strategia rozwoju gminy firlej

Transkrypt

strategia rozwoju gminy firlej
STRATEGIA ROZWOJU
GMINY FIRLEJ
projekt
marzec 2008 roku
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
1
Wstęp ..................................................................................................................3
Określenie horyzontu czasowego...............................................................3
Diagnoza sytuacji ............................................................................................4
Przestrzeń i środowisko ...................................................................................... 4
Strefa społeczna ..............................................................................................10
Strefa gospodarcza .........................................................................................12
Infrastruktura techniczna .................................................................................13
Infrastruktura społeczna ..................................................................................17
Zarządzanie......................................................................................................18
Analiza problemów i mocnych stron ..............................................................20
Misja i wizja strategii ......................................................................................24
Cele strategiczne ( obszary priorytetowe )............................................24
Cele operacyjne oraz proponowane kierunki działań ......................25
Zgodność ze strategicznymi dokumentami...........................................27
System wdraŜania i monitorowania.........................................................30
Źródła finansowania.....................................................................................32
Opis konsultacji społecznych.....................................................................33
Wieloletni plan inwestycyjny ......................................................................33
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
2
Wstęp
Strategia Rozwoju Gminy jest kluczowym elementem planowania rozwoju
lokalnego. Jest to dokument, którego celem jest wskazanie wizji oraz
strategicznych kierunków rozwoju Gminy Firlej. Strategia jest podstawowym
instrumentem długofalowego zarządzania gminy. Pozwala na zapewnienie
ciągłości i trwałości w poczynaniach władz gminy, niezaleŜnie od
zmieniających się uwarunkowań politycznych. Strategia umoŜliwia równieŜ
efektywne gospodarowanie własnymi, zwykle ograniczonymi zasobami,
takimi jak środowisko przyrodnicze, zasoby ludzkie, infrastruktura czy teŜ środki
finansowe.
Konieczność posiadania aktualnej strategii rozwoju gminy podyktowana jest
nie tylko względami praktycznymi „dobrego rządzenia”, ale równieŜ wynika z
uregulowań prawnych, zawartych między innymi w ustawie o samorządzie
gminnym czy teŜ ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, w której
strategie gmin zostały zaliczone – obok strategii rozwoju kraju, strategii
sektorowych, strategii rozwoju województw, oraz strategii rozwoju powiatów –
do kluczowych dokumentów planistycznych, na podstawie których powinna
być prowadzona polityka rozwoju kraju (Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach
prowadzenia polityki rozwoju, Dz. U. Nr 227, poz. 1658, Art. 9). Strategia rozwoju gminy
stanowi równieŜ formalną podstawę do przygotowania i oceny wniosków o
finansowanie zadań ze źródeł unijnych.
W trakcie prac nad strategią wzięto pod uwagę poprzednią wersję strategii z
2000 roku, wychodząc z załoŜenia, Ŝe dokument ten i stopień jego realizacji
powinien stanowić punkt wyjścia do dalszych prac analitycznych.
WaŜnym źródłem informacji były równieŜ dane statystyczne, uzyskane
głównie z Banku Danych Regionalnych.
Określenie horyzontu czasowego
ZałoŜono, Ŝe strategia będzie dokumentem średniookresowym, a okres jej
realizacji przypadnie na lata 2008-2015. Przyjęcie takiego horyzontu
czasowego jest zgodne z zaleceniami planistycznymi oraz pozwala na
dostosowanie strategii do wymogów wynikających z obowiązującej
perspektywy finansowej Unii Europejskiej 2007-2013. Z uwagi na dość długi
okres obowiązywania strategii, przyjęto, Ŝe musi to być dokument uniwersalny,
koncentrujący się na rozwiązaniu najwaŜniejszych problemów rozwojowych
gminy i jej mieszkańców.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
3
Diagnoza sytuacji
Przystępując do prac nad Strategią Rozwoju Gminy Firlej dokonano analizy
sytuacji społeczno-ekonomicznej oraz potencjału jakim dysponuje Gmina.
Analiza uwarunkowań wewnętrznych rozwoju gminy została dokonana w
sześciu podstawowych kategoriach, obejmujących takie zagadnienia jak:
przestrzeń i środowisko, sfera społeczna i gospodarcza, infrastruktura
techniczna i społeczna oraz zarządzenie. Analizę oparto na aktualnych
danych statystycznych, starając się opisywać zachodzące trendy i zjawiska w
układzie tabelarycznym na przestrzeni ostatnich lat.
Przestrzeń i środowisko
Gmina Firlej znajduje się w województwie lubelskim, powiecie lubartowskim.
Siedzibą gminy jest osada Firlej, leŜąca nad jeziorem o takiej samej nazwie.
Gmina zajmuje powierzchnię 12 637ha, administracyjnie dzieli się na 20
sołectw.
Gmina Firlej graniczy z następującymi gminami : Kamionka, Lubartów, Kock,
Ostrówek, Michów.
Firlej leŜy na terenie dwóch subregionów Niziny Południowo-Podlaskiej:
- we wschodniej części Pradoliny Wieprza, mezoregionu obejmującego
szeroką dolinę dolnego Wieprza,
- w północno wschodniej części Wysoczyzny Lubartowskiej – mezoregionu
rozciągającego się równoleŜnikowo pomiędzy znajdującymi się w rejonie
Puław lasmi Ŝyrzyńskimi, a porastającymi wododział Wieprza i Tyśmienicy
lasami czemiernickimi.
Pierwszy z mezoregionów znajduje się w północnej części gminy, drugi – w
środkowej i południowej części.
Zarówno jezioro Firlej, jak i oddalone o 1,5 km jezioro Kunów, usytuowane są
w bruździe dolinnej dawnego brzegu Wieprza.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
4
Źródło: www.gminy.pl
Struktura uŜytkowania gruntów
Gmina Firlej jest typową gminą wiejską, a jej gospodarka zdominowana
jest przez rolnictwo.
Z ogólnej powierzchni 12 637ha gruntów, uŜytki rolne zajmują powierzchnię
8 427ha, z tego 6 008ha to grunty orne ( stanowią one 47,4% powierzchni
gminy), łąki 1 992ha (15,8%) , a pastwiska 200ha ( 1,2%). Lasy i grunty
leśne zajmują powierzchnię 3 277ha, z czego 1 514ha to lasy prywatne.
Wody zajmują powierzchnie 397ha, co stanowi 3,13% powierzchni gminy.
Występuje tu przewaga gleb klasy IV, V i VI klasy bonitacyjnej. Średnia
powierzchnia gospodarstwa wg faktycznego stanu uŜytkowania wynosi
2,45ha uŜytków rolnych.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
5
Tabela 1.
Struktura uŜytkowania gruntów w gminie Firlej
Lp.
Rodzaj uŜytku
1
2
3
Grunty orne
Sady
Uzytki zielone
UŜytki rolne razem
Lasy
Tereny zabudowane
Tereny komunikacyjne
Tereny róŜne i nieuzytki
Wody
Powierzchnia ogólna
razem
4
5
6
7
8
Powierzchnia w
Udział
ha
procentowy
6 007,54
47,39
47,62
0,38
2 191,86
17,29
8 247,02
65,06
3 276,58
25,85
274,66
2,16
323,92
2,55
156,30
1,23
397,89
3,13
12 676,37
100,00
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
6
Tabela 2.
Struktura uŜytkowania gruntów w poszczególnych wsiach gminy Firlej
Lp.
Nazwa obrębu
Pow.
ogólna
w ha
UŜytki
rolne
Grunty
orne
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Baran
Bykowszczyzna
Czerwonka Gozdów
Czerwonka Poleśna
Firlej
Kunów
Łukówiec
Majdan Sobolewski
Nowy Antonin
PoŜarów
Przypisówka
Serock
Sobolew
Sobolew Kolonia
Stary Antonin
Sułoszyn
Wola Skromowska
Wólka M ieczysławska
Wólka Rozwadowska
Zagrody Łukówieckie
Razem
359,24
310,27
277,01
186,47
1244,81
630,05
657,06
456,35
2165,74
474,64
951,67
1287,56
344,62
277,83
333,44
698,90
743,41
377,51
723,74
1760,05
12 676,3
7
274,86
272,93
211,80
102,94
547,31
358,65
490,43
408,64
536,65
425,40
665,03
980,55
281,60
239,21
265,48
531,11
660,36
322,96
517,66
153,45
8 247,02
224,17
197,41
172,08
83,25
405,91
234,48
392,49
381,13
345,08
272,87
433,14
630,17
253,50
206,48
255,01
399,66
395,54
301,26
324,78
99,13
6 007,54
Sady
3,47
1,33
3,12
0,60
3,78
3,11
2,43
2,02
1,83
1,71
1,12
6,06
0,94
4,32
0,67
0,57
5,62
1,99
2,15
0,87
47,62
Uzytki
zielone
47,22
74,19
36,60
19,09
137,62
121,06
95,60
189,74
150,82
230,77
344,32
27,16
28,41
9,80
130,88
259,20
19,71
190,73
53,45
2 191,86
Lasy i
zadrzew
ienia
66,03
4,92
53,98
74,58
501,32
132,16
100,00
25,49
1506,93
5,59
191,31
170,7
46,92
26,25
53,40
122,80
0,00
34,62
150,41
1,81
3 276,58
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
7
Wody
3,64
21,38
3,33
0,54
91,39
111,00
16,16
32,85
18,37
19,22
15,99
37,93
1,14
0,87
0,00
3,56
23,06
3,14
18,31
6,12
397,89
Tereny
Tereny
zabudo komunik
wane i
acyjne
zurban.
8,38
5,64
8,38
0,83
5,67
1,60
2,84
4,41
42,06
54,33
9,90
11,62
19,21
19,69
2,74
6,26
11,58
48,00
11,18
9,50
38,02
31,06
31,65
47,19
8,68
5,92
6,55
4,40
7,11
6,32
16,15
16,32
23,06
23,48
6,36
7,36
6,00
19,71
5,20
6,85
274,66
323,92
Tereny
róŜne i
nieuŜytk
i
0,69
1,83
0,63
1,16
8,40
6,72
11,57
5,81
44,21
3,75
10,26
19,54
0,36
0,55
1,13
8,96
17,36
3,07
11,65
2,62
156,30
Ocena zasobów surowcowych
Baza surowcowa gminy Firlej jest uboga. Ogranicza się do kruszywa
naturalnego związanego z czwartorzędem. Są to piaski pochodzenia
rzecznego, lodowcowego i eolicznego. Piaski charakteryzują się
właściwościami jakościowymi, które dyskwalifikowały je jako surowiec
budowlany. Eksploatacja złóŜ prowadzona jest przez miejscową ludność na
potrzeby lokalne
Surowcem ilastym występującym na obszarze gminy Firlej jest glina zwałowa,
często zapiaszczona. Stanowi ona surowiec ceramiczny mało i
średnioplastyczny. Gliny występują w postaci nieregularnych płatów o
zmiennej miąŜszości.
Surowcem energetycznym na omawianym obszarze jest torf. Z
udokumentowanego złoŜa „Firlej-Antonin” na terenie gminy Firlej leŜy 5 pól.
Znajdują się one w środkowej części gminy na zachód od jeziora Kunów oraz
między jeziorami Kunów i Firlej. Nie są eksploatowane.
Gmina Firlej posiada bardzo dobre warunki rozwoju turystyki i rekreacji z uwagi
na bliskość Lublina i Lubartowa, oraz dobrze juŜ rozwiniętą bazę obsługi ruchu
turystycznego. Obszar gminy daje moŜliwość pobytu na terenie czystym
ekologicznie o znacznych walorach krajobrazowych. Środowisko przyrodniczo
- kulturowe daje dostęp do czystego powietrza, wody, kontaktu
bezpośredniego z florą i fauną.
Na terenie Gminy Firlej – część północno-zachodnia – miejscowości Wola
Skromowska i Wólka Rozwadowska - został wyznaczony obszar NATURA 2000 –
PLH060051 – Dolny Wieprz
W gminie Firlej istnieje juŜ dobrze wyposaŜona i rozwinięta baza noclegowa.
Istnieją równieŜ gospodarstwa agroturystyczne prowadzone przez rolników i
ich rodziny.
Zasoby wartości kulturowych.
Gmina Firlej posiada stosunkowo skromne nasycenie zasobami wartości
kulturowych. NaleŜą do nich reprezentujący architekturę sakralną kościół w
Firleju p.w. Przemienienia Pańskiego. Świątynia w pierwotnym zamyśle była
filią kościoła w Lubartowie, dlatego teŜ posiada niewielkie gabaryty. Jej
eklektyczna szata w wysoce uproszczony sposób nawiązuje do barokowej
dekoracji kościołów w Lubartowie i Kocku. Kościół Parafialny w Firleju
znajduje się w strefie ścisłej ochrony konserwatorskiej. Do architektury sakralnej
zaliczamy równieŜ kapliczki, które na obszarze gminy zachowały się
stosunkowo nielicznie. Najstarsze i najciekawsze zachowały się w Przypisówce:
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
8
murowana neogotycka, otoczona niskim pełnym murem z 1909 r. oraz
drewniana, współczesna, z rzeźbą przedstawiającą św. Jana Nepomucena z
przełomu XIX i XX w. Liczniej zachowały się niedatowane kapliczki powstałe
zapewne w latach 60-tych bądź 80-tych XX w.
W strefie pośredniej ochrony konserwatorskiej znajduje się układ urbanistyczny
Firleja, w swym zrębie ukształtowany w 2 połowie XVI w., z późniejszymi XIXwiecznymi uzupełnieniami. Zwraca uwagę czytelność rozplanowania rynku i
sieci ulic stosowana według zasad prawa magdeburskiego. ZbliŜony do
kwadratu rynek o wyjątkowo duŜych rozmiarach jak na tak małą
miejscowość. Wychodzące z jego naroŜy prostopadłe ulice oraz częściowo
zachowane bloki przyrynkowe to rzadki przykład średniowiecznej myśli
urbanistycznej.
Obszary i obiekty zabytkowe objęte ścisłą ochroną konserwatorską – wpisane
do Rejestru Zabytków Województwa Lubelskiego, na terenie gminy Firlej:
Lp.
1.
2.
Nazwa obiektu
Kościół Parafialny p.w. Przemienienia Pańskiego
Cmentarz powstańców z 1863 r.
Miejscowość
Firlej
Sobolew
Numer rejestru
zabytków
920
1008
Obiekty zabytkowe objęte pośrednią strefą ochrony konserwatorskiej
figurujące w Ewidencji Dóbr Kultury Województwa Lubelskiego:
Num.
10241
10242
10242
10242
10243
10244
10246
10248
10249
10250
10251
10252
10253
10253
10253
10254
Nazwa obiektu
Układ urbanistyczny Firleja
Dzwonnica w zespole kościelnym
Ogrodzenie kościoła
Brama wejściowa w zespole kościelnym
Urząd Gminy, ob. Biblioteka
Dom, Cmentarna 3
Cmentarz parafialny
Kapliczka z rzeźbą św. Jan Nepomucen
Kapliczka murowana
Układ droŜny wsi
Cmentarz kolonistów niemieckich
Mleczarnia w d. zespole folwarcznym
Zespół dworsko-parkowy
Dwór w zespole dworsko-parkowym
Stolarnia ob. dom mieszkalny w zespole dworskoparkowym
Kapliczka
Miejscowość
Firlej
Firlej
Firlej
Firlej
Firlej
Firlej
Firlej
Przypisówka
Przypisówka
Serock
Sobolew-Piaski
Wola Skromowska
Budy
Budy
Budy
Zagrody Łukowieckie
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
9
Strefa społeczna
Dane demograficzne dotyczące Gminy Firlej:
J. m.
2004
STAN LUDNOŚCI I RUCH NATURALNY
Ludność wg miejsca zameldowania/zamieszkania i płci
ogółem
stałe miejsce zameldowania
stan na 31 XII
ogółem
osoba
6 337
męŜczyźni
osoba
3 155
kobiety
osoba
3 182
Ruch naturalny wg płci
Urodzenia Ŝywe
ogółem
osoba
55
męŜczyźni
osoba
33
kobiety
osoba
22
Zgony ogółem
ogółem
osoba
76
męŜczyźni
osoba
45
kobiety
osoba
31
Przyrost naturalny
ogółem
osoba
-21
męŜczyźni
osoba
-12
kobiety
osoba
-9
MałŜeństwa
ogółem
para
30
Wskaźnik obciąŜenia demograficznego
ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w
wieku produkcyjnym
osoba
75,5
ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w
wieku przedprodukcyjnym
osoba
78,0
ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w
wieku produkcyjnym
osoba
33,1
Udział ludności wg ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem
w wieku przedprodukcyjnym
%
24,2
w wieku produkcyjnym
%
57,0
w wieku poprodukcyjnym
%
18,9
Ludność wskaźniki modułu gminnego
ludność na 1 km2
osoba
50
kobiety na 100 męŜczyzn
osoba
101
małŜeństwa na 1000 ludności
para
4,7
urodzenia Ŝywe na 1000 ludności
osoba
8,7
zgony na 1000 ludności
osoba
12,0
przyrost naturalny na 1000 ludności
osoba
-3,3
MIGRACJE WEWNĘTRZNE I ZAGRANICZNE
Migracje na pobyt stały gminne wg typu, kierunku i płci migrantów
zameldowania
w ruchu wewnętrznym
ogółem
osoba
51
męŜczyźni
osoba
30
2005
2006
6 281
3 116
3 165
6 232
3 092
3 140
71
29
42
61
30
31
96
53
43
98
49
49
-25
-24
-1
-37
-19
-18
38
29
72,5
71,5
82,4
81,6
32,8
32,1
23,0
58,0
19,0
23,0
58,3
18,7
49
102
6,0
11,3
15,2
-4,0
49
101
4,6
9,8
15,7
-5,9
38
19
52
23
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
10
kobiety
zagranica
ogółem
męŜczyźni
kobiety
wymeldowania
w ruchu wewnętrznym
ogółem
męŜczyźni
kobiety
zagranica
ogółem
męŜczyźni
kobiety
saldo migracji
w ruchu wewnętrznym
ogółem
męŜczyźni
kobiety
zagranica
ogółem
męŜczyźni
kobiety
Migracje na pobyt stały gminne wg typu i kierunku
zameldowania
ogółem
miasta
wieś
zagranica
wymeldowania
ogółem
miasta
wieś
zagranica
osoba
21
19
29
osoba
osoba
osoba
1
0
1
1
0
1
1
0
1
osoba
osoba
osoba
55
26
29
70
34
36
63
28
35
osoba
osoba
osoba
0
0
0
0
0
0
2
0
2
osoba
osoba
osoba
-4
4
-8
-32
-15
-17
-11
-5
-6
osoba
osoba
osoba
1
0
1
1
0
1
-1
0
-1
osoba
osoba
osoba
osoba
52
25
26
1
39
19
19
1
53
25
27
1
osoba
osoba
osoba
osoba
55
35
20
0
70
38
32
0
65
35
28
2
Rynek pracy
Bezrobocie jest problemem społecznym, wynikłym z przeobraŜeń
gospodarczych kraju. Obowiązująca reguła popytu i podaŜy powoduje, Ŝe
równieŜ w sferze zatrudnienia są jednostki i grupy społeczne, na pracę których
nie ma zapotrzebowania. Bezrobocie strukturalne pogłębia się w wyniku
długiej recesji polskiej gospodarki rolnej (bezrobocie koniunkturalne). Jedną
ze sfer najbardziej dotkniętych bezrobociem jest rolnictwo, gdzie szczególnie
dotkliwe jest bezrobocie ukryte, zwane teŜ agrarnym (właśnie od częstego
występowania w rolnictwie). Niska opłacalność towarów i produktów rolnych
w połączeniu ze słabą jakością gleb oraz wysoko oprocentowanymi
kredytami inwestycyjnymi powoduje, iŜ następuje starzenie i wyludnianie się
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
11
wsi. Tradycyjne uprawy i hodowla wymagają duŜych nakładów finansowych,
czasu oraz pracy w niesprzyjających warunkach. Bez subwencjonowania lub
dotowania (jak w państwach Europy Zachodniej UE) nie są konkurencyjne
wobec produktów i towarów napływających z zewnątrz.
J. m.
BEZROBOCIE
Bezrobotni zarejestrowani wg płci
ogółem
osoba
męŜczyźni
osoba
kobiety
osoba
2004
2005
540
262
278
2006
528
256
272
483
223
260
Strefa gospodarcza
Gmina Firlej ze względu na niekorzystne warunki nie osiągnęła
znaczącego rozwoju gospodarczego. Dominującym działem gospodarki jest
rolnictwo, gleby w gminie Firlej charakteryzują się słabą jakością.
Brak ośrodków miejskich i uciąŜliwego przemysłu pozwala się rozwijać
agroturystyce i gospodarstwom ekologicznym.
Na terenie gminy zarejestrowanych jest ok. 200 podmiotów
gospodarczych, 100 spośród nich prowadzi działalność handlową i
gastronomiczną, obsługując przybywających nad jeziora wczasowiczów.
Pozostałe firmy działają w sektorze usług, głównie budowlanych i
transportowych. Funkcjonują takŜe pojedyncze zakłady usługowe: tartak,
stacja paliw, rozlewnia gazu, wytwórnia pasz.
J. m.
PRACUJĄCY W GŁÓWNYM MIEJSCU PRACY
Pracujący wg płci
ogółem
osoba
męŜczyźni
osoba
kobiety
osoba
2004
2005
324
120
204
2006
308
115
193
323
135
188
Podmioty gospodarcze:
J. m.
2004 2005
2006
PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ ZAREJESTROWANE W REJESTRZE REGON WG SEKTORÓW
WŁASNOŚCIOWYCH
Ogółem
ogółem
jed.gosp.
178
184
191
Sektor publiczny
podmioty gospodarki narodowej ogółem
jed.gosp.
20
20
20
państwowe i samorządowe jednostki prawa
budŜetowego ogółem
jed.gosp.
18
18
18
przedsiębiorstwa państwowe
jed.gosp.
0
0
0
spółki handlowe
jed.gosp.
0
0
0
spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego
jed.gosp.
0
0
0
państwowe i samorządowe jednostki prawa
budŜetowego, gospodarstwa pomocnicze
jed.gosp.
0
0
0
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
12
Sektor prywatny
podmioty gospodarki narodowej ogółem
jed.gosp.
158
164
osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą jed.gosp.
135
137
spółki handlowe
jed.gosp.
2
2
spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego
jed.gosp.
0
0
spółdzielnie
jed.gosp.
2
2
fundacje
jed.gosp.
0
0
stowarzyszenia i organizacje społeczne
jed.gosp.
10
13
PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ ZAREJESTROWANE W REJESTRZE REGON WG SEKCJI
Jednostki zarejestrowane
ogółem
ogółem
jed.gosp.
178
184
sektor publiczny
jed.gosp.
20
20
sektor prywatny
jed.gosp.
158
164
171
143
2
0
2
0
13
PKD
191
20
171
Infrastruktura techniczna
Infrastruktura techniczna umoŜliwia funkcjonowanie wszystkich dziedzin
gospodarki gminnej. Poziom infrastruktury technicznej mierzony róŜnymi
wskaźnikami jest jednym z najwaŜniejszych wyznaczników poziomu rozwoju
gminy.
UKŁAD DROGOWO - KOMUNIKACYJNY
Do podstawowego układu dróg w gminie Firlej naleŜą :
- droga krajowa nr 19
- drogi powiatowe
- drogi gminne
- drogi rolnicze
Zestawienie długości dróg na terenie gminy Firlej
Droga krajowa nr 19
Drogi powiatowe
Drogi gminne
Drogi rolnicze
Razem
Długość
14,000
68,145
88,675
237,190
408,010
W tym utwardzone
14,000
36,315
9,057
0
59,372
Dominujące znaczenie na funkcjonalność sytemu komunikacyjnego na
terenie Gminy Firlej wywiera droga krajowa nr 19 Białystok-Lublin-Rzeszów.
Stanowi ona połączenie Gminy Firlej z centrami administracyjnymi powiatu,
województwa, a takŜe kraju.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
13
Istniejące na terenie gminy drogi powiatowe i gminne mają za zadanie
przejęcie ruchu lokalnego a co za tym idzie połaczenie miejscowości Gminy
Firlej i powiatu lubartowskiego. NaleŜy zaznaczyć Ŝe tylko 53,3% dróg
powiatowych i 10,2% dróg gminnych posiada nawierzchnię utwardzoną.
Samorząd Gminy Firlej upatruje duŜe szanse rozwoju oraz poprawienia
dostępności komunikacyjnej w wyniku prac polegających na przebudowie
drogi krajowej nr 19 do parametrów drogi ekspresowej. W wyniku realizacji tej
inwestycji powstaną nowe mosty na rzece Wieprz i Tyśmienica oraz zostaną
wybudowane obwodnice
Firleja i Woli Skromowskiej. Realizacja
przedmiotowej inwestycji doprowadzi do reglamentacji ruchu na tej drodze.
Dostępność drogi dla mieszkańców odbywać się będzie tylko poprzez węzły
drogowe.
Większego znaczenia nabiorą drogi powiatowe i gminne zapewniające
sprawne poruszanie się pomiędzy miejscowościami Powiatu Lubartowskiego.
Samorząd Gminy Firlej widzi konieczność modernizacji następujących dróg
powiatowych jako alternatywy dla ruchu lokalnego:
- 1539L – Firlej – Przypisówka – Lubartów,
- 1509L – Antonin Nowy- Łukówiec – Sułoszyn,
- 1531L – Firlej – Kamionka,
- 1536L – Sułoszyn – śurawinie – Kolonia Ostrówek,
Budowy i modernizacji wymagają równieŜ następujące drogi gminne:
- 103647L, 103648L, 103650L, 103652L, 103653L w miejscowości Firlej ( ulice
Sportowa, Spacerowa, Nadjeziorna, Krótka, Urwańska, Wesoła Łąkowa,
Zakościelna, Łukówiecka, Klonowa , Kasztanowa, Błonie, Tylna )
- 103296L i 103297L w miejscowości Wola Skromowska
- 103661L w miejscowości Wólka Mieczysławska
- 103315L - Sułoszyn – Pólki – granica gminy Ostrówek,
- 103316L – Serock – Pólki.
Stworzenie opisanego systemu drogowego będzie uŜyteczne nie tylko dla
mieszkańców Gminy Firlej i gmin sąsiednich,
ale równieŜ dla ciągle
zwiększającego się ruchu turystycznego.
ENERGIA ELEKTRYCZNA
Energia elektryczna stanowi podstawowe źródło energetyczne. Na
terenie gminy wszystkie
zakłady, instytucje i gospodarstwa rolne są
zelektryfikowane. NaleŜy podkreślić, iŜ wraz z postępem technicznym wzrasta
zapotrzebowanie na pobór mocy z sieci elektrycznej. W celu zabezpieczenia
wzrastającego zapotrzebowania na energie elektryczną
będą
podejmowane przedsięwzięcia o charakterze inwestycyjnym. W najbliŜszej
przyszłości naleŜy przewidzieć strefy ochronne dla następujących linii
elektrycznych :
WN /wysokiego napięcia/, której długość wynosi 8 km;
SN / średniego napięcia/ - długość 89 km
NN / niskiego napięcia/ - długość 130 km
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
14
TELEKOMUNIKACJA
Teren gminy obsługiwany jest obecnie przez centrale automatyczne w
Firleju i Kocku. Inwestycje zrealizowane przez Telekomunikację Polską SA
doprowadziły do nasycenia rynku telefonii stacjonarnej.
W związku z postępującym rozwojem technologicznym na terenie
Gminy Firlej zostały zlokalizowane nadajniki sieci telefonii komórkowej. Poza
podstawowymi usługami mogą one w chwili obecnej świadczyć usługi
przesyłania danych GPRS, EDGE.
Problemem
wymagającym
rozwiązania jest dostępność
do
szerokopasmowego internetu. Ze względu na braki w infrastrukturze z usługi tej
moŜe w chwili obecnej korzystać ok 20% mieszkańców gminy.
GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA
Zaopatrzenie mieszkańców gminy Firlej w wodę odbywa się za pomocą
systemu sieci wodociągowej.
Sieć wodociągowa zasilana jest z dwóch ujęć wody:
1. FIRLEJ
- wydajność - 1320 m 3/d - dwie studnie głębinowe o
głębokości 70 m - technologia oczyszczania wody – woda bez uzdatniania
podawana do sieci (gdy zajdzie potrzeba stosowane jest chlorowanie –
chloratory C-52 szt 2), - główne elementy – zbiorniki wyrównawcze 2 x 100 m3
2. SEROCK - wydajność- 648 m 3/d - dwie studnie głębinowe o
głębokości 70 m - technologia oczyszczania wody – woda podlega
odŜelazianiu 3 szt odŜelaziaczy zamkniętych (gdy zajdzie potrzeba stosowane
jest chlorowanie – chlorator C-52 ), główne elementy – zbiorniki
3
wyrównawcze 2 x 150 m
Długość sieci wodociągowej wynosi
Sieć wykonana jest z PCV.
Liczba i długość przyłączy:
1799 szt
- 129,2 km.
60,0 km
Etapy realizacji sieci wodociągowej na ternie Gminy Firlej:
1983-1986 – 18,5km - Firlej
1992 – 7,7 km - Serock
1992 - 6,2 km - Czerwonka Gozdów , Przypisówka
1994 -1999 - 72,8 km - Kunów, Łukówiec, Zagrody Łukówieckie, Nowy
Antonin, Stary Antonin, Kunów, Bykowszczyzna, Wólka Rozwadowska,
Wola Skromowska, Sułoszyn, PoŜarów
2004 - 20,5 km - Wólka Mieczysławska , Czerwonka Poleśna, Kolonia
Sobolew, Sobolew
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
15
W ostatnich latach rozbudowywana jest sieć wodociągowa w m. Firlej.
Wykonano 3,5 km sieci na powstających nowych osiedlach mieszkaniowych
System odbioru ścieków funkcjonuje w oparciu o oczyszczalnię ścieków w
Firleju. Gmina Firlej posiada pozwolenie wodnoprawne nr RLŚ.III.6223/10/2005
z dnia 24.11.2005 r. na uŜytkowanie oczyszczalni biologicznej typu BIOBLOK.
System sieci kanalizacyjnej ogólnospławny,
tłoczna , podciśnieniowa.
Długość sieci
- 18 923m z tego:
• grawitacyjna
- 12 458
• podciśnieniowa
- 3 468
• ciśnieniowa
- 1 919
• rurociąg toczny
- 1 078
Ilość przyłączy
Jednorodzinne
Pozostałe
Niezabudowane
- 428
- 359
- 29
- 40
długość
długość
długość
długość
technologia:
grawitacyjna,
- 9 616 z tego:
- 8 066
- 652
- 898
ilość ścieków odbieranych systemem kanalizacji sanitarnej ogółem [m3/rok]37 555 z tego
gosp. indywidualne
- 26 044
pozostałe
- 11 511
Etapy realizacji sieci kanalizacyjnej:
1998 rok
2001 rok
2003 rok
2004 rok
oddano do uŜytkowania sieć w m. Firlej
wykonano sieć na Osiedlu Serock
wykonano sieć w m. Przypisowa
rozbudowano sieć na Osiedlu Serock
12 298 mb
435 mb
5 318 mb
872 mb
Zarządzeniem nr 8 z dnia 19 marca 2007 roku Wojewoda Lubelski
wyznaczył aglomeracja Firlej o równowaŜnej liczbie mieszkańców 3120.
Aglomerację tworzą miejscowości Firlej, Przypisówka oraz południowazachodnia część miejscowości Serock.
Problemami wymagającymi rozwiązania są:
- budowa sieci kanalizacji sanitarnej w osiedlu mieszkaniowym Firlej,
- budowa sieci kanalizacji dla osiedla letniskowego Serock nad
Jeziorem Firlej,
- budowa sieci wodociągowej w miejscowościach Firlej, Przypisówka,
Baran,
Czerwonka Gozdów, Czerwonka Poleśna, Kunów, Majdan
Sobolewski, Wólka
Rozwadowska
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
16
Infrastruktura społeczna
Na terenie gminy Firlej w roku szkolnym 2007/2008 funkcjonują
następujące szkoły:
1. Zespół Szkół w Firleju w skład którego wchodzą:
- Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Firleju
- Gimnazjum w Firleju
- Liceum Profilowane
- Liceum Ogólnokształcące
- Policealna Szkoła Zawodowa
Zespół Szkół w Firleju posiada 485 uczniów, 48 nauczycieli oraz 14
pracowników fizycznych
2. Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Woli Skromowskiej
- 126 uczniów, 14 nauczycieli, 4 pracowników fizycznych.
3. Publiczna Szkoła Podstawowa w Przypisówce – prowadzona przez
osobę fizyczną – 33 uczniów, 8 nauczycieli, 1 pracownik fizyczny.
4. Publiczna Szkoła Podstawowa w Nowym Antoninie – prowadzona
przez Stowarzyszenie – 51 uczniów, 10 nauczycieli, 2 pracowników
fizycznych.
Potrzeby dotyczące infrastruktury edukacyjnej:
Firlej – potrzeby: zakończenie budowy II części dydaktycznej , budowa sali
gimnastycznej
Wola Skromowska - zły stan techniczny budynku - wymagana inwestycja budowa nowej szkoły
Na terenie gminy Firlej opiekę zdrowotno - profilaktyczną sprawują dwa
Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej w Firleju i w Woli Skromowskiej.
Praktyki medyczne odbywają się w budynkach stanowiących własność
Gminy Firlej. Budynki nie spełniają wymagań Rozporządzenia Ministra Zdrowia
w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym
i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia ZOZ
W Firleju funkcjonują 2 apteki.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
17
KULTURA
NajpręŜniejszym ośrodkiem kulturalnym w gminie Firlej jest Gminna Biblioteka
Publiczna. Specyfika działalności Gminnej Biblioteki Publicznej w Firleju
polega na tym, Ŝe poza funkcją biblioteczną pełni ona równieŜ funkcję
Domu Kultury, Gminnego Centrum Informacji, Punktu Informacji Turystycznej
oraz inicjatora przedsięwzięć społeczności lokalnej.
W roku 2007 Biblioteka posiadała 1298 czytelników, 5699 osób skorzystało z
działalności Gminnego Centrum Informacji i 4613 osób skorzystało z Punktu
Dostępu do Internetu.
W latach 2005-2007 Gminna Biblioteka Publiczna w Firleju była
zaangaŜowana w realizację następujących projektów:
-Gminne Centrum Informacji - dofinansowanie ze środków Ministerstwa
Gospodarki i Pracy,
- „Rowerem po Gminie Firlej” we współpracy z Ochotniczą StraŜą PoŜarną w
Firleju - finansowany z dotacji Fundacji Wspomagania Wsi,
- „Poznajmy siebie - integracja społeczności Lubelszczyzny i Rejonu
Kowelskiego”. Projekt był dofinansowany w ramach Programu Sąsiedztwa
Polska – Białoruś - Ukraina INTERREG IIIA/TACIS CBC przy udziale
Stowarzyszenia Samorządów Euroregionu Bug,
- „Nasza Świetlica” wspólnie z Ochotniczą StraŜą PoŜarną w Serocku,
-„Transgraniczny sport, kultura i wypoczynek nad Jeziorem Firlej” równieŜ
dofinansowany ze środków Programu Sąsiedztwa Polska – Białoruś - Ukraina
INTERREG IIIA/TACIS CBC,
- „Kalejdoskop naszych marzeń” -organizacja ferii dla dzieci z dotacji Fundacji
Wspomagania Wsi,
- „Chodź pokaŜę Ci przeszłość” - we współpracy z Ochotniczą StraŜą PoŜarną
w Firleju - finansowany z dotacji Fundacji Wspomagania Wsi.
Biblioteka posiada 23801 woluminów. Z biblioteki korzysta 1209 czytelników, w
tym 581 osób, to czytelnicy do lat 15. Biblioteka organizuje szereg imprez
środowiskowych : zajęcia plastyczne, konkursy literackie, wyświetlanie filmów
na video, wystawy, wyjazdy do kina i teatru itd.
Gminna Biblioteka Publiczna posiada 2 filie w Woli Skromowskiej i w
Sobolewie.
Czynnikiem ograniczającym sprawną działalność kulturalną jest skromna
baza lokalowa. Gmina Firlej przygotowała projekt rozbudowy budynku
biblioteki.
Zarządzanie
Zdolność Gminy Firlej
do skutecznego rządzenia i przezwycięŜania
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
18
problemów rozwojowych stanowi obecnie jedno z głównych wyzwań
samorządów lokalnych w Polsce. W niniejszej analizie skoncentrowano
się na omówieniu najwaŜniejszych czynników decydujących o jakości
rządzenia w gminie, tj.: zdolności inwestycyjnej gminy, planowaniu
strategicznym i promocji gminy oraz zaangaŜowaniu kapitału
społecznego w proces rządzenia.
BudŜet gminy Firlej w latach 2004-2006
J. m.
DOCHODY BUDśETÓW GMIN
Dochody budŜetów gmin
ogółem
Środki na dofinansowanie własnych zadań
ogółem
ogółem
inwestycyjne
z budŜetu UE
ogółem
inwestycyjne
Dochody na 1 mieszkańca
ogółem
dochody własne
dochody własne - dochody podatkowe
WYDATKI BUDśETÓW GMIN
Wydatki z budŜetu ogółem
ogółem
dotacje ogółem
dotacje dla jednostek gospodarki
pozabudŜetowej i funduszy celowych
świadczenia na rzecz osób fizycznych
wydatki bieŜące jednostek
budŜetowych ogółem
wydatki bieŜące jednostek
budŜetowych na wynagrodzenia
wydatki bieŜące jednostek
budŜetowych na zakup materiałów i usług
wydatki majątkowe ogółem
wydatki majątkowe inwestycyjne
pozostałe wydatki
2004
2005
2006
zł
11 619 654,00
12 020 134,00
pozyskane z innych źródeł
13 313 875,12
zł
zł
1 738 414,00
-
1 171 776,00
-
750 411,75
739 161,75
zł
zł
-
-
739 161,75
739 161,75
zł
zł
zł
1 849,09
417,83
-
1 917,70
398,13
197,09
2 156,79
426,94
206,34
zł
zł
13 169 797,00
348 402,00
10 277 185,00
421 899,00
13 070 383,52
604 760,65
zł
zł
1 200,00
1 395 353,00
0
2 368 068,00
0
3 527 471,48
zł
6 333 919,00
6 723 482,00
7 016 471,46
zł
3 863 597,00
3 987 719,00
4 085 070,87
zł
zł
zł
zł
1 359 923,00
4 973 432,00
4 973 432,00
118 691,00
1 512 647,00
644 531,00
634 531,00
119 205,00
1 762 642,30
1 858 563,84
1 858 563,84
63 116,09
Jakość kapitału społecznego i jego zaangaŜowanie w procesy
współrządzenia jest obecnie jednym z głównych przejawów dobrego
rządzenia na poziomie lokalnym. Zwykle kapitał społeczny oceniany jest
w takich kategoriach jak: aktywność obywatelska, mierzona między
innymi udziałem w wyborach i liczbą działających organizacji
społecznych, zaradność mieszkańców, połączona z chęcią współpracy
i pomagania innym (np. w ramach pomocy dobrosąsiedzkiej),
wzajemny poziom zaufania i bezpieczeństwa mieszkańców (równieŜ
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
19
socjalnego), religijność oraz niski poziom występowania patologii
społecznych.
Analiza problemów i mocnych stron
Wszystkie czynniki, zjawiska i procesy wpływające na skalę oraz tempo
rozwoju społeczno gospodarczego danej jednostki samorządowej moŜna
podzielić na zewnętrzne (zmiany zachodzące w otoczeniu) i wewnętrzne.
Klasycznym narzędziem stosowanym od wielu lat w analizie strategicznej jest
zestawienie mocnych i słabych stron analizowanego podmiotu oraz
określenie jego szans i zagroŜeń rozwojowych w tzw. analizie SWOT.
—
Nazwa SWOT pochodzi z języka angielskiego i oznacza: S Strengths (silne
strony), W
Weeknesses (słabości czyli słabe strony), O
Opportunities
(moŜliwości, szanse), T Threats (zagroŜenia). Przyjęta metoda pozwala na
zebranie i uszeregowanie (usystematyzowanie) informacji o potencjale
rozwojowym gminy oraz o dostrzeganych barierach. Jednocześnie, zwraca
uwagę
na
pojawiające
się
zewnętrzne
szanse
i
zagroŜenia.
W opracowaniu skoncentrowano się na ocenie wewnętrznych zasobów
gminy, atutów i problemów, a takŜe relacji między tymi elementami.
Gmina nie jest samoistnym tworem, lecz funkcjonuje w określonym otoczeniu,
które tworzą inne jednostki samorządowe, administracja rządowa i słuŜby
administracji specjalnych oraz ich wzajemne powiązania o charakterze
społecznym,
ekonomicznym,
organizacyjnym
czy
środowiskowym.
Uwarunkowania zewnętrzne, które pozostają niezaleŜne od decyzji władz
lokalnych, w istotny sposób determinują rozwój danej społeczności, a wpływ
ten moŜe być pozytywny lub negatywny. Władze gminy mogą jedynie
monitorować zmiany zachodzące w jej otoczeniu, co pozwoli na
identyfikację istniejących oraz przyszłych szans i zagroŜeń rozwoju i
zminimalizuje wpływ ewentualnych, negatywnych skutków. Znajomość
uwarunkowań gminy umoŜliwia podjęcie działań sprzyjających rozwojowi
potencjału lokalnego i wykorzystaniu nadarzających się okazji.
—
—
—
—
Gmina FIRLEJ dysponuje wewnętrznym potencjałem umoŜliwiającym
pobudzanie nowych impulsów rozwojowych. Analiza diagnozy prospektywnej
wykazała, Ŝe do najwaŜniejszych z nich naleŜą:
zasoby i walory przyrodnicze oraz dziedzictwo kulturowe, stanowiące
podstawę tworzenia silnego sektora turystyczno-rekreacyjnego, który
moŜe się stać źródłem dodatkowych dochodów,
potencjał demograficzny, w tym dobrze rozwinięte szkolnictwo
podstawowe jako podstawa budowania konkurencyjności gminy i
rozwoju przedsiębiorczości,
dobry stan środowiska naturalnego wpływający na jakość Ŝycia
mieszkańców.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
20
Luki w infrastrukturze komunikacyjnej, telekomunikacji i ochronie
środowiska są przyczyną relatywnie niskiej konkurencyjności gminy w
porównaniu z podobnymi jednostkami administracyjnymi o zbliŜonym profilu
społeczno-gospodarczym. Trudności na rynku pracy wynikają z ukrytego
bezrobocia na wsi i rozdrobnienia indywidualnych gospodarstw rolnych.
MOCNE STRONY
SŁABE STRONY
1. czyste środowisko – brak zanieczyszczeń
1. brak infrastruktury drogowej – dojazd do
przemysłowych
terenów mieszkaniowych i letniskowych
2. moŜliwość wypoczynku
zagospodarowane jezioro, lasy
3. dostępność komunikacyjna – połoŜenie
przy trasie drogi krajowej nr 19
4. istniejące zabytki historyczne mogą
stanowić wystarczającą atrakcję
turystyczną;
odbywa się drogami nieutwardzonymi
2. braki sieci kanalizacyjnej na terenie
aglomeracji Firlej
3. braki sieci wodociągowej na terenach
wiejskich
4. brak sieci wodociągowej i kanalizacyjnej
na nowych terenach inwestycyjnych
5. wysokiej jakości wody podziemne;
5. brak sali gimnastycznej przy istniejącym
6. mało zdegradowany klimat;
Zespole Szkół w Firleju oraz
7. lasy charakteryzują się duŜą
niewystarczająca baza lokalowa
róŜnorodnością siedliskową i stanowią
waŜne węzły systemu ekologicznego
województwa;
6. zły stan techniczny budynku Szkoły
Podstawowej w Woli Skromowskiej
7. zaniedbany budynek Ośrodka Zdrowia
8. niski stopień naraŜenia na klęski naturalne
9. istnienie dość dobrze zorganizowanej
8. niewystarczająca baza lokalowa Gminnej
Biblioteki Publicznej
bazy turystycznej (baza hotelowa,
9. brak sieci gazowej
gastronomiczna, dojazdy itd.);
10. brak działającej na terenie gminy
10. dobrze rozbudowana sieć
organizacji zajmującej się ochroną
bezpieczeństwa publicznego (policja,
zabytków, historią badaniem i
straŜ poŜarna);
propagowaniem miejscowych tradycji itp.
11. funkcjonuje szkoła ponadgimnazjalna;
12. istnienie terenów, które w planie
11. brak organizacji związanych z ochroną
środowiska;
zagospodarowania przestrzennego mogą 12. istnienie głównej drogi Lublin - Kock
być przeznaczone na inwestycje
przebiegającej przez środek gminy
przemysłowe;
powoduje duŜe zanieczyszczenie
13. w sąsiedztwie gminy istnieje bardzo
spalinami;
dobrze rozwinięty rynek hurtowy owoców i 13. brak instytucji wspierających
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
21
warzyw w Elizówce;
przedsiębiorczość;
14. w okresie letnim jest za mało punktów
małej gastronomii;
15. mała aktywność społeczności lokalnej w
działaniu na rzecz społeczeństwa
niewystarczająca baza lokalowa na
prowadzenie działalności kulturalnej
SZANSE I ZAGROśENIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ
W otoczeniu gminy występują korzystne czynniki zewnętrzne ich
odpowiednie wykorzystania będzie sprzyjać przyspieszeniu rozwoju gminy.
PołoŜenie geograficzne gminy wzmocnione większą dostępnością do
drogi krajowej, otwiera gminę na szeroką współpracę gospodarczą i
handlową. Szansą gminy jest poprawa infrastruktury technicznej. Przełamie to
jedną z podstawowych barier rozwoju, zwiększając atrakcyjność inwestycyjną
gminy.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
22
SZANSE
1. rozbudowa
ZAGROśENIA
drogi
krajowej
do 1. brak środków finansowych na inwestycje
parametrów drogi ekspresowej
w
zakresie
infrastruktury
wodno
–
ściekowej, drogowej i społecznej.
2. moŜliwość odprowadzania i oczyszczania
2. brak sieci szerokopasmowego dostępu
ścieków;
3. stworzenie lokalnego centrum aktywizacji
do internetu
- informacja turystyczna, 3. organizacje pozarządowe prawie nie są
znane na lubelskiej wsi
miejsce spotkań
społeczeństwa
4. moŜliwość udostępniania gruntów pod 4. brak
utworzenia
centrum
rozrywkowo-wypoczynkowego
rowerowe,
sporty
(trasy
efektywne rządowe programy wspierania
przekształcenia w rolnictwie
festiwal 5. bardzo niewielki zakres inwestycji
wodne,
w
oświacie
młodzieŜy niepełnosprawnej itp.);
6. restrukturyzacja gospodarstw zgodnie
z 6. niedostateczne wsparcie finansowe na
rozwój pozarolniczej działalności gałęzi
wymogami UE
7. moŜliwość osiągania dochodów z turystyki
i agroturystyki po zainwestowaniu
8. moŜliwość wykorzystania
przydatnych
gospodarczych w gminie
w 7. brak zachęt systemowych dla inwestorów
odpowiednią infrastrukturę;
obiektów
zwiększających
dochodowość rolników, nie czytelne i nie
nowe róŜnego rodzaju inwestycje;
5. moŜliwość
instrumentów
wewnętrznych i zewnętrznych
zabytków jako
do
tworzenia
infrastruktury dla turystyki oraz działalności
kulturowej i rozrywkowej;
9. bliskość
duŜych miast
rozwoju
wypoczynku
stwarza
szanse
sobotnio
-
niedzielnego nad jeziorami i w lasach
okolic Firleja (grzyby, ścieŜki rowerowe,
spacery);
10. moŜliwość
zewnętrznych
pozyskiwania
w
celu
dotacji
finansowania
inwestycji
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
23
Misja i wizja strategii
Wizja rozwoju gminy opisuje przyszły poŜądany stan, do osiągnięcia, którego
dąŜyć będzie polityka rozwoju.
Mieszkańcy gminy oczekują zmian, które doprowadzą do poprawy i poziomu
i jakości ich Ŝycia. Zmiany te powinny być zainicjowane przez władze
publiczne, ale osiągną sukces jeśli zostaną przeprowadzone w dialogu ze
społeczeństwem.
Planując działania musimy wiedzieć jaką gminę chcemy widzieć w roku 2015.
Wizja rozwoju Gminy powinna uwzględniać czas i warunki w jakich będzie
realizowana. Przyszła pozycja gminy zaleŜeć będzie od harmonii pomiędzy
sferą publiczną, prywatną i społeczeństwem obywatelskim.
WIZJA:
GMINA FIRLEJ TO GMINA O WYSOKIM POZIOMIE
I JAKOSCI śYCIA MIESZKAŃCÓW DZIĘKI DYNAMICZNEMU
ROZWOJOWI GOSPODARKI OPARTEJ NA WIEDZY
Celem ogólnym Strategii Rozwoju Gminy FIRLEJ jest:
PRZYSPIESZENIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO GMINY FIRLEJ
POPRZEZ PODNIESIENIE POZIOMU śYCIA JEJ MIESZKAŃCÓW
Cele strategiczne ( obszary priorytetowe )
WyróŜniono następujące cele o charakterze strategicznym, którym zostały
przyporządkowane cele operacyjne:
Cel strategiczny 1: Dostosowanie przestrzeni gminy Firlej do wyzwań XXI
wieku
Cel strategiczny 2: Zwiększenie efektywności wykorzystania potencjału
gminy Firlej
Cel strategiczny 3: Rozwój kapitału ludzkiego opartego na wiedzy
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
24
Cele operacyjne oraz proponowane kierunki działań
Cel strategiczny 1: Dostosowanie przestrzeni gminy Firlej do wyzwań XXI
wieku
WyŜej sformułowany cel osiągnięty zostanie przez realizację następujących
celów operacyjnych:
Cel 1.1. Ochrona wód jezior Firlej i Kunów poprzez regulację gospodarki
wodno-ściekowej:
— modernizacja oczyszczalni ścieków,
— budowa systemów sieci kanalizacji sanitarnej w aglomeracji Firlej,
— budowa sieci wodociągowych w miejscowościach: Firlej, Przypisówka,
Baran,
Czerwonka Gozdów, Czerwonka Poleśna, Kunów, Majdan
Sobolewski, Wólka
Rozwadowska.
Cel 1.2. Poprawa warunków i stopnia dostępności komunikacyjnej:
— inwestycje w infrastrukturę drogową,
— promocja komunikacji zbiorowej,
— wzrost bezpieczeństwa komunikacji.
Cel 1.3. Budowa społeczeństwa informacyjnego:
— budowa infrastruktury Internetu szerokopasmowego,
— uruchomienie publicznych punktów dostępu do Internetu,
— minimalizowanie zjawiska wykluczenia informatycznego,
— rozwój elektronicznej obsługi klientów.
Cel 1.4. Rozwój infrastruktury społecznej gwarantujący wzrost jakości Ŝycia
mieszkańców:
— rozbudowa Zespołu Szkół w Firleju wraz z budową sali gimnastycznej,
— budowa budynku Szkoły Podstawowej w Woli Skromowskiej,
— rozbudowa budynku Gminnej Biblioteki Publicznej w Firleju,
— modernizacja budynku Ośrodka Zdrowia w Firleju i Woli Skromowskiej,
— modernizacja budynku Urzędu Gminy ,
— rozbudowa sytemu świetlic wiejskich,
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
25
Cel strategiczny 2: Zwiększenie efektywności wykorzystania potencjału
gminy Firlej
WyŜej sformułowany cel zostanie osiągnięty przez realizację następujących
celów operacyjnych:
Cel 2.1. Rozwój turystyki na obszarach wiejskich:
— inwestycje w infrastrukturę poprawiającą stan zagospodarowania
obszarów atrakcyjnych pod względem turystycznym i rekreacyjnym, z
poszanowaniem wymogów ochrony środowiska ( budowa ścieŜek
rowerowych, mola, szlaków turystycznych),
— wsparcie rozwoju bazy hotelowej i gastronomicznej,
— promocja przedsiębiorczości w tym sektorze,
— wsparcie rozwoju agroturystyki,
— promocja turystyki.
Cel 2.2. Propagowanie walorów turystycznych i ochrona dziedzictwa
historyczno-kulturowego:
— ochrona dziedzictwa kulturowego,
— realizacja imprez promujących walory turystyczne i kulturalne Gminy Firlej,
— wykreowanie Jeziora Firlej jako regionalnego produktu turystycznego.
Cel strategiczny 3: Rozwój kapitału ludzkiego opartego na wiedzy
Cel 3.1. Ograniczanie barier w dostępie do edukacji:
— rozwój sytemu stypendialnego,
— poprawa stanu infrastruktury edukacji,
— dostosowanie profili kształcenia do potrzeb rynku pracy,
— poszerzenie oferty edukacyjnej ( kursy, szkolenia ).
Cel 3.2. Integracja i aktywizacja społeczeństwa:
— pobudzanie oddolnych inicjatyw społecznych,
— profesjonalna pomoc społeczna, ukierunkowana na wzmacnianie lub
odzyskiwanie zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie,
— przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez promocję aktywnej
integracji społecznej i zawodowej. patologiami.,
— realizacja imprez integrujących społeczność lokalną.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
26
Cel 3.3. Podniesienie poziomu aktywności fizycznej społeczeństwa oraz bazy
sportowej:
— budowa ogólnodostępnych boisk sportowych,
— wspieranie działalności klubów sportowych,
— organizowanie współzawodnictwa,
— propagowanie aktywnego i zdrowego stylu Ŝycia.
Cel 3.4. Rozwój usług socjalnych:
— rozwój gminnych specjalistycznych placówek pomocy społecznej,
— jakościowy rozwój usług w placówkach juŜ istniejących,
— zwiększenie aktywności społeczności lokalnych,
— wspieranie działalności organizacji pozarządowych.
Cel 3.5. Budowa kapitału społecznego na rzecz społeczeństwa
obywatelskiego:
— wsparcie inicjatyw na rzecz umacniania Ŝycia rodzinnego,
— wzmocnienie świadomości lokalnej, regionalnej i narodowej,
— promocja aktywności lokalnej i komunikacji społecznej,
— budowanie i umacnianie partnerstwa lokalnego.
Zgodność ze strategicznymi dokumentami
Przy formułowaniu celów rozwoju gminy Firlej uwzględniono ustalenia zawarte
w:
•
•
•
•
•
Strategii Rozwoju Kraju na lata 2007-2015 – dokument przyjęty przez
Radę Ministrów 29 listopada 2006r.
Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego na lata 2007- 2013
Narodowej
Strategii Spójności - Narodowe Strategiczne Ramy
Odniesienia 2007-2013 wspierające wzrost gospodarczy i zatrudnienie –
Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006 - 2020,
Strategii Rozwoju Powiatu Lubartowskiego na lata 2007 -2015 - Uchwała
Rady powiatu z dnia 29.10.2007r. Nr IX/58/07
NARODOWA STRATEGIA ROZWOJU REGIONALNEGO NA LATA 2007- 2013
Cele polityki regionalnej państwa sformułowane zostały w trzech
zasadniczych kierunkach:
I. Rozwój konkurencyjności gospodarczej polskich regionów.
II. Wspieranie elastycznego róŜnicowania zamierzeń (celów) i wykorzystywanie
potencjału
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
27
endogenicznego regionów.
III. Wyrównywanie szans rozwojowych województw.
NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOŚCI 2007-2013 WSPIERAJĄCA WZROST
GOSPODARCZY I ZATRUDNIENIE
Celem strategicznym Narodowej Strategii Spójności jest tworzenie warunków
dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i
przedsiębiorczości zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu
spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej Polski w ramach Unii
Europejskiej i wewnątrz kraju.
Celami horyzontalnymi są :
1. Tworzenie warunków dla utrzymania trwałego i wysokiego tempa wzrostu
gospodarczego.
2. Wzrost zatrudnienia poprzez rozwój kapitału ludzkiego oraz społecznego.
3. Podniesienie konkurencyjności polskich przedsiębiorstw, w tym szczególnie
sektora usług.
4. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej, mającej podstawowe
znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski i jej regionów.
5. Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich
marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej.
6. Rozwój obszarów wiejskich.
NSS realizowana jest przy pomocy Programów Operacyjnych zarządzanych
przez Ministerstwo
Rozwoju Regionalnego:
1. Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej
2. Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej
3. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko
4. Program Operacyjny Konkurencyjna Gospodarka
5. Program Operacyjny Kapitał Ludzki
6. Program Operacyjny Pomoc Techniczna
oraz 16 Regionalnych Programów Operacyjnych zarządzanych przez
samorządy województw.
Jednym z Regionalnych Programów Operacyjnych jest „Regionalny Program
Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2007–2013”.
STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA 2006 - 2020
Priorytet 1: Wzrost konkurencyjności regionalnej gospodarki oraz jej zdolności
do tworzenia miejsc pracy
Cel 1.1:
Cel 1.2:
Restrukturyzacja tradycyjnych gałęzi regionalnej gospodarki i
dostosowanie jej do reguł wspólnego rynku
Rozwój
i
podnoszenie
konkurencyjności
regionalnego
agrobiznesu
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
28
Cel 1.3:
Cel 1.4:
Cel 1.5:
Cel 1.6:
Specjalizacja województwa w wybranych sektorach produkcji i
usług cechujących się wysokim poziomem konkurencyjności
Rozwój małych i średnich przedsiębiorstw oraz wzrost poziomu ich
innowacyjności
Rozwój regionalnego potencjału B+R oraz jego wykorzystanie dla
potrzeb gospodarki
Rozwój społeczeństwa informacyjnego
Priorytet 2: Rozwój nowoczesnego społeczeństwa i zasobów ludzkich
dostosowanych do wymogów gospodarki opartej na wiedzy
Cel 2.1: Kształtowanie prorozwojowej polityki ludnościowej w województwie
Cel 2.2: Podniesienie poziomu wykształcenia i wiedzy mieszkańców regionu
Cel 2.3: Wzrost zatrudnienia oraz lepsze wykorzystanie zasobów ludzkich w
regionie
Cel 2.4: Wspieranie integracji społecznej i ograniczanie poziomu ubóstwa w
regionie
Cel 2.5: Wzmocnienie i wykorzystanie kapitału kulturowego i społecznego w
regionie
Cel 2.6: Poprawa bezpieczeństwa i ładu publicznego
Priorytet 3: Poprawa atrakcyjności i spójności terytorialnej województwa
lubelskiego
Cel 3.1: Poprawa dostępności komunikacyjnej województwa
Cel 3.2: Zachowanie i wzmocnienie róŜnorodności przyrodniczej,
krajobrazowej i kulturowej
Cel 3.4: Poprawa jakości Ŝycia mieszkańców wsi oraz wielofunkcyjny rozwój
obszarów wiejskich
Cel 4.3: Poprawa skuteczności promocji regionu i zdolności do przyciągania
inwestycji z zewnątrz
STRATEGIA ROZWOJU POWIATU LUBARTOWSKIEGO NA LATA 2007-2015
Priorytet 1: Zwiększenie konkurencyjności lokalnej gospodarki
1.1. Rozwój infrastruktury poprawiającej atrakcyjność inwestycyjną
powiatu
1.2. Rozwój infrastruktury poprawiającej atrakcyjność turystyczną
powiatu
1.3. Poprawa efektywności sektora rolnego oraz jego większa
specjalizacja
Priorytet 2: Wzrost poziomu zatrudnienia mieszkańców powiatu
2.1. Rozwój lokalnej przedsiębiorczości
2.2. Rozwój instytucji rynku pracy i aktywnych form przeciwdziałania
bezrobociu
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
29
Priorytet 3: Poprawa jakości kapitału ludzkiego oraz ograniczenie
wykluczenia społecznego w powiecie.
3.1. Podniesienie poziomu wykształcenia i wiedzy mieszkańców powiatu
3.2. Rozwój kultury i kapitału społecznego w powiecie
3.3. Poprawa stanu zdrowia mieszkańców powiatu oraz ograniczenie
zjawisk wykluczenia społecznego
System wdraŜania i monitorowania
Niniejszy dokument, po uchwaleniu przez Radę Gminy będzie przekazany
uczestnikom procesu planowania strategicznego oraz wszystkim instytucjom i
podmiotom, których działalność moŜe przyczynić się do realizacji strategii.
Odpowiedzialny za wdraŜanie strategii oraz dostosowanie wszystkich planów i
programów
do
jej
ustaleń
jest
Wójt
Gminy
Firlej.
Wójt Gminy Firlej wyznaczy koordynatorów zadań w poszczególnych celach
operacyjnych. Koordynatorem moŜe być pracownik urzędu lub pracownik
jednostki organizacyjnej gminy.
Zadaniem koordynatora jest:
- opracowanie i późniejsze aktualizowanie planów operacyjnych,
- przedkładanie planów operacyjnych do zatwierdzenia przez Wójta,
- przygotowanie kompletnej informacji dotyczącej koordynowanego zakresu.
Monitoring wspomaga proces zarządzania i dostarcza informacji o
postępie realizacji i efektywności wdraŜania zadań wynikających ze Startegii
- począwszy od pojedynczego projektu, poprzez cel i priorytet, a skończywszy
na osiąganych efektach.
Zestawienie wskaźników do realizacji celów operacyjnych:
Cel 1.1. Ochrona wód jezior Firlej i Kunów poprzez regulację gospodarki
wodno-ściekowej:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
długość czynnej sieci kanalizacyjnej
ilość ścieków odprowadzonych w dam3
ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w ludności ogółem
przepustowość oczyszczalni ścieków
ścieki oczyszczone w dam3
stopień obciąŜenia oczyszczalni
ludność obsługiwana przez oczyszczalnię w ludności ogółem
długość sieci wodociągowej
ilość przyłączy wodociągowych
Cel 1.2. Poprawa warunków i stopnia dostępności komunikacyjnej:
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
30
•
•
•
•
Udział dróg o nawierzchni twardej (twardej ulepszonej) w długości dróg ogółem
Długość dróg
Nakłady na utrzymanie dróg
Nakłady inwestycyjne na remont i budowę dróg
Cel 1.3. Budowa społeczeństwa informacyjnego:
•
•
•
Długość sieci szerokopasmowej
Liczba mieszkań wyposaŜonych w komputery osobiste z dostępem do Internetu
Liczba ogólnodostępnych komputerów z dostępem do Internetu
Cel 1.4. Rozwój infrastruktury społecznej gwarantujący wzrost jakości Ŝycia
mieszkańców:
•
•
•
Liczba i kubatura infrastruktury sportowej
Liczba i kubatura infrastruktury edukacyjnej
Liczba i infrastruktura infrastruktury ochrony zdrowia
Cel 2.1. Rozwój turystyki na obszarach wiejskich:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Długość szlaków turystycznych
Długość ścieŜek rowerowych
Liczba turystów, w tym zagranicznych
Liczba obiektów zbiorowego zakwaterowania
Obiekty zbiorowego zakwaterowania na 1 000 ludności
Liczba miejsc noclegowych
Liczba udzielonych noclegów
Liczba gospodarstw agroturystycznych
Liczba obiektów gastronomicznych wzdłuŜ dróg tranzytowych
Cel 2.2. Propagowanie walorów turystycznych i ochrona dziedzictwa
historyczno-kulturowego:
•
•
•
•
•
•
•
Liczba produktów lokalnych
Liczba występów zespołów tanecznych/śpiewaczych na imprezach
Nakład wydanych materiałów promocyjnych
Liczba obiektów objętych ochroną konserwatorską
Długość ścieŜek rowerowych/ szlaków turystycznych/ścieŜek dydaktycznych
Udział w targach/wystawach turystycznych
Liczba odwiedzających wystawy tematyczne
Cel 3.1. Ograniczanie barier w dostępie do edukacji:
•
•
•
Ilość osób korzystających z pomocy stypendialnej
Ilość wykorzystywanych pomocy naukowych w procesie nauczania
Liczba osób przeszkolonych
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
31
Cel 3.2. Integracja i aktywizacja społeczeństwa:
•
•
•
ilość organizacji pozarządowych uczestniczących w Ŝyciu społecznym
Ilość imprez kulturalnych
Liczba osób korzystających z pomocy społecznej
Cel 3.3. Podniesienie poziomu aktywności fizycznej społeczeństwa oraz bazy
sportowej:
•
•
•
•
•
Ilość klubów sportowych
Liczba członków klubów/sekcji sportowych
Ilość ogólnodostępnych boisk sportowych
Ilość zorganizowanych imprez
Uczestnicy zawodów sportowych
Cel 3.4. Rozwój usług socjalnych:
•
•
•
•
Liczba osób korzystających z pomocy społecznej na 1 000 mieszkańców (w ‰)
Udział osób korzystających z pomocy społecznej z powodu ubóstwa w ogólnej liczbie
osób korzystających z pomocy społecznej
Średnia wysokość świadczenia pomocy społecznej w gminie
Udział wydatków na pomoc społeczną w ogólnych wydatkach budŜetu
Cel 3.5. Budowa kapitału społecznego na rzecz społeczeństwa
obywatelskiego:
•
•
Frekwencja wyborcza w Gminie Firlej
Ilość imprez/ wystaw promujących Ŝycie rodzinne
Źródła finansowania
NajwaŜniejszym narzędziem realizacji Strategii Rozwoju Gminy Firlej jest
budŜet gminy.
Stopniowe tworzenie budŜetu zadaniowego powinno
usprawnić zarządzanie środkami publicznymi oraz stworzyć czytelny obraz
operacji finansowych przeprowadzanych przez Radę Gminy. Dynamika
wdraŜania Planu ma swoje odzwierciedlenie w kolejnych budŜetach. Zadania
wynikające z Planu realizowane ze środków budŜetowych moŜna stosunkowo
łatwo zidentyfikować.
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
32
Kolejnym instrumentem jest tworzenie dobrego klimatu dla rozwoju
przedsiębiorczości,
wyzwalanie
lokalnych
inicjatyw
gospodarczych.
Usatysfakcjonuje to mieszkańców pod względem rynkowym jak i
ekonomicznym oraz przysporzy budŜetowi kolejnych podatników.
WaŜne jest takŜe stosowanie tak zwanego „montaŜu finansowego” przy
duŜych inwestycjach, to znaczy kumulacji środków pochodzących z róŜnych
źródeł na realizację kolejnych zadań wynikających z planu. Stopniowe
przechodzenie od konstruowania budŜetu według dotychczasowych reguł
do tworzenia budŜetu zadaniowego.
Jako podstawowe zewnętrzne źródła finansowania inwestycji naleŜy wskazać
następujące programy:
•
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW)
•
Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego (RPO WL)
•
Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL)
•
Poakcesyjny Programu Wspierania Obszarów Wiejskich,
•
Programy Operacyjne Ministra Kultury,
•
Ekofundusz,
•
Wojewódzki Funduszu Ochrony Środowiska,
•
Bank Gospodarstwa Krajowego (Fundusz Poręczeń Unijnych, Fundusz
Rozwoju Inwestycji Komunalnych, itd.),
Opis konsultacji społecznych
Wieloletni plan inwestycyjny
STRATEGIA ROZWOJU GMINY FIRLEJ 2008-2015
33

Podobne dokumenty