List Prezesa Zarządu

List Prezesa Zarzàdu
Mam przyjemnoÊç zaprezentowaç Paƒstwu Raport Roczny podsumowujàcy dzia∏alnoÊç PKN ORLEN SA oraz Grupy
Kapita∏owej ORLEN w 2004 roku.
W ubieg∏ym roku Grupa Kapita∏owa ORLEN osiàgn´∏a najlepsze w swojej pi´cioletniej historii wyniki finansowe. By∏o to
mo˝liwe dzi´ki wysi∏kom Pracowników oraz sprzyjajàcym warunkom rynkowym, tj. wysokim mar˝om rafineryjnym oraz
cenom ropy, przy zachowaniu dodatniej ró˝nicy mi´dzy notowaniami ropy Brent i Ural. Skonsolidowane przychody
Grupy Kapita∏owej PKN ORLEN w porównaniu z 2003 rokiem wzros∏y o przesz∏o 21% do poziomu ponad 40 mld z∏.
W tym samym okresie zysk operacyjny Grupy zwi´kszy∏ si´ o 114,7% do poziomu 2,8 mld z∏. Skonsolidowany zysk netto
osiàgnà∏ wartoÊç 2,6 mld z∏, tj. o ponad 152% wi´kszà ni˝ w roku 2003. Zwrot na zaanga˝owanym kapitale ukszta∏towa∏ si´ na poziomie 20%, przekraczajàc ponaddwukrotnie wartoÊç z 2003 roku.
W 2004 roku przerób ropy naftowej w PKN ORLEN zwi´kszy∏ si´ o 4%, osiàgajàc poziom 90,3% wykorzystania mocy
produkcyjnych. Projekty optymalizacji produkcji przynios∏y zwi´kszenie uzysku produktów bia∏ych do 81,6%.
Dzi´ki usprawnieniom technologicznym Firma wdro˝y∏a do produkcji wy˝sze jakoÊciowo gatunki paliw, wyprzedzajàce
pod wzgl´dem parametrów obecne wymagania Unii Europejskiej. Oleje nap´dowe spe∏niajà najostrzejsze normy europejskie w zakresie zawartoÊci siarki, a olej opa∏owy – wymagania jakoÊciowe i Êrodowiskowe przewidywane na 2008 rok.
Dzi´ki aktywnej polityce handlowej Koncern zwi´kszy∏ sprzeda˝ hurtowà w kraju o 7%, pomimo wzrostu importu paliw
do Polski o 23%, w porównaniu z rokiem 2003. Pod koniec 2004 roku Koncern dysponowa∏ siecià detalicznà liczàcà
1 906 stacji, w tym 1 319 obiektów w∏asnych. Udzia∏ w rynku sprzeda˝y paliw wyniós∏ w ubieg∏ym roku 28,6% i by∏
ni˝szy o 7 punktów procentowych w porównaniu z 2002 rokiem. Towarzyszy∏ temu niski poziom sprzeda˝y paliw i LPG
przypadajàcy na jednà stacj´ w∏asnà, który w 2004 roku wyniós∏ 2,1 mln litrów. Pomimo tak zarysowanego negatywnego
trendu w sprzeda˝y detalicznej powi´kszy∏o si´ grono Klientów korzystajàcych z programów lojalnoÊciowych. Liczba
uczestników posiadajàcych kart´ VITAY przekroczy∏a 5 mln, a w ramach programu FLOTA obs∏ugiwaliÊmy 4 tysiàce firm.
LIST PREZESA ZARZÑDU
9
W minionym roku Spó∏ka w ramach procesu optymalizacji struktury Grupy Kapita∏owej ORLEN zmniejszy∏a liczb´
podmiotów zale˝nych, stowarzyszonych i mniejszoÊciowych, wchodzàcych w sk∏ad korporacji, o 8 Spó∏ek do poziomu
80 firm. Jest to rezultat sprzeda˝y aktywów z obszaru dzia∏alnoÊci pozapodstawowej oraz po∏àczenia dzia∏alnoÊci
niektórych Spó∏ek, w tym podmiotów funkcjonujàcych na rynku niemieckim.
Najlepszy wynik finansowy spoÊród podmiotów zale˝nych Grupy Kapita∏owej wypracowa∏y w minionym roku Zak∏ady
Azotowe Anwil SA. Zysk netto Anwilu wyniós∏ 196 130 tys. z∏. W 2004 roku Spó∏ka uruchomi∏a ostatni etap inwestycji
w zakresie modernizacji technologicznej ciàgu do produkcji polichlorku winylu. Po zakoƒczeniu przedsi´wzi´cia
Anwil b´dzie dysponowa∏ jednà z najnowoczeÊniejszych w Europie zintegrowanych instalacji do wytwarzania tego
produktu. Ponadto Anwil pomyÊlnie sfinalizowa∏, wraz z partnerem koreaƒskim, przedsi´wzi´cie uruchomienia instalacji
do produkcji granulatów PET.
Korzystne rezultaty osiàgnà∏ równie˝ Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. (BOP). Firma ta zamkn´∏a 2004 rok zyskiem netto
na poziomie 103 414 tys. z∏. W tym okresie poza bie˝àcà dzia∏alnoÊcià BOP koncentrowa∏ si´ na realizacji swojej
kluczowej inwestycji. Na terenie Zak∏adu Produkcyjnego w P∏ocku Spó∏ka buduje obecnie dwie najwi´ksze na Êwiecie
instalacje do produkcji polipropylenu oraz polietylenu wysokiej g´stoÊci, o zdolnoÊciach produkcyjnych 320 tys. ton
rocznie. Projekt zosta∏ rozpocz´ty w 2003 roku, a w ciàgu ubieg∏ego roku zrealizowano 52% wszystkich planowanych
zadaƒ. Rozpocz´cie produkcji komercyjnej na nowych instalacjach planowane jest na II pó∏rocze 2005 roku. Inwestycja
BOP zosta∏a wyró˝niona nagrodà Europejska Transakcja Roku w PrzemyÊle Petrochemicznym przyznanà przez Project
Finance Magazine, co dowodzi wielkoÊci, wagi i z∏o˝onoÊci projektu. Mimo krótkiego okresu dzia∏alnoÊci Spó∏ka uzyska∏a ju˝ certyfikaty ISO 9001 – w zakresie jakoÊci, ISO 14001 – ochrony Êrodowiska oraz PN-N 18001 i OHSAS 18001
– bezpieczeƒstwa.
ORLEN Deutschland zamknà∏ ubieg∏y rok stratà netto w wysokoÊci ponad 83 mln z∏. Niekorzystny wynik ekonomiczny
jest efektem panujàcej na niemieckim rynku „wojny cenowej” i znacznego spadku mar˝ detalicznych. Niemiecka sieç
Koncernu w obecnym kszta∏cie i wielkoÊci nie jest w stanie efektywnie dzia∏aç w warunkach zaostrzonej konkurencji
cenowej i broniç si´ efektem skali. Dlatego te˝ Zarzàd PKN ORLEN rozwa˝a mo˝liwoÊci zwi´kszenia udzia∏u w rynku
do 10% poprzez akwizycje nowych stacji, a w przypadku braku perspektywicznych rozwiàzaƒ – wariant wycofania si´
z inwestycji na rynku niemieckim.
Dostosowujàc si´ do trendów rynkowych, bran˝owa Spó∏ka Grupy Kapita∏owej ORLEN – Rafineria Trzebinia SA
– w minionym roku uruchomi∏a pierwszà w Europie Ârodkowej kompleksowà instalacj´ do produkcji estru metylowego
olejów roÊlinnych oraz gliceryny farmaceutycznej. Czysty ester metylowy znajduje zastosowanie m.in. na krajowym
rynku biopaliw, mo˝e byç równie˝ eksportowany do krajów unijnych.
W ubieg∏ym roku Zarzàd Koncernu wspólnie z KGHM Polska Miedê SA i Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi SA
podjà∏ dzia∏ania w celu wprowadzenia akcji Spó∏ki Polkomtel SA do obrotu publicznego i gie∏dowego. Polscy Akcjonariusze
Polkomtela podpisali stosowne porozumienie, zobowiàzujàc si´ do równoczesnego wprowadzenia posiadanych walorów do obrotu, co powinno nastàpiç nie póêniej ni˝ do 30 wrzeÊnia 2005 roku.
10
PKN ORLEN SA RAPORT ROCZNY 2004
Poszukiwanie nowych mo˝liwoÊci biznesowych przynios∏o Koncernowi w kwietniu 2004 roku wygranà w przetargu na
zakup 62,99% akcji Unipetrol a.s. – najwi´kszego czeskiego holdingu sektora paliwowo-petrochemicznego. Dla rzeczywistego przej´cia akcji niezb´dne by∏o przeprowadzenie szeregu dzia∏aƒ przygotowawczych i wype∏nienie warunków
formalnych. W paêdzierniku ubieg∏ego roku spe∏ni∏ si´ jeden z istotnych warunków zawieszajàcych umow´ – ˝aden
z obecnych Akcjonariuszy Spó∏ki Ceska Rafinerska a.s. nie skorzysta∏ z przys∏ugujàcego mu prawa pierwokupu akcji.
W grudniu 2004 roku zrealizowany zosta∏ kolejny warunek zawieszajàcy, zawarty w umowie nabycia akcji spó∏ki
Unipetrol a.s., którym by∏a decyzja Komisji Europejskiej potwierdzajàca, i˝ transakcja nie zawiera elementów pomocy
publicznej.
W marcu 2005 roku zosta∏ z∏o˝ony oficjalny wniosek notyfikacyjny zwiàzany z zakupem akcji Unipetrol i koniecznoÊcià
uzyskania zgody w∏aÊciwego organu antymonopolowego na t´ transakcj´. W kwietniu bie˝àcego roku Komisja
Europejska wyda∏a pozytywnà decyzj´ w sprawie przej´cia przez PKN ORLEN SA kontroli nad Unipetrol a.s., a tym
samym spe∏niony zosta∏ ostatni z warunków zastrze˝onych w umowie podpisanej w czerwcu 2004 roku pomi´dzy
Funduszem Majàtku Narodowego Republiki Czeskiej a PKN ORLEN SA. Sprawna integracja spó∏ek Grupy Kapita∏owej
ORLEN i holdingu Unipetrol oraz realizacja wynikajàcych z tego synergii jest dla nas szczególnie wa˝na. Oczekujemy,
˝e efekty tych dzia∏aƒ pozwolà nam w nast´pstwie stworzyç platform´ do dalszych inwestycji w Czechach.
W IV kwartale 2004 roku nowo powo∏any Zarzàd rozpoczà∏ prac´ nad strategià rozwoju Koncernu. W pracach nad nià
kierowaliÊmy si´ przes∏ankami opartymi na oczekiwaniach rynku kapita∏owego i szerokiego otoczenia Grupy Kapita∏owej
ORLEN. Zatwierdzona przez Rad´ Nadzorczà w lutym 2005 roku „Strategia budowy w∏asnej wartoÊci Spó∏ki na lata
2005-2009” bazuje na nowej misji Koncernu: „Dà˝àc do uzyskania pozycji regionalnego lidera, chcemy zapewniç
naszym Akcjonariuszom d∏ugofalowy wzrost wartoÊci Firmy poprzez oferowanie naszym Klientom najwy˝szej jakoÊci
produktów i us∏ug. Jako Firma transparentna, wszelkie dzia∏ania realizujemy z zachowaniem zasad ∏adu korporacyjnego
i spo∏ecznej odpowiedzialnoÊci biznesu, troszczàc si´ o rozwój naszych Pracowników i dbajàc o Êrodowisko naturalne”.
Strategia okreÊla trzy g∏ówne filary prowadzàce do osiàgni´cia za∏o˝onych celów finansowych: wewn´trzne wzmocnienie i zwi´kszenie efektywnoÊci dzia∏ania Koncernu, rozwijanie dzia∏alnoÊci podstawowej na rynkach macierzystych oraz
aktywne poszukiwanie mo˝liwoÊci biznesowych na nowych rynkach. Zak∏ada tak˝e osiàgni´cie zysku operacyjnego
przed amortyzacjà (EBITDA) Grupy Kapita∏owej ORLEN w wysokoÊci co najmniej 6 mld z∏ w 2009 roku. W warunkach
makroekonomicznych porównywalnych z 2004 rokiem wartoÊç EBITDA w roku 2009 powinna wynieÊç 7,9 mld z∏, co
oznacza∏oby podwojenie efektywnoÊci dzia∏ania Koncernu. Przy za∏o˝eniu porównywalnych z 2004 rokiem warunków
makroekonomicznych ju˝ w 2005 roku zamierzamy osiàgnàç minimum 14-procentowy wzrost tego wskaênika. Zak∏adany
Êrednioroczny zwrot z zaanga˝owanego kapita∏u ROACE dla Grupy Kapita∏owej ORLEN planowany na 2009 rok wynosi
17,5%.
Plany akwizycyjne chcemy skoncentrowaç na rynkach o wysokim potencjale wzrostu. Projekty inwestycyjne majà s∏u˝yç
wzmocnieniu dzia∏alnoÊci podstawowej Koncernu oraz budowie naszej pozycji regionalnego lidera. Wszystkie zostanà
poddane rygorystycznej analizie finansowej, m.in. pod kàtem osiàgni´cia zak∏adanej d∏ugoterminowej stopy wzrostu
ROACE. Analizowana b´dzie tak˝e ich wra˝liwoÊç na ró˝ne scenariusze rozwoju za∏o˝eƒ makroekonomicznych.
Wa˝nym elementem strategii jest tak˝e ewentualne poszerzenie do 2009 roku struktury Firmy o cz´Êç wydobywczà.
Taka decyzja jest rozwa˝ana z dwóch punktów widzenia: bezpieczeƒstwa dostaw ropy naftowej oraz rentownoÊci
inwestycji zwiàzanych bezpoÊrednio z dostawami.
LIST PREZESA ZARZÑDU
11
Zapewnienie bezpieczeƒstwa dostaw surowca ma zarówno dla Koncernu, jak i naszej Grupy Kapita∏owej, szczególne
znaczenie. PKN ORLEN dysponuje technicznymi mo˝liwoÊciami przerobu ropy nie tylko pochodzàcej zza wschodniej
granicy, ale równie˝ ze êróde∏ z innych cz´Êci Êwiata. Mimo perturbacji, które wystàpi∏y u jednego z naszych dotychczasowych dostawców, dzi´ki podj´tym krokom bezpieczeƒstwo dostaw nie jest zagro˝one.
Nowo powo∏any Zarzàd Koncernu podjà∏ tak˝e niezw∏oczne dzia∏ania zmierzajàce do poprawy efektywnoÊci operacyjnej
i przejrzystoÊci funkcjonowania Grupy Kapita∏owej. Nowo utworzony Pion Zarzàdzania Kosztami i Informatyki zajmie
si´ m.in. przygotowaniem nowego programu redukcji kosztów oraz budowà scentralizowanego systemu zakupów,
równie˝ docelowo we wszystkich podmiotach Grupy Kapita∏owej. Rozpocz´liÊmy tak˝e intensywne prace nad usprawnieniem zarzàdzania Grupà Kapita∏owà oraz jej efektywnà restrukturyzacjà, a tak˝e wdro˝eniem w Koncernie nowych
metod zarzàdzania kadrami. Temu celowi s∏u˝yç b´dzie wdro˝enie systemu zarzàdzania segmentowego, który obejmie
wszystkie kluczowe dziedziny dzia∏alnoÊci Koncernu i Grupy Kapita∏owej.
Zarzàd PKN ORLEN rozpoczà∏ prac´ pod moim kierownictwem w momencie nat´˝enia czynników negatywnie wp∏ywajàcych na przysz∏oÊç Koncernu. NiepewnoÊç co do planu konsolidacji regionalnej, konflikt Akcjonariuszy, powo∏anie
i przebieg prac komisji Êledczej, a przede wszystkim dotychczasowy wszechobecny wp∏yw polityki na Koncern to
elementy, z którymi przysz∏o nam si´ zmierzyç. SpoÊród czynników wewn´trznych najbardziej dotkliwy okaza∏ si´ brak
zasad ∏adu korporacyjnego, przejrzystoÊci zarzàdzania i poszanowania zasad etyki. Podj´liÊmy zdecydowane kroki
zmierzajàce do budowy nowego wizerunku ORLENU, prowadzàc otwartà polityk´ informacyjnà – zewn´trznà
i wewn´trznà. Chcemy przywróciç naszej Firmie dobre imi´, szacunek i zaufanie Akcjonariuszy, Klientów i Pracowników.
Zas∏ugujà na to przede wszystkim Pracownicy Koncernu, ludzie cz´sto zwiàzani z Firmà od lat i niezwykle oddani
swojej pracy.
Aby osiàgnàç postawiony cel, rozpocz´liÊmy proces zmiany kultury organizacyjnej Firmy. Podstaw´ do budowy nowej
kultury organizacyjnej b´dà stanowiç zasady kodeksu etycznego. Chcemy, aby z jego zapisami uto˝samia∏ si´ ka˝dy
Pracownik Grupy Kapita∏owej ORLEN. Nale˝y mieç jednak ÊwiadomoÊç, ˝e jest to proces wieloletni, wymagajàcy mi´dzy
innymi wprowadzenia znacznych zmian w systemach kadrowych pod wzgl´dem oceny, wynagradzania i motywowania
Pracowników.
W styczniu 2005 roku nasza Spó∏ka przyj´∏a do realizacji regu∏y ∏adu korporacyjnego zaproponowane przez Gie∏d´
Papierów WartoÊciowych w Warszawie SA. Stosowanie tych regu∏ chcemy odpowiednio rozszerzyç równie˝ na spó∏ki
Grupy Kapita∏owej. PodpisaliÊmy si´ równie˝ pod zasadami Êwiatowej Inicjatywy Partnerstwo przeciw Korupcji,
zobowiàzujàc si´ tym samym do braku tolerancji dla tego typu poczynaƒ.
12
PKN ORLEN SA RAPORT ROCZNY 2004
Szanowni Paƒstwo,
Zak∏ad Produkcyjny w P∏ocku zaliczany jest pod wzgl´dem technologicznym do pierwszej dziesiàtki rafinerii europejskich.
Udzia∏ we Wspólnym Rynku umo˝liwia nam zdyskontowanie tego faktu. RównoczeÊnie obarcza nas dodatkowymi
kosztami wynikajàcymi z uczestnictwa w europejskich systemach bezpieczeƒstwa energetycznego i ekologicznego.
Przysz∏oÊç ORLENU zale˝y od tego, jak skutecznie stawimy czo∏a obecnym warunkom regionalnego rynku. Jestem
przekonany, ˝e realizacja nowej strategii Koncernu doprowadzi nas do uzyskania pozycji regionalnego lidera i zapewni
naszym Akcjonariuszom oczekiwany wzrost wartoÊci Firmy.
Akcjonariusze pozytywnie oceniajà nasze dotychczasowe dzia∏ania, dajàc temu wyraz poprzez kolejne wzrosty notowaƒ
naszych akcji. Od momentu powo∏ania nowego Zarzàdu 18 paêdziernika 2004 roku do koƒca I kwarta∏u 2005 roku
notowania walorów PKN ORLEN wzros∏y o 31,9%, gdy równoczeÊnie wskaênik wzrostu dla WIG 20 wyniós∏ 11,8%.
Z satysfakcjà przyj´liÊmy informacj´, i˝ „Gazeta Gie∏dy PARKIET” uzna∏a walory PKN ORLEN za „Najlepszà inwestycj´
w spó∏k´ gie∏dowà z WIG 20 w 2004 roku”.
Miniony rok by∏ wyjàtkowym w historii Spó∏ki, nie tylko pod wzgl´dem operacyjnym, ale równie˝ jubileuszowym.
W 2004 roku zbieg∏y si´ w czasie trzy wa˝ne rocznice. ObchodziliÊmy 5 lat istnienia PKN ORLEN, nie zapominajàc
o jubileuszach jego prawnych poprzedników: 60-leciu powo∏ania Centrali Produktów Naftowych i 45-leciu Petrochemii
P∏ock. Rocznice to czas przywo∏ania wartoÊci, jakimi kierowa∏y si´ poprzednie pokolenia, budujàc powojennà histori´
bran˝y naftowej i jakimi my powinniÊmy kierowaç si´ dziÊ, by nie zaprzepaÊciç ich dorobku i pracy. Aby oddaç szacunek
wszystkim, którzy przez dziesiàtki lat pracowali na dzisiejszà pozycj´ PKN ORLEN, cz´Êç niniejszego raportu poÊwi´cona
zosta∏a historii wszystkich trzech firm i wspomnieniom pracowników.
Koƒczàc, dzi´kuj´ wszystkim Pracownikom Grupy Kapita∏owej PKN ORLEN za ich codzienny wysi∏ek budujàcy wartoÊç
naszego Koncernu. Na r´ce Przewodniczàcego sk∏adam równie˝ podzi´kowanie Radzie Nadzorczej za wyt´˝onà prac´,
merytoryczne wsparcie i zaufanie pozwalajàce Zarzàdowi realizowaç jego misj´.
Przed nami realizacja strategicznych zadaƒ, jakie wyznaczyliÊmy na rok 2005 i lata kolejne. Liczymy na dalsze wsparcie
Akcjonariuszy, Rady Nadzorczej i Pracowników oraz ˝yczliwoÊç i lojalnoÊç naszych Klientów.
Igor Chalupec
Prezes Zarzàdu
PKN ORLEN SA
LIST PREZESA ZARZÑDU
13
Zarzàd PKN ORLEN SA
na zdj´ciu w kolejnoÊci od lewej stojà:
Wojciech Heydel
Janusz WiÊniewski
Andrzej Macenowicz
Wiceprezes Zarzàdu
Wiceprezes Zarzàdu
Wiceprezes Zarzàdu
Prezes Zarzàdu,
ds. Sprzeda˝y Detalicznej
ds. Operacyjnych
ds. Zarzàdzania Kadrami
Generalny Dyrektor
i Administracji
14
PKN ORLEN SA RAPORT ROCZNY 2004
Igor Chalupec
Pawe∏ Szymaƒski
Cezary Smorszczewski
Jan Maciejewicz
Cz∏onek Zarzàdu
ds. Finansowych
Wiceprezes Zarzàdu
ds. Inwestycji Kapita∏owych
i Grupy Kapita∏owej
Wiceprezes Zarzàdu
ds. Zarzàdzania Kosztami
i Informatyki
ZARZÑD PKN ORLEN SA
15