej czaszki z podstawą przedniego
dołu czaszki włącznie, stawów skroniowo-żuchwowych; rozpoznawania i leczenia
chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części
twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych; wrodzonych i
nabytych wad czaszkowo-twarzowo-szczękowo-zgryzowych, udzielania pierwszej
pomocy w stanach zagrażających życiu; nadzorowania i prowadzenia rehabilitacji
chorych,
Ponadto lekarz uprawniony będzie do:
• orzekania o potrzebie rehabilitacji leczniczej, niezdolności do pracy, niezdolności do
pracy zarobkowej lub w gospodarstwie rolnym, uszczerbku na zdrowiu oraz
niepełnosprawności z powodu rozpoznanych i leczonych chorób,
• przygotowywania opinii, zaświadczeń i wniosków dotyczących leczonych chorych,
• udzielania konsultacji lekarskich w dziedzinie chirurgii szczękowo-twarzowej lekarzom
innych specjalności,
© CMKP 2003
2
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
•
•
•
•
•
•
prowadzenia promocji zdrowia i zapobiegania chorobom i urazom,
wykonywania indywidualnej, specjalistycznej praktyki lekarskiej lub udzielania
świadczeń zdrowotnych w ramach grupowej praktyki lekarskiej w dziedzinie chirurgii
szczękowo-twarzowej,
kierowania kliniką, oddziałem lub przychodnią chirurgii szczękowo-twarzowej,
kierowania specjalizacją w chirurgii szczękowo-twarzowej innych lekarzy,
doskonalenia zawodowego innych pracowników medycznych,
kierowania eksperymentem medycznym w dziedzinie chirurgii szczękowo-twarzowej.
Lekarz specjalizujący się będzie rozwijał i osiągał pożądane cechy osobowości takie jak:
• kierowanie się w swoich działaniach nadrzędną zasadą dobra chorego,
• respektowanie społecznie akceptowanego systemu wartości,
• umiejętność podejmowanie decyzji oraz odpowiedzialność za postępowanie swoje i
podległych pracowników,
• umiejętność właściwej organizacji pracy własnej i współpracowników,
• umiejętność stworzenia dobrych relacji z pacjentem i jego rodziną, a zwłaszcza
właściwej komunikacji i sposobu informowania o postępowaniu lekarskim,
2 - Wymagana wiedza
Oczekuje się, że lekarz stomatolog po ukończeniu specjalizacji wykaże się znajomością
przedstawionej poniżej wiedzy:
• Postępowanie w zakresie resuscytacji oddechowo-krążeniowej na poziomie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
podstawowym.
Zasady postępowania ratunkowego w stanach nagłego zagrożenia życia:
− w ostrej niewydolności krążeniowo-oddechowej,
− w nagłym zatrzymaniu krążenia,
− w ostrej niedrożności górnych dróg oddechowych,
− we wstrząsie,
− w ostrych pourazowych krwawieniach z górnych dróg oddechowych,
− w urazach wielonarządowych.
Wskazania i sposoby wykonania tracheotomii.
Patologia i diagnostyka wstrząsu urazowego, krwotocznego, oparzeniowego i
septycznego; leczenie wstrząsu.
Patogeneza, rozpoznawanie, różnicowanie i leczenie krwotoków oraz ustalanie
wskazań do leczenia operacyjnego i zachowawczego w krwotokach.
Zasady rozpoznawania i taktyka postępowania w mnogich obrażeniach ciała.
Zasady rozpoznawania i postępowania w urazach kręgosłupa i kończyn.
Zasady rozpoznawania i postępowania w urazach klatki piersiowej.
Przyczyny, rozpoznawanie, diagnozowanie i postępowanie w krwawieniach z
przewodu pokarmowego.
Patogeneza, rozpoznawanie, różnicowanie, leczenie i rokowanie w ostrych
chorobach chirurgicznych jamy brzusznej.
© CMKP 2003
3
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
• Patogeneza, rozpoznawanie i możliwości leczenia zaburzeń krzepnięcia; (skazy
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
osoczowe i naczyniowe oraz choroba zakrzepowo-zatorowa).
Rozpoznawanie i leczenie zatorów tętnic.
Zasady profilaktycznego postępowania przeciwzakrzepowego.
Patogeneza, diagnostyka, leczenie i rokowanie w chorobie oparzeniowej.
Patogeneza, profilaktyka i leczenie niewydolności nerek w chirurgii.
Zaburzenia gospodarki białkowej, węglowodanowej, wodno-elektrolitowej i
kwasowo- zasadowej, wapniowo-fosforanowej.
Patofizjologia gojenia się i leczenie ran czystych i zakażonych; postępowanie w
zakażeniach ropnych.
Zasady żywienia pozajelitowego i dojelitowego.
Podstawy chirurgii transplantacyjnej.
Możliwości diagnostyczne i lecznicze oraz podstawy technik chirurgicznych
stosowane w chirurgii szczękowo-twarzowej, dostępy chirurgiczne stosowane w
chirurgii szczękowo-twarzowej, sposoby szycia chirurgicznego, rodzaje szwów,
patofizjologia gojenia się tkanek miękkich.
Wskazania i przeciwwskazania do operacji planowych i wykonywanych w trybie
pilnym, przygotowanie chorego do operacji i znieczulenia oraz ocena ryzyka
operacyjnego.
Postępowanie pooperacyjne, zapobieganie, rozpoznawanie i leczenie powikłań
pooperacyjnych, zasady łagodzenia bólów pooperacyjnych.
Specyfika diagnostyki i leczenia w chirurgii dziecięcej.
Rozpoznawanie i diagnostyka wad wrodzonych u dzieci.
Podstawy traumatologii dziecięcej ze szczególnym uwzględnieniem urazów
wielonarządowych i urazów czaszkowo-mózgowych.
Sposoby podstawowego postępowania w neurotraumatologii i neurochirurgii, a w
szczególności dotyczące:
- złamań kości sklepienia czaszki,
- krwiaków wewnątrzczaszkowych,
- chirurgicznego leczenia guzów w obszarze przedniego dołu czaszki,
- leczenia pourazowych rozdarć oponowych z wyciekiem płynu mózgowordzeniowego.
Anatomia zatok przynosowych.
Zasady rozpoznawania i leczenia chorób nosa, gardła i krtani.
Rozpoznawanie, różnicowanie i leczenie ropni okołomigdałkowych.
Rozpoznawanie, różnicowanie i leczenie raka krtani i gardła.
Zapalenie zatok obocznych nosa – konflikt ujściowo-przewodowy.
Epidemiologia, etiopatogeneza i powikłania zapaleń zatok szczękowych.
Przyczyny, metody leczenia i powikłania zębopochodnego zapalenia zatok
szczękowych.
Nowotwory zatok szczękowych – rozpoznawanie, leczenie.
© CMKP 2003
4
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
• Przydatność badań radiologicznych w rozpoznawaniu chorób zatok szczękowych.
• Anatomia chirurgiczna szkieletu czaszkowotwarzowego, ze szczególnym
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
uwzględnieniem oczodołu.
Epidemiologia złamań szkieletu czaszkowotwarzowego, klasyfikacja klinicznoanatomopatologiczna złamań.
Nowoczesna diagnostyka urazów mózgowej i twarzowej części czaszki.
Ocena radiologiczna złamań szkieletu czaszkowotwarzowego, badania
standardowe, TK, MR, usg.
Pourazowe
uszkodzenie
narządu
wzroku
w
złamaniach
szkieletu
czaszkowotwarzowego, rozpoznawanie, różnicowanie, leczenie.
Badanie okulistyczne oraz specjalistyczna ocena uszkodzeń narządu wzroku.
Powikłania wewnątrzczaszkowe po urazach szkieletu czaszkowotwarzowego.
Powikłania wewnątrzczaszkowe w złamaniach oczodołu.
Metody leczenia złamań kości części twarzowej czaszki, a w szczególności:
- osteosynteza stabilna, biologia gojenia się złamań,
- chirurgiczne leczenie złamań szczęk i kości twarzowej części czaszki,
- chirurgiczne leczenie złamań jarzmowo-szczękowo-oczodołowych,
- rekonstrukcja oczodołów za pomocą przeszczepów lub wszczepów.
Leczenie: ZJO, ZJSO, ZIDO.
Leczenie: DON, PGMT, ZCON, ZCO.
Anatomia chirurgiczna żuchwy.
Epidemiologia złamań wyrostka kłykciowego żuchwy, klasyfikacja złamań, obraz
kliniczny, powikłania.
Diagnostyka i ocena radiologiczna złamań wyrostka kłykciowego żuchwy.
Leczenie zachowawczo-ortopedyczne oraz leczenie chirurgiczne złamań wyrostka
kłykciowego żuchwy.
Epidemiologia, czynniki etiologiczne, podział oraz rozpoznawanie i różnicowanie
nowotworów głowy i szyi.
Stany przedrakowe skóry i błon śluzowych - czynniki usposabiające do
występowania nowotworów jamy ustnej oraz części twarzowej czaszki, rodzaje
stanów przedrakowych, rozpoznawanie, postępowanie kliniczne.
Podział nowotworów łagodnych oraz ich cechy morfologiczne i kliniczne.
Podział nowotworów złośliwych, klasyfikacja TNM.
Cechy morfologiczne i kliniczne nowotworów złośliwych.
Nowotwory zębopochodne – charakterystyka kliniczna i morfologiczna.
Rozpoznawanie i leczenie nowotworów łagodnych i złośliwych skóry.
Zasady rozpoznawania nowotworów jamy ustnej, szczęk, twarzy i szyi:
- biopsja, PCI,
- diagnostyka rtg, KT, MR, usg,
Metody leczenia nowotworów niezłośliwych i guzów nowotworopodobnych części
twarzowej czaszki oraz szyi.
Postępowanie chirurgiczne w złośliwych nowotworach jamy ustnej i części
twarzowej czaszki oraz szyi.
© CMKP 2003
5
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Leczenie zespołowe nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi
(chirurgia, radioterapia, brachyterapia, chemioterapia, immunoterapia) – wskazania.
Zasady łagodzenia bólów nowotworowych.
Postępowanie z chorymi po zabiegu – wczesna i późna rehabilitacja protetyczna.
Obsrwacja ambulatoryjna.
Rola lekarza pierwszego kontaktu i lekarza stomatologa we wczesnym
rozpoznawaniu i profilaktyce nowotworów.
Podstawy embriologii głowy i szyi.
Etiopatogeneza wad rozwojowych twarzy i jamy ustnej, ich podział, diagnostyka.
Rozszczepy twarzy i jamy ustnej.
Wady czaszkowo-twarzowe złożone (np. zespół Crouzona, Aperta, Pierea-Robina,
Mobiusa, Caffeya-Silvermana, Parryego-Romberga).
Wady rozwojowe kości twarzy (micro- i retroganthia, macro- i microgenia,
laterogenia itp.).
Zasady rozpoznawania i planowanie leczenia chirurgicznego wrodzonych i
nabytych wad czaszkowo-twarzowo-szczękowo-zgryzowych.
Postępowanie w leczeniu wrodzonych lub nabytych zniekształceń kośćca twarzowej
części czaszki za pomocą dystraktorów.
Metody rekonstrukcji po rozległych ubytkach twarzowej części czaszki.
Anatomia chirurgiczna stawu skroniowo-żuchwowego.
Etiopatogeneza, epidemiologia i klasyfikacja kliniczno-etiopatologiczna chorób
stawów skroniowo-żuchwowych.
Badanie kliniczne chorych z patologią stawów skroniowo-żuchwowych.
Diagnostyka obrazowa stawów skroniowo-żuchwowych, przydatność badań MR w
diagnostyce chorób stawów skroniowo-żuchwowych.
Uwarunkowania psychologiczne w patologii stawów skroniowo-żuchwowych.
Leczenie zachowawcze i chirurgiczne chorób stawów skroniowo-żuchwowych.
Klasyfikacja torbieli części twarzowej czaszki i szyi.
Rodzaje torbieli szczęk oraz tkanek miękkich jamy ustnej, twarzy i szyi.
Zębopochodne i niezębopochodne torbiele kości części twarzowej czaszki.
Cechy torbieli zębopochodnych i niezębopochodnych; rozpoznawanie i leczenie.
Różnicowanie torbieli z innymi jednostkami chorobowymi w obrębie jamy ustnej,
twarzy i szyi.
Metody leczenia, postępowanie chirurgiczne w przypadku torbieli tkanek miękkich
części twarzowej czaszki i szyi.
Anatomia gruczołów ślinowych.
Choroby ślinianek, obraz kliniczny, diagnostyka, rozpoznanie, różnicowanie:
− kamica i zapalenia ślinianek (swoiste – promienica, gruźlica, kiła oraz
nieswoiste – ostre, ostre wtórne, przewlekłe).
− sialopatie – choroby o podłożu autoimmunologicznym (zespół Sjogrena,
Mikulicza, Heerfordta).
© CMKP 2003
6
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
• Guzy ślinianek:
− nowotwory łagodne – gruczolak, onkocytoma, guz Warthina, inne,
− nowotwory półzłośliwe/ miejscowo złośliwe – guz mieszany,
− nowotwory złośliwe – rak gruczołowy, płaskonabłonkowy, anaplastyczny,
oblak, guz Stewarta, mięsak,
− badanie kliniczne, badania radiologiczne, MR,
− leczenie guzów ślinianek, taktyka postępowania chirurgicznego.
• Etiopatogeneza, rozpoznawanie i różnicowanie zapaleń swoistych i nieswoistych
tkanek miękkich i twardych części twarzowej czaszki, badania dodatkowe.
• Kierunki szerzenia się oraz sposoby leczenia chirurgicznego ropni i ropowic
twarzowej części czaszki i szyi.
• Stany gorączkowe, etiologia, diagnostyka, leczenie.
• Zasady antybiotykoterapii.
• Cukrzyca w chorobach chirurgicznych.
• Zakażenia HBV i HCV, profilaktyka, leczenie.
• Zasady praktyki lekarskiej opartej na wiarygodnych i aktualnych publikacjach.
• Podstawy farmakoekonomiki.
• Rys historyczny chirurgii szczękowo-twarzowej jako gałęzi chirurgii ogólnej,
3 - Wymagane umiejętności praktyczne
Oczekuje się, że po ukończeniu specjalizacji lekarz stomatolog wykaże się umiejętnością:
• postępowania w nagłym zatrzymaniu krążenia, wykonania kardiowersji,
• postępowania w ostrej niedrożności górnych dróg oddechowych (intubacja ustnotchawicza, nosowo-tchawicza, tracheotomia),
• prowadzenia masażu zewnętrznego serca oraz wentylacji mechanicznej,
• prowadzenia tlenoterapii,
• postępowania we wstrząsie,
• postępowania w ostrych pourazowych krwawieniach z górnych dróg oddechowych,
• postępowania w złamaniach z wgłobieniem kości sklepienia czaszki,
• postępowania w krwiakach wewnątrzczaszkowych,
• postępowania w urazach klatki piersiowej, złamaniu żeber,
• nakłucia jamy opłucnej, drenażu,
• wykonania znieczulenia nasiękowego, regionalnego i dolędźwiowego,
• nacięcia i drenażu ropni zewnętrznych,
• leczenia zachowawczo-ortopedycznego złamań szczęk,
• wykonania osteosyntezy stabilnej w leczeniu złamań szczęk,
• leczenia chirurgicznego kośćca części twarzowej czaszki,
• leczenia zachowawczego i chirurgicznego złamań wyrostka kłykciowego żuchwy,
• rekonstrukcji oczodołu z użyciem przeszczepów lub wszczepów,
• leczenia chirurgicznego raka wargi z rekonstrukcją,
© CMKP 2003
7
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
resekcji szczęki z powodu nowotworów,
resekcji częściowej żuchwy,
wykonania limfadektomii nadgnykowej,
usunięcia węzłów chłonnych szyjnych w leczeniu nowotworów złośliwych,
operacja Crilla-Jawdyńskiego lub limfadektomia funkcjonalna,
leczenia chirurgicznego nowotworów ślinianek,
leczenia chirurgicznego morfologicznych wad czaszkowo-twarzowo-szczękowozgryzowych,
wykonania zabiegów rekonstrukcyjnych wad porozszczepowych,
leczenia chirurgicznego ankylozy stawów skroniowo-żuchwowych,
leczenia dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych,
leczenia chirurgicznego torbieli szczęk i jamy ustnej,
leczenia chirurgicznego torbieli i przetok szyi,
rekonstrukcji żuchwy z użyciem przeszczepów autogennych lub wszczepów,
rekonstrukcji tkanek miękkich jamy ustnej i powłok twarzy za pomocą plastyki
miejscowej, przeszczepów skórno-naskórkowych, skórnych oraz płatów skórnomięśniowych,
leczenia chirurgicznego chorób zatok szczękowych,
leczenia chirurgicznego ropni i ropowic,
wykonywania zabiegów chirurgiczno-rekonstrukcyjnych w ramach przygotowania
jamy ustnej do protezowania,
leczenia chirurgicznego chorób przyzębia,
wszczepiania implantów,
rozpoznawania i leczenia neuralgii prawdziwej nerwu trójdzielnego,
zastosowania lasera chirurgicznego w chirurgii szczękowo-twarzowej,
wykonania próby zgodności przed przetoczeniem krwi i jej składników i
umiejętność jej interpretacji,
prztaczania krwi i jej składników oraz produktów krwiopochodnych,
badanie ostrości wzroku, pola widzenia, podwójnego widzenia i ich ocena.
4 – Formy i metody kształcenia
A) Kursy specjalizacyjne
Uwaga: Lekarze specjalizujący się uzyskają zaliczenie uczestniczenia tylko w tych kursach
specjalizacyjnych objętych programem specjalizacji, które zostały pozytywnie
zaopiniowane przez konsultanta krajowego oraz wpisane na prowadzoną przez CMKP listę
kursów specjalizacyjnych organizowanych przez uprawnione do tego podmioty. Lista
kursów podawana jest corocznie do wiadomości lekarzy na stronie internetowej CMKP:
www.cmkp.edu.pl .
© CMKP 2003
8
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
Lekarz specjalizujący się w chirurgii szczękowo-twarzowej uczestniczy w kursach
specjalizacyjnych w czasie staży kierunkowych.
1) Kurs wprowadzający: „Wprowadzenie do specjalizacji w chirurgii
szczękowo-twarzowej”
Treść kursu:
• Chirurgia szczękowo-twarzowa jako gałąź chirurgii ogólnej, rys historyczny.
• Szycie chirurgiczne, rodzaje szwów, gojenie się tkanek miękkich.
• Osteosynteza stabilna odłamów kostnych, biologia gojenia się złamań.
• Dojścia chirurgiczne stosowane w chirurgii szczękowo-twarzowej.
• Możliwości diagnostyczne i lecznicze oraz podstawy technik chirurgicznych
stosowanych w chirurgii szczękowo-twarzowej.
• Wprowadzenie do przedmiotów objętych programem specjalizacji w chirurgii
szczękowo-twarzowej.
• Zasady praktyki lekarskiej opartej na wiarygodnych i aktualnych publikacjach,
• Podstawy farmakoekonomiki.
Czas trwania kursu: 3 dni (w pierwszym roku kształcenia).
Miejsce kształcenia: akademie medyczne, CMKP, instytuty naukowe.
Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowadzane przez kierownika kursu.
2) Kurs: „Rozpoznawanie, różnicowanie i leczenie swoistych oraz nieswoistych
zapaleń tkanek miękkich i twardych części twarzowej czaszki oraz
szyi, kierunki szerzenia się oraz zasady leczenia ropni i ropowic
części twarzowej czaszki”
Treść kursu:
• Etiopatogeneza zapaleń swoistych i nieswoistych tkanek miękkich i twardych
części twarzowej czaszki.
• Kierunki szerzenia się zapaleń.
• Rozpoznanie i różnicowanie zapaleń swoistych i nieswoistych, badania
dodatkowe.
• Leczenie chirurgiczne ze szczególnym uwzględnieniem ropni i ropowicy części
twarzowej czaszki.
Czas trwania kursu: .3 dni.
Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowadzane przez kierownika kursu.
3) Kurs: „Choroby zatok szczękowych – ich rozpoznawanie, różnicowanie i
leczenie”
Treść kursu:
• Wprowadzenie, anatomia zatok przynosowych.
• Epidemiologia, etiopatogeneza i powikłania zapaleń zatok szczękowych.
© CMKP 2003
9
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
•
•
•
•
•
Zębopochodne zapalenie zatok szczękowych, przyczyny, powikłania.
Metody leczenia zębopochodnych zapaleń zatok szczękowych.
Nowotwory zatok szczękowych – rozpoznawanie, leczenie.
Przydatność badań radiologicznych w rozpoznawaniu chorób
szczękowych.
Udział w zabiegach, obchodzie, konsultacjach chorych.
zatok
Czas trwania kursu: 3 dni.
Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowadzane przez kierownika kursu.
4) Kurs: „Torbiele szczęk oraz tkanek miękkich jamy ustnej, twarzy i szyi.
Etiopatogeneza, rozpoznawanie, różnicowanie, leczenie”
Treść kursu:
• Wprowadzenie, etiopatogeneza torbieli.
• Klasyfikacja torbieli części twarzowej czaszki i szyi.
• Rodzaje torbieli szczęk oraz tkanek miękkich jamy ustnej, twarzy i szyi.
• Zębopochodnie i niezębopochodne torbiele kości części twarzowej czaszki.
• Cechy torbieli zębopochodnych i niezębopochodnych. Rozpoznawanie i
leczenie.
• Torbiele tkanek miękkich części twarzowej czaszki i szyi rodzaje,
rozpoznawanie, metody leczenia, postępowanie chirurgiczne.
• Różnicowanie torbieli z innymi jednostkami chorobowymi w obrębie jamy
ustnej, twarzy i szyi.
Czas trwania kursu: 2 dni.
Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowadzane przez kierownika kursu.
5) Kurs: „Etiopatogeneza, rozpoznawanie i leczenie chorób stawów skroniowożuchwowych”
Treść kursu:
• Wprowadzenie. Anatomia chirurgiczna stawu skroniowo-żuchwowego.
• Etiopatogeneza, epidemiologia chorób stawów skroniowo-żuchwowych.
• Diagnostyka obrazowa stawów skroniowo-żuchwowych.
• Badanie kliniczne chorych z patologią stawów skroniowo-żuchwowych.
• Konsultacje chorych.
• Kliniczno-etiopatologiczna klasyfikacja chorób stawów skroniowo-żuchwowych.
• Uwarunkowania psychologiczne w patologii stawów skroniowo-żuchwowych.
• Przydatnośc badań MR w diagnostyce chorób stawów skroniowo-żuchwowych.
• Leczenie zachowawcze chorób stawów skroniowo-żuchwowych.
• Leczenie chirurgiczne.
Czas trwania kursu: 3 dni.
© CMKP 2003
10
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowadzane przez kierownika kursu.
6) Kurs: „Stany przedrakowe, cechy nowotworów łagodnych i złośliwych jamy
ustnej oraz części twarzowej czaszki – ich rozpoznawanie i leczenie”
Treść kursu:
• Stany przedrakowe skóry i błon śluzowych - czynniki usposabiające do
występowania nowotworów jamy ustnej oraz części twarzowej czaszki, rodzaje
stanów przedrakowych, rozpoznawanie, postępowanie kliniczne.
• Rola lekarza pierwszego kontaktu i lekarza stomatologa we wczesnym
rozpoznawaniu i profilaktyce nowotworów.
• Podział nowotworów łagodnych i złośliwych oraz ich cechy morfologiczne i
kliniczne.
• Leczenie nowotworów łagodnych.
• Nowotwory zębopochodne – charakterystyka kliniczna i morfologiczna.
• Rozpoznawanie i leczenie nowotworów łagodnych i złośliwych skóry.
• Postępowanie chirurgiczne w złośliwych nowotworach jamy ustnej i części
twarzowej czaszki.
• Leczenie skojarzone nowotworów głowy i szyi – sposoby, wskazania.
• Postępowanie z chorymi po zabiegu – wczesna i późna rehabilitacja protetyczna.
Obsrwacja ambulatoryjna.
Czas trwania kursu: 2 dni.
Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu
przeprowadzane przez kierownika kursu.
7) Kurs: „Epidemiologia, rozpoznawanie oraz chirurgiczne i skojarzone
leczenie złośliwych nowotworów części twarzowej czaszki i szyi”
Treść kursu:
• Epidemiologia, czynniki etiologiczne, podział oraz rozpoznawanie i
różnicowanie nowotworów głowy i szyi.
• Rola lekarza pierwszego kontaktu i lekarza stomatologa we wczesnym
rozpoznawaniu i profilaktyce nowotworów.
• Podział nowotworów złośliwych, klasyfikacja TNM.
• Cechy morfologiczne i kliniczne nowotworów złośliwych.
• Rozpoznawanie i leczenie nowotworów łagodnych i złośliwych skóry.
• Diagnostyka radiologiczna w rozpoznawaniu nowotworów jamy ustnej i części
twarzowej czaszki.
• Postępowanie chirurgiczne w złośliwych nowotworach jamy ustnej i części
twarzowej czaszki.
• Leczenie skojarzone nowotworów głowy i szyi – sposoby, wskazania.
• Postępowanie z chorymi po zabiegach chirurgicznych – wczesna i późna
rehabilitacja protetyczna. Obserwacja ambulatoryjna.
© CMKP 2003
11
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
•
W trakcie kursu przewidziany jest udział w zabiegach, obchodzie, konsultacjach
chorych.
Czas trwania kursu: 3 dni.
Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowadzane przez kierownika kursu.
8) Kurs: „Złamania szkieletu czaszkowotwarzowego – ich rozpoznawanie,
klasyfikacja i leczenie”
Treść kursu:
• Anatomia chirurgiczna szkieletu czaszkowo-twarzowego.
• Epidemiologia złamań szkieletu czaszkowo-twarzowego.
• Problemy organizacyjne, diagnostyczne i lecznicze.
• Powikłania wewnątrzczaszkowe po urazach szkieletu czaszkowotwarzowego.
• Ocena radiologiczna złamań szkieletu czaszkowo-twarzowego, badania
standardowe, TK, MR, usg.
• Pourazowe uszkodzenie układu wzrokowego w złamaniach szkieletu
czaszkowotwarzoego, rozpoznawanie, różnicowanie, leczenie.
• Klasyfikacja kliniczno-anatomopatologiczna złamań.
• Leczenie chirurgiczne złamań szkieletu czaszkowo-twarzowego.
• Przewidziany jest udział w zabiegach, obchodzie, konsultacjach chorych.
Czas trwania kursu: 3 dni.
Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowadzane przez kierownika kursu.
9) Kurs: „Złamania oczodołu – rozpoznawanie, różnicowanie i leczenie”
Treść kursu:
• Wprowadzenie, problemy diagnostyczne i lecznicze w złamaniach oczodołu.
• Epidemiologia złamań oczodołu.
• Anatomia chirurgiczna szkieletu czaszkowo-twarzowego ze szczególnym
uwzględnieniem oczodołu.
• Kliniczno-anatomiczna klasyfikacja złamań oczodołu.
• Badanie okulistyczne oraz specjalistyczna ocena uszkodzeń narządu wzroku.
• Powikłania wewnątrzczaszkowe w złamaniach oczodołu.
• Radiologiczna ocena złamań oczodołu.
• Leczenie: ZJO, ZJSO, ZIDO.
• Leczenie: DON, PGMT, ZCON, ZCO.
• Uczestniczenie w zabiegach i obchodach lekarskich pacjentów.
Czas trwania kursu: 3 dni
Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowadzane przez kierownika kursu.
© CMKP 2003
12
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
10) Kurs: „Zachowawcze i chirurgiczne leczenie złamań wyrostka kłykciowego
żuchwy”
Treść kursu:
• Wprowadzenie, epidemiologia złamań wyrostka kłykciowego żuchwy.
• Anatomia chirurgiczna żuchwy.
• Klasyfikacja złamań, obraz kliniczny, powikłania.
• Diagnostyka i ocena radiologiczna złamań wyrostka kłykciowego żuchwy.
• Leczenie zachowawczo-ortopedyczne złamań.
• Leczenie chirurgiczne.
• Udział w obchodach i konsultacjach.
Czas trwania kursu: 2 dni
Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowadzane przez kierownika kursu.
11) Kurs: „Etiopatogeneza, morfologia, rozpoznawanie, różnicowanie i leczenie
chirurgiczne wrodzonych oraz nabytych wad twarzowo-szczękowozgryzowych”
Treść kursu:
•
•
•
•
•
•
Podstawy embriologii głowy i szyi.
Etiopatogeneza wad rozwojowych twarzy i jamy ustnej, ich podział, diagnostyka.
Rozszczepy twarzy i jamy ustnej.
Wady czaszkowo-twarzowe złożone (np. zespół Crouzona, Aperta, PiereaRobina, Mobiusa, Caffeya-Silvermana, Parryego-Romberga).
Wady rozwojowe kości twarzy (micro- i retroganthia, macro- i microgenia,
laterogenia itp.).
Zasady leczenia wad rozwojowych.
Czas trwania kursu: 3 dni
Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowadzane przez kierownika kursu.
12) Kurs: „Choroby ślinianek. Rozpoznawanie, różnicowanie, leczenie”
Treść kursu:
• Anatomia gruczołów ślinowych.
• Diagnostyka chorób ślinianek.
• Choroby ślinianek, obraz kliniczny, rozpoznanie, różnicowanie:
- Kamica i zapalenia ślinianek (swoiste – promienica, gruźlica, kiła oraz
nieswoiste – ostre, ostre wtórne, przewlekłe).
- Sialopatie – choroby o podłożu autoimmunologicznym (zespół Sjogrena,
Mikulicza, Heerfordta).
- Guzy ślinianek:
o Nowotwory łagodne – gruczolak, onkocytoma, guz Warthina, inne.
o Nowotwory półzłośliwe/ miejscowo złośliwe – guz mieszany,
© CMKP 2003
13
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
•
•
o Nowotwory złośliwe – rak gruczołowy, płaskonabłonkowy, anaplastyczny, oblak, guz Stewarta, mięsak,
o Leczenie guzów ślinianek taktyka postępowania chirurgicznego.
Badanie kliniczne, badania radiologiczne, MR,
Nowotwory ślinianek łagodne i złośliwe, leczenie
Czas trwania kursu: 3 dni
Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowadzane przez kierownika kursu.
13) Tytuł kursu: " Promocja zdrowia"
Treść kursu:
Pojęcie zdrowia i jego uwarunkowań. Promocja zdrowia,
definicje. Organizacja promocji zdrowia w Polsce i na
programów. Metody promocji zdrowia. Promocja zdrowia
zdrowotnej. Wybrane problemy promocji zdrowia kobiet.
Promocja zdrowia w Narodowym Programie Zdrowia.
pojęcia podstawowe,
świecie - przykłady
w zakładach opieki
Ocena skuteczności.
Czas trwania kursu: 3 dni
Miejsce kształcenia: CMKP, AM
B) Staże kierunkowe
W pierwszym roku specjalizacji lekarz stomatolog odbywa staże: 1) staż kierunkowy w
chirurgii ogólnej, 2) staż kierunkowy w chirurgii urazowej i ortopedii.
1) Staż kierunkowy w chirurgii ogólnej
Program stażu
Zakres wiedzy teoretycznej
Oczekuje się, że lekarz stomatolog po ukończeniu stażu wykaże się znajomością:
• patofizjologii gojenia się i leczenia ran czystych i zakażonych,
• postępowania w zakażeniach ropnych,
• patologii, diagnostyki i leczenia wstrząsu urazowego, krwotocznego, oparzeniowego
i septycznego,
• interpretacji wyników badań laboratoryjnych,
• wskazań i przeciwwskazań do operacji planowych i wykonywanych w trybie
pilnym, przygotowania chorego do operacji i znieczulenia oraz oceny ryzyka
operacyjnego,
• postępowania pooperacyjnego, zapobiegania, rozpoznawania i leczenia powikłań
pooperacyjnych,
• patogenezy, rozpoznawania, różnicowania, leczenia i rokowania w ostrych
i przewlekłych chorobach chirurgicznych jamy brzusznej,
• zasad rozpoznawania, taktyki postępowania w mnogich obrażeniach ciała,
© CMKP 2003
14
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
zaburzeń gospodarki białkowej, węglowodanowej, wodno-elektrolitowej i kwasowozasadowej,
patogenezy, rozpoznawania, różnicowania i leczenia krwotoków oraz ustalania
wskazań do leczenia operacyjnego i zachowawczego w krwotokach,
przyczyn, rozpoznawania, diagnozowania i postępowania w krwawieniach z
przewodu pokarmowego,
zasady żywienia pozajelitowego i dojelitowego,
patogenezy, diagnostyki, leczenia i rokowania w chorobie oparzeniowej,
patogenezy, profilaktyki i leczenia niewydolności nerek w chirurgii,
podstaw chirurgii transplantacyjnej,
patogenezy, rozpoznawania i możliwości leczenia zaburzeń krzepnięcia,
zasad profilaktycznego postępowania przeciwzakrzepowego,
rozpoznawania i leczenia choroby zakrzepowo - zatorowej,
rozpoznawania i leczenia zatorów tętnic.
Umiejętności praktyczne
Liczba i rodzaj zabiegów, które specjalizujący się lekarz stomatolog powinien wykonać
w czasie stażu samodzielnie (pod nadzorem specjalisty) lub, do których powinien
asystować:
Rodzaj zabiegu
•
wykonanie znieczulenia miejscowego i
regionalnego
• nacięcie i drenaż ropnia zewnętrznego
• urazy klatki piersiowej - postępowanie w
złamaniach żeber, nakłucie opłucnej, drenaż
• ostry brzuch; leczenie chirurgiczne
• krwotok z przewodu pokarmowego - leczenie
• leczenie urazów naczyń - zatrzymanie krwotoku
zewnętrznego oraz postępowanie w
niedokrwieniu kończyn dolnych
• ostre zapalenie wyrostka robaczkowego –
leczenie chirurgiczne
Wykonanie
samodzielne
Asystowanie
5
5
5
5
5
-
10
-
5
-
5
-
15
Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy
teoretycznej objętej programem stażu, b) sprawdzian umiejętności praktycznych potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i procedury wymienione w
programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich wykonywaniu.
Czas trwania stażu: 6 miesięcy.
Miejsce stażu: klinika, oddział chirurgiczny uprawniony do prowadzenia specjalizacji
lub stażu.
© CMKP 2003
15
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
2) Staż kierunkowy w chirurgii urazowej i ortopedii
Program stażu
Zakres wiedzy teoretycznej
Oczekuje się, że lekarz stomatolog w czasie stażu nabędzie wiadomości z zakresu:
• podstaw fizjologii, fizjopatologii i biomechaniki narządu ruchu, fizjologii i zaburzeń
zrostu kostnego, fizjologii i patologii chrząstki stawowej, biomateriałów,
• zasad klinicznego badania narządu ruchu oraz metod obrazowania w diagnostyce
chorób i zmian pourazowych narządu ruchu,
• podstaw patomechaniki, rozpoznawania, różnicowania, znajomości powikłań,
rokowania oraz nowoczesnego leczenia uszkodzeń urazowych narządu ruchu,
• podstaw rozpoznawania, rokowania, leczenia w urazowych obrażeniach kręgosłupa z
uszkodzeniami rdzenia kręgowego,
• zasad rozpoznawania i leczenia powikłań w gojeniu złamań kości i zwichnięć
stawów, amputacji i protezowania kończyn,
• zagadnień profilaktyki obrażeń i profilaktyki lecznictwa ortopedycznotraumatologicznego.
Umiejętności praktyczne
Liczba i rodzaj zabiegów, które specjalizujący się lekarz stomatolog powinien wykonać
w czasie stażu samodzielnie (pod nadzorem specjalisty), lub do których powinien
asystować.
Rodzaj zabiegu
Wykonanie
samodzielne
Asystowanie
stabilizacja kręgosłupa z użyciem
wszczepów,
• założenie
gipsowego
opatrunku
udowego, biodrowego, gorsetu,
• zachowawcza repozycja złamania kości
długiej,
• zespolenie odłamów kostnych śrubami,
płytką, śródszpikowo, stabilizatorem
zewnętrznym,
-
1
-
3
3
-
-
2
•
Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy
teoretycznej objętej programem stażu, b) sprawdzian umiejętności praktycznych potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i procedury wymienione w
programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich wykonywaniu.
Czas trwania stażu: 2 tygodnie.
Miejsce stażu: klinika, oddział chirurgii urazowej i ortopedii i traumatologii narządu
ruchu uprawniony do prowadzenia specjalizacji lub stażu.
© CMKP 2003
16
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
3) Staż specjalizacyjny podstawowy w chirurgii szczękowo-twarzowej
Program stażu
Zakres wiedzy teoretycznej
Oczekuje się, że lekarz stomatolog po ukończeniu stażu wykaże się znajomością:
• zasad przygotowania chorego do leczenia chirurgicznego oraz opieki pooperacyjnej,
• nowoczesnej diagnostyki urazów mózgowej i twarzowej części czaszki,
• metod leczenia złamań kości części twarzowej czaszki, a w szczególności:
- osteosyntezy stabilnej,
- chirurgicznego leczenia złamań szczęk,
- chirurgicznego leczenia złamań jarzmowo-szczękowo-oczodołowych,
- rekonstrukcji oczodołów za pomocą przeszczepów lub wszczepów,
• zasad leczenia nowotworów niezłośliwych i guzów nowotworopodobnych części
twarzowej czaszki oraz szyi,
• zasad rozpoznawania nowotworów jamy ustnej, szczęk i twarzy i szyi:
- biopsja, PCI,
- diagnostyka rtg, KT, MR, usg,
• zasad zespołowego leczenia nowotworów złośliwych twarzowej części czaszki
(chirurgia, radioterapia, brachyterapia, chemioterapia, immunoterapia)
• zasad rozpoznawania i planowania leczenia chirurgicznego wrodzonych i nabytych
wad twarzowo-szczękowo-zgryzowych,
• zasad postępowania w leczeniu wrodzonych lub nabytych zniekształceń kośćca
twarzowej części czaszki za pomocą dystraktorów,
• zasad leczenia zesztywnienia oraz dysfunkcji stawów skroniowo-żuchowych,
• zasad rekonstrukcji po rozległych ubytkach twarzowej części czaszki,
• etiopatogenezę oraz zasady chirurgicznego leczenia torbieli, przetok i wad rozwojowych twarzowej części czaszki oraz szyi,
• zasady rozpoznawania i leczenia chorób gruczołów ślinowych,
• kierunki szerzenia się oraz zasady leczenia ropni i ropowic twarzowej części czaszki
i szyi.
© CMKP 2003
17
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
Umiejętności praktyczne
Liczba i rodzaj zabiegów, które specjalizujący się lekarz stomatolog powinien wykonać w
czasie stażu samodzielnie (pod nadzorem specjalisty) lub, do których powinien asystować
Rodzaj zabiegu
•
osteosynteza stabilna w złamaniach żuchwy
•
Wykonanie
samodzielne
Asystowanie
40
1
zachowawcze i chirurgiczne leczenie złamań
wyrostka kłykciowego żuchwy
• chirurgiczne leczenie złamania szczęk
6
-
5
3
• chirurgiczne leczenie złamań jarzmowo-szczękowo-
2
2
6
3
2
3
3
1
2
1
3
1
4
1
2
1
2
1
-
1
2
1
3
1
1
1
15
1
10
1
2
1
oczodołowych
• chirurgiczne leczenie złamań jarzmowo-oczodołowych
• rekonstrukcja oczodołu z użyciem przeszczepów lub
wszczepów
• chirurgiczne leczenie raka wargi dolnej z
rekonstrukcją
• częściowa lub całkowita resekcja szczęki z powodu
nowotworów
• częściowa resekcja żuchwy
• limfangiektomia nadgnykowa
• radykalne usunięcie szyjnych węzłów chłonnych:
•
•
•
•
•
operacja Crilla Jawdyńskiego lub limfadektomia
funkcjonalna
leczenie chirurgiczne morfologicznych wad
szczękowo-twarzowo-zgryzowych, np. progenia,
mikrogenia
zabiegi rekonstrukcyjne zniekształceń
porozszczepowych
zabiegi rekonstrukcyjne po rozległych ubytkach
twarzowej części czaszki z użyciem płatów i
przeszczepów
leczenie chirurgiczne guzów ślinianek, w tym guzów
przyusznicy
chirurgiczne leczenie torbieli, przetok i wad
rozwojowych szyi
leczenie chirurgiczne chorób zatok szczękowych
•
• chirurgiczne leczenie ropni i ropowic przestrzeni
międzypowięziowych
• tracheotomia
© CMKP 2003
18
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy
teoretycznej objętej programem stażu, b) sprawdzian umiejętności praktycznych potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i procedury wymienione w
programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich wykonywaniu.
Czas trwania stażu: 42 miesiące.
Miejsce stażu: klinika, oddział chirurgii szczękowo-twarzowej uprawniony do
prowadzenia specjalizacji lub stażu.
4) Staż kierunkowy w chirurgii plastycznej
Program stażu
Zakres wiedzy teoretycznej
Oczekuje się, że lekarz w czasie stażu opanuje przedstawioną poniżej wiedzę:
• rodzaje tkanek i zasady wykonywania operacji rekonstrukcyjnych,
• metody leczenia rekonstrukcyjnego,
• płaty skórne (płaty uszypułowane, płaty rotacyjne, płaty przesuwane z
sąsiedztwa ubytku, płaty rurowate, płaty osiowe),
• płaty mięśniowe, skórno-mięśniowe i złożone,
• mikrochirurgia, wolne płaty (skórne, mięśniowe i złożone),
• rozszczep wargi i podniebienia – zasady leczenia,
Umiejętności praktyczne
Liczba i rodzaj zabiegów, które specjalizujący się lekarz powinien wykonać w czasie
stażu samodzielnie (pod nadzorem,) lub do których powinien asystować
Rodzaj zabiegu
Wykonanie
samodzielne
Asystowanie
•
z plastyka
5
-
•
przeszczepy skórne
5
-
-
3
-
2
1
2
• płaty osiowe – rekonstrukcja ubytków w obszarze
części twarzowej czaszki
• płaty mięśniowe, skórno-mięśniowe i złożone
• mikrochirurgia, wolne płaty
• rozszczep wargi i podniebienia
Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy
teoretycznej objętej programem stażu, b) sprawdzian umiejętności praktycznych potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i procedury wymienione w
programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich wykonywaniu.
Czas trwania stażu: 2 tygodnie.
Miejsce stażu: klinika, oddział chirurgii plastycznej uprawniony do prowadzenia
specjalizacji lub stażu.
© CMKP 2003
19
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
5) Staż kierunkowy w neurochirurgii
Program stażu:
Zakres wiedzy teoretycznej
Oczekuje się, że lekarz w czasie stażu nabędzie przedstawioną poniżej wiedzę:
• badanie neurologiczne, skala śpiączki Glasgow,
• farmakologiczne leczenie chorego po urazie czaszkowo-mózgowym,
• kwalifikacja do zachowawczego lub chirurgicznego leczenia chorego z krwiakiem
śródczaszkowym,
• pooperacyjne leczenie farmakologiczne, a w tym zwalczanie zespołu wzmożonego
ciśnienia śródczaszkowego,
• rozpoznawanie płynotoku nosowego.
Umiejętności praktyczne
Liczba i rodzaj zabiegów, do których specjalizujący się lekarz stomatolog powinien
asystować w czasie stażu.
Rodzaj zabiegu
Asystowanie
złamanie kości sklepienia czaszki, ubytki,
rozpoznawanie i leczenie
• krwiaki wewnątrzczaszkowe (nadtwardówkowe,
podtwardówkowe śródmózgowe), trepanacje
czaszki
• chirurgiczne leczenie guzów podstawy
przedniego dołu czaszki
• leczenie pourazowych przetok mózgowych z
wyciekiem płynu przez nos
• punkcja lędźwiowa – pomiar ciśnienia płynu
mózgowo-rdzeniowego ocena makroskopowa i
laboratoryjna płynu
3
•
2
1
1
2
Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy
teoretycznej objętej programem stażu, b) sprawdzian umiejętności praktycznych potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i procedury wymienione w
programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich wykonywaniu.
Czas trwania stażu: 2 miesiące.
Miejsce stażu: klinika, oddział neurochirurgii uprawniony do prowadzenia specjalizacji
lub stażu.
© CMKP 2003
20
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
6) Staż kierunkowy w chirurgii dziecięcej
Program stażu
Zakres wiedzy teoretycznej
Oczekuje się, że w czasie stażu lekarz stomatolog nabędzie niżej przedstawioną wiedzę:
• odrębności fizjologii noworodka i małego dziecka,
• rozpoznanie i diagnostyka wad wrodzonych,
• podstawy chirurgii noworodka,
• podstawy traumatologii dziecięcej z szczególnym uwzględnieniem urazów
wielonarządowych i urazów czaszkowo-mózgowych,
• podstawy diagnostyki i leczenia ostrych zespołów brzusznych, zwłaszcza wgłobienia
i zapalenia wyrostka robaczkowego,
• leczenia oparzeń,
Umiejętności praktyczne
Liczba i rodzaj zabiegów, do których specjalizujący się lekarz stomatolog powinien w
czasie stażu asystować:
Rodzaj zabiegu
•
•
operacja przepukliny
wodniaka jądra,
zabiegi laparoskopowe,
pachwinowej,
Asystowanie
pępkowej,
1
2
Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy
teoretycznej objętej programem stażu, b) sprawdzian umiejętności praktycznych potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i procedury wymienione w
programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich wykonywaniu.
Czas trwania stażu: 1 miesiąc.
Miejsce stażu: klinika, oddział chirurgii dziecięcej uprawniony do prowadzenia
specjalizacji lub stażu.
7) Staż kierunkowy w intensywnej terapii i medycynie ratunkowej
Program stażu
Zakres wiedzy teoretycznej
Oczekuje się, że lekarz w czasie stażu opanuje niżej przedstawioną wiedzę:
• postępowanie w zakresie resuscytacji oddechowo-krążeniowej na poziomie
podstawowym,
• zasady postępowania ratunkowego w stanach nagłych zagrożeń życia,
• postępowanie ratunkowe w urazach wielonarządowych,
• zasady łagodzenia bólów pooperacyjnych i nowotworowych,
• postępowanie we wstrząsie,
• zasady opieki pooperacyjnej.
© CMKP 2003
21
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
Umiejętności praktyczne
Liczba i rodzaj zabiegów, które specjalizujący się lekarz stomatolog powinien wykonać
w czasie stażu samodzielnie (pod nadzorem specjalisty) lub, do których powinien
asystować:
Rodzaj zabiegu
•
•
•
•
•
•
•
prowadzenia resuscytacji oddechowokrążeniowej w zakresie podstawowym,
zapewnienia i utrzymania drożności dróg
oddechowych metodą intubacji dotchawiczej,
prowadzenia masażu zewnętrznego serca oraz
wentylacji mechanicznej,
prowadzenia tlenoterapii,
wykonania kardiowersji,
wykonania znieczulenia dolędźwiowego
intubacja nosowo-tchawicza
Wykonanie
samodzielne
Asystowanie
-
5
5
-
3
-
3
3
2
1
-
Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy
teoretycznej objętej programem stażu, b) sprawdzian umiejętności praktycznych potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i procedury wymienione w
programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich wykonywaniu.
Czas trwania stażu: 1 miesiąc.
Miejsce stażu: klinika, oddział intensywnej terapii uprawniony do prowadzenia
specjalizacji lub stażu.
8) Staż kierunkowy w chorobach wewnętrznych
Program stażu
Zakres wiedzy teoretycznej
Oczekuje się, że lekarz stomatolog w czasie stażu opanuje przedstawioną poniżej wiedzę:
• Zawał serca, rozpoznawanie, postępowanie.
• Nadciśnienie tętnicze, postępowanie.
• Stany gorączkowe, etiologia, diagnostyka, leczenie.
• Zasady antybiotykoterapii.
• Zaburzenia krzepnięcia: skazy osoczowe i naczyniowe oraz choroba zakrzepowozatorowa.
• Cukrzyca i inne choroby metaboliczne.
• Endokrynopatie, ze szczególnym uwzględnieniem chorób tarczycy.
• Zapalenie płuc.
• Limfadenopatie i choroby limfoproliferacyjne.
• Choroby przewodu pokarmowego.
• Zakażenia HBV i HCV, profilaktyka, leczenie.
© CMKP 2003
22
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
•
•
Choroby nerek oraz gospodarka wodno-elektrolitowa, gospodarka wapniowofosforanowa.
Osteoporoza oraz choroby autoimmunologiczne.
Umiejętności praktyczne
W czasie stażu lekarz stomatolog powinien nabyć umiejętność:
• badania podmiotowego i przedmiotowego,
• interpretacji badań biochemicznych i koagulogicznych,
• wykonania i odczytania ekg (interpretacja niedokrwienia i zaburzeń rytmu serca),
• interpretacji podstawowych badań rtg.
Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy
teoretycznej objętej programem stażu, b) sprawdzian umiejętności praktycznych potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie badania wymienione w programie stażu
i nabył umiejętność ich interpretowania.
Czas trwania stażu: 2 miesiące.
Miejsce stażu: klinika, oddział chorób wewnętrznych uprawniony do prowadzenia
specjalizacji lub stażu.
9) Staż kierunkowy w psychiatrii
Program stażu
Zakres wiedzy teoretycznej
Oczekuje się, że lekarz stomatolog w czasie stażu opanuje przedstawioną poniżej wiedzę:
• Wprowadzenie w zagadnienia psychiatrii.
• Podstawy kontaktu z pacjentami z zaburzeniami psychicznymi.
• Klasyfikacja i rozpoznawanie zaburzeń psychicznych.
• Diagnostyka depresji, podstawy leczenia depresji.
• Diagnostykaz zaburzeń lękowych.
• Postępowanie w przypadkach nagłych w psychiatrii.
• Zaburzenia osobowości.
• Problem uzależnień od alkoholu i środków psychoaktywnych.
Umiejętności praktyczne
W czasie stażu lekarz stomatolog uczestniczy w badaniach i leczeniu chorych
psychicznie.
Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy
teoretycznej objętej programem stażu, b) sprawdzian umiejętności praktycznych potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i procedury wymienione w
programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich wykonywaniu.
Czas trwania stażu: 1 miesiąc.
Miejsce stażu: klinika, oddział psychiatrii uprawniony do prowadzenia specjalizacji lub
stażu.
© CMKP 2003
23
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
C) Pełnienie dyżurów lekarskich
Liczba dyżurów lekarskich w zakresie chirurgii szczękowo-twarzowej, które ma odbyć
specjalizujący się lekarz stomatolog wynosi - 3 miesięcznie.
D) Formy samokształcenia
Studiowanie piśmiennictwa
• obowiązkowe uczenie się z polskich podręczników (jako źródła wiedzy podstawowej) w zakresie chirurgii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej,
• obowiązkowa lektura “Czasopisma Stomatologicznego” oraz innych wydawnictw, a
szczególnie artykułów związanych z chirurgią i dyscyplinami pokrewnymi,
Uczestniczenie w działalności edukacyjnej towarzystw lekarskich
• wskazane uczestniczenie w sesjach naukowo-szkoleniowych,
• uczestniczenie w krajowych kongresach chirurgii stomatologicznej (jamy ustnej)
i chirurgii szczękowo-twarzowej oraz w zjazdach i kongresach stomatologicznych,
• wskazany udział w europejskich kongresach chirurgii czaszkowo-szczękowotwarzowej,
• wskazany udział w krajowych i europejskich kongresach dotyczących dziedzin
pokrewnych (onkologia, chirurgia plastyczna i rekonstrukcyjna, chirurgia ogólna,
neurochirurgia, otolaryngologia, ortodoncja, protetyka, implantologia, periodontologia),
Przygotowanie publikacji
• obowiązkowe przygotowanie 2 prac poglądowych (lub naukowych) o tematyce
uzgodnionej z kierownikiem specjalizacji.
5 - Metody oceny wiedzy i umiejętności praktycznych
a) Kolokwia
Specjalizujący się lekarz stomatolog zobowiązany jest do:
• zaliczenie kolokwium po każdym kursie specjalizacyjnym,
• zaliczenia kolokwiów przewidzianych po każdym stażu,
• złożenie kolokwium z prawa medycznego.
b) Sprawdziany umiejętności praktycznych
Specjalizujący się lekarz stomatolog zobowiązany jest do:
• zaliczenia sprawdzianu umiejętności praktycznych po każdy stażu kierunkowym u
kierownika stażu - potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i
badania wymienione w programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich
wykonywaniu.
c) Ocena przygotowanych publikacji
Przygotowane przez specjalizującego się lekarza prace poglądowe (lub naukowe)
ocenia i zalicza kierownik specjalizacji.
© CMKP 2003
24
Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy stomatologów posiadających
specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii stomatologicznej
6 - Znajomość języków obcych
Oczekuje się, że specjalizujący się lekarz wykaże się praktyczną znajomością przynajmniej
jednego z języków obcych: angielskiego, francuskiego, niemieckiego lub hiszpańskiego w
stopniu umożliwiającym:
a) rozumienie tekstu pisanego, w szczególności dotyczącego literatury fachowej i
piśmiennictwa lekarskiego,
b) porozumienie się z pacjentem, lekarzami i przedstawicielami innych zawodów
medycznych,
c) pisanie tekstów medycznych, w szczególności opinii i orzeczeń lekarskich.
Obowiązuje zaliczenie znajomości języka obcego w studium języków obcych akademii
medycznej.
7 - Czas trwania specjalizacji
Dla lekarzy stomatologów posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w
chirurgii stomatologicznej specjalizacja w chirurgii szczękowo-twarzowej trwa 5 lat (60
miesięcy) w tym kursy, staże i urlopy.
8 - Państwowy egzamin specjalizacyjny
Studia specjalizacyjne w chirurgii szczękowo-twarzowej kończą się państwowym
egzaminem specjalizacyjnym złożonym z części teoretycznej i części praktycznej. Egzamin
zdaje się w następującej kolejności:
• egzamin praktyczny, - (badanie chorego wybranego przez kierownika ośrodka
specjalizującego, postawienie rozpoznania, ustalenie planu leczenia, wykonanie
zabiegu z asystą wyznaczoną przez kierownika ośrodka),
• egzamin testowy, (zbiór zadań testowych wielorakiego wyboru z zakresu
wymaganej wiedzy wymienionej w programie specjalizacji),
• egzamin ustny (pytania ustne problemowe z zakresu wymaganej wiedzy
wymienionej w programie specjalizacji).
9 - Ewaluacja programu studiów specjalizacyjnych
Program studiów specjalizacyjnych będzie okresowo poddawany ewaluacji i w razie
potrzeby modyfikowany przede wszystkim w związku z postępami wiedzy medycznej i
koniecznością ciągłego doskonalenia procesu specjalizacji lekarskich - po zasięgnięciu
opinii nadzoru specjalistycznego, samorządu lekarskiego, towarzystw naukowych, CMKP i
Ministerstwa Zdrowia. Specjalizujący się lekarze oraz ich kierownicy specjalizacji
zobowiązani są śledzić i uwzględniać zmiany programowe i odpowiednio korygować
proces własnych studiów specjalizacyjnych. Aktualna, obowiązująca wszystkich
specjalizujących się lekarzy wersja programu studiów specjalizacyjnych w chirurgii
szczękowo-twarzowej, dostępna jest na stronie Internetowej CMKP: www.cmkp.edu.pl
© CMKP 2003
25