PORADNIK KORZYSTANIA Z PROGRAMU MENDELEY
Transkrypt
PORADNIK KORZYSTANIA Z PROGRAMU MENDELEY
PORADNIK KORZYSTANIA Z PROGRAMU MENDELEY Biblioteka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, 2015 r. 1 AUTOR Marek Halkiewicz 2 SPIS TREŚCI: Budowa programu Mendeley .......................................................................................................................................5 Instalacja programu Mendeley .....................................................................................................................................7 Instalacja aktualizacji ....................................................................................................................................................9 Pierwszy kontakt z Mendeley Desktop .......................................................................................................................10 Dodawanie plików ......................................................................................................................................................14 SPOSÓB 1 Przez ekran powitalny............................................................................................................................14 SPOSÓB 2 Przez komendę Edit ...............................................................................................................................15 SPOSÓB 3 Opcja Add Files ......................................................................................................................................15 SPOSÓB 4 Dodawanie wpisu ręcznie ......................................................................................................................16 SPOSÓB 5 Poprzez menu kontekstowe w sekcji Biblioteka....................................................................................17 SPOSÓB 6 Przez opcję Import .................................................................................................................................17 Tworzenie Watch Folderu:..........................................................................................................................................18 Pobieranie danych bibliograficznych i plików z baz danych .......................................................................................19 Łączenie plików PDF z opisami bibliograficznymi ...................................................................................................21 Przenoszenie plików ...................................................................................................................................................22 SPOSÓB 1 Przez komendę Edit ...............................................................................................................................23 SPOSÓB 2 Metodą przeciągnij i upuść ....................................................................................................................23 Dwa menu kontekstowe w sekcji Biblioteka ..............................................................................................................24 Menu pierwsze .......................................................................................................................................................24 Menu drugie ...........................................................................................................................................................24 Wyszukiwanie plików .................................................................................................................................................31 Charakterystyka rekordu w sekcji Biblioteka..............................................................................................................31 Fiszka DetailsD ........................................................................................................................................................31 Fiszka Notes ............................................................................................................................................................33 Charakterystyka folderów w Mendeley Desktop ........................................................................................................34 Praca z folderami ........................................................................................................................................................34 OPERACJA 1 Tworzenie nowych folderów..............................................................................................................34 OPERACJA 2 Tworzenie podfolderów .....................................................................................................................34 OPERACJA 3 Usuwanie folderów ............................................................................................................................35 OPERACJA 4 Zmiana nazwy folderów .....................................................................................................................35 OPERACJA 5 Wyszukiwanie prac podobnych do zawartych w danym folderze ....................................................35 Praca z filtrami ............................................................................................................................................................36 3 Przeglądanie katalogu prac Mendeley’a .................................................................................................................38 Mendeley Suggest.......................................................................................................................................................40 Praca na plikach PDF...................................................................................................................................................41 Okno programu w trybie przeglądania pliku PDF ...................................................................................................42 Dodawanie własnych uwag do pliku PDF ...............................................................................................................43 Tworzenie przypisów w Microsoft Word ....................................................................................................................44 Modyfikacja stylów przypisów................................................................................................................................45 Pobieranie nowych stylów cytowań .......................................................................................................................46 Tworzenie bibliografii .................................................................................................................................................46 Praca z grupami ..........................................................................................................................................................46 Tworzenie grupy .....................................................................................................................................................46 Pierwszy kontakt z grupami ....................................................................................................................................49 Narzędzia potrzebne w pracy z grupami ................................................................................................................50 4 Budowa programu Mendeley Mendeley składa się z dwóch części: Mendeley Desktop oraz Mendeley Web. Aby użytkownik mógł w pełni wykorzystać wszystkie funkcje programu konieczna jest współpraca obu segmentów. Mendeley Desktop to ta część programu, której instalator ściągamy z Internetu i instalujemy na naszym komputerze. Stanowi bazę danych dla Mendeley Web. W tym segmencie użytkownik pracuje na dokumentach (dodawanie prac, ich organizacja, działania wykonywane na plikach PDF, .doc itd.) oraz organizuje prace w grupach. Należy przy tym pamiętać, że ta część programu stanowi jedynie nakładkę na część zasobów komputera – np. pliki PDF usunięte z poziomu Mendeley Desktop nie zostają usunięte z dysku twardego. Poniżej zrzut ekranu przedstawiający Mendeley Desktop gotowy do pracy: 5 Mendeley Web umożliwia pracę w chmurze, stanowi internetową wersję Mendeley Desktop, pozbawioną kilku funkcji wersji stacjonarnej (m. in. łączenia opisów bibliograficznych prac z ich wersjami w formacie PDF). Poniżej zrzut ekranu prezentujący pierwszą stronę Mendeley Web: 6 Instalacja programu Mendeley 1. Wchodzimy na stronę https://www.mendeley.com/ i klikamy przycisk Create a free account. 2. Na następnej stronie uzupełniamy pola: 1. Imię; 2. Nazwisko; 3. E–mail (program preferuje e–maile stworzone na serwerze uczelni, z zakończeniem @sum.edu.pl); 4. Hasło (co najmniej 7 znaków). Na końcu klikamy przycisk Get started. 3. Na kolejnym ekranie wskazujemy na rozwijanej liście wyboru: 1. Dziedzinę, którą się zajmujemy; 2. Stanowisko pracy. Możemy również wpisać się na listę subskrybentów, aby dostawać informacje o nowościach i aktualizacjach Mendeley’a (3). 7 Na końcu klikamy Finish. 4. Otwiera się strona Mendeley Web oraz okno dialogowe, w którym wskazujemy, gdzie chcemy zapisać instalator Mendeley Desktop (1): 5. Jeśli plik nie zacznie pobierać się automatycznie, klikamy restart the download. Programy instalacyjne opracowane na inne systemy możemy pobrać , klikając na Need a different version? (niniejszy poradnik dotyczy jednak tylko wersji na Microsoft Windows). 8 6. Klikamy dwa razy na ikonę programu instalacyjnego (znajdziemy ją tam, gdzie zapisaliśmy ściągnięty plik, najczęściej jest to Pulpit), w nowo otwartym oknie wybieramy Uruchom. 7. Klikamy Tools na pasku opcji programu i wybieramy opcję Install Web Importer. Mendeley przenosi nas na stronę https://www.mendeley.com/import/: Klikamy lewym przyciskiem myszy na Save to Mendeley i, nie puszczając go, przeciągamy na listę zakładek. Puszczamy przycisk myszy. 5. Klikamy Tools i wybieramy Install MS Word Plugin. Po krótkiej instalacji zamykamy monit o jej ukończeniu przyciskiem OK. Otwieramy Microsoft Word, w fiszce Odwołania pojawi się nowa sekcja: Instalacja aktualizacji Co pewien czas twórcy Mendeley’a – firma Elsevier – umożliwia pobranie i zainstalowanie aktualizacji do programu. O takiej możliwości dowiemy się zaraz po otwarciu Mendeley Desktop: 9 Pobranie oraz instalacja aktualizacji przebiega automatycznie – wystarczy, że wciśniemy Install. Jeśli jednak chcemy pozostać przy dotychczasowej wersji programu, wystarczy, że klikniemy Not Now. Istnieje również możliwość aktualizacji Mendeley’a w bardziej sposobnym czasie – gdy pojawi się ekran pokazany na zdjęciu wyżej, wybieramy Not Now ; wspomniane okno dialogowe przywołamy później, wybierając z menu komend Help , potem Check for Updates, na koniec z rozwijanej listy – Check Now. Pierwszy kontakt z Mendeley Desktop Po otwarciu programu pojawia się ekran powitalny: 10 Zwróćmy teraz uwagę na dwie sekcje: 1. Sekcja Tools & Tips Po kliknięciu w hiperłącze lub jeden z dwóch przycisków program przenosi nas na stronę z przewodnikami po Mendeley’u ( w języku angielskim). Dostęp do nich jest także dostępny przez wybór komendy Help, a następnie przycisku Help Guides. W tym samym menu rozwijanym znajdziemy również link do strony oficjalnej programu: Mendeley Website (zawiera ona poradniki). Warto też kliknąć na Support – zostaniemy przeniesieni na oficjalną stronę Mendeley’a, do bazy danych z pytaniami internautów (użytkowników) oraz odpowiedziami od twórców programu (tzw. FAQ). 2. Zapewnienie twórców o braku możliwości usuwania i przenoszenia plików oraz folderów z poziomu programu: Jeśli chcemy usunąć lub przenieść dany plik bądź folder w inne miejsce, musimy to zrobić poza programem, z poziomu systemu operacyjnego. UWAGA! Powyższa uwaga nie dotyczy opisów bibliograficznych, które pobraliśmy za pomocą przycisku Save to Mendeley (więcej na ten temat – patrz tutaj). Klikamy na krzyżyk w prawym górnym rogu ekranu. Ekran programu prezentuje się następująco: 11 Można go podzielić na cztery sekcje: 1. 2. 3. 4. Pasek zadań; Wykaz folderów; Biblioteka (prezentuje ściągnięte bądź wprowadzone publikacje); Opisy bibliograficzne prac zgromadzonych w Bibliotece. W tym miejscu warto kliknąć w komendę View i przekonać się, który z dostępnych tam wariantów widoku okna programu najbardziej nam odpowiada: Library as Table – w tym widoku każdy element opisu bibliograficznego (tworzącego rekord) jest zaprezentowany w osobnej kolumnie; Library as Citations – dany rekord przedstawiony w formie cytacji; Citation Style – przytrzymanie na chwilę kursora nad tą opcją wyświetla podmenu z różnymi stylami cytowania, według których Mendeley może wyświetlać kolejne pozycje w sekcji Biblioteka (jeśli zdecydowaliśmy się oglądać zawartość programu w widoku Library as Citations); 12 opcja More Styles… została omówiona w tym miejscu; we wspomnianym menu znajduje się również opcja Journal Abbreviations… – kliknięcie przenosi nas do bazy skrótów tytułów najważniejszych czasopism publikujących artykuły naukowe; Toolbar Layout – jeśli przytrzymamy na chwilę kursor nad tą komendą, pojawi się menu podręczne z domyślnie zaznaczoną opcją Show Text (znaczek ptaszka: dla programu, zlokalizowane poziom niżej, są opisane; Z użyciem komendy Show Text (znaczek ptaszka: Bez użycia komendy Show Text (bez znaczka ptaszka: ); dzięki niej przyciski oznaczające kolejne polecenia ): ): Show Document Details – wyświetla po prawej stronie ekran, który zawiera wszystkie dane na temat wskazanego rekordu (szerzej na ten temat tutaj). UWAGA 1 Pamiętajmy, aby za każdym razem, gdy dodajemy nowe linki czy foldery, nacisnąć przycisk Sync. Innym sposobem na zastosowanie tej komendy, jest wybranie polecenia File i wskazanie Synchronize Library. Zastosowanie tej opcji powoduje aktualizację i zapisanie zmian w obrębie całego programu (tak w Mendeley Desktop, jak w Mendeley Web). UWAGA 2 Jeśli skończyliśmy pracę w Mendeley’u, a wiemy, że ktoś inny będzie korzystał z danego komputera, pamiętajmy o wylogowaniu się. Aby to zrobić, klikamy komendę File, a potem na Sign Out. 13 Opcja poniżej, Quit, podobnie jak krzyżyk w prawym górnym rogu ekranu zamyka program bez wylogowania użytkownika (oczywiście jest tak w przypadku, gdy na ekranie logowania zaznaczyliśmy opcję Stay signed in). Dodawanie plików Przed dodaniem plików do Mendeley’a warto je zgromadzić w jednym miejscu. W zależności od naszych potrzeb może to być folder z podfolderami lub folder z nieuporządkowanym zbiorem PDF–ów (w niniejszym poradniku wspomina się najczęściej o PDF-ach, ponieważ Mendeley daje największe możliwości w pracy z plikami właśnie tego typu; program współpracuje jednak także z innymi rozszerzeniami, przede wszystkim .doc). W pierwszym przypadku musimy dodać pliki z każdego podfolderu (patrz niżej); w drugim – wystarczy stworzyć Watch Folder (wówczas Mendeley będzie z niego ładował pliki automatycznie). Istnieje 5 sposobów dodawania plików do programu Mendeley: SPOSÓB 1 Przez ekran powitalny Program powitalny wyświetla się przy pierwszym uruchomieniu programu; jego późniejsze przywołanie możliwe jest po wybraniu przycisku Help na pasku zadań programu i wybraniu opcji Show the Welcome Screen. Teraz wystarczy, że klikniemy na pole z wyszarzonym tekstem: Drag and drop your papers here (or click to add papers manually) i w nowo otwartym oknie wybierzemy folder z plikami, które chcemy dodać. Nasze działania zatwierdzamy przyciskiem Otwórz. Istnieje również metoda polegająca na przeciągnięciu pliku (plików) z danego folderu na wspomniane białe pole: 14 SPOSÓB 2 Przez komendę Edit Klikamy na komendę File i z menu rozwijanego wybieramy Ad Files… . W nowo otwartym oknie wybieramy dany plik bądź pliki, na koniec klikamy Otwórz. SPOSÓB 3 Opcja Add Files Klikamy przycisk Add Files, następnie wybieramy dany plik (pliki) i zatwierdzamy nasz wybór przy użyciu Otwórz. Ten sposób można uczynić bardziej efektywnym, gdy klikniemy na strzałkę po prawej stronie omawianej tu opcji; wyświetli się wówczas lista, która zawiera cztery opcje: 1. Opcja Add Files… – skutkuje pojawieniem się okna wyboru plików; szczegóły opisano wyżej; 2. Opcja Add Folder… – pozwala skopiować na raz zawartość danego folderu (ten sam efekt wywołamy, wybierając komendę File – na rozwijanej liście wskazujemy Add Folder…): 15 Przyciski oraz naszych PDF–ów, klikamy OK. pozwalają otwierać kolejne podfoldery. Po zlokalizowaniu zbioru UWAGA! Warto pamiętać o zaznaczeniu opcji Also import from subfolders (znaczek ptaszka: wówczas – w sytuacji, gdy pomieściliśmy nasze prace w kilku podfolderach – dodawać każdego z nich osobno. ). Nie musimy 3. Opcja stworzenia Watch Folderu (patrz tutaj) 4. Add Entry manually – patrz SPOSÓB 4 SPOSÓB 4 Dodawanie wpisu ręcznie Po kliknięciu strzałki znajdującej się po prawej stronie przycisku Add Files na liście zadań Mendeley’a, z rozwijanej listy wybieramy Add Entry Manually… . UWAGA! Innym sposobem jest skorzystanie z komendy File i wybranie Add Entry Manually… . 16 W nowo otwartym oknie uzupełniamy kolejne pola: Type – z listy rozwijanej wybieramy typ artykułu, którego opis bibliograficzny chcemy wprowadzić do programu; No Title – tytuł artykułu; Authors – autorzy; kolejne pozycje w tym polu oddzielamy średnikiem; Journal – czasopismo, w którym opublikowano artykuł; Year – rok publikacji; Volume – tom; Issue – zeszyt; Pages – strony; Abstract – abstrakt; Tags– tagi; oddzielamy je średnikiem. SPOSÓB 5 Poprzez menu kontekstowe w sekcji Biblioteka. Po kliknięciu prawym przyciskiem myszy na puste pole wywołujemy listę wyboru, na której klikamy opcję Add Files… . W nowym oknie określamy lokalizację pliku, który chcemy dodać, i klikamy Otwórz. SPOSÓB 6 Przez opcję Import Jest to sposób na dodanie plików utworzonych w następujących programach/bazach: BibTeX – rozszerzenie pliku: (*.bib); EndNote XML - EndNote v8, X1 to X3 – rozszerzenie pliku: (*.xml); RIS - Research Information Systems – rozszerzenie pliku: (*.ris); Zotero Library – rozszerzenie pliku: (zotero.sqlite). Po wybraniu komendy File, przytrzymujemy na chwilę kursor nad poleceniem Import; z podmenu wybieramy jeden z czterech rozszerzeń plików. W nowym oknie określamy ich lokalizację, na koniec klikamy Otwórz. 17 Tworzenie Watch Folderu: Korzystając z Watch Folderu za każdym razem, gdy zaktualizujemy jego zawartość i klikniemy przycisk Sync, nowe prace zostaną automatycznie dodane do Biblioteki (aktualizacja następuje również zawsze wtedy, kiedy włączamy program). 1. Nasz folder nazywamy Watch Folder (nie jest to wymagane) 2. Klikamy przycisk File, potem Watch Folder… . 3. Szukamy danego folderu, przyciskając najpierw (rozwija główne foldery), potem , co powoduje dalsze rozwinięcie drzewka: 18 4. Klikamy raz w puste okienko po lewej stronie nazwy folderu (pojawia się ptaszek: wciskamy OK. ), następnie 5. Na końcu klikamy Sync. UWAGA! Niestety, program nie zawsze ładuje pliki od razu. Pozostaje czekać na stosowne aktualizacje, do tego czasu któryś z poniższych sposobów powinien umożliwić korzystanie z Watch Folderu: SPOSÓB 1 Zrestartuj program/system operacyjny SPOSÓB 2 Zaznacz wszystkie pliki w Watch Folderze, wytnij je i przenieś w inne miejsce (np. na Pulpit) – Watch Folder na chwilę powinien być pusty. Przenieś pliki z powrotem do Watch Folderu. Kliknij Sync. SPOSÓB 3 Dodaj nowy PDF do Watch Folderu. Program aktualizuje wówczas pliki w Bibliotece (dodany przed chwilą i pliki zaległe). UWAGA! Gdyby powyższe rady nie skutkowały, możemy wysłać zawiadomienie o błędzie do producenta programu, firmy Elsevier. Należy w tym celu wybrać komendę Help i opcję Request Features of Bug Fixes. Pobieranie danych bibliograficznych i plików z baz danych Mendeley umożliwia pobranie danych bibliograficznych pracy za pomocą kilku kliknięć. Bazy danych współpracujące z Mendeley’em podane są na oficjalnej stronie programu: 19 Uwaga! Z praktyki autora poradnika wynika, że współpraca między programem a wyżej wymienionymi serwisami nie zawsze przebiega bezproblemowo (główny problem dotyczy pobierania plików PDF, szerzej na ten temat tutaj); zdają sobie z tego sprawę również autorzy Mendeley’a: Pobieranie opisów bibliograficznych ( i ewentualnie plików) realizujemy w 6 krokach: 1. 2. 3. 4. Otwieramy bazę danych (w niniejszym poradniku będzie to ScienceDirect). Znajdujemy poszukiwany przez nas artykuł. Klikamy na Save to Mendeley. Wyświetla się okno dialogowe: , gdzie: 1. i 7. – opcja umożliwiająca zapis danych bibliograficznych (i ewentualnie pliku PDF) na dysku; 2. – tutaj decydujemy, czy razem z opisem chcemy pobrać prace w pliku PDF (domyślnie jest ona zaznaczona; aby zrezygnować z pobierania, odznaczamy ją); 3. – tytuł pracy; 4. – lokalizacja miejsca pobrania opisu (i pliku) – wybieramy jeden z dostępnych folderów lub tworzymy własny (pamiętaj także o możliwościach Watch Folderu); 5. – tutaj wpisujemy tagi, którymi chcemy opisać pracę; rozdzielamy je średnikami (Tag 1; Tag 2; …); 6. – miejsce na nasze notatki bądź uwagi. 20 5. Zapisujmy plik. 6. W oknie, które właśnie się wyświetliło: zwracamy uwagę na dwie opcje: Edit – umożliwia modyfikację miejsca zapisu i tagów; Open in Mendeley – otwiera Mendeley’a na pobranym rekordzie. Uwaga! Jeśli pobieramy kilka prac na raz, pamiętajmy, aby na koniec przejść do programu i kliknąć opcję Sync. Dopiero wtedy pobrane pliki będą widoczne. Łączenie plików PDF z opisami bibliograficznymi Niestety, nie zawsze plik PDF ściąga się razem z opisem bibliograficznym. Wynika to z 2 powodów: Podwód 1 Błąd programu. Jeśli ponowienie próby ściągnięcia opisu się nie powiedzie, należy zastosować procedurę opisaną poniżej. Podwód 2 Budowa strony, z której pobieramy opis bibliograficzny. Jeśli nie znajduje się na serwerze współdzielonym z danym serwisem i konieczne jest łączenie się z inną stroną, wówczas Mendeley nie pobiera pliku. Tak jest m.in. w przypadku Web of Science. Aby połączyć pobrany opis bibliograficzny z PDF–em, musimy go ściągnąć z innego źródła (indeksowane opisy na Web of Science często podają linki do stron wydawców), a następnie połączyć w programie. Robimy to w 3 krokach: KROK 1 Pobieramy opis bibliograficzny. KROK 2 21 Zapisujemy plik PDF na dysku. KROK 3 Przeciągamy ikonę pliku PDF do wiersza z dopiero co pobranym opisem, do kolumny oznaczonej ikoną : Czasami program nie rejestruje takiej próby połączenia pliku z opisem i tworzy dla PDF–u osobny rekord: Należy wówczas usunąć go i powtórzyć całą procedurę od początku. Przenoszenie plików Istnieją 2 sposoby na przenoszenie plików z jednego folderu do drugiego: 22 SPOSÓB 1 Przez komendę Edit Wskazujemy dany plik bądź pliki i z listy poleceń wybieramy Edit; w rozwijanym menu mamy do wyboru 3 przydatne w tej chwili polecenia: Cut – wytnij; Cop y – kopiuj; Paste – wklej. SPOSÓB 2 Metodą przeciągnij i upuść Stosując tę metodę musimy zaznaczyć dany plik bądź pliki, kliknąć lewym przyciskiem myszy na zaznaczenie i – nie puszczając – przeciągnąć do danego folderu. Poniżej zaprezentowano realizację tej metody: 23 Dwa menu kontekstowe w sekcji Biblioteka Menu pierwsze wywołujemy poprzez kliknięcie prawym przyciskiem myszki na puste pole w spisie rekordów: Działanie opcji Add Files… znajduje się w podrozdziale poświęconym dodawaniu plików; o funkcji Add Folder… można szerzej poczytać pod tym samym linkiem (podpunkt 2), zaś opcja Add Entry Manually… przywołuje okno dialogowe, którego obsługa została opisana w tej części poradnika. aktywujemy przez kliknięcie na jeden z rekordów w sekcji Biblioteka. Znajdziemy tutaj wiele przydatnych opcji, z których część pozostaje jednak nieaktywna w sytuacji, gdy do danego opisu nie jest dołączony plik. Oto ich charakterystyka: Menu drugie Update Details – przywraca domyślne elementy opisu bibliograficznego, które mogliśmy – omyłkowo bądź nie – zmodyfikować (zmienić na przykład rok publikacji bądź jej tytuł). Related Documents – wyświetla listę publikacji podobnych do tej, na którą kliknęliśmy, pod kątem treści. 24 UWAGA! Tę samą opcję możemy wywołać, klikając Related na pasku zadań w górnej części ekranu. Lista propozycji Mendeley’a może być większa lub mniejsza w zależności od tematyki poruszanej przez autora danego artykułu: Wybrana druga praca nie znajduje się w Bibliotece, o czym informuje nas ekran w panelu po prawej stronie: This document is not in your library. Jeśli zdecydujemy się pobrać dany opis, klikamy na Save Reference; wówczas otrzymamy informację o pobraniu go na nasz dysk: Saved to library, a przy wybranym przed chwilą rekordzie pojawi się ptaszek: . Klikając na Close w żółtym oknie powyżej listy propozycji, wracamy do okna Biblioteki; Open File – otwiera plik przyporządkowany do danego opisu bibliograficznego; Open File Externally – otwiera plik przyporządkowany do danego opisu bibliograficznego poza Mendeley’em (najczęściej jest to Acrobat Reader i Microsoft Word). Open Containing Folder – otwiera przyporządkowany do danego opisu bibliograficznego plik w miejscu jego zapisu; Rename Document Files… – modyfikuje nazwę pliku połączonego z opisem bibliograficznym. 25 UWAGA! Aby na File zmienić nazwę danego pliku możemy i wybrać Rename Document Files… też kliknąć . Po aktywowaniu tej opcji, otwiera się okno dialogowe, w którym najważniejsza jest linia File name – to tu ustalamy , z jakich elementów będzie składał się tytuł pliku; wszystkie zaś części tytułu znajdują się w polu Unused fields. Bąbelki przenosimy metodą przeciągnij i upuść. Możemy wypróbować różne kombinacje, efekty będą widoczne w polu Example. Warto zwrócić uwagę na rozwijaną listę pomiędzy polami Unused fields i File name. Pozwala ona na wybór znaków przystankowych między kolejnymi elementami opisu bibliograficznego stanowiącego nazwę pliku (w sytuacji, gdy zdecydujemy się na więcej niż jeden bąbelek z pola Unused fields). Wybór mamy między 4 znakami przystankowymi: Hyphen-separated – myślnikiem; Underscore-separated – podkreślnikiem ( „_”); Comma-separated – przecinkiem; Period-separated – kropką. Aby wprowadzić zmiany klikamy na OK. Merge Documents – pozwala łączyć ze sobą 2 lub więcej opisów bibliograficznych w jeden rekord. Jest to funkcja, z której warto skorzystać w przypadku, gdy na naszej liście rekordów pojawią się dublety. Po zaznaczeniu danych prac z menu kontekstowego wybieramy Merge Documents. Okno programu zmienia się: UWAGA! Opisaną wyżej komendę możemy wywołać, klikając najpierw na File, a potem na Merge Documents. 26 Na żółtym polu mamy podaną informację o ilości łączonych plików: Merging [cyfra/liczba] documents, poniżej zaś minidrzewko, które oddaje zasadę, na jakiej oba pliki zostaną zlane w jeden: rekord pierwszy pozwala podejrzeć opis jeszcze przed zastosowaniem opcji Merge Documents, zaś dwa kolejne to zaznaczone przez nas pliki. Ważne jest również upewnienie się, że na pewno oba rekordy są duplikatami – ustalić to można oczywiście na własną rękę (sprawdzając litera po literze, czy mamy do czynienia z identycznymi wpisami), ale efektywniej będzie skorzystać z mechanizmu podpowiadającego tożsamość obu rekordów – mowa o szarych paskach wypełniających szczelnie swój kontur (na prawo od łączonych rekordów): O tym, że nie łączymy 2 czy więcej różnych opisów bibliograficznych, upewnia nas również komunikat po prawej stronie ekranu (fiszka Details): . Możemy teraz zrezygnować z łączenia, klikając na Close. Jeśli jednak jesteśmy zdecydowani, korzystamy z przycisku Confirm Merge. W nowym oknie możemy przeczytać informację, że pliki zostały połączone: . Cofnięcie dokonanej operacji jest możliwe dzięki linkowi Undo. Klikamy Close, wracamy tym samym do głównego okna sekcji Biblioteka – jeden plik zamiast dwóch: . 27 UWAGA! Innym sposobem na osiągnięcie tego samego efektu jest skorzystanie z polecenia Tools; z rozwijanego menu wybieramy Check for Duplicates – wyświetlają się dublety (pole ich wyszukiwania jest zawężone do przeglądanego obecnie folderu). Pojawia się opcja Confirm Merge– od teraz działamy według podanych wyżej wskazówek. Mark as – pozwala na zmianę oznaczenia pracy. Wystarczy, że przytrzymamy przez chwilę kursor na tej opcji, a rozwinie się podmenu, z którego możemy wybrać następujące pozycje: Read – oznacza pracę jako przeczytaną; zmienia ikonkę po lewej stronie od tytułu pracy na Unread – praca jeszcze nie przeczytana, ikonka Favorite – w ten z ulubionych) publikacji w naszej Bibliotece, ikonka ; ; sposób oznaczymy ulubioną (jedną ; Not Favorite – praca, którą oceniliśmy niżej; ikonka ; Needs Review – opis bibliograficzny, który wymaga sprawdzenia pod kątem poprawności i zgodności ze stanem faktycznym. Po aktywowaniu tej funkcji w ekranie po prawej stronie wyświetla się okno dialogowe z informacją, że dane należy zweryfikować – możemy przejść do innego opisu bibliograficznego, zostawiając sprawdzanie na inny czas (ekran wyświetli się za każdym razem, gdy wejdziemy w dany rekord) bądź zrobić to od razu. W drugim przypadku mamy wybór: 1. sprawdzamy dane opisu z pracą źródłową i klikamy Details are Correct; 2. korzystamy z mechanizmu wbudowanego w Mendeley’a, sprawdzi on poprawność wprowadzonych danych – opcja Search. Ikonka oznacza, że istnieje zgodność między źródłem opisu a nim samym. Reviewed – klikając w tę opcję, potwierdzamy, że opis bibliograficzny jest zgodny z pracą, której dotyczy; kasujemy tym samym również żółty ekran wywołany kliknięciem w Needs Review. Copy As – po przytrzymaniu przez chwilę kursora na tej opcji pojawia się podmenu; możemy z niego wybrać, formę, w jakiej dany opis bibliograficzny będzie skopiowany: 28 Formatted Citation – jako sformatowana cytacja; przykład: CENTER FOR HISTORY AND NEW MEDIA. Zotero Quick Start GuideCollege English [online]. 1990. Pobrano: http://zotero.org/support/quick_start_guide. 1. LaTeX Citation Command – jako komenda do programu LaTeX; przykład: \cite{CenterforHistoryandNewMedia1990} BibTeX Entry – wpis do programu BibTeX; przykład: @misc{CenterforHistoryandNewMedia1990, author = {{Center for History and New Media}}, booktitle = {College English}, doi = {10.1016/j.optcom.2013.06.051}, isbn = {978–3–642–28377–2, 978–3–642–28378–9}, issn = {0030–4018}, number = {1}, pages = {7––20}, pmid = {78}, title = {{Zotero Quick Start Guide}}, url = {http://zotero.org/support/quick\_start\_guide}, volume = {52}, year = {1990} } UWAGA! Innym sposobem na przywołanie tej funkcji jest wykorzystanie komendy Edit i wskazanie na liście wyboru Copy As. Export… – eksportuje dany opis bibliograficzny; po kliknięciu w tę opcję pojawia się okno dialogowe, w którym możemy podać nazwę eksportowanego rekordu oraz określić rozszerzenie zapisywanego pliku (lista rozwijana). Na koniec klikamy Zapisz. UWAGA! Opisaną wyżej komendę możemy wywołać, klikając najpierw File Send by E-mail… , a potem Export . – jeśli chcemy wysłać dany rekord innej osobie, wybieramy tę opcję. 29 UWAGA! Opisaną wyżej komendę możemy wywołać, klikając najpierw File , a potem Send by E-mail… . W nowym oknie mamy podany tytuł wysyłanego rekordu: ; Poniżej musimy wpisać pierwsze litery (i ewentualnie nazwiska) naszego – pamiętajmy, że musi się on znaleźć wcześniej na naszej liście znajomych (patrz tu); imienia adresata Warto zaznaczyć ptaszek przy następnej opcji: Send highlights and notes attached to this document (Recipients will need Mendeley Desktop to read the annotations) – dzięki temu zaznaczone fragmenty tekstu i uwagi poczynione na marginesach pliku PDF będą widoczne również dla adresata (zobacz też podrozdział o pracy z plikami PDF). Możemy też dodać krótką wiadomość, która zostanie dołączona do pliku – zrobimy to w polu: Message. Na koniec klikamy Send to [cyfra/liczba] person (cyfra przy słowie person zmienia się w zależności od liczby adresatów danego maila). Jeśli chcemy zrezygnować z wysyłania listu, klikamy na Cancel. Select All – zaznacza wszystkie opisy bibliograficzne w sekcji Biblioteka: 30 UWAGA! Ten sam efekt można wywołać, wybierając komendę Edit i wskazując na rozwijanej liście polecenie Select All. Remove from Folder – usuwa dany plik (bądź pliki, jeśli zaznaczymy ich więcej i klikniemy prawym przyciskiem myszy jeden z wybranych) z danego folderu (np. Watch Folderu). Opcja jest nieaktywna w trybie przeglądania wszystkich dokumentów zgromadzonych sekcji Biblioteka, tj. All Documents. UWAGA! Opisaną wyżej komendę możemy wywołać, klikając najpierw File, a potem Remove from Folder. Delete Documents– usuwa dany wpis w Bibliotece (lub kilka, jeśli zostaną przez nas zaznaczone zanim użyjemy omawianej funkcji). Niechciane przez nas rekordy zostają przeniesione do folderu All Deleted Documents w sekcji Trash. UWAGA! Opisaną wyżej komendę możemy wywołać, klikając najpierw File, a potem Delete Documents. Wyszukiwanie plików Jeśli chcemy szybko znaleźć jakiś rekord, znając nawet tylko fragment nazwiska autora, wystarczy, że wpiszemy poszukiwany ciąg liter czy wyrazów w pasek u góry po prawej stronie programu, z szarym napisem Search… i zatwierdzimy [ENTEREM]. UWAGA! Możemy też wybrać komendę Edit i kliknąć Find. Charakterystyka rekordu w sekcji Biblioteka Okno z danymi rekordu znajduje się po prawej stronie sekcji Biblioteka. Dzieli się ono na 4 fiszki, z których sekcje Contents oraz Enrichments są niedostępne w wersji Mendeley’a dostępnej w chwili pisania tego poradnika. Fiszka DetailsD Znajdują się tutaj wszystkie części opisu bibliograficznego, dla wygody użytkownika opisane i wyszczególnione w osobnych wierszach. Każdą część opisu można edytować, poprzez kliknięcie w jego zawartość bądź w miejsce, w którym powinna ona się znajdować (w przypadku pustego pola). 31 Type – informacja o typie dokumentu, można ją modyfikować przez kliknięcie , co powoduje rozwinięcie listy wyboru; – pogrubioną czcionką wyświetlany jest pełen tytuł pracy; Authors – autorzy pracy ============================================ View research catalog entry for this paper – link przenoszący nas do przeglądarki internetowej, gdzie możemy: View in Mendeley Desktop – obejrzeć pracę na powrót w oknie programu; Share – podzielić się publikacją na serwisach społecznościowych; – zapoznać się podstawowymi danymi o pracy; Find this paper at – zlokalizować publikację na platformie Google Scholar oraz w dwóch bazach dostarczających informacji o bibliotekach, w których dana praca się znajduje. Jeśli klikniemy na Edit library access links, zostaniemy przeniesieni na stronę, gdzie możemy podać informacje o naszej bibliotece. ============================================= Journal – czasopismo, w którym została opublikowana dana praca; Year – rok wydania; Volume – tom czasopisma lub książki, z której pochodzi dana publikacja; Issue – numer czasopisma, z którego pochodzi dana publikacja; Pages – strony, na których wydrukowano artykuł; Abstract – abstrakt/streszczenie pracy 32 Tags – tagi, nasze określenia pracy pod względem merytoryki, rozdzielamy je średnikiem; Author Keywords – podane przez autora słowa–klucze służące do charakterystyki zawartości merytorycznej publikacji; URL – adres strony, z której dany artykuł pochodzi; Add URL… – po kliknięciu w tę opcję, możemy dodać alternatywny adres URL z pracą; ArXiv ID – numer ArXiv; DOI – numer DOI; ISSN – numer ISSN; PMID – numer PMID. UWAGA! Ikonka niebieskiej lupy ( wyblakła ( ) pozwala sprawdzić prawdziwość wpisanego do rekordu numeru; lupa ) informuje, że w dany rekord nie wpisano treści i nie jest możliwe sprawdzenie poprawności. Files – tutaj podana jest nazwy plików, które użytkownik programu skojarzył z danym opisem bibliograficznym. Jeśli chcemy dodać plik, możemy to zrobić albo z poziomu tej opcji – wybierając przycisk Add File…, następnie w nowo otwartym oknie lokalizując dany plik i zatwierdzając swój wybór naciśnięciem Otwórz – albo korzystając ze sposobów podanych tutaj. Chcąc usunąć z wybranym opisem bibliograficznym, klikamy krzyzyk w kółku. skojarzenie danego pliku Other Settings– kliknięcie w puste okienko przy napisie Unpublished work – exclude from Mendeley Web catalog spowoduje, że dany plik, który połączyliśmy z oglądanym właśnie opisem bibliograficznym, nie zostanie wyświetlony katalogu Mendeley’a. Fiszka Notes Pod tą fiszką, w pierwszym oknie od góry, możemy dodawać własne uwagi i komentarze na temat danej pracy. Znane z Worda opcje pogrubienia: , kursywy: oraz podkreślenia: ważniejsze słowa bądź fragmenty w dodawanych przez nas komentarzach. pozwalają wyróżnić co 33 Poniżej znajduje się okienko Annotations – widnieją w nim wszystkie uwagi, jakie poczyniliśmy odnośnie wybranych fragmentów tekstu bądź ilustracji w pliku PDF skojarzonym z danym opisem bibliograficznym. Opis stosowania takich uwag znajduje się tutaj. Po dodaniu stosowanych komentarzy możemy je obejrzeć w omawianym okienku. Charakterystyka folderów w Mendeley Desktop Sekcja My Library (Moja Biblioteka) mieści w sobie domyślnie 6 folderów: All Documents– zawiera wszystkie opisy bibliograficzne (wraz z przyporządkowanymi im plikami); Recently Added– znajdują się tu wszystkie pliki, które dodano do programu na przestrzeni ostatnich 14 dni; Favorites– trafiają tutaj rekordy oznaczone jako ulubione (patrz też tutaj); Needs Review – w tym folderze program przechowuje pliki oczekujące na weryfikację zgodności opisu bibliograficznego z daną publikacją (patrz też tu); My Publications – tutaj umieszczamy publikacje, których jesteśmy autorami i współautorami; Unsorted – tu trafiają rekordy, których nie przyporządkowaliśmy jeszcze do żadnego innego folderu; Lista ta może zostać rozbudowana o kolejne foldery, tym razem jednak tworzone już przez nas (np. Watch Folder). Praca z folderami Praca z folderami w programie Mendeley polega na 4 operacjach: OPERACJA 1 Tworzenie nowych folderów W sekcji My Library klikamy na Create Folder. Wpisujemy tytuł folderu i zatwierdzamy [ENTEREM]. OPERACJA 2 Tworzenie podfolderów Robimy to w dwóch krokach (krok 2 zawiera 4 równorzędne sposoby): 1. Klikamy na folder, mający być folderem nadrzędnym względem tego, który zaraz utworzymy; 2. a. Klikamy na niego prawym przyciskiem myszy i z menu kontekstowego wybieramy New Folder…; b. z poziomej belki z komendami u góry ekranu wybieramy ; c. Klikamy na dany folder i wciskamy kombinację klawiszy prawy Ctrl + prawy Shift + N (najpierw Ctrl, 34 potem – trzymając go wciśnięty – Shift – trzymając oba – na końcu N;); d. Klikamy dany folder, wybieramy komendę Edit z paska zadań u góry ekranu programu, z menu rozwijanego wybieramy New Folder…. UWAGA! W ten sposób możemy też tworzyć całe drzewka folderów (folder – podfolder – podpodfolder itd.); nawigacja między kolejnymi piętrami takiej hierarchii jest możliwa poprzez klikanie na strzałki: podfolderów nie jest jeszcze rozwinięta) oraz zwartość). (gdy lista (gdy dany folder jest kliknięty i wyświetla się jego OPERACJA 3 Usuwanie folderów Możemy to zrobić na 3 sposoby: 1. Zaznaczając dany folder i wciskając przycisk [DELETE] (z klawiatury). W oknie dialogowym, które się wówczas pojawi, klikamy na Yes. 2. Klikamy prawym przyciskiem myszy na dany folder i z menu kontekstowego wybieramy Remove Folder. W oknie dialogowym klikamy Yes. 3. Klikamy na dany folder, z menu komend u góry wybieramy Edit, potem Remove Folder. W oknie dialogowym klikamy Yes. OPERACJA 4 Zmiana nazwy folderów Są 3 sposoby na modyfikację nazwy folderu: 1. Klikamy na folder, wciskamy klawisz [F2] (na klawiaturze, wprowadzamy nową nazwę, zatwierdzamy [ENTEREM]); 2. Klikamy na folder prawym przyciskiem myszy, z menu kontekstowego wybieramy Rename Folder…, wprowadzamy nową nazwę, wciskamy [ENTER]. 3. Klikamy na dany folder, z menu komend u góry wybieramy Edit, potem Rename Folder… . OPERACJA 5 Wyszukiwanie prac podobnych do zawartych w danym folderze Jest to przydatna opcja, dzięki której możemy zlokalizować w zasobach katalogu Mendeley’a publikacje podobne w zakresie treści do zebranych przez nas w danym folderze prac. Wystarczy, że klikniemy prawym przyciskiem 35 myszy na dany folder i wybierzemy opcję Related Documents . W środkowej części ekranu wyświetlą się propozycje programu. UWAGA! Warto upewnić się, że Mendeley będzie synchronizował pliki z wersją przeglądarkową programu (Mendeley Web). Aby to zrobić, klikamy prawym przyciskiem myszy na danym folderze w sekcji My Library, z menu kontekstowego wybieramy Edit Settings. W środkowej części ekranu powinna się pojawić informacja: Istotne jest, by dane programowi polecenie było aktywne (znaczek ptaszka: ). Praca z filtrami Filtry umożliwiają przeglądanie zawartości danego folderu w sekcji Biblioteka pod wybranym kątem: W Mendeley’u istnieją 4 główne filtry: 36 Filter by Author Keywords – według słów kluczowych podanych przez autora (więcej na ten temat tutaj); Filter by Authors – według autorów publikacji; Filter by My Tags – według tagów dodanych przez nas (szerzej na ten temat tu); Filter by Publications – według tytułu czasopisma (źródła danej pracy). Klikając na dany filtr, program wyświetla nam listę podfiltrów sprofilowanych według filtra głównego, to znaczy, że po wybraniu na przykład Filter by Author Keywords w oknie poniżej znajdą się wszystkie słowa-klucze zebrane z opisów bibliograficznych wszystkich publikacji dodanych przez nas do Mendeley’a; okno poniżej listy wyboru wygląda następująco: Gdy klikniemy na jeden z podfiltrów, Mendeley zawęża nam listę wyświetlanych publikacji w danym folderze do opisanych przez słowo, pod kątem którego dokonujemy selekcji. Zostaniemy o tym poinformowani ekranikiem w środkowej części sekcji Biblioteka, u góry: . Dostarcza nam on 3 istotnych informacji: 1. Określa nazwę danego podfiltru; 2. Polecenie Search in All Documents umożliwia zastosowanie danego podfiltru do wszystkich dokumentów w Mendeley’u; 3. Przycisk Clear wyłącza działanie danego filtru. 37 Przeglądanie katalogu prac Mendeley’a Jest to bardzo prosty sposób na znalezienie danej pracy, nawet jeśli dysponujemy szczątkowymi informacjami na jej temat. 1. Musimy najpierw przejść do sekcji Mendeley w panelu po lewej stronie i kliknąć przycisk Literature Search. 2. Okno programu w centralnej części ulega zmianie: 3. Nim wpiszemy wyszukiwany fragment opisu bibliograficznego, klikamy na mały trójkąt przy ikonce lupy: ; powoduje to rozwiniecie małego menu podręcznego, dzięki któremu określamy jako którą część opisu bibliograficznego Mendeley ma traktować wpisany przez nas wyraz bądź ciąg wyrazów: Authors – autor bądź autorzy; Titles – tytuł pracy; Publication Names – nazwa źródła poszukiwanego artykułu; Year – rok publikacji; Open Access – wyszukuje artykuły na opublikowane w wolnym dostępie (Open Access). 38 UWAGA! Strona wyszukiwania Literature Search zawiera poradę: Use search modifiers to narrow your results. Dobrym pomysłem jest z niej skorzystać, klikając w link search modifiers. Zostaniemy przeniesieni na stronę zawierającą komendy użyteczne podczas wyszukiwania publikacji w różnych trybach (My Library Search, Literature Search itd.). W chwili tworzenia tego poradnika istnieją 2 komendy do wykorzystania podczas przeglądania w opisanym trybie: 1. oa_journal:yes + [ENTER] – wyszukuje publikacje w Open Accessie (po przeklejeniu czy wpisaniu komendy zatwierdzamy ją [ENTEREM]); 2. [hasło przedmiotowe, np. heart] AND [rok publikacji] + [ENTER]– wyszukuje prace, które w tytule mają wprowadzony wyraz (w naszym przypadku heart) oraz zostały opublikowane w podanym przez nas roku. 4. Po wybraniu którejś z powyższych opcji, w pasku wyszukiwania pojawia się odpowiednia komenda (np. po kliknięciu na Authors jest to author:). 5. Teraz możemy wpisać wyszukiwany wyraz bądź ciąg wyrazów (między komendą a treścią naszego zapytania nie musi być spacji). Jeśli szukamy publikacji openaccessowych wystarczy, że zaakceptujemy komendę oa_journal:yes [ENTEREM]. UWAGA! Między jednym wyszukiwaniem a drugim pamiętaj o wyczyszczeniu pola wyszukiwania, najszybciej robi się to klikając krzyżyk w kółeczku . 6. Wyświetla się lista wyników, możemy ją poszerzyć, przesuwając pasek po prawej w dół i wybierając opcję Load more results…. 7. Po kliknięciu lewym przyciskiem myszy na daną pracę, w oknie po prawej wyświetlają się podstawowe dane na jej temat. Jeśli chcemy, żeby znalazła się ona w naszej Bibliotece, wybieramy Save Reference. W konsekwencji po lewej stronie rekordu pojawia się ptaszek , co oznacza, że dany opis bibliograficzny jest już w sekcji My Library w folderze All Documents. Możemy też po prostu kliknąć kropkę zlokalizowaną po lewej stronie rekordu ( ), da to taki sam efekt. 39 8. Korzystając z Mendeley’owej wyszukiwarki możemy również ściągnąć PDF–y. (oczywiście razem z opisami bibliograficznymi). Dany plik jest gotowy do ściągnięcia, jeśli w rekordzie po lewej stronie znajduje się ikonka pobierania: pasek postępu na . Wystarczy, że klikniemy na wspomnianą punkt wyżej kropkę ( ), dole ekranu pokaże nam postępy pracy programu: , przy opisie bibliograficznym pobieranej pracy zmieni się na po chwili ikonka . Pojawi się również ptaszek . UWAGA! Jeśli chcemy ściągnąć tylko PDF, po wejściu w dany rekord w oknie po prawej stornie wybieramy Save PDF . Chwilę później dostajemy informację dotyczącą zakończenia procesu pobierania: Saved to library. Możemy też kliknąć na ikonkę przy danym rekordzie, po chwili zamienia się ona na przypadkach plik Acrobat Reader jest otwierany automatycznie. . W obu Mendeley Suggest Jest to funkcja umożliwiająca dostęp do publikacji, które sugeruje Mendeley, w oparciu o tematykę prac zgromadzonych w sekcji Biblioteka. Wystarczy, że podczas pracy wejdziemy do działu Mendeley i klikniemy Mendeley Suggest. Jeśli opcja jest niewidoczna, wybieramy View i klikamy Mendeley Suggest. W środkowym oknie zobaczymy informację o wybraniu dla nas pewnej liczby prac: . Przy każdym rekordzie znajdziemy 2 przyciski: kliknięcie Accept przenosi daną publikację do folderu All Documents, zaś Remove – usuwa ją z listy podpowiedzi. Nim jednak to będzie możliwe, musimy podać przyczynę, dla której pozbywamy się danej sugestii; po kliknięciu na Remove wybieramy jedną z 4 opcji: 40 Paper is irrelevant – niezgodność danej pracy z tematyką artykułów zgormadzonych na naszym dysku; Discipline is irrelevant – niezgodność proponowanego artykułu z dyscypliną, której dotyczą zgromadzone przez nas publikacje; Already in my library – klikamy, gdy daną pracę mamy już w naszej Bibliotece; Other… – inny powód; kiedy klikniemy ten przycisk, Mendeley poprosi nas o konkrety (tekst piszemy po angielsku): Why are you removing this suggestion?. Gdy podamy przyczynę, klikamy na Submit; opcja Cancel unieważnia cały proces usuwania danego rekordu z listy propozycji. Na koniec dostajemy potwierdzenie o wykonaniu operacji: This suggestion has been removed. UWAGA! Jeśli usunęliśmy dany rekord z listy, a po pewnym czasie zorientowaliśmy się, że dana praca mogłaby jednak być przydatna, klikamy Undo przy danym opisie bibliograficznym. Program przywraca go na listę. Praca na plikach PDF Plik PDF możemy otworzyć z poziomu programu na trzy sposoby: Sposób 1 Dwukrotne kliknięcie w rekord (musimy uprzednio przeciągnąć plik z miejsca zapisu do okna Mendeley’a): Krok 1 41 Krok 2 Sposób 2 Dwukrotne kliknięcie w rekord (wcześniej należy dodać plik, korzystając z opcji File i wybrać z rozwijanej listy Add Files…; w nowym oknie należy zlokalizować dany PDF i kliknąć Otwórz). Sposób 3 Pojedyncze kliknięcie w ikonkę PDF–u zlokalizowaną przy opisie bibliograficznym: Uwaga Jeśli chcemy przeglądać PDF w oknie Acrobat Readera, klikamy prawym przyciskiem myszy na rekord i z listy rozwijanej wybieramy Open File Externally. Okno programu w trybie przeglądania pliku PDF W tym trybie okno komend jest rozbudowane o opcję Go, która umożliwia przejście do wybranej strony (Page Number…), w dół przesunięcie (Down), dokumentu przeskok o w jedną (Up), górę stronę w przód (Next Page), o jedną stronę w tył (Previous Page), przeniesienie się na początek (First Page) i koniec dokumentu (Last Page). Okno z opcjami również się zmienia: Pan – przełącza kursor w tryb rączki, dzięki czemu możliwe jest przesuwanie tekstu pliku PDF w górę i dół, bez konieczności używania paska z prawej strony ekranu; 42 Select – pozwala wybrać fragment tekstu (po kliknięciu na strzałkę po prawej stronie wybieramy Select Text) bądź obszaru dokumentu, z którego program pobierze tekst (Select Rectangle). Po zastosowaniu jednej z tych opcji pojawia się nowy typ menu kontekstowego, w którym możemy zadecydować, jak Mendeley ma traktować wskazany fragment tekstu: Add Note – program dodaje pole, w którym możemy wpisywać własne komentarze (patrz następny podrozdział); Copy – przenosi dany fragment tekstu do schowka (do wykorzystania m.in. w Wordzie); Define – znajduje definicję danego słowa (wykorzystując zasoby encyklopedii internetowej Wikipedia); Note – pozwala na umieszczenie karteczki z uwagami, dokładny opis dodawania komentarzy do PDF-ów znajduje się tutaj; Rotate – przerzuca PDF o 90 stopni przeciwnie do ruchu wskazówek zegara (ikona po lewej) i zgodnie z nimi (druga ikona); Zoom – pomniejsza (lupa z minusem) i powiększa (lupa z plusem) tekst; Fullscreen – przełącza do tryby pełnoekranowego; Share – umożliwia podzielenie się danym PDF–em z innymi użytkownikami (szerzej na ten temat tutaj w charakterystyce opcji Send by E-mail…); Sync – uaktualnienie biblioteki programu; Search – umożliwia znalezienie danego słowa lub fragmentu tekstu w artykule. Dodawanie własnych uwag do pliku PDF Ikonka Note uaktywnia tryb dodawania komentarzy (odpowiednik żółtych samoprzylepnych karteczek) do wybranych ilustracji bądź fragmentów tekstu w pliku PDF. Kursor w tym momencie nie zmienia swojego kształtu, wystarczy jednak, że klikniemy w danym miejscu, a pojawia się żółty kwadrat, w który możemy wpisać nasz tekst. Po wprowadzeniu tekstu klikamy poza fiszkę; to, że tekst został wzbogacony o nasze komentarze jest sygnalizowane przez program ikonką . Klikając na nią prawym przyciskiem myszy możemy wybrać opcję Edit Note, która przełączy nas do okna z tekstem notatki, oraz Remove Note – jej użycie skutkuje usunięciem notatki. 43 Dobrym pomysłem jest zaznaczenie danego fragmentu kolorem – służy do tego opisana powyżej opcja Select – a dopiero później dodanie swoich uwag. Tworzenie przypisów w Microsoft Word Po zainstalowaniu odpowiedniej wtyczki (dokładny opis jest tutaj, w punkcie 8) możemy korzystać z opcji wstawiania przypisów oraz tworzenia bibliografii. Kolejne kroki należy uprzedzić upewnieniem się, że wszystkie cytowane przez nas prace znajdują się już w programie (pamiętajmy o opcji Sync). 1. Przechodzimy w zakładkę Odwołania. 2. Ustawiamy kursor zaraz za ostatnią literą cytatu: 3. Wybieramy opcję Insert Citation. 4. W nowo otwartym oknie musimy określić, którą pracę przypiszemy do danego cytatu; możemy to zrobić na dwa sposoby: SPOSÓB 1 Wpisując autora, tytuł publikacji lub w oknie u góry okna dialogowego (wystarczy kilka pierwszych liter): rok jej wydania 44 Mendeley wyświetla wówczas każdą pracę, która w dowolnym miejscu opisu bibliograficznego ma podany ciąg liter. Po zlokalizowaniu pracy, klikamy dwukrotnie na jej skróconym opisie; okno wygląda teraz tak: Możemy teraz zakończyć proces dodawania cytacji, klikając przycisk OK, bądź dodać kolejne źródło cytatu – musimy wówczas po średniku wpisać kolejne pierwsze litery autora, tytułu publikacji lub roku jej wydania. SPOSÓB 2 Wybierając opcję Go To Mendeley. Zostajemy wówczas przeniesieni do głównego okna programu i musimy na własną rękę daną pracę zlokalizować i zatwierdzić wybór, klikając na przycisk Cite. Modyfikacja stylów przypisów Możliwe, że domyślnie ustawiony styl przypisów nie trafia w nasze oczekiwania. Możemy wówczas szybko wybrać jeden z już wgranych stylów, poprzez rozwinięcie listy Style: (przycisk ). Kolejna możliwość to skorzystanie z ostatniej opcji na wyżej wspomnianej rozwijanej liście – More Styles… – mamy tutaj wybór spomiędzy stylów zlokalizowanych pod fiszką Installed oraz Get More Styles. W drugim przypadku lista prezentuje nam style, które należy uprzednio zainstalować. Wystarczy wybrać daną pozycję na liście, kliknąć Install, po chwili w miejscu przycisku pojawia się informacja: Installed; klikając w nią zyskujemy dostęp do opcji Use this Style. Na końcu wciskamy Done. 45 Pobieranie nowych stylów cytowań 1. Podręczna lista nie jest imponująca, dlatego można też kliknąć na More Styles… i w wybrać fiszkę Get More Styles. 2. Jeśli znamy adres URL, z którego można ściągnąć nowy styl, wpisujemy go do okna Download Style: i zatwierdzamy wybór przyciskiem Download. W sytuacji, gdy plik został ściągnięty prawidłowo, przeskocz o jeden podpunkt. 3. Plik może się nie ściągnąć; najczęściej wynika to z faktu, że jest on pobierany w archiwum, mając rozszerzenie .rar bądź .zip (najczęstsze przypadki), zamiast pożądanego .csl. Musimy więc ściągnąć plik na nasz dysk twardy, następnie wypakować go i, korzystając z techniki przeciągnij i upuść, włączyć na listę już zainstalowanych stylów: Klikamy teraz na nazwę stylu (zaznaczoną na zielono); pojawia się przycisk Use this Style. Klikamy w niego, a następnie zamykamy cały proces kliknięciem opcji Done. Tworzenie bibliografii Gdy zakończymy prace z przypisami, możemy przejść do tworzenia bibliografii. W odpowiednim miejscu w pracy piszemy Bibliografia, wciskamy [ENTER], przechodzimy do fiszki Odwołania (w Wordzie) i wybieramy Insert Bibliography. Style bibliografii są nierozłącznie związane ze stylami przypisów, dokładny opis modyfikacji stylów znajduje się tu. Praca z grupami Tworzenie grupy Aby otworzyć grupę, należy: 1. Wysłać zaproszenia dla przyszłych członków grupy. Wybieramy komendę Tools, a później Invite Colleagues… . Program otwiera stronę, gdzie w sekcji To: (Use commas to separate e-mail addresses) musimy podać adresy mailowe, na które wyślemy zaproszenia. W kolejnym polu zachęcamy naszych adresatów do dołączenia do nowej grupy. Na koniec klikamy Send invitations. Lista osób, która odpowie pozytywnie na to zaproszenie, będzie widoczna na naszym profilu w Internecie na oficjalnej stronie programu (logujemy się do niego poprzez link https://www.mendeley.com/people/following/). 46 2. Zlokalizować w lewej części okna Mendeley’a: opcję Create Group… . UWAGA! Możemy też kliknąć prawym przyciskiem myszy na jeden z folderów w sekcji Mendeley, My Library bądź Groups) i z menu kontekstowego wybrać New Group…. Istnieje jeszcze jeden sposób – klikamy na komendę Edit i wybieramy New Group… . 3. W nowym oknie: 47 wpisujemy: 1. – nazwę grupy; 2. – jej opis (opcjonalne); oraz wybieramy typ grupy: Private– grupa prywatna jest własnością tylko jej członków; w jej obrębie mogą oni wymieniać się opisami bibliograficznymi i pełnymi tekstami w formacie PDF; Invite-only– akces do grupy zyskuje się dzięki zaproszeniu; umożliwia wymianę opisów bibliograficznych; osoba bez zaproszenia może jedynie śledzić tę grupę; Open– dostępna dla wszystkich, ale daje możliwość jedynie udostępniania opisów bibliograficznych. Na końcu klikamy Create group. 3. W oknie, którego zrzut widzimy poniżej: Tworzymy i wysyłamy zaproszenia do członków grupy. W polu 1 – wpisujemy pierwsze litery imienia naszych znajomych; program podpowiada resztę (dotyczy tylko tych, którzy zaakceptowali nasze zaproszenie). Po zatwierdzeniu podpowiedzi możemy dodać kolejne osoby; efekt naszej pracy wygląda tak: 48 W polu 2 – tworzymy tekst zaproszenia. Jeśli nie chcemy na tą chwilę nikogo zapraszać, klikamy Skip; jeśli dodaliśmy już wszystkie zaproszenia, wybieramy Send invites. 4. Otrzymujemy monit o poprawnym wysłaniu wszystkich zaproszeń. Klikamy na Continue to group. Pierwszy kontakt z grupami Po założeniu grupy Mendeley wygląda teraz tak: 1. 2. 3. 4. 5. 6. – Sekcja wyboru folderu; w dziale Groups mamy podświetloną na niebiesko grupę, którą właśnie stworzyliśmy (w naszym przypadku Grupa 1); – Sekcja filtrów, z jakich możemy korzystać, by przejrzeć zgromadzone w Mendeley’u prace pod wybranym kontem (np. autorstwa); – Ekran, z którego zawiadujemy zasobami grupy; – Podstawowe informacje o grupie; można je modyfikować, klikając na Edit Settings; – Tutaj wyświetlają się ikonki reprezentujące członków grupy (do chwili zaakceptowania zaproszeń wyświetla się tylko profil założyciela); Link przenoszący nas na stronę WWW Mendeley’a, gdzie możemy przeglądać zasoby grupy w wersji przeglądarkowej. 49 Narzędzia potrzebne w pracy z grupami 1. Opcja Edit Settings Przycisk Hide Settings – pozwala ukryć zawartość tej opcji; Sekcja Details Po kliknięciu w link, zostajemy przeniesieni do następnego okna, gdzie modyfikujemy podstawowe informacje na temat grupy: Group name – nazwa grupy; Group description – krótka charakterystyka grupy; Current group image – tutaj wybieramy obrazek reprezentujący naszą grupę (najlepiej, żeby był w formacie .jpg); Group weblink – jeśli grupa ma swoją stronę domową, tutaj wpisujemy jej adres WWW; Categorize this group – tutaj możemy podać tagi, za pomocą których scharakteryzujemy naszą grupę, oraz przyporządkować ją do odpowiedniej dyscypliny naukowej (jedna główna i dwie sekundarne, opcjonalne); Membership – ta sekcja jest niemodyfikowalna; zawiera informację o typie stworzonej grupy; Web Space usage – informuje o ilości wolnego miejsca na dokumenty; Restricted groups that you own – jest to monit o grupach, posiadanych przez właściciela danego konta; File synchronization – warto zaznaczyć tę opcję, aby wszystkie pliki zamieszczone na koncie grupy zostały przekopiowane na nasz twardy dysk; Save & sync – po wprowadzeniu modyfikacji klikamy ten przycisk, aby zmiany zostały wprowadzone do programu lub Cancel, jeśli chcemy pozostawić ustawienia domyślne. 2. Fiszka Overview Jest to odpowiednik tablicy z Facebooka, choć dużo uboższy w możliwości; możemy tutaj dodawać jedynie proste informacje tekstowe (w tym linki). Aby je stworzyć, należy kliknąć w poziomą belkę z wyblakłym napisem Ask a question or comment here pośrodku, następnie wpisać tekst i kliknąć Share. Jeśli rozmyślimy się, w trakcie wpisywania możemy kliknąć krzyżyk. Oto efekty naszej pracy: 50 Gdy najedziemy kursorem na treść komunikatu, po prawej stronie pojawi się krzyżyk – w ten sposób możemy usunąć wiadomość. 2. Fiszka Documents Tutaj dodajemy pliki, którymi chcemy podzielić się z innymi członkami grupy. Opis dodawania plików znajduje się tutaj. 3. Fiszka Members Tutaj możemy zawiadywać kontami członków grupy: + Invite people… – jest to wyszukiwarka potencjalnych kolejnych członków grupy (więcej na ten temat tutaj); Search people in this group… – wyszukiwarka konta osoby już zapisanej do grupy; [cyfra/liczba] member – licznik członków grupy; Manage invites– opcja służąca do zawiadywania zaproszeniami; po kliknięciu w ikonę w sekcji Group wyświetlają się wszyscy, do których wysłaliśmy maile. Jeśli informacja nie dotarła do danej osoby, klikamy (wysyła duplikat); natomiast gdy uznamy, że nie chcemy jednak danej osoby mieć w naszej grupie, klikamy w (cofa zaproszenie). 51