Centralne Laboratorium Badawcze (CLB) Badania sondażowe

Transkrypt

Centralne Laboratorium Badawcze (CLB) Badania sondażowe
Centralne Laboratorium Badawcze (CLB)
Badania sondażowe znajdujących się na rynku
urządzeń radiowych i telekomunikacyjnych urządzeń
końcowych (wraz z ich wyposażeniem)
Praca nr 09310018
Warszawa, grudzień 2008
Tytuł pracy: Badania sondażowe znajdujących się na rynku urządzeń radiowych i
telekomunikacyjnych urządzeń końcowych (wraz z ich wyposażeniem)
Praca nr: 09310018
Słowa kluczowe (maksimum 5 słów): Dyrektywa R&TTE; badania sondażowe; rynek;
telekomunikacyjne urządzenia końcowe; urządzenia
radiowe
Kierownik pracy: mgr inż. Adam Borowski
Wykonawcy pracy:
1.
mgr inż. Adam Borowski CLB
2.
mgr inż. Andrzej Chudziński CLB
3.
inż. Jan Bogucki CLB
4.
inż. Wiesław Zadrożny CLB
5.
mgr inż. Aleksander Orłowski Z-1
6.
mgr inż. Rafał Pawlak Z-1
7.
mgr inż. Elżbieta Tomaszuk Z-1
Kierownik Zakładu: mgr inż. Adam Borowski
© Copyright by Instytut Łączności, Warszawa 2008
Spis treści
1.
Wstęp
2.
Wprowadzenie
3.
Badania przeprowadzone w Centralnym Laboratorium Badawczym (CLB)
4.
Badania przeprowadzone w Laboratorium Badań Urządzeń Telekomunikacyjnych
(LBUT) – oddzielne opracowanie
Wnioski
5.
1.
Wstęp
Celem projektu jest ujawnienie przypadków ignorowania obowiązującego prawa oraz
wykazanie poważnych uchybień, występujących w jednym z ważniejszych segmentów rynku
telekomunikacyjnego
w
którym
dokonywany
jest
obrót
urządzeniami
radiowymi
i
telekomunikacyjnymi urządzeniami końcowymi, wpływających na znaczne zmniejszenie
liczby zleceń na badania urządzeń w laboratoriach oraz oceny zgodności w jednostce
notyfikowanej Instytutu Łączności.
Autorzy pracy chcą zwrócić szczególną uwagę na fakt, że powyższa sytuacja szczególnie
naraża konsumentów na nieuczciwość producentów i dystrybutorów nie przestrzegających
obowiązujących już od dłuższego czasu regulacji prawnych. Od wielu lat laboratoria
badawcze IŁ są związane z tą częścią rynku – początkowo poprzez uczestniczenie w
procesie homologacji a obecnie dzięki badaniom urządzeń w Centralnym Laboratorium
Badawczym i Laboratorium Badań Urządzeń Telekomunikacyjnych a także ocenach
zgodności dokonywanych w Jednostce Notyfikowanej IŁ (1471).
Większość urządzeń wprowadzanych do obrotu kupowana jest przez dystrybutorów na
dalekim wschodzie a zasada maksymalizacji zysku w ich rozumieniu przejawia się zasadą:
„najniższa cena - maksymalnie atrakcyjny wygląd” przy zupełnej ignorancji parametrów
technicznych sprowadzanych urządzeń.
Na podstawie całej dotychczas zgromadzonej w laboratoriach wiedzy zespół realizujący
niniejszy projekt wytypuje grupy urządzeń z których zostaną zakupione na rynku próbki do
badań sondażowych. Następnie przeprowadzi badania, dokona analizy wyników oraz
sformułuje wnioski w formie umożliwiającej opublikowanie.
2.
Wprowadzenie
Urządzenia radiowe i telekomunikacyjne urządzenia końcowe podlegają dyrektywie nowego
podejścia 1999/5/EC zwanej potocznie dyrektywą R&TTE. Dyrektywa ta dla wspomnianych
urządzeń jest dyrektywą nadrzędną wobec dyrektyw EMC (89/336/EEC) i LVD (73/23/EEC) i
zawiera wszystkie odpowiednie dla tych urządzeń zasadnicze wymagania. Zapisy dyrektywy
R&TTE zostały wprowadzone do polskiego prawodawstwa głównie poprzez ustawę „Prawo
Telekomunikacyjne” z dn. 16 lipca 2004r
(Dz. U. Nr 171 z 2004 r poz. 1800 i Dz. U. Nr 273 z 2004 r poz. 2703) oraz rozporządzenie
Ministra Infrastruktury z dnia 15 kwietnia 2004 r „w sprawie dokonywania oceny zgodności
telekomunikacyjnych urządzeń końcowych przeznaczonych do dołączania do zakończeń
sieci publicznej i urządzeń radiowych z zasadniczymi wymaganiami oraz ich oznakowania„
(Dz. U. Nr 73 z 2004 r poz. 659).
Urządzenia podlegające ocenie zgodności dzielą się na dwie klasy.
Pierwsza klasa to telekomunikacyjne urządzenia końcowe, przeznaczone do dołączania do
zakończeń sieci publicznej, które nie wykorzystują widma fal radiowych, odbiorcze części
urządzeń radiowych oraz urządzenia radiowe w stosunku do których Kraje Członkowskie nie
stosują ograniczeń przy wprowadzaniu do obrotu. Drugą klasę stanowią urządzenia radiowe
nadawcze i nadawczo wobec których Kraje Członkowskie stosują różne ograniczenia.
Częstotliwości pracy urządzeń radiowych klasy 1, których wykorzystywanie zostało
zharmonizowane w Krajach Członkowskich to częstotliwości, dla których:
−
są wykorzystywane jednakowe zakresy częstotliwości,
−
obowiązują jednakowe wymagania dotyczące parametrów technicznych urządzeń
jak częstotliwości, moc, cykle pracy, szerokość pasma itp.
Ocena zgodności z zasadniczymi wymaganiami dla urządzeń klasy 1 jest dokonywana
na podstawie tzw. wewnętrznej kontroli produkcji. Procedura ta jest opisana szczegółowo w
Załączniku II dyrektywy R&TTE i Rozdziale 2 wymienionego na wstępie rozporządzenia
Ministerstwa Infrastruktury. Po sporządzeniu pełnej dokumentacji zawierającej opis
urządzenia, opis konstrukcji, schematy, instrukcję serwisową i użytkową oraz sprawozdania
z badań wykazujące spełnienie przez urządzenie zasadniczych wymagań podmiot
wprowadzający urządzenie do obrotu oznacza je znakiem CE i wystawia deklarację
zgodności. Całą dokumentację świadczącą o spełnieniu zasadniczych wymagań należy
przechowywać przez 10 lat.
Głównymi dokumentami normalizacyjnymi umożliwiającymi dokonanie oceny zgodności
wg Załącznika II są normy zharmonizowane związane z dyrektywą R&TTE, zaś spełnienie
przez wyrób ich wymagań stwarza domniemanie zgodności tego wyrobu z zasadniczymi
wymaganiami. Lista norm zharmonizowanych jest opublikowana w Dzienniku Urzędowym
UE. Normy zharmonizowane z punktem 3.1a (bezpieczeństwo użytkownika) i 3.1b
(kompatybilność elektromagnetyczna) dyrektywy RTTE dotyczą wszystkich urządzeń,
natomiast parametry urządzeń radiowych określone są w normach zharmonizowanych z p.
3.2 tej dyrektywy.
W ramach wewnętrznej kontroli produkcji producent musi sporządzić dokumentację
techniczną zawierającą dane dotyczące konstrukcji, produkcji i obsługi urządzeń, wykaz
zastosowanych norm zharmonizowanych, a w przypadku ich niezastosowania opisanie
rozwiązań przyjętych w celu spełnienia zasadniczych wymagań, wyniki wykonywanych
obliczeń projektowych i wyniki ich weryfikacji oraz sprawozdania z przeprowadzonych badań.
Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE) umieszcza na stronach internetowych
przykładową listę urządzeń radiowych klasy 1.
Przy ocenie zgodności urządzeń klasy 2 wobec których państwa członkowskie stosują
ograniczenia ze względu na:
1) efektywność wykorzystania zakresów częstotliwości;
2) eliminowanie szkodliwych zaburzeń elektromagnetycznych;
3) ochronę zdrowia publicznego, podmiot wprowadzający do obrotu urządzenie radiowe
pracujące na częstotliwościach nie zharmonizowanych jest obowiązany zawiadomić
Prezesa UKE, co najmniej na 28 dni przed planowanym terminem wprowadzenia tego
urządzenia do obrotu. Zawiadomienie powinno zawierać niezbędne informacje, dotyczące
przeznaczenia, właściwości technicznych i eksploatacyjnych oraz zakresu zastosowania
wprowadzanego do obrotu urządzenia radiowego. Przy ocenie zgodności urządzeń klasy
2 mogą zaistnieć dwa przypadki:
• producent zastosował normy zharmonizowane,
• producent nie zastosował norm zharmonizowanych lub zastosował je częściowo.
W pierwszym przypadku procedura postępowania jest opisana w załączniku III
dyrektywy R&TTE lub rozdziale 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury. Mówi ona, że
dokumentacja sporządzona w ramach wewnętrznej kontroli produkcji urządzenia radiowego
musi być uzupełniona dodatkową serią badań, które muszą być wykonane przez producenta
lub w jego imieniu przez wybrane przez niego laboratorium. Wykazy badań, które powinny
być
wykonane
dla
zharmonizowanych
danego
bądź
urządzenia
określane
radiowego
przez
jednostkę
są
zdefiniowane
notyfikowaną,
w
której
normach
numer
identyfikacyjny musi być wówczas umieszczony na wyrobie. Podmiot wprowadzający
urządzenie radiowe do obrotu musi wówczas zadeklarować, że dodatkowe badania zostały
przeprowadzone i że urządzenie radiowe spełnia zasadnicze wymagania. Urządzenie
wprowadzone do obrotu musi mieć oznakowanie identyfikujące kraj lub region geograficzny,
na którym dane urządzenie może być wykorzystywane a także musi posiadać oznakowanie
informujące o potencjalnych ograniczeniach lub wymaganych zezwoleniach.
Jeśli producent nie zastosował norm zharmonizowanych lub zastosował je częściowo,
urządzenie radiowe musi być poddane procedurom zawartym w załączniku IV dyrektywy
R&TTE lub rozdziale 4 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury. W tym przypadku niezbędny
jest udział jednostki notyfikowanej.
Dokumentacja techniczna (opracowanie zgodnie z załącznikiem II lub rozdz. 2 i 4
rozporządzenia) oraz wyniki badań (przeprowadzonych zgodnie z załącznikiem III lub rozdz.
3 rozporządzenia) stanowią specyfikację techniczną, którą producent lub jego upoważniony
przedstawiciel musi przedstawić, co najmniej jednej jednostce notyfikowanej. Przy udziale
kilku jednostek notyfikowanych każda z nich musi być powiadomiona o pozostałych.
Jednostka notyfikowana w okresie 4 tygodni wydaje opinię o zgodności parametrów
urządzenia z zasadniczymi wymaganiami i informuje o tym producenta oraz pozostałe
jednostki notyfikowane, które otrzymały dokumentację. Na podstawie tej opinii wystawiana
jest deklaracja zgodności urządzenia. Załącznik V dyrektywy lub rozdział 5 rozporządzenia
dotyczą systemu pełnego zapewnienia jakości stosowanego podczas projektowania
produkcji, badań i końcowej kontroli urządzeń i obejmuje nadzór jednostki notyfikowanej nad
systemem jakości producenta. Omówiona w nim procedura postępowania może być
stosowana według wyboru producenta we wszystkich omówionych powyżej przypadkach.
Wymieniona wcześniej deklaracja zgodności powinna zawierać: nazwę i adres producenta,
nazwę i typ urządzenia, wykaz dokumentów technicznych na podstawie, których jest
deklarowana zgodność (w tym norm zharmonizowanych) przywołanie dyrektyw, z którymi
urządzenie jest zgodne, datę oraz informacje o przeznaczeniu danego urządzenia
telekomunikacyjnego.
W odniesieniu do telekomunikacyjnych urządzeń końcowych przeznaczonych do dołączania
do zakończeń sieci publicznej, informacje te powinny umożliwiać ustalenie zakończeń sieci
publicznej, do których dane urządzenie może być dołączane.
Po wystawieniu deklaracji zgodności producent lub jego upoważniony przedstawiciel
znakuje urządzenie znakiem zgodności CE przed wprowadzeniem go na rynek.
Oznakowanie to umieszcza się:
1. na urządzeniu lub jego tablicy znamionowej;
2. na opakowaniu urządzenia;
3. w instrukcji obsługi;
4. w dokumencie gwarancyjnym, jeżeli został dołączony do urządzenia.
Obok oznakowania umieszcza się numer jednostki notyfikowanej, jeśli brała udział w
ocenie zgodności. Wzór oznakowania CE został podany w załączniku VII dyrektywy R&TTE
oraz załączniku do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury.
Poszczególne warianty przeprowadzania procedury oceny zgodności urządzeń objętych
dyrektywą R&TTE przedstawia poniższy algorytm:
OCENA ZGODNOŚCI URZĄDZEŃ OBJĘTYCH DYREKTYWĄ 1999/5/WE
( R&TTE )
nie
urządzenie
wykorzystuje
spektrum
częstotliwości
radiowych
producent lub
dostawca
urządzenia
nie
wybór
załącznika II
Dyrektywy
RTTE
2
tak
urządzenie
należy do
klasy 1 lub 2
urządzenie
pracuje na
częstotliw.
zharmoniz.
producent, 4 tyg. przed
wprowadzeniem na rynek
zgłasza urządzenie do
UKE
urządzenie
spełnia
wymagania
norm
zharmonizow.
tak
nie
lub części
norm
1
nie
tak
nie
wybór
załącznika IV
Dyrektywy RTTE
IV Dyrektywy
RTTE
nie
CE
wybór
załącznika III
Dyrektywy
RTTE
tak
Załącznik
V
Dyrektywy
RTTE
tak
tak
producent przeprowadza wewnętrzną
kontrolę produkcji, wykonuje badania
bezpieczeństwa, kompatybilności
elektromagnetycznej lub/i badania
radiowe lub/i badania określające
interfejs sieci telekomunikacyjnej
tak
producent przeprowadza wewnętrzną
kontrolę produkcji, badania bezpieczeństwa,
kompatybilności elektromagnetycznej oraz
badania radiowe
Oznakowanie
CE
jednostka notyfikowana ocenia pełną
dokumentację z badań i w ciągu 4 tygodni
wystawia opinię
numer
jednostki
notyfikowanej
numer
jednostki
notyfikowanej jeśli
brała udział
producent
przeprowadza
wewnętrzną kontrolę
produkcji, wykonuje
badania
bezpieczeństwa
i kompatybilności
elekromagnetycznej
oraz wyznaczone
serie badań
radiowych
serie badań
radiowych
określone w
normach
zharmonizow.
nie
jednostka
notyfikowana
wyznacza serie
badań
radiowych
3.
Badania przeprowadzone w Centralnym Laboratorium
Badawczym (CLB)
3.1
Badanie aparatów telefonicznych
Badaniom poddano siedem aparatów telefonicznych pochodzących od trzech
różnych dystrybutorów, których widok przedstawiono poniżej:
Typ urządzenia
Widok badanego urządzenia
LJ -180
Widok badanego urządzenia
LJ -190
Widok badanego urządzenia
LJ -200
Telefon ogólnego przeznaczenia
typ LJ-180, LJ-190 i LJ- 200
Typ urządzenia
Widok badanego urządzenia KXT630
Numer seryjny 20080510727
Widok badanego urządzenia MT522
Numer seryjny
938/TA-422/11.08.08
Widok badanego urządzenia MT575
Numer seryjny 20071203516
Telefon ogólnego przeznaczenia
KXT- 630, MT- 522 i MT- 575
Telefon ogólnego przeznaczenia
O-1010S
Typ urządzenia
Widok badanego urządzenia
O -1010S
Numer seryjny 010022
Większość dotychczas wprowadzanych na rynek aparatów telefonicznych nie spełnia
kryterium odporności na zaburzenie wywołane polem elektromagnetycznym o częstotliwości
radiowej i odporności na zaburzenia wprowadzane przez linię telefoniczną. Aparaty
telefoniczne badane w niniejszej pracy zostały poddane takim narażeniom.
3.1.1 Badanie odporności na pola elektromagnetyczne o częstotliwości
radiowej
3.1.1.1 Normy i wymagania
PN - EN 55024: 2000/A1: 2004/A2: 2004. Tablica 1, pkt. 1.2
3.1.1.2 Zastosowana metoda badania
Procedura L1-5/3.
3.1.1.3 Warunki klimatyczne
Temperatura
Wilgotność
Ciśnienie
20° C
60 %
1010 hPa
3.1.1.4 Wykaz przyrządów użytych do badań
Lp.
1
2
3
Nazwa
przyrządu
Komora
GTEM
Generator
sygnałowy
Wzmacniacz
mocy
Typ
Producent
Nr seryjny lub
ewidencyjny
Wzorcowanie
1250
Shaffner
20107
Ważne
SML 03
Rhode&
Schwarz
101291
Ważne
BLWA
082530D
BONN
Elektronik
035408
Ważne
4
Analizator
akustyczny
5
Zasilacz
Sztuczne
ucho
Kalibrator
akustyczny
Rura
akustyczna
Mostek
telefoniczny
6
7
8
9
2113
Brüel&Kjaer
801.2167
Ważne
6634A
Hewlett
Packard
800.305810
Ważne
NBS 9A
Brüel& Kjaer
-
Ważne
4231
Brüel& Kjaer
800.662226
Ważne
-
IŁ
-
Niewymagana
-
IŁ
IŁ/Z9/96
Niewymagana
3.1.1.5 Sprawdzenie funkcji badanego urządzenia przed wykonaniem badań
Lp.
1
2
3
Funkcja urządzenia
Zdolność do ustanowienia
połączenia
Odebranie połączenia
Przerwanie połączenia
Spełnia
Nie spełnia
[tak]
[-]
[tak]
[tak]
[-]
[-]
3.1.1.6 Tryb pracy badanych urządzeń w trakcie wykonywania badań
W trakcie wykonywania badań urządzenie ustawiono w stan zajęcia linii.
3.1.1.7 Warunki badań
Aparaty telefoniczne narażone były w komorze GTEM na pole elektromagnetyczne
o natężeniu 3V/m, w zakresie częstotliwości od 80 MHz do 1000 MHz sygnałem
zmodulowanym amplitudowo o głębokości 80% o częstotliwości 1 kHz.
Skok częstotliwości: 1 % (log). Czas narażenia dla jednej częstotliwości: 1 s.
SPL dBm
dB
mV
75
-30
24,5
55
-50
2,45
80
100
Dopuszczalny poziom niepożądanego sygnału
900
1000
MHz
3.1.1.8 Poziom sygnału akustycznego o częstotliwości 1 kHz na przetworniku
odbiorczym mikrotelefonu aparatów telefonicznych LJ-180, LJ-190, LJ-200,
KXT- 630.
Poziom sygnału akustycznego o częstotliwości 1 kHz na przetworniku odbiorczym
mikrotelefonu aparatów telefonicznych LJ -180, LJ -190, LJ -200 i KXT- 630 w
funkcji częstotliwości nośnej zestawiono w tablicy 1, 2, 3, 4.
Dopuszczalny poziom na przetworniku odbiorczym mikrotelefonu ≤ 75 dB.
Wyjątek: przy 900.00 MHz poziom ≤ 55 dB
Tablica 1 Poziom sygnału akustycznego o częstotliwości 1 kHz na przetworniku odbiorczym
mikrotelefonu aparatu telefonicznego LJ -180
Frequency
(MHz)
83.248321
99.577269
151.236950
180.901696
201.826296
303.496771
401.007542
504.131852
603.016042
700.082904
804.727246
897.808716
991.739372
Imm Level
(V/m)
2.97
3.00
3.01
3.00
3.00
3.00
3.00
3.07
2.97
3.00
2.99
2.99
2.99
Trd In Fwd
(W)
0.109
0.384
0.355
0.284
0.219
0.280
0.383
0.289
0.237
0.231
0.269
0.280
0.231
Gen Out
(dBm)
-28.9
-23.5
-23.8
-24.9
-26.0
-24.5
-22.9
-23.6
-23.8
-24.4
-24.1
-24.3
-25.0
Test result
SPL(dB)
53
60
57
38
31
44
35
44
42
44
32
36
42
Tablica 2 Poziom sygnału akustycznego o częstotliwości 1 kHz na przetworniku odbiorczym
mikrotelefonu aparatu telefonicznego LJ -190
Frequency
(MHz)
83.248321
99.577269
106.760310
128.978086
151.236950
180.901696
201.826296
303.496771
401.007542
504.131852
603.016042
700.082904
804.727246
897.808716
991.739372
Imm Level
(V/m)
2.97
3.00
3.06
3.06
3.01
3.00
3.00
3.00
3.00
3.07
2.97
3.00
2.99
2.99
2.99
Trd In Fwd
(W)
0.109
0.384
0.455
0.558
0.355
0.284
0.219
0.280
0.383
0.289
0.237
0.231
0.269
0.280
0.231
Gen Out
(dBm)
-28.9
-23.5
-22.7
-22.4
-23.8
-24.9
-26.0
-24.5
-22.9
-23.6
-23.8
-24.4
-24.1
-24.3
-25.0
Test result
SPL(dB)
34
46
58
56
45
70
42
33
38
32
42
30
45
36
42
Tablica 3 Poziom sygnału akustycznego o częstotliwości 1 kHz na przetworniku odbiorczym
mikrotelefonu aparatu telefonicznego LJ -200
Frequency
(MHz)
80.800000
100.573042
151.236950
165.405625
201.826296
234.314064
243.828154
300.491852
401.007542
499.140447
603.016042
700.082904
804.727246
906.786803
1000.00000
Tablica 4
Imm Level
(V/m)
2.99
3.01
3.01
3.00
3.01
3.00
3.00
3.00
3.00
2.99
3.00
2.99
3.02
3.00
2.99
Trd In Fwd
(W)
0.142
0.412
0.356
0.198
0.220
0.218
0.236
0.275
0.383
0.294
0.244
0.229
0.274
0.255
0.218
Gen Out
(dBm)
-27.8
-23.0
-23.7
-26.3
-25.9
-26.0
-25.7
-24.5
-22.8
-23.2
-23.7
-24.3
-24.0
-24.6
-25.2
Test result before
correction SPL(dB)
OK
OK
OK
OK
OK
83
94
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
Test result after
correction SPL(dB)
48
66
47
74
61
OK
OK
74
55
54
46
32
47
48
49
Poziom sygnału akustycznego o częstotliwości 1 kHz na przetworniku odbiorczym
mikrotelefonu aparatu telefonicznego KXT- 630
Frequency
(MHz)
80.800000
100.573042
128.978086
151.236950
199.828016
264.314074
303.496771
401.007542
504.131852
609.046202
707.083733
804.727246
906.786803
1000.000000
Imm Level
(V/m)
2.98
3.01
3.03
3.02
3.00
3.00
3.00
3.00
3.02
2.98
2.98
3.01
3.00
3.00
Trd In Fwd
(W)
0.141
0.412
0.394
0.358
0.212
0.365
0.280
0.383
0.281
0.233
0.233
0.273
0.255
0.219
Gen Out
(dBm)
-27.8
-22.9
-24.4
-23.7
-26.1
-23.8
-24.4
-22.8
-23.4
-23.9
-24.2
-24.0
-24.6
-25.2
Test result before
correction SPL(dB)
OK
OK
81
OK
OK
96
OK
89
OK
OK
OK
OK
OK
OK
Test result after
correction SPL(dB)
58
32
OK
34
38
OK
33
OK
31
31
30
35
30
30
3.1.1.8.2 Poziom sygnału o częstotliwości 1 kHz na wyjściu liniowym aparatów
telefonicznych LJ-180, LJ-190 i LJ-200, KXT- 630
Poziom sygnału akustycznego o częstotliwości 1 kHz na wyjściu liniowym aparatów
telefonicznych w funkcji częstotliwości nośnej zestawiono w tablicy 5, 6, 7, 8, 9,10.
Dopuszczalny poziom na wyjściu liniowym ≤ 24.5 mV
Wyjątek: przy 900.00 MHz ≤ 2,45 mV
Tablica 5 Poziom sygnału o częstotliwości 1 kHz na wyjściu liniowym aparatu telefonicznego LJ -180
Frequency
(MHz)
80.800000
99.577269
151.236950
168.730278
201.826296
300.491852
401.007542
504.131852
603.016042
707.083733
804.727246
906.786803
1000.00000
Imm Level
(V/m)
2.99
3.00
3.01
2.97
3.00
2.99
3.00
3.03
3.00
2.98
3.01
3.00
3.00
Trd In Fwd
(W)
0.142
0.386
0.356
0.143
0.219
0.274
0.383
0.282
0.242
0.233
0.273
0.256
0.219
Gen Out
(dBm)
-27.8
-23.4
-23.7
-27.7
-26.0
-24.5
-22.8
-23.5
-23.8
-24.3
-24.0
-24.7
-25.3
Test result
(mV)
0.6
0.8
5.8
6.0
0.1
0.4
1.9
0.3
0.6
1.8
0.9
0.4
0.3
Tablica 6 Poziom sygnału o częstotliwości 1 kHz na wyjściu liniowym aparatu telefonicznego LJ -190
Frequency
(MHz)
80.800000
99.577269
151.236950
168.730278
182.710713
201.826296
300.491852
401.007542
504.131852
603.016042
707.083733
804.727246
906.786803
1000.00000
Imm Level
(V/m)
2.99
3.00
3.01
2.97
3.00
3.00
2.99
3.00
3.03
3.00
2.98
3.01
3.00
3.00
Trd In Fwd
(W)
0.142
0.386
0.356
0.143
0.287
0.219
0.274
0.383
0.282
0.242
0.233
0.273
0.256
0.219
Gen Out
(dBm)
-27.8
-23.4
-23.7
-27.7
-24.8
-26.0
-24.5
-22.8
-23.5
-23.8
-24.3
-24.0
-24.7
-25.3
Test result
(mV)
0.1
0.1
9.5
19,0
22,0
4.6
0.6
1.2
0.3
2.4
0.5
2.4
1.4
1.5
Tablica 7 Poziom sygnału o częstotliwości 1 kHz na wyjściu liniowym aparatu telefonicznego LJ -200
Frequency
(MHz)
80.800000
81.608000
82.424080
100.573042
143.896768
151.236950
168.730278
173.842974
201.826296
212.121465
251.216391
300.491852
401.007542
504.131852
603.016042
700.082904
804.727246
906.786803
1000.00000
Imm Level
(V/m)
3.03
3.06
3.06
3.00
3.03
3.01
3.04
3.00
3.00
3.00
3.00
3.00
3.00
3.08
2.95
2.93
2.99
3.00
3.00
Trd In Fwd
(W)
0.147
0.137
0.126
0.409
0.391
0.356
0.150
0.153
0.219
0.275
0.306
0.275
0.381
0.291
0.235
0.220
0.269
0.256
0.219
Gen Out
(dBm)
-27.8
-28.0
-28.6
-23.0
-23.6
-23.6
-27.7
-27.5
-25.9
-25.0
-24.3
-24.4
-22.8
-23.4
-23.7
-24.3
-24.0
-24.6
-25.2
Test result before
correction (mV)
OK
OK
OK
OK
32.0
OK
60.0
OK
OK
OK
300.0
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
Test result after
correction (mV)
2.0
15,0
8,0
7,0
OK
1.3
OK
24.0
8.0
24.0
OK
12.0
6.4
3.4
1.7
0.9
0.9
1.2
0.3
Tablica 8 Poziom sygnału o częstotliwości 1 kHz na wyjściu liniowym aparatu telefonicznego
KXT- 630 w płaszczyźnie X
Frequency
(MHz)
80.800000
100.573042
143.895872
148.256984
168.730278
201.826296
251.216391
300.491852
401.007542
504.131852
603.016042
707.083733
804.727246
897.808716
1000.00000
Imm
Level
(V/
3.03)
3.00
3.01
3.00
2.99
3.00
3.05
3.09
3.00
2.98
3.01
3.00
3.00
3.00
3.00
Trd In Fwd
(W)
Gen Out
(dBm)
Test result before
correction (mV)
Test result after
correction (mV)
0.146
0.410
0.418
0.360
0.289
0.219
0.301
0.292
0.382
0.272
0.244
0.236
0.270
0.281
0.219
-27.7
-22.9
-23.8
-23.7
-26.3
-25.9
-24.8
-24.2
-22.8
-23.6
-23.7
-24.2
-24.0
-24.2
-25.2
OK
OK
30.1
OK
85.6
OK
136.6
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
0,8
0,5
OK
0,2
OK
0,2
OK
1,4
0,4
0,5
0,3
0,2
0,2
0,2
0,2
Tablica 9 Poziom sygnału o częstotliwości 1 kHz na wyjściu liniowym aparatu telefonicznego
KXT- 630 w płaszczyźnie Y
Frequency
(MHz)
80.800000
100.573042
143.894872
149.739554
168.694278
199.828016
251.276591
300.491852
401.007542
504.131852
603.016042
700.082904
804.727246
906.786803
991.739372
Imm Level
(V/m)
3.03
3.00
3.04
3.00
2.96
3.00
3.02
3.03
2.97
3.06
2.95
3.00
2.99
2.93
2.98
Trd In Fwd
(W)
0.146
0.410
0.413
0.358
0.287
0.213
0.291
0.281
0.374
0.287
0.235
0.230
0.269
0.244
0.228
Gen Out
(dBm)
-27.7
-22.9
-23.6
-23.6
-24.3
-26.1
-25.8
-24.3
-22.7
-23.5
-23.7
-24.3
-24.0
-24.8
-24.9
Test result before
correction (mV)
OK
OK
38.1
OK
45.6
OK
106.3
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
Test result after
correction (mV)
0,8
0,5
OK
0,4
OK
0,4
OK
0,3
0,6
0,5
0,3
0,2
0,3
0,2
0,2
Tablica 10 Poziom sygnału o częstotliwości 1 kHz na wyjściu liniowym aparatu telefonicznego
KXT- 630 w płaszczyźnie Z
Frequency
(MHz)
80.800000
100.573042
143.895872
151.236950
168.730278
199.828016
252.316391
300.491852
401.007542
504.131852
603.016042
700.082904
796.759649
906.786803
991.739372
Imm Level
(V/m)
3.04
3.00
3.01
3.02
2.99
3.00
3.05
3.00
3.00
3.07
2.96
3.00
2.99
2.91
2.99
Trd In Fwd
(W)
0.147
0.410
0.418
0.357
0.289
0.212
0.301
0.275
0.381
0.289
0.236
0.230
0.214
0.240
0.230
Gen Out
(dBm)
-27.7
-22.9
-23.8
-23.7
-26.3
-26.1
-24.8
-24.4
-22.8
-23.5
-23.7
-24.3
-25.0
-24.8
-24.9
Test result before
correction (mV)
OK
OK
35.1
OK
69.6
OK
86.6
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
Test result after
correction (mV)
0,4
0,4
OK
0,6
OK
0,3
OK
0,2
0,2
1,0
-2,0
0,3
0,3
0,5
0,4
3.1.2
Badanie odporności na zaburzenia przewodzone, indukowane przez
pola o częstotliwości radiowej
3.1.2.1
Warunki klimatyczne
Temperatura
Wilgotność
Ciśnienie
21° C
60 %
1010 hPa
3.1.2.2 Normy i wymagania
PN - EN 55024: 2000/A1: 2004/A2: 2004. Rozdział 8, tablica 2, pkt. 2.1.
3.1.2.3
Zastosowana metoda badania
PN - EN 61000-4-6: 2007
3.1.2.4
Wykaz przyrządów użytych do badań
Lp. Nazwa przyrządu
Typ
Producent
Nr seryjny lub
ewidencyjny
Wzorcowanie
1
Generator
sygnałowy
SML 01
Rhode&
Schwarz
1090.3000.11
Ważna
2
Wzmacniacz mocy
BLWA
0150150
Bonn
045595A
Ważna
3
Miernik mocy
wyjściowej
NRVD
Rhode&Schwarz
857.8008.02
Ważna
4
Tłumik
BN
745393
Spinner
38258
Ważna
CDN
801 T2
Erika Fielder
05J006
Ważna
5
6
Sieć sztuczna
separującoodsprzęgająca
Paleta izolacyjna
drewniana
Nie
wymagana
IŁ
3.1.2.5 Sprawdzenie funkcji urządzenia przed wykonaniem badań
Lp.
1
2
3
Funkcja urządzenia
Zdolność do ustanowienia
połączenia
Odebranie połączenia
Przerwanie połączenia
Spełnia
Nie spełnia
[tak]
[-]
[tak]
[tak]
[-]
[-]
3.1.2.6 Tryb pracy urządzenia w trakcie wykonywania badań
W trakcie wykonywania badań urządzenie ustawiono w stan zajęcia linii.
3.1.2.7 Warunki badań
Aparaty telefoniczne były narażone poprzez sztuczną sieć na sygnał wysokiej
częstotliwości w zakresie od 0,15 MHz do 80 MHz o poziomie 3V zmodulowany
amplitudowo o głębokości 80% sygnałem o częstotliwości 1 kHz.
Skok częstotliwości: 1,5 % (log). Czas narażenia dla jednej częstotliwości: 1 s.
SPL
dB dBm mV
85
-20
77,4
75
-30
24,5
65
-40
7,74
55
-50
2,45
0,15
1,0
10
Dopuszczalny poziom niepożądanego sygnału
30
26,95
27,29
80
MHz
3.1.2.8 Poziom sygnału akustycznego o częstotliwości 1 kHz na przetworniku
odbiorczym mikrotelefonu aparatów telefonicznych LJ-180, LJ-190 i LJ-200,
KXT- 630, MT- 522 i MT- 575 oraz O-1010S
Poziom sygnału akustycznego o częstotliwości 1 kHz na przetworniku odbiorczym
mikrotelefonu aparatów telefonicznych w funkcji częstotliwości nośnej
zestawiono w tablicy 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17.
Tablica 11 Poziom sygnału akustycznego o częstotliwości 1 kHz na przetworniku odbiorczym
mikrotelefonu aparatu telefonicznego LJ -180
Częstotliwość
(MHz)
Poziom
(V)
Moc
(W)
0.152250
0.301992
0.501003
0.806777
1.008659
2.997
3.042
2.996
2.992
2.996
0.048
0.048
0.046
0.045
0.045
Poziom przed korekcją
na przetworniku
odbiorczym SPL(dB)
OK
OK
OK
OK
OK
Poziom po korekcji na
przetworniku
odbiorczym SPL(dB)
20
20
23
22
22
3.035509
4.605541
7.092444
10.138668
14.068048
17.072314
20.110314
24.044257
27.085677
30.060901
40.487675
42.337086
44.935040
50.618990
60.520984
70.237073
80.000000
3.023
2.958
2.968
2.973
2.990
3.030
2.989
3.000
3.037
3.000
3.016
3.037
2.975
3.034
2.999
3.041
2.951
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
96
100
OK
OK
OK
OK
0.047
0.046
0.047
0.049
0.049
0.051
0.049
0.050
0.051
0.050
0.051
0.052
0.050
0.052
0.053
0.058
0.057
28
50
24
23
43
54
56
62
63
69
76
OK
OK
82
82
28
54
Tablica 12 Poziom sygnału akustycznego o częstotliwości 1 kHz na przetworniku odbiorczym
mikrotelefonu aparatu telefonicznego LJ -190
Częstotliwość
(MHz)
0.152250
0.301992
0.599008
1.008659
3.035509
6.111326
8.109429
10.138668
15.155283
20.110314
24.404921
27.085677
30.060901
40.487675
50.618990
70.237073
80.000000
Poziom
(V)
Moc
(W)
Poziom na
przetworniku
odbiorczym SPL(dB)
2.987
2.962
3.034
3.013
3.002
2.980
2.973
3.028
3.002
3.003
3.009
2.999
3.000
3.023
3.037
2.996
3.009
0.047
0.046
0.047
0.046
0.046
0.047
0.048
0.050
0.050
0.050
0.050
0.050
0.050
0.051
0.052
0.056
0.059
31
31
31
31
33
43
50
50
64
48
53
51
61
73
58
35
52
Tablica 13 Poziom sygnału akustycznego o częstotliwości 1 kHz na przetworniku odbiorczym
mikrotelefonu aparatu telefonicznego LJ -200
Częstotliwość
(MHz)
0.152250
0.301992
0.508518
0.806777
1.008659
3.035509
6.021011
8.109429
10.138668
15.155283
20.110314
Poziom
(V)
Moc
(W)
Poziom przed korekcją
na przetworniku
odbiorczym SPL(dB)
Poziom po korekcji na
przetworniku odbiorczym
SPL(dB)
3.015
3.021
3.016
3.047
2.951
2.988
3.020
2.980
3.028
2.978
2.978
0.048
0.048
0.047
0.047
0.044
0.045
0.048
0.048
0.050
0.049
0.049
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
OK
31
30
30
30
30
32
48
52
52
56
48
24.044257
27.085677
30.060901
40.487675
42.337086
48.387563
50.618990
71.290629
2.973
3.030
3.031
3.041
3.023
3.053
3.006
3.050
OK
OK
OK
96
OK
102
OK
OK
0.049
0.051
0.051
0.053
0.051
0.056
0.051
0.058
50
60
64
OK
83
OK
67
80
Tablica 14 Poziom sygnału akustycznego o częstotliwości 1 kHz na przetworniku odbiorczym
mikrotelefonu aparatu telefonicznego KXT- 630
Częstotliwość
(MHz)
0.152250
0.301992
0.501003
1.008659
1.507744
2.000702
5.035898
8.109429
10.138668
12.488363
15.155283
20.110314
24.044257
27.085677
30.060901
40.487675
50.618990
60.520984
70.237073
80.000000
Poziom
(V)
Moc
(W)
Poziom na
przetworniku
odbiorczym SPL(dB)
3.074
3.004
3.003
2.999
3.004
2.998
3.084
3.015
3.004
3.013
3.012
3.016
2.997
2.996
3.000
3.016
3.016
2.989
3.017
2.981
0.050
0.047
0.047
0.045
0.045
0.045
0.050
0.049
0.050
0.050
0.050
0.050
0.050
0.050
0.050
0.051
0.052
0.052
0.057
0.058
32
33
34
34
34
34
42
35
36
35
39
47
52
59
67
63
58
61
57
55
Tablica 15 Poziom sygnału akustycznego o częstotliwości 1 kHz na przetworniku odbiorczym
mikrotelefonu aparatu telefonicznego MT-522.
Częstotliwość
(MHz)
0.153015
0.254170
0.505009
1.013433
2.033720
3.961168
7.054447
10.093283
15.329575
19.080965
24.227763
27.300450
30.156681
40.646649
43.147237
44.899188
50.092603
61.122496
Poziom
(V)
Moc
(W)
Poziom na
przetworniku
odbiorczym SPL(dB)
3.027
3.005
3.003
2.999
3.014
2.992
3.016
3.016
2.992
2.997
2.995
3.006
3.003
3.013
3.003
2.992
3.018
2.989
0.049
0.048
0.047
0.045
0.046
0.046
0.049
0.050
0.049
0.049
0.049
0.050
0.050
0.051
0.051
0.050
0.052
0.052
35
35
37
36
36
38
46
54
63
54
51
51
58
53
77
84
59
77
70.258732
79.960991
3.020
2.992
0.057
0.058
78
79
Tablica 16 Poziom sygnału akustycznego o częstotliwości 1 kHz na przetworniku odbiorczym
mikrotelefonu aparatu telefonicznego MT-575
Częstotliwość
(MHz)
0.153015
0.304025
0.500009
1.003399
2.033720
5.029633
8.780782
10.296158
14.878735
20.254829
27.030148
29.269777
30.458247
39.845750
42.297066
44.454642
49.596637
59.918141
70.258732
78.385444
Poziom
(V)
Moc
(W)
3.041
2.999
2.999
3.003
3.014
2.989
2.989
2.996
2.996
2.996
3.006
3.003
3.004
2.999
2.999
2.994
2.996
3.015
3.016
2.979
0.049
0.047
0.046
0.045
0.046
0.047
0.048
0.049
0.049
0.050
0.050
0.050
0.050
0.050
0.050
0.050
0.051
0.053
0.057
0.057
Poziom na
przetworniku
odbiorczym SPL(dB)
36
37
36
37
37
38
42
45
54
61
63
72
70
64
84
82
62
68
62
52
Tablica 17 Poziom sygnału akustycznego o częstotliwości 1 kHz na przetworniku odbiorczym
mikrotelefonu aparatu telefonicznego O -1010S
Częstotliwość
(MHz)
0.156091
0.304025
0.505009
0.574747
1.013433
2.013585
5.079929
9.894405
14.585565
17.102722
20.054286
22.152408
25.975441
27.030148
30.156681
39.845750
51.099465
61.122496
70.961320
79.960991
Poziom
(V)
Moc
(W)
2.948
2.999
3.009
2.993
2.996
2.999
2.982
2.999
2.989
2.982
3.016
3.006
3.012
2.965
2.982
3.044
2.961
2.989
3.006
2.992
0.046
0.047
0.047
0.046
0.045
0.045
0.047
0.049
0.049
0.049
0.050
0.050
0.050
0.049
0.050
0.052
0.050
0.052
0.056
0.058
Poziom na
przetworniku
odbiorczym SPL(dB)
28
33
59
72
43
35
30
35
64
74
73
64
76
83
96
88
88
75
76
66
3.1.2.9
Poziom sygnału o częstotliwości 1 kHz na wyjściu liniowym aparatów
telefonicznych LJ-180, LJ-190 i LJ-200, KXT- 630, MT- 522 i MT- 575
oraz O-1010S
W trakcie wykonywania badań aparaty telefoniczne ustawiono w stan zajęcia linii.
Poziom sygnału akustycznego o częstotliwości 1 kHz na wyjściu liniowym aparatów
telefonicznych w funkcji częstotliwości nośnej zestawiono w tablicy 18, 19 i 20, 21
22, 23 i 24.
Tablica 18 Poziom sygnału o częstotliwości 1 kHz na wyjściu liniowym aparatu
telefonicznego LJ -180
Częstotliwość
(MHz)
0.156852
0.516146
0.581435
1.008659
3.035509
7.092444
10.138668
15.155283
18.391731
27.085677
30.060901
45.609066
61.428799
80.000000
Poziom
(V)
Moc
(W)
2.968
2.999
2.993
2.996
2.981
3.013
3.011
3.019
3.012
3.076
2.966
2.987
2.984
2.981
0.047
0.046
0.046
0.045
0.045
0.049
0.050
0.050
0.050
0.053
0.049
0.050
0.052
0.058
Poziom na
wyjściu liniowym
(mV)
0.1
5.6
8.0
1.4
0.1
0.1
0.1
0.5
6.0
2.1
3.4
2.5
10
1.1
Tablica 19 Poziom sygnału o częstotliwości 1 kHz na wyjściu liniowym aparatu
telefonicznego LJ -190
Częstotliwość
(MHz)
0.152250
0.301992
0.508518
0.806777
1.008659
2.990649
6.021011
10.138668
15.155283
20.411969
24.404921
27.085677
30.511815
47.692414
60.520984
70.237073
80.000000
Poziom
(V)
Moc
(W)
2.987
2.997
3.041
3.023
2.978
2.983
2.985
2.980
3.005
3.010
2.996
2.961
3.011
2.979
3.034
3.006
2.992
0.047
0.047
0.048
0.046
0.045
0.045
0.047
0.049
0.050
0.050
0.050
0.049
0.050
0.050
0.054
0.056
0.058
Poziom na
wyjściu liniowym
(mV)
0.1
0.3
0.6
0.9
0.5
0.3
0.5
0.5
4.0
1.4
0.2
0.1
0.3
0.9
7.0
0.9
0.8
Tablica 20 Poziom sygnału o częstotliwości 1 kHz na wyjściu liniowym aparatu
telefonicznego LJ -200
Częstotliwość
(MHz)
0.161593
0.301992
0.501003
0.806777
1.008659
2.990649
6.021011
10.138668
15.155283
20.110314
24.404921
27.085677
30.511815
50.618990
53.725150
70.237073
80.000000
Poziom
(V)
Moc
(W)
Poziom na
wyjściu liniowym
(mV)
3.020
3.014
3.009
3.026
2.975
2.993
3.009
3.011
2.988
2.961
3.006
3.048
2.994
2.972
2.996
2.979
3.019
0.048
0.048
0.047
0.047
0.045
0.045
0.048
0.050
0.049
0.048
0.050
0.052
0.050
0.050
0.051
0.055
0.059
0.1
0.4
0.5
0.9
0.5
0.1
0.1
1.1
1.5
0.9
2.4
5.0
3.6
6.4
11.5
54
26
Tablica 21 Poziom sygnału o częstotliwości 1 kHz na wyjściu liniowym aparatu
telefonicznego KXT-630
Częstotliwość
(MHz)
0.159205
0.301992
0.607994
0.806777
1.008659
2.000702
5.035898
8.109429
10.138668
11.942834
15.155283
20.110314
22.319330
27.085677
30.060901
40.487675
50.618990
60.520984
70.237073
80.000000
Poziom
(V)
Moc
(W)
3.020
3.011
3.021
3.009
2.989
2.980
2.996
3.008
2.994
2.989
3.033
2.992
3.050
3.009
3.018
3.009
2.972
2.985
2.972
2.954
0.048
0.047
0.047
0.046
0.045
0.045
0.047
0.049
0.049
0.049
0.051
0.049
0.051
0.050
0.051
0.051
0.050
0.052
0.055
0.057
Poziom na
wyjściu liniowym
(mV)
0.1
0.5
1.3
0.9
0.6
0.2
0.7
0.3
0.3
0.2
0.2
0.6
0.9
1.6
2.8
0.4
1.7
4.0
2.5
1.6
Tablica 22 Poziom sygnału o częstotliwości 1 kHz na wyjściu liniowym aparatu
telefonicznego MT-522
Częstotliwość
(MHz)
0.153015
0.319533
0.500009
0.767002
Poziom
(V)
Moc
(W)
3.051
2.978
3.013
3.000
0.049
0.047
0.047
0.046
Poziom na
wyjściu liniowym
(mV)
0.1
0.4
0.5
1.1
1.013433
1.993648
4.000780
17.446487
20.254829
24.227763
27.300450
30.458247
40.244207
51.099465
60.517322
70.961320
2.972
2.958
2.992
2.975
2.999
2.998
2.985
3.021
3.036
3.076
3.030
3.034
0.044
0.044
0.046
0.049
0.050
0.050
0.050
0.051
0.052
0.054
0.054
0.057
0.7
0.1
0.1
0.2
0.3
0.1
0.4
0.7
0.3
0.3
0.7
1.3
Tablica 23 Poziom sygnału o częstotliwości 1 kHz na wyjściu liniowym aparatu
telefonicznego MT-575
Częstotliwość
(MHz)
0.154545
0.301014
0.505009
1.013433
2.033720
6.076344
10.194215
14.878735
19.855729
27.030148
30.156681
39.845750
50.593529
61.122496
70.961320
80.000000
Poziom
(V)
Moc
(W)
Poziom na
wyjściu liniowym
(mV)
2.989
3.048
3.006
3.013
2.986
3.023
2.989
2.961
2.986
3.037
3.023
3.003
2.979
2.999
3.009
3.012
0.047
0.049
0.047
0.046
0.045
0.049
0.049
0.048
0.049
0.051
0.051
0.050
0.050
0.053
0.056
0.059
0.3
0.6
0.7
1.8
0.3
0.4
0.5
0.7
3.0
5.8
6.4
7.4
11.0
15.5
6.4
1.2
Tablica 24 Poziom sygnału o częstotliwości 1 kHz na wyjściu liniowym aparatu
telefonicznego O-1010S
Częstotliwość
(MHz)
0.153015
0.490156
0.708314
1.013433
5.029633
10.093283
15.177797
20.254829
27.030148
30.156681
40.646649
49.105581
60.517322
70.961320
79.960991
Poziom
(V)
Moc
(W)
3.055
3.010
3.027
3.027
3.027
3.065
3.003
3.009
2.999
3.023
2.989
3.062
2.992
2.985
2.972
0.049
0.047
0.047
0.046
0.048
0.052
0.050
0.050
0.050
0.051
0.050
0.053
0.052
0.055
0.058
Poziom na wyjściu
liniowym
(mV)
0.1
0.4
0.9
0.6
0.1
0.2
0.9
0.2
1.5
2.5
4.2
34.0
11.0
3.0
1.8
3.1.2.4 Wyniki badań
Kryteria oceny działania - Kryterium A (PN - EN 55024: 2000) : „Urządzenie
powinno kontynuować pracę w przewidywany sposób bez interwencji operatora. Nie
dopuszcza się żadnej degradacji parametrów technicznych lub utraty funkcji do poziomu
działania niższego niż określony przez producenta, w warunkach gdy urządzenie jest
używane zgodnie z przeznaczeniem. W pewnych przypadkach poziom działania może być
zastąpiony przez dopuszczalną utratę właściwości użytkowych. Jeżeli producent nie określa
minimalnego poziomu działania lub dopuszczalnej jego utraty, wówczas można
wywnioskować jedno lub drugie z opisu i dokumentacji i na podstawie tego czego może
oczekiwać użytkownik od urządzenia przy jego prawidłowym zastosowaniu”.
W wyniku sprawdzenia odporności na zaburzenia wywołane polem elektromagnetycznym o
natężeniu 3 V/m oraz zaburzenia wprowadzone drogą przewodową (sztuczna sieć) poprzez
wprowadzenie do linii telefonicznej sygnału w. cz. o wartości napięcia 3 V z siedmiu
aparatów telefonicznych pochodzących od trzech różnych dystrybutorów poprawność
działania wykazały tylko trzy aparaty. Przekroczenie poziomu niepożądanego sygnału 1 kHz
na przetworniku odbiorczym mikrotelefonu bądź na linii telefonicznej zaznaczono kolorem
czerwonym. W trzech aparatach nie spełniających wymagań (LJ -180, LJ – 200 i KXT- 630)
dokonano korekcji w układach elektronicznych.
Aparat O -1010S nie został skrygowany. Po dokonaniu korekcji stwierdzono spełnienie przez
te aparaty kryterium dopuszczalnych poziomów zdemodulowanego sygnału o częstotliwości
1 kHz zarówno na przetworniku odbiorczym mikrotelefonu jak również na linii telefonicznej
zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie PN - EN 55024: 2000/A1: 2004/A2: 2004.
Aparaty biurkowe badane są w dwóch położeniach (X, Y) zaś aparaty wiszące w trzech
położeniach (X, Y, Z). Aparat O -1010S: wynik badania negatywny.
Aparaty: LJ-180, LJ-190, LJ-200, KXT- 630, MT- 522 i MT- 575
Płaszczyzna
X
Y
Z
Pasmo
częstotliwości
[MHz]
80 – 1000
80 – 1000
80 – 1000
Natężenie
pola
[V/m]
3
3
3
Kryterium
wymagane
Kryterium
spełnione
Wynik
A
A
A
A
A
A
P
P
P
Aparaty: LJ-180, LJ-190, LJ-200, KXT- 630, MT- 522 i MT- 575
Pasmo
częstotliwości
(MHz)
Napięcie
probierMetoda
Kryterium
Kryterium
Port
Wynik
cze
sprzężenia wymagane
spełnione
(V)
Przewód
Przez sieć
0,15 -80
3
A
A
P
L, N
sztuczną
Modulacja AM, głębokość modulacji 80%, częstotliwość modulująca 1 kHz.
3.2 Badanie Moduł PCM- 8 zasilaczem stabilizowanym ZS 12/05
Przedmiot badań i dokumentacja badanych urządzeń:
- Moduł PCM-8 zasilaczem stabilizowanym ZS 12/05.
Dokumentacja urządzenia:
- Opitiguard. Panoptika, więcej niż licznik. Opis systemu Panoptika;
- Opitiguard. Moduł PCM-8. Instrukcja obsługi. 2008;
- „BWB” – Electronics. Zasilacz stabilizowany ZS 12/05. Dane katalogowe.
3.2.1 Charakterystyka badanego urządzenia
Moduł PCM-8 będący interfejsem między czujnikami a serwerem. Urządzenie
współpracuje z systemami Panoptika lub Secumedia. Komunikacja z użytkownikiem
odbywa się przez sieć lokalną lub Internet. Do modułu można podłączyć również
większość czujników stosowanych w systemach alarmowych.
Moduł PCM-8 wyposażony jest w następujące złącza:
o
8 złącz wejściowych dla podłączenia zewnętrznych czujników;
o
złącze Ethernet 10Base-T do sieci LAN; urządzenie jest wyposażone w
interfejs Ethernet 10 Mb/s;
o
złącze zasilania; urządzenie zasilane jest z zasilacza o napięciem stałym
12 VDC i wydajności 0,5 A.
3.2.2 Program badań i pomiarów
Rodzaj pomiaru
Pomiar poziomu zaburzeń promieniowanych w zakresie częstotliwości od 30 MHz
do 1000 MHz
Pomiar poziomu zaburzeń przewodzonych w zakresie 150 kHz do 30 MHz na zaciskach
zasilania AC oraz przyłączu telekomunikacyjnym (sieci lokalnej lub Internetu)
Badanie odporności na pole elektromagnetyczne o charakterze sinusoidalnym
modulowanym sygnałem sinusoidalnym o częstotliwości 1 kHz, współczynniku
modulacji 80 % i wartości pola elektromagnetycznego o natężeniu 3 V/m w zakresie
częstotliwości od 80 MHz do 1 GHz;
Zastosowana metoda badania
PN-EN 61000-4-20:2007 Kompatybilność
elektromagnetyczna (EMC) Część 4-20:
Metody badań i pomiarów. Badanie emisji
i odporności w falowodach z poprzeczną
falą elektromagnetyczną (TEM).
Procedura pomiarowa L1-5/2 Instytut
Łączności, wyd. 1 z dnia 15.09.04.
PN-EN 55022:2006
Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC).
Urządzenia informatyczne. Charakterystyki
zaburzeń radioelektrycznych. Poziomy
dopuszczalne i metody pomiaru
PN-EN 61000-4-3:2003(U)
Kompatybilność elektromagnetyczna
(EMC) Część 4-3: Metody badań i
pomiarów-Badania odporności na pole
elektromagnetyczne o częstotliwości
radiowej. Załącznik D
PN-EN 61000-4-20:2007 Kompatybilność
elektromagnetyczna (EMC) Część 4-20:
Metody badań i pomiarów. Badanie emisji
i odporności w falowodach z poprzeczną
falą elektromagnetyczną (TEM).
Instytut Łączności: Procedura pomiarowa
L1-5/3 wydanie 1 z dnia 15.09.04.
Badanie odporności na wyładowania elektrostatyczne
Napięcia probiercze:
± 4 kV dla wyładowań przez kontakt;
± 8 kV dla wyładowań przez powietrze
Badanie odporności na sygnały przewodzone, ciągłe o częstotliwości od 0,15 MHz do 80
MHz i poziomie 3 V doprowadzone do przyłączu zasilania AC i przyłączu
telekomunikacyjnym.
Badanie odporności na udary 1,2/50 μs, 0,5 kV doprowadzone do przyłącza
telekomunikacyjnego i 1,2/50 μs, 1 kV doprowadzone do przyłącza zasilania AC.
Badanie odporności na zapady i przerwy napięcia zasilania na przyłączu zasilania AC
Badanie odporności na szybkie stany przejściowe (BURSTY)
PN- EN 61000-4-2:1999/A2:2003
Kompatybilność elektromagnetyczna
(EMC) Metody badań i pomiarów.
Badanie odporności na wyładowania
elektrostatyczne. Podstawowa publikacja
EMC
PN- EN 61000-4-6:2007
Kompatybilność elektromagnetyczna
(EMC) Metody badań i pomiarów.
Odporność na zaburzenia przewodzone,
indukowane przez pola o częstotliwości
radiowej
PN-EN 61000-4-5:2006 Kompatybilność
elektromagnetyczna (EMC) – Część 4-5:
Metody badań i pomiarów – Badanie
odporności na udary.
PN-EN 61000-4-11:2007 Kompatybilność
elektromagnetyczna (EMC) Metody badań
i pomiarów. Badania odporności na
zapady napięcia, krótkie przerwy i zmiany
napięcia.
PN-EN 61000-4-4:2005
Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC)
Część 4-4: Metody badań i pomiarów. Badanie
odporności na serie szybkich elektrycznych
stanów przejściowych
3.2.2.1 Pomiar poziomu zaburzeń promieniowanych
3.2.2.1.1 Warunki klimatyczne
Temperatura
Wilgotność
Ciśnienie
21° C
66 %
995 hPa
3.2.2.1.2 Normy i wymagania
PN-EN 55022:2006 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC)
Urządzenia informatyczne. Charakterystyki zaburzeń radioelektrycznych. Poziomy
dopuszczalne i metody pomiaru; Rozdział 6, Tablica 6, urządzenie ITE klasy B.
PN-EN 55024:2000/A1:2004/A2:2004 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC)
Urządzenia informatyczne. Charakterystyki odporności. Metody pomiaru i
dopuszczalne poziomy
3.2.2.1.3 Zastosowana metoda pomiaru
PN-EN 61000-4-3:2003(U);
PN-EN 61000-4-20:2007;
Procedura pomiarowa L1-5/2. Instytut Łączności, 2004.
3.2.2.1.4 Wykaz przyrządów użytych do pomiaru
Lp. Nazwa przyrządu
1
2
3
Komora GTEM
Analizator widma
Oprogramowanie
Typ
1250
ESIB 40
EMC 32
Nr seryjny lub
ewidencyjny
20107
100141
119.4644.42
Producent
Schaffner
Rohde& Schwarz
Rohde& Schwarz
Wzorcowanie
Ważna
Ważna
-
3.2.2.1.5 Tryb pracy urządzenia w trakcie wykonywania pomiarów i badań
Urządzenie PCM-8 wraz z zasilaczem ZS 12/0,5 umieszczono w komorze GTEM.
Urządzenie było w trybie normalnej pracy.
3.2.2.1.6 Warunki pomiaru
Do urządzenia badanego umieszczonego w komorze GTEM doprowadzono sygnał
sterujący do jednego ze złącz wejściowych dla podłączenia zewnętrznych czujników.
Do złącze Ethernet podłączono komputer. Transmisje kontrolowano na monitorze
komputera PC.
3.2.2.1.7 Wynik pomiaru
Wynik pomiaru przedstawiono w formie graficznej na Rysunku 2.
40
EN 55022 Class B Electric Field Strength 10 m QP
35
30
Level in dBµV/m
25
20
15
10
5
0
-5
-10
30M
50
60
80
100M
200
300
400
500
Frequency in Hz
Rysunek 1
Niepewność pomiaru natężenia pola zaburzeń w komorze GTEM: ± 6,06 dB.
(poziom ufności 95 %, współczynnik rozszerzenia k = 2).
800
1G
3.2.2.1.8 Ocena wyniku pomiaru
Wynik pomiaru pozytywny. Badany moduł PCM-8 wraz zasilaczem ZS 12/0,5 spełnia
wymagania dotyczące dopuszczalnych poziomów zaburzeń dla urządzeń ITE
klasy B.
3.2.2.2 Badanie odporności na pola elektromagnetyczne o częstotliwości
radiowej
Warunki klimatyczne
Temperatura
21° C
Wilgotność
66 %
Ciśnienie
997 hPa
3.2.2.2.1 Normy i wymagania
PN-EN 55024: 2000/A1: 2004/A2: 2004.
Tablica 1, pkt. 1.2.
3.2.2.2.2 Wykaz przyrządów użytych do badań
Lp.
1
2
Nazwa
przyrządu
Komora GTEM
Generator
sygnałowy
Typ
Producent
1250
Shaffner
Rhode&
Schwarz
SML 03
Nr seryjny lub
ewidencyjny
20107
Wzorcowanie
Ważna
101291
Ważna
3
Wzmacniacz
mocy
BLWA
082530D
BONN
Elektronik
035408
Ważna
4
Oprogramowanie
Emc 32
Rhode&
Schwarz
-
-
3.2.2.2.3 Tryb pracy badanego urządzenia w trakcie wykonywania badań
Urządzenie PCM-8 wraz z zasilaczem ZS 12/0,5 umieszczono w komorze GTEM.
Urządzenie było w trybie normalnej pracy.
3.2.2.2.4 Warunki badania
Urządzenie narażone było w komorze GTEM na pole elektromagnetyczne o
natężeniu 3 V/m, częstotliwości od 80 MHz do 1000 MHz, zmodulowane AM: 80%
sygnałem o częstotliwości 1 kHz.
Ustawiono: skok częstotliwości: 500 kHz, liniowy;
Czas narażenia dla każdej częstotliwości: 3 s.
Przebieg natężenia pola elektromagnetycznego przedstawiony został w formie
graficznej na Rysunku 2.
5
4.5
Imm Level in V/m
4
3.5
TargetLevel
3
2.5
2
1.5
1
80M
100M
200
300
400
500
800
Frequency in Hz
Rysunek 2
Maksymalna niejednorodność natężenia pola elektromagnetycznego
w komorze GTEM: 0,3 V/m.
3.2.2.2.5 Wynik badania
Pozytywny. Na monitorze komputera nie zaobserwowano błędów transmisji.
Urządzenie spełnia kryterium A zawarte w normie PN-EN
55024:2000/A1:2004/A2:2004, Rozdział 8, Tablica 1, pkt. 1.2
3.2.2.3. Badanie odporności na zaburzenia przewodzone, ciągłe indukowane
przez pola o częstotliwości radiowej doprowadzone do przyłączy
wejściowych zasilania AC i portu Ethernet
3.2.2.3.1 Warunki klimatyczne
Temperatura
Wilgotność
Ciśnienie
21° C
66 %
995 hPa
1G
3.2.2.3.2 Normy i wymagania
PN - EN 55024: 2000/A1: 2004/A2: 2004
Rozdział 8, Tablica 2, pkt 2.1, Tablica 3, pkt.3.1, Tablica 4, pkt. 4.1.
3.2.2.3.3 Wykaz stosowanych przyrządów pomiarowych
Lp.
Nazwa przyrządu
Typ
Producent
Nr seryjny lub
ewidencyjny
Wzorcowanie
1
Generator
sygnałowy
SML 01
Rhode&
Schwarz
1090.3000.11
Ważne
2
Wzmacniacz mocy
BLWA
0150150
Bonn
045595A
Ważne
3
Miernik mocy
wyjściowej
NRVD
857.8008.02
Ważne
4
Tłumik
BN
745393
Spinner
38258
Ważne
CDN
M2-16A
Erika Fielder
05J003
Ważne
ENY 41
Rohde&Schwarz
801.4731
Ważne
5
6
8
Sieć sztuczna
sprzęgającoodsprzęgająca
Sieć sprzęgająco
odprzęgająca
telekom.
Paleta izolacyjna
drewniana
IŁ
-
3.2.2.3.4 Tryb pracy urządzenia w trakcie wykonywania badania
Do urządzenia badanego doprowadzono sygnał sterujący do jednego ze złącz
wejściowych dla podłączenia zewnętrznych czujników. Do złącze Ethernet
podłączono komputer. Sprawdzono poprawność transmisji na monitorze
komputera PC.
3.2.2.3.5 Warunki badania
Urządzenie było narażone sygnałem w.cz. (doprowadzonym do, kolejno, przyłącza
zasilania AC i portu telekomunikacyjnego Ethernet o amplitudzie 3V, częstotliwości
od 0,15 MHz do 80 MHz, zmodulowanym AM: 80%, sygnałem o częstotliwości 1 kHz.
Skok częstotliwości: 1,5 %, log
Czas narażenia dla jednej częstotliwości:
3s
Poziom zaburzenia w funkcji częstotliwości pomiarowych przedstawiono na
Rysunku 3.
5
4.5
Imm Level in V
4
3.5
TargetLevel
3
2.5
2
1.5
1
150k
300 400500
800 1M
2M
3M 4M 5M 6
8 10M
20M
30M 40 50 60 80M
Frequency in Hz
Rysunek 3
Poziom napięcia zaburzenia
Maksymalna niejednorodność poziomu sygnału zaburzającego: ≤0,1 V.
3.2.2.3.6 Wyniki badania
Port
Pasmo
częstotliwości
(MHz)
Napięcie
probiercze
(V)
Metoda
Kryterium Kryterium
sprzężeni
wymagane spełnione
a
Wynik
Przez sieć
A
A
Pozytywny
sztuczną
0,15 -80
3
ENY 41
A
A
Pozytywny
Ethernet
Modulacja AM, głębokość modulacji 80%, częstotliwość modulująca 1 kHz.
AC
0,15 -80
3
3.2.2.3.7 Ocena wyników badania
Stwierdzono poprawność działania urządzenia badanego w warunkach narażenia
sygnałem w.cz. doprowadzonym do przyłącza wejściowego zasilania AC i portu
telekomunikacyjnego Ethernet.
Wynik badania pozytywny.
Urządzenie spełnia kryteria A zawarte w normie PN-EN
55024:2000/A1:2004/A2:2004, Rozdział 8, Tablica 2, pkt 2.1, Tablica 4, pkt. 4.1.
3.2.2.4 Badanie odporności na udary, przyłącze zasilania AC
3.2.2.4.1 Warunki klimatyczne
Temperatura
Wilgotność
Ciśnienie
22° C
64 %
995 hPa
3.2.2.4.2 Normy i wymagania
PN-EN 55024:2000/A1:2004/A2:2004
Rozdział 8, Tablica 4, pkt. 4.4
3.2.2.4.3 Wykaz stosowanych przyrządów pomiarowych
Lp.
Nazwa przyrządu
1
2
Jednostka centralna
Układ sprzęgający
Producent
Typ
Schaffner
Schaffner
NSG 2050
CDN 131
Numer seryjny
lub ewidencyjny
20339-280AR
34336
Legalizacja
Ważna
Ważna
3.2.2.4.4 Tryb pracy badanego urządzenia w trakcie wykonywania badań
Do urządzenia badanego doprowadzono sygnał sterujący do jednego ze złącz
wejściowych dla podłączenia zewnętrznych czujników. Do złącze Ethernet
podłączono komputer. Sprawdzono poprawność transmisji na monitorze
komputera PC.
3.2.2.4.5 Badanie odporności na udary
Przyłącze zasilania AC
Parametr
Tryb pracy
Od poziomu
Do poziomu
Krok
Napięcie
Liniowy
Synchroniczny
1000 V
(wartość
szczytowa)
270o
500V
Wyzwalanie
500V
(wartość
szczytowa)
0o
90o
Podsumowanie wyników badań
Udary doprowadzone do portu zasilania AC nie miały wpływu na pracę urządzenia.
Urządzenie spełnia kryteria B zawarte w normie PN-EN
55024:2000/A1:2004/A2:2004, Rozdział 8, Tablica 2, Tablica 4, pkt. 4.4
Wynik badań pozytywny.
3.2.2.5 Badanie odporności na wyładowania elektrostatyczne
3.2.2.5.1 Warunki klimatyczne
Temperatura
Wilgotność
Ciśnienie
22° C
66 %
980 hPa
3.2.2.5.2 Normy i wymagania
PN-EN 55024:2000/A1:2004/A2:2004
Rozdział 8, Tablica 1, pkt. 1.3.
3.2.2.5.3 Wykaz stosowanych przyrządów pomiarowych
Lp.
Nazwa przyrządu
6
7
Symulator wyładowań
elektrostatycznych (ESD)
Pozioma płaszczyzna
sprzęgająca (HCP)
Pionowa płaszczyzna
sprzęgająca (HCP)
Podkładka izolacyjna
Stół drewniany rezystorami
wysokości 0,8 m
Kabel z rezystorami 470 kΩ
Kabel z rezystorami 470 kΩ
8
Szczotka rozładowcza
1
2
3
4
5
Numer seryjny lub
Wzorcowanie
ewidencyjny
Producent
Typ
Schaffner
NSG
438
L/115/1
Ważna
Schaffner
–
L/115/2
-
Schaffner
–
L/115/2
-
Schaffner
–
L/115/2
-
Schaffner
Astat
L/115/2
-
Schaffner
Schaffner
–
–
L/115/2
L/115/2
IŁ
–
L/115/13
-
3.2.2.5.4 Wykaz punktów pomiarowych
Wykaz ponumerowanych punktów pomiarowych został przedstawiony w Tabelach w
punkcie 2.6.7.
3.2.2.5.5 Tryb pracy badanego urządzenia w trakcie wykonywania badań
Do urządzenia badanego doprowadzono sygnał sterujący, a do złącza Ethernet
podłączono komputer. Sprawdzono poprawność transmisji na monitorze
komputera PC.
3.2.2.5.6 Wyładowania elektrostatyczne do wybranych punktów urządzenia badanego
Wyładowania bezpośrednie kontaktowe
Punkt
pomiarowy
1
2
3
Opis punktu
Obudowa PCM-8 –
złącze Ethernet
Zasilacz – śruba
mocująca 1
Zasilacz – śruba
mocująca 2
Poziom
probierczy
+ 4 kV
- 4 kV
+ 4 kV
- 4 kV
+ 4 kV
- 4 kV
Kryterium oceny
Poziom
probierczy
+ 8 kV
- 8 kV
+ 8 kV
- 8 kV
+ 8 kV
- 8 kV
+ 8 kV
Kryterium oceny
B
B
B
B
B
B
Wynik
Pozytywny
Pozytywny
Pozytywny
Pozytywny
Pozytywny
Pozytywny
Wyładowania w powietrze
Punkt
pomiarowy
1
2
3
4
Opis punktu
Obudowa PCM-8 –
strona lewa
Obudowa PCM-8 –
strona prawa
Obudowa PCM-8 –
przód
Obudowa PCM-8 – tył
B
B
B
B
B
B
B
Wynik
Pozytywny
Pozytywny
Pozytywny
Pozytywny
Pozytywny
Pozytywny
Pozytywny
5
- 8 kV
+ 8 kV
- 8 kV
Obudowa zasilacza
B
B
B
Pozytywny
Pozytywny
Pozytywny
Wyładowania pośrednie kontaktowe do poziomej płaszczyzny sprzęgającej (HCP)
Opis punktu
pomiarowego
Przednia
strona
urządzenia
Prawa strona
urządzenia
Lewa strona
urządzenia
Tylna strona
urządzenia
Poziom
probierczy
+ 2 kV
- 2 kV
+ 4 kV
- 4 kV
+ 2 kV
- 2 kV
+ 4 kV
- 4 kV
+ 2 kV
- 2 kV
+ 4 kV
- 4 kV
+ 2 kV
- 2 kV
+ 4 kV
- 4 kV
Ilość
wyładowań
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
Kryterium oceny
wymagane
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
Wynik
Uwagi
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Wyładowania pośrednie kontaktowe do pionowej płaszczyzny sprzęgającej (VCP)
Opis punktu
pomiaroweg
o
Przednia
strona
urządzenia
Prawa strona
urządzenia
Lewa strona
urządzenia
Tylna strona
urządzenia
3.2.2.5.7
Poziom
probierczy
Ilość
wyładowań
Kryterium oceny
wymagane
Wynik
+ 2 kV
- 2 kV
+ 4 kV
- 4 kV
+ 2 kV
- 2 kV
+ 4 kV
- 4 kV
+ 2 kV
- 2 kV
+ 4 kV
- 4 kV
+ 2 kV
- 2 kV
+ 4 kV
- 4 kV
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
10
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Spełnia
Podsumowanie wyników badań
Wynik badań pozytywny.
Urządzenie spełnia kryterium A zawarte w normie PN-EN
55024:2000/A1:2004/A2:2004, Rozdział 8, Tablica 1, pkt. 1.3.
Uwagi
3.2.2.6
Badanie odporności na zapady i przerwy napięcia, przyłącze zasilania
prądem przemiennym
3.2.2.6.1 Warunki klimatyczne
Temperatura
Wilgotność
Ciśnienie
23° C
65 %
995 hPa
3.2.2.6.2 Normy i wymagania
PN-EN 55024:2000/A1:2004/A2:2004
Rozdział 8, Tablica 4, pkt. 4.2 oraz pkt. 4.3
3.2.2.6.3 Wykaz stosowanych przyrządów pomiarowych
Lp.
Nazwa przyrządu
1
2
Jednostka centralna
Double AC Supply
Variator
System Mainframe,
Impulse Netw 1,2/50
Impulse Netw
0,5/700, 10/700
Dropout/Variation
3
4
Producent
Typ
Schaffner
Schaffner
NSG 2050
NSG 642
Schaffner
NSG 2050
V2.60
PNW2051
PNW2003
Schaffne
Numer seryjny
lub ewidencyjny
20339-280AR
3092006495
Legalizacja
Ważna
Ważna
200339-280AR
Ważna
200412-506LU
Ważna
3.2.2.6.4 Tryb pracy badanego urządzenia w trakcie wykonywania badań
Do urządzenia badanego doprowadzono sygnał sterujący, a do złącza Ethernet
podłączono komputer. Sprawdzono poprawność transmisji na monitorze
komputera PC.
3.2.2.6.5 Badanie odporności na zapady napięcia
Przypadek 1 - specyfikacja badania:
a) redukcja napięcia:
98 %;
b) okres redukcji napięcia
10 ms.
Przypadek 2 - specyfikacja badania:
a) redukcja napięcia:
30 %;
b) okres redukcji napięcia
0,5 s.
3.2.2.6.6 Podsumowanie wyników badań odporności na zapady napięcia
Wynik badań pozytywny.
Urządzenie spełnia w obu przypadkach kryterium A zawarte w normie
PN-EN 5024:2000/A1:2004/A2:2004, Rozdział 8, Tablica 4, pkt. 4.2
3.2.2.7
Badanie odporności na przerwy napięcia
Specyfikacja badania:
a) redukcja napięcia: 98 %;
b) okres redukcji napięcia: 5 s.
Przy redukcji napięcia, następuje przerwa w transmisji. Po ustaniu narażenia,
urządzenie samoczynnie wraca do trybu poprawnej pracy.
3.2.2.7.1
Podsumowanie wyniku badania odporności na przerwy napięcia
Wynik badań pozytywny.
Urządzenie spełnia kryterium B zawarte w normie PN-EN
5024:2000/A1:2004/A2:2004,
Rozdział 8, Tablica 4, pkt. 4.3
3.2.2.8 Pomiar poziomu zaburzeń przewodzonych na zaciskach zasilania AC
oraz porcie Ethernet
3.2.2.8.1 Warunki klimatyczne
Temperatura
Wilgotność
Ciśnienie
22° C
65 %
997 hPa
3.2.2.8.2 Normy i wymagania
PN - EN 55022: 2006
Rozdział 5, Tablica 2, Tablica 4.
3.2.2.8.3 Wykaz przyrządów użytych do pomiaru
Lp.
1
3
4
5
6
Nazwa przyrządu
Sieć sztuczna
sprzęgającoodsprzęgająca
Stół drewniany o
wysokości 80 cm
Sieć sprzęgającoodsprzęgająca
Analizator widma
Oprogramowanie
Typ
Producent
Nr seryjny
lub
ewidencyjny
Wzorcowanie
ESH 3-Z5
Rhode&
Schwarz
Sn 100225
Ważne
-
Schaffner
-
Niewymagane
1109.9508.02
Ważne
100141
Ważne
-
-
ENY 22
ESIB 40
EMC 32
Rhode&
Schwarz
Rhode&
Schwarz
Rhode&
Schwarz
3.2.2.8.4
Tryb pracy badanego urządzenia w trakcie wykonywania badań
Do urządzenia badanego doprowadzono sygnał sterujący, a do złącza Ethernet
podłączono komputer. Sprawdzono poprawność transmisji na monitorze
komputera PC.
3.2.2.8.5 Warunki pomiaru
Moduł PCM-8 wraz z zasilaczem ZS 12/0,5 umieszczone w komorze ekranowanej.
Badane urządzenie dołączono do sieci sztucznej:
a) typu ESH 3-Z5 przy pomiarze poziomu zaburzeń zaciskach zasilania;
b) typu ENY 22 przy pomiarze poziomu zaburzeń na przyłączach
telekomunikacyjnych.
3.2.2.8.6 Wynik pomiarów zaburzeń przewodzonych
Wynik pomiaru poziomu zaburzeń przewodzonych na zaciskach zasilania AC
przedstawiono na Rysunku 4:
70
EN 55022 Voltage on Mains QP
60
EN 55022 Voltage on Mains AV
Level in dBµV
50
40
30
20
10
0
-10
150k
300 400 500
800 1M
2M
3M
4M 5M 6
8 10M
20M
Frequency in Hz
Rysunek 4
Niepewność pomiaru: ± 3,75 dB. Wartość niepewności stanowi niepewność rozszerzona przy
poziomie ufności 95 % i współczynniku rozszerzenia k = 2.
30M
Wynik pomiaru poziomu zaburzeń przewodzonych na przyłączu Ethernet
przedstawiono na Rysunku 5:
70
EN 55022 Voltage on Mains QP
60
EN 55022 Voltage on Mains AV
Level in dBµV
50
40
30
20
10
0
-10
150k
300 400 500
800 1M
2M
3M
4M 5M 6
8 10M
20M
30M
Frequency in Hz
Rysunek 5
Niepewność pomiaru: ± 3,75 dB. Wartość niepewności stanowi niepewność rozszerzona przy
poziomie ufności 95 % i współczynniku rozszerzenia k = 2.
3.2.2.8 7 Ocena wyniku pomiarów
Wyniki pomiarów emisji przewodzonych na zaciskach zasilania AC oraz przyłączu
telekomunikacyjnym jest pozytywny.
Urządzenie spełnia wymagania dla urządzeń ITE klasy B zawarte w normie
PN-EN 55022:2006, Rozdział 5, Tablica 2 oraz Tablica 4.
3.2.2.9 Badanie odporności na szybkie stany przejściowe (BURSTY) przyłącza
wejściowego zasilania AC i portu Ethernet
3.2.2.9.1 Warunki klimatyczne
Temperatura
Wilgotność
Ciśnienie
22° C
65 %
997 hPa
3.2.2.9.2 Normy i wymagania
PN - EN 55024: 2000/A1:2004/A2:2004
Rozdział 8, Tablica 2, pkt. 2.3, Tablica 3, pkt. 3.3, Tablica 4, pkt. 4.5
3.2.2.9.3 Wykaz stosowanych przyrządów pomiarowych
Lp.
Nazwa przyrządu
Producent
Typ
Numer seryjny lub
ewidencyjny
Wzorcowanie
1
Generator szybkich
elektrycznych stanów
przejściowych
Schaffner
NSG
2025
19875
Ważna
2
Układ sprzęgający
Schaffner
CDN
8015
20596
Ważna
3
Palety izolacyjne drewniane
IŁ
–
L/115/24
Niewymagalna
3.2.2.9.4 Tryb pracy badanego urządzenia w trakcie wykonywania badań
Do urządzenia badanego doprowadzono sygnał sterujący do jednego ze złącz
wejściowych dla podłączenia zewnętrznych czujników. Do złącze Ethernet
podłączono komputer. Sprawdzono poprawność transmisji na monitorze
komputera PC.
3.2.2.9.5 Badanie na przyłączu zasilania AC
Poziom
probiercz
y
Częstotliwość
powtarzania
impulsów
Polaryzacj
a
Czas trwania
dla każdej
polaryzacji
Faza
Kryterium
oceny
wymagane
Wynik
1,0 kV
5 kHz
+,–
2 min
Asynchroniczn
a
B
Spełnia
Uwagi
3.2.2.9.6 Badanie na porcie Ethernet
Poziom
probiercz
y
Częstotliwość
powtarzania
impulsów
Polaryzacj
a
Czas trwania
dla każdej
polaryzacji
Faza
Kryterium
oceny
wymagane
Wynik
0,5 kV
5 kHz
+,–
2 min
Asynchroniczn
a
B
Spełnia
3.2.2.9.7
Podsumowanie wyników badań
Szybkie stany przejściowe doprowadzone do portu zasilania AC oraz do portu
Ethernet nie miały wpływu na pracę urządzenia.
Urządzenie spełnia kryteria A zawarte w normie PN-EN
55024:2000/A1:2004/A2:2004, Rozdział 8, Tablica 2, pkt. 2.3, Tablica 4, pkt. 4.5
Wynik badań pozytywny.
Uwagi
3.2.3 Podsumowanie przeprowadzonych badań i pomiarów
Na podstawie uzyskanych wyników badań i pomiarów stwierdza się, że moduł PCM-8
wraz zasilaczem stabilizowanym ZS 12/0,5 spełniają wymagania przedstawione w
normach:
PN-EN 55022:2006 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC)
Urządzenia informatyczne. Charakterystyki zaburzeń radioelektrycznych. Poziomy
dopuszczalne i metody pomiaru
Rozdział 5: Tablica 2, Tablica 4 (urządzenia ITE klasy B);
Rozdział 6: Tablica 6 (urządzenia ITE klasy B).
PN-EN 55024:2000/A1:2004/A2:2004 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC)
Urządzenia informatyczne. Charakterystyki odporności. Metody pomiaru i
dopuszczalne poziomy
Rozdział 8: Tablica 1, pkt. 1.2 (kryterium A);
.Tablica 2, pkt. 2.1 (kryterium A);
Tablica 4, pkt. 4.1 (kryterium A);
Tablica 4, pkt. 4.4 (kryterium A);
Tablica 1, pkt. 1.3 (kryterium A);
Tablica 4, pkt. 4.2 a (kryterium A; pkt. 4.2 b (kryterium A);
Tablica 4, pkt. 4.3 (kryterium B);
Tablica 2, pkt. 2.3, (kryterium A);
Tablica 4, pkt. 4.5, (kryterium A).
3.3
Badanie drukarki fiskalnej Posnet Thermal 5V 2.03
współpracującej z trzema zasilaczami
3.3.1 Identyfikacja mierzonego urządzenia
Typ urządzenia:
Drukarka fiskalna Posnet Thermal 5V 2.03
Numer seryjny
Nie nadano
a) model SYS1308-2424-W2E24V 1A; Sunny, Chiny;
b) model EA 1020CE 19V 0,8 A; MPL, Chiny;
c) model XKD-0940IC 19V 0,94 A, MOSO, Chiny.
Zasilacze
3.3.2 Przedmiot badań i dokumentacja badanych urządzeń
Drukarka fiskalna Posnet Thermal 5V 2.03 z zasilaczami:
−
model SYS1308-2424-W2E24V 1A;
−
model EA 1020CE 19V 0,8 A;
−
model XKD-0940IC 19V 0,94 A.
3.3.3 Dokumentacja urządzenia:
-
POSNET Drukarka fiskalna Posnet Thermal 5V USB. Instrukcja użytkownika,
wersja 1,0.
-
Zasilacz model SYS1308-2424-W2E24V 1A. Dane katalogowe;
-
Zasilacz model EA 1020CE 19V 0,8 A. Dane katalogowe;
-
Zasilacz model XKD-0940IC 19V 0,94 A. Dane katalogowe;
3.3.4 Producenci urządzeń
−
Drukarka fiskalna Posnet Thermal 5V 2.03, …………….Warszawa, Polska;
−
Zasilacz model SYS1308-2424-W2E24V 1A; Sunny, Chiny;
−
Zasilacz model EA 1020CE 19V 0,8 A; MPL, Chiny;
−
Zasilacz model XKD-0940IC 19V 0,94 A, MOSO, Chiny;
3.3.5 Charakterystyka badanego urządzenia
Drukarka fiskalna Posnet Thermal 5V jet urządzeniem o następujących parametrach:
Zakres temperatur pracy
Mechanizm drukujący
+5°C ÷ +40°C;
2 mechanizmy termiczne, do 40 znaków
w wierszu; rolki kasowe 57mm; 30m;
Baza PLU
100 000 towarów;
Złącza
USB, COM1, SZUFLADA, ZASILANIE.
3.3.6 Normy i wymagania
PN-EN 55022:2006 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC)
Urządzenia informatyczne. Charakterystyki zaburzeń radioelektrycznych. Poziomy
dopuszczalne i metody pomiaru;
3.3.7 Program badań
Rodzaj pomiaru
Badanie poziomu zaburzeń
promieniowanych w zakresie częstotliwości
od 30 MHz do 1000 MHz
Zastosowana metoda badania
PN-EN 61000-4-20:2007 Kompatybilność
elektromagnetyczna (EMC) Część 4-20: Metody badań i
pomiarów. Badanie emisji i odporności w falowodach z
poprzeczną falą elektromagnetyczną (TEM).
Procedura pomiarowa L1-5/2 Instytut Łączności, wyd. 1 z
dnia 15.09.04.
3.3.7.1 Badanie poziomu zaburzeń promieniowanych
3.3.7.1.1 Warunki klimatyczne
Temperatura
Wilgotność
Ciśnienie
22° C
66 %
1002 hPa
3.3.7.1.2 Normy i wymagania
PN-EN 55022:2006
Rozdział 6, Tablica 6, urządzenie ITE klasy B.
3.3.7.1.3 Zastosowana metoda pomiaru
PN-EN 61000-4-3:2007;
PN-EN 61000-4-20:2007;
Procedura pomiarowa L1-5/2. Instytut Łączności, 2004.
3.3.7.1.4 Wykaz przyrządów użytych do pomiaru
Lp. Nazwa przyrządu
1
2
3
Komora GTEM
Analizator widma
Oprogramowanie
Typ
1250
ESIB 40
EMC 32
Producent
Schaffner
Rohde& Schwarz
Rohde& Schwarz
Nr seryjny lub
ewidencyjny
20107
100141
119.4644.42
Wzorcowanie
Ważna
Ważna
-
3.3.7.1.5 Warunki pomiaru
Badane urządzenie, działające w trybie normalnej pracy, umieszczono w komorze
GTEM.
3.3.7.1.6 Wynik pomiaru
Wynik pomiaru drukarki fiskalnej Posnet Thermal 5V przedstawiono w formie
graficznej na:
o
rysunku 1 – współpracującej z zasilaczem SYS1308-2424-W2E24V 1A;
o
rysunku 2 – współpracującej z zasilaczem EA 1020CE 19V 0,8 A;
o
rysunku 3 – współpracującej z zasilaczem XKD-0940IC 19V 0,94 A.
50
45
40
EN 55022 Class B Electric Field Strength 10 m QP
Level in dBµV/m
35
30
25
20
15
10
5
0
30M
50
60
80
100M
200
300
400
500
Frequency in Hz
Rysunek 1 Drukarka fiskalna współpracująca z SYS1308-2424-W2E24V 1A
Wybrane poziomy zaburzeń promieniowanych
Częstotliwość
(MHz)
42.400000
44.450000
54.250000
59.000000
71.150000
72.100000
101.150000
105.350000
112.250000
128.950000
134.550000
151.200000
162.250000
180.650000
Natężenie pola
(dBµV/m)
22.2
23.5
20.3
23.0
24.9
21.7
23.0
31.9
25.9
19.1
22.6
24.3
19.5
23.7
Margines
(dB)
7.8
6.5
9.7
7.0
5.1
8.3
7.0
-1.9
4.1
10.9
7.4
5.7
10.5
6.3
Granica
(dBµV/m)
30.0
30.0
30.0
30.0
30.0
30.0
30.0
30.0
30.0
30.0
30.0
30.0
30.0
30.0
800
1G
50
45
40
EN 55022 Class B Electric Field Strength 10 m QP
Level in dBµV/m
35
30
25
20
15
10
5
0
30M
50
60
80
100M
200
300
400
500
800
Frequency in Hz
Rysunek 2 Drukarka fiskalna współpracująca z EA 1020CE 19V 0,8 A
Wybrane poziomy zaburzeń promieniowanych
Częstotliwość
(MHz)
42.500000
42.600000
53.700000
101.100000
106.650000
112.350000
213.700000
296.250000
346.350000
354.750000
413.750000
447.900000
457.600000
558.950000
828.850000
903.950000
Natężenie pola
(dBµV/m)
31.4
31.9
23.1
22.8
30.8
20.2
8.8
10.5
12.2
12.5
13.4
13.5
13.6
15.2
18.9
19.8
Margines
(dB)
-1.4
-1.9
6.9
7.2
-0.8
9.8
21.2
26.5
24.8
24.5
23.6
23.5
23.4
21.8
18.1
17.2
Granica
(dBµV/m)
30.0
30.0
30.0
30.0
30.0
30.0
30.0
37.0
37.0
37.0
37.0
37.0
37.0
37.0
37.0
37.0
1G
50
45
40
EN 55022 Class B Electric Field Strength 10 m QP
Level in dBµV/m
35
30
25
20
15
10
5
0
30M
50
60
80
100M
200
300
400
500
800
1G
Frequency in Hz
Rysunek 3 Drukarka fiskalna współpracująca z XKD-0940IC 19V 0,94 A
Wybrane poziomy zaburzeń promieniowanych
Częstotliwość
(MHz)
42.550000
43.050000
51.600000
73.750000
101.950000
106.150000
111.850000
Natężenie pola
(dBµV/m)
29.6
30.9
24.4
26.9
22.1
30.3
20.7
Margines
(dB)
0.4
-0.9
5.6
3.1
7.9
-0.3
9.3
Granica
(dBµV/m)
30.0
30.0
30.0
30.0
30.0
30.0
30.0
Niepewność pomiaru natężenia pola zaburzeń w komorze GTEM: ± 6,06 dB. (poziom
ufności 95 %, współczynnik rozszerzenia k = 2).
3.3.7.1.7 Ocena wyniku pomiaru
Wynik pomiaru negatywny. Badane drukarka fiskalna Posnet Thermal 5V 2.03
współpracująca z 3 zasilaczami nie spełnia wymagania dotyczące dopuszczalnych
poziomów zaburzeń promieniowanych dla urządzeń ITE klasy B.
3.3.7.1.8 Podsumowanie przeprowadzonych badań i pomiarów
Na podstawie uzyskanych wyników badań i pomiarów stwierdza się że drukarka
fiskalna:
−
Posnet Thermal 5V 2.03 współpracująca z zasilaczem SYS1308-2424W2E24V 1A
−
Posnet Thermal 5V 2.03 współpracująca z zasilaczem EA 1020CE 19V 0,8 A
−
Posnet Thermal 5V 2.03 współpracująca z zasilaczem XKD-0940IC 19V
0,94 A
nie spełnia wymagań przedstawionych w normie:
PN-EN 55022:2006 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC)
Urządzenia informatyczne. Charakterystyki zaburzeń radioelektrycznych. Poziomy
dopuszczalne i metody pomiaru. Rozdział 6: Tablica 6, (urządzenia ITE klasy B).
4.
Badania przeprowadzone w Laboratorium Badań Urządzeń
Telekomunikacyjnych (LBUT) – oddzielne opracowanie
5.
Wnioski
Wciąż
jeszcze
zmonopolizowany
w
dużym
stopniu
operatorski
rynek
telekomunikacyjny sukcesywnie poddawany jest procesowi liberalizacji, który przy wciąż
jeszcze zbyt wysokich cenach usług przynosi konsumentom wymierne korzyści.
Istnieje jednak pewien segment rynku, w którym konsumenci są wciąż narażeni na
nieuczciwość producentów i dystrybutorów nie przestrzegających istniejących już od
dłuższego czasu regulacji prawnych.
Jest to segment związany z obrotem handlowym telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i
urządzeń radiowych.
Przez wiele lat laboratoria badawcze związane z tą częścią rynku – początkowo poprzez
uczestniczenie w procesie homologacji a obecnie poprzez badania i ocenę zgodności
urządzeń, dokonywaną przez Jednostkę Notyfikowaną Instytutu Łączności (nr 1471) i
zebrały wiele spostrzeżeń, które mogłyby pomóc kontrolerom UKE w prawidłowej ocenie
dokumentacji oraz stanu technicznego sprzedawanych urządzeń.
Większość urządzeń końcowych kupowana jest przez dystrybutorów na dalekim wschodzie.
Kierują się oni prawie wyłącznie najniższą ceną i chwytliwym wyglądem danego wyrobu
pozostawiając parametry techniczne na drugim planie. Poniżej zostaną przedstawione
najczęstsze przykłady nadużyć prze wprowadzaniu urządzeń końcowych na rynek.
Przykład 1
Importer kupuje tylko jeden podstawowy model urządzenia o określonej nazwie handlowej
wraz z dokumentacją zawierającą raporty z badań, niezbędną do nadania znaku CE.
Następnie kupowane są kolejne z tej rodziny podobnie wyglądające urządzenia ale już bez
wymaganej dokumentacji. Nadawana jest im nazwa handlowa modelu podstawowego. Po
wyczerpaniu serii jednego modelu wprowadzany jest następny pod tą samą nazwą i na
podstawie tych samych pierwotnych dokumentów. Wszystkie wyroby wykorzystują więc
jedną dokumentację zawierającą badania modelu podstawowego mimo, że rozwiązania
techniczne w tych wyrobach są inne niż w pierwowzorze. Konsument otrzymuje zatem
urządzenie, które najczęściej nie spełnia większości obowiązujących wymagań.
Receptą na takie praktyki są wyrywkowe kontrole i skierowanie na badania sprawdzające.
Przykład 2
Aby uzyskać możliwie najniższą cenę importer kupuje całą partię urządzeń końcowych bez
dokumentacji zawierającej raporty z badań. Następnie w sposób profesjonalny przerabia
kilka egzemplarzy urządzenia zgodnie z polskimi wymaganiami a w celu uzyskania
odpowiedniej dokumentacji kieruje je na badania do jednego z polskich laboratoriów. Po
uzyskaniu raportu z badań potwierdzającego spełnienie odpowiednich wymagań oznacza
całą partię znakiem CE i wprowadza ją na rynek. Niestety 99% tej partii nie spełnia
obowiązujących wymagań, gdyż przerobiono tylko kilka egzemplarzy.
Skutki dla konsumenta są podobne jak w przypadku 1.
W tym przypadku podobnie jak poprzednio wyroby znajdujące się w handlu należy poddać
wyrywkowej kontroli i badaniom sprawdzającym.
Przykład 3
Nadmierne eksponowanie znaku CE, który nie jest jedynym kryterium poprawnego działania
urządzenia.
Zgodnie z polskimi przepisami, które wynikają z zapisów Dyrektywy R&TTE oprócz znaku
CE potwierdzającego spełnienie wymagań zasadniczych, producent lub dystrybutor musi
określić dla swojego wyrobu;
•
w
przypadku
telekomunikacyjnych
urządzeń
końcowych
-
interfejs
telekomunikacyjny sieci z którym to urządzenie może współpracować, a
•
w przypadku urządzeń radiowych - region geograficzny ich użytkowania
(Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 15 kwietnia 2004 r. Dz. U. Nr 73 z 2004 r. poz.
659). Niestety w większości przypadków zapis ten nie jest respektowany a przecież
spełnienie odpowiednich wymagań operatora (Prawo telekomunikacyjne - art. 137)
związanych z tym zapisem decyduje o poprawnym funkcjonowaniu urządzenia w sieci
telekomunikacyjnej.
Zatem oprócz dokumentacji niezbędnej do nadania znaku CE należałoby kontrolować także
tę cześć dokumentacji wraz z wynikami badań, które potwierdzą spełnienie wymagań
określonych w art. 137 Prawa telekomunikacyjnego.
Uwaga: Należy zobligować wszystkich operatorów do wydania i opublikowania swoich
Wymagań Technicznych (zgodnie z art. 137 Prawa telekomunikacyjnego) lub do
zaakceptowania i przyjęcia przez nich wydanych ostatnio Wymagań Technicznych Operatora
– TP S.A., które w przypadku krajowej sieci PSTN mogłyby być wspólne.
Przykład 4
Zdarzają się przypadki złej interpretacji wydawanych dawniej świadectw homologacji, które
miały określony termin na zakładanie nowych urządzeń, zaś nieokreślony termin na
eksploatację urządzeń już założonych.
W części placówek handlowych funkcjonuje taka opinia, że wydane w przeszłości
świadectwa homologacji cały czas są jeszcze aktualne.
We
wszystkich
wyżej
opisanych
przypadkach
istnieje
duże
prawdopodobieństwo
wprowadzania na rynek urządzeń o niedostosowanych parametrach do obowiązujących
wymagań zarówno w części określonej jako wymagania zasadnicze jak i w części dotyczącej
współpracy urządzeń z siecią telekomunikacyjną.
Świadczy to o zjawisku ignorancji obowiązujących przepisów przez producentów a także
braku obawy przed kontrolą i nakładanymi karami.
Przewiduje się udostępnienie wyników projektu poprzez publikacje oraz zorganizowanie
konferencji o tematyce związanej z niniejszym projektem. Zmiany jakie mogą zajść po
opublikowaniu
wniosków,
opracowanych
na
podstawie
badań
sondażowych
w
egzekwowaniu obowiązującego prawa, przyniosą konsumentom niewątpliwie duże korzyści
w postaci lepszych urządzeń a dla laboratoriów badawczych przełożą się na zwiększoną
liczbę
zleceń
oraz
wymierne
korzyści
w
postaci
zwiększonych
wpływów

Podobne dokumenty