Zadania konkursowe przyroda kl.6

Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli
w Warszawie
Numer kodowy ucznia::
Imię i nazwisko ucznia:
Liczba uzyskanych punktów:
MIĘDZYSZKOLNA LIGA PRZEDMIOTOWA
Zadania konkursowe z przyrody dla klasy VI
Opracowanie:
mgr Anna Zdunek – Sokołowska
Warszawa, kwiecień 2010r.
1
Drogi Uczniu!
Masz przed sobą test składający się z 24 zadań. Przeczytaj uwaŜnie kaŜde
polecenie, a odpowiedzi zapisz w wyznaczonych miejscach. Odpowiedzi do
zadań wielokrotnego wyboru zaznacz krzyŜykiem x. Za test moŜesz
uzyskać maksymalnie 60 pkt. Na rozwiązanie zadań masz 90 minut.
Zadanie 1
3p
Uporządkuj planety wchodzące w skład Układu Słonecznego, zaczynając od tej,
która jest najbliŜej Słońca, wstawiając w kółko cyfrę od 1 do 9 (1 – najbliŜej, 9 – najdalej)
Jowisz
Wenus
Saturn
Neptun
Mars
Ziemia
Uran
Pluton
Zadanie 2
Merkury
1p
24 sierpnia 2006 r. na Zgromadzeniu Ogólnym Międzynarodowej Unii Astronomicznej
w Pradze status planety utracił, a jednocześnie zyskał miano „planety karłowatej”:
A. Merkury
B. Pluton
C. Neptun
Zadanie 3
D. Uran
1p
Ziemia nazywana jest „Błękitną planetą” Uzasadnij, dlaczego. Podaj dwa argumenty
a) …………………………………………………………………………………………………………………..
b) ……………………………………………………………………………………………………………………
.
1p
Zadanie 4
Planetą o największych rozmiarach i masie jest:
A. Wenus
B. Neptun
C. Jowisz
Zadanie 5
D. Saturn
4p
Przeczytaj uwaŜnie zdania opisujące ruch obrotowy Ziemi, a następnie określ ich
poprawność zakreślając kółkiem odpowiednio P – prawda lub F – fałsz;
A. Cała kula ziemska porusza się z tą samą prędkością kątową
B. Prędkość liniowa jest róŜna w róŜnych miejscach na Ziemi
C. Najmniejsza prędkość jest na równiku, a największa przy biegunach
D. Pełny obrót Ziemi wokół własnej osi trwa 365 dni i 6 godzin
P/F
P/F
P/F
P/F
2
3p
Zadanie 6
Jedziesz pociągiem z Płocka do Warszawy. Ty siedzisz w przedziale nieruchomo, ale
w związku z ruchem Ziemi, poruszasz się względem jej powierzchni. Wiedząc, ze
Ziemia w czasie 1 godziny obróci o 15o oblicz, o ile stopni obróci się Ziemia w czasie
jazdy pociągiem trwającej 1,5 godziny:
(rozwiąŜ zadanie metodą proporcji)
Rozwiązanie:
Odpowiedź:
…………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………..
4p
Zadanie 7
Słońce góruje w Warszawie (21°E), czyli jest w najwyŜszym punkcie nad
horyzontem. Oblicz, która godzina miejscowego czasu słonecznego jest w tym
momencie w Moskwie (44°E)?
Obliczenia:
Odpowiedź:
………………………………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 8
3p
Rysunek przedstawia pozorną drogę Słońca nad horyzontem w róŜnych
porach roku. W wyznaczonych miejscach wpisz daty pierwszego dnia
wiosny, pierwszego dnia lata i pierwszego dnia zimy:
3
4p
Zadanie 9
Południki i równoleŜniki to umowne linie, dzięki którym moŜesz wyznaczyć
współrzędne geograficzne danego punktu. W podanych zdaniach skreśl błędne
określenia tak, aby kaŜde było prawdziwe:
A. Południki są łukami o jednakowej / róŜnej długości.
B. RównoleŜniki wyznaczają kierunek północ – południe / wschód – zachód.
C. Południki i równoleŜniki tworzą na mapie siatkę geograficzną / kartograficzną.
D. Wszystkie równoleŜniki są do siebie prostopadłe / równoległe.
3p
Zadanie 10
Korzystając z mapy konturowej świata i podanych w ramce kontynentów, wpisz do
odpowiedniego wiersza tabeli ich nazwy:
Azja, Afryka, Ameryka Południowa. Ameryka Północna,
Australia i Oceania, Antarktyda, Europa
Nr
Nazwa
kontynentu
6
1.
……………………………….
2.
……………………………….
1
4
3
3.
………………………………..
4.
………………………………….
5.
………………………………..
6.
………………………………..
7.
………………………………..
2
7
5
Zadanie 11
1p
Największą wyspą na świecie jest:
A. Madagaskar
B. Grenlandia
C. Sumatra
D. Nowa Gwinea
4
4p
Zadanie 12
Wybierz z podanych nazw te rzeki i jeziora, które występują na wskazanym
kontynencie i wpisz je do tabeli:
J. Ładoga, J. Czad, J. Michigan, J. Bajkał, Wołga, Nil, Missisipi, Lena
Kontynent
Rzeka
Jezioro
Azja
Afryka
Ameryka Północna
Europa
Zadanie 13
2p
Podaj współrzędne geograficzne punktu A:
Szerokość geograficzna:
Długość geograficzna:
Zadanie 14
o
……..…
o
………..
4p
Drobnoustroje chorobotwórcze wnikają do zdrowego człowieka róŜnymi
drogami i powodują choroby. Rozpoznaj niŜej podane choroby zakaźne
i wpisz w wyznaczone miejsca właściwą cyfrę, którą oznaczono objawy
tych chorób:
5
róŜyczka
1
zmiany zapalne na skórze, głównie między palcami stóp i dłoni
grypa
2
bladoróŜowa wysypka, powiększenie węzłów chłonnych
grzybica
3
rumieniowa zmiana na skórze, ogólne rozbicie, gorączka
borelioza
4
wysoka gorączka, dreszcze, ból głowy, uczucie rozbicia
5
swędzenie skóry głowy, łuszczenie
3p
Zadanie 15
Komórki budujące organizm róŜnią się
tylko kształtem, ale i organellami
(składnikami). NiŜej podane składniki podziel na wspólne i róŜniące komórkę roślinną
i zwierzęcą i wpisz do właściwych rubryk tabeli:
jądro, cytoplazma, ściana komórkowa, mitochondria, błona komórkowa,
chloroplasty, wodniczki:
wspólne
róŜniące
a) .......................................
a) ……………………………
b) .......................................
b) …………………………..
c) .......................................
d) …………………………..
e) …………………………..
1p
Zadanie 16
Składnikiem komórki, kontrolującym pobieranie i wydalanie substancji jest:
A. jadro
B. wodniczka,
C. błona komórkowa
Zadanie 17
D. ściana komórkowa
4p
Rośliny zielone są samoŜywne, poniewaŜ biorą udział w procesie fotosyntezy. Proces ten
przedstawia niŜej zamieszczony rysunek. Przeanalizuj go dokładnie, a następnie literom z
rysunku przypisz odpowiednie substraty i produkty tego procesu.
A - ………………………………………………….
B - ………………………………………………….
C – …………………………………………………
D - ………………………………………………….
6
5p
Zadanie 18
WskaŜ cechy charakterystyczne dla podanych grup kręgowców dotyczące ich
przystosowań do środowiska, w jakim Ŝyją. Wpisz w prostokąty odpowiednie cyfry
oznaczające określone cechy:
1. pokrycie ciała piórami
2. pokrycie ciała śluzem i łuskami
3. wypełnienie niektórych kości powietrzem
4. pokrycie ciała włosami lub sierścią
5. błona pławna między palcami
6. zęby jadowe lub silne mięśnie ułatwiające zdobycie poŜywienia
7. karmienie młodych mlekiem matki
8. skóra naga z licznymi gruczołami śluzowymi ułatwiająca wymianę gazową
9. skóra sucha pokryta łuskami, płytkami rogowymi lub pancerzem
10. skrzela słuŜące do oddychania
ryby
płazy
ptaki
gady
ssaki
4p
Zadanie 19
Rysunki przedstawiają Ŝmiję zygzakowatą i zaskrońca zwyczajnego. WskaŜ dwie
cechy w budowie zewnętrznej, które pozwalają odróŜnić je od siebie:
Ŝmija zygzakowata
zaskroniec zwyczajny
a) ……………………………………………… a) ……………………………………………………
b) ……………………………………………… b) ……………………………………………………
Zadanie 20
2p
Płazy to organizmy dwóch środowisk. Spośród podanych cech w budowie
zewnętrznej podkreśl te, które umoŜliwiają im Ŝycie na lądzie:
błona pławna między palcami, śluz, silne kończyny tylne, oczy z powiekami,
otwory nosowe zamykane klapkami, opływowy kształt ciała, trójkątna głowa
sztywno połączona z tułowiem, długi lepki język.
7
2p
Zadanie 21
Ptaki składają jaja na ladzie. Rysunek przedstawia budowę jaja ptaka. Nazwij jego
elementy oznaczone literami i wpisz w wyznaczone miejsca:
A. ………………………………………
B. ………………………………………
C. ………………………………………
D. ……………………………………..
A
B
C
D
2p
Zadanie 22
Zwierzęta są organizmami cudzoŜywnymi, poniewaŜ muszą korzystać z gotowych
związków organicznych pobieranych wraz z pokarmem w procesie odŜywiania.
Uporządkuj w kolejności procesy, którym podlega pokarm w organizmie lisa wpisując
w kwadraty cyfry od 1 do 5
rozdrabnianie
wchłanianie
pobieranie
wydalanie
trawienie
3p
Zadanie 23
Ryby to zwierzęta związane ze środowiskiem wodnym. Rozpoznaj zaznaczone na
rysunku elementy budowy zewnętrznej i określ ich funkcje, wpisując właściwy numer
:
1
3
.
.
2
.
Odbiera wraŜenia informujące o ruchach
wody
Zmniejsza opór wody w czasie pływania
Jest głównym organem napędowym
8
2p
Zadanie 24
Kasia chciała sprawdzić jak rozchodzi się światło. W tym celu przygotowała doświadczenie.
Wzięła świeczkę i trzy tekturki na podstawkach. Jedna z nich była ekranem. W dwóch
pozostałych wykonała niewielkie otworki, dokładnie w takim samym miejscu. Ustawiła
między świeczką a ekranem tekturki tak, aby otworki były dokładnie naprzeciw siebie i
świeczki. Dokończ wniosek wynikający z doświadczenia Kasi:
A. Światło rozchodzi się ........................................................................................
B. Wiązkę światła jaką widzimy w doświadczeniu nazywamy ....................................
Zadanie 25
2p
Rysunek przedstawia budowę oka. KaŜdy jego element odpowiada za inny proces
warunkujący widzenie. Podaj nazwę części oka, która:
1) załamuje promienie świetlne - ………………………………………….
2) umoŜliwia ostre widzenie oglądanego obiektu - …………………
3) zawiera komórki wraŜliwe na światło - ………………………………
4) przekazuje obraz oglądanego obiektu do mózgu - ……………..
5) zwęŜa źrenicę pod wpływem silnego światła - ……………………..
2p
Zadanie 26
Codzienne słyszymy wiele róŜnych dźwięków. Podane niŜej dźwięki oznaczone
podziel na dwie grupy – przyjemne dla ucha (przyjaciele) oraz
cyframi
nieprzyjemne dla ucha (wrogowie) i wpisz przypisane im numery we wskazanym
miejscu:
1. koncert muzyki rockowej, 2. śpiew ptaków, 3. szelest liści,
4. warkot silników, 5. trzaskanie drzwiami, 6. grzmot nad głową
7. szum drzew, 8. rechot Ŝab,
przyjaciele
wrogowie
9
KARTA ODPOWIEDZI DLA NAUCZYCIELA
Klasa VI
Nr zadania
Proponowana odpowiedź
Punktacja
1. (0 – 3)
1. Merkury, 2. Wenus, 3. Ziemia, 4. Mars
5. Jowisz, 6. Saturn, 7. Uran, 8. Neptun,
9. Pluton
3p z uporządkowanie 9 – 8 planet
2p za 7 - 6 planet
1p za 5 – 4 planet
2. (0 – 1)
B. Pluton
1p
3. (0 – 1)
Argumenty:
• ¾ powierzchni stanowią wody mórz i
oceanów
• Z kosmosu Ziemia jest niebieska
1p za podanie 2 argumentów
4. (0 – 1)
C. Jowisz
1p
5 (0 – 4)
A. P
B. P
C. F
D. F
1p za poprawne zakreślenie w zdaniu
6. (0 – 3)
1godz = 60min, 1,5godz. = 90min
• 60min. -15o
90min. – xo
• X = 90 min x 15o : 60min
X = 22,5o
1p za ułoŜenie proporcji
1p za rozwiązanie
1p za podanie wyniku i odpowiedzi
7. (0 – 4)
•
Odp. Ziemia w czasie jazdy pociągiem
trwającej 1,5godz. Obróci się o 22,5o
•
•
•
44o – 21o = 23o
23o x 4min = 92 min = 1 godz. 32min
12.00 + 1.32 = 13.32
•
1p za kaŜde prawidłowo wykonane
obliczenie
1p za podanie odpowiedzi
Odp. W czasie górowania Słońca w
Warszawie, w Moskwie jest godzina 13.32
8. (0 – 3)
22 VI
1p za prawidłowo wpisaną datę
21 III
22 XII
9. (0 – 4)
Skreślone wyrazy:
A. róŜnej
B. północ – południe
C. kartograficzną
D. prostopadłe
1p za prawidłowe skreślenie w zdaniu
10
10 (0 – 3)
Nr
1.
Ameryka Północna
2.
Ameryka Południowa
3.
Afryka
4.
Azja
5.
Antarktyda
6.
Europa
7.
Australia i Oceania
11. (0 – 1)
B. Grenlandia
12. (0 – 4)
Kontynent
Azja
13. (0 – 2)
3p za rozpoznanie wszystkich
kontynentów
2p za rozpoznanie 6 – 5 kontynentów
1p za rozpoznanie 4 – 3 kontynentów
Nazwa kontynentu
1p
Rzeka
Lena
Jezioro
Bajkał
WaŜne! Zalicza tylko właściwy dobór w
poziomie tabeli
Afryka
Nil
Czad
Ameryka
Północna
Europa
Missisipi
Michigan
Wołga
Ładoga
A.
Szerokość geograficzna:
Długość geograficzna:
15
15
o
N
o
E
14. (0 – 4)
15. (0 – 3)
1p za wybranie rzeki i jeziora
naleŜących do danego kontynentu
1p za szerokość geograficzną
1p za długość geograficzną
(WaŜne! stopnie i kierunek)
1p za rozpoznanie objawów 1 choroby
2
róŜyczka
4
grypa
1
grzybica
3
borelioza
wspólne
róŜniące
a) cytoplazma
b) jadro
a) ściana komórkowa
c) mitochondria
b) chloroplasty
3p za wskazanie poprawnie
wszystkich składników
2p za podanie 6 - 5 składników
1p za podział 4- 3 składników
d) wodniczki
e) błona komórkowa
16. (0 – 1)
C. błona komórkowa
1p
11
17 (0 – 4)
A - woda
B - cukry
C – dwutlenek węgla
D - tlen
18. (0 – 5)
ryby
2
1p za wskazanie 1 produktu lub
substratu
10
5
8
6
ptaki
9
ssaki
3
1
1p za wskazanie dwóch cech w
grupie zwierząt
gady
płazy
7
4
19. (0 – 4)
śmija zygzakowata
• zygzak na ciele
• trójkątna głowa
Zaskroniec
• Ŝółte plamy po bokach głowy
• jajowata głowa
2p za podanie 2 cech jednego gada
20. (0 – 2)
śluz, silne kończyny tylne, oczy z
powiekami, długi lepki język
21. (0 – 2)
A. białko
B. kula Ŝółtkowa (Ŝółtko)
C. skorupka wapienna
D. komora powietrzna
2p za podkreślenie 4 cech
1p za podkreślenie 2 - 3 cech
2p za wskazanie 4 elementów
budowy jaja
1p za wskazanie 3 – 2 elementów
22. (0 – 2)
2 rozdrabnianie
1 pobieranie
4
5
2p za uporządkowanie 5 - 4 procesów
1p za 3 - 2 procesy
wchłanianie
wydalanie
3 trawienie
23. (0 – 3)
Odbiera wraŜenia informujące o ruchach wody Zmniejsza opór wody w czasie pływania - 3
Jest głównym organem napędowym - 1
24. (0 – 2)
Światło rozchodzi się prostoliniowo
Wiązkę światła, jaką widzimy w doświadczeniu
nazywamy promieniem
1p za prawidłowo dokończone zdanie
25. (0 – 2)
1. załamuje promienie świetlne - soczewka
2. umoŜliwia ostre widzenie oglądanego obiektu siatkówka
3. zawiera komórki wraŜliwe na światło - źrenica.
4. przekazuje obraz oglądanego obiektu do mózgu
- nerw
5. zwęŜa źrenicę pod wpływem silnego światła tęczówka
2p za określenie 5 - 4 części oka
1p za 3 – 2 części
2
1p za prawidłowo dobraną funkcję
2p za prawidłowe wskazanie 4 cech
26. (0 – 2)
przyjaciele
wrogowie
dźwięku przyjaznych lub nieprzyjaznych
dla ucha
2, 3, 7, 8
1, 4, 5, 6,
1p za wskazanie 3 - 2 cech w tabeli
(WaŜne! Cechy muszą być zawarte w tabeli
wrogowie i przyjaciele. Nie naleŜy liczyć
wszystkich cech razem
Razem: 70 punktów
12
13