Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni
Transkrypt
Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni
CDM Sp. z o.o. dawniej Proeko CDM Sp. z o.o. Centrum Techniki Budownictwa Komunalnego Ekotechnika Sp. z o.o. 01-040 Warszawa ul. Stawki 40 Tel: +48 22 5519300 Fax: +48 22 5519380 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa Rodowiony i Komorowo). Zespół autorski: mgr Tomasz Podgajniak – koordynator projektu mgr inż. Monika Majchrzak – kierownik projektu mgr inż. Grzegorz Brzostek Warszawa, październik 2009 r. CDM Sp. z o.o., NIP 5262828205, Regon: 015878981, KRS: 0000227703, Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, Kapitał zakładowy 1 030 000,00 zł Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa Rodowiony i Komorowo). CDM Sp. z o.o. ii Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). Spis treści 1. Cel i przedmiot opracowania ............................................................................................................................1 2. Podstawa prawna opracowania .......................................................................................................................1 3. Inwestor ...........................................................................................................................................................2 4. Rodzaj, skala i usytuowanie przedsięwzięcia...................................................................................................2 5. Uwarunkowania społeczne i przyrodniczo-geograficzne na analizowanym terenie. ........................................4 5.1. Uwarunkowania społeczne ...................................................................................................................4 5.2. Uwarunkowania przyrodniczo-geograficzne .........................................................................................5 6. Powierzchnia zajmowanej nieruchomości a także obiektu budowlanego oraz dotychczasowy sposób ich wykorzystania i pokrycia szatą roślinną ...........................................................................................................7 7. Rodzaj technologii, w tym opis sposobu realizacji inwestycji ...........................................................................7 8. Informacja o rozpatrywanych wariantach przedsięwzięcia...............................................................................8 9. Przewidywane ilości wykorzystywanej wody i innych wykorzystywanych surowców, materiałów, paliw i energii ..............................................................................................................................................................9 10. Rodzaje i przewidywane ilości wprowadzanych do środowiska substancji lub energii przy zastosowaniu rozwiązań chroniących środowisko. .................................................................................................................9 11. Rozwiązania chroniące środowisko ............................................................................................................... 10 11.1. Podstawowe rozwiązania chroniące środowisko przed skutkami emisji w czasie budowy: ................ 10 11.2. Podstawowe rozwiązania chroniące środowisko przed skutkami emisji w czasie eksploatacji: ......... 11 12. Informacja o możliwości wystąpienia trans-granicznego oddziaływania inwestycji na środowisko. ............... 11 13. Informacja o obszarach podlegających ochronie, występujących w otoczeniu planowanego przedsięwzięcia .............................................................................................................................................. 12 13.1. Obszary chronione na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.o ochronie przyrody istniejące w otoczeniu projektowanej inwestycji ................................................................................................. 13 13.2. Obszary chronione w ramach Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 istniejące w otoczeniu projektowanej inwestycji ..................................................................................................................... 18 13.3. Obszary chronione na podstawie Konwencji Ramsarskiej.................................................................. 21 13.4. Korytarze ekologiczne ........................................................................................................................ 21 14. Podsumowanie .............................................................................................................................................. 22 15. Wnioski .......................................................................................................................................................... 23 16. Załączniki ....................................................................................................................................................... 24 CDM Sp. z o.o. iii Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). CDM Sp. z o.o. iv Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). 1. Cel i przedmiot opracowania Niniejsza „Karta informacyjna przedsięwzięcia” zawiera podstawowe informacje o przedsięwzięciu pn. „Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa Rodowiony i Komorowo)”. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie właściwemu organowi ochrony środowiska podstawowego zakresu danych i informacji wymaganych na tym etapie postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko [Dz.U.2008 Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.]. 2. Podstawa prawna opracowania Poniżej zamieszczone informacje dotyczące planowanej budowy zespołu elektrowni wiatrowych, spełniają wymogi odnoszące się do karty informacyjnej przedsięwzięcia określone w art. 3, ust. 1, pkt 5 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku u jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko [Dz.U. 2008 Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.]. Przygotowyjąc niniejsze opracowanie spełniono obowiązek ciążący na inwestorze – określony w art. 74 ust. 1 ww. ustawy, w związku z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko [Dz.U. 2004 Nr 257, poz. 2573 z późn. zm.]. Zgodnie z postanowieniami w/w aktów prawnych projektowana inwestycja zaliczana jest do kategorii przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których obowiązek sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko może być ustalony lub uchylony w drodze postanowienia właściwego organu na podstawie art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (tzw. grupa II). Przy sporządzaniu niniejszej „Karty informacyjnej” uwzględniono adekwatne wymogi następujących aktów prawnych: ― ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko [Dz.U. 2004 Nr 199 poz. 1227 z późn. zm.], ― ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska [Dz.U. 2001 Nr 62, poz. 627; z późn. zm.], ― ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach [tekst jednolity: Dz. U. 2008 Nr 25 poz. 150 z późn. zm.], ― ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody [Dz.U. 2004 Nr 92, poz. 880 z późn. zm.], CDM Sp. z o.o. 1 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). ― rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu oddziaływaniu na środowisko [Dz.U. 2004 Nr 257 poz. 2573 z późn. zm.], ― rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 lipca 2004 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku [Dz.U. 2004 Nr 178, poz. 1841], ― rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji [Dz.U. 2004 Nr 283, poz. 2842]. 3. Inwestor Inwestorem składającym wniosek o ustalenie warunków realizacji przedsięwzięcia jest firma INFUSION Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie przy Al. Solidarności 117, 00 – 140 Warszawa, wpisana pod numerem KRS: 268359 do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, numer REGON: 140682979, numer NIP: 1070007551. 4. Rodzaj, skala i usytuowanie przedsięwzięcia Celem planowanej inwestycji jest produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych (energii wiatrowej). Planowana produkcja roczna „zielonej energii” z projektowanego zespołu elektrowni wiatrowych, wprowadzana do sieci Enea Operator wyniesie ok. 71 000 GWh (netto). Przedsięwzięcie polegać będzie na budowie zespołu elektrowni wiatrowych, o łącznej mocy wynoszącej 30 MW, składającego się z 12 turbin (firmy Nordex typ N 100 o mocy 2,5 MW każda), abonenckiej stacji elektroenergetycznej (GPZ) oraz dróg dojazdowych, placów manewrowych,, zjazdów i przejazdów zlokalizowanych w sąsiedztwie poszczególnych wież elektrowni, budynku socjalno-gospodarczego, a także przyłączeniowej linii energetycznej. Planowana inwestycja zlokalizowana będzie na 23 działkach w południowej części gminy Damasławek w obrębie miejscowości: Dabrowa, Gruntowice i Miedzylesie. Obszar inwestycji znajduje się w powiecie wągrowieckim, w północno – wschodniej części województwa wielkopolskiego. Poniżej zamieszczono mapę obrazującą teren posadowienia kompleksu elektrowni wiatrowych w ramach przedmiotowej inwestycji (mapę w skali 1:25 000 zawiera załącznik nr 1 do niniejszego opracowania) oraz tabelę, zawierająca dane dotyczące poszczególnych działek (numerów ewidencyjnych i powierzchni) w obrębie projektowanej inwestycji zespołu elektrowni wiatrowych oraz elementów infrastruktury towarzyszącej. CDM Sp. z o.o. 2 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). Rysunek 1. Lokalizacja zespołu elektrowni wiatrowych na tle mapy topograficznej (źródło: materiały inwestora). 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Gmina Wstępna lokalizacja turbin elektrowni wiatrowych Obręb Dąbrowa Gruntowice Damasławek Lp. Międzylesie SUMA (ha) Nr Działki Powierzchnia (ha) 252 259 264 266 269 24/1 45 50 100 102 107 146 164 165 8/1 9/1 11 12 21 84 93/2 114/7 114/9 11,49 2,46 8,17 1,4 7,98 32,45 25 8,52 5,51 9,04 5,9 4,86 8,42 3,56 3,51 4,42 2,27 1,94 8,25 9,43 1,73 2,02 1,79 170,12 Tabela 1. Lokalizacja turbin i infrastruktury towarzyszącej planowanej inwestycji, w odniesieniu do działek wg ich numerów ewidencyjnych. CDM Sp. z o.o. 3 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). 5. Uwarunkowania społeczne i przyrodniczo-geograficzne na analizowanym terenie. 5.1. Uwarunkowania społeczne Gminę Damasławek, zajmującą powierzchnię 10 468 ha1 , zamieszkuje 5 746 mieszkańców (dane 2007 r.). Gmina charakteryzuje się bardzo dużym udziałem powierzchni użytków rolnych –89,1 %, zalesienia stanowią zaledwie 1,68 %, a wody zajmują ok. 2 % powierzchni gminy. Struktura użytkowania gruntów w gminie przedstawia się następująco (dane 2007 r.): użytki rolne 9 324 ha, grunty orne 8312 ha, sady 69 ha, łąki trwałe 730 ha, pastwiska 213 ha, lasy i grunty leśne 176 ha, grunty pod wodami 209 ha, tereny zurbanizowane 194 ha, grunty pozostałe 565 ha. Sieć osadnicza gminy składa się z ośrodka gminnego – wsi Damasławek oraz 17 sołectw. Damasławek jest dużą, znaczącą wsią, leżącą na skrzyżowaniu dróg Wągrowiec – Żnin oraz Kcynia – Janowiec, skupiającą jako ośrodek gminny przede wszystkim funkcje usługowe, mieszkaniowe i produkcyjne. Mieszka tu ok. 38 % wszystkich mieszkańców gminy. Gmina Damasławek, posiada niewiele zabytków dawnej architektury. Zabytki architektury i archeologii występujące na terenie gminy Damasławek, wpisane do rejestru zabytków (wg danych Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków) to: - w miejscowości Damasławek: ― park dworski z I połowy XIX w., nr rej.: A-417 z 12.03.1982 ― dworek i plebania z I połowy XIX w., nr rej.: A-584 z 03.05.1969 - w miejscowości Kobyłki: ― zespół pałacowy z XIX w.: ― pałac, nr rej.: A-435 z 23.04.1983 ― park, nr rej.: A-391 z 18.03.1981 - w miejscowości Kopanina: ― zespół dworski z I połowy XIX w.: ― park, nr rej.: A-376 z 23.06.1979 ― kaplica grobowa Sobierajskich, nr rej.: A-375 z 23.06.1979 - w miejscowości Kozielsko: ― kościół par. p.w. Św. Józefa, 1869-1874, nr rej.: A-737 z 04.12.1992 ― plebania, XVIII w., nr rej.: A-587 z 03.05.1969 - w miejscowości Niemczyn: ― cmentarz katolicki z I połowy XIX w., nr rej.: A-571 z 29.07.1988 - w miejscowości Smuszewo: ― zespół pałacowy z II połowy XIX w.: ― pałac, nr rej.: A-377 z 23.06.1979 1 źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Damasławek 2007 CDM Sp. z o.o. 4 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). ― park, nr rej.: A-413 z 12.03.1982 oraz stanowiska archeologiczne: ― grodzisko wczesnośredniowieczne, nr rej. 1294/A z 29.11.1971 ― grodzisko kultury łużyckiej, nr rej. 1293/A z 29.11.1971 - w miejscowości Starężyn: ― park dworski z II połowy XIX w., nr rej.: A-412 z 12.03.1982 - w miejscowości Stępuchowo (znajdujące się najbliżej terenu projektowanej inwestycji): zespół pałacowy z I połowy XIX w., XIX/XX w.: ― pałac, nr rej.: A-213 z 29.04.1970 ― obora, nr rej.: j.w. ― park, nr rej.: A-392 z 28.03.1981 W bezpośrednim sąsiedztwie projektowanej inwestycji oraz na jej terenie, nie występują jednak żadne obiekty wpisane do rejestru zabytków. 5.2. Uwarunkowania przyrodniczo-geograficzne Rzeźba terenu gminy Damasławek ukształtowała się pod wpływem procesów polodowcowych. Gmina położona jest na wysoczyźnie morenowej wykazującej duże urozmaicenie. Różnica wysokości pomiędzy najniżej położonym punktem terenu, tj. brzegiem jeziora Czeszewskiego w północno-zachodniej części gminy (ok. 90 m n.p.m.), a najwyższym, znajdującym się na południe od miejscowości Dąbrowa (ok. 120 m n.p.m.), sięga ponad 30 m. Większa część gminy położona jest na wysokościach 100 – 110 m n.p.m. Obszar gminy przecinany jest płaskodennymi obniżeniami. W dwóch z nich znajdują się jeziora. Na północy gminy stanowi je dolina Kanału Wapno – Laskownica z jeziorem Czeszewskim (położonym już poza granicami gminy). Drugie wyraźne obniżenie, przecinające gminę z północnego wschodu na południowy zachód, obejmuje dolinę rzeki Nielby z jeziorem Stępuchowskim2. Gmina Damasławek charakteryzuje się bardzo dobrymi warunkami glebowymi dla rolnictwa. Na obszarze wysoczyzny morenowej dominują gleby pseudobielicowe (płowe), poprzedzielane enklawami gleb brunatnych oraz bielicowych. Pozostały obszar zaliczono do kompleksu żytniego3. Gmina Damasławek, leży w regionie klimatycznym środkowo-wielkopolskim. Charakteryzuje go występowanie dni z pogodą bardzo ciepłą i zarazem pochmurną. Średnio jest ich w roku prawie 60, wśród nich prawie 39 cechuje brak opadu. Wyróżnia się również dość dużą liczbą dni z przymrozkami oraz bardzo chłodnymi, w których jednocześnie występuje opad. Średnio w roku takich dni jest prawie 204. Wody powierzchniowe zajmują w gminie Damasławek około 209 ha, co stanowi ok. 2 % powierzchni gminy. Wody płynące zajmują powierzchnię 9 ha, wody stojące natomiast obejmują powierzchnię 122 ha, (w tym jezioro Stępuchowskie o powierzchni 112,9 ha). W gminie nie występują większe rzeki, natomiast liczne drobne cieki źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Damasławek 2007 źródło: Plan rozwoju lokalnego powiatu Wągrowiec na lata 2004 - 2008 4 źródło: Program ochrony środowiska dla Powiatu Wągrowiec 2 3 CDM Sp. z o.o. 5 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). charakteryzują się niewielkimi wartościami przepływu. Większość cieków i rowów melioracji podstawowej ma charakter okresowy. Drobne zbiorniki wodne – oczka śródpolne, które licznie występują w gminie Damasławek, charakteryzują się zarówno niewielkimi powierzchniami, jak również małymi głębokościami i posiadają naturalny polodowcowy charakter. Prawie cała gmina (bez jej północno – wschodniego fragmentu) położona jest w zlewni rzeki Wełny, natomiast niewielki, wysunięty na północny wschód fragment gminy, znajduje się w zlewni Noteci5. Na terenie gminy, na północny – zachód od inwestycji, zlokalizowane jest Jezioro Stępuchowskie (powierzchnia 112,9 ha, objętość 5307,8 tys. m3 głębokość maksymalna 8,9 m, głębokość średnia 4,7 m, powierzchnia zlewni całkowitej – 10,1 km2) położone jest w dorzeczu Nielby, stanowiącej prawy dopływ Wełny. Oprócz Nielby przyjmuje ono kilka drobnych, okresowych cieków. Wokół zbiornika rozciągają się tereny wykorzystywane rolniczo, z czego przeszło 75 % stanowią grunty orne. Na obrzeżach jeziora zlokalizowane są niewielkie osady ludzkie: Stępuchowo i Kozielsko. W gminie Damasławek poprzez studnie głębinowe w większości eksploatowane są wody trzeciorzędowe. Wynika to z faktu, iż zasoby czwartorzędowych wód podziemnych są niewielkie. Na terenie gminy nie występują także żadne główne zbiorniki wód podziemnych6. Szata roślinna gminy jest dość uboga, a jej zróżnicowanie związane głównie z naturalnymi warunkami siedliskowymi i sposobem gospodarowania. Dominującą formację roślinną na obszarze gminy stanowi roślinność pól, bowiem grunty orne stanowią 79,4 % jej ogólnej powierzchni. Łąki i pastwiska zajmują w gminie 943 ha, tj. 9 % powierzchni gminy. Do największych skupisk zieleni wysokiej w gminie, oprócz kompleksów leśnych, należy zieleń parków zabytkowych, z których 6 (Damasławek, Smuszewo, Kopanina, Starężyn, Kołybki, Stępuchowo) wpisanych jest do rejestru zabytków, a parki w Dąbrowie, Mokronosach i Niemczynie objęte są ochroną konserwatorską. Zwarty drzewostan ukształtowany w XIX wieku odgrywa ważną rolę w krajobrazie rolniczym. Podobnie istotne znaczenie ekologiczne w skali regionalnej mają wyspy leśne i łąkowe7. Dolinom rzecznym, rynnom jeziornym i wytopiskowym towarzyszą wielobarwne zbiorowiska trawiaste łąk, ziołorośla i torfowiska. Natomiast ekosystemy bagienne występują najczęściej w sąsiedztwie ekosystemów łąkowych, w przegłębieniach dolin cieków, rynien polodowcowych oraz obniżeń wytopiskowych. Na terenach tych występuje roślinność bagienna i torfowiskowa. Są to najbardziej naturalne stanowiska roślinne na terenie gminy. Na terenie Gminy Damasławek nie ma obszarów przyrodniczo cennych objętych ochroną prawną. Zinwentaryzowano jednak drzewa klasyfikowane jako pomniki przyrody. Są to obiekty w parkach: dęby w Kopaninie (dąb „Herkules” i 5 dębów „Dębowa Korona”), 2 platany w Damasławku „Piotr” i „Paweł” oraz inne drzewa w Stępuchowie, Smuszewie i Kołybkach. Ponadto, w gminie Damasławek zlokalizowane są także parki dworskie i krajobrazowe: ― Damasławek – park dworski, krajobrazowy, ― Smuszewo – park pałacowy, krajobrazowy (w którego drzewostanie wyróżnić można: jesion wyniosły, kasztanowiec, potężny klon pospolity o średnicy 120 cm), ― Kopaninia – park dworski, krajobrazowy, źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Damasławek 2007 źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Damasławek 2007 7 źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Damasławek 2007 5 6 CDM Sp. z o.o. 6 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). ― Starężyn – park dworski, krajobrazowy, ― Dąbrowa – park dworski, krajobrazowy, ― Mokronosy – park dworski, krajobrazowy, ― Niemczyn – park krajobrazowy Z wymienionych powyżej, najbliżej terenu projektowanej inwestycji znajduje się park dworski w Dąbrowie. 6. Powierzchnia zajmowanej nieruchomości a także obiektu budowlanego oraz dotychczasowy sposób ich wykorzystania i pokrycia szatą roślinną Poszczególne elektrownie wiatrowe rozmieszczone zostaną na terenie tradycyjnie wykorzystywanym rolniczo. W związku z tym pokrycie roślinne terenu i jego struktura są silnie przekształcone antropogenicznie. Większość areału w obrębie inwestycji znajduje się pod uprawami rolnymi o różnym charakterze (głównie uprawy zbóż i gatunków pastewnych), a roślinność rzeczywista charakterystyczna jest dla agrocenoz. Występują tu również zadrzewienia przydrożne (dominujące gatunki to: jabłoń, grusza, jesion, głóg) i niewielkie zakrzaczenia śródpolne (głównie w obniżeniach terenu). Elektrownie wiatrowe i elementy infrastruktury towarzyszącej (głównie drogi) rozmieszczone będą nieregularnie, na terenie 23 wydzielonych w ewidencji gruntów działek rolnych, o łącznej powierzchni 170,12 ha. Przedsięwzięcie spowoduje trwałe wyłączenie z użytkowania rolniczego (place pod budowę fundamentów, dróg dojazdowych i infrastruktury towarzyszącej) gruntów o max. powierzchni 3 ha, co stanowi poniżej 2 % powierzchni działek, w których granicach realizowane będzie przedsięwzięcie. Oszacowana metodami GIS ogólna powierzchnia terenu, w granicach którego położone są działki realizacji inwestycji wynosi ok. 450 ha (do oszacowania powierzchni przyjęto wielobok obejmujący wszystkie działki stanowiące miejsca posadowienia wież, dróg dojazdowych i infrastruktury towarzyszącej oraz działki sąsiednie). Wszystkie projektowane wieże elektrowni wiatrowych zlokalizowane zostaną na nieogrodzonych wydzieleniach działek. W bezpośrednim sąsiedztwie wież, w odległości około 15 m do podstawy wieży, możliwe będzie prowadzenie dotychczasowej działalności rolniczej. Powierzchnia fundamentów pojedynczej elektrowni wiatrowej wyniesie od ok. 500 m2, łączna powierzchnia zajmowana przez fundamenty planowanych wież wyniesie maks. 0,6 ha. Drogi dojazdowe poprowadzone zostaną, w większości, po istniejących drogach (asfaltowych i gruntowych), z których część zostanie zmodernizowana i przystosowana. 7. Rodzaj technologii, w tym opis sposobu realizacji inwestycji Zespół elektrowni wiatrowych będzie się składać z 12 turbin Nordex typ N 100 o mocy maksymalnie do 2,5 MW każda (łączna moc zespołu – 30 MW). Energia wytworzona w każdej elektrowni wiatrowej będzie przesyłana kablami podziemnymi do Głównego Punktu Zasilania (GPZ) i dalej linią napowietrzną do sieci. Turbiny osadzone zostaną na wieżach o wysokości 100 m, pojedyncza łopata wirnika będzie miała długość ok. 49 m. Wieże elektrowni zakotwione zostaną w gruncie fundamentami o poziomym rzucie kołowym. CDM Sp. z o.o. 7 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). Powierzchnia fundamentów pojedynczej wieży elektrowni wyniesie ok. 500 m2, a wraz ze strefą ochronną zajmować będzie ok.700 m2. W ramach planowanego przedsięwzięcia projektowana jest także budowa utwardzonych dróg dojazdowych (o szerokości ok. 4 m) do każdej z 12 wież elektrowni. Równolegle z budową dróg prowadzone będą prace związane z budową stacji transformatorowej oraz układaniem kabli podziemnych – wewnętrznych połączeń między turbinami linią kablową o napięciu znamionowym 30 kV (o długości ok. 9 359 km, głębokości ułożenia kabla ok. 1 m p.p.g. względem punktu zerowego nawierzchni). Wszystkie turbiny będą pracować na szyny 30 kV wewnętrznej stacji 110/30 kV, skąd za pośrednictwem jednostki transformatorowej o mocy 31,5 MVA oraz odcinka napowietrznej linii 110 kV, energia pochodząca z farmy wiatrowej Damasławek zostanie wprowadzona do systemu. Jednocześnie powstanie także niewielki budynek socjalny na potrzeby pracowników zapewniających obsługę techniczną i serwisową inwestycji. Łączny czas realizacji inwestycji wyniesie ok 12 miesięcy. Dane techniczne projektowanych elektrowni wiatrowych – turbiny firmy Nordex typ N 100: Nominalna moc wyjściowa: 2500 kW Napięcie nominalne: 660 V Średnica: 99,8 m Powierzchnia omiatana: 7 823 m2 Liczba łopat: 3 System hamulcowy: trzy niezależne systemy hamulcowe dla każdej z łopat, hamulec tarczowy Wysokość piasty: 100 m Generator: asynchroniczny z częściowym konwerterem częstotliwości Startowa prędkość wiatru: 3 m/s Nominalna prędkość wiatru: 12,5 m/s Wyłączeniowa prędkość wiatru: 20 m/s 8. Informacja o rozpatrywanych wariantach przedsięwzięcia W trakcie przedrealizacyjnych analiz wykonanych przez inwestora na potrzeby przygotowania projektu niniejszej inwestycji polegającej na budowie zespołu elektrowni wiatrowych, rozpatrywanych było kilka alternatywnych lokalizacji na terenie Polski. W wyniku prac wstępnych uwzględniających m.in.: ― wpływ inwestycji na otoczenie przyrodnicze, ― dostępność terenu, ― możliwość przyłączenia do sieci przesyłowej, CDM Sp. z o.o. 8 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). ― warunki meteorologiczne warunkujące opłacalność realizacji inwestycji związanych z wykorzystaniem siły wiatru do produkcji energii elektrycznej, wytypowano do dalszej realizacji inwestycji obszar zlokalizowano na terenie gminy Damasławek. Prowadzone w dalszej części prac analizy, tj. symulacje pracy i usytuowania poszczególnych turbin zespołu elektrowni wiatrowych (uwzględniające w szczególności warianty położenia poszczególnych turbin), pozwoliły zidentyfikować, jako najkorzystniejsze z punktu widzenia efektywności pracy oraz oddziaływań na środowisko zlokalizowanie 12 turbin wiatrowych w obrębie działek wymienionych w tabeli nr 1. niniejszego opracowania. 9. Przewidywane ilości wykorzystywanej wody i innych wykorzystywanych surowców, materiałów, paliw i energii Największe zużycie materiałów konstrukcyjnych pojawia się w fazie budowy. W przeliczeniu na 1 elektrownię wiatrową zużycie betonu do konstrukcji fundamentów szacuje się na około 1200-1400 ton, zużycie stali zbrojeniowej wynosi od 40 do 100 ton. W fundamentach zatapiane będą kotwiące pierścienie stalowe o średnicy max. 8 m i wadze 30 t. Elementy konstrukcyjne pojedynczej elektrowni ważą około 310 ton (gondola wraz z turbiną ok. 65-70 ton, rotor z 3 płatami śmigieł (ok. 6 ton każde) o łącznej wadze około 40 ton, wieża z segmentów stalowych o łącznej wysokości 100 m i o wadze około 200 ton). Łopaty śmigła – poza częścią łączeniową – wykonane będą z organicznego kompozytu matrycowego usztywnionego włóknem szklanym. Zapotrzebowanie na materiały konstrukcyjne (piasek stabilizowany cementem, podsypka piaskowo-cementowa, żwir, beton cementowy, kruszywo łamane, tłuczeń kamienny itp.) do budowy lub modernizacji dróg dojazdowych będzie mogło być oszacowane na etapie prac projektowych. Na etapie eksploatacji zespołu elektrowni wiatrowych występuje jedynie, w sytuacji braku wiatru, zapotrzebowanie na energię elektryczną. Zapotrzebowanie mocy obejmuje silnik azymutowania, sterownik, oświetlenie, pompę hydrauliczną i wynosi około 10 kW/turbinę. Roczne zapotrzebowanie na energię w miejscu ustawienia ze średnią prędkością wiatru, wynosi od 15000 do 25000 kWh/a/ 1 turbinę. Dodatkowo występować będzie zapotrzebowanie na wodę do celów socjalnych. 10. Rodzaje i przewidywane ilości wprowadzanych do środowiska substancji lub energii przy zastosowaniu rozwiązań chroniących środowisko. W okresie budowy projektowanego zespołu elektrowni wiatrowych występować będą ograniczone emisje zanieczyszczeń do powietrza oraz emisje hałasu. Ich głównym źródłem będą maszyny budowlane oraz wykorzystywane w trakcie prac budowlanych (w celu przemieszczania mas ziemnych, piasku i cementu) środki transportu powodujące unos pyłów. Uciążliwości te występować będą jedynie w porze dziennej. Na etapie eksploatacji, poszczególne elektrownie wiatrowe powodować będą wyłącznie emisję hałasu do środowiska oraz zmiany w krajobrazie. CDM Sp. z o.o. 9 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). Biorąc pod uwagę odległość projektowanych turbin od obszarów chronionych akustycznie w otoczeniu inwestycji oraz przyjęte, niezbędne rozwiązania chroniące środowisko, można uznać, iż zarówno w fazie budowy elektrowni, jak i na etapie jej eksploatacji w porze dziennej i w porze nocnej turbiny elektrowni nie będą powodować przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu emitowanego do środowiska. Eksploatacja elektrowni wiatrowych nie będzie powodować innych emisji substancji lub/i energii do środowiska, tj. emisji zanieczyszczeń do powietrza, zrzutów ścieków do wód powierzchniowych i podziemnych, do gruntów, a także istotnego wzrostu poziomu pola elektromagnetycznego. Bieżąca eksploatacja zespołu elektrowni wiatrowych nie będzie wiązała się z wytwarzaniem odpadów z instalacji. Niewielkie ilości powstających odpadów będą miały jedynie charakter komunalny. Odpady pochodzące z wykonywanych prac konserwatorskich będą odbierane przez firmę prowadzącą serwis urządzeń elektrowni, a następnie wywożone z terenu inwestycji przez firmę posiadającą niezbędne uprawnienia i zagospodarowane zgodnie z prawem. W ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat nie przewiduje się likwidacji projektowanego przedsięwzięcia. Przyjmuje się, że uciążliwość przedsięwzięcia w trakcie likwidacji będzie polegała przede wszystkim na demontażu i transporcie elementów znajdujących się na powierzchni ziemi, elementy podziemne (kotwy) zostaną pozostawione w gruncie. 11. Rozwiązania chroniące środowisko 11.1. Podstawowe rozwiązania chroniące środowisko przed skutkami emisji w czasie budowy: Emisja zanieczyszczeń pyłowo-gazowych do powietrza W celu ograniczenia uciążliwości powstających w fazie budowy – emisji zanieczyszczeń pyłowo-gazowych do powietrza – przewiduje się przeprowadzenie następujących działań: ― drogi dojazdowe będą utrzymywane w stanie ograniczającym pylenie, ― minimalizowanie emisji spalin z maszyn budowlanych i samochodów ciężarowych następować będzie poprzez wyłączanie silników w trakcie postoju, bądź załadunku maszyny, ― materiały sypkie będą transportowane wywrotkami wyposażonymi w opończe ograniczające pylenie, a w przypadku transportowania ziemi i gleby stosowane będzie zraszanie. Hałas W celu ograniczenia emisji hałasu do środowiska w trakcie realizacji inwestycji zastosowane zostaną następujące zabezpieczenia: ― wykonywanie prac budowlanych następować będzie wyłącznie w porze dziennej, ― właściwa organizacja czasu pracy pozwoli na wyeliminowanie oczekiwania w kolejce oraz długich postojów samochodów dostarczających materiały budowlane, ― zwrócona zostanie szczególna uwaga na jakość i stan techniczny sprzętu i maszyn używanych do robót. CDM Sp. z o.o. 10 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). Odpady W celu ograniczenia uciążliwości gospodarki odpadami w fazie budowy proponuje się przeprowadzenie następujących działań: ― wyznaczenie miejsc gromadzenia odpadów powstających w czasie wykopów i budowy oraz odpadów typu komunalnego, ― składowanie odpadów w sposób selektywny, ― sukcesywne usuwane odpadów budowlanych z wykopów oraz okresowe wywożenie odpadów komunalnych. Sposób postępowania z odpadami Inwestor ustali bezpośrednio z Wykonawcą. 11.2. Podstawowe rozwiązania chroniące środowisko przed skutkami emisji w czasie eksploatacji: W celu ograniczenia uciążliwości generowanych przez zespół elektrowni wiatrowych, przewiduje się zastosowanie technologii III generacji elektrowni wiatrowych, w której projektanci położyli szczególny nacisk na ograniczenie hałasu, jako czynnika powodującego straty energii oraz uciążliwość w środowisku. Elektrownie wiatrowe, jako instalacje wytwarzające „zieloną energię”, w rozliczeniu globalnym powodują ograniczenie zużycia zasobów nieodnawialnych. Same w sobie stanowią rozwiązanie chroniące środowisko, jako alternatywę dla produkcji energii elektryczne ze źródeł konwencjonalnych. 12. Informacja o możliwości wystąpienia trans-granicznego oddziaływania inwestycji na środowisko. Biorąc pod uwagę, iż podstawowym oddziaływaniem zespołu elektrowni wiatrowych na otoczenie jest emisja hałasu, ze względu na zlokalizowanie inwestycji w centralnej części Polski, nie ma możliwości wystąpienia bezpośredniego oddziaływania obiektu na tereny leżące poza granicami państwa. W kategorii oddziaływań pośrednich farm wiatrowych należy wziąć pod uwagę potencjalną możliwość wystąpienia ograniczonego wpływu na położone w sąsiedztwie tego typu obiektów tzw. korytarze ekologiczne, co przejawiać się może w pewnych korektach tras migracji ptaków wędrownych (w tym gatunków chronionych). Biorąc jednak pod uwagę, odległość terenu inwestycji od korytarz migracyjny o znaczeniu międzynarodowym, oddziaływanie to można uznać za pomijalne. Dodatkowo, w celu potwierdzenia, że planowany do realizacji zespół elektrowni wiatrowych nie leży w obrębie istotnych, międzynarodowych lub krajowych korytarzy migracyjnych awifauny, prowadzony jest systematyczny, roczny monitoring ornitologiczny obejmujący identyfikację i inwentaryzację gatunków ptaków występujących w rejonie planowanej inwestycji oraz oszacowanie skali wykorzystywania przestrzeni powietrznej w trakcie masowych migracji ptasich (przelotów wiosennych i jesiennych). CDM Sp. z o.o. 11 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). 13. Informacja o obszarach podlegających ochronie, występujących w otoczeniu planowanego przedsięwzięcia Potencjalny wpływ jaki wywierać może projektowana inwestycja – zespół 12-tu elektrowni wiatrowych – na obszary cenne przyrodniczo, w tym obszary chronione, zależy przede wszystkim od przedmiotu ochrony, dla którego dany obszar został powołany, a także od odległości jaka dzieli te obszary od terenu inwestycji. Biorąc pod uwagę możliwe oddziaływania i drogi narażenia można przyjąć, że wpływ na rośliny ogranicza się tylko do bezpośredniego sąsiedztwa elektrowni i występuje praktycznie wyłącznie podczas prac konstrukcyjnych, konserwatorskich i rozbiórkowych. Oznacza to, że projektowana inwestycja nie będzie w praktyce wywierać żadnego wpływu na chronione gatunki flory znajdujące się w obrębie położonych w jej bliższym i dalszym sąsiedztwie obszarów ochrony gatunków i siedlisk. Ryzyko wystąpienia niekorzystnych oddziaływań rośnie w odniesieniu do chronionych gatunków fauny, w tym zwłaszcza ptaków, których terytorium bytowania i żerowania jest z reguły znacznie większe niż sam teren gniazdowania. Dodatkowo, należy także rozważać możliwość przebiegu ponad obszarem projektowanej inwestycji tras przelotów ptaków wędrownych – tzw. korytarzy ekologicznych (migracyjnych). Z uwagi na sposób przemieszczania się, awifauna jest najbardziej narażona na niebezpieczeństwo ze strony obracających się łopat turbiny elektrowni wiatrowej. Oddziaływanie na gatunki fauny naziemnej można uznać za pomijalne. Biorąc pod uwagę wyniki analiz przestrzennych, uwzględniających położenie znanych obszarów ochrony i bytowania ptaków objętych ochrona gatunkową, można stwierdzić, że ryzyko wystąpienia znaczącego oddziaływania w przypadku przedmiotowej farmy wiatrowej jest niskie. Należy przy tym podkreślić, że położenie miejsc realizacji inwestycji w rejonie obszarów chronionych, w tym obszarów Natura 2000, zwiększa wprawdzie prawdopodobieństwo wystąpienia oddziaływań na przedmiot i cele ochrony, dla których dany obszar został wyznaczony, niemniej jednak nie przesądza o ich wystąpieniu, ani też nie oznacza, że ewentualne oddziaływania będą pogarszać stan siedliska w rozumieniu art. 1.pkt.e Dyrektywy Siedliskowej8, czy mieć wymiar znaczący w rozumieniu art. 33 ustawy o ochronie przyrody9. Założenia takie zostały jednak przyjęte jako jedyne możliwe do zastosowania na tym etapie oceny skutków środowiskowych. Poniżej wymieniono najważniejsze obszary, które należy rozważać w aspekcie potencjalnego wpływu na ich funkcjonowanie i integralność. Ostateczna ocena bezpośredniego wpływu inwestycji na gatunki awifauny możliwa będzie dopiero po zakończeniu, prowadzonego przez inwestora, kompleksowego monitoringu ornitologicznego, który jednoznacznie 8 Stan ochrony siedliska przyrodniczego oznacza sumę oddziaływań na siedlisko przyrodnicze oraz na jego typowe gatunki, które mogą mieć wpływ na jego długofalowe naturalne rozmieszczenie, strukturę i funkcje oraz na długoterminowe przetrwanie jego typowych gatunków w obrębie terytorium, o którym mowa w art. 2. Stan ochrony siedliska przyrodniczego zostanie uznany za „właściwy”, jeśli: — jego naturalny zasięg i obszary mieszczące się w obrębie tego zasięgu są stałe lub się powiększają, — szczególna struktura i funkcje konieczne do jego długotrwałego zachowania istnieją i prawdopodobnie będą istnieć w dającej się przewidzieć przyszłości, oraz — stan ochrony jego typowych gatunków jest właściwy. 9 Zabrania się, z zastrzeżeniem art. 34 ustawy o ochronie przyrody, podejmowania działań mogących, osobno lub w połączeniu z innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególności: 1) pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków […], dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000 lub 2) wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, lub 3) pogorszyć integralność obszaru Natura 2000 lub jego powiązania z innymi obszarami. CDM Sp. z o.o. 12 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). da odpowiedź co do rodzajów i liczebności gatunków ptaków występujących w sąsiedztwie planowanej inwestycji. oraz pozwoli na oszacowanie skali wykorzystywania przestrzeni powietrznej ponad terenem przyszłej farmy wiatrowej. 13.1. Obszary chronione na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.o ochronie przyrody istniejące w otoczeniu projektowanej inwestycji Zgodnie z zapisami art. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody [Dz.U. 2004 Nr 92, poz. 880 z późn. zm.], ustawową ochroną objęte są następujące formy ochrony przyrody: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000, pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe oraz ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów. Z uwagi na rodzaj oddziaływań na środowisko przyrodnicze, jakie mogą być generowane przez inwestycje związane z budową zespołów elektrowni wiatrowych, ryzyko wystąpienia potencjalnej presji na cenne gatunki flory i fauny, maleje wraz ze wzrostem odległości od inwestycji. W związku z powyższym, przeprowadzono analizę występujących w bliższym i dalszym otoczeniu inwestycji obszarów cennych przyrodniczo, w zależności od odległości dzielącej dany obszar od planowanej inwestycji. Na potrzeby analizy ryzyka przygotowano odpowiednią mapę (poniższy rysunek stanowi jedynie jej wizualizację, zaś mapę w przyjętej skali 1:200 000 zawiera załącznik 2 do niniejszego opracowania). Rysunek 2. Lokalizacja zespołu elektrowni wiatrowych na tle obszarów chronionych (źródło: CDM Sp. z o.o.). CDM Sp. z o.o. 13 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). Na mapie zaznaczono obszar planowanego posadowienia turbin wiatrowych w ramach projektowanego zespołu elektrowni (pola w centrum obrazu), określając tym samym strefę najwyższego ryzyka środowiskowego. Ponadto wyznaczono, w równej odległości od granic inwestycji, strefy: 5, 10, 20 i powyżej 20-stu km, charakteryzujące obszary o zróżnicowanym ryzyku wystąpienia potencjalnego oddziaływania inwestycji na środowisko: ― strefy bezpośredniego, najwyższego ryzyka środowiskowego – obszaru projektowanej inwestycji wraz z tzw. strefą płoszenia wyznaczaną w odniesieniu do awifauny (przyjmowaną w terenie otwartym w odległości 800 – 1 000 m od granicy inwestycji); ― strefy wysokiego ryzyka środowiskowego – w odległości do 5 km; ― strefy podwyższonego ryzyka środowiskowego – w odległości od 5 do 10 km; ― strefy umiarkowanego ryzyka środowiskowego – w odległości od 10 do 20 km; ― strefy małego ryzyka – w odległości powyżej 20 km. Planowana inwestycja, jak każda inna inwestycja budowlana, w sposób bezpośredni najintensywniej będzie oddziaływać na stan siedlisk oraz liczebność i stan gatunków flory i fauny naziemnej występujących w bezpośrednim rejonie prowadzonych prac budowlanych. Maksymalny zasięg tego typu oddziaływań obejmuje z reguły strefę w promieniu nie przekraczającym 100 m, wytyczna wokół miejsc posadowienia wież i/lub prowadzenia prac konstrukcyjnych. Dodatkowo, głownie w odniesieniu do awifauny, można wyznaczyć tzw. strefę płoszenia (w związku z oddziaływaniami akustycznymi i ruchem ludzi, pojazdów, oraz turbin), której promień w terenie otwartym przyjmuje się z reguły jako ok. 800 – 1 000 m. Teren ten, również w fazie eksploatacji, można określić jako strefę najwyższego ryzyka dla awifauny. Niemniej jednak z uwagi na rolnicze wykorzystanie terenów, na których przewidywane jest posadowienie wież elektrowni oraz infrastruktury towarzyszącej, ryzyko wystąpienia negatywnego oddziaływania na gatunki chronione w tej strefie będzie ograniczone. Obszary Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000, będące również obszarami chronionymi na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody [Dz.U. 2004 Nr 92, poz. 880 z późn. zm.], jako obszary traktowane priorytetowo przez Unię Europejską zostały opisane oddzielnie, w następnym podrozdziale. W przypadku przedmiotowej inwestycji, w strefie wysokiego ryzyka (do 5 km) wystąpienia negatywnych oddziaływań inwestycji na zwierzęta, w tym awifaunę, nie występują obszary chronione na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody [Dz.U. 2004 Nr 92, poz. 880 z późn. zm.]. Na granicy tej strefy w kierunku zachodnim od inwestycji przebiega granica Obszaru Chronionego Krajobrazu (OChK) Dolina Wełny i Rynna Gołaniecko – Wągrowiecka. W strefie podwyższonego ryzyka (od 5 do 10 km) wystąpienia negatywnych oddziaływań inwestycji na zwierzęta, w rozumieniu ww. ustawy znajdują się: ― na zachód od inwestycji – OChK Dolina Wełny i Rynna Gołaniecko – Wągrowiecka; ― na wschód od inwestycji – na granicy strefy rozpoczyna się OChK Jezior Rogowskich. CDM Sp. z o.o. 14 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). W strefie umiarkowanego ryzyka, w odległości od 10 km do 20 km od projektowanej inwestycji występują: ― na zachód – ww. OChK Dolina Wełny i Rynna Gołaniecko – Wągrowiecka, wraz ze zlokalizowanym na jego terenie Rezerwatem Dębina; ― na wschód (po południowy-wschód) – ww. OChK Jezior Rogowskich, wraz ze zlokalizowanym na jego terenie Rezerwatem Mięcierzyn; ― na wschód – OChK Jezior Żnińskich; ― na północny-wschód – OChK Jezior Żędowskich. Na południe od inwestycji, na granicy strefy, rozpoczyna się teren Lednickiego Parku Krajobrazowego. Ponadto, w odległości od 20 do 30 km (w strefie małego ryzyka środowiskowego), na południowy-zachód od projektowanej inwestycji występuje Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka wraz z otuliną. Poniżej szczegółowo opisano zidentyfikowane obszary przyrodniczo cenne10, które uznano za istotne w kontekście oceny oddziaływania na środowisko projektowanego zespołu elektrowni wiatrowych. Występują one głównie w obrębie strefy umiarkowanego ryzyka środowiskowego, w odległości od 10 do 20 km od granic rejonu realizacji inwestycji. Obszary, w stosunku do których potencjalną możliwość oddziaływania planowanej inwestycji (ze względu na odległość, przedmiot ochrony oraz skalę penetracji zwierząt) uznano za pomijalną, zostały opisane skrótowo. OChK Dolina Wełny i Rynna Gołaniecko – Wągrowiecka województwo: powiat: powierzchnia: rezerwaty na terenie OChK: pozycja w sieci ECONET-PL rok utworzenia: akt prawny: wielkopolskie wągrowiecki, obornicki 22 640 ha 1 [bd] 1989 Uchw. Nr IX/56/89 WRN w Pile OChK wyznaczony został na podstawie uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Pile, z dnia 31 maja 1989 r. w celu ochrony doliny rzeki Wełny i rynny gołaniecko-wągrowieckiej. Charakterystyczne dla obszaru są malownicze krajobrazy dolin rzecznych, rynien i jezior polodowcowych, a także meandrów i przełomów rzeki Wełny i innych rzek. Wpływ na granice tego terenu miał przebieg rzeki Wełny i Strugi Gołanieckiej. Ciekom wodnym tego obszaru towarzyszy półnaturalna szata roślinna. Zachowały się piękne fragmenty lasów liściastych, m.in. rezerwat „Dębina”, który jest fragmentem naturalnego lasu dębowo-grabowego ze starymi dębami. Obszar chronionego krajobrazu swym zasięgiem obejmuje duży fragment gminy Wągrowiec, Gołańcz, Rogoźno i Ryczywół. Rezerwat Dębina województwo: powiat: gmina: wielkopolskie wągrowiecki Wągrowiec 10 tabele z podstawowymi danymi dla każdego, opisywanego obszaru chronionego przygotowano na podstawie dostępnych danych źródłowych (m.in. strony internetowe, opracowanie Ochrona polskiej przyrody CDM Sp. z o.o. 15 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). typ rezerwatu: rodzaj ochrony: powierzchnia: przedmiot ochrony: pozycja w sieci ECONET-PL rok utworzenia: akt prawny: leśny częściowa 31.07 ha Wyjątkowo okazały grąd z licznymi pomnikowymi dębami, w częsci grąd niski oraz łęg. W rezerwacie gniazdują chronione gat. ptaków, m.in. czapla siwa, kania czarna i dzięcioł czarny. Krajowy korytarz ekologiczny Wełny 1957 Zarządz. MLiPD z 30.04.1957; MP. 44/1957, poz. 277 Rezerwat „Dębina” to kompleks lasu dębowo-grabowego z blisko 300 letnimi dębami. Na obszarze rezerwatu znajdują się również siedliska rzadko występujących ptaków11. OChK Jezior Rogowskich województwo: powiat: powierzchnia: pozycja w sieci ECONET-PL rok utworzenia: akt prawny: kujawsko-pomorskie żniński 1700 ha [bd] 1991 Roz. Woj. Bydgoskiego Nr 9/1991 z 14.06.1991 OChK obejmuje ochroną jeziora polodowcowe odwadniane przez rzekę Wełnę i jej niewielkie dopływy w rejonie Rogowa Żnińskiego. W obrębie OChK występują następujące jeziora: Lubieckie (pow. ok. 50 ha), Zioło (pow. 292 ha i ok. 9 m gł.), Rogowskie (pow. 353 ha i 20 m gł.), Tonowskie (pow. 183 ha i 15 m gł.), Wolskie (pow. ok. 180 ha i 28 m gł.), Kaczkowskie (pow. ok. 32 ha i 16 m gł.), Grochowiskie (pow. 20 ha), Reckie (pow. ok. 20 ha), Niedźwiady (pow. ok. 20 ha), Kołdrąbskie (pow. ok. 80 ha i 30 m gł.), Żernickie (pow. 13 ha i 3 m gł.)12. Rezerwat Mięcierzyn województwo: powiat: gmina: typ rezerwatu: rodzaj ochrony: powierzchnia: przedmiot ochrony: pozycja w sieci ECONET-PL rok utworzenia: akt prawny: kujawsko-pomorskie żniński Rogowo leśny częściowa 53.24 ha Fragment buczyny niżowej na siedlisku niewapiennym Krajowy korytarz ekologiczny Wełny 1996 Zarządz. MOŚZNiL z 14.06.1996; MP. 37/1996, poz. 374 OChK Jezior Żnińskich województwo: powiat: powierzchnia: pozycja w sieci ECONET-PL rok utworzenia: akt prawny: 11 12 kujawsko-pomorskie żniński 9017 ha [bd] 1991 Roz. Woj. Bydgoskiego Nr 9/1991 z 14.06.1991 źródło: http://www.gminawagrowiec.pl/Nasza-Gmina/Po%C5%82ozenie.aspx na podstawie: http://paluki.tygodnik.pl/content/view/527/332/ CDM Sp. z o.o. 16 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). OChK obejmuje przede wszystkim ochronę jezior położonych w rynnie jeziornej polodowcowej – żnińskiej i barcińskiej oraz ich strefy krawędziowe z przyległymi lasami. W rynnie jezior żnińskich (odwadnianej przez rzekę Gąsawkę) położone są następujące jeziora: Głęboczek (pow. 9ha), Bełka (pow. 3 ha), Oćwieckie (pow. 155 ha i max. 50 m gł.), Gąsawskie (pow. 108 ha i max. 10 m gł.), Godawskie (pow. 31 ha i max 7,5 m gł.), Biskupińskie (pow. 120 ha i max. 14 m gł.), Skrzynka (pow. ok. 30 ha i max. 7 m gł.), Weneckie (pow. 151 ha i max. 18 m gł.), Skarbienickie (pow. 75 ha i max. 10 m gł.), Małe Żnińskie (pow. 165 ha i max. ok. 6 m gł.), Duże Żnińskie (pow. 458 ha i max. 27 m gł.). W rynnie jezior barcińskich (odwadnianych przez niewielką Strugę Foluską) położone są następujące jeziora: Chomiąskie (pow. 99 ha i max. 44 gł.), Grzmiące (pow. 15 ha), Foluskie (pow. 66 ha i max. 32 m gł.), Pniewskie (pow. 25 ha), Ostrowieckie (pow. 208 ha i max. 32 m gł.), Kierzkowskie (pow. 79 ha i max. 22 m gł.), Wolickie (pow. 240 ha i max. 14 m gł.). Na zboczach jezior Ostrowieckiego i Kierzkowskiego istnieją rezerwaty przyrody roślinności stepowej13. OChK Jezior Żędowskich województwo: powiat: powierzchnia: pozycja w sieci ECONET-PL rok utworzenia: akt prawny: kujawsko-pomorskie nakielski, żniński 1000 ha [bd] 1991 Roz. Woj. Bydgoskiego Nr 9/1991 z 14.06.1991 Rynna jezior żędowskich (odwadniana przez rzekę Gąsawkę i jej niewielki dopływ) jest przedłużeniem opisanej powyżej rynny jeziornej żnińskiej. W rynnie tej położone są następujące jeziora: Dobrylewskie (pow. 54 ha i max. 8 m gł.), Sobiejuskie (pow. 122 ha i max. 16 m gł.), Żędowskie (pow. 68 ha i max. 25 m gł.), Wąsoskie (pow. 53 ha i max. 26 m gł.), Skrzynka (pow. 20 ha) i Gąbińskie (pow. 53 ha)14. Lednicki Park Krajobrazowy kategoria IUCN: województwo: powiat: powierzchnia łączna: liczba pomników przyrody: rezerwaty w otulinie: liczba pomników przyrody: pozycja w sieci ECONET-PL CORINE-NATURA2000: opis obiektu: adres dyrekcji / zarządu: 13 14 V wielkopolskie gnieźnieński, poznański 7652 ha (w tym: lasy: 8,93%, użytki rolne: 79,50%, wody: 6,22%) [bd] n.d. [bd] Krajowy obszar węzłowy Pojezierza Gnieźnieńskiego nie Krajobraz parku noszący cechy rzeźby polodowcowej jest bardziej zróżnicowany tylko w pn. części. Teren parku zdominowało rolnictwo. Obiekt utworzono dla ochrony historycznych walorów jez. Lednickiego i jego otoczenia (kilkaset wybitnej wartości zabytków i stanowisk archeologicznych) związanych z początkami państwa polskiego. ZPK, 61-713 Poznań, Al. Niepodległości 16/18 na podstawie: http://paluki.tygodnik.pl/content/view/527/332/ na podstawie: http://paluki.tygodnik.pl/content/view/527/332/ CDM Sp. z o.o. 17 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). należy do: powiązania przez otuliny lub OChK: rok utworzenia: akt prawny: Zespół PK Województwa Wielkopolskiego nie ma 1988 Uchwała Nr XXVI/205/88 z dn. 26.05.1988 r. WRN w Poznaniu Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka województwo: powiat: powierzchnia łączna: rezerwaty w parku: nazwy rezerwatów: liczba pomników przyrody: rezerwaty w otulinie: liczba pomników przyrody: pozycja w sieci ECONET-PL CORINE-NATURA2000: opis obiektu: adres dyrekcji / zarządu: należy do: powiązania przez otuliny lub OChK: rok utworzenia: akt prawny: wielkopolskie poznański, wągrowiecki, gnieźnieński 9981 ha (w tym: lasy: 16,75%, użytki rolne: 1,23%, wody: 0,61%) 5 (pow. łączna: 60,2 ha) Jezioro Czarne, Las Mieszany w Nadleśnictwie Łopuchówko, Klasztorne Modrzewie koło Dąbrówki Kościelnej, Żywiec Dziewięciolistny, Jezioro Pławno [bd] 0 [bd] Krajowy obszar węzłowy Pojezierza Gnieźnieńskiego 210,218 Pagórkowaty krajobraz parku, ukształtowany podczas plejstoceńskich zlodowaceń, cechuje się deniwelacjami sięgającymi 80 m oraz występowaniem wzgórz morenowych i dolin rynnowych wypełnionych jeziorami (15). Lasy pokrywające większą część parku należą do największych i najlepiej zachowanych w środkowej Wielkopolsce. Wśród 12 typów zbiorowisk leśnych dominują bory sosnowe. Ciekawa flora i fauna. Ważny teren turystyczny i rekreacyjny z uwagi na sąsiedztwo Poznania z którym park graniczy. ZPK, 61-713 Poznań, Al. Niepodległości 16/18 Zespół PK Województwa Wielkopolskiego PK Promno 1993 Rozporz. Nr 5/93 z dn. 20.09.1993 r. Woj. Poznańskiego. 13.2. Obszary chronione w ramach Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 istniejące w otoczeniu projektowanej inwestycji Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jest systemem ochrony zagrożonych składników różnorodności biologicznej kontynentu europejskiego, wdrażanym od 1992 r. w sposób spójny pod względem metodycznym i organizacyjnym na terytorium wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Celem utworzenia sieci Natura 2000 jest zachowanie zarówno zagrożonych wyginięciem siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt w skali Europy, ale też typowych, wciąż jeszcze powszechnie występujących siedlisk przyrodniczych, charakterystycznych dla 9 regionów biogeograficznych (tj. alpejskiego, atlantyckiego, borealnego, kontynentalnego, panońskiego, makaronezyjskiego, śródziemnomorskiego, stepowego i czarnomorskiego). W Polsce występują dwa regiony: kontynentalny (96 % powierzchni kraju) i alpejski (4 % powierzchni kraju). Dla każdego kraju określa się listę referencyjną siedlisk przyrodniczych i gatunków, dla których należy utworzyć obszary Natura 2000 w podziale na regiony biogeograficzne. CDM Sp. z o.o. 18 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). Podstawą wyznaczania obszarów Natura 2000 są jedynie kryteria naukowe. Podstawą prawną tworzenia sieci Natura 2000 jest dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikich ptaków i dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, które zostały transponowane do polskiego prawa, głównie do ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Sieć Natura 2000 tworzą dwa typy obszarów: ― obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO), ― specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO). W celu oceny wpływu planowanej inwestycji na obszary europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000, zgodnie z przyjętym przez Komisję Europejską stanowiskiem, potwierdzonym orzeczeniami Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w trakcie analizy wzięto pod uwagę wszystkie obszary istotne z punktu widzenia kryteriów określonych w Dyrektywie Siedliskowej oraz Dyrektywie Ptasiej. Nadmienić należy, iż oprócz oficjalnego dokumentu rządowego zgłaszającego do Komisji Europejskiej listę proponowanych obszarów, funkcjonuje także tzw. Shadow List – dokument przygotowany przez organizacje pozarządowe pt. „Propozycja optymalnej sieci obszarów Natura 2000 w Polsce – Shadow List”, obejmująca zarówno obszary siedliskowe, jak i ptasie, które nie zostały uwzględnione w propozycji rządowej. Zgodnie z tzw. „zasadą ostrożności” (precautionary principle) wynikającą z Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, wszystkie obszary spełniające wyżej wspomniane kryteria (znajdujące się zarówno na liście rządowej, jak i na „Shadow List”) są objęte specjalną ochroną do czasu zatwierdzenia przez Komisję Europejską ostatecznej listy krajowej. Należy wyraźnie zaznaczyć, że oddziaływanie planowanej inwestycji na środowisko i jego elementy będzie zdecydowanie maleć, wraz ze zwiększaniem się odległości terenu chronionego od inwestycji. Dlatego też, w przeprowadzonej analizie zastosowano podział obszarów Natura 2000 z uwagi na ich odległość od planowanej lokalizacji elektrowni wiatrowych. Największe prawdopodobieństwo oddziaływania inwestycji na tereny chronione rozpatrywać należy w odniesieniu do obszarów ochrony i siedlisk awifauny oraz nietoperzy położonych w odległości do około 10 km. Jednocześnie potencjalny, większy wpływ istnieć będzie w przypadku, gdy na danym obszarze chronionym występować będą objęte ochroną gatunki zwierząt latających, niż w sytuacji, gdy przedmiotem ochrony będą gatunki flory lub fauny nielatającej. W otoczeniu projektowanej inwestycji, w strefie wysokiego (do 5 km) oraz w strefie podwyższonego (do 10 km) ryzyka wystąpienia negatywnych oddziaływań inwestycji na obiekty przyrody nie występują żadne obszary chronione, w tym także obszary Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. W strefie umiarkowanego ryzyka środowiskowego (zasięg strefy od 10 do 20 km) ok. 18 km na południe od projektowanej inwestycji zlokalizowany jest Obszar OSO Dolina Małej Wełny pod Kiszkowem. Ponadto, w dalszej odległości od inwestycji – ponad 30-tu km – występują: ― na zachód – Obszar OSO Puszcza Notecka; ― na południowy – zachód – Obszar SOO Biedrusko. CDM Sp. z o.o. 19 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). Poniżej zamieszczono krótki opis obszaru Natura 2000 zidentyfikowanego w strefie umiarkowanego ryzyka środowiskowego (od 10 do 20 km), istotnego z punktu widzenia prowadzonej oceny oddziaływania na środowisko projektowanej inwestycji zespołu elektrowni wiatrowych (z uwagi na odległość, przedmiot ochrony i stopień penetracji zwierząt). Obszar specjalnej ochrony ptaków (OSO) Dolina Małej Wełny pod Kiszkowem Kod: PLB300006 Status: niezatwierdzony Długość geograficzna: E 17 18 00 Szerokość geograficzna: N 52 35 42 Powierzchnia 1252,35 ha Gatunki ptaki: Botaurus stellaris (bąk), Ixobrychus minutus (bączek), Ciconia ciconia (bocian biały), Circaetus gallicus (gadożer), Circus aeruginosus (błotniak stawowy), Porzana porzana (kropiatka), Grus grus (żuraw), Sterna hirundo (rybitwa rzeczna), Chlidonias hybridus (rybitwa białowąsa), Chlidonias niger (rybitwa czarna), Alcedo atthis (zimorodek), Luscinia svecica (podróżniczek), Lanius collurio (gąsiorek), Emberiza hortulana (ortolan); ptaki migrujące: Tachybaptus ruficollis (perkozek), Podiceps cristatus (perkoz dwuczuby), Podiceps grisegena (perkoz rdzawoszyi), Podiceps nigricollis (zausznik), Cygnus olor (łabędź niemy), Anser fabalis (gęś zbożowa), Anser anser (gęgawa), Anas strepera (krakwa), Anas crecca (cyraneczka), Anas querquedula (cyranka), Aythya ferina (głowienka), Aythya fuligula (czernica), Rallus aquaticus (wodnik), Gallinula chloropus (kokoszka), Fulica atra (łyska), Charadrius dubius (sieweczka rzeczna), Tringa totanus (krwawodziób), Larus ridibundus (śmieszka); ssaki: Castor fiber (bóbr europejski), Lutra lutra (wydra) Siedliska: [bd] Obszar obejmuje kilkukilometrowy odcinek doliny Małej Wełny z łąkami, starorzeczami, naturalnymi zbiornikami wodnymi oraz stawami rybnymi. Łąki są corocznie zalewane są wodami roztopowymi. Znaczna ich część jest użytkowana kośnie, część to nieużytki, częściowo zarośnięte przez szuwar trzcinowy. Występujące zbiorniki wodne mają brzegi porośnięte szuwarem i są silnie zeutrofizowane. Znaczną część obszaru zajmują stawy rybne o różnej wielkości lecz tylko część z nich jest obecnie użytkowana gospodarczo, reszta to nieużytki porośnięte szuwarem, miejscami przechodzącym w rozległe łozowiska. Na zbiornikach wodnych zlokalizowane są również wyspy porośnięte murawami. Obszar otaczają tereny wykorzystywane rolniczo. W obrębie OSO występuje co najmniej 13 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 3 gatunki z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej bączka, rybitwy białowąsej, zausznika i kokoszki; w stosunkowo wysokiej liczebności występuje bąk i perkozek. W okresie wędrówki jesiennej w obrębie OSO występuje co najmniej 1% populacji szlaku wędrówkowego, a także gęgawy i gęsi zbożowe; w stosunkowo dużym zagęszczeniu występuje łyska. CDM Sp. z o.o. 20 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). 13.3. Obszary chronione na podstawie Konwencji Ramsarskiej „Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego” z 2 lutego 1971 roku, zwana Konwencją Ramsarską, weszła w życie 21 grudnia 1975 roku. W Polsce została ratyfikowana i obowiązuje od 22 marca 1978 roku. Łącznie w konwencji tej uczestniczą 154 państwa ze wszystkich kontynentów. W załączeniu do tego porozumienia prowadzony jest „Spis obszarów wodnobłotnych o znaczeniu międzynarodowym” – zajmuje się tym, z upoważnienia stron konwencji, Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych (IUCN). Obecnie na terenie Polski wyznaczono 13 obszarów chronionych na mocy tej konwencji. Na obszarze gminy Damasławek, a także w dalszej odległości od projektowanej inwestycji, istotnej z punktu widzenia oceny oddziaływania na środowisko, nie występują obszary chronione na podstawie Konwencji z Ramsar. 13.4. Korytarze ekologiczne Ważnym uwarunkowaniem dla lokalizacji elektrowni wiatrowych jest ich położenie w stosunku do zidentyfikowanych tras przelotów ptaków – tzw. korytarzy ekologicznych, z uwagi na potencjalne zdarzenia polegające na kolizji ptaków z łopatami wirników elektrowni. Zwierzęta (zarówno lądowe jak i latające) przemieszczają się zwykle tzw. korytarzami ekologicznymi. Korytarz ekologiczny to pas roślinności, często przebiegający wzdłuż cieków wodnych, który łączy się z innymi pasami roślinności tworząc sieć, stanowiącą schronienie dla zwierząt i będącą ich szlakiem komunikacyjnym. Korytarzami ekologicznymi są w praktyce najczęściej rzeki i ich doliny, pasma górskie, czy ciągi lasów, zadrzewień i zakrzaczeń (śródpolnych i przydrożnych). Planowana inwestycja zlokalizowana jest na obszarze użytkowanym rolniczo. Nie ma przesłanek, ani dostępnych informacji literaturowych, które pozwalałyby kwalifikować ten obszar do kategorii korytarzy ekologicznych. Ponadto charakterystyka pracy urządzeń (turbiny umieszczone na znacznej wysokości), wyklucza możliwość znaczącego oddziaływania na zwierzynę naziemną, wykorzystującą ewentualne szlaki wędrówki na tym terenie. Warto wskazać, że gatunki żerujące na polach uprawnych (np. sarny polne, dziki, zające, kuropatwy itp), w zdecydowanej większości wykazują zdolności adaptacyjne do zmieniających się warunków presji antropogenicznych. Większą uwagę należy zwrócić na ewentualne występowanie tras migracyjnych i żerowisk gatunków ptaków, szczególnie tych objętych ochroną. Szczegółowe oddziaływanie w tym zakresie będzie możliwe do określenia po zakończeniu trwającego monitoringu ornitologicznego. Najważniejszym zidentyfikowanym korytarzem ekologicznym w sąsiedztwie terenu inwestycji jest korytarz ekologiczny Puszcza Notecka – Puszcza Zielonka, rozciągający się – w stosunku projektowanej farmy wiatrowej – od północnego-zachodu po zachód, południe i dalej na wschód i północny-wschód. Korytarz zlokalizowany jest na bardzo dużym obszarze – w minimalnej odległości ok. 3 km na południe i maksymalnej ponad 30 km na północny-wschód od inwestycji. W większej odległości zidentyfikowano także: ― na południowy-wschód – korytarz ekologiczny Pojezierze krajeńskie – południe; CDM Sp. z o.o. 21 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). ― na północny-zachód – korytarz ekologiczny Wschodnia Dolina Noteci. 14. Podsumowanie Projektowana inwestycja, polega na budowie zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą (połączenia kablowe, GPZ, budynek socjalny, drogi dojazdowe) na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa Rodowiony i Komorowo). Podsumowując wyniki przyrodniczej analizy ryzyka, stwierdzić należy, że: ― obszar planowanej inwestycji zespołu elektrowni wiatrowych nie znajduje się na terenie chronionym/przyrodniczo cennym lub w bezpośrednim sąsiedztwie (otulinie), czy przy granicy takiego obszaru; ― w otoczeniu projektowanej inwestycji, w odległości do 5 km nie występują żadne obszary chronione na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody [Dz.U. 2004 Nr 92, poz. 880 z późn.zm.], w tym także obszary Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000; ― na granicy 5-tego km od inwestycji rozpoczyna się OChK Dolina Wełny i Rynna Gołaniecko – Wągrowiecka; odległość do najbliższego rezerwatu wynosi ponad 26 km (Rezerwat Mięcierzyn), najbliższy obszar Natura 2000 znajduje się ok. 18 km od projektowanej farmy wiatrowej (OSO Dolina Małej Wełny pod Kiszkowem); ― na obszarze gminy Damasławek, a także w dalszej odległości od projektowanej inwestycji, istotnej z punktu widzenia oceny oddziaływania na środowisko, nie występują żadne obszary chronione na podstawie Konwencji z Ramsar; ― inwestycja nie powinna powodować znaczącego negatywnego oddziaływania na zidentyfikowane i opisane obszary chronione znajdujące się w zdefiniowanych strefach podwyższonego i umiarkowanego ryzyka środowiskowego (od 5-10 i 10-20 km), istotnych w kontekście prowadzonej oceny oddziaływania na środowisko projektowanej inwestycji. Nie zidentyfikowano zagrożeń dla dobrego stanu siedlisk zidentyfikowanych, w bliższym i dalszym sąsiedztwie inwestycji, obszarów chronionych (w tym Natura 2000), ani dla celów i funkcji, jakie stanowiły podstawę dla ich ustanowienia. Tereny potencjalnie wrażliwe zostały zidentyfikowane i opisane. Z uwagi na potencjalną możliwość wystąpienia ryzyka kolizji turbin elektrowni wiatrowych z przelatującą awifauną (w tym ze zidentyfikowanych obszarów przyrodniczo cennych), wykonywany jest roczny monitoring ornitologiczny, który pozwoli na ostateczną ocenę bezpośredniego wpływu inwestycji na lokalnie bytujące i migrujące gatunki ptaków. Dotychczasowe wyniki monitoringu wskazują, że awifauna obszaru planowanej elektrowni wiatrowej jest bardzo uboga i złożona z gatunków pospolitych w skali całego kraju. Dominują gatunki charakterystyczne dla krajobrazu otwartego, a niemal całkowicie brak jest gatunków leśnych. CDM Sp. z o.o. 22 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). Skład fauny ptaków stwierdzonych podczas dotychczas przeprowadzonych prac, wyraźnie wzbogaca obecność ptaków przelotnych, które w większości nie zatrzymują się na omawianym obszarze. W trakcie wiosennych obserwacji stwierdzono stada ptaków głównie lecących na wschód, które jednak w znakomitej większości omijały teren przyszłej elektrowni wiatrowej. 15. Wnioski 1. Planowane przedsięwzięcie polega na budowie zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą (połączenia kablowe, GPZ, budynek socjalny, drogi dojazdowe) na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa Rodowiony i Komorowo), w powiecie wągrowieckim, w północno – wschodniej części województwa wielkopolskiego. 2. Projektowana farma będzie się składać z 12 turbin firmy Nordex (typ N 100) o mocy maksymalnie do 2,5 MW każda. Łączna moc zespołu wyniesie 30 MW. Każda z planowanych elektrowni wiatrowych zostanie posadowiona na wydzielonej, nieogrodzonej działce (powierzchnia podziemnej ławy fundamentowej wynosić będzie max. 500 m2). 3. Celem inwestycji jest produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych (z wykorzystaniem energii wiatrowej) w ilości ok. 71 000 GWh/rok (netto) odprowadzanych do sieci przesyłowej. 4. W okresie budowy elektrowni wiatrowych przewiduje się występowanie ograniczonych emisji zanieczyszczeń do powietrza i hałasu, których źródłem będą, powodujące unos pyłu, maszyny budowlane i środki transportu wykorzystywane przy pracach budowlanych oraz do przemieszczania mas ziemnych, piasku i cementu (głownie przy budowie dróg dojazdowych oraz w mniejszym stopniu przy wykonywaniu fundamentów). Biorąc pod uwagę przejściowy charakter prac budowlanych i stosunkowo krótki czas ich prowadzenia można uznać, że etap ten nie spowoduje trwałych, negatywnych zmian w środowisku. 5. Etap montażu elementów elektrowni nie powoduje znaczących uciążliwości, za wyjątkiem okresowych emisji hałasu. 6. Planowana inwestycja w okresie eksploatacji generować będzie ograniczone oddziaływania lokalne, przede wszystkim poprzez podniesienie poziomu hałasu oraz zmiany w krajobrazie. 7. Biorąc pod uwagę odległość planowanych elektrowni od obszarów chronionych akustycznie, a także przyjęte rozwiązania eksploatacji elektrowni wiatrowych oraz przewidywane do podjęcia działania chroniące środowisko, można stwierdzić, że zarówno w fazie budowy elektrowni, jak i na etapie eksploatacji w porze dziennej i w porze nocnej elektrownie nie powinny powodować na obszarach objętych ochrona akustyczną przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu emitowanego do środowiska. 8. Eksploatacja elektrowni nie będzie powodować innych emisji do środowiska, tj. emisji zanieczyszczeń do powietrza, do wód powierzchniowych i podziemnych, do gruntów, istotnego pola elektromagnetycznego, czy wibracji. Bieżąca eksploatacja instalacji elektrowni wiatrowych nie będzie również związana w z wytwarzaniem odpadów. 9. Teren, na którym planowane jest przedsięwzięcie jest użytkowany rolniczo i nie jest objęty jakąkolwiek formą ochrony w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody [Dz.U. 2004 Nr 92, poz. 880 z późn.zm.]. CDM Sp. z o.o. 23 Karta informacyjna przedsięwzięcia: Budowa zespołu elektrowni wiatrowych wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na obszarze gminy Damasławek (w okolicy miejscowości Gruntowice, Międzylesie, Dąbrowa, Rodowiony i Komorowo). 10. Planowane przedsięwzięcie nie powinno znacząco oddziaływać na zidentyfikowane w trakcie przeprowadzonej analizy obszary Natura 2000 i inne obszary podlegające ochronie przyrodniczej na podstawie ww. ustawy, zarówno w fazie budowy, jak i w fazie eksploatacji (przedsięwzięcie planowane jest do realizacji poza obszarami chronionymi, w bezpiecznych odległościach od ich granic). Nie zidentyfikowano zagrożeń dla stanu siedlisk, ani dla celów i funkcji, jakie stanowiły podstawę dla ustanowienia obszarów chronionych położonych w bliższym i dalszym sąsiedztwie inwestycji. 11. Przedsięwzięcie nie będzie bezpośrednio oddziaływać na chronione gatunki roślin i ich siedliska. 12. W wyniku realizacji przedsięwzięcia nastąpią zmiany w krajobrazie lokalnym – powstaną wysokie, pionowe konstrukcje punktowe, które będą widoczne przy dobrej widoczności z odległości kilku kilometrów. 16. Załączniki Załącznik 1 – Mapa lokalizacji zespołu elektrowni wiatrowych (skala 1:25 000) Załącznik 2 – Mapa lokalizacji zespołu elektrowni wiatrowych na tle obszarów chronionych CDM Sp. z o.o. 24