Redukcja emisji dwutlenku węgla a zwiększenie udziału kolei w

Redukcja emisji dwutlenku węgla
a zwiększenie udziału kolei w rynku
transportowym
Warszawa, 23 lutego 2010 r.
www.plk-sa.pl
1
Transport kolejowy przyjazny środowisku
i zasadzie zrównowaŜonego rozwoju
Jednym z podstawowych przejawów negatywnego wpływu działalności ludzkiej na
środowisko jest;
emisja gazów cieplarnianych
m.in. dwutlenek węgla
niekorzystne zmiany klimatyczne
= efekt cieplarniany
Transport jest jedynym sektorem gospodarki, w którym
. utrzymuje się
rosnąca tendencja emisji dwutlenku węgla.
W krajach Unii Europejskiej
22-25% całkowitej emisji CO2
Do 2050 roku wzrost
prognoza wzrostu do 33%
motoryzacji indywidualnej
całkowitej emisji CO2
w krajach rozwijających się
Problem ten dostrzega równieŜ Unia Europejska. Pojawiają się regulacje i inicjatywy
zmierzające do odwrócenia niekorzystnych tendencji.
Źródło: Raport European Environment Agency - TERM 2007: indicators tracking transport and environment in the European Union
www.plk-sa.pl
KOLEJ stanowi klucz do przezwycięŜenia tych problemów.
Podczas gdy udział transportu ogółem w emisji CO2 wzrasta,
transport kolejowy jest jedynym wśród sektorów transportu,
w którym od 1990 r. do 2003 r. odnotowano spadek emisji gazów cieplarnianych.
Według danych przedstawionych przez INFRAS / IWW, udział transportu drogowego
w emisji sektora (w zakresie CO2) wynosi ponad 57%,
a transport lotniczy odpowiada za blisko 41% emisji.
Kolej posiadając udział w rynku na poziomie 7-10%,
odpowiada za mniej niŜ 2% emisji CO2 w sektorze transportowym Unii
Europejskiej.
Transport kolejowy jest o wiele bardziej energetycznie efektywny niŜ transport drogowy
– generuje trzykrotnie mniejszą emisję CO2 w przeliczeniu na pasaŜerokilometr oraz
sześciokrotnie mniejszą w przeliczeniu na tonokilometr.
www.plk-sa.pl
3
Koszty zewnętrzne transportu
Udział środków transportu w całkowitych kosztach zewnętrznych
(z pominięciem kosztów kongestii)
= 650 mld EUR w 15 UE + Szwajcaria i Norwegia (2000 r.)
14,0%
0,4%
1,9%
transport drogowy
transport kolejowy
transport lotniczy
transport śródlądowy
83,7%
Źródło: External Costs Of Transport – Update Study, Final Report (INFRAS, IWW) – Zurich / Karlsruhe 2004.
www.plk-sa.pl
4
Aktywna postawa transportu kolejowego
w ograniczaniu emisji dwutlenku węgla
Na szczeblu międzynarodowym realizowane są liczne projekty, mające na
celu poprawę efektywności energetycznej transportu kolejowego, m.in.:
•
RailEnergy – projekt ma przyczynić się redukcji zuŜycia energii w sektorze kolejowym
(celem jest osiągnięcie 6 proc. redukcji zuŜycia paliw do 2020r.),
•
EnergyBilling – projekt dotyczy pomiaru zuŜycia energii trakcyjnej,
•
TRAINER – program szkolenia dla maszynistów, dotyczy efektywnego energetycznie
prowadzenia pociągu,
•
EcoPassenger i EcoTransIT – narzędzia internetowe słuŜące porównaniu emisji
pomiędzy róŜnymi środkami transportu,
•
CLEANER-D – ograniczenie emisji zanieczyszczeń z silników spalinowych,
nowe rozwiązania technologiczne.
www.plk-sa.pl
5
Rola kolei w redukcji emisji CO2
w sektorze transportu
Sposoby ograniczania emisji:
•
Zmiana struktury rynku transportowego w kierunku przesunięcia przewozów z dróg
na kolej (tzw. „modal shift”).
•
Stosowanie nowatorskich rozwiązań technologicznych, np.
wprowadzanie nowoczesnych silników spalinowych,
nowe rozwiązania w systemach grzewczych, oświetleniowych i
klimatyzacyjnych,
stosowanie w pociągach urządzeń do magazynowania energii.
•
•
Optymalizacja kolejowych rozkładów jazdy pod względem maksymalnego
wykorzystania infrastruktury.
Efektywne energetycznie prowadzenie pociągów (tzw. Eco-driving).
•
Wprowadzanie koncepcji Zielonych Korytarzy Transportowych oraz intermodalność.
•
Promocja transportu kolejowego jako przyjaznego dla środowiska środka transportu.
www.plk-sa.pl
6
Modal Shift i równowaga konkurencyjna na rynku
transportowym
Najbardziej skuteczną drogą do ograniczenia emisji dwutlenku węgla z transportu jest
wspieranie zmian w strukturze rynku transportowego i przesuwanie przewozów w
kierunku czystszych środków transportu (tzw. „modal shift”).
zwiększenie udziału kolei w rynku
kosztem transportu drogowego
ograniczenia efektu
cieplarnianego
Koleje oferują przejęcie przewozów przede wszystkim w następujących
segmentach rynku:
• przewozy pasaŜerskie w aglomeracjach i centrach miast,
• przewozy pasaŜerów koleją duŜych prędkości (na odległość do 1000 km),
• przewozy towarowe na średnie i długie dystanse jako część intermodalnych
połączeń logistycznych.
www.plk-sa.pl
7
W celu przywrócenia równowagi konkurencyjnej na rynku transportowym
zasadne wydaje się podjęcie następujących kroków:
• internalizacja kosztów zewnętrznych transportu
(uwzględnienie w cenie usługi transportowej kosztów zewnętrznych),
• podjęcie działań zmierzających do skompensowania transportowi
kolejowemu negatywnych efektów, których kolej doświadcza w wyniku
wprowadzenia mechanizmu ETS (systemu handlu emisjami) – np.
włączenie do ETS transportu lotniczego i samochodów pasaŜerskich,
• lepsze wykorzystanie transportu kombinowanego,
• wykorzystanie instrumentów rynkowych (cena usługi, odpowiednia polityka
fiskalna, system opłat za udostępnianie infrastruktury transportowej)
w celu sprowokowania bardziej racjonalnych wyborów środków transportu
przez społeczeństwo.
www.plk-sa.pl
8
Rozwiązania technologiczne
Oprócz zmian w strukturze rynku transportowego
konieczne jest takŜe podejmowanie działań zmierzających
do poprawy efektywności energetycznej poszczególnych
środków transportu.
Usprawnienia technologiczne powinny stanowić działania
uzupełniające i wspomagające dla zmian w rynku transportowym.
www.plk-sa.pl
9
Transport intermodalny
Istotą intermodalnego systemu transportowego jest ustalenie odpowiedniego
wykorzystania poszczególnych środków transportu w odpowiednich sytuacjach tak,
aby maksymalnie wykorzystać zalety tych środków.
Rozwój transportu modalnego stanowi szansę dla kolei na zwiększenie udziału w rynku
– z uwagi na ograniczoną czynnikami naturalnymi dostępność do transportu kolejowego.
Zielone korytarze jako koncepcja transportu intermodalnego
są elementem nowej polityki transportowej UE.
„Zielone korytarze” to koncepcja oznaczająca dalekobieŜny transport towarów
korytarzami, gdzie wprowadzone są zaawansowane technologie. Wszystko w celu
poprawy efektywności wykorzystania energii i redukcji wpływu na środowisko. Jest to
narzędzie wsparcia ograniczaniu emisji dwutlenku węgla równoległe do procesu
podnoszenia efektywności logistyki.
Dobrym rozwiązaniem byłoby równieŜ w Polsce stworzyć system łączący transport
drogowy z kolejowym w celu zminimalizowania emisji CO2 i tam gdzie to moŜliwe
w pełnej mierze wykorzystać moŜliwości kolei jako ekologicznego środka transportu.
www.plk-sa.pl
10
Promocja transportu kolejowego
Podniesienie świadomości społecznej w zakresie transportu
kolejowego jako środka stanowiącego rozwiązanie problemu rosnącej
emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu.
Przykładem działań w tym zakresie moŜe być kampania promocyjna
„Pociąg do Kopenhagi”
Uruchomiona została strona internetowa odnosząca się do kampanii:
www.traintocopenhagen.org.
www.plk-sa.pl
11
KOLEJ
mało emituje
i środowiska
nie psuje!!!
www.plk-sa.pl
Dziękuję za uwagę
www.plk-sa.pl