Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu

WESJA ROBOCZA
prof. dr hab. Henryk Bednarczyk
mgr inż. Tomasz Kupidura
Stowarzyszenie Oświatowe Sycyna
„Telecentra – modele organizacyjne
publicznego dostępu do Internetu”
1. Wprowadzenie
2. Strategie informatyzacji – kierunki rozwoju społeczeństwa
informacyjnego
3. Telecentra – modele organizacyjne
4. Sposoby organizacyjnych rozwiązań dostępności Internetu na
terenach wiejskich (główne problemy/wyzwania, bariery społeczne,
przeszkody infrastrukturalne, możliwe rozwiązania)
5. Podsumowanie
6. Literatura
1. Wprowadzenie
Promować powszechny dostęp do nowych technologii informacji i komunikowania, aby zapewnić prawo
każdej jednostce do „szukania, otrzymywania i rozpowszechniania, bez względu na granice, informacji i idei
za pomocą dowolnych środków ekspresji” (Powszechna deklaracja praw człowieka, art. 19).
•
Idee, myśli przewodnie społeczeństwa wiedzy:
– „Internet i rozwój: włączyć wykluczonych z autostrad informacji”
– „Od sieci do infostrad: różne strategie”
•
Społeczeństwo informacyjne – uczące się: szansę i bariery.
•
Informatyzacja życia, informatyzacja administracji.
Społeczeństwo informacyjne to nowy typ społeczeństwa, kształtujący się krajach
postindustrialnych, w których rozwój technologii osiąga najszybsze tempo. W takim
społeczeństwie zarządzanie informacjami, ich jakość i szybkość przepływu są czynnikami
konkurencyjnym tak w przemyśle jak i w usługach.
„Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu”
2
2. Strategie informatyzacji – kierunki rozwoju
społeczeństwa informacyjnego
„eEurope – Społeczeństwo Informacyjne dla wszystkich”
(eEurope 2002 - An Information Society for All)
Inicjatywa polityczna UE której celem jest modernizacja i umocnienie
europejskiej gospodarki informacyjnej. Pozwoli ona mieszkańcom w pełni
korzystać ze zmian, jakie przynosi rozwój społeczeństwa informacyjnego.
Rozwój techniczny, wpływ na wszystkich mieszkańców miast i wsi, tworzenia
dóbr materialnych oraz zwiększenia dostępności wiedzy – wzbogacenie
życia każdego człowieka.
ePolska – Plan działania na rzecz rozwoju społeczeństwa informacyjnego
w Polsce na lata 2001-2006.
Strategia informatyzacji jest wyborem obszarów, dla których – w istniejących
warunkach społecznych, gospodarczych i politycznych – istnieją przesłanki dla
przeprowadzenia skutecznych projektów.
„Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu”
3
2. Strategie informatyzacji – kierunki rozwoju
społeczeństwa informacyjnego
„eEurope – Społeczeństwo Informacyjne dla wszystkich”
Najważniejsze usługi, uznane przez Unię Europejską za priorytetowe, to:
– usługi publiczne realizowane drogą elektroniczną (ang. e-government),
– usługi medyczne świadczone na odległość (e-health),
– nauczanie na odległość (e-learning),
– handel elektroniczny (e-commerce).
ePolska – Plan działania na rzecz rozwoju społeczeństwa informacyjnego w
Polsce na lata 2001-2006.
Cel: Tworzenie konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy oraz poprawa jakości
życia mieszkańców poprzez skuteczną informatyzację w zakresie:
• Powszechności dostępu do treści i usług udostępnianych elektronicznie
• Tworzenia wartościowej oferty treści i usług
• Zdolności ich wykorzystania
Projekty o największym, krytycznym znaczeniu dla informatyzacji Polski:
• szerokopasmowy dostęp do Internetu w każdej szkole,
• „Wrota Polski” (zintegrowana platforma usług administracji publicznej dla społeczeństwa
informacyjnego),
• promocja Polski w Internecie,
• powszechna edukacja informatyczna.
„Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu”
4
2. Strategie informatyzacji – kierunki rozwoju
społeczeństwa informacyjnego
Projekty
Wrota Polski – poziom centralny
• Przeniesienie świadczenia usług publicznych na platformę elektroniczną
• Rozwinięcie przykładów z innych państw, dostosowane do warunków polskich
• Szczegółowe badania stopnia rozwoju infrastruktury i otoczenia prawnego
• Finansowanie z budżetu państwa i funduszy strukturalnych UE (1.5 WKP)
Wrota Polski – poziom regionalny
• Wrota Małopolski
• Wrota Podlasia
• Projekty Wrót Świętokrzyskich, Wielkopolski, Mazowsza, Pomorza,
Warmii i Mazur – za fundusze strukturalne UE (1.5 ZPORR)
• Program Aktywizacji Zawodowej Absolwentów „Pierwsza Praca”
• Gminne Centra Informacji (GCI)
• Szkolne Ośrodki Kariery (SzOK)
• Akademickie Biura Karier (ABK)
• Program Ikonk@
„Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu”
5
3. Telecentra – modele organizacyjne
Idea tworzenia Telecentrów, doświadczenia światowe
– działania polskie.
• Publiczny dostęp w Polsce i w Unii Europejskiej – porównanie sytuacji i
rozwiązań prawnych.
• Wyrównywanie szans – w dostępie do informacji głównie na wsi.
Zwiększenie się odległości do szkoły, niskie wykształcenie rodziców, mało
komputerów osobistych.
• Publiczny dostęp do internetu – dlaczego nie można ograniczać się tylko
do komputerów osobistych?
„Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu”
6
3. Telecentra – modele organizacyjne
Telecentrum to miejsce, w którym oferowane są usługi dostępu do informacji i dla
społeczności posługujących się technologiami informatycznymi dla osobistego,
społecznego i gospodarczego rozwoju
(za: Steve Cisler, Telecenters and Libraries: New Technologies and New Partnerships, 1998).
Telecentrum to pracownia multimedialna spełniająca szereg funkcji, wyposażona w: sprzęt biurowy i
kilka (kilkanaście) stanowisk komputerowych ze stałym łączem internetowym, usytuowana w miejscach,
w których skupia się społeczność lokalna:
− w świetlicach gminnych,
− w Gminnych Domach Kultury,
− w szkołach,
− w bibliotekach gminnych itd.
Telecentrum to miejsce:
− świadczenia i realizacji wszelkich usług związanych z teleinformatyką,
− gdzie można skorzystać z powszechnego dostępu do najnowszych zdobyczy technologicznych: telefonu, faksu,
szybkiego łącza internetowego, a nawet sprzętu do produkcji filmów wideo, fotografii cyfrowej czy łączy satelitarnych,
− gdzie może istnieć również możliwość wynajmu powierzchni biurowych.
Telecentrum ma za zadanie świadczenie usług nie tylko dla lokalnej społeczności, ale również przyjezdnych, np.
turystów, osób prowadzących działalność gospodarczą na terenie całego kraju itd.
Utworzenie tego typu ośrodka na terenach wiejskich może przyczynić się m.in. do:
− promocji turystycznej terenów wiejskich, a tym samym rozwoju agroturystyki;
− edukacji mieszkańców społeczności wiejskiej; tworzenia małego biznesu a tym samym redukcji bezrobocia;
− przyciągania specjalistów różnych branż z dużych aglomeracji miejskich itd.
„Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu”
7
4. Sposoby organizacyjnych rozwiązań dostępności Internetu na
terenach wiejskich (główne problemy/wyzwania, bariery społeczne,
przeszkody infrastrukturalne, możliwe rozwiązania)
Przykładowe rozwiązania:
• eSycyna – społeczna rozproszona sieć komputerowa
w powiecie zwoleńskim. Założenia, etapy realizacji, problemy.
• Program Ikonk@,
• Dolina Strugu
• Sieć radiowej transmisji danych
(Gmina Kazanów, Powiat Krakowski)
„Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu”
8
4. Sposoby organizacyjnych rozwiązań dostępności Internetu na
terenach wiejskich (główne problemy/wyzwania, bariery społeczne,
przeszkody infrastrukturalne, możliwe rozwiązania)
Doświadczenia lokalne
• Stowarzyszenie Oświatowe Sycyna którego misją jest integracja, samoorganizacja i
aktywizacja lokalnych społeczności poprzez animację oświatową i kulturalną w celu
wyrównania szans społecznych i edukacyjnych młodzieży i dorosłych – realizuje
projekt własny o charakterze innowacyjnym: eSycyna – społ
społeczna sieć
sieć komputerowa
w powiecie zwoleń
zwoleńskim.
skim Celem projektu jest budowa lokalnych sieci komputerowych
ogólnodostępnych dla dzieci, młodzieży i dorosłych.
• Do projektu eSycyna Stowarzyszenie włączyło Gminne Centra Informacji w Gminie
Zwoleń i w Gminie Kazanów – granty Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w
ramach programu Aktywizacji Zawodowej Absolwentów – Pierwsza Praca.
• W odróżnieniu od tradycyjnie realizowanych projektów w kraju (Gminne Centrum
znajduje się w jednym miejscu) tworzymy rozproszoną sieć komputerową –
ePunktów ogólnodostępną w całej gminie, w każdej wsi (odległość między
ePunktami – max. 3 km).
• Pięć gmin powiatu zwoleńskiego zostało pokrytych siecią ogólnodostępnych
komputerów umieszczonych w szkołach (internatach), bibliotekach, domach kultury,
świetlicach, remizach strażackich, sklepach i domach rolników.
„Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu”
9
4. Sposoby organizacyjnych rozwiązań dostępności Internetu na
terenach wiejskich (główne problemy/wyzwania, bariery społeczne,
przeszkody infrastrukturalne, możliwe rozwiązania)
Etapy realizacji sieci eSycyna – 2000-2003
2000
– 10 komputerów pracownia informatyczna – dar DVV Niemieckiego Związku
Uniwersytetów Ludowych, wyremontowana piwnica PSP w Sycynie
2002
– 12 komputerów używanych ze skanerami i drukarkami – dar DVV
– 8 komputerów SO Sycyna i sponsorzy, remont i modernizacja siedziby SO Sycyna.
2003
– 10 komputerów grant MGPiPS Gminne Centrum Informacji – Gmina Zwoleń
– 17 komputerów dar DVV
– 10 komputerów grant MGPiPS Gminne Centrum Informacji – Gmina Kazanów
– 13 komputerów SO Sycyna i sponsorzy
80 komputerów, 51 ePunktów
w 44 miejscowościach
„Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu”
10
4. Sposoby organizacyjnych rozwiązań dostępności Internetu na
terenach wiejskich (główne problemy/wyzwania, bariery społeczne,
przeszkody infrastrukturalne, możliwe rozwiązania)
„Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu”
11
4. Sposoby organizacyjnych rozwiązań dostępności Internetu na
terenach wiejskich (główne problemy/wyzwania, bariery społeczne,
przeszkody infrastrukturalne, możliwe rozwiązania)
2004–2005 – budowa lokalnej sieci informatycznej, informatyzacja urzędów
przedsiębiorstw, powszechny dostęp do Internetu
Etap trzeci to szeroka skala informatyzacji powiatu zwoleńskiego – urzędów, szkół,
przedsiębiorstw, budowę lokalnej sieci informatycznej najprawdopodobniej radiowej
zapewniającej również dostęp do Internetu w każdym ePunkcie. Etap ten związany jest też
z zakupieniem specjalnego sprzętu i oprogramowania. Szczególnie złożonym problemem
będzie pełna informatyzacja instytucji, budowa lokalnej sieci informatycznej.
Oczywiście wkraczamy w bardziej dojrzały, ale znacznie trudniejszy okres informatyzacji.
Osiągnięte przyczółki mogą być rozwinięte wspólnym skoncentrowanym działaniem:
• samorządów, urzędów, szkół w powiecie zwoleńskim,
• realizacja pilotażowych zadań programu ePolska, Wrota Mazowsza,
• realizacja projektów celowych (Ministerstwa Nauki i Informatyzacji), projektów w
sektorowych programach operacyjnych Zintegrowanego Programu Rozwoju
Regionalnego i Rozwoju Zasobów Ludzkich,
• zaangażowanie firm, operatorów usług komunikacyjnych, informatycznych.
„Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu”
12
4. Sposoby organizacyjnych rozwiązań dostępności Internetu na
terenach wiejskich (główne problemy/wyzwania, bariery społeczne,
przeszkody infrastrukturalne, możliwe rozwiązania)
Program IKONK@ - wstępem do zbudowania sieci bibliotek publicznych
Realizowany od września 2003 r. przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji program
IKONK@ jest powiązany z założeniami Strategii Lizbońskiej, programem eEurope i
ePolska stwarza w gminach punkty powszechnego dostępu do Internetu, staje się
ważnym etapem kreowania w Polsce społeczeństwa informacyjnego.
Celem programu jest:
• zapewnienie społeczeństwom lokalnym taniego i powszechnego dostępu do
Internetu;
• wyrównanie szans w dostępie do wiedzy ludności zamieszkałej w małych
miejscowościach poprzez udostępnienie użytkownikom Internetu zasobów
Polskiej Biblioteki Internetowej oraz innych zasobów edukacyjnych;
• zmiana wizerunku bibliotek publicznych - miejsca związanego z wiedzą,
informacją i postępem, na placówki nie tylko udostępniające zbiory i informacje,
ale także edukujące.
„Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu”
13
4. Sposoby organizacyjnych rozwiązań dostępności Internetu na
terenach wiejskich (główne problemy/wyzwania, bariery społeczne,
przeszkody infrastrukturalne, możliwe rozwiązania)
Jak jest w Dolinie Strugu?
Współdziałanie 4 samorządów gmin.
Projekt OST z zakresu technologii teleinformatycznych.
• Rozwój społeczno-gospodarczy
• Poprawa stanu środowiska
• Poprawa infrastruktury technicznej
• Imponujące osiągnięcia spółdzielni telefonicznej
• Zastosowanie innowacyjnych rozwiązań
„Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu”
14
4. Sposoby organizacyjnych rozwiązań dostępności Internetu na
terenach wiejskich (główne problemy/wyzwania, bariery społeczne,
przeszkody infrastrukturalne, możliwe rozwiązania)
Ra
do
m
Sieć radiowej transmisji danych (Gmina Kazanów)
Obecnie na terenie gminy Kazanów działa 3 stacje
bazowe do których podpiętych jest 80 użytkowników
w tym Urząd Gminy, 3 szkoły
(3 PSP i Gimnazjum), biblioteka gminna.
Stacje bazowe
Istnieje możliwość komunikacji przy wykorzystaniu
sieci komputerowej (radiowej) pomiędzy
użytkownikami sieci (elektroniczny obieg
dokumentów – pliki tekstowe, obrazy).
Sieć zasilana jest z Radomia radiolinią wpiętym do
sieci RadMan pracującym w paśmie 5 GHz do
głównej stacji bazowej w miejscowości Kazanów.
Lokalnie stacje bazowe pracują w paśmie 2,4 GHz.
U odbiorców montowane są radiowe karty sieciowe
lub zewnętrzne modemy radiowe.
www.algo.radom.pl
[email protected]
„Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu”
15
5. Podsumowanie
•
Technologie informacyjne, doświadczenie i perspektywy.
•
Sposoby organizacji pracy publicznych punktów
dostępowych.
eSYCYNA
komputer, internet w każdej wsi
AKT UCZESTNICTWA
38e – Babin (PSP)
„Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu”
16
6. Literatura
• Strategia informatyzacji Rzeczpospolitej Polskiej – ePolska. Ministerstwo Nauki i Informatyzacji; maj 2003.
• Jak prowadzić Gminne Centrum Informacji. Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie. Warszawa 2001.
• Federico Mayor: Przyszłość Świata. Fundacja Studiów i Badań Edukacyjnych. Warszawa 2001.
• Multimedialna Encyklopedia Powszechna –FORGA- Edycja 1999r.
• M.M. Sysło: Technologia informacyjna w kształceniu ogólnym. W: WSiP Warszawa 1997r.
• R. Pachociński, Oświata XXI. Kierunki przeobrażeń. Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 1999.
• B. Siemieniecki, Nowe możliwości w stosowaniu techniki komputerowej w edukacji, "Kultura i Edukacja" 1992,
nr 2.
• S. Juszczyk, Informatyka a twórczy rozwój nauczyciela. W: Twórczy rozwój nauczyciela, red. S. Juszczyk,
Kraków 1996.
• Zając A.: Nowości w zakresie elektronicznych środków komunikowania - szanse i zagrożenia dla kultury i
oświaty, [w:] Materiały konferencji "Komputery, Audio-video-TvSat w kulturze i oświacie", Tarnów, 5-10.10.1994
r., red. A. Strykowski, A. Zając, Tarnów 1996.
• W. Strykowski, Media w kulturze i edukacji - szanse i zagrożenia. W: Materiały Konferencji "Komputery, Audiovideo-TvSat w kulturze i oświacie"...
• Materiały z konferencji „Wrota Powiatu Zwoleńskiego”. Edukacja Ustawiczna Dorosłych 1/2004, ITeE Radom
2004.
• Materiały ze strony: http://www.mnii.gov.pl
„Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu”
17
6. Literatura
Uczestnicy spotkań dostaną
• Gazetę lokalną – Wieści Sycyny
• Edukację Ustawiczną Dorosłych
• Nowe Oblicze Internetu na wsi – prezentacja na płycie CD
• Książki promocyjne
„Telecentra – modele organizacyjne publicznego dostępu do Internetu”
18