Odpowiedź

Pytanie: - Czy z uwagi na problemy finansowe można zrezygnować z
dezynfekcji wstępnej narzędzi medycznych które z innych
powodów nie mogą w krótkim czasie po użyciu dotrzeć do
C.S. celem reprocesowania ?
Odpowiedź: - Dezynfekcja wstępna, połączona z myciem wstępnym (zwana
też pre-dezynfekcją) stanowi „pierwszy krok” na „technologicznej osi redukcji drobnoustrojów” w REPROCESOWANIU tj. w ponownej sterylizacji
wyrobów medycznych wielokrotnego czy też kilkukrotnego użycia. Predezynfekcja może być procesem inaktywacji drobnoustrojów o różnym
stopniu bójczości (niski, średni, wysoki), o poziomie odpowiednim do potencjalnego skażenia. O zastosowaniu właściwego procesu dezynfekcji
wstępnej, lub zastosowaniu innego kroku wstępnego decyduje wyłącznie
kierownik C.S. jako osoba odpowiedzialna za efekt finalny reprocesowania.
Inne niż pre-dezynfekcja (ekspozycja zanurzeniowa w preparacie myjąco- dezynfekcyjnym) kroki wstępne dekontaminacji, to również:
 nawilżanie bakteriostatyczne (zabezpieczające przed zasychaniem
i utrwalaniem zanieczyszczeń)
 nawilżanie i mycie ultradźwiękowe (dekontaminacja na drodze
usuwania zanieczyszczeń wraz z kontaminacją mikrobiologiczną)
 oczyszczanie wstępne z dezynfekcją wstępną w preparacie myjąco
dezynfekcyjnym w urządzeniu myjąco-dezynfekcyjnym w ekspozycji przepływowej – np. w myjko-płuczkach
 wstępne maszynowe mycie-dezynfekcyjne np. w małym urządzeniu
izolowanym
 itd.
Celem wspólnym wyszczególnionych kroków wstępnych jest:
1. dekontaminacja wstępna (usuwanie; inaktywacja) eliminująca duże
zanieczyszczenia i tym samym pomniejszająca zagrożenia skażeniem oraz chroniąca stanowiska i urządzenia dla kolejnych kroków
na „technologicznej osi redukcji drobnoustrojów” tj. mycia właściwego i dezynfekcji właściwej
2. eliminacja zagrożenia jakim może być namnażanie się drobnoustrojów w czasie, czyli wzrostu wielkości kontaminacji, jak również niekorzystnej zmianie charakteru tej kontaminacji (np.: agregaty, konglomeraty, kolonie śluzowe, biofilmy). Wzrost kontaminacji niekiedy
uniemożliwia osiągnięcie tzw. bezpiecznego skażenia wyjściowego
przed procesem sterylizacji (po dezynfekcji właściwej, które określa
się na optimum 103cfu./j.ster i dopuszcza 105cfu./j.ster
3. ochrona personelu przed zakażeniem szczególnie podczas działań
manualnych.
W związku z powyższym należy podkreślić że zanieczyszczenia biologiczne na narzędziach są doskonałą pożywką dla mikroorganizmów, które
nie tylko namnażają się, ale także dążą do stworzenia struktury umożli-
wiającej im przeżycie, czyli tworzą np. biofilm, którego rutynowe procesy
mycia i dezynfekcji nie są w stanie usunąć. Skutki obecności biofilmów na
narzędziach są znacznie bardziej kosztowne niż dezynfekcja wstępna.
Ponadto dezynfekcja wstępna z myciem wstępnym jest szczególnie
ważna w przypadku narzędzi zawierających przestrzenie trudnodostępne
np. mikronarzędzia laparoskopowe, neurochirurgiczne, kardiochirurgiczne
, okulistyczne i inne. W nowej wersji normy PN-EN ISO 13060:2014
przygotowywanej obecnie do wydania polskiego wprowadzono nowy termin „wąski prześwit” definiując występujące utrudnienia.
Dezynfekcję wstępną zaleca także WFHSS (Światowe Forum sterylizacji Szpitalnej) w publikacji autorstwa T. Miorini, W. Koller, D. Percin,
wydanie z 2012 r.
Zaprojektowana przez kierownika C.S. dezynfekcja wstępna np. ekspozycja w preparacie myjąco-dezynfekcyjnym w „miejscu skażenia” lub „w
drodze” (jezdne kontenery/wanienki dezynfekcyjne), jest często najważniejszym gwarantem efektu finalnego całości reprocesowania. Transport
tzw. „na sucho” nie zwalnia z kroków wstępnych, a jedynie przenosi je na
teren centralnej sterylizatorni. Transport „na sucho”, to transport „szybki” –
przeprowadzony natychmiast po skażeniu, a maksymalnie w czasie do 3
godzin (3 godzinna adherencja to możliwy młody biofilm z mikrokoloniami). Wyczekiwanie na podjęcie procesu dekontaminacji zmienia na niekorzyść tzw. poziom skażenia początkowego (wyjściowego) powodując jego
wzrost, szczególnie w tak zwanych korzystnych warunkach namnażania
(materiał organiczny, wilgotność, temperatura korzystna dla inkubacji i
namnażania itd.) Rodzaj przyjętego transportu do C.S. zależy w dużej
mierze od architektury i technologii szpitala, oraz możliwości technologicznej samej C.S.
Reasumując, w sytuacji osoby zadającej pytanie (uwzględniając szerzej opisane uwarunkowania nie uwzględnione w pytaniu) dla bezpieczeństwa pacjentów i personelu, dezynfekcja wstępna w technologii reprocesowanych narzędzi chirurgicznych winna być szeroko stosowana.
Zespół konsultantów PSSM
Elżbieta Kutrowska
Waldemar Olszak
Barbara Waszak
17.11.2015