zakres wymagań z anatomii prawidłowej człowieka dla

ZAKRES WYMAGAŃ Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ CZŁOWIEKA DLA STUDENTÓW
WYDZIAŁU LEKARSKIEGO
Znajomość mian anatomicznych w języku polskim i angielskim.
Płaszczyzny i osie ciała . Okolice ciała ludzkiego.
Narządy bierne ruchu:
ogólna budowa kości /kształt, skład, wewnętrzna budowa, właściwości fizyczne i biologiczne
/, rozwój i wzrastanie kości, czynność kości, okostna i ochrzęstna, szpik kostny.
Znajomość budowy i umiejętność rozpoznawania wymienionych kości:
czaszki, łopatki, obojczyka, kości ramiennej, promieniowej, łokciowej, miednicznej, udowej,
piszczelowej, żeber, mostka, kręgów i kości krzyżowej; pozostałe kości – ogólna
charakterystyka, położenie, połączenia.
Ogólna budowa połączeń kości /połączenia ścisłe i wolne, stałe i niestałe składniki stawu,
rodzaje stawów, rodzaje ruchów w stawach/.
Znajomość budowy niżej wymienionych stawów /powierzchnie stawowe, torebki stawowe,
więzadła – położenie i przyczepy, rodzaje i zakres ruchów/:
skroniowo-żuchwowego, szczytowo-potylicznego, szczytowo-obrotowego,
ramiennego, łokciowego, promieniowo-nadgarstkowego, biodrowego, kolanowego
i skokowego górnego; pozostałe połączenia – powierzchnie stawowe, położenie
więzadeł, mechanika stawów.
Znajomość przyczepów więzadeł: podłużnego przedniego i tylnego oraz karkowego.
Jamy i doły czaszki. Mechanika czaszki.
Kręgosłup, klatka piersiowa, miednica- płaszczyzny i wymiary.
Narządy czynne ruchu:
ogólna budowa mięśni /kształt, skład, przyczepy, naczynia i nerwy, fizyczne
i biologiczne właściwości/.
Mechanika mięśni, narządy pomocnicze mięśni.
Podział mięśni na grupy czynnościowo-topograficzne.
Topografia poszczególnych mięśni. Grupowe unerwienie mięśni.
Znajomość przyczepów następujących mięśni:
żwacza, skroniowego, skrzydłowego przyśrodkowego i bocznego, mostkowoobojczykowo-sutkowego, dwubrzuścowego, żuchwowo-gnykowego,
naramiennego, dwugłowego i trójgłowego ramienia, kruczo-ramiennego, zginacza
powierzchownego i głębokiego palców, zginacza długiego kciuka, ramiennopromieniowego, prostownika palców, biodrowo-lędźwiowego, czworo- i dwugłowego
uda, krawieckiego, piszczelowego przedniego i tylnego, strzałkowego długiego, brzuchatego
łydki,
przywodziciela wielkiego, piersiowego większego, zębatego przedniego, najszerszego
grzbietu, czworobocznego, przepony , prostego brzucha, skośnego zewnętrznego i
wewnętrznego brzucha oraz poprzecznego brzucha.
Działanie mięśni na stawy: skroniowo-żuchwowy, ramienny, łokciowy, promieniowonadgarstkowy, śródręczno-paliczkowe, międzypaliczkowe, biodrowy, kolanowy,
skokowe oraz kręgosłup i klatkę piersiową
Powięzie: głowy i szyi, klatki piersiowej, grzbietu, brzucha, miednicy mniejszej, barku,
ramienia, przedramienia, ręki, biodra, uda, goleni i stopy.
Trójkąty szyi, dół pachowy i jama pachowa, dół łokciowy, dół kulszowo-odbytniczy, trójkąt udowy i
dół podkolanowy.
Kanały: nadgarstka, pachwinowy, przywodzicieli, sromowy, udowy, zasłonowy, kostki przyśrodkowj
Miejsca zmniejszonego oporu ścian brzucha.
Pochewka mięśnia prostego brzucha.
Dno miednicy.
Pochewki ścięgien ręki i stopy.
Narządy wewnętrzne:
budowa, topografia, unaczynienie, unerwienie oraz czynność narządów układu
trawiennego, oddechowego i moczowo-płciowego / nie jest wymagana znajomość
przyczepów mięśni języka, podniebienia, gardła, krtani oraz krocza/.
Najczęstsze wady rozwojowe narządów.
Czas wykłuwania się zębów mlecznych i stałych.
Zstępowanie gruczołów płciowych.
Otrzewna – rozwój, budowa, znaczenie, topografia. Zachyłki otrzewnej.
Śródpiersie – ograniczenie, podział, zawartość.
Opłucna – budowa, unaczynienie i unerwienie, topografia.
Gruczoły dokrewne:
budowa, unaczynienie, topografia, czynność. Hormony. Korelacja gruczołów.
Narządy zmysłów :
budowa, lokalizacja, unerwienie, unaczynienie oraz czynność narządów:
wzroku, przedsionkowo-ślimakowego, powonienia, smaku oraz czucia
powierzchownego i głębokiego /nie jest wymagana znajomość przyczepów mięśni:
gałki ocznej, tarczkowych oraz kosteczek słuchowych/.
Ciecz wodnista, śródchłonka i przychłonka: pochodzenie, drogi odpływu.
Angiologia:
Serce – budowa, umocowanie, stosunki topograficzne, unaczynienie, unerwienie,
czynność. Wady rozwojowe. Miejsca osłuchiwania zastawek. Pole
bezwzględnego i względnego stłumienia serca.
Osierdzie – budowa, umiejscowienie, stosunki topograficzne.
Krążenie małe i duże. Krążenie płodowe.
Budowa i czynność ściany naczyń krwionośnych.
Znajomość początku, przebiegu, zakończenia oraz gałęzi niżej wymienionych tętnic:
pnia płucnego i tętnic płucnych, aorty, pnia ramienno-głowowego, tętnicy szyjnej
wewnętrznej , zewnętrznej i wspólnej, podstawnej, podobojczykowej, pachowej,
ramiennej, promieniowej, łokciowej, biodrowej wspólnej, wewnętrznej i zewnętrznej,
udowej, podkolanowej, piszczelowej przedniej i tylnej, grzbietowej stopy, pnia
trzewnego , krezkowej górnej i dolnej.
Znajomość sieci grzbietowej nadgarstka, łuku dłoniowego powierzchownego i głębokiego
oraz łuku podeszwowego /położenie, gałęzie tworzące i gałęzie odchodzące/ a także
sieci stawowej kolana i łokcia /położenie, dopływy/.
Pozostałe tętnice – początek, położenie, obszar zaopatrzenia.
Znajomość początku, przebiegu, zakończenia i dopływów niżej wymienionych żył:
głównej górnej i dolnej, ramienno-głowowych, nieparzystych, szyjnej wewnętrznej,
podobojczykowej, wrotnej oraz żył powierzchownych kończyny górnej i dolnej.
Pozostałe żyły – położenie, obszar drenowania, zakończenie. Zatoki opony twardej –
położenie, ujście.
Sploty żylne – położenie, drogi odpływu krwi.
Zespolenia między krążeniem wewnątrz- i wewnątrzczaszkowym.
Zespolenia między układem żyły wrotnej a układem żył głównych.
Zespolenia między obu żyłami głównymi.
Układ chłonny:
Budowa ściany naczyń chłonnych.
Przewód piersiowy – początek, przebieg, położenie, zakończenie.
Położenie pozostałych głównych pni chłonnych: lędźwiowych, jelitowych,
oskrzelowo-śródpiersiowych, podobojczykowego, szyjnego i przewodu chłonnego
prawego.
Naczynia chłonne głowy, kończyny górnej, klatki piersiowej, brzucha i miednicy
oraz kończyny dolnej – z jakich okolic odprowadzają limfę i dokąd uchodzą.
Lokalizacja grup węzłów chłonnych głowy i szyi, kończyny górnej i dolnej, klatki piersiowej,
brzucha i miednicy , z jakich okolic dochodzą do nich naczynia doprowadzające i
dokąd podążają naczynia odprowadzające.
Czynniki warunkujące przepływ limfy. Odpływ limfy z narządów jamy brzusznej i klp.
Centralny układ nerwowy:
ogólna budowa, podział ontogenetyczny.
Znajomość budowy zewnętrznej i wewnętrznej mózgowia i rdzenia kręgowego,
ośrodki i drogi nerwowe rdzenia kręgowego, jądra i drogi nerwów czaszkowych,
ośrodki i drogi układu pozapiramidowego, tworu siatkowatego oraz móżdżku, ośrodki
i drogi międzymózgowia.
Lokalizacja czynności w korze mózgu. Drogi mózgu, rdzenia kręgowego i nn. czaszkowych.
Opony mózgowia i rdzenia
kręgowego. Zbiorniki podpajęczynówkowe. Płyn mózgowo-rdzeniowy: miejsce
wytwarzania, ilość, drogi odpływu, znaczenie. Naczynia mózgowia i rdzenia
kręgowego.
Układ nerwowy obwodowy:
ogólna budowa nerwów, budowa nerwów rdzeniowych.
Budowa i topografia splotów: szyjnego, ramiennego i lędźwiowo-krzyżowego.
Znajomość miejsca odejścia, pochodzenia włókien, topografii oraz obszaru unerwienia
następujących nerwów:
przeponowego, pachowego, mięśniowo-skórnego, pośrodkowego, łokciowego,
promieniowego, zasłonowego, udowego, pośladkowego górnego i dolnego,
kulszowego, strzałkowego wspólnego i piszczelowego. Pozostałe nerwy rdzeniowe –
miejsce odejścia, położenie i obszar unerwienia.
Nerwy czaszkowe: miejsce wyjścia z mózgowia oraz z czaszki, przebieg w zatoce
jamistej, położenie w szczelinie oczodołowej górnej, lokalizacja zwojów.
Znajomość topografii, rozgałęzień i zakresu unerwienia niżej wymienionych nerwów
czaszkowych:
błędnego, językowo-gardłowego, twarzowego i gałęzi nerwu trójdzielnego.
Pozostałe nerwy czaszkowe – położenie, zakres unerwienia.
Znajomość unerwienia skóry oraz stawów kończyn.
Układ nerwowy autonomiczny:
właściwości budowy układu autonomicznego, podział, lokalizacja ośrodków
w centralnym układzie nerwowym, zwoje i sploty układu autonomicznego.
Uwagi kliniczne:
I semestr
1. Grzbiet: Laminektomia. Złamania i przemieszczenia kręgów C1 i C2, Stenoza lędźwiowa.
Przepuklina jądra miażdżystego. Rozerwanie więzadeł kręgu C1. Nieprawidłowe
krzywizny kręgosłupa. Ucisk korzeni nerwów rdzeniowych w odcinku L. Mielografia.
Nakłucie lędźwiowe i znieczulenia. Niedokrwienie i urazy rdzenia kręgowego.
2. Klp: Klatka piersiowa cepowata. Torakotomia. Złamania żeber. Żebra dodatkowe. Zespół
otworu górnego klp. Porażenie przepony. Blokada nerwu międzyżebrowego. Urazy
opłucej. Niedodma płuca. Odma opłucnowa. Torakocenteza. Aspiracja ciał obcych.
Zatorowość płucna. Rak płuca a nerwy śródpiersia. Odsłonięcie żył głównych. Zapalenie
osierdzia, tamponada, perikardiocenteza. Wady rozwojowe przegrody. Opukiwanie serca.
Echokardiografia, angiografia tt. wieńcowych. Niedrożność t. wieńcowej a układ
bodźcoprzeowodzący. Stymulator serca. Ból przeniesiony pochodzenia sercowego.
Zmienność miejsc odejścia dużych tt. Tętniak i koarktacja aorty. Uszkodzenie przewodu
piersiowego. Alternatywne drogi napływu krwi żylnej do serca.
3. Czaszka: wszystko
4. Głowa: Blokady nerwów twarzy. Neuralgia i badanie n. V. Uszkodzenia n. VII. Tętno na t.
twarzowej. Złamanie czaszki – pterion. Zakrzepowe zapalenie ż. twarzowej. Przepuklina
namiotu. Zapalenie opon miękkich. Urazy i krwawienia wewnątrzczaszkowe. Zlamania i
guzy oczodołu. Odwarstwienie siatkówki. Odruch źrenicy na światło. Obrzęk tarczy n. II.
Jaskra. Odruch rogówkowy. Zespół Hornera. Okolica przyuszna i skroniowa: wszystko.
Próchnica, zapalenie miazgi, ropień zębów. Hiperdoncja. Blokada nerwu nosowopodniebiennego i podniebiennego większego. Uszkodzenie n. XII. Dojście chirurgiczne do
dołu skrzydłowo-podniebiennego. Skrzywienie przegrody nosa. Zapalenie zatok
szczękowych. Ucho: wszystko. Nerwy czaszkowe- podsumowanie: wszystko.
5. Szyja: Uszkodzenia odcinka C kręgosłupa. Zlamanie k. gnykowej. Porażenie m. szerokiego
szyi. Kręcz szyi. Cewnikowanie ż. podobojczykowej. Poszerzenie i uszkodzenie ż. sz. zewn.
Uszkodzenie n. przeponowego, n. XI. Zwężenie tt. szyjnych. Tętno na t. szyjnej wspólnej.
Nadwrażliwość zatoki t. szczyjnej. Czynność kłębka szyjnego. Tętno i cenikowanie ż.
szyjnej wewnętznej. Uszkodzenie cz. szyjnej pnia współczulnego. T. tarczowa najniższa.
Torbiele przewodu tarczowo-językowego. Płat piramidowy. Laryngoskopia, próba
Valsalvy. Aspiracja ciał obcych i chwyt Heimlicha. Tracheostomia. Przetoka zachyłka
gruszkowatego. Tonsillektomia. Torbiele zatoki szyjnej. Przetoka tchawiczo-przełykowa.
6. Mózgowie i rdzeń nerwowy(„Neuroanatomiia czynnościowa i kliniczna“Narkiewicz,
Moryś): zespoły kliniczne spowodowane uszkodzeniem przodomózgowia i kory
asocjacyjnej,ośrodków mowy, zespoły związane z uszkodzeniem pnia mózgu, zamknięcie
światła zatoki jamistej i odpływu z zatoki strzałkowej górnej, krwawienia
wewnątrzczaszkowe, wodogłowie, zamknięcie światła naczyń mózgowych, uszkodzenie
jąder podstawnych (ch. Parkinsona, pląsawica Huntingtona, hemibalizm), ch.
Altzheimera, zespoły kliniczne związane z uszkodzeniem móżdżku, uszkodzenie
hipokampa, uszkodzenia podwzgórza.
II semestr
1. Ośrodki i drogi nerwowe: Uszkodzenie połączeń asocjacyjnych(Narkiewicz204) i
spoidłowych (N205), wzgórza (N208,210), torebki wewnętrznej (N212), drogi korowordzeniowej (N221) i korowo-jądrowej (N223) oraz kory ruchowej i przedruchowej (N225),
uszkodzenie dróg rdzenia kręgowego (N249) i kory czuciowej(N253),kory i drogi
wzrokowej (N263, 265) Odruch żrenic na światło (N267) i akomodację (N269). Głuchota
przewodzeniowa i odbiorcza (N279, 283). Uszkodzenie kory słuchowej (N284),węchowej
(N291). Objawy uszkodzenia dróg nn. czaszkowych (Moor).
2. Jama brzuszna: Przepukliny. Dostępy chirurgiczne. Żyły powierzchowne. Zstępowanie
jąder. Skręt jądra. Otrzewna - wszystko. Przełyk i żołądek - wszystko. Jelita: Uchyłki.
Zapalenie wyrostka. Skręt esicy. Pęknięcie śledziony. Splenektomia i splenomegalia.
Zapalenie trzustki. Rak trzustki. Urazy wątroby. Marskość wątroby. Kamica żółciowa.
Nadciśnienie wrotne. Przeszczep nerki. Dodatkowe naczynia nerkowe. Wrodzone anomalie
nerek i moczowodów. Kamica moczowa. Wrodzone przepukliny przeponowe.
Sympatektomia. Tętniak aorty brzusznej. Drogi krążenia obocznego.
3. Miednica: Płaszczyzny i wymiary. Różnice płciowe. Spondyloliza i spondylolisteza.
Narządy płciowe - wszystko. Krocze - wszystko. Spodziectwo. Zaburzenia erekcji.
Zapalenie gruczołów przedsionkowych większych. Blokady nerwów sromowego i
biodrowo-pachwinowego.
4. K. dolna: Kości - wszystko. Żylaki i zakrzepica. Znieczulenia miejscowe i zaburzenia
czucia. Chondromalacja rzepki, zaburzenia kostnienia. Odruch rzepkowy. Uszkodzenie
przywodziciela długiego. Uszkodzenie t. udowej. Cewnikowanie ż. udowej. Przepukliny
udowe. Dodatkowa t. zasłonowa. Zapalenie kaletki krętarzowej i kulszowej. Znieczulenie i
uszkodzenie n. kulszowego. Wkłucia domięśniowe. Tętniak t. podkolanowej. Tętno na t.
grzbietowej stopy. Stawy - wszystko.
5. K. górna: Kości - wszystko. Uszkodzenie n. XI, piersiowo-grzbietowego i grzbietowego
łopatki. Uszkodzenia pierścienia rotatorów. Powiększenie w. chłonnych pachowych.
Odmiany, uszkodzenia i blokady splotu ramiennego. Uszkodzenia nerwów ramienia i
przedramienia. Niedokrwienie palców. Stawy - wszystko.