Luki kompetencyjne przedsiębiorstw a system kształcenia w Polsce

Wyzwania dla biznesu i systemu edukacji
Niedopasowanie struktury kształcenia do potrzeb
rynku pracy.
Niekorzystna ocena przygotowania absolwentów do
pracy zawodowej, zarówno w opinii pracodawców, jak
i samych absolwentów.
Negatywne konsekwencje boomu edukacyjnego –
ilość „nie idzie” w jakość.
Ludność według ekonomicznych grup wieku w wybranych latach (w tys.)
Źródło: GUS, Rocznik demograficzny 2008
16000
14000
12000
10000
2007
8000
2020
2035
6000
4000
2000
0
wiek 0-17
wiek 18-44
wiek 45-59K/64M
60 i więcejK/65 i więcej
M
Prognoza liczby ludności w wieku 16-18 lat oraz 19-24 lata (w tys.)
Źródło: GUS, Rocznik demograficzny 2008
4000
3500
3000
2500
wiek 16-18
2000
wiek 19-24
1500
1000
500
0
2007
2010
2015
2020
2025
2030
2035
Liczba osób w wieku 19-24 wchodzących na rynek pracy spadać będzie do
2025 roku średnio o 100 000 osób rocznie.
Prognoza ludności w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym (w tys.)
Źródło: GUS, Rocznik demograficzny 2008
25000
20000
15000
wiek poprodukcyjny
10000
wiek produkcyjny
5000
0
2007
2010
2015
2020
2025
2030
2035
W 2007 roku na 1000 osób w wieku produkcyjnym przypadały średnio
248 osoby w wieku poprodukcyjnym,
a w 2035 roku liczba ta wyniesie już 464 osoby.
Liczba absolwentów wybranych szkół ponadgimnazjalnych
Źródło: GUS, Mały rocznik statystyczny 2009
250000
200000
150000
2000/2001
2005/2006
2007/2008
100000
50000
0
Szkoły zasadniczne
zawodowe
Licea profilowane
Technika
Licea ogólnokształcące
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw
3600,0
3 493,4
3500,0
3 433,3
3 403,7
3 398,7
3400,0
3 346,6
3 288,3
3300,0
3 231,1
3200,0
3100,0
3000,0
styczeń 2010
luty 2010
marzec 2010 kwiecień 2010
maj 2010
czerwiec 2010
lipiec 2010
Liczba ofert zatrudnienia w urzędach pracy (w tys.)
350
289
300
258
250
260
247
227
200
172
150
100
50
0
I kwartał 2009
II kwartał 2009
III kwartał 2009
IV kwartał 2009
I kwartał 2010
II kwartał 2010
Czy pracodawcom trudno znaleźć absolwentów
o odpowiednich kwalifikacjach?
Zdecydowanie
tak
9%
Raczej tak
33%
48%
Raczej nie
Zdecydowanie
nie
Trudno
powiedzieć
42% pracodawców zgłasza problemy
ze znalezieniem absolwentów
posiadających odpowiednie
kwalifikacje.
7%
3%
Problem ten nieco częściej dotyczy
najmniejszych pracodawców –
mikroprzedsiębiorstw (48%).
Jakie grupy kierunków mają dzisiaj dla pracodawców
strategiczne znaczenie?
62%
techniczne i informatyczne
78%
57%
65%
ekonomiczne
25%
35%
prawnicze i administracyjne
19%
19%
humanistyczne
nauk ścisłych
biologiczne, przyrodnicze i rolnicze
8%
12%
4%
3%
artystyczne
3%
1%
wychowania fizycznego
ekonomia,
ekonometria,
finanse
i
rachunkowość,
gospodarka
przestrzenna,
marketing,
międzynarodowe
stosunki
gospodarcze,
towaroznawstwo, zarządzanie
itp.
5%
6%
medyczne
2%
0%
architektura
i
urbanistyka,
automatyka
i
robotyka,
budownictwo,
energetyka,
górnictwo, geodezja i kartografia,
inżynieria, mechanika i budowa
maszyn,
mechatronika,
nanotechnologia, papiernictwo i
poligrafia, transport, zarządzanie i
inżynieria produkcji, elektronika i
telekomunikacja, elektrotechnika,
informatyka,
technologia
chemiczna, itp.
wszyscy pracodawcy
najwięksi pracodawcy (>249 zatrudnionych)
Dlatego problem ze znalezieniem absolwentów
dotyczy głównie…
Kierunki techniczne i informatyczne
61%
Kierunki ekonomiczne
21%
Kierunki humanistyczne
17%
Kierunki prawnicze i administracyjne
6%
Kierunki nauk ścisłych
5%
Kierunki medyczne
5%
Kierunki wychowania fizycznego
3%
Kierunki biologiczne, przyrodnicze i rolnicze
3%
Kierunki artystyczne
3%
Kierunek studiów nie ma znaczenia
1%
Jak pracodawcy oceniają polskie uczelnie pod względem
przygotowywania studentów do pracy zawodowej?
[2] Raczej źle
18%
[1] Bardzo źle
3%
Nie wiem /
trudno
powiedzieć
3%
[5] Bardzo
dobrze
4%
[3] Ani dobrze,
ani źle
27%
Tylko 45% pracodawców uważa,
że absolwenci szkół wyższych
są dobrze przygotowani do
przyszłej pracy zawodowej,
aczkolwiek, nieliczni oceniają to
przygotowanie
jako
bardzo
dobre (4%).
W ocenie nie ma różnic między
pracodawcami reprezentującymi
różne
klasy
wielkości
zatrudnienia.
średnia
3.3
[4] Raczej
dobrze
45%
A co o swoim przygotowaniu do pracy zawodowej myślą
sami absolwenci?
Oceny absolwentów są bardziej korzystne niż pracodawców.
Jednak i oni zgłaszają zastrzeżenia co do zasobów wiedzy, w które wyposażają je szkoły
wyższe.
Co czwarty absolwent studiów magisterskich i doktorskich ocenia wiedzę wyniesioną z tych
studiów jako nieprzydatną w pracy zawodowej. W przypadku studiów licencjackich ma to
miejsce jeszcze częściej (36%).
Ocena wiedzy i umiejętności wyniesionych z uczelni
(w skali 1-5)
wiedza ogólna i znajomość języków obcych
wiedza i umiejętności zawodowe
5
4
3,80
3,64
3,51
3,67
3
2
1
licencjackie
magisterskie i doktorskie
Źródło: Raport „Czego (nie)uczą polskie szkoły? System edukacji a potrzeby rynku pracy w Polsce”, U. Sztanderska, W. Wojciechowski, Warszawa 2008
Najważniejsze rekomendacje pracodawców pod adresem uczelni
zwiększyć liczbę godzin ćwiczeń
praktycznych kosztem zajęć teoretycznych
54%
zacieśnić współpracę między światem
nauki i biznesu
54%
unowocześnić metody kształcenia
podnieść poziom kadry akademickiej
(naukowcy z zagranicy, praktycy w
zawodzie)
zwiększyć liczbę godzin nauki języków
obcych
52%
47%
42%
Konkluzje
Martwe umowy i problem z dialogiem
Inwestycja biznesu w edukację wymaga myślenia
strategicznego
Wyzwania demograficzne dotyczą obu stron
Brak informacji o potrzebach kompetencyjnych