TU i Teraz nr 3/2011

3/2011
24.04.2011
Szkolne Centrum Informacji Multimedialnej
Zespół Szkół Zawodowych nr 5 im. ks. Stanisława Staszica w Chełmie
Spis treści:
Symbole i ozdoby Wielkanocne/Święconka
1.
Symbole Wielkanocne są związane przede
wszystkim ze zmartwychwstaniem i odradzającym się życiem. Iteresująco o symbolice Wielkiej
Nocy pisał w 1793 roku Ksiądz Protazy Newerani
w "Ozdobach Kościoła Katolickiego". Czemu
Baranka, y insze mięsiwa, których się w Starym
Testamencie pożywać nie godziło, chrzan nawet i
iaia święcą w dzień Wielkanocny? "Święcą baranka, przypominając prawdziwego Baranka
Chrystusa i Jego triumf, dlatego też zwyczajnie
chorągiewki na pieczonym baranku stawiają.
Święcą mięsiwa, którego się Żydom pożywać nie
godziło, na dowód, żeśmy przez Chrystusa Pana z
jarzma Starego Zakonu uwolnieni i praw starozakonnych, zakazujących pożywania takiego mięsiwa, chować nie powinniśmy. Święcą chrzan na
znak tego, że gorzkość Męki Jezusowej tego dnia
w słodycz się nam i radość zamieniła i dlatego też
przy tym masło święcą, które znaczy tę słodycz.
Święcą na ostatek i jaja, na dowód tego, że jako
kokosz dwojako niby kurczęta rodzi, raz niosąc
owoc, drugi raz go wysiadując, tak przez Chrystusa (który się u Mateusza Ś. w Roz: 23. przyrównywa do kokoszy Sicut gallina congregat populos fuos) dwa razy odrodzeni jesteśmy, raz
przez Chrzest Ś. drugi raz przez chwałę Niebieską, nam zasługami Chrystusowemi zjednaną".
Koszyk ze święconką powinien zawierać:
2.
3.
4.
5.
Symbole i ozdoby Wielkanocne/
Święconka
Wielkanoc (Pascha)
Liturgia Wielkanocy
Zwyczaje i tradycje Wielkanocne
Potrawy Wielkanocne
 Jajka (Pisanki, Kraszanki) - symbol
życia i odrodzenia
 Baranek (Cukrowy,Z Masła bądź
z ciasta) - Symbol Jezusa Chrystusa
(Agnus Dei - Baranek Boży)
 Chleb - także symbolizuje Ciało Chrystusa, jest oznaką dostatku
 Chrzan - wg. Neweraniego (patrz wyżej), wraz z masłem jest symbolem
goryczy i słodyczy po śmierci i zmartwychwstaniu.
 Masło - (patrz opis chrzanu)
 Sól - symbol dostatku i gościnności
 Wędliny - symbolizują kończący się
Wielki Post. Mięso wieprzowe, wg.
Neweraniego, symbolizuje 'uwolnienie
z jarzma praw starozakonnych'
Ponadto w koszyku znajdować się mogą
także inne produkty jak np. rzeżucha, ser i
ciasto.
Inne symbole wielkanocne to np. zajączek,
kurczaczek, rzeżucha, gałązki wierzby
(kotki, bazie).
1
TU i Teraz 1/2008
2/2007
Wielkanoc (Pascha)
To jedno z najważniejszych świąt chrześcijańskich upamiętniających śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Obchodzone jest w pierwszą niedzielę po pierwszej
wiosennej pełni. (Dokładne wyliczenie
dnia, w którym rozpoczynają się Święta
Wielkanocne podajemy poniżej)
Liturgia Wielkanocy
Rano w Wielką Niedzielę kapłan, po odmówieniu modlitwy przy Grobie Pańskim,
oznajmia radosną nowinę zmartwychwstania, po czym rozpoczyna się procesja z Hostią, monstrancją i figurą Chrystusa. Po
trzykrotnym obejściu kościoła i odśpiewaniu hymnu "Ciebie Boże Chwalimy", udzielane jest błogosławieństwo Najświętszym
Sakramentem i rozpoczyna się uroczysta
i radosna Msza Święta. Msza rozpoczyna
się okrzykiem Alleluja (Chwalcie Pana).
Msza poświęcona jest zmartwychwstaniu
i wydarzeniom z nim związanym (patrz 'Tło
Biblijne). Szaty Liturgiczne w okresie
Wielkanocnym są koloru białego, złotego
Zwyczaje i tradycje Wielkanocne
Wielkanoc to prawdopodobnie święta,
z którymi związana jest największa ilość
zwyczajów i tradycji. Jest to malowanie
i święcenie jajek (pisanki, kraszanki), święconka, dzielenie się jajkiem, śniadanie
wielkanocne, Emaus (odpust krakowski) ,Rękawka (krakowska zabawa we
Wtorek po świętach), śmigus-dyngus,
Dziady śmigustne (małopolska), Siuda Baba (okolice Krakowa), pogrzeb żuru i wieszanie śledzia na zakończenie Wielkiego
Postu, wieszanie lub topienie Judasza,
Potrawy Wielkanocne
Jako, że Święta Wielkiej Nocy są świętami
wesołymi oraz kończą Wielki Post na stołach dominuje przepych. Jemy wszelkiego
rodzaju mięsa, wędliny i ciasta - baby, kołacze, mazurki, makowce, faszerowane
i pieczone jajka itp. Kuchnia staropolska
obfituje w wykwintne potrawy takie jak:
żur wielkanocny, barszcz, zupa chrzanowa,
kaczka faszerowana, pasztety, biała kiełbasa, sałatki. Wielkanoc może być także okazją do spróbowania dziczyzny: zając, dzik,
cietrzew, bażant, sarnina.
Szkolne Centrum Informacji Multimedialnej. Redakcja: Redaktor naczelny Myszora Maciej, z-ca
redaktora naczelnego Cezary Stolarczyk. Zespół Szkół Zawodowych nr 5 im. ks. Stanisława Staszica. 22-100 Chełm, ul. Jagiellońska 29. Opiekun Mirosława Dromlewska
2