Zdaniem adwokata
Transkrypt
Zdaniem adwokata
IGNORANTIA IURIS NOCET Niewielu ju˝ ludzi pami´ta o sensacyjnym procesie, jaki w grudniu 1953 r. wytoczono w ZSRR os∏awionemu ¸awrentijowi Berii, który od grudnia 1938 r. kierowa∏ najbardziej znienawidzonym w ZSRR resortem. Resortem bezpieczeƒstwa paƒstwowego, s∏ynnym NKWD, które w latach pi´çdziesiàtych zosta∏o przekszta∏cone w KGB, by po rozpadzie Kraju Rad przyjàç pacyfistycznà wr´cz nazw´ - Federalna S∏u˝ba Bezpieczeƒstwa Rosji. S∏u˝ba to jest mo˝e tylko federalna, ale r´ce wcià˝ ma d∏ugie, i jak wskazuje doÊwiadczenie, jeÊli tylko zajdzie potrzeba - potrafi dosi´gnàç ka˝dego, w dowolnym punkcie Êwiata i pomóc mu zejÊç z tego pado∏u ∏ez. Upadek Berii, który od Êmierci Stalina w dniu 5 marcu 1953 r. do 26 czerwca 1953 r. by∏ pierwszoplanowà postacià w ZSRR, traktuje si´ jako poczàtek liberalizacji i stopniowego odchodzenia od stalinizmu, zakoƒczonego oficjalnym pot´pieniem zbrodni stalinowskich przez N.S. Chruszczowa w lutym 1956 r. na XX zjeêdzie KPZR. S∏ynny, demaskujàcy Stalina referat Chruszczowa, traktowany jest jako poczàtek erozji systemu sowieckiego. Erozji, która po rzàdach Chruszczowa, Bre˝niewa i Gorbaczowa, - doprowadzi∏a do upadku sowieckiego imperium. Ale wszystko to nie tak. Mit powy˝szy zrodzi∏a propaganda komunistyczna, usi∏ujàca odpowiedzialnoÊç za niespotykane w historii zbrodnie zrzuciç na Stalina i jego oprawc´. ¸awrentija Beri´, pochodzàcego ze s∏onecznej Abchazji. Rzecz w tym, ˝e Beria wcale nie by∏ najwi´kszym zbrodniarzem w dziejach ZSRR. Najwi´kszym by∏ oczywiÊcie Stalin, wierny uczeƒ i kontynuator dzie∏a Lenina, który wspólnie z Dzier˝yƒskim wyprawi∏ w okresie rewolucji bolszewickiej miliony ludzi na tamten Êwiat. Nie mniejszymi zbrodniarzami, byli kolejni przywódcy partii i paƒstwa oraz szefowie NKWD. Stalin, walczàc o zachowanie w∏adzy, pozbywa∏ si´ kolejnych ekip, stawiajàc je pod Êcian´. Eliminowa∏ te˝ kolejnych szefów NKWD. Tylko czekista Dzier˝yƒski, zwany krwawym Feliksem, zmar∏ podobno Êmiercià naturalnà. Jego nast´pcy: Jagoda i Je˝ow, którzy mieli na r´kach krew milionów, tak˝e podzielili los swoich ofiar i zostali zamordowani. OdpowiedzialnoÊç za miliony, dziesiàtki milionów ofiar spoczywa∏a nie tylko na funkcjonariuszach NKWD. Najbli˝si wspó∏pracownicy Stalina, zanim przychodzi∏a ich kolej i sami stawali przed plutonami egzekucyjnymi, równie˝ podpisywali wyroki Êmierci na dziesiàtki i setki tysi´cy ludzi. Ofiary typowano losowo i na tym w∏aÊnie polega∏ stalinizm: terror by∏ Êlepy i niezale˝ny od zas∏ug. Rozstrzelanie lub zsy∏ka do ∏agru mog∏a dotknàç ka˝dego, bez wzgl´du na to, czy ktoÊ by∏ winny, czy nie. Winni zresztà byli wszyscy, bo nad tym pracowali ci´˝ko funkcjonariusze NKWD, którzy torturami potrafili zmusiç ka˝dego do przyznania si´ do nieprawdopodobnych historii. Gdy zabrak∏o Êlepego terroru i zacz´to karaç tylko tych, którzy istotnie podejmowali walkà z systemem - imperium Stalina rozpad∏o si´ jak domek z kart. Po procesach lat trzydziestych, w trakcie których Stalin pozby∏ si´ ostatecznie wszystkich wspó∏pracowników Lenina, wykrystalizowa∏a si´ nowa ekipa z Mo∏otowem, Berià, Malenkowem, Chruszczowem, Mikojanem i innymi, podobnymi im siepaczami, zdolnymi do ka˝dej zbrodni. Z ekipà tà Stalin wygra∏ wojn´ z Niemcami, a nast´pnie postanowi∏ si´ jej pozbyç. Na kogoÊ trzeba by∏o przecie˝ zrzuciç winy i daç ludowi choçby namiastk´ satysfakcji, za permanentne w systemie komunistycznym b∏´dy i wypaczenia. Tak wi´c na poczàtku lat pi´çdziesiàtych stara gwardia stalinowska by∏a w ca∏oÊci przeznaczona do odstrza∏u, za wyjàtkiem Chruszczowa, którego Stalin uwa˝a∏ za dobrodusznego g∏upka ze wsi, a kontrolnego testu zwyk∏ by∏ dokonywaç, stukajàc Chruszczowa po g∏owie ∏y˝eczkà od herbaty. Wódz mi´dzynarodowego proletariatu zamienia∏ si´ wtedy ca∏y w s∏uch, Biuro Polityczne wstrzymywa∏o oddech po czym Stalin po chwili zastanowienia oÊwiadcza∏ wszem wobec - ˝e g∏owa Chruszczowa jest pusta. Wynik testu wszyscy obecni witali wybuchem Êmiechu, który niós∏ ukojenie i odpr´˝enie zarazem. Chruszczow potrafi∏ ZDRÓJ CIECHOCI¡SKI listopad 2006 si´ wkupiç w ∏aski Stalina. Do legend ju˝ przesz∏y prawdziwe skàdinàd fakty, gdy na polecenie wodza, mimo znacznej tuszy, bez mrugni´cia okiem potrafi∏ odtaƒczyç ognistego hopaka, pod akompaniament przygrywajàcego mu na ba∏a∏ajce Berii. Po wojnie Chruszczow awansowa∏ z funkcji I sekretarza KC Ukrainy, na której wyprawi∏ na tamten Êwiat niezliczonà liczb´ ofiar - na I sekretarza Moskwy oraz Sekretarza Komitetu Centralnego zarazem. Drugà osobà w paƒstwie, której Stalin choç nienawidzi∏, to jednak musia∏ si´ z nià liczyç - by∏ ¸awrentij Beria. Beria odpowiada∏ w tym czasie za program atomowy ZSRR. Pod jego kierownictwem Kraj Rad wyprodukowa∏ bomb´ atomowà, a nast´pnie przystàpi∏ do produkcji bomby wodorowej, która by∏a dzie∏em póêniejszego laureata pokojowej Nagrody Nobla i znanego radzieckiego dysydenta - profesora Andrieja Sacharowa. Stalin pod koniec ˝ycia ba∏ si´ Berii, a jednoczeÊnie nie pozbywa∏ si´ go z uwagi na jego niebywa∏e zdolnoÊci organizacyjne, tak przydatne w rozpocz´tym przez ZSRR wyÊcigu zbrojeƒ. Beria, nieukoƒczony architekt, by∏ wielkim zbrodniarzem, sadystà i niebywa∏ym erotomanem, ale z gorliwoÊcià wykonywa∏ wszystkien polecenia Stalina. By∏ mi´dzy innymi wspó∏odpowiedzialny za zamordowanie polskich oficerów w Katyniu. OsobiÊcie nadzorowa∏ wysy∏k´ na Syberi´ ca∏ych narodów, by∏ odpowiedzialny za masowe egzekucje itp., jednak na tle swoich poprzedników rysowa∏ si´ niczym libera∏. Gdzie mu tam by∏o np. do Jagody, który wywo∏ujàc na zlecenie Stalina i jego popleczników sztuczny g∏ód na Ukrainie i Pó∏nocnym Kaukazie (by uzyskaç zbo˝e na eksport i zap´dziç ch∏opów do ko∏chozów), doprowadzi∏ do Êmierci g∏odowej blisko 10 milionów 8 POLKORN ludzi, zniszczy∏ rosyjskie rolnictwo, a ponad dwa miliony ch∏opów wysiedli∏ na Syberi´, gdzie masowo umierali z g∏odu i chorób. Podobnie nie da si´ go porównaç ze s∏ynnym Je˝owem, który wyr˝nà∏ niemal ca∏à kadr´ kierowniczà ZSRR od nizin a˝ po samà gór´, duchowieƒstwo, kadr´ oficerskà i wszystkich innych, których si´ tylko da∏o, po czym wraz ze swojà ekipà pos∏usznie poszed∏ pod nó˝. OkolicznoÊci Êmierci Stalina do dzisiaj sà niejasne. Âmierç Stalina przypisuje si´ niejednokrotnie Berii, chocia˝ oczywiste jest, ˝e wszyscy najbli˝si wspó∏pracownicy dyktatora, w obawie o swoje ˝ycie, mieli wystarczajàco du˝o powodów, by przyÊpieszyç Êmierç „wielkiego j´zykoznawcy”, zmierzajàcego wyraênie, u schy∏ku ˝ycia, do rozp´tania III wojny Êwiatowej, w zwiàzku z toczàcà si´ wówczas wojnà koreaƒskà. Fakty te nie sà do koƒca udokumentowane, ale bezsporne jest, ˝e krótko przed Êmiercià wodza rozpocz´∏o si´ przebazowywanie lotnictwa radzieckiego na przygotowane w okolicach cieÊniny Beringa, po∏o˝one w pobli˝u Alaski lotniska polowe, zorganizowane na oczyszczonej od Êniegu pokrywie lodowej Morza Arktycznego. Beria by∏ zamieszny w zbrodnie stalinowskie nie mniej ni˝ ka˝dy inny prominentny wspó∏pracownik Stalina, ale mia∏ pecha, bo to w∏aÊnie jego nazwisko sta∏o si´ z czasem symbolem terroru. Po Êmierci Stalina g∏ówny oÊrodek w∏adzy przeszed∏ w r´ce rzàdu. Premierem zosta∏ bezbarwny Malenkow, w istocie figurant, a pierwszym wicepremierem i ministrem bezpieczeƒstwa paƒstwowego zosta∏ ¸awrentij Beria. Pozostali notable te˝ nie zostali pomini´ci, np. Mo∏otow, jak za czasów Ribbentropa otrzyma∏ fotel ministra spraw zagranicznych, a pozostali równie˝ dostali odpowiednie synekury. Jedynym, który nie skorzysta∏ na tych zmianach by∏ Nikita Chruszczow. Zachowa∏ wprawdzie funkcj´ sekretarza KC, ale nie otrzyma∏ ˝adnej posady w rzàdzie. Nie zosta∏ te˝ awansowany na I sekretarza KC i praktycznie wy∏àczony z gry. Rzàdy Berii trwa∏y zaledwie nieco ponad 3 miesiàce, ale by∏y bardzo bogate w wydarzenia. Powstaje pytanie, czy w dniu 26 czerwca 1953 r. reformatorzy z Chruszczowem na czele obalili stalinowca Beri´, czy te˝ reformator Beria obalony zosta∏ przez stalinowskà elit´, której wielki wódz nie zdà˝y∏ zawczasu przenieÊç w zaÊwiaty? Odpowiedê na to pytanie jest jedna i nie budzàca wàtpliwoÊci. To stalinowscy zbrodniarze z Chruszczowem, Malenkowem, Mo∏otowem, Kaganowiczem i Woroszy∏owem obalili zbrodniarza Beri´, któremu zamarzy∏y si´ reformy i odejÊcie od systemu komunistycznego. Beria jako szef bezpieki zna∏ lepiej ni˝ ktokolwiek inny 9 rzeczywistà sytuacj´ w ZSRR i wiedzia∏ dobrze, ˝e system oparty na terrorze i niewolniczej pracy wi´êniów nie mo˝e przynieÊç efektów. Beria wiedzia∏ te˝, ˝e wyÊcig zbrojeƒ zrujnuje ZSRR (co ostatecznie sta∏o si´ faktem za czasów prezydenta Reagana), a kosztowne, si∏owe utrzymywanie w zale˝noÊci bloku satelickich paƒstw komunistycznych i wspieranie tzw. ruchów narodowo-wyzwoleƒczych na Êwiecie - poch∏onie krocie i nie pozwoli obywatelom ZSRR wyjÊç z n´dzy. W chwili Êmierci Stalina w sowieckich ∏agrach przebywa∏o ponad 3 500 000 wi´êniów. W ciàgu pierwszych kilku tygodni od Êmierci Stalina Beria amnestiowa∏ niemal po∏ow´ z nich i rozpoczà∏ post´powanie rehabilitacyjne wobec skazanych za sprawy polityczne. Beria, w przeciwieƒstwie do pozosta∏ych stalinowców najwyraêniej, nie wierzy∏ w pseudonaukowy be∏kot bolszewickiej propagandy. Zamierza∏ zmarginalizowaç rol´ partii komunistycznej, zezwoliç obywatelom na swobodne poruszanie si´ po kraju oraz przeprowadziç likwidacj´ obozów pracy niewolniczej wi´êniów, czyli tak zwanych gu∏agów. W tym celu wy∏àczy∏ ∏agry spod kurateli organów bezpieczeƒstwa i przekaza∏ je pod zarzàd Ministerstwa SprawiedliwoÊci. Zarzàdzi∏ te˝ zniesienie tortur. Beria mia∏ plany dalekosi´˝ne. Zamierza∏ wyprowadziç Zwiàzek Radziecki z izolacji, zbli˝yç si´ do Zachodu oraz zredukowaç wydatki na zbrojenia i si∏y zbrojne. Sam bowiem wiedzia∏ najlepiej, ile kosztowa∏ program atomowy ZSRR i jakim obcià˝eniem dla gospodarski sà si∏y zbrojne. Kierujàc bezpiekà, Beria mia∏ pe∏nà ÊwiadomoÊç, ˝e gospodarka sowiecka jest niewydajna, a jej najs∏abszà ga∏´zià jest rolnictwo. I to nie tylko z racji braku Êrodków, ale z powodu niskiej efektywnoÊci inwestycji w gospodark´ ko∏chozowà, która potrafi∏a zmarnotrawiç ka˝de pieniàdze, a przypisanym do ziemi ko∏choênikom ˝y∏o si´ znacznie gorzej ni˝ ch∏opom paƒszczyênianym w minionych wiekach. Poczynania Berii z niepokojem obserwowali jego wspó∏pracownicy, do niedawna najbli˝si ludzie Stalina. Chruszczow, ideowy komunista, który potem w 1962 r. w czasie kryzysu kubaƒskiego omal nie wywo∏a∏ wojny atomowej z USA uwa˝a∏, ˝e Beria spycha kraj z socjalistycznej drogi rozwoju w kierunku gospodarki rynkowej, co dla niego, jako fanatyka, by∏o zbrodnià niewybaczalnà. Podobnie oceniali to i pozostali przywódcy Kraju Rad. Przys∏owiowà kroplà, która przepe∏ni∏a czar´ cierpliwoÊci wspó∏rzàdzàcej ekipy, by∏ pomys∏ Berii na zdobycie funduszy na rozwój ekonomiczny ZSRR. Beria nie tylko proponowa∏ ograniczenie wydatków zbrojeniowych, co wiàza∏o si´ z rezygnacjà z walki o dominacj´ nad Êwiatem, Ciechocinek, ul. Widok 46 CHLEB BENIAMIN BORODINSKY BOROWICKI CH¸OPSKI, CZARKA DOMOWY, EURO FIRMOWY FIRMOWY SEZAMOWY FUTBOLOWY GRAHAMA ZE S¸ONECZNIKIEM KANAPKOWY KO¸ODZIEJ, KORNEL KRÓLEWSKI KUKURYDZIANY MARMURKOWY MNICH, OLIMPIJCZYK OTRÑBKOWY OWSIANY RAZOWIEC 6 NASION RAZOWY NA MIODZIE RUSTYKALNY S¸ODOWY Z DYNIÑ SOJOWY STAROPOLSKI TOSKANA ˚YTNI JASNY SITKOWY WIEDE¡SKI, GOLUBSKI KOSZYKOWY POTRÓJNY RODZINNY, WIEJSKI METROWIEC BAWARSKI, BIWAK DU¡SKI, FI¡SKI LITEWSKI RAZOWY ZE ÂLIWKÑ ZIARNOWIT ÂW. FLORIANA TOSTOWY WIEJSKI ZIO¸OWY ZIEMNIACZANY PIECZYWO I CIASTKA ZDRÓJ CIECHOCI¡SKI listopad 2006 ale tak˝e wycofanie si´ z NRD. O decyzji tej zdecydowa∏ upadek gospodarczy NRD, ucieczka millionów ludzi do RFN, w wyniku czego fabryki pozbawione zosta∏y za∏óg, a ponad pó∏ miliona hektarów le˝a∏o od∏ogiem. W maju i czerwcu 1953 r. w Berlinie i innych miastach NRD dosz∏o do masowych protestów robotników, które zosta∏y st∏umione przy u˝yciu radzieckich czo∏gów. Powstanie w Berlinie uÊwiadomi∏o Berii ostatecznie, ˝e Zwiàzek Radziecki b´dzie musia∏ przez wiele lat dop∏acaç do NRD, by zapewniç tam poziom ˝ycia, który ograniczy ucieczki na Zachód. (Na pomys∏ wybudowania muru berliƒskiego wpad∏ dopiero Chruszczow osiem lat póêniej). Beria wiedzia∏ dobrze, ˝e Kraju Rad na to nie staç i w zamian za fundusze, które Republika Federalna Niemiec mia∏aby przekazaç Zwiàzkowi Radzieckiemu jako rekompensat´, gotów by∏ si´ zgodziç na zjednoczenie Niemiec. Sytuacja gospodarcza Moskwy by∏a wówczas tragiczna. Po wojnie, w latach 1946-1947, na samej tylko Ukrainie zmar∏o z g∏odu oko∏o miliona mieszkaƒców. Zimna wojna spowodowa∏a ustanie pomocy amerykaƒskiej, a tymczasem zbrojenia, podtrzymywanie re˝imów satelickich w Europie oraz koszt utrzymania wielkiej armii wyniszcza∏ gospodark´ i skazywa∏ mieszkaƒców Kraju Rad na ˝ycie w nieludzkich warunkach. Dlatego te˝ Beria postanowi∏ zabiegaç tak˝e o pomoc gospodarczà Japonii, w zamian za zwrot Wysp Kurylskich, których po jego aresztowaniu Rosja do chwili obecnej Japonii nie zwróci∏a. Oprócz wspomnianych wy˝ej, szlachetnych skàdinàd celów Berii przyÊwieca∏ tak˝e wa˝ny, osobisty interes. Otó˝ przeprowadzajàc destalinizacj´ próbowa∏ on w∏asnà odpowiedzialnoÊç za zbrodnie ludobójstwa przerzuciç na wspó∏rzàdzàcà ekip´, z Chruszczowem, Mo∏otowem, Woroszy∏owem i innymi stalinowskimi palatynami na czele. Nast´pnie zamierza∏ posadziç ich wszystkich na ∏awie oskar˝onych, a samemu wyjÊç z tego zawirowania w glorii wyzwoliciela i libera∏a. Te intencje nie by∏y trudne do przejrzenia przez jego rywali i Chruszczow od poczàtku nie mia∏ wàtpliwoÊci, dokàd Beria zmierza. Beria by∏ znakomitym organizatorem i ju˝ w czerwcu 1953 r. zdecydowa∏ si´ podjàç pertraktacje z Niemcami w sprawie zjednoczenia Niemiec w zamian za ... „odst´pne”. PoÊrednicz- kà jego zosta∏a ulubiona aktorka Adolfa Hitlera, przez ca∏à wojn´ znajdujàca si´ w bezpoÊrednim otoczeniu Führera, a jednoczeÊnie agentka sowieckiego wywiadu, Olga Czechowa, odznaczona po wojnie przez Stalina najwy˝szymi odznaczeniami paƒstwowymi. W tym w∏aÊnie celu na spotkanie z Berià i Olgà Czechowà, w dniu 26 czerwca 1953 r. przyby∏a do Moskwy szefowa wywiadu ZSRR na Niemcy Zachodnie, p∏k. Zoja Rybkina. Do wià˝àcych ustaleƒ jednak nie dosz∏o, gdy˝ tego w∏aÊnie dnia Beria zosta∏ aresztowany. Akcj´ obalenia Berii zorganizowa∏ Nikita Chruszczow, który przekona∏ pozosta∏e kierownictwo Kraju Rad, ˝e reformy Berii idà w kierunku kapitalistycznej drogi rozwoju. Zgodnie z misternie opracowanym planem Beria zosta∏ aresztowany na posiedzeniu Prezydium Rady Ministrów ZSRR przez ministra obrony ZSRR gen. Bu∏ganina, jego zast´pc´, genera∏a Moskalenk´ oraz grup´ wy˝szych oficerów. W aresztowaniu uczestniczy∏ tak˝e najbardziej bezwzgl´dny i krwawy w historii Rosji marsza∏ek Grigorij ˚ukow, o wykszta∏ceniu 4 klas szko∏y powszechnej, który jeszcze nie tak dawno, za ˝ycia Stalina, sam proponowa∏ Berii obalenie „wodza mi´dzynarodowego proletariatu” w drodze przewrotu wojskowego. Tym razem ˚ukow przy∏àczy∏ si´ do przeciwników Berii. Chruszczow jednak ˚ukowowi nie dowierza∏ i zezwoli∏ mu na wzi´cie udzia∏u w aresztowaniu Berii, pod warunkiem. ˝e przyb´dzie bez broni. Beria zaskoczony atakiem na jego osob´, na widok ˚ukowa si´ ucieszy∏ i zawo∏a∏ w jego kierunku: - Grigorij Konstantynowicz! Na to ˚ukow spojrza∏ na niego wzgardliwie i odkrzyknà∏: - Ma∏czy padlec! Aresztowanie przebieg∏o sprawnie. Bra∏ w nim tak˝e udzia∏ i p∏k Leonid Bre˝niew, który w 1964 r. sam obali∏ Chruszczowa, ale to jest ju˝ zupe∏nie inna historia. Beri´ ukradkiem wywieziono z Kremla i osadzono w wi´zieniu. 22 grudnia 1953 r. Kolegium Specjalne Sàdu Najwy˝szego ZSRR skaza∏o Beri´ i jego najbli˝szych wspó∏pracowników na kar´ Êmierci. Wyrok nie podlega∏ zaskar˝eniu. Zdaniem Sàdu Beria by∏ winny zdrady - mi´dzy innymi jako szpieg angielski, a ponadto terrorysta oraz sprawca gwa∏tu na nieletniej. O zbrodniach stalinowskich, które doprowadzi∏y do Êmierci milionów, w wyroku nie by∏o ani s∏owa. ZDRÓJ CIECHOCI¡SKI listopad 2006 Bo i byç nie mog∏o, gdy˝ przywódcy paƒstwa, którzy go obalili, sami byli unurzani a˝ po ∏okcie we krwi niewinnych ofiar. I tylko Chruszczow mia∏ odwag´ przyznaç to po latach w swoich pami´tniakach. Wyrok wykonano natychmiast. Beri´ rozebrano do bielizny i przytwierdzono do haku wbitego w Êcian´. W przeciwieƒstwie do wielu swoich ofiar przera˝ony Beria nie potrafi∏ zachowaç si´ godnie. Tak g∏oÊno b∏aga∏ o darowanie mu ˝ycia, ˝e trzeba go by∏o zakneblowaç r´cznikiem. Kat, genera∏ Pawe∏ Baticki strzeli∏ skazaƒcowi w czo∏o i w zamian za t´ us∏ug´, zosta∏ mianowany marsza∏kiem Zwiàzku Radzieckiego. Rozpocz´ta przez Beri´ „odwil˝” sinusoidalnie trwa∏a do lutego 1956 r., gdy Chruszczow na XX zjeêdzie KPZR zdecydowa∏ si´ ujawniç zbrodnie „kultu jednostki”. Eufemizmem tym nazwano zbrodnie stalinowskie w których uczestniczy∏ on sam, podobnie jak i inni cz∏onkowie ówczesnego kierownictwa partii i paƒstwa. W mi´dzyczasie zwolniono wi´kszoÊç wi´êniów politycznych. Proces ten nie by∏ ∏atwy. W niektórych ∏agrach dosz∏o do powstaƒ zbrojnych. Np. przez dwa miesiàce walczy∏o osiem tysi´cy wi´êniów obozu Kengir w Pó∏nocnym Kazachstanie, latem 1954 r. Do st∏umienia powstania u˝yto czo∏gów i wojska. W trakcie walk zgin´∏y tysiàce ludzi. Podobne powstania by∏y i w innych ∏agrach, w tym te˝ w Workucie. I wszystkie zosta∏y przez Chruszczowa krwawo st∏umione. A potem Chruszczow wystàpi∏ jako odnowiciel. Nie przeszkodzi∏o mu to jednak w 1962 r. u˝yç do do st∏umienia strajków w Nowoczerkasku czo∏gów. Patrzàc z perspektywy historii, obalenie Berii by∏o wielkim krokiem w ty∏. Do w∏adzy doszli ponownie fanatycznie stalinowcy, a degeneracja Rosji i jej bloku przed∏u˝y∏a si´ prawie o 40 lat. Tych strat nie da si´ ∏atwo odrobiç. Najlepiej to widaç na przyk∏adzie by∏ej NRD. Po zjednoczeniu Niemiec RFN w∏o˝y∏a w NRD niewyobra˝alnie wielkie pieniàdze, a skutek jest praktycznie ˝aden. Gdyby system komunistyczny przewróci∏ si´ w latach pi´çdziesiàtych, gdy ˝y∏o jeszcze pokolenie pami´tajàce Rosj´ sprzed rewolucji, gdy degengrolada nie obj´∏a jeszcze kolejnych pokoleƒ, dziÊ wszystko wyglàda∏oby inaczej, ale co by by∏o, gdyby by∏o? Dawid Binemann-Zdanowicz 10