POLIURETANU

Felieton
Andrzej Zabiega
BARWY
POLIURETANU
Poliuretany od wielu lat znajdują zastosowanie jako powłoki
zabezpieczające do pokryć podłogowych.
I
lość produktów przeznaczonych do
czyszczenia i pielęgnacji podłóg jest na
naszym rynku bardzo duża. Środki te
można rozpatrywać pod wieloma względami. Cena – dla ogromnej rzeszy usługodawców sprawa najważniejsza. Trzeba
dodać – niestety najważniejsza. Niestety,
gdyż wraz z niską ceną nie idzie w parze
jakość i funkcjonalność. „Stripery”, które
nie rozpuszczają pozostałości na podłogach, powłoki zabezpieczające, które „same”
się usuwają z podłogi, środki myjące, które
kumulują zabrudzenia zamiast je niwelować. Stosowanie takich preparatów wystawia branży zajmującej się czyszczeniem
i pielęgnacją podłóg bardzo niepochlebne
recenzje. Stwierdzenia „ktoś był, coś tam
pomazał – jest jak jest, na miesiąc wystarczy” bardzo często słychać w różnego
rodzaju obiektach. Pojawia się jednak coraz
większa grupa klientów, która nie chce, aby
cokolwiek mazać na ich podłogach. Grupa
klientów poszukująca usług i produktów
dających zadowolenie z podłogi.
12
Trochę teorii
Na łamach tego pisma miałem przyjemność podzielić się z czytelnikami informacjami na temat polimerów. Temat rozległy, ale w branży czystościowej bardzo
ciekawy, a na pewno rozwojowy. Dla tych,
którzy nie czytali przypomnę:
Polimery (gr. polymeres – wieloczęściowy, zbudowany z wielu części) – substancje chemiczne o bardzo dużej masie
cząsteczkowej, które składają się z wielokrotnie powtórzonych jednostek zwanych
merami. Przez „bardzo dużą masę cząsteczkową” rozumie się zwykle taką sytuację, gdy odjęcie lub przyłączenie jednego
meru nie zmienia w zasadniczym stopniu
ogólnych własności chemicznych i fizycznych związku chemicznego. Odróżnia to
polimery od oligomerów, które mają jeszcze na tyle małą masę cząsteczkową, że
dodanie do nich lub odjęcie jednego meru
skutkuje zauważalną zmianą np. ich temperatury topnienia.
Nr [21] 2/2013 • www.cleaneria.pl
Wśród wielu przykładów polimerów
wymieniłem w tamtym felietonie poliuretany. Przypomnę:
• poliuretany (PU, PUR) – są to
polimery termoplastyczne (temperatura topnienia poliuretanów ma
zakres w przybliżeniu od 120°C
do 250°C), a ich własności zbliżone są do poliamidów – w odróżnieniu jednak od poliamidów nie
chłoną wody, mają bardzo dobre
własności dielektryczne; znajdują odpowiednio szerokie i różnorodne zastosowanie; można
z nich wytwarzać włókna odzieżowe, oploty przewodów, folie do
wyrobu worków, kształtki, lakiery
do izolacji przewodów i malowania podłóg, kleje do różnych
materiałów, m.in. do metali lekkich i stali, rodzaj miękkiej gumy
na membrany, opony, podeszwy
do butów.
Nie trudno zauważyć w opisie określenie „do … malowania podłóg” jako zastosowanie poliuretanów.
Felieton
Zastosowanie poliuretanów
Poliuretany od wielu lat znajdują
zastosowanie jako powłoki zabezpieczające do pokryć podłogowych. Wykładziny
elastyczne (PCW, linoleum, kauczuk) oraz
podłogi drewniane lakierowane zabezpieczane są, lub mogą być produktami opartymi o poliuretan. Poliuretan jest tworzywem, które bardzo dobrze współpracuje
z wykładzinami elastycznymi. Świetnie poddaje się ugięciom, naprężeniom
i innym działaniom mechanicznym, a jednocześnie doskonale chroni powierzchnię
podłogi przed zarysowaniami oraz bardzo
łatwo poddaje się czyszczeniu. Podobnie
w przypadku drewna. Podłoga drewniana
jest bardzo podatna na zmiany wilgotności i temperatury. Rozszerzanie się bądź
kurczenie drewna nie powoduje odpryskiwania, pękania czy jakichkolwiek innych
zmian w zaaplikowanym lakierze poliuretanowym. Zalety poliuretanu zauważono,
jak wspomniałem wcześniej, wiele lat
temu. Trudno dotrzeć do jednoznacznej
daty pojawienia się w sprzedaży wykładzin
PCW zabezpieczonych tym tworzywem.
Na szeroką skalę trend poliuretanowy na
wykładzinach zaczął się jakieś 15 lat temu.
W fazie produkcji PCW, aplikuje się ok. 6
do 12 mikronów powłoki poliuretanowej.
Producent zapewnia, że wystarczy to na
minimum rok użytkowania wykładziny
w obiektach użyteczności publicznej (tzw.
wykładziny obiektowe). Ostatnio pojawiła
się fabryczna powłoka poliuretanowa na
wykładzinach linoleum. Poliuretan współpracuje też z wykładzinami kauczukowymi. Ostatnie badania wykazały jednak,
że aplikacja tej powłoki może nastąpić
dopiero po trzech latach od zainstalowania wykładziny kauczukowej. Spowodowane jest to koniecznością wydzielenia się
z kauczuku naturalnej parafiny – składnika masy kauczukowej.
Aplikacja powłoki poliuretanowej
Aktualnie możliwe jest aplikowanie
powłoki poliuretanowej w trakcie użytkowania podłogi. Rynek oferuje powłoki
oparte o poliuretan. Ilość tworzywa w wielu
produktach jest różna i nie zawsze są to
produkty, w których poliuretan jest składnikiem bazowym – nie zawsze mamy do
czynienia z tzw. lakierem poliuretanowym
do wykładzin elastycznych. Producenci
chemii do pielęgnacji podłóg bardzo chętnie informują, że polecany produkt bazuje
na poliuretanie, gdyż jest to powłoka przemawiająca do użytkownika swoimi bardzo
dobrymi parametrami. Odróżnienie powłok
posiadających w składzie rozpatrywane
tworzywo sztuczne od powłok wyraźnie
bazujących na poliuretanie polega przede
wszystkim na tym, że tzw. lakiery poliuretanowe na wykładziny elastyczne aplikuje
się wałkiem, a nie mopem. Oczywistym jest
też, że produkt produktowi nie jest równy.
Najważniejsza przy aplikacji jest łatwość
tzw. „rozlewania się”, która nie powoduje
powstawania widocznych nawarstwień
podczas prowadzenia wałka – tzw. zakładek. Wspomniana wcześniej możliwość
aplikacji powłoki poliuretanowej w trakcie
użytkowania wykładziny ma bardzo istotne
znaczenie, gdyż wykładziny zabezpieczone
poliuretanem na etapie produkcji najlepiej
jest regenerować tym samym produktem
– trwałym, odpornym na efekt „wynoszenia na butach” (na ścieżce komunikacyjnej wyraźny brak powłoki), odpornym na
wiele czynników chemicznych, odpornym
na zarysowania, występującym w trzech
optykach (mat, aksamitny mat, połysk)
oraz bardzo łatwym w usuwaniu codziennych zabrudzeń. Zaznaczyłem wcześniej,
że w trakcie produkcji wykładziny grubość powłoki poliuretanowej kształtuje się
w przedziale 6 do 12 mikronów. Producenci wykładzin gwarantują co najmniej 12
miesięczny okres użytkowania w obiekcie
publicznym. Aplikacja lakieru poliuretanowego wałkiem aqua top 10 mm przy dwóch
warstwach tworzy powłokę o grubości 42
do 52 mikrony. Przynajmniej pięć razy więcej niż na etapie produkcji – czas użytkowania jest bardzo łatwy do określenia.
Korzyści dzięki poliuretanowi
Ostatnie lata przyniosły kilka specjalistycznych produktów, bazujących na
lakierze poliuretanowym, do wykładzin
elastycznych oraz podłóg drewnianych
lakierowanych tzw. lakierami wodnymi
poliuretanowymi.
Oto możliwości jakie możemy uzyskać
na podłogach:
1.Zwiększenie
antypoślizgowości
podłogi do wartości R10. Lakier
poliuretanowy wzbogacamy specjalnie skomponowanym proszkiem (granulkami), który zaaplikowany na podłogę tworzy
powłokę antypoślizgową o podanej wartości. Ma to istotne znaczenie w przypadku podłóg już
funkcjonujących, które w wyniku
zmiany przeznaczenia pomieszczenia powinny być antypoślizgowe. Nie ma wtedy potrzeby
zrywania i wymiany wykładziny –
wystarczy zaaplikować opisywany
produkt. Nie bez znaczenia jest też
łatwość utrzymania tak uzyskanej
podłogi antypoślizgowej w czystości, gdyż każde „ziarenko” powodujące antypoślizg jest przykryte
poliuretanem i tworzy się kształt
obły umożliwiający mycie podłogi
zwykłym mopem.
2. Zatrzymanie na powierzchni powłoki
środków chemicznych ingerujących
w strukturę wykładziny. Wszyscy spotykamy często „odbite” na podłodze
gumowe wycieraczki, opony, plamy
po farbach kosmetycznych, jodynie
czy innych czynnikach. Użycie odpowiedniego produktu poliuretanowego
spowoduje uniemożliwienie ingerencji w strukturę wykładziny garbników
gumy czy barwników farb kosmetycznych. Ma to kapitalne znaczenie przy
używaniu wykładzin elastycznych
w salonach samochodowych, sklepach rowerowych, salonach kosmetycznych, czy też gabinetach zabiegowych. Wszędzie tam gdzie może
dojść do ingerencji chemii penetrującej strukturę wykładziny warto zastosować opisywany produkt.
Nr [21] 2/2013 • www.cleaneria.pl
13
Felieton
czaniu podłóg. Możliwości, które rozwiązują mnóstwo problemów spotykanych
w wielu obiektach obsługiwanych przez
firmy odpowiedzialne za utrzymanie czystości i pielęgnację podłóg. Podkreślić
oczywiście należy, że zastosowanie powłok
poliuretanowych to łatwość utrzymania
podłogi w czystości – a tego argumentu już
raczej tłumaczyć dalej nie potrzeba.
Kolorowe lakiery
3. Powłoka prądoprzewodząca. Sale
operacyjne, serwerownie czy też
pomieszczenia naszpikowane urządzeniami elektronicznymi wymagają
zainstalowania wykładziny ułożonej w systemie prądoprzewodzenia
(nie mylić z antystatycznością) –
wykładzinę prądoprzewodzącą klei
się klejem prądoprzewodzącym na
siatce miedzianej, która odprowadza ładunki do uziemienia. Wykładzina prądoprzewodząca nie jest
na etapie produkcji zabezpieczona
powłoką. Takich podłóg nie wolno
zabezpieczać ogólnie dostępnymi
powłokami gdyż są to izolatory –
aplikacja powłoki spowoduje utratę
właściwości
prądoprzewodzenia
podłogi co może doprowadzić do
wadliwej pracy bądź zniszczenia
sprzętu, a nawet do porażenia ludzi.
Na tegorocznych targach Domotex
w Hannowerze jedna z firm pokazała poliuretanową, prądoprzewodzącą powłokę zabezpieczającą.
Biorąc pod uwagę zalety powłoki
poliuretanowej oraz fakt przewodzenia – raczej nie trzeba tłumaczyć jej
absolutnej przydatności.
Analiza powyższych produktów pokazuje niesamowite możliwości w zabezpie-
14
Uzupełnieniem gamy produktów
poliuretanowych do podłóg są kolorowe
lakiery przeznaczone do kolorowania
wykładzin elastycznych, mas szpachlowych, betonu, drewna. Wprowadzenie
tej technologii daje możliwość absolutnej zmiany wyglądu podłogi. Kolorowe
lakiery służą do malowania podłóg na
wybrany kolor lub kolory. Dają nieograniczone możliwości designu. Jedynym
elementem ograniczającym jest fantazja projektanta. Stąd trudno tu podawać
przykłady. Technologię stosuje się na już
funkcjonujące podłogi, lub na nowo instalowane. Podłogi funkcjonujące posiadają
drobne ubytki (zadrapania, braki spawów, dziury), które zamykamy specjalnym
żelowym produktem. Aplikację lakierów
kolorowych przeprowadza się identycznie jak każdy inny produkt poliuretanowy
czyli wałkiem. Przebieg takich prac np.
na wykładzinie PCW wygląda (w dużym
uproszczeniu) następująco:
1. Dokładne wyczyszczenie powierzchni
wykładziny tzw. „striperem”.
2. Zamknięcie ubytków w powierzchni
podłogi.
3.Naniesienie pierwszej warstwy
koloru.
4. Naniesienie drugiej warstwy koloru.
5. Ewentualne naklejenie np. logo
firmy wydrukowanego na folii
samoprzylepnej.
6. Aplikacja lakieru poliuretanowego
bezbarwnego tworzącego powłokę
zabezpieczającą.
Jeszcze raz zaznaczę – ilość barw czy
możliwości projektowe są nieograniczone.
Aktualne trendy wskazują, że użytkownicy coraz częściej poszukują oryginalnych rozwiązań dla swoich podłóg.
Prezentowana wyżej technologia umożliwia to w 100%. Podłoga z wydrukiem 3D,
podłoga betonowa, kolorowa, z namalowanym obrazem lub delikatnym ornamentem – ważne, aby na samej górze znalazł się bezbarwny lakier poliuretanowy,
który zabezpieczy to wszystko co jest pod
spodem, a co tworzy wzór czy kolor podłogi. Lakier trwały i wytrzymały, dający
gwarancję długotrwałego, bezproblemowego użytkowania.
Nr [21] 2/2013 • www.cleaneria.pl
Kolejną grupą pokryć podłogowych,
gdzie można zastosować wymienione poliuretanowe powłoki zabezpieczające są tzw.
podłogi wylewane epoksydowe i poliuretanowe. Najczęściej takie podłogi można
spotkać w obiektach przemysłowych,
sportowych, ale też w domowych garażach
czy też (coraz częściej) pomieszczeniach
mieszkalnych.
Konserwacja poliuretanu
Wymienione poliuretanowe powłoki
zabezpieczające – tak jak wszystko – też się
zużywają. Wiadomym jest, że powłoki poliuretanowe są nierozpuszczalne przez ogólnie
dostępne tzw. „stripery”. Regeneracja takiej
powłoki polega na jej dokładnym wyczyszczeniu „striperem” przy użyciu szarego pada,
który automatycznie „zmatowi” powłokę
poliuretanową co pozwoli na uzyskanie
odpowiedniej przyczepności dla nowych
warstw powłoki poliuretanowej. Prace takie
przeprowadzamy co trzy, cztery, a w niektórych przypadkach nawet co pięć lat.
Proponuję, aby usuwanie codziennych zabrudzeń przeprowadzać środkami
polecanymi przez producentów produktów poliuretanowych. Są one tak skomponowane, że w trakcie mycia pozostaje na
podłodze film poliuretanowy zamykający
mikro zarysowania. Stosowanie nieodpowiednich produktów myjących na pewno
doprowadzi do kumulacji zabrudzeń na
powierzchni podłogi, co wydatnie zuboży
jej walory wizualne, ale też osłabi samą
powłokę skracając jej funkcjonalność.
Oferta przedstawiana przez producentów środków przeznaczonych do czyszczenia i pielęgnacji podłóg jest coraz bogatsza.
Można nawet śmiało dodać do określeń
„czyszczenie i pielęgnacja” termin „regeneracja”. Środki bazujące na tworzywie
sztucznym o nazwie poliuretan są aktualnie najczęściej stosowane i zalecane przez
wszystkich producentów pokryć podłogowych. Jest to produkt, który daje podłogom oczekiwany i pożądany wygląd, który
zapewnia długotrwałość użytkowania.
Produkt, który pozwolił w ostatnich kilku
latach znaleźć rozwiązania umożliwiające
stworzenie powłok zabezpieczających,
które obok podstawowych funkcji dają też
możliwości wcześniej nieosiągalne. Każda
firma, która wzbogaci swoją ofertę o tego
typu środki będzie bardzo pozytywnie
postrzegana przez jej klientów, a to jest najlepsza gwarancja sukcesu i rozwoju. Warto
bliżej przyjrzeć się ofertom i zapytać swoich dostawców o produkty poliuretanowe,
albo poszukać tych, którzy technologie
poliuretanowe posiadają w swojej ofercie.
Warto ułatwiać sobie pracę i uprzyjemniać
– to są największe oszczędności.