Ogólnopolska Konferencja Pediatryczna pt

W dniach 4-5 VI 2014 w malowniczo położonej Ostródzie nad jeziorem
Drwęckim, w Hotelu Willa Port Conference Resoet & SPA odbyła się
Ogólnopolska Konferencja Pediatryczna pt: ,, Pielęgniarstwo pediatryczne
– nowe wyzwania”.
Głównym organizatorem Konferencji było Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek
Pediatrycznych (PSPP) a współorganizatorami: Wojewódzki Specjalistyczny
Szpital Dziecięcy w Olsztynie oraz Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych
Regionu Warmii i Mazur.
Oficjalnego otwarcia spotkania dokonała Prezes PSPP mgr Elżbieta
Dróżdż-Kubicka zapraszając wykładowców i uczestników do wspólnego
udziału w Konferencji.
Wykład inauguracyjny na temat ,, profilaktycznej koncepcji zdrowia w
pediatrii” poprowadziła dr n. med. Krystyna Piskorz-Ogórek Konsultant
Krajowy a Dziedzinie Pielęgniarstwa Pediatrycznego i jednocześnie Dyrektor
Specjalistycznego Szpitala Dziecięcego w Olsztynie. Swoje wystąpienie
rozpoczęła od słów, że opieka przedszkolna i szkolna to główne filary opieki
pediatrycznej i podkreśliła jak ważną rolę pełnią w niej pielęgniarki
pediatryczne. Ta opieka opiera się przede wszystkim na profilaktyce ale również
na edukacji i kształtowaniu nawyków i zachowań zdrowotnych.
W obecnym systemie ochrony zdrowia dzieci w wieku od 0 do 5 lat mają
zapewnioną profilaktykę w POZ tj: badania profilaktyczne, szczepienia
ochronne i testy przesiewowe. Pani Konsultant przedstawiła jak kształtuje się %
wykonanie testów przesiewowych przez pielęgniarki POZ w oparciu o
przeprowadzone w drugim kwartale 2013 roku badania w minimum 3 losowo
wybranych POZ w każdym województwie. Średnia z tych danych wygląda
następująco:
Ocena rozwoju fizycznego dziecka
Wiek dziecka
0-6 m. ż
9 m-c
12 m-cy
2 lata
4 lata
5 lat
% wykonanie
90%
70%
80%
76%
70%
38%
Ocena wzroku
Wiek dziecka
2 lata
4 lata
5 lat
% wykonanie
72%
68%
30%
Ocena słuchu
Wiek dziecka
2 lata
4 lata
5 lat
% wykonanie
70%
66%
30%
Ocena ciśnienia tętniczego krwi
Wiek dziecka
12 m-cy
2 lata
4 lata
% wykonanie
67%
63%
63%
Wizyty patronażowe pielęgniarki
Wiek dziecka
3-4 m-ce
9 m-cy
% wykonanie
90%
70%
O ile ocena rozwoju fizycznego dzieci w tych zestawieniach wygląda
dość dobrze to wizyty patronażowe, ocena wzroku, słuchu i RR już znacznie
gorzej. W tym miejscu należy przypomnieć, że test oceny RR wymaga
dokonania minimum 3 pomiarów i wyjęcia średniej a niestety najczęściej
dokonuje się jednego pomiaru, co może prowadzić do błędnej interpretacji.
Na koniec Pani Konsultant postawiła pytanie: czy pielęgniarki POZ są
odpowiednio przygotowane do opieki pediatrycznej nad dziećmi?
W dalszej części rozpoczęła się I sesja, w której poruszono następujące
tematy:
 Zespół wrodzonej ośrodkowej hipowentylacji
 Refluks żołądkowo-przełykowy u niemowląt
 Sepsa i wstrząs septyczny u noworodków i niemowląt – problem ciągle
aktywny
 Realizacja opieki domowej przez rodziców nad dzieckiem z chorobą
nowotworową.
Sesja II poświęcona była następującym tematom:




Odpływy pęcherzowo-moczowe u dzieci
Wady wrodzone części twarzowej czaszki u dzieci
Opieka nad dzieckiem po usunięciu trzeciego migdałka
System TRIAGE w pediatrycznym, szpitalnym oddziale ratunkowym.
Sesja III poruszała następujące tematy:
 Dziecko z autyzmem w oddziale szpitalnym
 Ocena nawyków, postaw i aktywności ruchowej u pacjentów w wieku
szkolnym z deformacjami kręgosłupa
 Artrogrypoza – analiza przypadku
 Uporczywa terapia u dzieci.
Wszystkie tematy były bardzo ciekawe i poszerzyły naszą wiedzę; na łamach
biuletynu nie sposób omówić je wszystkie. Większość zagadnień jest nam bliska
i znana z codziennej pracy dlatego wybrałyśmy kilka tematów, które wzbudziły
naszą szczególną uwagę i zainteresowanie i którymi chcemy się podzielić.
Zespół wrodzonej ośrodkowej hipowentylacji ( CCHS ) – określany mianem
klątwy Odyny. Jest to rzadka genetycznie uwarunkowana choroba będąca
stanem zagrożenia życia. Objawia się ona niewydolnością oddechową podczas
snu. Bardzo upraszczając można powiedzieć, że chory zapomina oddychać.
Ta choroba nie zawsze ujawnia się w okresie noworodkowym, niekiedy
dopiero około 2 roku życia. Postawienie diagnozy u dzieci jest bardzo trudne i
początkowo opiera się na diagnostyce różnicowej czyli szeregu badań i
konsultacji w celu wykluczenia innych schorzeń wywołujących niewydolność
oddechową. Ogółem na świecie jest ok. 300 pacjentów z rozpoznanym CCHS a
w Polsce ok. 20.
U pacjentów, u których rozpoznany zostaje CCHS wykonywany jest zabieg
tracheostomii, dzięki której mogą być wentylowani również w warunkach
domowych. Sama tlenoterapia nie jest wystarczająca, gdyż deficyt tlenowy
wynika z braku aktywności oddechowej.
Dzieci z rozpoznanym CCHS mogą zostać wypisani do domu dopiero gdy
ich rodzice przejdą przeszkolenie w obsłudze respiratora, pielęgnacji rurki
tracheotomijnej, łącznie z jej wymianą, odsysania, wentylacji workiem
samorozprężalnym. W domu musi się też znajdować całe wyposażenie w
niezbędny sprzęt.
Rozwój medycyny nie daje szans na wyleczenie ale na ułatwieniu życia
chorym z tą chorobą. Jedną z opcji jest wszczepienie stymulatora nerwów
przepony, niestety jest to zabieg bardzo drogi i na dzień dzisiejszy nie
wykonywany w Polsce. Trwają również prace nad lekiem na CCHS ale jest to
nadal otwarta kwestia.
System TRIAGE w szpitalnym oddziale ratunkowym.
TRIAGE – słowo pochodzi z języka francuskiego i oznacza dosłownie:
segregowanie, sortowanie.
Trudno powiedzieć, kiedy dokładnie określenie TRIAGE zostało
zaadoptowane do działań medycznych. Pierwsze informacje na ten temat
dotyczą już czasów Napoleońskich ( 1797 rok). W czasie I wojny światowej
określenie TRIAGE używane było już powszechnie. W czasach dzisiejszych
TRIAGE na stałe związało się z ratownictwem medycznym i jako symbol
rozpoznawane jest w wielu krajach świata.
System ten służy segregacji poszkodowanych i ma na celu uratować/dać
szansę przeżycia jak największej liczbie poszkodowanych. W Polsce obecnie
jest wykorzystywany model segregacji oparty na systemie START ( Simple
Triage nad Rapid Treatment) oraz jego modyfikacji pediatrycznej. Zakłada on
nadanie każdemu z poszkodowanych określonego priorytetu co warunkuje
kolejność udzielania pomocy. Poszkodowani zostają oznaczeni poprzez nadanie
odpowiedniego koloru opaski lub plakietki w zależności od oceny stanu
dokonanej na podstawie prostych parametrów takich jak: możliwość chodzenia,
obecność oddechów, czas nawrotu kapilarnego, stan świadomości. Nadawane
kolory oznaczają kolejno:
 Czerwony – pacjent priorytetowy, pomoc medyczna i transport w
pierwszej kolejności. Pacjent przy właściwej opiece medycznej rokuje na
przeżycie i powrót do zdrowia.
 Żółty – pacjenci którzy odnieśli obrażenia i wymagają pomocy
medycznej, jednak opóżnienie w jej wdrożeniu nie zagraża ich życiu;
transport w drugiej kolejności.
 Zielony – są to pacjenci, którzy przeżyją niezależnie od rodzaju
udzielonej pomocy; transport jako ostatni.
 Czarny – pacjenci prawdopodobnie nie do uratowania w danej sytuacji.
Należy jednak pamiętać, że segregacja jest procesem dynamicznym i wymaga
powtarzalności. Stan pacjenta zakwalifikowanego do którejkolwiek z grup może
ulec zmianie i będzie wymagał zmiany priorytetu.
Jak już wspomniałam system TRIAGE jest stosowany w medycynie
ratunkowej i umożliwia segregację poszkodowanych w wypadkach masowych
ale od niedawna zostaje wdrażany w szpitalnych oddziałach ratunkowych. Na
tym polu system TRIAGE w Polsce jest w powijakach i dopiero raczkuje ale jest
na pewno ze wszech miar wskazany.
Pionierską placówką, gdzie wprowadzono system TRIAGE w SOR
pediatrycznym jest Specjalistyczny Szpital Dziecięcy w Olsztynie. Kolejne dwa
Szpitale dziecięce są w trakcie przygotowań do wdrożenia tego systemu.
Uporczywa terapia u dzieci
Rozpocznijmy od wyjaśnienia określenia:
uporczywa terapia - „jest to stosowanie procedur medycznych w celu
podtrzymywania funkcji życiowych nieuleczalnie chorego, które przedłuża
jego umieranie, wiążąc się z nadmiernym cierpieniem lub naruszeniem godności
pacjenta. Uporczywa terapia nie obejmuje podstawowych zabiegów
pielęgnacyjnych,
łagodzenia
bólu i innych
objawów
oraz
karmienia i nawadniania, o ile służą dobru pacjenta”.
Medycyna 21 wieku to medycyna sukcesu przez co daje nam coraz lepsze
możliwości na leczenie, a tym samym na przedłużenie ludzkiego życia.
Często są to zabiegi pochłaniające ogromne środki finansowe.
W wielu przypadkach nie mogą zmienić niepomyślnego przebiegu choroby. I tu
pojawia się pytanie jak długo możemy podtrzymywać ludzkie życie. Trudno jest
określić zakres stosowanych terapii mając na celu dobro i szacunek dla pacjenta
i jego autonomii.
Oferując pomoc służba zdrowia powinna pamiętać o granicach
interwencji w procesie umierania chorego terminalnie. Sposób postępowania
wobec pacjentów w stanie terminalnym ukazuje tzw. trójkąt tanatyczny.
U takiego pacjenta, kiedy leczenie staje się nieskuteczne, można wybrać
rodzaj dalszego postępowania np. leczenie uporczywe lub opiekę paliatywną.
Trudno jest zdefiniować pewne pojęcia. Oferując pomoc służba zdrowia
powinna pamiętać o granicach interwencji medycznych w procesie umierania
chorego terminalnie. Pamiętajmy, że każdy chory terminalnie ma prawo do
niedyskryminacji autonomii i prawdy. Prawem każdego umierającego jest
respektowanie jego godności jako człowieka aż do śmierci.
Podsumowując całą konferencję pragniemy stwierdzić, że była ona bardzo
interesująca i inspirująca. Tematyka bardzo szeroka obejmująca zagadnienia
zarówno pediatrii zachowawczej jak i zabiegowej, ze szczególnym
podkreśleniem roli pielęgniarki pediatrycznej w sprawowaniu opieki nad
pacjentem specyficznym – dzieckiem.
Ogromne słowa uznania dla organizatorów tej konferencji. Poszczególne
wykłady zakończone dyskusją i wymianą doświadczeń z różnych placówek,
poprzeplatane były prezentacją firm medycznych tj:
 Firma Nutricia – związana z żywieniem niemowląt i dzieci
 Firma Becton Dickinsen – prezentująca szeroką gamę bezpiecznych
kaniuli pomagających ograniczyć spodziewane i niespodziewane
ekspozycje na krew
 Firma Schulke – która prezentowała szeroką gamę środków i opatrunków
stosowanych w leczeniu ran.
Dzięki uczestnictwie w tej konferencji wiemy więcej, pogłębiłyśmy swoją
wiedzę zawodową oraz wymieniłyśmy doświadczenia z pielęgniarkami
pediatrycznym, które przyjechały z całej Polski.
Bardzo serdecznie dziękujemy Okręgowej Izbie Pielęgniarek i Położnych
za umożliwienie udziału w tej konferencji.
Barbara Dziadosz
Anna Czekaj
pielęgniarki pediatryczne
Specjalistyczny Szpital im.dr A. Sokołowskiego
w Wałbrzychu
Sprawozdanie z Ogólnopolskiej Konferencji Pediatrycznej:
Pielęgniarstwo Pediatryczne – Nowe Wyzwania.
W dniach 04-05 czerwca 2014 w Ostródzie odbyła się pierwsza ogólnopolska konferencja
pediatryczna pod patronatem Polskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek Pediatrycznych.
Spotkaniu przewodniczyła prezes PSPD mgr Elżbieta Dróżdż-Kubicka. Nad merytoryczną stroną
konferencji czuwała dr n. med. Krystyna Piskorz-Ogórek – Konsultant Krajowy w Dziedzinie
Pielęgniarstwa Pediatrycznego. W spotkaniu brały udział pielęgniarki pediatryczne z całego kraju oraz
wielu konsultantów w tej dziedzinie.
Część naukowa konferencji rozpoczęła się wykładem dr Krystyny Piskorz-Ogórek na temat „
Profilaktycznej koncepcji zdrowia w pediatrii”. Pani doktor rozważała, czy profilaktyka w pediatrii to
wyzwanie czy konieczność. Podczas wykładu dokonała przeglądu badań i programów
profilaktycznych mających zastosowanie u małych pacjentów. Podkreśliła wagę i znaczenie
profilaktyki dla prawidłowego rozwoju i zdrowia dzieci oraz szczególną rolę pielęgniarek
pediatrycznych w tych działaniach.
Podczas I sesji naukowej poruszane były bardzo ciekawe tematy. Między innymi mgr Elżbieta
Piskrzyńska z IPCZD omówiła zespół wrodzonej ośrodkowej hipowentylacji- rzadką, nieuleczalną
chorobę genetyczną objawiającą się niewydolnością oddechową podczas snu. W Polsce
zdiagnozowano około 17 przypadków choroby. Obecnie 3 pacjentów jest pod opieką Centrum
Zdrowia Dziecka w Warszawie. Jedyną formą terapii W Polsce jest oddychanie zastępcze przy pomocy
respiratorów. Mówczyni zwróciła szczególną uwagę na rolę pielęgniarek w edukacji rodziców
dotyczącej obsługi respiratorów oraz wymiany i pielęgnacji rurki tracheostomijnej u dzieci w
warunkach domowych.
Mgr Urszula Królikowska z IPCZD szeroko przedstawiła problem refluksu żołądkowo-przełykowego u
niemowląt. W swoim wystąpieniu skupiła się na przyczynach występowania refluksu oraz
nowoczesnych metodach leczenia tej dolegliwości. Podkreśliła rolę pielęgniarki pediatrycznej w
opiece nad niemowlętami z refluksem żołądkowo-przełykowym.
Bardzo interesujący wykład na temat sepsy i wstrząsu septycznego u noworodków i niemowląt
przedstawiła dr n. med. Marzena Bartosińska. W swoim wystąpieniu dokonała przeglądu najczęściej
występujących patogenów na oddziałach noworodkowych i pediatrycznych. Przedstawiła również
sposób rozprzestrzeniania się bakterii, wirusów oraz grzybów, które również często są przyczyną
sepsy. W prezentacji skupiła się na właściwej dezynfekcji i sterylizacji sprzętu oraz prawidłowej
higienie rąk personelu medycznego. Podkreśliła znaczenie właściwego pobierania materiału do badań
mikrobiologicznych , co ma ogromny wpływ na zafałszowanie wyników oraz pozwala ograniczyć
podaż antybiotyków, jeśli nie jest to konieczne.
Wykłady przeplatały się z prezentacjami firm Nutricia oraz Becton Dickinson.
Podczas II sesji naukowej poruszane były równie ciekawe tematy.
Szczególnie interesująca była prezentacja mgr Małgorzaty Roman z Wojewódzkiego
Specjalistycznego Szpitala Dziecięcego w Olsztynie na temat wad wrodzonych części twarzowej
czaszki u dzieci. W swoim wystąpieniu mgr Roman dokonała przeglądu najczęściej występujących
wad oraz metod leczenia stosowanych w jej macierzystym ośrodku. Przedstawiła sposoby i specyfikę
pielęgnacji dzieci po zabiegach rekonstrukcji twarzoczaszki.
Podczas II sesji poruszane były również tematy takie, jak: odpływy pęcherzowo-moczowodowe u
dzieci, opieka nad dzieckiem po usunięciu trzeciego migdałka oraz system TRIAGE w pediatrycznym
szpitalnym oddziale ratunkowym.
Odbyła się również bardzo interesująca prezentacja firmy Schulke, podczas której przedstawiono
szeroki asortyment preparatów do pielęgnacji i leczenia ran. Przedstawiciel firmy mgr Przemysław
Dalkowski zaprezentował najnowsze metody leczenia ran z wykorzystaniem środków firmy Schulke,
omówił szczegółowo każdy z preparatów oraz sposoby ich wykorzystania. Poruszył problem interakcji
występujących między różnymi preparatami do pielęgnacji ran.
Drugiego dnia konferencji, podczas III sesji naukowej poruszane były takie tematy, jak: dziecko z
autyzmem w oddziale szpitalnym, ocena nawyków, postaw i aktywności ruchowej u pacjentów w
wieku szkolnym z deformacjami kręgosłupa.
Najciekawszy w tej sesji był wykład mgr Dróżdż-Kubickiej na temat artrogrypozy- choroby mało
znanej i rzadko spotykanej. Swoje wystąpienie oparła na kilku konkretnych przypadkach leczonych w
IPCZD. Podziwiać można było wspaniałe efekty wieloetapowego leczenia tej przypadłości.
Podsumowaniem konferencji była wspólna dyskusja.
Zgodnie z zapowiedzią organizatorów konferencji wszystkie wykłady i prezentacje będą
umieszczone na stronie internetowej Polskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek Pediatrycznych. Każdy
zainteresowany będzie mógł się z nimi zapoznać.
Miłym akcentem spotkania było urocze miejsce, w którym zorganizowano Konferencję oraz
szczególna atmosfera panująca wśród uczestników.
Edyta Fulara i Beata Chlewicka
pielęgniarki Oddziału Dziecięcego SPZOZ „Latawiec” w Świdnicy