Przystanek Słowo Boże tydzień 1-2
Transkrypt
Przystanek Słowo Boże tydzień 1-2
DROGA DO PRZEMIANY MAŁŻEŃSTWA Przystanek SŁOWO BOŻE TYDZIEŃ I i II Materiały studyjne Opracowała Jolanta Prokopiuk Wydanie 1 listopad 2006 TYDZIEŃ I SŁOWO BOGA – SŁOWO BOŻE Słowo Boże Katecheza Tydzień I Pierwszy tydzień jest zaproszeniem, aby wejść w biblijne doświadczenie Słowa Bożego określonego po hebrajsku jako dabar. Język hebrajski wiernie oddaje dynamizm Słowa Bożego i pozwala uchwycić jego moc sprawczą. Mowa Boża powoduje natychmiast spontaniczny, bujny rozkwit życia w całym wszechświecie. W mentalności Wschodu dwie cechy są znamienne dla pojęcia słowa. Słowo i rzeczywistość są ze sobą związane w sposób tak nierozłączny, że w języku hebrajskim rzeczownik dabar oznacza zarówno słowo (opowiadanie, polecenie) jak i rzecz (rzeczywistość, sprawa). Słowo i działanie są nierozłącznie ze sobą powiązane. Mówić to działać. Słowo Boże powoduje to co zapowiada, jest żywe i skuteczne (Hbr 4, 12). Objawia sens stworzenia i realizuje stworzone obietnice. Paul Evdokimov, teolog prawosławny stwierdza, że wyrażenie: „to mówi Bóg” zawiera w sobie wszystko, streszcza całą Biblię. Przytacza on z „Opowieści Chasydów” Martina Bubera pewną historię rabbiego Zusji. Jak tylko Magid zaczynał swoją przemowę, przytaczając zdanie z Pisma, które zamierzał objaśnić, i wypowiadał słowa: „Pan rzekł”, „Bóg rzekł”, rabbi Zusja popadał w zachwycenie, krzyczał i miotał się tak gwałtownie, że przeszkadzał wszystkim zasiadającym u stołu i trzeba go było wyprowadzać. Wtedy, stojąc w sieni lub drewutni, obijał się o ściany i wołał: „Pan rzekł!” Uspokajał się dopiero, gdy Magid kończył wykład 1. To jedno krótkie zdanie całkowicie wystarczyło, by zawsze wprawić go w niebotyczne zdumienie. Słowo Boże w tłumaczeniu greckim posiada dwa odpowiedniki logos i rhema. Logos jest słowem zawartym w Biblii. Jest to słowo czytane na Eucharystii i na wszelkich nabożeństwach lub czytane prywatnie. Jest to słowo, które nie zmienia człowieka. Rhema jest słowem skierowanym do konkretnej osoby. Jest to obietnica, która zmienia tę osobę. Zmiana ta może być rozłożona w czasie. Św. Paweł w Liście do Rzymian 10,17 tak to rozumie: Przeto wiara rodzi się z tego, co się słyszy, tym zaś co się słyszy, jest słowo (rhema) Chrystusa. Rhema jest słowem, które tworzy się podczas słuchania słowa logos. Aby słowo rhema dotarło do człowieka, potrzebny jest Duch Święty i człowiek z postawą nawrócenia. 1 Paul Evdokimov, Kobieta i zbawienie świata, s. 154-155. 4 Słowo Boże Pierwszy dzień Słowo Boga – Słowo Boże Tydzień I SŁOWO BOŻE – SŁOWO DZIAŁAJĄCE Chrystus – Odkupiciel świata, jest Tym, który dotknął w sposób jedyny i niepowtarzalny tajemnicy człowieka, który wszedł w jego „serce”. Słusznie przeto Sobór Watykański II uczy: „Tajemnica człowieka wyjaśnia się dopiero w tajemnicy Słowa Wcielonego”. [...] Albowiem On, Syn Boży, przez wcielenie swoje zjednoczył się jakoś z każdym człowiekiem. Jan Paweł II, Redemptor hominis, nr 8 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby wprowadził cię w biblijne doświadczenie i zrozumienie Słowa Bożego. Ten Syn, który jest odblaskiem Jego chwały i odbiciem Jego istoty, podtrzymuje wszystko słowem swej potęgi. Hbr 1, 3a B. Studium Biblii Przeczytaj Rdz 1, 1-31; Łk 7, 1-10. I. WIDZIEĆ 1. Opisz rolę słowa w stwarzaniu świata. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Opisz wiarę setnika w uzdrowieniu sługi. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... II. OSĄDZIĆ 1. Jaką rangę ma słowo, które wypowiadasz w życiu? Czy jesteś prawdomówny? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Czy Słowo Boże zmienia twoje życie? W jaki sposób? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 5 Słowo Boże Słowo Boga – Słowo Boże Tydzień I III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, aby Słowo Boże przynosiło owoc większy? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Mt 13, 18-23. Jaką jesteście glebą dla ziarna? Żyzność gleby ściśle jest związana z nawróceniem. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 6 Słowo Boże Drugi dzień Słowo Boga – Słowo Boże Tydzień I SŁOWO BOŻE OBJAWIAJACE SENS STWORZENIA Redemptor mundi! W Nim objawiła się niejako na nowo ta podstawowa prawda o stworzeniu, którą Księga Rodzaju wyznaje, powtarzając po tylekroć: „Widział Bóg, że było dobre... że było bardzo dobre.” Dobro ma swoje źródło w Mądrości i Miłości. W Jezusie Chrystusie świat widzialny, stworzony przez Boga dla człowieka – świat, który wraz z grzechem został poddany marności – odzyskuje na nowo swą pierwotną więź z samym Boskim źródłem Mądrości i Miłości. Tak bowiem „Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał.” I tak jak w człowieku – Adamie ta więź została zerwana, tak w Człowieku-Chrystusie zostaje ona nawiązana na nowo. Jan Paweł II, Redemptor hominis, nr 8 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do przyjęcia, że w całym twoim życiu jest obecny Bóg Stwórca, który zaprasza cię do kontynuowania dzieła stworzenia. Chorowali na skutek swoich grzesznych czynów i nędzę cierpieli przez swoje występki; obrzydło im całe jedzenie i byli bliscy bram śmierci. W swoim ucisku wołali do Pana, a On ich uwolnił od trwogi. Ps 107, 17-19 B. Studium Biblii Człowiek nie może żyć bez miłości. Człowiek pozostaje dla siebie istotą niezrozumiałą, jego życie jest pozbawione sensu, jeśli nie objawi mu się Miłość, jeśli jej nie dotknie i nie uczyni w jakiś sposób swoją, jeśli nie znajdzie żywego uczestnictwa. I dlatego właśnie Chrystus-Odkupiciel, jak to już zostało powiedziane, „objawia w pełni człowieka samemu człowiekowi”. Jan Paweł II, Redemptor hominis, nr 10 Przeczytaj Mdr 13, 1-19; Dz 2, 29-36. I. WIDZIEĆ 1. Opisz skuteczność człowieka w szukaniu Boga Stwórcy w dziele stworzenia. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Opisz zwieńczenie dzieła stwórczego w Jezusie Chrystusie. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 7 Słowo Boże Słowo Boga – Słowo Boże Tydzień I II. OSĄDZIĆ 1. Na ile dostrzegasz w dniu codziennym piękno stworzenia ofiarowane tobie przez Boga Stwórcę? Czy towarzyszy twojemu życiu refleksja? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Czy doświadczasz, że wszystko co robisz, od najdrobniejszych czynności włącznie, nabiera sensu w Jezusie Chrystusie? Co jest sensem twojego życia (dzieci, praca, rozwój intelektualny, zarabianie pieniędzy itp.)? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, abyś dostrzegał obecność Boga we wszystkim co cię spotyka i czego doświadczasz? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Rz 8, 31-34. Moje dziecko, ty zawsze jesteś przy mnie i wszystko moje do ciebie należy (Łk 15, 31). Czy doświadczacie przez wiarę, że wraz z Jezusem Chrystusem wszystko otrzymaliście? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 8 Słowo Boże Trzeci dzień Słowo Boga – Słowo Boże Tydzień I SŁOWO BOŻE REALIZUJĄCE ZŁOŻONE OBIETNICE Bóg ustanowił czas obietnic, a także i czas, w którym miało się spełnić to, co obiecał. Czas obietnic trwał od proroków aż do Jana Chrzciciela, od jego zaś wystąpienia aż do końca wieków trwa czas spełniania danych obietnic. Bóg jest wierny: stał się naszym dłużnikiem nie dlatego, żeby cokolwiek od nas otrzymał, lecz dlatego, że tak wielkie rzeczy nam obiecał. I nie tylko, że obiecał, ale jeszcze zobowiązał się na piśmie, dając nam niejako zaświadczenie dla poparcia swoich obietnic, abyśmy w ten sposób mając je dane w Piśmie, mogli stwierdzić kolejność ich spełniania. Św. Augustyn, Komentarz do psalmów. Bóg nam daje przez swojego Syna to, co nam obiecał, w: Liturgii godzin, 2 tydz. Adwentu, środa A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do wiary, która jest źródłem nadziei w gonitwie dnia codziennego. Jezus Chrystus wczoraj i dziś, ten sam także na wieki. Hbr 13, 8 B. Studium Biblii „Wielokrotnie i na różne sposoby przemawiał niegdyś Bóg do ojców przez proroków, a w tych ostatecznych dniach przemówił do nas przez Syna”, przez SynaSłowa, który stał się człowiekiem i narodził się z Dziewicy. W tym zbawczym wydarzeniu dzieje człowieka w Bożym planie miłości osiągnęły swój zenit. Bóg wszedł w te dzieje, stał się – jako człowiek – ich przedmiotem, jednym z miliardów, a równocześnie Jedynym! Jan Paweł II, Redemptor hominis, nr1 Przeczytaj Hbr 6, 11-19; 11, 1-40. I. WIDZIEĆ 1. Opisz rolę wiary w realizowaniu obietnicy. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Opisz postawę Abrahama i owoce jego wiary. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 9 Słowo Boże Słowo Boga – Słowo Boże Tydzień I II. OSĄDZIĆ 1. Opisz w kilku zdaniach kiedy rozwija się twoja wiara. Co ma szczególny wpływ na rozwój twojej wiary? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. A ponieważ tak cierpliwie oczekiwał, otrzymał to, co było obiecane (Hbr 6, 15). Czy dajesz Bogu czas, który On sam wyznacza na zrealizowanie obietnicy? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, abyś umiał rozeznać kiedy jest czas działania, a kiedy jest czas oczekiwania? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Rz 4, 18-23. Czy dajecie Bogu i sobie czas na rozwój i czas na zrealizowanie obietnic? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 10 Słowo Boże Słowo Boga – Słowo Boże Czwarty dzień Tydzień I SŁOWO BOŻE ŻYWE I SKUTECZNE To Słowo Boga jest żywe, bo Ojciec dał Mu moc mieć życie w sobie samym, podobnie jak Ojciec ma życie w sobie samym. Dlatego nie tylko jest żywe, ale jest także życiem samym, jak to zresztą mówi o sobie: ”Ja jestem drogą, prawdą i życiem”. Ponieważ jest żywym, ponieważ jest życiem, dlatego ożywia. W rzeczywistości bowiem „jak Ojciec wskrzesza umarłych i ożywia, tak również i Syn ożywia tych, których chce”. Ożywia, kiedy przyzywa umarłego z grobu, mówiąc: „Łazarzu, wyjdź z grobu”. [...] Żywe jest przeto Słowo w sercu Ojca, żywe na ustach głoszącego, żywe w sercu tego, kto wierzy i miłuje. Skoro zaś żywe, zatem bez wątpienia skuteczne: skuteczne w stwarzaniu, skuteczne w zbawianiu. [...] Skuteczne jest, gdy działa, skuteczne, gdy jest przepowiadane. Nie powraca nigdy bezowocnie, ale wydaje owoce wszędzie, dokądkolwiek jest posłane. Baldwin, biskup kantuaryjski, Traktat, w: Liturgia godzin, 30 TZ, piątek A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do przyjęcia, iż Słowo Boże ma moc i ma czas do zrealizowania się w życiu człowieka i świata. Żywe bowiem jest słowo Boże, skuteczne i ostrzejsze niż wszelki miecz obosieczny, przenikające aż do rozdzielenia duszy i ducha, stawów i szpiku, zdolne osądzić pragnienia i myśli serca. Hbr 4, 12 B. Studium Biblii Jest skuteczne i „ostrzejsze niż wszelki miecz obosieczny”, gdy się je przyjmuje z wiarą i miłością. Cóż bowiem niemożliwego dla człowieka, który wierzy? Albo cóż uciążliwego dla tego, kto miłuje? Kiedy to Słowo przemawia. Jego głos przenika serce jak ostra strzała wysłana z łuku mocarza, i jak gwoździe wbijane głęboko, dosięga najskrytszych tajników duszy. To Słowo jest „ostrzejsze niż wszelki miecz obosieczny”, skuteczniejsze niż jakakolwiek moc i potęga, przenikliwsze niż wszelka wiedza i rozumowanie człowieka, trafniejsze niż jakakolwiek mądrość ludzka i uczone przemawianie. Baldwin, biskup kantuaryjski, Traktat, w: Liturgia godzin, 30 TZ, piątek Przeczytaj Mt 9, 1-8; Dz 8, 25-40. I. WIDZIEĆ 1. Opisz skuteczność słowa Jezusa w uzdrowieniu paralityka. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 11 Słowo Boże Słowo Boga – Słowo Boże Tydzień I 2. Opisz skuteczność słowa Bożego w nawracaniu dworzanina etiopskiego. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... II. OSĄDZIĆ 1. Czy wierzysz w moc Jezusowego słowa? Czy doświadczasz Jego mocy w swoim życiu? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Czy potrafisz dzielić się słowem Bożym, które zrealizowało się w twoim życiu? Jaki wpływ to dzielenie ma na przyprowadzanie innych do Jezusa? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, abyś doświadczał mocy uzdrawiana słowa Bożego (na duszy i na ciele) w swoim życiu? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Łk 7, 1-10. Lecz powiedz słowo, a mój sługa będzie uzdrowiony (Łk 7, 7b). Czego brakuje waszej wierze, aby miała ona głębię wiary setnika z Kafarnaum? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 12 Słowo Boże Słowo Boga – Słowo Boże Piąty dzień Tydzień I SŁOWO BOŻE – LOGOS Kontemplacja oblicza Chrystusa winna czerpać inspirację z tego, co mówi o Nim Pismo Święte, które od pierwszej do ostatniej strony przeniknięte jest Jego tajemnica, ukazywaną w niejasnym zarysie w Starym Testamencie, a w pełni objawioną w Nowym, co pozwala św. Hieronimowi orzec stanowczo, że „nieznajomość Pisma to nieznajomość samego Chrystusa. Zachowując więź z Pismem Świętym, otwieramy się na działanie Ducha. Jan Paweł II, Novo millenio ineunte, nr 17 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do czytania i rozważania Słowa Bożego. Wszelkie Pismo od Boga natchnione jest i pożyteczne do nauczania, do przekonywania, do poprawiania, do kształcenia w sprawiedliwości – aby człowiek Boży był doskonały, przysposobiony do każdego dobrego czynu. 2 Tym 3, 16-17 B. Studium Biblii Przeczytaj Dz 7, 1-34. I. WIDZIEĆ 1. Opisz dzieje obietnicy Bożej od Abrahama aż do wejścia rodziny Jakuba do Egiptu. a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................................................... b) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................................................... c) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................................................... d) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................................................... e) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................................................... 13 Słowo Boże Słowo Boga – Słowo Boże Tydzień I 2. Opisz dzieje Mojżesz aż do powrotu do Egiptu. a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................................................... b) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................................................... c) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................................................... d) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................................................... e) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................................................... II. OSĄDZIĆ 1. Św. Szczepan ukazywał obecność i opatrzność Bożą w życiu Abrahama i jego potomstwa. Przejdź historię swojego życia i zobacz ją oczami wiary, aby ujrzeć działanie opatrzności Bożej w twoim życiu. .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Jako Mojżesz jesteś potrzebny drugiemu człowiekowi. Potrzebny, aby ukazywać nadzieję i perspektywę Bożej wolności. Czy doświadczyłeś i doświadczasz w swoim życiu obecności żywego i wyprowadzającego z grzechu niewoli Boga? .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, abyś niósł nadzieję i perspektywę życia drugiemu człowiekowi? .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Dz 7, 35-43. Czy w sytuacji, gdy wszystkiego do końca nie rozumiecie, dominuje w waszym życiu pragnienie wypełnienia woli Ojca niebieskiego? Dla Boga ważniejsze jest wasze posłuszeństwo pomimo upadków niż „cnotliwe” życie według własnego planu. 14 Słowo Boże Słowo Boga – Słowo Boże Szósty dzień Tydzień I SŁOWO BOŻE RHEMA Konieczne jest zwłaszcza, aby słuchanie słowa Bożego stawało się żywym spotkaniem, zgodnie z wiekową i nadal aktualną tradycją lektio divina, pomagającą odnaleźć w biblijnym tekście żywe słowo, które stawia pytania, wskazuje kierunek, kształtuje życie. Jan Paweł II, Novo millenio ineunte, nr 17 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do przyjmowania trudnej łaski Bożej, aby spulchnić i użyźnić glebę twojego serca. Nie samym chlebem żyje człowiek, lecz każdym słowem, które pochodzi z ust Bożych. Mt 4, 4 B. Studium Biblii Przeczytaj Mt 13, 1-23; Pwt 8, 1-20. I. WIDZIEĆ 1. Opisz gleby, na które pada ziarno. a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Opisz próbę Izraelitów na pustyni. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... II. OSĄDZIĆ 1. Glebę poznaje się po plonach. Jaki przynosisz plon po zasianiu Słowa Bożego? Czy posiadasz pragnienie przynoszenia większego plonu? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 15 Słowo Boże Słowo Boga – Słowo Boże Tydzień I 2. Aby przynosić większy plon należy oczyścić i przeorać ziemię. Jest to równoznaczne z okresem oczyszczenia w życiu wewnętrznym. Czy akceptujesz w swoim życiu przedłużający się czas trudnej, bolesnej łaski Bożej? Słowo Boże jest niezmienne, wszystko zależy od serca człowieka. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, aby Słowo Boże przynosiło plon obfitszy? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Mt 4, 1-11. Czy doświadczacie w swoim małżeństwie trudu, oschłości i co z tym robicie? Możecie błogosławić Jezusa w trudnej łasce, albo oddalać się od siebie. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 16 TYDZIEŃ II SŁUCHANIE SŁOWA BOŻEGO Słowo Boże Katecheza Tydzień II Zadaniem człowieka jest karmienie się Słowem Bożym logos. Dawni mnisi rozwinęli metodę, dzięki której mogli żyć całkowicie zanurzeni w Słowie Bożym. Była to metoda medytacji nazywana ruminatio. Ruminari znaczy przeżuwać. Mnisi czytali Słowo Boże i ciągle je przeżuwali. Powtarzali je w swoim sercu, zastanawiali się nad nim, przypatrywali się mu ciągle na nowo. Nad pojedynczym zdaniem z Biblii mogli rozmyślać cały dzień. Takie karmienie się Słowem zmieniało ich. Anselm Grün przytacza przypowieść, w której porównywane jest nasze obcowanie ze słowem z zachowaniem się konia i wielbłąda. Wielbłąd zadowala się niewielką ilością pożywienia, które ciągle przeżuwa. Natomiast koń potrzebuje wiele pożreć. Nigdy nie jest syty. Ojciec Kościoła, Antoniusz przypomina nam, żebyśmy nie obchodzili się ze słowem Bożym jak konie, ale jak wielbłądy. Nie powinniśmy nienasycenie objadać się ciągle czymś nowym, ale zachowywać w swoim sercu tę odrobinę, którą usłyszeliśmy i przeczytaliśmy. Wtedy słowo może nas zmienić2. Podstawowym i zarazem pierwszym przykazaniem Izraelity było słuchaj Izraelu (Ptw 6, 4). Człowiek stworzony na podobieństwo Boże, to osoba powołana do relacji z drugą osobą, do dialogu. Pierwszym założeniem dialogu jest to, iż odpowiedzieć wymaga najpierw słuchania. Osoba stworzona na podobieństwo Boże to byt w relacji do innej osoby, byt stworzony do dialogu. W praktyce okazuje się to nie takie proste, nie tylko w stosunku do człowieka, ale także do Boga. Słuchanie wymaga nie tylko słuchu, ale i nauki. A nauka wymaga czasu. Mistrzem życia wewnętrznego dla chrześcijanina jest Duch Święty. To On właśnie prowadzi naukę słuchania i sam uzdalnia do słuchania, odpowiedzi i wypełnienia tego co się usłyszało. Księga Powtórzonego Prawa ukazuje kierunek słuchania: Słuchaj, Izraelu, Pan jest naszym Bogiem – Panem jedynym (6, 4). Ukazuje kto ma być pierwszy w naszej hierarchii wartości – Bóg w Jezusie Chrystusie. List do Rzymian ukazuje drogę wiary: wiara rodzi się ze słuchania słowa (rhema) Chrystusa (10, 17). Słuchanie jest czymś więcej niż tylko czytaniem Słowa Bożego. Słuchanie zakłada 2 Anselm Grün, 50 aniołów na cały rok, s. 22-23. 18 Słowo Boże Katecheza Tydzień II rozumienie. Bez rozumienia nie ma możliwości odpowiadania. Biblia ukazuje, że słuchanie bez zrozumienia prowadzi do zatwardziałości serca (Mt 13, 14-15). Ewangelista Mateusz ukazuje w jaki sposób dokonuje się ten proces. Do każdego, kto słucha słowa o królestwie, a nie rozumie go, przychodzi Zły i porywa to, co zasiane jest w jego sercu (Mt 13, 19). Słowo, które zostaje na poziomie informacji, wiedzy, nie uzdrawia serca człowieka. Rozumienie Słowa Bożego i aktualizowanie go w życiu konkretnego człowieka daje Duch Święty. Duch Święty opuszcza człowieka, w którym nie ma postawy nawrócenia. Jan Paweł II postawę z radykalną odmową nawrócenia się określa grzechem przeciwko Duchowi Świętemu3. Postawa nawrócenia zakłada najpierw modlitwę o nawrócenie oraz rodzące się pragnienie nawrócenia. Nawrócenie w pierwszym rzędzie jest darem Ducha Świętego. Nawrócenie domaga się przekonania o grzechu, zawiera w sobie wewnętrzny sąd sumienia – a sąd ten będąc sprawdzianem działania Ducha Prawdy wewnątrz człowieka, równocześnie staje się nowym początkiem obdarowania człowieka łaską i miłością: „Weźmijcie Ducha Świętego!” Tak więc odnajdujemy w owym „przekonaniu o grzechu” dwoiste obdarowanie: obdarowanie prawdą sumienia i obdarowanie pewnością odkupienia. Duch Prawdy jest Pocieszycielem4. Nawrócenie nie może się również dokonać, gdy człowiek jest wyalienowany ze swojej rzeczywistości (nie żyje nią) lub nie akceptuje jakiegoś okresu w swoim życiu. Musi dokonać się głęboki proces uzdrowienia, aby możliwe było nawrócenie. Obecna rzeczywistość bardzo szybko może wyalienować człowieka, ponieważ zdobycze cywilizacyjne poszły bardziej w kierunku techniki niż budowania relacji. Wszystkie wynalazki są dobre, ale nie przygotowany wewnętrznie człowiek może szybko ulec wyalienowaniu, uzależnieniu, rozbiciu wewnętrznemu. Tempo rozwoju technicznego przewyższa i to w znacznym stopniu rozwój człowieka jako osoby. 3 4 Jan Paweł II, Dominum et Vivificantem, nr 46. Jan Paweł II, Dominum et Vivificantem, nr 31. 19 Słowo Boże Pierwszy dzień Słuchanie Słowa Bożego Tydzień II SŁUCHAJ IZRAELU – PIERWSZE PRZYKAZANIE Kościół nie może przygotowywać się do obchodów roku dwutysięcznego w inny sposób, jak tylko w Duchu Świętym. To, co w „pełni czasów” dokonało się za Jego sprawą, może też tylko za Jego sprawą wyłonić się z pamięci Kościoła. Duch bowiem uobecnia w Kościele wszystkich epok i na każdym miejscu jedyne Objawienie przyniesione ludziom przez Chrystusa, czyniąc je żywym i skutecznym w duszy każdego człowieka. Jan Paweł II, Tertio millennio adveniente, nr 44 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do słuchania Słowa Bożego w twoim sercu. Słuchaj, Izraelu, Pan jest naszym Bogiem – Panem jedynym. Pwt 6, 4 B. Studium Biblii Przeczytaj Pwt 6, 4-17; 9, 1-6. I. WIDZIEĆ 1. Opisz znaczenie słuchania i jego podstawowe przesłanie. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Opisz przesłanie Boże związane z dojściem do ziemi Kanaan. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... II. OSĄDZIĆ 1. Pamiętaj o Panu, Bogu twoim, bo On udziela ci siły do zdobycia bogactwa, aby wypełnić dzisiaj przymierze, jakie poprzysiągł twoim przodkom. Czy potrafisz dostrzec głównego sprawcę twoich sukcesów i niepowodzeń? W czym się to przejawia? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 20 Słowo Boże Słuchanie Słowa Bożego Tydzień II 2. Słuchaj, Izraelu, Pan jest naszym Bogiem – Panem jedynym. Czy przez samowystarczalność nie zagubiłeś w swoim życiu Boga? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim życiu, abyś twoje życie postrzegał oczami wiary? .......................................................................................... .......................................................................................... ......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Pwt 30, 10-20. Słowo to bowiem jest bardzo blisko ciebie: w twych ustach i w twoim sercu, byś je mógł wypełnić. Czy proklamujecie (proklamacja – głośne wypowiadanie) Słowo Boże w waszym życiu, aby mogło dotrzeć do waszego serca? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 21 Słowo Boże Słuchanie Słowa Bożego Drugi dzień Tydzień II WIARA RODZI SIĘ ZE SŁUCHANIA Przepowiadanie Słowa Bożego ma na celu chrześcijańskie nawrócenie, to znaczy pełne i szczere przylgniecie do Chrystusa i do Jego Ewangelii poprzez wiarę. Nawrócenie jest darem Bożym, dziełem Trójcy: to Duch otwiera drzwi serc, aby ludzie mogli uwierzyć w Pana i wyznać Go. Jan Paweł II, Redemptoris missio, nr 46 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do słuchania Słowa Bożego oraz do głoszenia Dobrej Nowiny. Przeto wiara rodzi się z tego co się słyszy, tym zaś co się słyszy, jest słowo Chrystusa. Rz 10, 17 B. Studium Biblii Wiara rodzi się z przepowiadania, a każda kościelna wspólnota bierze początek i życie z osobistej odpowiedzi każdego wiernego na to przepowiadanie. Jan Paweł II, Redemptoris missio, nr 44 Przeczytaj Rz 10, 14-21; Iz 52, 7-8. I. WIDZIEĆ 1. Opisz rolę przepowiadania w wierze. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Opisz rolę słuchania w wierze. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... II. OSĄDZIĆ 1. Wiara rodzi się ze słuchania Słowa Bożego (Rhema). Jak często karmisz się Słowem Bożym, które staje się Słowem Rhema? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Czy w twoim życiu ma miejsce przepowiadanie słowa? 22 Słowo Boże Słuchanie Słowa Bożego Tydzień II .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, abyś był coraz bardziej wrażliwy na działanie Słowa Bożego w twoim życiu? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Dz 14, 8-11. Czy macie wiarę potrzebną do uzdrowienia? Co domaga się w waszym życiu uzdrowienia? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 23 Słowo Boże Słuchanie Słowa Bożego Trzeci dzień Tydzień II SŁUCHAĆ – ROZUMIEĆ Duch działa za pośrednictwem Apostołów, ale równocześnie działa także w słuchaczach: „Przez Jego oddziaływanie Dobra Nowina przyobleka się w ciało ludzkich serc i sumień i rozszerza się w historii. We wszystkich tych wymiarach Duch Święty życie”. Jan Paweł II, Redemptoris missio, nr 21 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do rozumienia Słowa Bożego. Słuchajcie i chciejcie zrozumieć. Mt 15, 10 B. Studium Biblii Duch udziela człowiekowi „światła i sił, aby zdolny był odpowiedzieć najwyższemu swemu powołaniu”; dzięki Duchowi „dochodzi człowiek przez wiarę do kontemplacji i pojmowania tajemnicy planu Bożego”; co więcej, musimy uznać, że Duch Święty wszystkim ofiarowuje możliwość dojścia w sposób Bogu wiadomy do uczestnictwa w paschalnej tajemnicy. Jan Paweł II, Redemptoris missio, nr 28 Przeczytaj Mt 13, 3-9; 18-23. I. WIDZIEĆ 1. Opisz ziarna posiane przez siewcę. a) droga – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) miejsca skaliste – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) ciernie – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d) ziemia żyzna – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Jakie znaczenie w przynoszeniu plonu ma rozumienie słowa? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... II. OSĄDZIĆ 1. Jaką jesteś glebą i dlaczego? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 24 Słowo Boże Słuchanie Słowa Bożego Tydzień II 2. Oceń jaki plon przynosisz. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, abyś przynosił większy plon? Rozumienie wnosi Duch Święty. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Łk 24, 44-49. Czy w swoim małżeństwie doświadczacie, że wtedy oświecił ich umysły, aby rozumieli Pisma? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 25 Słowo Boże Słuchanie Słowa Bożego Czwarty dzień Tydzień II SŁUCHAĆ – BYĆ POSŁUSZNYM Uczniowie z Emaus uwierzyli dopiero po pokonaniu żmudnej drogi duchowej. Apostoł Tomasz uwierzył jedynie wówczas, gdy sam zetknął się z tą cudowną obecnością. W rzeczywistości jednak, choć można było oglądać ciało Jezusa i dotykać go, jedynie wiara zdolna była przenikać do końca tajemnice tego oblicza. Do Jezusa nie można dotrzeć inaczej jak tylko przez wiarę, pokonując drogę, której etapy zdaje się wskazywać sama Ewangelia. Jan Paweł II, Novo millenio ineunte, nr 19 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do słuchania i posłuszeństwa Słowu. Nie byliśmy posłuszni głosowi Pana, Boga naszego, by pójść za przykazaniami Jego, które nam dał. Ba 1, 18 B. Studium Biblii W jaki sposób Piotr doszedł do tej wiary? I czego żąda od nas, jeśli chcemy z coraz większym przekonaniem iść jego śladami? Mateusz udziela nam cennej wskazówki w słowach, którymi Jezus odpowiada na wyznanie Piotra: „nie objawiły ci tego ciało i krew, lecz Ojciec mój, który jest w niebie” (16, 17). Wyrażenie „ciało i krew” oznacza człowieka i zwyczajną drogę poznania. W odniesieniu do Jezusa ta zwyczajna droga nie wystarcza. Do pełnej kontemplacji oblicza Pańskiego nie możemy dojść o własnych siłach, ale jedynie poddając się prowadzeniu łaski. Tylko doświadczenie milczenia i modlitwy stwarza odpowiednie podłoże, na którym może dojrzeć i rozwinąć się [...] poznanie tajemnicy. Jan Paweł II, Novo millenio ineunte, nr 20 Przeczytaj Mt 1, 18-23; Ba 1, 15-22. I. WIDZIEĆ 1. Opisz posłuszeństwo Józefa głosowi Pana. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Opisz owoce nieposłuszeństwa głosowi Pana. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 26 Słowo Boże Słuchanie Słowa Bożego Tydzień II II. OSĄDZIĆ 1. W jaki sposób wyraża się twoje posłuszeństwo głosowi Pana? Przypomnij sobie konkretne wydarzenie. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. W czym wyrażało się twoje nieposłuszeństwo głosowi Pana i jakie konsekwencje to zrodziło? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, abyś był uległy głosowi Pana? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Hbr 5, 8-9. Cierpienie zaakceptowane rodzi wzrost w wierze. Czy wasze cierpienia sprawiają w waszym życiu większą uległość wobec Boga i Jego wezwania? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 27 Słowo Boże Słuchanie Słowa Bożego Piąty dzień Tydzień II GŁUCHOTA WEWNĘTRZNA Wedle świadectwa początku, grzech w swoim pierworodnym wymiarze kształtuje się w woli – oraz w sumieniu – człowieka przede wszystkim jako „nieposłuszeństwo”, czyli jako sprzeciw woli człowieka wobec woli Boga. Jan Paweł II, Dominum et Vivificantem, nr 32 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do ujrzenia swojej wewnętrznej głuchoty. Dobrze uczynił wszystko. Nawet głuchym słuch przywraca i niemym mowę. Mk 7, 37 B. Studium Biblii Modlitwa Chrystusa przypomina nam, że ten dar winien być przyjmowany i nieustannie pogłębiany. Wezwanie ”ut unum sint” (aby byli jedno) jest dla nas wiążącym poleceniem i jednocześnie siłą, która nas wspomaga, oraz zbawiennym napomnieniem, pomagającym przezwyciężyć nasze lenistwo i ciasnotę serca. Jan Paweł II, Novo millennio ineunte, nr 48 Przeczytaj Mt 13, 10-17; Mk 9, 14-29. I. WIDZIEĆ 1. Opisz powody zatwardziałości serca słuchaczy Jezusa. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Opisz uzdrowienie głuchego. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... II. OSĄDZIĆ 1. Czy potrafisz ujrzeć w swoim życiu głuchotę na Słowo Pana? W czym się ona przejawia? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 28 Słowo Boże Słuchanie Słowa Bożego Tydzień II 2. Czy doświadczasz uzdrowienia ze swojej wewnętrznej głuchoty? W jaki sposób to następuje? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ 1. Co domaga się zmian w twoim sercu, abyś słyszał coraz lepiej głos Pana? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Iz 42, 18-21. Widzeń mnóstwo, lecz ich nie przestrzegają; otwarte mają uszy, ale nikt nie słucha. W jaki sposób w waszym małżeństwie realizujecie Słowo Pana? Może następuje to w etapach? Wymieńcie je. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 29 Słowo Boże Słuchanie Słowa Bożego Szósty dzień Tydzień II DAR SŁYSZENIA – „OTWORZYĆ UCHO” Modlitwa może się rozwijać niczym prawdziwy dialog miłości i doprowadzić do tego, że człowiek zostanie całkowicie owładnięty przez Boskiego Umiłowanego, że będzie wrażliwy na wszelkie poruszenia Ducha i z dziecięcą ufnością zawierzy się sercu Ojca. [...] Jest to droga wspomagana nieustannie przez łaskę, która jednak wymaga zdecydowanego wysiłku duchowego i wiedzie nieraz przez bolesne doświadczenie oczyszczenia („noc ciemna”), ale na różne możliwe sposoby doprowadza do niewyrażalnej radości, przeżywanej przez mistyków jako „unia oblubieńcza”. Jan Paweł II, Novo millennio ineunte, nr 48 A. Modlitwa Przyzywaj Ducha Świętego, aby uzdolnił cię do słuchania jak uczniowie. Pan Bóg otworzył Mi ucho, a Ja się nie oparłem ani nie cofnąłem. Iz 50, 5 B. Studium Biblii Przeczytaj Łk 4, 18-21; 7, 18-23. I. WIDZIEĆ 1. Opisz posługę Mesjasza. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 2. Jak odpowiedział Jezus na pytanie uczniów Jana Chrzciciela. .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... II. OSĄDZIĆ 1. Czy Jezus Chrystus w twoim życiu jest odpowiedzią na problemy twojego życia? W jaki sposób się to przejawia? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 30 Słowo Boże Słuchanie Słowa Bożego Tydzień II 2. Czy doświadczasz uzdrowienia Jezusa w swoim życiu? Czy doświadczasz swojej głuchoty na Słowo Pana? Czy jesteś z niej uzdrawiany? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... III. DZIAŁAĆ Co domaga się zmian w twoim sercu, abyś coraz głębiej doświadczał uzdrowienia i wolności? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... C. Modlitwa małżonków Podzielcie się Dz 5, 12-16. Wiele znaków i cudów działo się przez ręce Apostołów wśród ludu. Czy macie udział w tym doświadczeniu Apostołów? .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... 31