List informacyjny nr 6-2016

www.euwp.eu
BIURO PREZYDENTA: „Novinagård”, Ängahusvägen 22, 261 76 Asmundtorp, SWEDEN
[email protected]
Drogie Koleżanki i Drodzy Koledzy!
Przesyłam Wam ostatnią, szóstą edycję listu informacyjnego, obejmującą bieżące,
ważne dla EUWP wydarzenia w listopadzie i grudniu tego roku. Najważniejsze, to Rada
Prezesów w Pułtusku i Konferencja poświęcona Brexitowi. List przynosi niestety smutną
wiadomość z Budapesztu, o śmierci naszego kolegi Genka Korka. W poprzednim liście,
nr 5, zostało wymienione zdjęcie na str.7, z jubileuszowych uroczystości w Wiedniu. List
jest dostępny dla wszystkich na naszej stronie internetowej. Dziękując Wam za
współpracę, serdecznie wszystkich pozdrawiam, życzę udanego Sylwestra i wszelkiej
pomyślności w Nowym roku 2017.
Prezydent EUWP - Tadeusz Adam Pilat
Brexit - konferencja na Uniwersytecie Warszawskim
Zmarł Eugeniusz Korek
Obchody Święta Niepodległości w Warszawie
Rada Prezesów EUWP
II Forum Młodych Polaków na Ukrainie
10 lat organizacji Together-Razem z Cork
Polsko-Węgierskie Forum Młodzieżowe w Budapeszcie
Spotkanie Premier Szydło z Polonią w Londynie
Spotkanie Prezydenta z Polonią w Sztokholmie
Finał XXV Konkursu Recytatorskiego „Kresy”
Wybory w Związku Polaków na Białorusi
Polski poseł w rumuńskim parlamencie
Wizyta Premier Szydło na Zaolziu
Apel liderów polonijnych w Wielkiej Brytanii
Polonijne spotkania opłatkowe
str. 1
str. 3
str. 3
str. 4
str. 5
str. 6
str. 6
str. 7
str. 7
str. 8
str. 9
str. 9
str. 9
str. 10
str. 10
* * *
10 listopada na Uniwersytecie Warszawskim, w Sali Balowej Pałacu Tyszkiewiczów-Potockich na Krakowskim
Przedmieściu odbyła się konferencja pt. „Brexit – konsekwencje oraz inne zagrożenia dla Polonii w Europie opinie i prognozy”. Konferencję objął honorowym patronatem Stanisław Karczewski, Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej a patronatem medialnym TVP Polonia. Organizatorem konferencji była Europejska Unia
Wspólnot Polonijnych (EUWP), Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” oraz Instytut Europeistyki Wydziału Nauk
Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. W konferencji udział wzięło 14
naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego i z innych wyższych uczelni, 21 prezesów organizacji członkowskich
EUWP, zaproszeni goście oraz zainteresowani pracownicy naukowi i studenci. Z Wielkiej Brytanii przybyła
zaproszona przez organizatorów siedmioosobowa grupa ekspercka.
Konferencję zainaugurował Tadeusz Adam Pilat – Prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych, który
powitał uczestników i zaproszonych gości. W imieniu Uniwersytetu Warszawskiego, gospodarza konferencji
wystąpił Prof. dr hab. Konstanty Adam Wojtaszczyk – Dyrektor Instytutu Europeistyki WNPiSM UW.
1
Jako pierwszy zabrał głos Wicemarszałek Senatu RP Adam Bielan i odczytał list do prezydenta EUWP i uczestników
konferencji od Marszałka Senatu RP, Stanisława Karczewskiego. Kolejno zabrali głos goście konferencji: Longin
Komołowski – Prezes Stowarzyszenia ”Wspólnota Polska”, Kazimierz Kuberski – Dyrektor Biura ds. Kontaktów z
Polonią w Kancelarii Prezydenta RP i Wojciech Tyciński – Zastępca Dyrektora Departamentu Współpracy z Polonią
i Polakami za Granicą MSZ. Gośćmi konferencji byli też: Beata Brzywczy - Zastępca Dyrektora Departamentu
Konsularnego MSZ, Romuald Łanczkowski – Dyrektor Biura Polonijnego Kancelarii Senatu RP, Hanka Gałązka Wiceprzewodnicząca Rady Krajowej Stowarzyszenia „Wspólnota Polska" oraz Bożena Retelewska - Pierwszy Radca
w Departamencie Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą MSZ. Specjalnym, naukowym gościem konferencji
była Prezes ZUS, Prof. dr hab. Gertruda Uścińska. Zarówno Marszałek Senatu, Stanisław Karczewski w swym liście,
jak i pozostali goście podkreślali w swych wystąpieniach aktualność tematu i nadzwyczajną wagę zorganizowania
konferencji.
Obrady konferencji toczyły się w trzech panelach dyskusyjnych poświęconych kolejno konsekwencjom Brexitu,
zagrożeniom nacjonalistycznym i prognozom
rozwoju sytuacji Polonii w Europie.
W
pierwszym
panelu
–
brytyjskim,
zatytułowanym „Sytuacja w kraju i wpływ
Brexitu na sytuację Polonii w Wielkiej Brytanii”,
moderowanym
przez
Dr
Małgorzatę
Kaczorowską z Instytutu Nauk Politycznych
WNPiSM UW wystąpili: Dr Przemysław Biskup z
Instytutu Europeistyki WNPiSM UW – Brexit –
„Analiza prawno-ustrojowa”, Prof. dr hab. Artur
Nowak-Far ze Szkoły Głównej Handlowej w
Warszawie – „Ekonomiczne konsekwencje
Brexitu dla Wielkiej Brytanii”, Dr hab. Maciej
Duszczyk, Prorektor ds. naukowych UW – „Brexit a migracje. Czy Polacy pozostaną w Wielkiej Brytanii?”, Prof. dr
hab. Gertruda Uścińska, Prezes ZUS – „Wpływ Brexitu na dostęp obywateli UE do brytyjskiego rynku pracy i
koordynację systemu zabezpieczenia społecznego”, Tadeusz Stenzel, Prezes Zjednoczenia Polskiego w Wielkiej
Brytanii – „Reakcja organizacji polonijnych i społeczeństwa brytyjskiego na wyniki referendum”, Krystyna Olliffe,
Prezes Polskiej Macierzy Szkolnej w Wielkiej Brytanii – „Brexit zagrożeniem dla uczącej się młodzieży” oraz red.
Jakub Krupa z Polskiej Agencji Prasowej w Wielkiej Brytanii – „Ocena Brexitu i jego konsekwencji przez prasę
brytyjską”. W drugim panelu – Europejskim, zatytułowanym „Nacjonalistyczne zagrożenie dla Polonii w krajach
europejskich”, moderowanym przez Prof. dr hab. Wojciecha Łukowskiego z Instytutu Nauk Politycznych WNPiSM
UW wystąpili: Dr Przemysław Biskup, Instytut Europeistyki WNPiSM UW – „Nacjonalizm angielski w kontekście
2
Brexitu”, Dr Justyna Miecznikowska, Instytut Europeistyki WNPiSM UW – „Nastroje antyimigracyjne w Austrii a
sytuacja Polonii w Austrii”, Dr Karol Kostrzębski, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie –
„Współczesny nacjonalizm w Niemczech, jako zagrożenie dla Polonii”, Dr hab. Anna Sroka, Instytut Nauk
Politycznych WNPiSM UW – „Hiszpania wobec imigracji” oraz Wiesław Lewicki, Dyrektor Europejskiego Instytutu
„Polonicus”, wiceprezydent EUWP – „Stosunek środowisk polonijnych do ruchów nacjonalistycznych w Europie”.
W trzecim panelu - opinie, zatytułowanym
„Prognozy dalszego rozwoju sytuacji Polaków w
Wielkiej Brytanii i w Europie po Brexicie”,
moderowanym przez Tadeusza Adama Pilata,
Prezydenta EUWP wystąpili naukowcy i grupa
ekspercka z Wielkiej Brytanii w składzie: Dr hab.
Izabela Grabowska, prof. Uniwersytetu SWPS –
Ośrodek Badań nad Migracjami UW, Uniwersytet
SWPS, Dr hab. Piotr Wawrzyk – Instytut
Europeistyki WNPiSM UW, Wiktor Moszczyński
– brytyjski polityk, działacz Zjednoczenia
Polskiego w Wielkiej Brytanii, Elżbieta Kardynał
– Dyrektor Gen. European’s Welfare Association
CIC, powiernik ZPwWB, Magdalena Grzymkowska – Redakcja „Tydzień Polski” w Wielkiej Brytanii, Gosia McKane –
Dyrektor Fundacji Merseyside Polonia, Liverpool oraz red. Jakub Krupa – Polska Agencja Prasowa w Wielkiej
Brytanii.
Podsumowania naukowego obrad dokonała Dr
Jadwiga Nadolska – Zastępca Dyrektora
Instytutu Europeistyki WNPiSM Uniwersytetu
Warszawskiego a zebrane opinie i prognozy
dotyczące
dalszego
rozwoju
sytuacji
zaprezentowała Teresa Sygnarek – Sekretarz
Generalna EUWP. Zostaną one wraz z wszystkimi
wystąpieniami
naukowców
i
ekspertów
opracowane
i
wydane
w
formie
pokonferencyjnej publikacji. Przyjęta formuła
konferencji dała szansę na skonfrontowanie
głębokiej analizy prognoz naukowych z
praktycznym spojrzeniem zaangażowanych
działaczy polonijnych. Prezydent EUWP, Tadeusz Adam Pilat dokonał zamknięcia obrad, po czym uczestnicy zostali
zaproszeni przez Prezesa Longina Komołowskiego na poczęstunek do siedziby Stowarzyszenia „Wspólnota
Polska”.
Z żalem informujemy, że 10 listopada br. w Budapeszcie, po trudnej walce z ciężką
chorobą odszedł nasz polonijny Kolega Eugeniusz Korek. Przeżył 68 lat, do ostatnich
chwil życia był prezesem Stowarzyszenia Kulturalnego im. J. Bema na Węgrzech.
Od 1978 roku był członkiem Stowarzyszenia, wielokrotnie pełnił funkcję członka
zarządu, przed dwie kadencje był zastępcą prezesa Stowarzyszenia, a od 16 marca
2014 roku aż do chwili obecnej – prezesem. Spotykaliśmy go wielokrotnie, jako
uczestnika Rad Prezesów i Zjazdów EUWP. Był powszechnie lubianym dobrym kolegą,
pogodnym i rzeczowym uczestnikiem naszych dyskusji i spotkań. W marcu tego roku
został odznaczony przez Prezydenta Andrzeja Dudę Krzyżem Kawalerskim Orderu
Zasługi RP. Poprzednio był odznaczony Medalem Rady Ochrony Pamięci Walki
i Męczeństwa oraz był laureatem nagrody „Za Zasługi dla Węgierskiej Polonii”.
3
12 listopada, w Radzie Prezesów EUWP w Pułtusku, udział wzięło 31 prezesów naczelnych organizacji
członkowskich EUWP z 28 krajów europejskich, w tym czterech członków Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy
Marszałku Senatu RP. Wielogodzinnym obradom przewodniczył prezydent EUWP, Tadeusz Adam Pilat. Senator
Artur Warzocha, wiceprzewodniczący Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą odczytał list,
Marszałka Senatu RP Stanisława Karczewskiego, skierowany do uczestników zebrania. Gośćmi Rady Prezesów,
którzy zabierali głos w dyskusji byli również:
senator Maciej Łuczak, wiceprzewodniczący
Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za
Granicą, senator Andrzej Pająk, Longin
Komołowski, prezes Stowarzyszenia „Wspólnota
Polska”, Kazimierz Kuberski, dyrektor Biura do
Spraw Kontaktów z Polakami za Granicą w
Kancelarii Prezydenta RP, Joanna Fabisiak, poseł
na Sejm RP i Marek Różycki, sekretarz generalny
SWP. Wystąpili też goście polonijni zza oceanu:
Bożena Kamiński, wiceprezes Kongresu Polonii
Amerykańskiej, Teresa Berezowski, członek
zarządu Kongresu Polonii Kanadyjskiej oraz
Leszek Wikariusz, prezes Rady Naczelnej Polonii Australijskiej. W trakcie obrad przyjęto sprawozdanie sekretariatu
za ostatni rok działalności oraz sprawozdanie finansowe. Podjęto decyzję o zarejestrowaniu EUWP w Brukseli.
Skreślono z listy organizacji członkowskich 2 organizacje i przejęto w poczet członków EUWP jedną nową
organizację: Europejski Instytut „Polonicus”. Przyjęto też preliminarz budżetowy i plan pracy na rok 2017. W
dyskusji zwrócono uwagę na różnorodność
składów i funkcjonowania polonijnych rad
konsultacyjnych
przy
placówkach
dyplomatycznych RP. Ponieważ część tych rad
nie spełnia oczekiwań środowisk polonijnych,
zebrani uznali, że zaistniała konieczność
uregulowania
zasad
powoływania
i
funkcjonowania tych rad. Część dyskusji z
udziałem zaproszonych gości poświęcono nowym
zasadom finansowania działalności polonijnej
przez Senat RP i Polonijnej Radzie Konsultacyjnej.
Powrót środków polonijnych do Senatu przyjęto
z dużym poparciem i nadzieją na znaczną
poprawę sytuacji. Również pozytywnie przyjęto
ponowne utworzenie po czteroletniej przerwie Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu IX kadencji.
Zebrani podkreślili jednak, że uległa zmianie treść uchwały Senatu o sposobie ustalania składu Rady
Konsultacyjnej. Z szacunkiem podkreślono integralność decyzji Marszałka Senatu w tej sprawie, ale zebrani
zwrócili uwagę na brak w Radzie reprezentacji
niektórych dużych środowisk polonijnych oraz
na powołanie w kilku organizacjach innych osób
zamiast demokratycznie wybranych prezesów
tych organizacji. Podkreślono, że w VI i VII
kadencji zasady powoływania członków Rady
były niestety podobne. W końcowym
podsumowaniu,
przewodniczący
obrad
przypomniał, że zasada wzajemnej życzliwości i
zrozumienia
jest
podstawą
współpracy
społecznej, zarówno wewnątrz organizacji, jak i
w kontaktach z władzami i innymi instytucjami.
Europejska Unia Wspólnot Polonijnych z nadzieją przyjmuje zachodzące pozytywne zmiany w relacjach Polonii z
krajem. Ofiarowujemy polskim władzom i Stowarzyszeniu „Wspólnota Polska” szczerą wolę jak najszerszej
życzliwej współpracy, oczekując pełnej, partnerskiej wzajemności.
4
W dniach 17-20 listopada, w Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku po raz drugi
odbyło się Forum Młodych Polaków. Do dawnego Stanisławowa przyjechali młodzi działacze i liderzy środowiska
polskiego ze Lwowa, Kijowa, Winnicy, Żytomierza, Chmielnickiego, Zdołbunowa, Czerniowiec, Sądowej Wiszni,
Drohobycza, Użhorodu, Odessy, byli też obecni mieszkańcy Iwano-Frankiwska.
Wydarzenie odbyło się przy wsparciu Konsulatu Generalnego RP we Lwowie oraz Stowarzyszenia "Wspólnota
Polska", zadanie współfinansowane w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczpospolitej Polskiej nad Polonią i
Polakami za granicą.
Trzy dni szkoleń były przeznaczone na integrację
grupy, radzenie sobie z przeciwnościami,
rozwiązywanie problemów oraz tworzenie i
pisanie projektów. Każda grupa na zakończenie
forum musiała napisać projekt, spełniający
wszystkie konieczne warunki. W piątek młodzież
rozpoczęła dzień wizytą w czarnym Lesie, w
miejscu gdzie w 1941 roku Niemcy dokonali
mordu na przedstawicielach polskiej inteligencji
w Stanisławowie. O zbrodni niemieckiej i o
pracach w miejscu pamięci opowiadał Witalij
Czaszczin, prezes Towarzystwa Kultury Polskiej
„Przyjaźń”, które opiekuje się upamiętnieniem w
miejscu kaźni. Dzięki tej wizycie goście forum
mogli zapoznać się z bolącym fragmentem historii Polaków. Organizatorem Forum Młodych Polaków już po raz
drugi była Maria Osidacz, dyrektor Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku. Sukces
ubiegłorocznego wydarzenia skłonił CKPiDE do powtórzenia zjazdu przedstawicieli młodzieży polskiej na Ukrainie.
Ostatniego dnia forum Centrum Kultury Polskiej i Dialogu Europejskiego odwiedziła Katarzyna Sołek, zastępca
konsula generalnego we Lwowie i Emilia Chmielowa, prezes Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie.
Na zakończenie tegorocznych warsztatów zespoły zaprezentowały mikroprojekty, przeznaczone na działalność w
swoich miejscowościach. Mikroprojekty zostaną dofinansowane, a twórcy projektów będą musieli się potem z
nich rozliczyć. Jak zaznaczyła dyrektor CKPiDE, w ten sposób uczestnicy mają uczyć się pracy w mikroprojektach.
W dniu 25 listopada 2016 w prestiżowej Sali konferencyjnej hotelu River Lee w Cork odbyły się uroczystości
obchodów 10-lecia działalności Centrum Together-Razem. Na uroczystość zaproszeni zostali wyjątkowi goście,
współpracownicy organizacji , członkowie oraz wolontariusze organizacji. To właśnie dla nich szczególnie był ten
wieczór, podczas którego mogli spędzić więcej czasu razem i przedstawić swoim bliskim organizacje w której
działają oraz wznieść toast za minione 10 lat.
Uroczystość prowadzona była przez dyrektor Together-Razem, Katarzynę Gołębiowska, która podziękowała za
wsparcie i towarzyszenie w rozwoju organizacji wszystkim zaangażowanym. Wieczór otworzył swoją przemowa
Burmistrz Cork Fergal Dennehy, który mówił o trudnych doświadczeniach migracji i trudnościach jakie spotykają
migranci w nowym otoczeniu. Zapewniał, że Irlandia i Irlandczycy są otwarci i doceniają wkład i różnorodność jaką
Polacy wnoszą w życie codzienne w Irlandii. Wspominał, jako rdzenny Corkowianin, że dorastał w hermetycznym
środowisku bez innych narodowości a teraz słyszy język polski wszędzie i cieszy się ze Cork jest taki kolorowy w
obecnych czasach. Podziękował za działalność Together-Razem, organizacji, którą zna od 2006 roku. David
Stanton, Minister Sprawiedliwości, odpowiedzialny za integrację, w swoim przemówieniu, podkreślił znaczącą rolę
jaką odgrywa Together-Razem w przygotowywanej strategii integracyjnej rządu irlandzkiego i potrzebę rozwoju
tego modelu działalności. Minister bardzo dobrze był zorientowany w aspektach działania Together-Razem,
zapewniał o wieloletnim wsparciu i szacunku do ciężko pracujących Polaków w Irlandii. Katarzyna Smoter,
Kierownik Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Dublinie zapewniła o przychylności tej placówki
dyplomatycznej dla działań Together-Razem i wskazała ze modelowy przykład działania wsparcia integracji jest
znany i rozpoznawany w całej Europie.
5
W imieniu Zarządu organizacji głos zabrał dyrektor Together-Razem Cian Moriarity, który przyrównał działalność
Together-Razem do działań matki, która przypomina znany świat i sprawia ze można czuć się dobrze – jak u siebie.
Wojciech Białek, Dyrektor Zarządzający Together-Razem jeszcze raz podziękował wszystkim osobom
zaangażowanym w codzienną działalność Centrum i przedstawił historie organizacji, jej zasady zarządzania,
kontroli finansowej oraz grupy docelowe klientów. Zaprezentował przegląd stałych projektów oraz nowy projekt
„Bez granic”, który aktualnie jest realizowany dzięki środkom z funduszy europejskich. Z raportu przedstawionego
wynika iż w okresie 10 lat działalności Centrum, aż 8548 osób otrzymało różną formę wsparcia.
Kolejnym punktem uroczystości było wręczenie
przez
dyrektor
Katarzynę
Walkowską
wyróżnień,
przyznanych
osobom
oraz
instytucjom, szczególnie zasłużonym dla
Centrum Together-Razem oraz społeczności
polskiej w Cork.
Brendan Dempsey z organizacji Saint Vincent de
Paul, uhonorowany został tytułem Friend of
Together-Razem –Przyjaciel Centrum TogetherRazem, za wspieranie od 2006 Together-Razem
i pomoc w organizacji cotygodniowych dyżurów
w siedzibie SVP a szczególnie zaangażowanie się
w pomoc bezdomnym Polakom.
John Hartnett manager Blackpool Shopping
Centre, otrzymał tytuł „Donor of the Year” Darczyńca Roku za nieocenione wsparcie finansowe i organizacyjne podczas tegorocznego Festiwalu PolskaEire.
Dave Collins otrzymał tytuł „Supporter of the Year” za przychylność dla Polonii w Cork i kontrolę finansów
Centrum. Tygodnik Nasz Głos z Dublina otrzymał tytuł „Friendly Polish Media” za rzetelne, bezstronne
dziennikarstwo oraz obiektywne informowanie Polaków o tym co się dzieje w Irlandii. Po nagrodach przyszedł
czas na chwilę rozrywki w wykonaniu Zofii Piwowarek i specjalnie przygotowany na tę okazję jubileuszowy tort,
który został pokrojony przez burmistrza Fergala Dennehy.
Centrum Together-Razem powstało w listopadzie 2006 i od 10 lat działa na terenie hrabstwa Cork. Promując
integrację oferuje wsparcie i programy edukacyjne dla Polaków. Jubileuszowa uroczystość była okazją do
podsumowania tej dekady działalności.
Dnia 26 listopada br. w Budapeszcie w sali paradnej prezydenta Budapesztu (Új Városháza) odbyło się I PolskoWęgierskie
Forum
Młodzieżowe
z
udziałem gości z Polski, Węgier oraz Austrii.
Patronat honorowy nad Forum zorganizowanym
przez Stołeczny Samorząd Polski sprawowali:
prezydent Budapesztu István Tarlós, dyrektor
generalny Fundacji Rozwoju systemu Edukacji dr
Paweł Poszytek i rzecznik narodowości polskiej
w ZN Węgier dr Csúcs Lászlóné Halina, a
finansowo wsparło Stowarzyszenie "Wspólnota
Polska".
Wśród gości Forum obecni byli m.in. Kazimierz
Kuberski - dyrektor Biura ds. Kontaktów z
Polakami za Granicą w Kancelarii Prezydenta RP,
dr Csúcs Lászlóné Halina - rzecznik
narodowości polskiej w ZN Węgier, Marcin
Sokołowski - konsul RP w Budapeszcie, Krzysztof Łachmański - wiceprezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska",
Andrzej Wyczawski - dyrektor Programu Erasmus+ i członek zarządu Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, Tamás
Török - dyrektor departamentu w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich RW, Csongor Széles - dyrektor
departamentu ds. młodzieży w MZL RW, Teresa Kopeć - prezes Forum Polonii w Austrii, polska, polonijna
i węgierska młodzież akademicka m.in. z Wrocławia, Pécsu i Budapesztu.
6
Ważnym elementem Forum było podpisanie listu intencyjnego dotyczącego nawiązania współpracy pomiędzy
Wspólnotą Polskich Organizacji w Austrii Forum Polonii a Stołecznym Samorządem Polskim w Budapeszcie w
zakresie: współpracy merytorycznej w zakresie współorganizacji konferencji naukowych i popularnonaukowych;
wspierania merytorycznego przygotowania oraz uczestnictwa w przedsięwzięciach obejmujących programową
działalność Stron; współpracy w dziedzinie przepływu informacji; wzajemnej promocji działalności i osiągnięć;
promocji Polski, polskiej kultury i nauki na Węgrzech i w Austrii; a także wspierania osiągnięć młodych Polaków w
obu krajach.
Bogata i ciekawa była warstwa merytoryczna konferencji. W programie forum przewidziano też interaktywną
rozmowę z młodzieżą moderowaną przez Miklósa Mitrovitsa, a całość zakończył interesujący występ zespołu
młodzieżowego AZNAP Projekt z Budapesztu. Funkcję gospodyni Forum pełniła przewodnicząca Stołecznego
Samorządu Polskiego w Budapeszcie dr Dorota Várnai, która podkreśliła, iż celem przewodnim Forum jest
integracja i aktywizacja młodzieży do działalności polonijnej, a także poszukiwanie jej nowych form
odpowiadających na zapotrzebowania i zainteresowania młodych ludzi, a wszystko to w kontekście "Tożsamość Kultura - Historia".
W poniedziałek, 28 listopada rządowa delegacja pod przewodnictwem premier Beaty Szydło przeprowadziła w
Londynie pierwsze polsko-brytyjskie konsultacje międzyrządowe. Spotkanie z Polonią w Ambasadzie Polski było
ostatnim punktem wizyty w Wielkiej Brytanii. Podczas spotkania z Polakami mieszkającymi w Wielkiej Brytanii
premier Beata Szydło mówiła o przebiegu polsko-brytyjskich konsultacji międzyrządowych. Podkreślała, że jednym
z powodów ich podjęcia była kwestia Polaków mieszkających na Wyspach. Zapewniła, że polski rząd chce, by
Polonia czuła się bezpieczna i miała świadomość tego, że polskie państwo będzie ją wspierać. „Wracajcie Ci, którzy
macie taką wolę – mogę zapewnić, że Polska przyjmie Was z otwartymi ramionami”. Premier Beata Szydło
zapewniła jednocześnie, że wszyscy, którzy
zdecydują się zostać, mogą liczyć na wsparcie i
opiekę ze strony ojczyzny. Zaznaczyła, że dla
Polski i Wielkiej Brytanii nadchodzące miesiące i
lata, to jest czas, który jeśli będzie dobrze
wykorzystamy będzie przynosił naszym krajom
bardzo dobre rezultaty. Jednocześnie zapewniła,
że dla jej rządu sprawy polskich obywateli, bez
względu na to gdzie żyją, są najistotniejsze i
najważniejsze. Nie ma istotniejszej sprawy niż
Polska i Polacy. „Robimy wszystko, by tę służbę
którą powierzyli nam obywatele, pełnić jak
najmądrzej i jak najskuteczniej” – podkreślała
premier.
„Wprowadzamy
zmiany,
które
zmieniają Polskę na lepsze. Wprowadzamy
zmiany, które mam nadzieję, będą zachęcające do powrotu” – mówiła premier Beata Szydło.
Premier Szydło podkreślała, że polskie państwo ma obowiązek zawsze i wszędzie stać po stronie swoich obywateli
i wspierać wszystkich Polaków, którzy są rozsiani po całym świecie. Jednocześnie premier Beata Szydło dziękowała
za to, że Polonia i Polacy za granicą, są najlepszymi ambasadorami kraju. „Polacy – dumny naród. Polacy – ludzie
pracowici. Polacy – ludzie mądrzy, otwarci, tolerancyjni. A Polska to piękny, bezpieczny kraj” – podkreślała.
29 listopada, Prezydent Andrzej Duda z Małżonką rozpoczęli trzydniową oficjalną wizytę w Szwecji od spotkania z
Polonią w Sztokholmie. Prezydent wręczył zasłużonym działaczom Rady Uchodźstwa Polskiego i Kongresu Polaków
w Szwecji odznaczenia państwowe i podziękował im za kultywowanie polskiej tradycji i historii. Krzyżem
Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi w działalności na rzecz środowisk polonijnych w
Szwecji, za promowanie polskiej kultury i historii” została odznaczona Jolanta Halkiewicz, a Krzyżem Kawalerskim
Orderu Odrodzenia Polski Janusz Górczyński i Tadeusz Opałko.
7
Tadeusz Rzeszótko otrzymał Krzyż Wolności i Solidarności „za zasługi w działalności na rzecz niepodległości i
suwerenności Polski oraz respektowania praw człowieka w PRL”. Prezydent podziękował działaczom
polonijnym „za pamięć o rodakach w kraju w
trudnych czasach, kiedy ze Szwecji do Polski szła
pomoc, którą państwo organizowaliście, także
pomoc medyczna. Za dbanie o polską rację
stanu, za dbanie o to, by kiedy mówi się w
Szwecji o historii Polski, to żeby była ona
przedstawiana
w
sposób
prawdziwy”.
Podziękował też polskim duchownym za
organizowanie lekcji religii, na które uczęszcza
ponad 800 dzieci w samym Sztokholmie.
Prezydent wyraził nadzieję, że Polacy
mieszkający za granicą, także w Szwecji, wrócą
do kraju, szczególnie ci, którzy wyjechali z Polski
w ostatnim czasie. Ambasador Wiesław Tarka
wręczył z kolei w imieniu szefa MSZ Witolda
Waszczykowskiego Odznaki Honorowe Bene Merito za działalność wzmacniającą pozycję Polski na arenie
międzynarodowej. Para prezydencka odbyła też spotkanie z królem Karolem XVI Gustawem i królową Sylwią. Szef
polskiego państwa spotkał się również z premierem Stefanem Loefvenem.
W sobotę, 10 grudnia zakończył się w Białymstoku XXV Konkurs Recytatorski dla Polaków z Zagranicy "Kresy", w
którym w związku z przypadającym w 2016 roku jubileuszem konkursu, w koncercie galowym wystąpili laureaci
kilku kategorii. Grand Prix konkursu Jury przyznało Katarzynie Stonawskiej z Czeskiego Cieszyna na Zaolziu w
Czechach. Pierwszą nagrodę zdobył Paweł Szutow z Sankt Petersburga (Rosja), drugą Żanna Loretta Białoszycka z
Winnicy (Ukraina), trzecią wspólnie Emil Szostak z Wilna (Litwa) oraz Natalia Popowicz z Czerniachowska (Rosja).
Konkurs „Kresy” ma służyć popularyzacji języka polskiego i literatury polskiej wśród Polaków z zagranicy. Jak
szacują organizatorzy ze Stowarzyszenia "Wspólnota Polska", biorąc pod uwagę wszystkie kategorie wiekowe i
szczeble eliminacyjne, w ciągu 25 lat istnienia w "Kresach" wzięło udział ok. 55 tys. recytatorów z 15 krajów.
Na finały w Białymstoku, które odbywają się w
grudniu, przyjeżdżają najlepsi recytatorzy w
najstarszej kategorii wiekowej (powyżej 16. roku
życia), wyłonieni w eliminacjach w swoich
krajach. W tym roku było to 29 recytatorów
m.in. z Białorusi, Litwy, Łotwy, Ukrainy, Czech,
Gruzji, Rumunii, Rosji, Kazachstanu i Ukrainy. Nie
dojechali recytatorzy z Estonii.
Kiedy konkurs powstawał, jedną z jego idei była
popularyzacja wśród Polaków z zagranicy
twórczości Adama Mickiewicza (jest on
patronem "Kresów"), dlatego wciąż przyznawana
jest nagroda za najlepszą interpretację jego
utworów. W tym roku otrzymała ją Elena
Graborova ze Smoleńska w Rosji. Rokrocznie w
swoich krajach o nagrody "Kresów" walczą również młodsi recytatorzy, w kategoriach: do 12 lat i przedziale
wiekowym 12-16 lat. Specjalnie na jubileusz 25-lecia konkursu, po raz pierwszy na sobotni koncert galowy w
Białymstoku zaproszono też grupę młodszych recytatorów, laureatów konkursu z Litwy i Białorusi.
Prezes Podlaskiego Oddziału Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Anna Kietlińska powiedziała, że organizatorzy
chcieli pokazać publiczności recytacje poezji dziecięcej w wykonaniu najmłodszych, różniące się od recytacji
młodzieży: „Założyliśmy sobie, że konkurs recytatorski, zwłaszcza w tej najmłodszej kategorii wiekowej, wspiera
bardzo naukę języka polskiego i daje nauczycielom narzędzia do tej nauki. Stąd nacisk kładziemy na tych
najmłodszych. Obserwujemy z roku na rok, że to są najciekawsze interpretacje".
8
W sobotę 10 grudnia, podczas IX Zjazdu nieuznawanego przez władze w Mińsku
Związku Polaków na Białorusi, odbyły się wybory do władz związku. Prezesem
ZPB na następną kadencję została Andżelika Borys. Prawo głosu miało 184
delegatów; Andżelikę Borys, która zgłosiła swoją kandydaturę w czasie
sobotniego zjazdu poparło 99 z nich. Mieczysław Jaśkiewicz, który pełnił funkcję
prezesa w minionej kadencji, zdobył 85 głosów. Andżelika Borys ma 43 lata i
pełniła już funkcję prezesa w latach 2005-2010 a w poprzedniej kadencji była
przewodniczącą Rady Naczelnej ZPB. W latach 2006-2009 pełniła też funkcję
sekretarza Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych, była też członkiem Rady
Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu RP VII Kadencji. Głosowanie, które
rozpoczęło się w południe czasu polskiego, poprzedziły sprawozdania komisji
kontrolno-rewizyjnej, a także dyskusje na temat systemu wyborów w ZPB i
udzielenie absolutorium dotychczasowym władzom. Następnie kandydaci
przedstawili swoje wizje kierowania strukturami nieoficjalnego ZPB. Oprócz
wyboru nowych władz celem Zjazdu było podsumowanie działalności w ciągu
ostatnich czterech lat, a także wyznaczenie kierunków działalności programowej na przyszłość.
Związek Polaków na Białorusi został zdelegalizowany przez władze w Mińsku w 2005 roku i od tamtej pory działa
w podziemiu. Równolegle funkcjonuje natomiast „oficjalny” prorządowy Związek Polaków na Białorusi, który
przejął majątek organizacji – 16 Domów Polskich i szkoły polskie w Grodnie i Wołkowysku.
11 grudnia, w wyniku wyborów parlamentarnych, posłem w rumuńskim
parlamencie z ramienia Związku Polaków w Rumunii wybrana została Victoria
Longher. Tę prestiżową funkcję z wyboru pełnił dotychczas jej mąż, Gerwazy
Longher, prezes Związku Polaków w Rumunii. Victoria Longher, ma 45 lat, jest
mężatką i matką trójki dzieci. Urodziła się w Nowym Sołońcu, w gminie Kaczyka.
Jest absolwentką Uniwersytetu w Krajowej, Wydziału Ekonomii i Zarządzania
Biznesem, dotychczas była menadżerem w firmie działającej w woj. Suczawa. W
Związku Polaków w Rumunii działa od 1990 r. Nowo wybrana posłanka
powiedziała m.in.: „Pragnę serdecznie podziękować za Państwa głosy, ponieważ
dzięki nim oraz okazanemu mi zaufaniu będziemy mogli kontynuować działania
podjęte przed laty przez kierownictwo Związku Polaków w Rumunii. Część z
projektów została już z powodzeniem zakończona, co dowodzi raz jeszcze, że
cała nasza społeczność znajduje się na dobrej drodze. To długa droga,
obejmująca działania, projekty i inwestycje – a wszystkie podejmowane są dla
polepszenia sytuacji całej naszej wspólnoty”.
W poniedziałek, 12 grudnia premier Beata Szydło wraz z premierem Sobotką spotkali się z mniejszością polską w
Czeskim Cieszynie. Szefowa rządu podziękowała Polakom mieszkającym na Zaolziu za podtrzymywanie polskiej
kultury, historii i tradycji. Podkreśliła, że to właśnie dzięki takiemu zaangażowaniu współpraca Polski i Czech może
być jeszcze lepsza. „To symboliczny dzień bo dzięki takim inicjatywom jeszcze bardziej pogłębiamy nasze relacje. Z
Republiką Czeską łączy nas wspólna historia, rzeczywistość, a także przyszłość w Europie. Przez budowanie
wzajemnej przyjaźni mamy wiele tematów do rozmowy oraz pole do współpracy w ramach Unii Europejskiej”–
powiedziała premier Beata Szydło.
Premier podziękowała też szefowi czeskiego rządu za wsparcie dla Polaków w Czechach, m.in. poprzez aktywnie
działające polskie szkolnictwo oraz fakt, że m.in. w czeskiej telewizji są wiadomości emitowane w języku
polskim. W swej wypowiedzi zwracając się do przedstawicieli mniejszości polskiej podkreśliła: „To nie powinno
dziwić bo między sąsiadami i przyjaciółmi tak właśnie powinno być, powinno istnieć zdrowe i wzajemne
zrozumienie. Przy tej okazji należy podkreślić jak ważnym elementem polskości jest zaangażowanie się w życie
9
lokalnej społeczności oraz edukacja w języku polskim. Zdaję sobie sprawę z wielkiego wysiłku wszystkich tych,
którzy pracują z młodzieżą na rzecz utrzymywania polskiego języka i szkół. Kultura, tradycja i przywiązanie do
historii – to najważniejsza misja jaką wykonujecie. I za to wam również dziękuję.”
Czterdziestu przedstawicieli Polonii w Wielkiej Brytanii, w większości z podwójnym obywatelstwem obu państw,
wystosowało w piątek list do brytyjskich posłów, apelując o podjęcie działań mających na celu zagwarantowanie
praw obywateli UE po Brexicie. List otwarty został opublikowany w parlamentarnym tygodniku “The House”, który
dociera do wszystkich deputowanych Izby Gmin i ich asystentów politycznych. Wśród osób podpisanych pod
tekstem są m.in. córka byłego prezydenta RP na uchodźstwie Jolanta Sabbat, weteran drugiej wojny światowej
major Otton Hulacki, dyrektor Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego w Londynie Joanna Młudzińska, a także
ludzie kultury, sztuki, biznesu i mediów. Inicjatorem listu był Wiktor Moszczyński, brytyjski polityk z Partii Pracy,
były radny londyńskiej dzielnicy Ealing. Autorzy przekonują w tekście, że złożenie gwarancji dotyczących pobytu
ponad trzech milionów obywateli Unii Europejskiej stanowiłoby akt dobrej woli przed zaczynającymi się w
przyszłym roku negocjacjami dotyczącymi wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, a także byłoby sygnałem
sprzeciwu wobec osób, które popełniały ataki motywowane nienawiścią wobec społeczności imigrantów, w tym
Polaków. Zdaniem przedstawicieli Polonii, odmowa zagwarantowania tych praw byłaby aktem zdrady wobec
oczekiwań ludzi, którzy byli zachęceni do przyjazdu z Polski, i mają ogromny, pozytywny wkład w brytyjską
gospodarkę. Polacy stanowią największą mniejszość narodową w Wielkiej Brytanii. Według ostatnich danych
urzędu statystycznego, mieszka ich tam około 986 tysięcy.
Polonijny opłatek w Budapeszcie. W niedzielę, 11 grudnia, w Budapeszcie Stołeczny Samorząd Polski podobnie
jak w latach ubiegłych wspólnie z Polskim Stowarzyszeniem Kulturalnym im. Józefa Bema do sali teatralnej przy ul.
Akademia 1 zaprosił budapeszteńską Polonię na
tradycyjne spotkanie opłatkowe.
Na spotkanie licznie przybyli członkowie
"polonijnej rodziny", ich przyjaciele Węgrzy,
obecny był Konsul RP na Węgrzech Marcin
Sokołowski wraz z małżonką, rzecznik
narodowości polskiej w ZN dr Csúcs Lászlóné
Halina, proboszcz Polskiej Parafii Personalnej ks.
Krzysztof Grzelak SChr. Funkcje gospodyń
spotkania pełniły panie dr Dorota Várnai
przewodnicząca SSP i Hanna Bíróné Hasznos
p.o.
prezesa
PSK
im. J. Bema, a okolicznościowe życzenia złożyła Polonii pani rzecznik podkreślając wagę jedności i dobra. Słowa
modlitwy wygłosił i opłatki pobłogosławił ksiądz proboszcz, a duchowo świętowanie ubarwił koncert kolęd w
wykonaniu solistki i Chóru św. Kingi i góralskie
kolędowanie kapeli "Somgorsi" z Białki
Tatrzańskiej.
Spotkanie opłatkowe Związku Polaków na
Litwie
Polacy ze wszystkich zakątków Litwy
zgromadzili się we wtorek 27 grudnia, w Domu
Kultury Polskiej w Wilnie na tradycyjnym
spotkaniu opłatkowym, które dla społeczności
polskiej już od 2003 roku organizuje Związek
Polaków na Litwie. Michał Mackiewicz, prezes
Związku Polaków na Litwie, poseł na Sejm RL
powitał przybyłych działaczy ZPL z Kłajpedy,
Kiejdan, Wędziagoły, Kowna, Święcian, Wisagini,
Solecznik, Trok, rejonu wileńskiego i z Wilna.
Świąteczne
spotkanie
zgromadziło
przedstawicieli oddziałów ZPL, polskich organizacji społecznych, samorządów, posłów, polskiej placówki
dyplomatycznej na Litwie, księży, działaczy kultury i oświaty, a także gości z Polski. Wszyscy przełamali się
10
opłatkiem składając nawzajem życzenia. Opłatki poświęcił ks. Daniel Narkun, wikary w kościele Najświętszej Maryi
Panny Królowej Rodzin w Podbrodziu. Życzenia polskiej społeczności na Litwie złożyła też Bożena Kamińska, poseł
na Sejm RP, przewodnicząca podkomisji stałej ds. mniejszości polskiej na Litwie w Komisji ds. Łączności z Polakami
za Granicą. Życzenia w imieniu Akcji Wyborczej
Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich
Rodzin złożył przewodniczący tej partii,
europoseł Waldemar Tomaszewski.
Wigilia Polaków w Rydze 15 grudnia Polacy z
Rygi
licznie
przybyli
na
spotkanie
bożonarodzeniowe, które miało miejsce w szkole
polskiej im. Ity Kozakiewicz. Wydarzenie było
efektem współpracy ryskiego oddziału Związku
Polaków na Łotwie, szkoły polskiej oraz
Ambasady RP w Rydze. Uczniowie po
mistrzowsku wykonali jasełka. Zabrzmiały
również polskie tradycyjne kolędy, zarówno w
wykonaniu najmłodszych, jak i Klubu Kultury
Polskiej „Polonez”. Polską wigilię zaszczycił po
raz kolejny Arcybiskup Zbigniew Stankiewicz i Ambasador RP Ewa Dębska.
Koncert świąteczny PZKO na Zaolziu 17 grudnia odbył się w trzynieckiej Trisii tradycyjny Koncert Świąteczny
zespołów folklorystycznych. Miał w tym roku już dziewiętnastą odsłonę. Od lat organizuje go Zarząd Główny
Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w
Republicze Czeskiej i ZPiT „Olza”. W pierwszej
jego części wystąpiły dziecięce zespoły
„Rozmarynek”,
„Zaolzioczek”
i
„Małe
Oldrzychowice”
przedstawiając
zabawy
pasterskie, tańce i kolędy. W przerwie była
okazja do nabycia świątecznych upominków,
zdobionych pierniczków czy ciast oferowanych
przez olzian i suszan. W drugiej części programu
zamiast tematyki świątecznej postanowiono
zaprezentować premierę wspólnego programu
zatytułowanego „Z biegiem Olzy”. W wykonaniu
zespołów „Górole”, „Zaolzi”, „Bystrzyca”,
„Oldrzychowice”,
„Olza”,
„Błędowice”
i
„Suszanie” przedstawiono życie i zwyczaje
ludowe od Góralije aż po Doły. Na zakończenie wszyscy mieli okazję przełamać się opłatkiem.
Spotkanie opłatkowe w Warszawie 20 grudnia, odbyło się w siedzibie Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w
Warszawie spotkanie opłatkowe, na które przybyli przedstawiciele instytucji współpracujących ze
Stowarzyszeniem. Uroczystość zaszczycili swą obecnością: Jan Dziedziczak, sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw
Zagranicznych, Marzenna Drab podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, Zbigniew Babalski
sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Mateusz Stąsiek, dyrektor Departamentu Współpracy z
Polonią i Polakami za Granicą i Filip Frąckowiak zastępca dyrektora TV Polonia. Przybył również ks. Biskup Wiesław
Lechowicz, który udzielił zebranym błogosławieństwa. W imieniu Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” przemówił
wiceprezes Dariusz Piotr Bonisławski. Prezydent EUWP, Tadeusz Adam Pilat złożył życzenia świąteczne w imieniu
całej organizacji a sekretarz EUWP i jednocześnie prezes Stowarzyszenia Dom Polski w Getafe–Madryt Andrzej
Janeczko, w imieniu Polonii hiszpańskiej. Zgromadzeni przedstawiciele gospodarzy i gości podzielili się opłatkiem
po czym wszyscy spożyli przygotowane przez „Dom Polonii” w Pułtusku tradycyjne, polskie potrawy wigilijne. W
części artystycznej piękne polskie kolędy wraz z zebranymi zaśpiewał chór Cantica Anima z Baru i chór Karolinka z
Brześcia.
11