Gorączka - Zdrowie w Prezencie
Transkrypt
Gorączka - Zdrowie w Prezencie
www.zdrowiewprezencie.pl ISSN 2084 – 5324 Październik 2013 nr 10 (rok 2) Bezpłatny miesięcznik poświęcony zdrowiu i medycynie BÓL ZATOKĆ, ROZPOZNAJ PROBLEM, BY WIEDZIE JAK Z NIM WALCZYĆ s. 4 CHOLESTEROL I JEGO ROLA W PRAWIDŁOWYM FUNKCJONOWANIU ORGANIZMU s. 7 WYELIMINUJ CUKIER Z CODZIENNEGO ODŻYWIANIA POZNAJ STEWIĘ s. 12 s. 30 FAKTY I MITY NA TEMAT PICIA KAWY s. 22 s. 31 MIGRENA W POLSCE CIERPIĄ NA NIĄ PONAD 4 MLN OSÓB KRZYŻÓWKA ZDROWIE W KUCHNI s. 24 Gorączka Temat numeru - niebezpieczny odruch obronny organizmu str. 16s.14 Drodzy Czytelnicy Zdrowia w prezencie! W łaśnie kończy się Nam lato, wyjątkowo piękne, słoneczne i ciepłe, można powiedzieć, jak nigdy w północnych rejonach Polski. Kiedy otrzymacie Państwo najnowszy numer Zdrowia w prezencie, jesień na dobre zagości w Naszym życiu. Oby utrzymała „właściwy kurs” jaki wytyczyły tegoroczne wakacje. Życzmy sobie zatem, pięknej złotej polskiej jesieni, ze słońcem i całą paletą barw w przyrodzie. Taka aura zdecydowanie bardziej służy większości z Nas, poprawia nastrój i oddala jesienną depresję Niestety częściej mamy do czynienia z mniej przyjazną pogodą. Chłód, wilgoć, silne wiatry nie należą do przyjemnych doznań, a dodatkowo bardzo istotnie wpływają na wzrost zachorowalności, przede wszystkim mnożą się infekcje wirusowe, które często niewłaściwie leczone mogą dawać poważne powikłania, wymagające wizyty u lekarza, a nierzadko również hospitalizacji. Objawy infekcji wirusowych są bardzo charakterystyczne: złe samopoczucie, rozbicie, osłabienie, bóle mięśni i stawów oraz bardzo często występująca gorączka. Wyjaśnienia dotyczące istoty tego zjawiska oraz sposoby postępowania znajdziecie Państwo w artykule poświęconym gorączce, chciałbym szczególnie zadedykować rodzicom dzieci, które często pierwszy raz spotykają się w przedszkolach, żłobkach czy szkołach. Takie kontakty zawsze skutkują przeziębieniami, a szczególnie u dzieci gorączka jest jednym z symptomów nadchodzącej infekcji. Mam nadzieje, że chwile spędzone przy lekturze Zdrowia w prezencie, będą dla Państwa właściwie zagospodarowanym czasem. Redakcja ul. Wojska Polskiego 4 72 - 315 Resko tel. +48 91 395 14 80 [email protected] Redaktor Naczelny Zbigniew Szczepankowski [email protected] Konsultacja medyczna lek. Beata Szczepankowska Wydawca Bratek Plus Sp. z o.o. ul. Wojska Polskiego 4 72 - 315 Resko Manager ds. Reklamy Marcin Sochan Tel. 797 721 466 [email protected] Biuro Obsługi Klienta Tel. +48 91 395 14 80 [email protected] Skład graficzny i druk Pozdrawiam serdecznie „Leszczyńscy” s. c. Partnerzy www.artelis.pl Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo redagowania zamówionych tekstów, nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam i ogłoszeń. Miesięcznik ZDROWIE W PREZENCIE nie zastępuje bezpośredniej porady lekarskiej, może jedynie stanowić źródło informacji. Przed skorzystaniem z porady należy skonsultować się z lekarzem. Dystrybucja miesięcznika bez zgody wydawcy lub sprzedaż magazynu jest nielegalna. r e k l a m a www.zdrowiewprezencie.pl P ozostali chorzy cierpią z powodu tej dolegliwości co jakiś czas - 36% z nich odczuwa ból z częstotliwością co 2-3 miesiące, z kolei 26% - raz na pół roku. Prawie połowa chorych na własną rękę próbuje walczyć z objawami bólu zatok. Większość z nich - 84%, sięga po leki bez recepty dostępne w aptekach. Zanim jednak wybierzemy się po farmaceutyki, które pomogą uśmierzyć uciążliwy ból zatok, warto dowiedzieć się, czym się on charakteryzuje i jaka jest geneza jego powstawania. Infekcje zatok przynosowych dla jednych to pojęcie znane tylko „ze słyszenia”, innym dolegliwości związane z tym organem towarzyszą przez całe życie. Wielu z nas jednak mylnie określa ból zatok, który w rzeczywistości jest zwykłym bólem głowy. Warto zatem nauczyć się rozróżniać dolegliwości związane z bólem zatok przynosowych, by w razie potrzeby sięgnąć po właściwe leki, które uśmierzą dokuczliwe objawy. Rozpoznaj problem, by wiedzieć, jak z nim walczyć Bóle głowy powstają, gdy membrany otaczające mózg (opony mózgowe) oraz naczynia krwionośne u podstawy mózgu reagują na niekorzystne bodźce, dochodzące z organizmu. Istnieją różne rodzaje bólów głowy, jednak najczęstsze to napięciowe bóle głowy. 4 październik 2013 Ból zatok dotyczy 12% całej populacji . W Polsce co dziesiąty rodak skarżący się na ból zatok odczuwa go regularnie WAŻNE Powodem zapalenia zatok są w głównej mierze infekcje wirusowe i bakteryjne. Warto jednak odnotować, że nie tylko one odpowiadają za stan chorobowy. Skrzywienie przegrody nosa, alergia na naturalne i chemiczne czynniki środowiskowe, niedobory immunologiczne, długie przebywanie w mocno zanieczyszczonym środowisku, zaburzenia hormonalne, polipy nosa - to czynniki sprzyjające zapaleniu zatok. Ból zatok CO POWODUJE BÓL GŁOWY? O zapaleniu zatok pisano i mówiono wiele. Aby ujednolicić i uprościć klasyfikację choroby Europejska Akademia Alergologii i Immunologii Klinicznej przyjęła w 2007 r. dokument EPOS, wprowadzający podział zapaleń zatok przynosowych na dwie główne grupy: zapalenia ostre i przewlekłe. W ostrym zapaleniu zatok przynosowych wyróżniono jego 2 postacie: ostre zapalenie wirusowe, przez lekarzy opisywane jako przeziębienie, w którym objawy trwają nie dłużej niż 10 dni. Drugi rodzaj to ostre zapalenie niewirusowe - z charakterystycznym nasileniem objawów po 5 dniach lub ich utrzymywaniem się ponad 10 dni, ale nie dłużej niż 12 tygodni. Z kolei z przewlekłym zapaleniem zatok przynosowych mamy do czynienia wtedy, gdy objawy utrzymują się dłużej niż 12 tygodni. Ten rodzaj podzielono na przewlekłe zapalenie zatok przynosowych z polipami nosa i bez polipów nosa. Powodem zapalenia zatok są w głównej mierze infekcje wirusowe i bakteryjne. Warto jednak odnotować, że nie tylko one odpowiadają za stan chorobowy. Skrzywienie przegrody nosa, alergia na naturalne i chemiczne czynniki środowiskowe, niedobory immunologiczne, długie przebywanie w mocno zanieczyszczonym środowisku, zaburzenia hormonalne, polipy nosa - to czynniki sprzyjające zapaleniu zatok . Do najważniejszych objawów tej choroby należą przede wszystkim blokada nosa i wyciek z nosa, dodatkowo mogą pojawić się ból twarzy i osłabienie lub brak węchu. Warto podkreślić, że ból głowy nie występujący w towarzystwie dwóch pierwszych objawów - blokady nosa i wycieku z nosa - nie świadczy o zapaleniu zatok. Aby mieć pewność, na co chorujemy, warto skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu. Ostre zapalenie zatok przynosowych może on zdiagnozować na podstawie badania - rynoskopii przedniej - polegającej na oględzinach jam nosa wziernikiem nosowym. Z kolei do potwierdzenia diagnozy przewlekłego zapalenia zatok przynosowych konieczny jest laryngolog, który wykona badanie endoskopowe, by dokładniej ocenić jamy nosowe. r e k l a m a a m a k r e l a m a l k e r Na cholesterol Sterole r e k l a m a Produkt przeznaczony dla osób, które chcą obniżyć poziom cholesterolu we krwi, bez rezygnacji z ulubionych potraw, w tym masła. Klinicznie skuteczna dawka naturalnych steroli roślinnych, które obniżają poziom cholesterolu we krwi. Obniżenie obserwuje się po 2-3 tygodniach regularnego stosowania 2 tabletek dziennie. 30 tabletek Suplement diety www.zdrowiewprezencie.pl CHOLESTEROL – DOBRY I ZŁY • miażdżycy, niedrożności tętnic i choroby wieńcowej (choroba niedokrwienna serca), czego konsekwencją mogą być bóle wieńcowe, zawał serca, udar mózgu (wylewny lub niedokrwienny), nierzadko prowadzące do śmierci; spadek poziomu cholesterolu we krwi o 1% prowadzi do zmniejszenia ryzyka chorób serca o 2%. Dlatego poważnym problemem zdrowotnym jest wysokie stężenie cholesterolu, jednakże równie istotne jest zrozumienie jego klasyfikacji, gdyż nie każdy jest szkodliwy. CHOLESTEROL: • wchodzi w skład struktury błon komórkowych i osłonek mielinowych włókien nerwowych, uczestniczy w budowie nowych komórek • stanowi materiał wyjściowy do produkcji hormonów steroidowych: progesteronu, kortyzolu, aldosteronu, testosteronu i estradiolu • uczestniczy w produkcji kwasów żółciowych, m.in. kwasu cholowego REASUMUJĄC, ORGANIZM NIE MOŻE PRAWIDŁOWO FUNKCJONOWAĆ BEZ CHOLESTEROLU. JEŚLI DIETA NIE DOSTARCZA JEGO WYSTARCZAJĄCEJ ILOŚCI, KONIECZNE JEST UZUPEŁNIAJĄCE WYTWARZANIE CHOLESTEROLU PRZEZ WĄTROBĘ, KTÓRA MOŻE ZASPOKOIĆ NAWET 80% PODSTAWOWEGO ZAPOTRZEBOWANIA ORGANIZMU. Cholesterol jako substancja tłuszczowa (lipid) nie rozpuszcza się we krwi. Musi być transportowany do i z komórek przez specjalne nośniki zwane lipoproteinami (tzw. gospodarka lipidowa). Dwa główne typy to: • lipoproteina o małej/niskiej gęstości (LDL - ang. low-density lipoproteins) oraz • lipoproteina o dużej/wysokiej gęstości (HDL - ang. high-density lipoproteins). Lipoproteina LDL to główny nośnik cholesterolu we krwi, transportujący go z wątroby do innych narządów (przede wszystkim nerek, mięśni i kory nadnerczy). Nadmiar LDL w krwiobiegu powoduje stopniowe odkładanie się choleste- Cholesterol (cholesteryna) to miękka, włosowata substancja występująca w komorkach i krwiobiegu ludzi oraz zwierząt. Rola cholesterolu w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu jest bardzo istotna rolu w komórkach ścian tętnic, razem z innymi substancjami, tworząc złogi tzw. blaszki/płytki miażdżycowe, zatykające naczynia krwionośne i w konsekwencji prowadzące do miażdżycy. Jeśli zakrzep powstanie w obszarze zwężenia tętnicy wieńcowej, może zablokować przepływ krwi do mięśnia sercowego i spowodować zawał serca. Natomiast zakrzep blokujący przepływ krwi do pewnych obszarów mózgu może wywołać udar mózgu. Jednak wysoki poziom cholesterolu we krwi (hipercholesterolemia) oznacza, że w naczyniach krwionośnych krąży nadmiar gęstej, żółtej substancji, która może prowadzić do powstawania: • kamieni żółciowych zawierających głównie cholesterol, sole wapnia i kwasów żółciowych, które powstają w wyniku zaburzenia wydzielania żółci; wydalanie kwasów żółciowych to główny sposób pozbywania się przez organizm nadmiaru cholesterolu październik 2013 7 www.zdrowiewprezencie.pl NORMA HDL - IM WYŻSZE WARTOŚCI, TYM LEPIEJ: Dlatego lipoproteina o niskiej gęstości określana jest mianem zły cholesterol lub cholesterol ldl. - DLA MĘŻCZYZN: 35–70 MG/DL (0,9-1,8 MMOL/L) Lipoproteina HDL przenosi od 1/4 do 1/3 całkowitej ilości cholesterolu we krwi i stanowi przeciwieństwo w stosunku do LDL. Jej głównym zadaniem jest usuwanie nadmiaru cholesterolu z komórek oraz ze ścian tętnic, w tym z blaszek miażdżycowych, opóźniając ich narastanie. Następnie lipoproteina HDL transportuje zebrany cholesterol z powrotem do wątroby, gdzie cała zbędna organizmowi nadwyżka jest metabolizowana do postaci żółci i wydalona przez jelito cienkie i grube. Dlatego lipoproteina o wysokiej gęstości, wykazująca działanie kardioprotekcyjne, określana jest mianem dobry cholesterol lub cholesterol hdl. Inną substancją tłuszczową obecną we krwi podobną do cholesterolu są trójglicerydy. Ich wysoki poziom również jest niekorzystny dla układu krążenia. Sposoby obniżania trójglicerydów pokrywają się z metodami redukcji stężenia cholesterolu. - DLA KOBIET: 40–80 MG/DL (1,0-2,1 MMOL/L) Ogólna ilość cholesterolu w organizmie przeciętnego człowieka jest oceniana na 150–200g, a wg innego źródła na jedynie 140g, czyli 363 mmol. Według badań, dążenie do uzyskania możliwie najniższego poziomu cholesterolu we krwi może być niekorzystne dla ogólnego stanu zdrowia i zwiększać ryzyko chorób nowotworowych, chorób nie związanych z sercem oraz depresji (niedobór cholesterolu ma związek z ni- Stężenie cholesterolu mierzy się w miligramach na decylitr krwi (mg/dl) lub w milimolach na litr (mmol/l). - CHOLESTEROL CAŁKOWITY: PONIŻEJ 200 MG/DL (5,2 MMOL/L) POZIOM PODWYŻSZONY: 200–250 MG/DL (5,1-6,5 MMOL/L) POZIOM ZNACZNIE PODWYŻSZONY: PONAD 250 MG/DL (6,5 MMOL/L) 8 październik 2013 r e k l a m a NORMA LDL IM NIŻSZE WARTOŚCI, TYM LEPIEJ: - POZIOM ZNACZNIE PODWYŻSZONY: PONAD 155 MG/DL (4,0 MMOL/L) Zmiana trybu życia na bardziej aktywny fizycznie 2. Zmiana diety (więcej warzyw, owoców i tłuszczy nienasyconych) 3. Redukcja wagi ciała Suplement diety WITAMINY COMPLEX to optymalny zestaw witamin i minerałów dla wszystkich, którzy pragną uzupełnić swoją codzienną dietę w cenne składniki potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. NORMA TC (ANG. TOTAL CHOLESTEROL) - POZIOM PODWYŻSZONY: 135–155 MG/DL (3,5-4,0 MMOL/L) 1. ZADBAJ O WŁAŚCIWĄ SUPLEMENTACJĘ W WITAMINY PRAWIDŁOWY POZIOM CHOLESTEROLU (cholesterol norma) - NORMA: PONIŻEJ 135 MG/DL (3,5 MMOL/L) skim poziomem serotoniny, której braki nasilają depresje). Z drugiej strony, niektórzy specjaliści twierdzą, że gniew, agresja i gwałtowność uwalnia hormony stresu, które oddziałują na tkankę tłuszczową i uwalniają cholesterol do krwiobiegu. Wszystkie naturalne sposoby regulacji poziomów cholesterolu opierają się o 3 główne zasady: r e k l a m a www.zdrowiewprezencie.pl Wątroba jest największym i jednym z najważniejszych organów naszego ciała. Znajduje się po prawej dolnej stronie jamy brzusznej i jest zbudowana z komórek wątroby nazywanych hepatocytami Choroby wątroby T en narząd pełni bardzo istotne funkcje w naszym organizmie. Pierwszą z nich jest funkcja filtracyjna czyli oczyszczanie naszego ciała z toksyn. Druga funkcja, nazywana zewnątrzwydzielniczą, polega na produkowaniu żółci i wydzielaniu jej do dwunastnicy. Kolejną funkcją wątroby jest funkcja wewnątrzwydzielnicza, która polega na wydzielaniu do krwi oraz chłonki ich składników. Kiedy nasza wątroba jest chora, jej funkcje są upośledzone, dlatego należy podjąć szybko leczenie. Jest wiele chorób wątroby. Wymienię tutaj najważniejsze z nich. STŁUSZCZENIE WĄTROBY Dolegliwością spowodowaną niewłaściwym odżywianiem jest stłuszczenie wątroby. Może do tej dolegliwości dojść nie tylko z powodu nieodpowiedniej diety i otyłości, lecz również w wyniku skłonności genetycznych, zaburzeń gospodarki tłuszczowej organizmu, wirusowego zapalenia wątroby, nadużywania alkoholu. Tę dolegliwość dzielimy na dwa rodzaje, czyli poalkoholowe i niealkoholowe stłuszczenie wątroby. Choroba powoduje zmęczenie, osłabienie, zaburzenia snu i złe samopoczucie. MARSKOŚĆ WĄTROBY Inną dolegliwością jest marskość wątroby. Jest to inaczej zwłóknienie wątroby i może być rezul- 10 październik 2013 tatem wielu przewlekłych chorób. Najczęstszą przyczyną jest alkoholizm. Co ósmy człowiek, który nadużywa alkoholu, ma marskość wątroby. Ta choroba może być również wywołana przez wirusowe zapalenie wątroby typu B i C, chorobę Wilsona, homechromatozę czy autoimmunologiczne zapalenie wątroby. Główne objawy tej dolegliwości to brak apetytu, utrata wagi, mdłości, poczucie rozpierania brzucha po jedzeniu, osłabienie. W stadium zaawansowanym choroby może pojawić się żółtaczka i zwiększenie obwodu brzucha. TORBIELE Inną chorobą wątroby są jej torbiele. Mogą występować torbiele genetyczne i wrodzone, które powstają w wyniku niewłaściwego rozwoju przewodów żółciowych podczas życia płodowego. Innym rodzajem torbieli wątroby są nowotworowe torbiele wątroby. Jeszcze innym rodzajem, z jakim możemy się spotkać, są pasożytnicze torbiele wątroby, powstające, gdy w organizmie znajduje się pasożyt tasiemiec bąblowcowy. Najczęściej występują żółciowe torbiele wątroby, powstające przy chorobie Carolego. Przy tej dolegliwości drogi żółciowe są poszerzone, co przyczynia się do powstania złogów i zapaleń wątroby. Kiedy mamy torbiel lub torbiele wątroby możemy czuć jej uciskanie, dyskomfort, wzdęcia, poczucie pełności nadbrzusza, ból. Mogą się zdarzyć również wymioty. WIRUSOWE ZAPALENIA WĄTROBY Częstymi chorobami wątroby są wirusowe zapalenia wątroby typu A, B i C. WZW A to choroba brudnych rąk, wynikająca z niestosowania odpowiednich zasad higieny. Może być również wywołana przez jedzenie zanieczyszczonej żywności czy picie niegotowanej wody. Przy tym schorzeniu możemy odczuwać bóle brzucha. Mogą również wystąpić biegunka, zmiany wysypkowe, swędzenie skóry, gorączka, żółtaczka widoczna na białkówce oka i skórze, ciemny mocz i odbarwiony stolec. Drugą odmianą jest wirusowe zapalenie wątroby typu B. Jest to tak zwana żółtaczka wszczepienna. W wyjątkowych przypadkach może doprowadzić nawet do zgonu. Mogą ją spowodować przygodne kontakty seksualne, transfuzje zakażonej krwi, kontakt z krwią chorego, zabiegi chirurgiczne, zabiegi kosmetyczne, kontakt z płynami ustrojowymi chorego, np. dziecko poczęte może się zarazić od swojej matki, jeśli jest chora. Chorobę charakteryzują takie objawy jak utrata apetytu, biegunki, wymioty, stan podgorączkowy, ogólne osłabienie organizmu. Ostatnią odmianą WZW jest wirusowe zapalenie wątroby typu C. Dolegliwość nazywa się również żółtaczką typu C. Dolegliwość może spowodować kontakt z zakażoną krwią oraz ryzykowne kontakty seksualne. Przy tej chorobie odczuwamy zmęczenie, brak apetytu, ból w podbrzuszu, osłabienie organizmu, zmniejszenie apetytu. Widoczne jest również zażółcenie skóry. Wątroba to bardzo ważny narząd pełniący istotne funkcje w naszym organizmie. Jeżeli tylko odczuwamy dolegliwości z nią związane, powinniśmy się zgłosić jak najszybciej do lekarza hepatologa w celu podjęcia leczenia. LacidoKrople (Lactobacillus rhamnosus R-11, Lactobacillus helveticus R-52) a m a l k e r r e k l a m a WSPOMAGA ZDROWIE WĄTROBY Dietetyczny środek specjalnego przeznaczenia medycznego dla niemowląt od 1 miesiąca życia. Do postępowania dietetycznego: w trakcie i po antybiotykoterapii w celu przywrócenia równowagi flory bakteryjnej wspomagająco w nietolerancji laktozy Ważna informacja: Produkt należy przyjmować pod nadzorem lekarza. Nie należy przekaraczać zalecanej porcji do spożycia bez konsultacji z lekarzem. Przeznaczony dla niemowląt od 1 miesiąca życia. Nie jest odpowiedni do stosowania jako jednye źródło pożywienia. Produkt nie jest przeznaczony do stosowania pozajelitowego. Zaleca się ostrożność u niemowląt i dzieci z zaburzeniami odporności. Zalecane spożycie: 1 ml sporządzonej zawiesiny na dobę Sposób podania: Produkt można przyjmować sam lub rozcieńczony w wodzie lub w innych chłodnych lub zminych płynach. Do podawania używać zakraplacza. Składniki: Lactobacillus rhamnosus R-11, Lactobacillus helveticus R-52, olej rośliny, maltodekstryna. Produkt nie zawiera laktozy. Zawiera soję (używana w procesie produkcji bakterii) Warunki przechowywania: Przechowywać w suchym miejscu, w temepraturze pokojowej (poniżej 25oC), w sposób niedostępny dla małych dzieci. Unikać ekspozycji na promienie słoneczne i nagłych zmian temperatury. Przygotowaną zawiesinę należy zużyć w ciągu 25 dni, a niewykorzystaną pozostałość wyrzucić. Producent: Lallemand SAS 4 chemin du bord de l’eau 15130 St Simon, Francja Dystrybutor: Merck Sp. z o.o. ul. Jutrzenki 137, 02-231 Warszawa www.zdrowiewprezencie.pl WYELIMINUJ CUKIER WAŻNE Stewia zupełnie nie szkodzi naszemu zdrowiu, w odróżnieniu od zwykłego cukru, który jest dla nas w nadmiarze toksyczny. z codziennego odżywiania – poznaj stewię! T rudno uniknąć spożywania cukrów w nadmiarze. Znajduje się on w prawie w każdym produkcie spożywczym, co gorsza, w kosmicznych ilościach. Przykładem tego może być chociażby powszechnie uznawany za zdrowy jogurt owocowy, w którym znajduje się (w 400 ml) niemalże cała dzienna dawka cukru zalecana do spożycia przez dorosłą osobę. JAK ROZWIĄZAĆ TEN PROBLEM? Na szczęście natura spieszy nam z pomocą i ma nam do zaoferowania naturalny, zdrowy słodzik. To stewia. Już od dawna była dostępna w sklepach ze zdrową żywnością bądź aptekach, jednak na szerszy rynek trafiła dopiero w 2008 roku. Być może to dzięki celowemu opóźnianiu przez przedsiębiorstwa cukiernicze - z obawy przed silną konkurencją - stewia na terenie Unii Europejskiej stała się możliwa do spożywania i sprzedaży dopiero w 2011 roku. Z czasem może wyeliminować z rynku zwykły cukier buracza- ny, jednak wszystko leży w rękach ludzi, którzy w końcu powinni należycie zainteresować się swoim zdrowiem. STEWIA A CUKIER Jak zostało dowiedzione naukowo, stewia zupełnie nie szkodzi naszemu zdrowiu, w odróżnieniu od zwykłego cukru, który jest dla nas w nadmiarze toksyczny. Oprócz tego, nie zawiera też ani grama kalorii, co chroni nas przed otyłością, pozwalając zachować szczupłą sylwetkę bez rezygnacji ze słodyczy. Pamiętajmy, że każdy nadmiar spożywanego przez nas zwykłego cukru, który zawiera nic innego jak same węglowodany, powoduje osadzanie się tłuszczu w organizmie. Na początku są to pośladki, uda, brzuch, ale później problem staje się poważniejszy i może nawet doprowadzić do zawału mięśnia sercowego. Kolejnym plusem jest fakt, że stewia jest około 40 razy słodsza od cukru, więc w kuchni wystarcza na bardzo długo, przy czym nie musimy się martwić o datę ważności, gdyż stewia nie ulega fermentacji. Może nam służyć nawet kilka lat, nigdy się nie zepsuje. Jej cena jest zaledwie 3 razy wyższa od zwykłego cukru, dlatego w rzeczywistości wychodzi taniej. WYSTĘPOWANIE W sklepach możemy spotkać się z różnymi postaciami stewii. Pierwszą, chyba najpopularniejszą, są tabletki. Dostaniemy również stewię w postaci płynu, gdzie już jedna kropelka wystarczy nam do posłodzenia herbaty. Rzadziej spotykana jest forma ususzonych listków, z których samemu trzeba ugotować słodki wywar. Jest również dostępna w postaci proszku. Stewia nieco różni się smakiem od buraczanego cukru. Według opnii większości konsumentów bardziej przypomina miód, a do tego towarzyszy jej charakterystyczny, silny ziołowy zapach. Pamiętajmy, że każdy nadmiar spożywanego przez nas zwykłego cukru, który zawiera nic innego jak same węglowodany, powoduje osadzanie się tłuszczu w organizmie. Na początku są to pośladki, uda, brzuch, ale później problem staje się poważniejszy i może nawet doprowadzić do zawału mięśnia sercowego. 12 październik 2013 r e k l a m a r e k l a m a r e k l a m a r e k l a m a TEMAT NUMERU www.zdrowiewprezencie.pl Gorączka P - niebezpieczny odruch obronny organizmu e e r k l a m a tychmiast na skórze pojawiają się krople potu, z którymi tracimy sporo ciepła. Gdy organizm jest rozgrzany, mocno rozszerzają się także naczynia krwionośne zlokalizowane w skórze, dzięki temu napływa do nich większa ilość ciepłej krwi, która r k l a m a odwyższona temperatura, nazywana powszechnie gorączką, jest bardzo często występującym objawem obronnym organizmu. W wyższej temperaturze wzrasta skuteczność układu immunologicznego, a same drobnoustroje przestają się intensywnie namnażać. Największa aktywność białek obronnych występuje przy temperaturze od 37,5oC do 38oC. Infekcje wirusowe i bakteryjne zwykle prowokują organizm do znacznego podwyższenia temperatury. Cały proces uzależniony jest od tego, w jakim stopniu wytwarzane przez drobnoustroje chorobotwórcze pirogeny, rozregulują bardzo precyzyjnie ustawiony regulator temperatury ciała człowieka. Biologiczny termostat występuje w podwzgórzu i w normalnych warunkach potrafi skutecznie wychładzać bądź ocieplać organizm. Podwzgórze posiada kilka narzędzi, którymi sprawnie się posługuje, aby obniżyć lub podnieść temperaturę. Odbywa się to np. przez pobudzenie do wydzielania potu, wystarczy zaangażować mięśnie do pracy, czego efektem jest rozgrzanie organizmu, a na- wychładza się w kontakcie z chłodniejszą skórą. Zupełnie odwrotnie sytuacja ma się, w sytuacji wychłodzenia organizmu. Naczynia skórne obkurczają się, aby przepływająca przez nie krew nie ulegała wychładzaniu się. cd. na str. 18 r e k l a m a r e k l a m a TEMAT NUMERU www.zdrowiewprezencie.pl cd. ze str. 16 18 październik 2013 Problem wysokiej gorączki często towarzyszy wirusowym chorobom dzieci, z których jedną z bardziej rozpoznawalnych jest ospa wietrzna. Ospa wietrzna to choroba wirusowa o bardzo wysokim wskaźniku zaraźliwości. Najczęściej chorują na nią dzieci do dziesiątego roku życia. Choroba ta przebiega z wysoką gorączką, często powyżej 39oC oraz charakterystyczną skórną wysypką, która może pozostawiać trudno gojące się ślady na skórze, pozostawiające trwałe blizny, a także mogące stanowić wrota inwazji dla innych poważnych drobnoustrojów chorobotwórczych. W ostatnich latach pojawiły się badania, które wykazały, że stosowanie ibuprofenu, jako leku przeciwgorączkowego może znacząco wiązać się ze zwiększonym ryzykiem powikłań skórnych po ospie wietrznej. W takiej sytuacji lekiem z wyboru podawanym w celu obniżenia gorączki u dzieci z ospą wietrzną pozostaje paracetamol. Warto dodać, że paracetamol charakteryzuje się wysokim indeksem terapeutycznym, co oznacza, że występuje znaczna rozbieżność pomiędzy dawką leczniczą, a dawką toksyczną tego leku w tej grupie wiekowej. Dawka toksyczna jest wyższa 7,5-krotnie od dawki terapeutycznej, co sprawia, że paracetamol można uznać za bezpieczny lek u dzieci. Niedostatecznie wykształcone pewne enzymy wątrobowe u dzieci zapewniają także mniejszą szkodliwość paracetamolu u nich w porównaniu z osobami starszymi. k l a m a ZDROWY UKŁAD ODPORNOŚCIOWY e steroidowych leków przeciwzapalnych. Jest to bardzo istotny krok, ponieważ leki z grupy NLPZ przywracają właściwe „ustawienie termostatu” podwzgórzowego, w przypadku utrzymującej się wysokiej temperatury należy obniżać temperaturę ciała stosując chłodne okłady lub kąpiel. Należy pamiętać, że organizm jest mocno rozgrzany i nie należy przesadzać z używaniem lodu do okładów, kąpiel w temperaturze niższej o 10oC w zupełności wystarczy. Skuteczne mogą być także lekko chłodne okłady, które należy umieścić w pachwinach lub pod pachami, a nie, jak błędnie wiele osób robi, okładając głowę lub kark. Stosownie leków przeciwgorączkowych jest powszechne w okresie jesienno-zimowym. Często oczekiwania wobec nich należą do wykraczających poza ich możliwości. Ileż to razy daje się słyszeć: „poproszę najsilniejszy, najskuteczniejszy i najszybszy lek, który w jeden wieczór wyleczy mnie z przeziębienia czy grypy”. Owszem obniżają one temperaturę, łagodzą ból, lecz nie uderzają w przyczynę choroby. Zatem nie należy oczekiwać cudu, w ostateczności to organizm zwalcza przyczynę dolegliwości lub pomagają mu w tym inne leki, chociażby antybiotyki. Od kilku lat obserwujemy zmianę pokoleniową wśród leków przeciwgorączkowych. Kwas acetylosalicylowy i Pyralgina zostały stopniowo wyparte przez paracetamol i ibuprofen. Leki te spełniają podstawowe założenie, jakim powinien kierować się farmaceuta w swojej pracy, a mianowicie są bardziej bezpieczne od swoich starszych krewnych. Należy przede wszystkim pamiętać aby nie podawać kwasu acetylosalicylowego i pochodnych obecnych np. w preparacie Scorbolamid dzieciom poniżej 12 roku życia, aby uniknąć ryzyka groźnego powikłania, jakim jest zespół Reya, powikłanie rzadkie, lecz bardzo niebezpieczne. r Proces przestawiania podwzgórzowego termostatu jest dosyć skomplikowany. Najpierw w organizmie uwalniane są pirogeny zewnętrzne, którymi mogą być toksyny bakteryjne, najczęściej endotoksyny, a także fragmenty bakterii, wirusów, grzybów oraz niektóre leki. Nie mają one możliwości przenikania do mózgu i bezpośredniego wpływania na ośrodek termoregulacji w podwzgórzu. Pod ich wpływem dochodzi do wytworzenia tak zwanych pirogenów wewnętrznych, do których możemy zaliczyć interleukiny i prostaglandyny. To właśnie pirogeny wewnętrzne bezpośrednio „przestawiają” temperaturę na podwzgórzowym termostacie na wyższy poziom, po czym w organizmie rusza produkcja ciepła, co objawia się początkowym odczuciem zimna, dreszczami aż do momentu osiągnięcia wyższej temperatury. Pomiar temperatury ciała można przeprowadzić w różnych miejscach organizmu, z których najczęściej wybieranym jest mierzenie pod pachą. Prawidłowa temperatura ciała w tym miejscu waha pomiędzy 36-37oC. Stan podgorączkowy występuje gdy na wyświetlaczu termometru pojawi wartość pomiędzy 37,5-38oC, gorączka umiarkowana występuje w przedziale 38-39oC, a powyżej 39oC mamy do czynienia z gorączką wysoką. Gorączka może bardzo szybko się zmieniać i przybierać różnorodne oblicza. Stan podgorączkowy i gorączka umiarkowana zazwyczaj nie wymagają pilnej interwencji lekowej, a wręcz mogą sprzyjać procesowi zdrowienia. Sytuacja diametralnie się zmienia, gdy temperatura osiąga poziom powyżej 39oC, wówczas organizm traci dużo sił, obciążenie to może znacznie skomplikować proces zwalczania drobnoustrojów chorobotwórczych, przy dłuższych okresach może dojść do poważnych uszkodzeń układu nerwowego i krążeniowego. Temperatura powyżej 41,5oC powoduje nieodwracalne zmiany białek, które ulegają denaturacji, co prowadzi do śmierci. Najbardziej na powikłania wysokiej gorączki narażone są małe dzieci, u których mogą pojawić się napady drgawek, zaburzenia świadomości, a nawet śpiączka. Podobne niebezpieczeństwa mogą dotyczyć osób chorujących na choroby układu krążenia, kobiet ciężarnych i osób starszych. Leczenie gorączki należy prowadzić w kilku płaszczyznach. Przede wszystkim dokonujemy wiarygodnych pomiarów, aby kontrolować stan zaawansowania gorączki. W przypadku przekroczenia 38,5oC należy podać leki z grupy nie- r e k l a m a r e k l a m a r e k l a m a a m a l k e r a m a l k e r Wygraj z bólem gardła Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu. Septolux 1,5 mg/ml areozol do stosowania w jamie ustnej i gardle. Skład: Skład: 1 ml roztworu zawiera 1,5 mg chlorowodorku benzydaminy. Każda dawka aerozolu o objętości 0,17 ml zawiera 255 mikrogramów chlorowodorku benzydaminy. Wskazania: leczenie objawów (ból, zaczerwienienie, obrzęki) związanych ze stanem zapalnym jamy ustnej i gardła, tj: w zakażeniach bakteryjnych i wirusowych, zapaleniu krtani, zapaleniu błon śluzowych po radioterapii, w stanach po zabiegach operacyjnych w laryngologii (gardła, jamy ustnej, krtani) i stomatologii, a także po intubacji (znieczulenie ogólne). Przeciwwskazania: nadwrażliwość na chlorowodorek benzydaminy lub którąkolwiek z substancji pomocniczych. Podmiot odpowiedzialny: ICN Polfa Rzeszów S.A., ul. Przemysłowa 2, 35-959 Rzeszów www.zdrowiewprezencie.pl Fakty i mity na temat picia Kawa wypijana w dużych ilościach w praktyce nie powoduję trwałego efektu pobudzającego. Owszem na krótko pojawia się efekt pobudzenia na skutek wydzielania adrenaliny, jest to działanie krótkotrwałe, wyrażone najmocniej u osób rozpoczynających swoją przygodę z poznawaniem przyjemnych doznań związanych z kawą r e k l a m a • Picie kawy w praktyce nie wywiera istotnego wpływu na ciśnienie krwi, pogląd ten może wydawać się dla wielu ludzi herezją, jednak tak jest w istocie i potwierdzają to liczne badania. Ostatnio udowodniono, że picie do czterech filiżanek mocnej kawy pozytywnie wpływa na pracę serca oraz stan układu krążenia. Uważać powinny jedynie osoby z arytmią serca, ponieważ adrenalina może wywoływać krótkotrwałe przyspieszenia akcji serca • Picie kawy obniża cholesterol dzięki zawartym w niej polifenolom hamowany jest proces budowy blaszki miażdżycowej, która jest w największym stopniu odpowiedzialna za chorobę niedokrwienną serca, udar mózgu czy zawał mięśnia sercowego. Takie działanie występuje po spożywaniu kawy z ekspresu, natomiast parzenie kawy po turecku może dawać odwrotne efekty • Kofeina występująca w kawie działa moczopędnie. Dla układu moczowego jest to działanie pro zdrowotne, ponieważ w ten sposób nerki i drogi moczowe oczyszczają się bardziej, a usuwanie niebezpiecznych toksyn występujących w moczu, wykazuje działanie profilaktyczne głównie w chorobach nowotworowych pęcherza moczowego i nerek • W kawie występuje cała paleta naturalnych substancji z grupy przeciwutleniaczy. Ich działanie dla organizmu jest wielokierunkowe. Opóźniają procesy starzenia, wpływają pozytywnie na urodę. Bardzo istotnym działanie przeciwutleniaczy jest ochrona przed powstawaniem nowotworów. Powstające nieustannie w orga- kawy nizmie wolne rodniki należą do związków bardzo reaktywnych, a efektem ich działania może być inicjacja procesu nowotworowego. Picie kawy zapobiega powstawaniu głównie raka jelita grubego oraz wątroby • Badania ostatnich lat przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych udowadniają korzystny wpływ picia kawy na zatrzymanie rozwoju raka prostaty. U 60% procent mężczyzn pijących minimum trzy filiżanki dziennie, nastąpił regres choroby nowotworowej, co przy jej specyfice daje szanse na znaczne wydłużenie życia • Kofeina poprawia krążenie mózgowe, to jeden z bardziej odczuwalnych efektów picia kawy, hamuje ból głowy, szczególnie związany z migreną, dotlenia mózg, poprawia sen, a także chroni organizm przed chorobą Parkinsona • Poważnym minusem picia kawy jest wypłukiwanie magnezu i wapnia z organizmu, co przede wszystkim może przyczyniać się do rozwoju osteoporozy, a także zmniejszoną odporność na działanie sytuacji stresogennych. Nadmiar stresu niszczy organizm, należy o tym pamiętać pijąc duże ilości kawy aby koniecznie uzupełnić powstającą wyrwę wapniowo-magnezową. a m a k l OROFAR MAX r e Chlorek cetylopirydyniowy 2 mg + Chlorowodorek lidokainy 1 mg Pastylki twarde Wskazania do stosowania: Miejscowe leczenie antyseptyczne stanów zapalnych gardła i jamy ustnej, a także łagodzenie dolegliwości bólowych w tych stanach. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na cetylopirydyniowy chlorek, lidokainy chlorowodorek, inne leki miejscowo znieczulające z grupy amidów lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Otrivin Otrivin: Jeden ml roztworu zawiera 1 mg ksylometazoliny chlorowodorku. Otrivin jest przeznaczony do stosowania u dorosłych i młodzieży w wieku powyżej12 lat. Otrivin dla dzieci: Jeden ml roztworu zawiera 0,5 mg ksylometazoliny chlorowodorku. Otrivin dla dzieci jest przeznaczony do stosowania u dzieci w wieku od 2 do 11 lat. Aerozol do nosa, roztwór Wskazania do stosowania: Nadmierne przekrwienie błony śluzowej nosa występujące w przebiegu przeziębienia, kataru siennego, alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa, zapalenia zatok. Produkt leczniczy ułatwia odpływ wydzieliny z zapalnie zmienionych zatok przynosowych. Dzięki zmniejszaniu przekrwienia błony śluzowej jamy nosowo-gardłowej może być stosowany wspomagająco w zapaleniu ucha środkowego. Otrivin ułatwia wziernikowanie nosa. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na ksylometazolinę lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Podobnie jak w przypadku innych leków zwężających naczynia krwionośne, produktu Otrivin nie należy stosować u pacjentów po zabiegach chirurgicznych prowadzonych drogą przeznosową, np. przezklinowe usunięcie przysadki i po zabiegach chirurgicznych przebiegających z odsłonięciem opony twardej. Jaskra z wąskim kątem przesączania. Wskazania do stosowania Leczenie objawów grypy i przeziębienia, takich jak: gorączka, dreszcze, bóle mięśni, bóle kostno–stawowe, bóle głowy. Przeciwwskazania: W następujących przypadkach stosowanie preparatu jest przeciwwskazane: - nadwrażliwość na którykolwiek ze składników preparatu, - ciężkie schorzenia układu krwionośnego, wątroby, nerek, - nadciśnienie tętnicze, - gruczolak gruczołu krokowego z tendencją do zalegania moczu, - niedrożność szyi pęcherza moczowego, - niedrożność odźwiernika dwunastnicy, - czynna choroba wrzodowa, - cukrzyca, - choroby płuc (w tym astma), - jaskra z wąskim kątem przesączania, - wrodzony niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej, - padaczka, - stosowanie inhibitorów MAO i okres do 2 tygodni po ich odstawieniu, - ciąża i karmienie piersią, - dzieci poniżej 12 lat. Theraflu EXTRAGRIP Paracetamol 650 mg + Chlorowodorek fenylefryny 10 mg + Maleinian feniraminy 20 mg Proszek do sporządzania roztworu doustnego RECREATE PMS(FROM PDF) Podmiot odpowiedzialny: Novartis Consumer Health GmbH, Niemcy Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu. www.zdrowiewprezencie.pl Migrena Najpierw widzi się mroczki, następnie zaczyna razić nas światło i denerwować nawet najmniejszy hałas. Któż tego nie zna? Wiadomo już, że zbliża się MIGRENA S zacuje się, że w Polsce na migrenę cierpią ponad 4 miliony osób. Z powodu tej choroby wiele osób jest wyłączonych z życia towarzyskiego i pracy. Najczęściej bóle migrenowe rozpoczynają się po jednej stronie głowy i mają charakter tętniący, pulsujący i z czasem coraz bardziej nasilający się, przechodząc w późniejszym etapie na ból całej głowy. Zazwyczaj przyczyną występowania migreny jest zmęczenie, ale również jego przeciwieństwo, czyli zbyt długie spanie. Może pojawić się również po stresującej sytuacji, czerwonym winie i czekoladzie. U 10% pacjentów migrenę poprzedza tzw. aura, czyli zespół objawów neurologicznych. Najczęściej są to zaburzenia widzenia, mroczki i błyski przed oczami. Część pacjentów może również OPASKI AKUPRESUROWE MIGRENA r e k l a m a Akupresura skutecznie zwalcza uczucie nudności. 24 Nudności spowodowane atakami migreny można łatwo, szybko i bez użycia leków zniwelować za pomocą akupresury. Taki jest wynik aktualnych badań, przeprowadzonych we Włoszech, podczas których testowano lecznicze działanie angielskich opasek akupresurowych SEA-BAND wielokrotnego użytku. Opaski stymulują punkt P6 (Nei-Kuan) na nadgarstkach (patrz zdjęcie) i poprzez delikatny ucisk redukują mdłości wywołane migreną. Stymulacja punktu Nei-Kuan pomaga także łagodzić objawy choroby lokomocyjnej lub nudności, występujące w okresie ciąży czy chemioterapii. O SEA-BAND pytaj w aptekach. Więcej na: www.opaskinanudnosci.pl październik 2013 odczuwać przejściowe drętwienie ręki, nogi i zaburzenia mowy. Nieleczony napad migrenowy może trwać od czterech godzin do czterech dni. Większość pacjentów spośród chorych na migrenę (40%) ma od dwóch do czterech napadów migreny w miesiącu. U 32% pacjentów ataki migrenowe występują od jednego do dwóch razy w miesiącu, a u osób z przewlekłą migreną (8%) napady występują co najmniej 8 razy w ciągu miesiąca. U 70-80% pacjentów napadom migrenowym towarzyszą nudności i wymioty. Rodzaje migreny: • migrena pospolita jest najczęstszą odmianą tej choroby, w której nie występuje aura, • migrena klasyczna zawsze występuje po pojawieniu się aury, • migrena menstruacyjna pojawia się pierwszego dnia miesiączki, • migrena porażenna (pulsujące bóle głowy) i siatkówkowa (upośledzenie ruchów gałek ocznych) są rzadziej spotykane. r e k l a m a r e k l a m a www.zdrowiewprezencie.pl KWaokancjekmuarrzeñs ze zdrowiem Uwaga! Rozwiązanie konkursu 1 Lista nagrodzonych w II edycji konkursu WAKACJE MARZEŃ ZE ZDROWIEM z numeru lipiec- sierpień: 2 1. Parowar - Zelmer Kordian Bober, Wola Rzędzińska Rodzic: Aneta Bober 2. Mikser - Zelmer Elżbieta Nastarowska, Świdwin 3. Blender - Zelmer r e k l a m a Tomasz Siedlec, Gorzów 3 Gratulujemy! r e k l a m a www.zdrowiewprezencie.pl TEMPERATURA, GORĄCZKA, PRAWIDŁOWY POMIAR 28 październik 2013 r e k l a m a ROZRYWKA www.zdrowiewprezencie.pl Rozwiązania prosimy wpisać w kuponie na dole strony i wysłać na adres redakcji w terminie do 13.11.2013 r. Lista nagrodzonych umieszczona zostanie w wydaniu listopadowym. DO WYGRANIA: 3x Żelazko FA-5603-1 KRZYŻÓWKA Wrzesień 2013 .......................................................................... Telefon .................................................. Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych w celu rozstrzygnięcia konkursu (ustawa z dnia 29.08.97 r. o ochronie danych osobowych, Dz. U. nr 133, poz. 883) 30 r e ………. . . . … ………. . . . ……. . . . ……………………… PODPIS a Adres ................................................................................................................................. m Imię ............................................................... Nazwisko ............................................ a ............................................................................................................................................... l ............................................................................................................................................... ZOBACZYSZ WIĘCEJ k Rozwiązanie: ................................................................................................................ Wypełnij, wytnij, przyklej na pocztówkę i wyślij na adres redakcji KUPON KONKURSOWY październik 2013 SUPLEMENT DIETY OPTICA ULTRA WEGAFARM TO PRODUKT WSKAZANY DLA OSÓB DBAJĄCYCH O PRAWIDŁOWE FUNKCJONOWANIE NARZĄDU WZROKU www.zdrowiewprezencie.pl Gor¹co polecam Rafa³ Wiœniewski E I W O R D Z I N H C U WK Zielone risotto • • • • • • • • Zupa Gulaszowa m a SOS: • budyń waniliowy • mleko • masło • cukier Sos robimy zgodnie z przepisem z opakowania budyniu, lecz proszku budyniowego dajemy 1/4 ilości z opakowania. CIASTO NALEŚNIKOWE: • 1/2 litra mleka • 1 jajko • 3 szklanki mąki • 1/4 szklanki oleju • sól Wymieszać jajko z mlekiem i solą, dodawać stopniowo mąkę, następnie olej. Jeżeli ciasto będzie zbyt gęstę dolewamy wodę, jeśli jednak za rzadkie dodajemy mąkę. Naleśniki smażymy na teflonowej patelni bez tłuszczu. FARSZ: • 5 dużych jabłek • 100 g masła • 100 g cukru • cynamon Jabłka kroimy w kostkę, podsmażamy na maśle tak długo, aż jabłka zaczną się rozpadać i doprawiamy cukrem i cynamonem. Farszem nadziewać naleśniki, zawijać i polewać sosem. a l k Mięso pokroić w drobną kostkę, posolić, popieprzyć, wlać odrobinę oleju, wymieszać i schować do lodówki na noc. Następnego dnia pomidora sparzyć, obrać ze skórki, wszystkie warzywa pokroić w kostkę. Mięso podsmażyć i wrzucić do garnka, zalać 2 litrami wody, dodać ziele angielskie i liść laurowy, gotować, aż mięso będzie na pół twarde, wtedy dodajemy ziemniaki. Na oleju pozostałym po smażeniu mięsa podsmażyć resztę warzyw. Usmażone warzywa dodajemy do wywaru i całość gotujemy jeszcze przez 15 minut. Na koniec doprawiamy chilli. Zupę można zaprawić jogurtem naturalnym lub śmietaną. e mięso wołowe 400 g ziemniaki 300 g 1 duża cebula 2 duże pomidory 1 cukinia 1 bakłażan 1 żółta papryka 1 pomarańczowa papryka olej sól pieprz 3 liście laurowe ziele angielskie chilli Mięso pokroić w drobną kostkę, posolić, popieprzyć, wlać odrobinę oleju, wymieszać, pozostawić na pół godziny w lodówce. Na głębokiej patelni podsmażyć uprzednio pokrojoną w kostkę cebulę i czosnek. Dorzucamy mięso, chwilę razem smażymy, następnie dodajemy szpinak i zalewamy pół litrem wody, gdy się zagotuje wrzucamy ryż. Gotujemy na wolnym ogniu co najmniej 20 minut, uzupełniając brak płynu, by risotto nie zgęstniało zbyt mocno. Podajemy posypane parmezanem. r • • • • • • • • • • • • • • ryż 200 g pierś kurczaka 400 g szpinak mrożony 400 g cebula czosnek sól biały pieprz parmezan 150 g Naleśniki z jabłkami w sosie waniliowym WZBOGACONY WYCIĄGIEM Z KARCZOCHA WSPOMAGAJĄCYM PRACĘ WĄTROBY „HEPAFIT PLUS” POLECANY JEST OSOBOM, KTÓRYCH WĄTROBA NARAŻONA JEST NA DZIAŁANIE SZKODLIWYCH CZYNNIKÓW, TAKICH JAK: ALKOHOL, LEKI, NIEPRAWIDŁOWA LUB CIĘŻKOSTRAWNA DIETA. ZAWIERA ORNITYNĘ, CHOLINĘ I WYCIĄG Z KARCZOCHA. październik 2013 31 • Barlinek, ul. Niepodległości 12 • Płoty, ul. Jedności Narodowej 36 • Biały Bór, ul. Norwida 5 • Radowo Małe, Radowo Małe 92 • Bytów, ul. Ks. dr. B. Sychty 3 • Resko, ul. Rynek 14A • Chojnice, ul. Drzymały 33 • Słupsk, ul. Piłsudskiego 2 • Choszczno, ul. Bohaterów Warszawy 26 • Somonino, ul. Wolności 30 • Czaplinek, ul. Zbożowa 3 • Strzelce Krajeńskie, • Czarna Dąbrówka, ul. Lęborska 9 • Czarne, Plac Wolności 10 • Człuchów, ul. Szczecińska 13 ul. Bolesława Chrobrego 7a • Szczecin, al. Powst. Wielkopolskich 66/68 (W PRZYCHODNI) • Debrzno, ul. Strzelecka 2 • Szczecin, ul. E. Gierczak 32A • Drawsko Pomorskie, • Szczecin, ul. Z. Nałkowskiej 8 ul. Obrońców Westerplatte 7 • Drezdenko, ul. Piłsudskiego 56 • Szczecinek, ul. Bohaterów Warszawy 6 (W GALERII HOSSO) • Głogów, al. Wolności 34 • Szczecinek, ul. 28 Lutego 3 • Gniewkowo, ul. Rynek 3/4 • Śmigiel, pl. Rozstrzelanych 18 (W GALERII GNIEWKOWO) • Gryfice, ul. Niepodległości 65 • Kołobrzeg, ul. Narutowicza 13 • Świdwin, ul. Kościuszki 23A • Świecie, ul. Wojska Polskiego 80 (W MIEJSKO-GMINNEJ PRZYCHODNI) • Kołobrzeg, ul Waryńskiego 2 • Świnoujście, ul. Grunwaldzka 21 • Koszalin, ul. Krzyżanowskiego 26 • Wągrowiec, ul. Mikołaja Reja 59 • Kruszwica, ul. Rybacka 11 • Węgorzyno, ul. Grunwaldzka 4 • Lubin, ul. M. C. Skłodowskiej • Wałcz, ul. Wojska Polskiego 13/25 • Myślibórz, ul. M. Buczka 14 (NA RYNKU) • Więcbork, ul. A. Mickiewicza 24 • Nowogard, ul. 700-lecia 21 • Wolsztyn, ul. Strzelecka 7 • Pełczyce, ul. Rynek Bursztynowy 7 • Złotów, ul. Nieznanego Żołnierza 39 • Piła, Aleja Piastów 16B • Żnin, ul. Kościuszki 11 • Police, ul. Wróblewskiego 1 (PRZY HOTELU DOBOSZ)