WZÓR tpk01. Elementy psychologii, psychiatrii oraz medycyny są

Transkrypt

TEOLOGIA – PRAWO KANONICZNE
INFORMACJE
O PRZEDMIOTACH NA STUDIACH LICENCKACKICH
(LICENCJAT KOŚCIELNY)
(w porządku alfabetycznym)
WZÓR
tpknr. Nazwa przedmiotu (t – teologia, pk – zajęcia specjalizacji kanonistycznej prowadzone w IPK, nr – kolejny numer przedmiotu w wykazie)
Przedmiot przeznaczony dla I-go, II-go lub III-go roku
Wymiar godzin ogółem (wymiar godzin z podziałem na semestry); semestr
Prowadzący zajęcia
tpk01. Elementy psychologii, psychiatrii oraz medycyny sądowej
Rok III, semestr letni
Wymiar: 30 h wykładu
Prowadzący: dr Bożena Gulla, dr Żelisława Golańska
Forma zaliczenia: e
Treści merytoryczne przedmiotu:
Wykład obejmuje wybrane zagadnienia z zakresu psychologii, psychiatrii
i psychopatologii oraz z pogranicza psychologii i prawa. Pozwoli na nabycie
podstawowej wiedzy w zakresie rozpoznawania i postępowania w omawianych zaburzeniach psychicznych.
Treści wykładu: 1. Pojęcie i kryteria zdrowia psychicznego. 2. Rozwój
człowieka w cyklu życia i jego zakłócenia. 3. Psychopatologia dziecka. 4. Zaburzenia afektywne i ich leczenie. 5. Zaburzenia związane ze stresem i ich leczenie. 6. Nerwice, zaburzenia lękowe i ich leczenie. 7. Postępowanie w zaburzeniach osobowości. 8. Psychozy i ich leczenie. 9. Postępowanie w zaburzeniach odżywiania się. 10. Uzależnienia i inne patologie społeczne. 11. Zaburzone funkcjonowanie systemu rodzinnego. 12. Psychologia a prawo – psychologiczna problematyka w sprawach karnych. 13. Psychologia a prawo – psychologiczna problematyka w sprawach cywilnych i rodzinno-opiekuńczych.
14. Psychopatologia wieku starszego. 15. Pomoc psychologiczna, doradztwo,
interwencja kryzysowa i psychoterapia.
1
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Katalog przedmiotów kierunku Teologia – 2009/2010
IPK – Informacje o przedmiotach na studiach licencjackich (licencjat kościelny)
Cele przedmiotu:
Celem przedmiotu jest zapoznanie słuchaczy z wybranymi problemami z zakresu psychologii, psychiatrii i medycyny sądowej. Wybrane zagadnienia są
szczególnie ważne ze społecznego punktu widzenia, częste w praktyce pracy
z ludźmi. Słuchacze nabędą podstawową wiedzę w zakresie rozpoznawania
i postępowania w tych zaburzeniach.
Metody oceny:
Praca zaliczeniowa. Egzamin ustny.
Spis zalecanych lektur:
Bilikiewicz A., Pużyński S., Rybakowski J., Wciórka J., Psychiatria, t. 1–3;
Ciosek M., Psychologia sądowa i penitencjarna; Lazarus A. A., Colman
A. M., Psychopatologia.
tpk02. Filozofia i teologia prawa kanonicznego
Rok I, semestr letni
Prowadzący: ks. dr Piotr Steczkowski
Forma zaliczenia: e
W zakres przedmiotu wchodzi zapoznanie z pojęciem prawa w ujęciu personalizmu chrześcijańskiego i doktryny katolickiej, ukazanie etapów historycznego rozwoju teologii prawa kanonicznego, wpływu eklezjologii, sakramentologii i teologii moralnej na treść norm kanonicznych, oraz wynikających
z tego konsekwencji metodologicznych.
Treści wykładu: Pojęcie prawa w ujęciu personalizmu chrześcijańskiego.
Definicje prawa kanonicznego. Historyczny rozwój teologii prawa kanonicznego. Słowo Boże i sakramenty święte jako fakty instytucjonalizujące wspólnotę kościelną. Udział w misji Chrystusa jako fundament obowiązków i praw
wiernych. Dobro wspólne w Kościele. Problem wolności sumienia wewnątrz
Kościoła. Konsekwencje metodologiczne: elastyczność prawa kanonicznego i
jej instytucje, zasada słuszności kanonicznej. Rozumienie zasady salus animarum suprema lex esto.
Cele przedmiotu:
Celem przedmiotu jest ukazanie wpływu doktryny teologicznej na treść norm
kanonicznych i metodologię ich aplikacji. Student powinien posiąść umiejętność wiązania norm kanonicznych z zasadami doktryny katolickiej w procesie
ich interpretacji i aplikacji.
Metody oceny:
Egzamin w formie ustnej.
2
Ghirlanda G., Wstęp do prawa kościelnego, Kraków 1998; Sobański R., Kościół jako podmiot prawa: elementy eklezjologii prawnej, Warszawa 1973; Sobański R., Nauki podstawowe prawa kanonicznego, 2: Teologia prawa kościelnego, Warszawa 2001.
tpk03. Historia instytucji prawa kanonicznego
Rok I, semestr zimowy
Prowadzący: ks. dr Andrzej Sosnowski CR
Forma zaliczenia: e
Historia instytucji prawa kanonicznego obejmuje studium najważniejszych
instytucji w Kościele, zwłaszcza papiestwa oraz innych instytucji związanych
z rządzeniem Kościołem powszechnym.
W studiowaniu wybranych instytucji stosuje się metodę historycznoanalityczną.
Treści wykładu: 1. Prymat papieski; 2. Wybór papieża; 3. Kuria rzymska;
4. Sądy; 5. Kardynałowie; 6. Dyplomacja.
Wymagania wstępne:
Znajomość podstaw historii Kościoła, eklezjologii, teologii dogmatycznej oraz
teologii moralnej.
Cele przedmiotu:
Przedmiot ma na celu przybliżenie wspomnianych instytucji i ich rozwój, aby
lepiej zrozumieć instytucje, z którymi aktualnie spotykamy się w Kościele.
Metody oceny:
Egzamin ustny.
Erdö P., Introductio in historiam scientiae canonicae, Roma 1990; Fantappè
C., Introduzione storica al diritto canonico, Bologna 2003; Ferme B., Introduzione alla storia del diritto canonico – il diritto canonico antico fino al Decretum di Graziano, Roma 1997; Gaudement J., Storia del diritto canonico, Cinisello Balsamo 1998; Krzywda J., Prymat papieski i Kolegium Biskupów w
świetle nauki Vaticanum I i II, Kraków 2008; Kurtscheid B., Historia juris canonici. Historia institutorum, Romae 1943; Muselli L., Storia del diritto canonico, Torino 2007; Orlandis J., Historia de las instituciones de la Iglesia Catolica, Pamplona 2003; Zeiger, Historia juris canonici, II: De historia institutorum canonicorum, Romae 1940.
3
tpk04. Historia prawa kościelnego
Rok I, semestr zimowy–letni
Wymiar: 60 h (30/30) wykładu
Prowadzący: o. dr Arnold Chrapkowski OSPPE
Forma zaliczenia: e/e
Historia powstawania zbiorów powszechnego oraz partykularnego prawa
kanonicznego.
Pojęcie i podział prawa kanonicznego. Fontes exsistendi et cognoscendi.
Etapy rozwoju źródeł poznania prawa kanonicznego. Zbiory pseudoapostolskie. Zbiory wschodnie. Nomocanones. Zbiory zachodnie. Zbiory irlandzkie
i brytyjskie. Capitularia regum Francorum. Zbiory sfałszowane. Zbiory francuskie (XI-XII w.). Dekret Gracjana. Quinque compilationes antiquae. Dekretały
Grzegrza IX. Liber sextus Bonifacego VIII. Klementyny. Extravagantes Jana
XXII. Extravagantes communes. Corpus Iuris Canonici. Prawo soborowe. Codex Iuris Canonici 1917. Kodeks Prawa Kanonicznego 1983. Lex Fundamentalis Ecclesiae. Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich. Historia prawa kanonicznego w Polsce z uwzględnieniem ustawodawstwa synodalnego.
Cele przedmiotu:
Wykład ma na celu zapoznanie studentów ze źródłami istnienia prawa kanonicznego, historią powstawania zbiorów prawa kanonicznego, które stanowią
źródła formalne poznania prawa kanonicznego. Ponadto ma na celu zaznajomienie studentów z historią powstawania zbiorów polskiego prawa partykularnego.
Metody oceny:
Egzamin ustny na koniec I i II semestru.
Ferme B. F., Introduzione alla storia del diritto canonico, I: Il diritto antico
fino al Decretum di Graziano, Mursia 1998; Gaudemet J., Storia del Diritto
Canonico, Cinisello Balsamo 1998; Góralski W., Wprowadzenie do historii
ustawodawstwa synodalnego w Polsce, Lublin 1991; Hemperek P., Góralski
W., Historia źródeł i nauki prawa kanonicznego. Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 1, cz. 1, Lublin 1995; Pawluk T., Wprowadzenie do studiów kanonistycznych, Warszawa 1979; Pawluk T., Źródła poznania prawa
kanonicznego, „Studia Warmińskie” XII (1975), s. 541–619; Subera I., Historia źródeł i nauki prawa kanonicznego, t. 1, Warszawa 1985; Tymosz S., Ewolucja kościelnego prawa polskiego w świetle kodyfikacji do XIX w., Lublin
2008.
4
tpk05. Instytucje Prawa Rzymskiego
Prowadzący: dr Łukasz Marzec
Forma zaliczenia: e
tpk06. Język łaciński
Rok I–III, semestr zimowy–letni
Wymiar: 150 h (30/30/30/30/15/15) lektoratu
Prowadzący: mgr Marek Grzelak
Forma zaliczenia: zo/zo/zo/zo/zo/e
Przedmiot obligatoryjny dla studentów prawa kanonicznego (ad licentiam).
Celem zajęć jest zdobycie znajomości języka łacińskiego, koniecznej do właściwego rozumienia Kodeksu Prawa Kanonicznego (także Kodeksu Kościołów
Wschodnich) oraz innych kościelnych dokumentów prawnych.
A. Program kursu – zagadnienia gramatyczne:
I.
1. Odmiana czasownika w praesens (koniugacja). 2. Wprowadzenie do
deklinacji, deklinacja I. 3. Części mowy, części zdania, technika tłumaczenia zdania pojedynczego. 4. Czasownik posiłkowy sum, esse, fui –
"być" w praesens wraz ze złożeniami. Zaimek osobowy.
II. 1. Odmiana deklinacji II. 2. Indicativus imperfecti i futuri I czasowników
kon. I–IV oraz złożeń z czas. posiłkowym sum. 3. Przymiotniki deklinacji
I–II. 4. Zaimki dzierżawcze.
III. 1. Participium perfecti passivi i futuri activi. 2. Dativus possessivus.
3. Accusativus cum infinitivo (ACI) i accusativus duplex. 4. Infinitivus
perfecti activi i futuri activi.
IV. 1. Indicativus perfecti, plusquamperfecti i futuri II. 2. Deklinacja III
– wprowadzenie, odmiana rzeczownika. 3. Przymiotniki deklinacji III.
4. Participium praesentis activi.
V. 1. Czasowniki koniugacji III zakończone na -io (typu facio). 2. Czasowniki nieregularny fero, oraz eo wraz ze złożeniami.
VI. 1. Stopniowanie przymiotników. 2. Tworzenie i stopniowanie przysłówków. 3. IV i V deklinacja. 4. Deklinacja zaimkowa.
VII. 1. Strona bierna czasowników. 2. Tryb rozkazujący strony biernej.
3. Bezokoliczniki strony biernej. 4. Nominativus cum infinitivo (NCI).
5. Verba deponentia i semideponentia. 6. Czasownik fio, fieri, factus sum.
7. Nominativus duplex.
VIII. 1. Gerundium w porównaniu z gerundivum. 2. Koniugacje omowne (opisowe) czynna i bierna (coniugatio periphrastica activa et passiva). 3. Ablativus absolutus.
5
IX. 1. Tryb coniunctivus – odmiana. 2. Funkcja semantyczna trybu coniunctivus. 3. Tryb coniunctivus występujący dla zaznaczenia podrzędności zdaniowej i relacji czasowej. Zasada następstwa czasów (consecutio temporum). 4. Consecutio temporum w zd. pytających zależnych.
X. 1. Zdania podrzędne – wprowadzenie. 2. Zdania podrzędne ze spójnikiem
ut (ne). 3. Zdania podrzędne ze spójnikiem cum. 4. Zdania warunkowe
i okresy warunkowe (spójniki si, nisi, sin).
XI. 1. Pozostałe spójniki zdań przyzwolonych. 2. Pozostałe spójniki zdań
przyczynowych. 3. Zdania okolicznikowe czasu – zestawienie pozostałych spójników. 4. Zdania porównawcze - zestawienie pozostałych spójników. 5. Spójniki quod oraz quin. 6. Verba anomala: volo, nolo, malo.
7. Liczebnik - numerale, ablativus temporis.
B. Teksty i ćwiczenia w sem. 1 opierają się na tekstach zaczerpniętych z
języka łacińskiego kościelnego, od sem. 2 pochodzą z Kodeksu Prawa Kanonicznego, Kodeksu Prawa Kanonicznego Kościołów Wschodnich i innych dokumentów z prawa kanonicznego.
Wymagania wstępne:
Dekret Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego z 9 września 2002 roku, zakłada u studentów cyklu drugiego pewną znajomość języka łacińskiego z lektoratu przewidzianego w cyklu pierwszym, stąd zajęcia cyklu drugiego mają
charakter repetytorium; formuła repetytorium pozwala także na naukę niemal
od podstaw studentom bez znajomości języka łacińskiego lub ze słabą jego
znajomością.
Cele przedmiotu:
Dekret Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego z 9 września 2002 roku,
nowelizujący konstytucję Sapientia Christiana i załączone do niej Ordinationes, stwierdza, że celem zajęć jest zdobycie przez studentów takiej znajomości
języka łacińskiego, aby mogli właściwie rozumieć Kodeks Prawa Kanonicznego, Kodeks Prawa Kanonicznego Kościołów Wschodnich oraz inne dokumenty z dziedziny prawa kanonicznego (Ordinationes, art. 57, §3).
Metody nauczania:
Wykład gramatyczny, ilustrowany przykładami (w sem. 1 lektoratu są to przykłady ogólne, w sem. 2 i następnych przykłady z kościelnych tekstów prawnych).
Ćwiczenia ustne i pisemne:
 odmiana z tłumaczeniem: pojedynczych form, następnie zwrotów i zdań;
 tłumaczenie form odmienionych z dodaniem określenia (uzasadnienie
przekładu);
 analiza składniowa zdań (ze szczególnym zwróceniem uwagi na zjawiska
składniowe nie występujące w języku polskim lub tłumaczone na język
polski z użyciem innych struktur językowych niż w języku łac.).
6
W ciągu drugiego i trzeciego roku lektoratu studenci w trakcie zajęć są zapoznawani z dostępnymi narzędziami wspomagającymi tłumaczenie tekstu łacińskiego, w tym także istniejącymi programami komputerowymi oraz dostępnymi słownikami (także istniejącymi w postaci elektronicznej); wykorzystują
wyżej wspomniane narzędzia w trakcie zajęć i przy przygotowywaniu tekstu
egzaminacyjnego.
W sem. 2 roku akad. 2009/2010 rozpoczęto udostępnianie studentom uczestniczącym w kursie materiałów dydaktycznych i dodatkowych ćwiczeń za pośrednictwem platformy zdalnego nauczania (Moodle).
Metody oceny:
W semestrach od pierwszego do piątego obowiązuje zaliczenie z oceną, uzyskiwane po zaliczeniu na ocenę pozytywną kolokwium (w formie ustnej lub
pisemnej), sprawdzającego stopień przyswojenia materiału omawianego i ćwiczonego w danym semestrze.
W semestrze piątym dodatkowym wymogiem formalnym do uzyskania zaliczenia (poza wyżej wspomnianym kolokwium) jest przedstawienie prowadzącemu do sprawdzenia słownictwa wypisanego z minimum połowy tekstu egzaminacyjnego (formy podstawowe, znaczenia pierwsze i użyte w tekście).
Egzamin kończący kurs, przewidziany w semestrze szóstym, opiera się
o wcześniej zatwierdzony przez prowadzącego i przygotowywany indywidualnie przez studenta fragment tekstu z prawa kanonicznego, związany tematycznie z przygotowywaną przez studenta pracą licencjacką. Tekst ustala się w semestrze czwartym lub na początku piątego semestru lektoratu; jest przygotowywany częściowo w trakcie zajęć (w semestrze piątym i szóstym przykłady
na zagadnienia gramatyczne pochodzą z zatwierdzonych tekstów egzaminacyjnych).
Mały słownik łacińsko-polski, pod red. J. Korpantego, Warszawa 2001; Słownik kościelny łacińsko-polski, red. A. Jougan, wyd. 3, Poznań – Warszawa –
Lublin 1958; Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, red. J. Sondel, Kraków 1997 (dostępny również w wersji elektronicznej); Słownik łacińsko-polski, red. K. Kumaniecki, wiele wydań, np. Warszawa 1988; Słownik
łacińsko-polski, t. 1–2, pod red. J. Korpantego, Warszawa 2001–2003; Wielewski M., Krótka gramatyka języka łacińskiego, wiele wydań, np. wyd. 22,
Warszawa 1998.
tpk07. Język nowożytny*
Rok I–II, semestr zimowy–letni
Wymiar: 120 h (30/30/30/30*) lektoratu
Prowadzący: wybór
Forma zaliczenia: z/z/z/z*
7
tpk08. Lud Boży I: Wierni
Prowadzący: ks. dr Piotr Kroczek
Forma zaliczenia: e
Przedmiot jest systematycznym wykładem norm prawa kanonicznego
z Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r., II Księgi, części I: Wierni (kan.
204–297).
Treści wykładu: obowiązki i prawa wszystkich wiernych, obowiązki i prawa wiernych świeckich, święci szafarze czyli duchowni: kształcenie duchownych, przynależność czyli inkardynacja duchownych, obowiązki i prawa duchownych, utrata stanu duchownego, prałatury personalne.
Wymagania wstępne:
Znajomość podstaw eklezjologii, a szczególnie Konstytucji Lumen Gentium.
Cele przedmiotu:
Zaznajomienie z przepisami prawa kanonicznego dotyczącymi wiernych ze
szczególnym uwzględnieniem ich obowiązków i praw.
Metody oceny:
Egzamin ustny.
Dyduch J., Krukowski J., Lud Boży, [w:] Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. II, 1, Poznań 2005; Pawluk T., Prawo Kanoniczne według kodeksu
Jana Pawła II, t. II, Olsztyn 1986; Sztafrowski E., Podręcznik Prawa Kanonicznego, t. II, Warszawa 1986.
tpk09. Lud Boży II: Hierarchiczny ustrój Kościoła
Prowadzący: ks. prof. dr hab. Józef Krzywda CM
Forma zaliczenia: e
Wykłady z ustroju hierarchicznego Kościoła dotyczą natury i struktury
władzy w skali Kościoła powszechnego: Najwyższe organy władzy, oraz
w skali Kościoła lokalnego i partykularnego. W ramach wykładu, wprowadza
się studiujących w umiejętność rozumienia oraz interpretacji, w świetle danych
Objawienia, Tradycji Kościoła oraz norm prawa, specyfiki i oryginalności instytucji Kościoła.
Treść wykładanego przedmiotu dotyczy natury, charakteru i znaczenia
władzy i instytucji kościelnych w perspektywie celu Kościoła, którym jest salus animarum wiernych oraz w misji Kościoła ad Gentes.
8
Wymagania wstępne:
Rodzaj wstępnych wiadomości z przedmiotów teologicznych, korespondujących z wykładanym przedmiotem.
Cele przedmiotu:
Po ukończeniu studium, student winien posiadać zasadniczą wiedzę kanonistyczną z zakresu wykładanego przedmiotu oraz nabyć umiejętność samodzielnego korzystania z narzędzi interpretacyjnych w procesie poszukiwań
i badań własnych przy pisaniu pracy dyplomowej.
Metody nauczania:
Wykłady i ćwiczenia na tekstach dokumentów kościelnych.
Metody oceny:
Kolokwia i egzaminy ustne oraz dysertacje.
Dyduch J., Góralski W., Górecki E., Krukowski J., Sitarz M., Komentarz do
Kodeksu Prawa Kanonicznego, Księga II Lud Boży, Poznań 2005; Góralski
W., Lud Boży, Częstochowa 1996; Kongregacja do spraw Biskupów, Dyrektorium o pasterskiej posłudze biskupów Apostolorum Successores, Città del Vaticano 2004; Konstytucja Apostolska Universi Dominici Gregis Ojca Świętego
Jana Pawła II o wakacie Stolicy Apostolskiej i wyborze Biskupa Rzymskiego,
Liberia Editrice Vaticana 1996; Krzywda J., Prymat papieski i Kolegium Biskupów w świetle nauki Vaticanum I i II, Kraków 2008; Posynodalna Adhortacja Apostolska Pastorem gregis Ojca Świętego Jana Pawła II O biskupie słudze Ewangelii Jezusa Chrystusa dla nadziei świata, Kopia według wyd. watykańskiego, Kraków 2003; Sobór Watykański II, Lumen gentium (tekst przekładu zatwierdzony przez Episkopat Polski), Wrocław 1986; Sztafrowski E., Konferencje Biskupie, Warszawa 1984.
tpk10. Lud Boży III: Życie konsekrowane
Prowadzący: ks. dr Arkadiusz Zakręta CM
Forma zaliczenia: e
Ogólna charakterystyka życia konsekrowanego (historia, rozwój, teologia,
miejsce w Kościele), zapoznanie z obowiązującymi normami KPK dotyczącymi instytutów życia konsekrowanego: normy wspólne wszystkim instytutom, instytuty zakonne, instytuty świeckie oraz stowarzyszeń życia apostolskiego.
Treści wykładu: prezentacja norm wspólnych wszystkim instytutom życia
konsekrowanego zawartych w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r.,
szczegółowa przedstawienie kanonów dotyczących instytutów zakonnych oraz
9
instytutów świeckich, a także stowarzyszeń życia apostolskiego, a także ukazanie zmian prawa w tym zakresie na podstawie porównania z Codex Iuris
Canonici z 1917 r.
Cele przedmiotu:
Znajomość Prawa Kanonicznego z zakresu księgi II, części III Lud Boży,
obejmującego Instytuty Życia Konsekrowanego i Stowarzyszenia Życia Apostolskiego oraz umiejętność zastosowanie poznanej wiedzy w praktyce.
Metody oceny:
Egzamin ustny.
Bar J. R., Kałowski J., Prawo o instytutach życia konsekrowanego, Warszawa
1985; Bar J. R., Poradnik kanonicznego prawa zakonnego, Warszawa 1986;
De Paolis V., La vita consacrata nella Chiesa, Bologna 1992; Hylla B., Życie
konsekrowane w dokumentach Kościoła, Kraków 2003; Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. II, 2, Poznań 2006; Parzyszek Cz., Życie konsekrowane w posoborowym nauczaniu Kościoła, Ząbki 2007; Zubert B. W., Komentarz do KPK, t. 2, III, Lublin 1990.
tpk11. Nauczycielskie zadania Kościoła
Rok II, semestr letni
Forma zaliczenia: e
Treścią przedmiotu jest zapoznanie z obowiązującym prawem zarówno powszechnym jak i partykularnym odnośnie nauczycielskiego zadania Kościoła.
Treść wykładu określona jest przez kanony trzeciej księgi Kodeksu Prawa
Kanonicznego.
Cele przedmiotu:
Zapoznanie z obowiązującym prawem kanonicznym powszechnym i partykularnym odnośnie nauczycielskiego zadania Kościoła.
Metody oceny:
Ardusso F., Magisterium Kościoła. Posługa Słowa, Kraków 2001; Kodeks
Prawa Kanonicznego, ks. III.
tpk12. Normy ogólne
Prowadzący: ks. dr Józef Rapacz
Forma zaliczenia: e
10
tpk13. Prawo administracyjne
Forma zaliczenia: e
W zakres przedmiotu wchodzi zapoznanie z organizacją administracji kościelnej, oraz z podstawami teologicznymi jej istnienia i działania. Następnie,
zapoznanie z treścią konstytucji apostolskiej „Pastor bonus”, oraz z zagadnieniami związanymi ze stosowaniem rekursów.
Treści wykładu: Podstawy filozoficzno-teologiczne istnienia administracji
kościelnej. Natura kanonicznego aktu administracyjnego. Wady kościelnych
aktów administracyjnych. Kościelna władza administracyjna. Struktura i zadania centralnych organów administracji kościelnej w świetle konstytucji apostolskiej Pastor bonus. Rekurs hierarchiczny. Rekurs administracyjny. Wybrane procedury administracyjno-kanoniczne.
Cele przedmiotu:
Celem jest zapoznanie z kompetencjami i zasadami działania poszczególnych
organów administracji kościelnej. Efektem powinna być znajomość odpowiednich kompetencji i procedur obowiązujących w poszczególnych organach
administracji kościelnej.
Metody oceny:
Jan Paweł II, konstytucja. apostolska Pastor bonus, Rzym – Kraków 1988;
Krukowski J., Administracja w Kościele. Zarys kościelnego prawa administracyjnego, Lublin 1985; Jakubowski W., Stolarczyk M., Ustrój Kościoła Rzymskokatolickiego, Warszawa 2002.
tpk14. Prawo administracyjne – ćwiczenia
Rok III, semestr zimowy
Wymiar: 30 h ćwiczeń
Forma zaliczenia: zo
Przedmiot jest praktycznym wykładem norm prawa kanonicznego z zakresu administracji kościelnej.
Treści ćwiczeń: dyspensy, zezwolenia ze szczególnym uwzględnieniem
spraw małżeńskich, przeniesienie do stanu świeckiego, procedura przy powierzeniu i usunięciu z urzędu, procedura przy usunięciu i przeniesieniu proboszcza, inne akty administracyjne.
11
Wymagania wstępne:
Znajomość podstaw prawa karnego kanonicznego.
Cele przedmiotu:
Zaznajomienie z procedurami administracyjnymi prawa kanonicznego ze
szczególnym uwzględnieniem dyscypliny kościelnej i sakramentów.
Metody oceny:
Projekty i ćwiczenia praktyczne.
Kroczek P., Lubaszka S., Podręcznik kancelaryjny dla duchowieństwa diecezji
bielsko-żywieckiej (wybrane zagadnienia), Bielsko-Biała 2006; Krukowski J.,
Administracja w Kościele. Zarys kościelnego prawa administracyjnego, Lublin
1985.
tpk15. Prawo kanonizacyjne
Rok II, semestr zimowy
Prowadzący: ks. dr Arkadiusz Zakręta CM
Forma zaliczenia: e
Zarys historyczny i podstawy teologiczne świętości kanonizowanej, formy
orzecznictwa Kościoła w tej materii oraz postępowanie procesowe i jego etapy
na podstawie KPK 1983, Konstytucji Apostolskiej Divinus Perfectionis Magister, Norm i Dekretu Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, Regulaminów
Kongregacji oraz Instrukcji Sanctorum Mater.
Treści wykładu: zapoznanie z różnymi formami orzecznictwa w zakresie
świętości beatyfikowanej i kanonizowanej, a także szczegółowe zapoznanie
z przepisami dotyczącymi spraw beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych podczas
dochodzenia diecezjalnego oraz dochodzenia w Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych.
Cele przedmiotu:
Znajomość aktualnych norm w zakresie prawa kanonizacyjnego oraz umiejętność zastosowanie poznanej wiedzy w praktyce.
Metody oceny:
Egzamin ustny.
Bartoszewski G., Geneza i przebieg procesu beatyfikacyjnego Męczenników
II wojny światowej, AK 1 (548), lipiec – sierpień 2000, t. 135; Misztal H., Komentarz do instrukcji Sanctorum Mater, Lublin 2008; Misztal H., Prawo kanonizacyjne, Lublin 2003; Rodrigo R., Manuale per istruire i processi di canonizzazione, Roma 1998; Veraja F., Le causa di canonizzazione dei Santi,
Roma 1992.
12
tpk16. Prawo karne
Forma zaliczenia: e
Księga VI KPK oraz dokumenty Stolicy Apostolskiej dotyczące sankcji
w Kościele.
Treść zająć łączy się ściśle ze strukturą Księgi VI Kodeksu Prawa Kanonicznego, która jest podzielona na dwie części. Część pierwsza dotyczy przestępstw i kar w ogólności, druga natomiast kar za poszczególne przestępstwa.
Systematyczny wykład obejmuje następujące zagadnienia: Część I: władza karania w Kościele, ustawa karna i nakaz karny, podmiot sankcji karnych, przestępstwo kościelne w ogólności, kara kościelna w ogólności, rodzaje kar kościelnych, cenzury, kary ekspiacyjne, środki karne i pokuty, wymierzanie kar
kościelnych, ustanie kar; Część II: kary za poszczególne przestępstwa.
Wymagania wstępne:
Przedmioty z zakresu teologii określone regulaminem studiów.
Cele przedmiotu:
Celem prowadzonych zajęć jest zapoznanie studentów z treścią Księgi VI Kodeksu Prawa Kanonicznego oraz dokumentów jakie w materii prawa karnego
ukazały się po promulgacji Kodeksu z 1983 roku.
Metody oceny:
Egzamin ustny.
De Paolis V. – Cito D., Le sanzioni nella Chiesa, commento al Codice di Diritto Canonico Libro VI, Roma 2001; Gajda P., Sankcje karne w Kościele, Tarnów 2008; Lempa F., Krukowski J., Wójcik W., Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r., t. 4, Lublin 1987; Suchecki Z., Le sanzioni penali
nella Chiesa, Parte I: I delitti e le sanzioni penali in genere (cann. 1311–1363),
LEV, Roma 1999; Syryjczyk J., Kanoniczne prawo karne, część szczególna,
Warszawa 2003; Syryjczyk J., Sankcje w Kościele, część ogólna, Warszawa
2008.
tpk17. Prawo karne – ćwiczenia
Rok III, semestr letni
Forma zaliczenia: z
Księga VII KPK – kan. 1717–1731.
13
Analiza przestępstw zarezerwowanych Kongregacji Nauki Wiary. Zapoznanie z podstawowymi zasadami procesu karnego: wstępne pojęcia dotyczące
procesu karnego, przedmiot kanonicznego procesu karnego, oskarżenie i doniesienie o przestępstwie. Dochodzenie wstępne: natura i czynności prawne.
Wymagania wstępne:
Zdany egzamin z wykładu z prawa karnego.
Cele przedmiotu:
Celem prowadzonych ćwiczeń jest nabycie umiejętności praktycznego wykorzystania wiedzy z zakresu materialnego prawa karnego na podstawie delicta
graviora oraz ukazanie specyfiki procesu karnego (kan. 1717–1731).
Metody oceny:
Opracowanie, ocenianie ciągłe.
Borek D., Ordynariusz a „Delicta Graviora” zarezerwowane Kongregacji
Doktryny Wiary, „Prawo Kanoniczne” 47 (2004) 3–4, s. 97–146; Miziński A.,
Czynności prawne w dochodzeniu wstępnym kanonicznego postępowania karnego, „Prawo – Administracja – Kościół” 6 (2001), s. 119–158; Miziński A.,
Elementy kanonicznego procesu karno-administracyjnego, „Roczniki Nauk
Prawnych”, t. XIII, z. II (2003), s. 127–159; Miziński A., Natura, Przedmiot
i podmioty dochodzenia wstępnego w kanonicznym postępowaniu karnym,
„Prawo – Administracja – Kościół” 5 (2001), s. 51–89; Miziński A., Normy
własne kanonicznego procesu karno-sądowego, „Prawo – Administracja – Kościół” 2–3 (10–11)/2002, s. 141–174; Miziński A., Wymierzanie kar dekretem
pozasądowym – między normą a jej aplikacją, „Roczniki Nauk Prawnych”
XVI, 1 (2006), s. 219–243; Papale C., Il processo penale canonico. Commento
al Codice di Diritto Canonico, Libro VII, Parte IV, Città del Vaticano 2007;
Steczkowski P., Normy De gravioribus delictis Congregationi pro Doctrina
Fidei reservatis – wybrane aspekty, „Annales Canonici” 3(2007), 245–263.
tpk18. Prawo Kościołów Wschodnich
Prowadzący: ks. dr Andrzej Sosnowski CR
Forma zaliczenia: e
Studium Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich obejmuje najważniejsze kwestie związane z prawem Kościołów Wschodnich oraz organizacji
i struktury hierarchicznej tych Kościołów.
Treści wykładu: 1. Kodyfikacja prawa Kościołów Wschodnich; 2. Kanony
wstępne; 3. Struktury zarządu i autonomia Kościołów Wschodnich; 4. Kościoły sui iuris; 5. Możliwość zmiany Kościoła sui iuris.
14
Wymagania wstępne:
Znajomość podstaw struktury hierarchicznej Kościoła i prawa Kościoła Łacińskiego.
Cele przedmiotu:
Celem przedmiotu jest ukazanie specyficznych elementów prawa w Kościołach Wschodnich, które od 1990 roku rządzą się własnym Kodeksem, zwanym
prawem wspólnym. Zapoznanie się z prawem Kościołów Wschodnich powinno ułatwić studentom zrozumienie podstawowych tematów związanych z patrymonium teologiczno-prawnym Kościołów Wschodu.
Metody oceny:
Egzamin ustny.
Abbas J., Two Codes in comparison, Roma 1997; Adamowicz L., Historia kodyfikacji prawa dla Wschodnich Kościołów Katolickich, [w:] Dębiński A.
– Górski G. (ed.), Historia et ius, Księga pamiątkowa ku czci ks. prof. H. Karbownika, Lublin 1988, s. 109–119; Adamowicz L., Patriarcha we wschodnich
Kościołach Katolickich, geneza urzędu i procedura jego obsadzania według
KKKW, [w:] Dębiński A. (ed.), Divina et Humana, księga jubileuszowa w 65
rocznicę urodzin ks. prof. H. Misztala, Lublin 2001, s. 347–366; Adamowicz
L., Przynależność do Kościoła sui iuris według obowiązującego prawa kościelnego, „Roczniki Nauk Prawnych” 8 (1998), s. 129–146; Congregazione
per le Chiese Orientali, Ius Ecclesiarum vehiculum caritatis, Atti del simposio
internazionale per il decennale dell’entrata in vigore del Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, Città del Vaticano, 19–23 novembre 2001, Città del Vaticano 2004; Funghini R. (ed.), Il matrimonio nel Codice dei Canoni delle
Chiese Orientali, Città del Vaticano 1994; Khortyk O., Status prawny Kościoła
Arcybiskupiego Większego, Lublin 2006; Mori G. – Salachas D., Ordinaenti
giuridici delle Chiese Cattoliche Orientali, Bologna 2000; Okulik L. (ed.), Le
Chiese «sui iuris». Criteri di individuazione e delimitazione, Atti del Convegno di Studio svolto a Košice (Slovacchia) 6–7.03.2004, Venezia 2005; Pinto
Pio V. (ed.), Commento al Codice dei Canoni delle Chiese Orientali, Città del
Vaticano 2001; Prader J., Il Matrimonio in Oriente e Occidente, Roma 1992;
Salachas D. – Nitkiewicz K., Rapporti interecclesiali tra cattolici orientali
e latini, Roma 2007; Salachas D. – Sabbarese L., Chierici e ministero sacro
nel Codice latino e orientale. Prospettive interecclesiali, Roma 2004; Salachas
D. – Sabbarese L., Codificazione latina e orientale e canoni preliminari, Roma
2003; Salachas D., La vita consacrata nel Codice dei Canoni delle Chiese
Orientali, Bologna 2006; Salachas D., Teologia e disciplina dei sacramenti nei
Codici latino e orientale, Studio teologico-giuridico comparativo, Bologna
2005.
15
tpk19. Prawo majątkowe
Prowadzący: ks. dr Paweł Małek CM
Forma zaliczenia: e
W ramach wykładów z historii prawa majątkowego ukazywane są przykłady najstarszych świadectw nabywania, posiadania oraz rozporządzania dobrami materialnymi przez wspólnoty wczesnochrześcijańskie w celu realizacji
misji oraz zadań kościelnych. W sposób szczególny uwzględnia się rzymskie
ustawodawstwo cesarskie w służbie Kościoła, koncentrując się na uznaniu
przez państwo prawnej zdolności Kościoła w zakresie prawa majątkowego.
Śledząc źródła poznania prawa kościelnego, ukazywane są dyspozycje prawne
zawarte w Corpus Iuris Canonici, dotyczące prawa majątkowego. Następnie
badane są idee przewodnie nauki Soboru Watykańskiego II na temat dóbr doczesnych Kościoła uwzględnione podczas prac nad reformą kościelnego prawa
majątkowego. W ramach wykładu w sposób szczególny uwzględniony zostaje
również Kodeks Prawa Kanonicznego z roku 1917 oraz dokumenty Soboru
Watykańskiego II jako źródło dyspozycji prawnych obowiązującego prawa
majątkowego. Poprzez określenie definicji majątku kościelnego ukazywane są
dobra kościelne w znaczeniu ścisłym. Badane są zagadnienia prawnej zdolności majątkowej Kościoła oraz określenie podmiotu własności dóbr doczesnych
według zapisu dyspozycji prawnych Kodeksu Prawa Kanonicznego z roku
1983 oraz Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich z roku 1990. Pogłębiona analiza czynności prawnych, stanowiących treść prawa kościelnego w odniesieniu do dóbr doczesnych, pozwala na badania sposobów nabywania dóbr,
zarządzania nimi, określeniu zadań oraz obowiązków zarządców dobrami,
sposobów zawierania umów ze szczególnym uwzględnieniem alienacji, rozporządzania pobożnymi zapisami w ogólności oraz pobożnymi fundacjami. Podczas wykładu w sposób szczególny omawiana jest procedura konsultacji organów kolegialnych dokonywana przez ordynariusza w celu uzyskania koniecznej zgody lub zasięgania rady w sprawach dotyczących zarządu kościelnymi
dobrami materialnymi. W ramach pogłębienia erudycji prawnej zwraca się
również szczególną uwagę na zagadnienie ochrony oraz uznanie przez ustawodawstwo państwowe prawnej zdolności Kościoła katolickiego w zakresie
prawa majątkowego z uwzględnieniem: przyrodzonej i niezbywalnej godności
człowieka jako źródła wolności i praw, ustawodawstwa polskiego oraz gwarancji wolności religijnej zawartej w normach prawa międzynarodowego.
Treści wykładu: Historia kościelnego prawa majątkowego. Określenie
zdolności prawnej Kościoła w dziedzinie majątkowej. Pojęcie dóbr doczesnych. Zagadnienie kościelnych dóbr doczesnych publicznej oraz prywatnej
16
osoby prawnej. Zasady nabywania dóbr. Zarząd dobrami materialnymi. Umowy, zwłaszcza alienacja. Pobożne zapisy i testamenty. Pobożne fundacje.
Ochrona i uznanie przez ustawodawstwo państwowe oraz normy prawa międzynarodowego prawnej zdolności Kościoła katolickiego w zakresie prawa
majątkowego.
Wymagania wstępne:
Znajomość podstaw – implikacji teologicznych wykładanych norm z zakresu
prawa majątkowego.
Cele przedmiotu:
Rozumienie zagadnień z zakresu prawa majątkowego; umiejętność wspierania
kościelnych osób prawnych i fizycznych w administrowaniu dobrami materialnymi.
Metody oceny:
Egzamin ustny.
Acta Commissionis, Coetus studiorum de bonis Ecclesiae temporalibus,
„Communicationes” 12 (1980), n. 2, s. 388–435; Acta Commissionis, Relatio
complectens synthesim animadversionum ab em.mis atque exc.mis patribus
Commissionis ad novissimum schema Codici Iuris Canonici exhibitarum, cum
responsionibus a secretaria et consultoribus datis. Liber V De bonis Ecclesiae
temporalibus, „Communicationes” 15 (1984), n. 1, s. 27–37; Adamowicz L.,
Władza biskupa diecezjalnego w odniesieniu do majątku kościelnego, [w:] Majer P. (red.), Biskup pasterz diecezji. Materiały z sympozjum «Biskup diecezjalny a duszpasterstwo i apostolstwo wiernych», Kraków 2003, s. 121–140;
Chrapkowski A., Zarząd dobrami doczesnymi w instytutach zakonnych, „Annales Canonici” 3 (2007), s. 135–149; De Paolis V., De bonis Ecclesiae temporalibus in novo Codice Iuris Canonici, „Periodica” 73 (1984), s. 113–151;
De Paolis V., I beni temporali della Chiesa, Bologna 1995; De Paolis V.,
Schema canonum Libri V de iure patrimoniali Ecclesiae, „Periodica” 68
(1979), s. 673–713; Dębiński A., Kościół i prawo rzymskie, Lublin 2007; Dubiel S., Uprawnienia majątkowe Kościoła katolickiego w Polsce w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego z roku 1983, Konkordatu z 1993 roku i Ustaw Synodalnych, Lublin 2007; Faltin D., De recto usu bonorum ecclesiasticorum ad
mentem Concilii Vaticani II, „Apollinaris” 40 (1967), s. 409–441; Heimerl H.
– Pree H. (red.), Handbuch des Vermögensrechts der katholischen Kirche, Regensburg 1993; Pasternak F., Urzędy i beneficja kościelne. Majątek kościelny,
Warszawa 1970; Pontifica Commissio Codici Iuris Canonici Recognoscendo,
Schema canonum libri V de iure patrimoniali Ecclesiae. (Reservatum), Typis
Polyglottis Vaticanis 1977; Salerno F., Liber V. De bonis Ecclesiae temporalibus, [w]: Commento al Codice di Diritto Canonico. t. I: Studium Romanae Rotae. Corpus Iuris Canonici, red. P. V. Pinto, Liberia Editrice Vaticana 2001,
17
s. 719–755; Sitarz M., Kompetencje organów kolegialnych w Kościele partykularnym, Lublin 2008, s. 183–258; Sitarz M., Wady kościelnych aktów administracyjnych wynikające z pominięcia przez biskupa diecezjalnego opinii lub
zgody organów kolegialnych, „Roczniki Nauk Prawnych” 13 (2003), z. 2,
s. 241–255; Wójcik W., Dyskusja nad stosunkiem zreformowanego prawa
o patrymonium Kościoła do praw cywilnych, „Roczniki TeologicznoKanoniczne” 28 (1981), z. 5, s. 27–41; Wójcik W., Księga V. Dobra doczesne
Kościoła, [w:] Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. IV, red. J. Krukowski, Lublin 1987, s. 9–109; Wójcik W., Prace nad prawem patrymonialnym Kościoła, „Prawo Kanoniczne” 20 (1977), nr 1–2, s. 213–229.
tpk20. Prawo małżeńskie
Rok II, semestr zimowy–letni
Prowadzący: ks. dr Piotr Majer
Całościowy wykład kanonicznego prawa małżeńskiego materialnego według przepisów kan. 1055–1165 Kodeksu Prawa Kanonicznego i norm pozakodeksowych, ze szczególnym uwzględnieniem tytułów nieważności małżeństwa i praktyki orzeczniczej w sądach kościelnych.
Treści wykładu: Zagadnienia wstępne. Pojęcie małżeństwa. Prawny wymiar małżeństwa i miłości małżeńskiej. Małżeństwo sakramentem. Władza
Kościoła nad małżeństwem ochrzczonych. Cele małżeństwa. Istotne przymioty
małżeństwa. Prawo kanoniczne a małżeństwo cywilne. Zasada przychylności
prawnej. Przeszkody małżeńskie w ogólności. Małżeństwa mieszane i inne zakazy. Poszczególne przeszkody małżeńskie (wiek, impotencja, węzeł, różna
wiara, święcenia, ślub czystości, uprowadzenie, małżonkobójstwo, pokrewieństwo, powinowactwo, przyzwoitość publiczna, pokrewieństwo prawne). Zasada konsensualna. Wady zgody małżeńskiej (niezdolność psychiczna, błąd,
podstęp, symulacja, przymus i bojaźń, zgoda warunkowa). Kanoniczna forma
zawarcia małżeństwa. Uważnienie małżeństwa. Separacja małżonków i rozwiązanie węzła.
Cele przedmiotu:
Zdobycie wiedzy z zakresu kanonicznego prawa małżeńskiego. Umiejętność
aplikacji zdobytej wiedzy w posłudze duszpasterskiej, działalności administracyjnej na szczeblu parafii i kurii i sądowych procesach o stwierdzenie nieważności małżeństwa.
Metody oceny:
Egzamin ustny (semestralny).
18
Biskupski S., Prawo małżeńskie Kościoła Rzymskokatolickiego, t. I, Warszawa
1956; Góralski W., Kanoniczna zgoda małżeńska (kanony: 1095–1107),
Gdańsk 1991; Góralski W., Kościelne prawo małżeńskie, Warszawa 2006;
Góralski W., Matrimonium facit consensus. Z orzecznictwa Roty Rzymskiej
w sprawach o nieważność małżeństwa z tytułów dotyczących zgody małżeńskiej (1984–1997), Warszawa 2000; Pawluk T., Prawo kanoniczne według
Kodeksu Jana Pawła II, t. III: Prawo małżeńskie, Olsztyn 1984; Viladrich
P. J., Konsens małżeński. Sposoby prawnej oceny i interpretacji w kanonicznych procesach o stwierdzenie nieważności małżeństwa (kanony 1095–1107
Kodeksu Prawa Kanonicznego), Warszawa 2002; Żurowski M., Kanoniczne
prawo małżeńskie Kościoła katolickiego. Stan prawny po promulgowaniu Kodeksu Prawa Kanonicznego Kościoła łacińskiego w 1983 r., Katowice 1987.
tpk21. Prawo małżeńskie I – ćwiczenia
Forma zaliczenia: z
Praktyczne zastosowanie wiedzy z zakresu kanonicznego prawa małżeńskiego w sądowych procesach o stwierdzenie nieważności małżeństwa.
Analiza spraw o stwierdzenie nieważności małżeństwa na przykładzie wybranych akt spraw prowadzonych w Sądzie Metropolitalnym w Krakowie.
Przygotowywanie dokumentów procesowych (skarga powodowa, przesłuchanie stron i świadków, uwagi obrońcy węzła, wyrok).
Wymagania wstępne:
Uczestniczenie w wykładach z zakresu prawa małżeńskiego.
Cele przedmiotu:
Zdobycie umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy z zakresu kanonicznego prawa małżeńskiego w konsultacji spraw o stwierdzenie nieważności
małżeństwa oraz w kościelnej praktyce sądowniczej.
Metody nauczania:
Ćwiczenia i zajęcia praktyczne.
Metody oceny:
Kilka pisemnych ćwiczeń praktycznych w ciągu semestru.
Bianchi P., Kiedy małżeństwo jest nieważne? Poradnik dla duszpasterzy, konsultantów i wiernych, Kraków 2006.
19
tpk22. Prawo małżeńskie II – ćwiczenia
Prowadzący: ks. dr Andrzej Wójcik
Forma zaliczenia: z
Aplikacja zdobytych wiadomości z prawa małżeńskiego do konkretnych
przypadków mogących pojawić w pracy sądu kościelnego.
Rozwiązywania praktycznych przypadków z zastosowaniem kanonicznego
prawa małżeńskiego.
Wymagania wstępne:
Znajomość kanonicznego prawa małżeńskiego na poziomie studiów licencjackich (licencjat kościelny po magisterium).
Cele przedmiotu:
Umiejętność aplikacji zdobytych wiadomości z prawa małżeńskiego do konkretnych przypadków mogących pojawić w pracy sądu kościelnego.
Metody nauczania:
Analiza konkretnych kazusów.
Metody oceny:
Zaliczenie polegające na rozwiązaniu pisemnym kilku kazusów prawnych.
tpk23. Prawo procesowe małżeńskie i procesy szczegółowe
przedmiot będzie realizowany w roku akademickim 2010/2011
Rok II, semestr zimowy–letni
tpk24. Prawo procesowe – ćwiczenia
przedmiot nierealizowany w roku akademickim 2009/2010
Wymiar: 15 h ćwieczeń
Forma zaliczenia: z
tpk25. Prawo publiczne i konkordatowe
Forma zaliczenia: e
Kościół jako podmiot w relacjach z państwem. Historia relacji Kościółpaństwo. Wolność religijna i prawo do niej w doktrynie Kościoła, w regulacjach konkordatu polskiego i państwowego prawa polskiego. Szczegółowa
charakterystyka konkordatowego prawa małżeńskiego.
20
Cele przedmiotu:
Znajomość doktryny i prawodawstwa Kościelnego i konkordatowego dotyczącego relacji państwo-Kościół w Polsce; jak również dotyczącej wolności religijnej ze szczególnym uwzględnieniem prawa małżeńskiego.
Wykład prowadzony bez podręczników w języku polskim. Do poszczególnych
zagadnień podawane artykuły naukowe.
tpk26. Prawo wyznaniowe
Prowadzący: ks. dr Bronisław Fidelus
Forma zaliczenia: e
Tematyka wykładów obejmuje zagadnienia prawne z zakresu stosunku Kościół – Państwo zawarte w Konkordacie i Ustawie o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego z dnia 17 maja 1989 r. Także ważniejsze akty prawne
z zakresu prawa cywilnego, finansowego i pracy.
Wykłady oparte na tle historii Kościół – Państwo.
tpk27. Seminarium naukowe
Rok I–III, semestr zimowy–letni
Wymiar: 180 h (30/30/30/30/30/30) seminarium
Prowadzący: wybór (ks. prof. dr hab. Jan Maciej Dyduch, ks. prof. dr hab. Józef Krzywda CM, ks.
dr Piotr Majer)
Forma zaliczenia: z/z/z/z/z/z
tpk28. Stowarzyszenia wiernych
Forma zaliczenia: e
Przedmiot jest systematycznym wykładem norm prawa kanonicznego
z Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r., II Księgi, w Tytule V dotyczącym
stowarzyszeń wiernych (kan. 298–329).
Treści wykładu: normy wspólne dotyczące stowarzyszeń, publiczne stowarzyszenia wiernych, prywatne stowarzyszenia wiernych, normy specjalne dotyczące stowarzyszeń świeckich
Cele przedmiotu:
Zaznajomienie z przepisami prawa kanonicznego dotyczącymi stowarzyszeń
wiernych, a także etapów ich powstania w prawie kanonicznym i polskim.
21
Metody oceny:
Egzamin ustny.
Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r., kan. 298–329; Kroczek P., Prawo do
stowarzyszania się w prawie kościelnym i polskim, [w:] Borutka T. (red.), Akcja Katolicka, Bielsko-Biała – Kraków 2007, s. 49–69; Kroczek P., Prywatne
stowarzyszenia wiernych. Charakterystyka i etapy powstania, „Anaclecta Cracoviensia” 40 (2008), s. 451–464; Krukowski J., Stowarzyszenia wiernych,
[w:] Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. II, 1, Poznań 2005;
Pawluk T., Prawo Kanoniczne według kodeksu Jana Pawła II, t. II, Olsztyn
1986; Sobański R., Władza moderatorów stowarzyszeń kościelnych, „Prawo
Kanoniczne” 31 (1988), nr 3–4, s. 3–14; Sztafrowski E., Podręcznik Prawa
Kanonicznego, t. II, Warszawa 1986; Szypuliński Z., Prawo o stowarzyszeniach, Poznań 1997; Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach.
tpk29. Uświęcające zadanie Kościoła
Rok I, semestr zimowy–letni
Wymiar: 30/30 h wykładu
Szczegółowa analiza kanonów 834–1054, 1166–1253 Kodeksu Prawa Kanonicznego.
Cele przedmiotu:
Znajomość prawa kościelnego dotyczącego sakramentów i pozostałych aktów
kultu Bożego.
Metody oceny:
Egzamin ustny.
Bez rekomendowanego podręcznika; do niektórych zagadnień podawane są na
bieżąco artykuły naukowe.
tpk30. Wprowadzenie do prawa cywilnego
Prowadzący: prof. dr hab. Wacław Uruszczak
Forma zaliczenia: e
Przedmiot obejmuje wprowadzenie do polskiego prawa cywilnego. Wykład
koncentruje się na problemach podstawowych z zakresu polskiego prawa cy22
wilnego: pojęcie prawa cywilnego, prawo cywilne na tle polskiego systemu
prawa, działy prawa cywilnego, normy prawa cywilnego, prawo podmiotowe
i jego rodzaje, nadużycie prawa podmiotowego, źródła i zasady ogólne prawa
cywilnego; podmioty prawa (osoby fizyczne i osoby prawne), przedmioty
prawa (rzeczy i inne), czynności prawne (pojęcie, rodzaje czynności, forma
czynności prawnych i jej rodzaje), wady oświadczenia woli, pełnomocnictwo
i jego rodzaje, przedawnienie, własność i inne prawa rzeczowe, posiadanie,
zobowiązanie cywilnoprawne i jego źródła, zasady prawa zobowiązań, spadkobranie.
Cele przedmiotu:
Znajomość podstawowych pojęć i zasad z zakresu prawa cywilnego.
Metody oceny:
W ocenie uwzględnia się udział w zajęciach oraz nabytą wiedzę w zakresie
treści merytorycznych przedmiotu wykazaną na egzaminie ustnym prowadzonym przez wykładowcę w terminach uzgodnionych z grupą studencką.
Gajda J., Gawlik Z., Wójcik S., Podstawy prawa cywilnego. Cześć ogólna,
Warszawa 2003; Gniewek E. (red.), Podstawy prawa cywilnego, Warszawa
2005; Kodeks cywilny z 1964 r., wydanie aktualne na rok 2010.
tpk31. Wstęp ogólny do studiów prawnych
Forma zaliczenia: z
Zakres przedmiotu obejmuje: pojęcie prawa i nauk prawnych, systematyka
nauk prawnych, oraz zapoznanie z podstawowymi pojęciami prawoznawstwa
i języka prawnego.
Treści wykładu: Pojęcie prawa. Pojęcie i systematyka nauk prawnych. Wyjaśnienie podstawowych pojęć prawoznawstwa. Źródła prawa i ich hierarchia.
Tworzenie prawa. Pojęcie normy i przepisu prawnego. Język prawny i język
prawniczy. Przestrzeganie prawa. Stosowanie prawa – tryb sądowy i administracyjny.
Wymagania wstępne:
Ukończenie studiów magisterskich filozoficzno-teologicznych (absolwenci
studiów magisterskich prawniczych są zwolnieni).
Cele przedmiotu:
Nabycie sprawności w rozumieniu i posługiwaniu się terminologią prawniczą,
oraz zapoznanie z systematyką nauk prawnych.
23
Metody oceny:
Zaliczenie w formie pisemnej.
Krukowski J., Wstęp do nauki o państwie i prawie, Lublin 2002; Stawecki T.,
Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 1995.
tpk32. Wstęp ogólny i metodologia prawa kanonicznego
Forma zaliczenia: e
Wykład zagadnień wstępnych dotyczących prawa kanonicznego oraz metodologii prawa kościelnego.
Treści wykładu: Uzasadnienie istnienia prawa w Kościele. Specyfika prawa kanonicznego. Cel prawa kościelnego. Źródła prawa kanonicznego. Interpretacja prawa kościelnego. Nauczanie prawa. Ośrodki kanonistyczne w Polsce i na świecie. Najważniejsze wydania źródeł prawa kanonicznego. Czasopisma kanonistyczne.
Cele przedmiotu:
Zdobycie podstaw wiedzy wprowadzającej do studiów z zakresu prawa kanonicznego. Zapoznanie się ze źródłami prawa kanonicznego, podstawowym piśmiennictwem i czasopismami fachowymi. Nabycie umiejętności korzystania
ze źródeł i piśmiennictwa. Podstawy interpretacji prawa kanonicznego.
Metody oceny:
Praca semestralna.
Graczyk K., Metodologia i metodyka prawa kanonicznego, Lublin 1999; Sobański R., Metodologia prawa kanonicznego, Warszawa 2009.
tpk33. Wykład monograficzny ogólny: Problemy codziennej
praktyki sądowej w zakresie prawa małżeńskiego
Rok I/II/III, semestr zimowy–letni
Prowadzący: dr Aleksandra Brzemia-Bonarek
Forma zaliczenia: –/e
Wykład monograficzny, częściowo wykorzystujący aktualne badania wykładowcy nad zagadnieniem prawdy obiektywnej w kanonicznym procesie
małżeńskim, wykonywanym w ramach przyznanego grantu, poszerzony o problematykę praktycznych, najczęściej pojawiających się problemów związa24
nych z procesem małżeńskim (a dotyczącym subiektywności zeznań, ich jakości, ograniczeń dowodowych, opinii biegłych, osobowości stron). Dodatkowo
omawiana jest doktryna i współczesna praktyka Kościoła (procedura administracyjna) w materii możliwości rozwiązania małżeństwa niesakramentalnego
na korzyść wiary, w świetle norm wydanych przez Kongregację doktryny Wiary w 2001 r. i literatury przedmiotu .Stałym corocznym elementem wykładu
jest prezentacja i próba analizy najnowszej alokucji papieskiej do Roty Rzymskiej. Wykład ma zachęcić do samodzielnych poszukiwań w obrębie prawa
małżeńskiego, nauczyć krytycyzmu spojrzenia i wykorzystywania zdobyczy
innych nauk (w tym przyrodniczych) przydatnych w procesie małżeńskim.
Treści wykładu: Nierozerwalność i sakramentalność małżeństwa ochrzczonych, rozwiązanie małżeństwa niesakramentalnego na korzyść wiary – wg
norm Kongregacji Doktryny Wiary z 2001 r., problemy praktyki sądowej
w sprawach o stwierdzenie nieważności małżeństwa w przypadku małżeństwa
katolika z akatolikiem, charakterystyka procesu małżeńskiego, cel procesu
małżeńskiego, sędzia jako badacz prawdy, dialog sędziego z biegłym, obiektywizacja dowodów, sposoby zdobywania dowodów, ograniczenia w zdobywaniu dowodów, subiektywna prawda stron, problematyka zeznań świadków,
analiza treści najnowszej alokucji papieskiej do Roty Rzymskiej, adwokat kościelny – rola i funkcja w kanonicznym procesie małżeńskim, obrońca węzła
– rola i funkcja, obalanie narosłych mitów.
Wymagania wstępne:
Ukończony kurs prawa małżeńskiego materialnego na wcześniejszych studiach
lub znajomość tej gałęzi prawa kanonicznego, przynajmniej podstawowa wiedza z zakresu spornego procesu kanonicznego.
Cele przedmiotu:
Celem przedmiotu jest przedstawienie bogactwa i różnorodności spraw małżeńskich, które trafiają na wokandy sądów kościelnych. Szczególny nacisk
kładzie się na zrozumienie przez studenta, iż podstawowym celem procesu jest
deklaracja prawdy o sakramencie, zrozumienie i przyswojenie różnic pomiędzy kościelnym procesem małżeńskim a cywilnym procesem krajowym, roli
uczestników procesu ze szczególnym uwzględnieniem funkcji sędziego kościelnego. Wykład ma rozszerzyć wiedzę studenta nie tylko z zakresu stricte
prawa małżeńskiego, ale również wzbogacić jego wiedzę ogólno prawną, z takich dziedzin jak filozofia prawa, socjologia prawa, psychologia oraz rozwinąć
formacyjnie studentów – przyszłych pracowników sądów kościelnych bądź
pracowników kanonicznych poradni małżeńskich.
Metody nauczania:
Wykład z elementami konwersatorium.
Metody oceny:
Egzamin w semestrze letnim.
25
Brzemia-Bonarek A., Dowód zdobyty w sposób niegodziwy wg instrukcji Dignitas connubii, [w:] Proces małżeński wg instrukcji Dignitas connubii
– pierwsze doświadczenia, III Ogólnopolskie Forum Sądowe, Tarnów 2008,
s. 155–159; Brzemia-Bonarek A., Prawda w świetle znowelizowanego procesu
cywilnego, „Prawo kanoniczne” 2008, nr 3–4, s. 385–399; Góralski W., Studia
nad małżeństwem i rodziną – wybór artykułów, Warszawa 2007; Grocholewski
Z., Pewność moralna jako klucz do lektury norm procesowych, „Ius Matrimonialne” 3 (9) 1998; Kowal J., Le norme per lo scioglimento del matrimonio in
favorem fidei – parte procedurale, „Periodica” 93 (2004), s. 256–264; Kowal
J., Normae dissolutionis matrimonii in faworem fidei, „Periodica” 91 (2002),
s. 459–506; Pompedda M. F., Kanon 1095 w systematyce generalnej KPK
i w ewolucji interpretacyjnej, „Ius Matrimoniale” 4 (10) 1999, s. 29; Sobański
R., Iudex veritatem de matrimonio dicit, „Ius Matrimoniae” 4 (10) 1999,
s. 181–196; Sobański R., Prawda jako entelechia procesu o nieważność małżeństwa w świetle przemówień Piusa XII do Roty Rzymskiej, „Ius Matrimoniale” 13 (19) 2008, s. 41.
26

WZÓR tpk01. Elementy psychologii, psychiatrii oraz medycyny są

Transkrypt

Podobne dokumenty

PRZYPOMNIENIE W SPRAWIE ALIENACJI DÓBR KOŚCIELNYCH

List Księdza Kardynała Stanisława Dziwisza, Wielkiego Kanclerza

Pobierz plik PDF

Curriculum Vitae Ks. Biskup Tadeusz Pieronek Profesor

Ksiądz Profesor Remigiusz Sobański Urodził się 1 sierpnia 1930 w

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie WYDZIAŁ PRAWA I

Piotr H e m p e r e k , Wojciech G ó r a l s k i , Historia źródeł i nauki

I rok I st. SN fil. ros.

życiorys

Ludzie mówią – „czas to pieniądz”. Ja mówię inaczej – „czas to