Biuletyn PFB Nr 1 - Polska Federacja Biotechnologii

Spis treści
Czerwona biotechnologia
• Sektor biotechnologii w farmacji: boom spodziewany dopiero w 2011 roku ....2
Zielona biotechnologia
• Uprawy GM w 2009 roku ...................................................................................3
• Zmodyfikowany genetycznie eukaliptus odporny na niskie temperatury ..........3
Biała biotechnologia
• Amerykańska firma Solazyme wybrana najlepszą wśród producentów
biopaliw ...............................................................................................................4
• Biotechnologiczny projekt firmy Skotan S.A. ....................................................4
Wydarzenia
•
•
•
•
•
I Ogólnopolska Konferencja Studentów Biofizyki .............................................5
III Polski Kongres Genetyki................................................................................6
MNiSW powołało Radę Młodych Naukowców .................................................6
Nietypowe organizmy modelowe........................................................................6
Nowa edycja europejskich stypendiów im. Marie Curie dla doświadczonych
naukowców..........................................................................................................7
• Nowości wydawnicze PWN................................................................................7
• Sukces warszawskich studentów w konkursie iGEM.........................................8
Sektor biotechnologii w farmacji: boom
spodziewany dopiero w 2011 roku
Obecnie
sektor
biotechnologii
znajdującej
zastosowanie w farmacji i medycynie rozwija się
w Polsce w umiarkowanym tempie - wynika tak
z najnowszego raportu firmy badawczej PMR
„Innowacje biotechnologiczne w przemyśle
farmaceutycznym w Polsce 2009”.
W ostatnich dwóch latach w sektorze
biotechnologicznym nastąpił znaczący spadek
dynamiki wzrostu przychodów ze sprzedaży.
W 2008 roku odnotowano nawet spadek
przychodów, na co wpływ miały gorsze wyniki
największej polskiej firmy biotechnologicznej
Bioton. W wyniku tego wartość sprzedaży firm
biotechnologicznych z sektora farmaceutycznego
w 2008 roku można oszacować na 607 milionów
złotych, czyli około 2% mniej niż w 2007 roku.
Według prognoz PMR, w kolejnych latach
(2009-2010), mimo gorszej sytuacji gospodarczej,
przychody polskich firm biotechnologicznych będą
rosły o kilka procent rocznie, natomiast w 2011 r.
mogą uzyskać wzrost sprzedaży rzędu prawie 30%.
Taki skokowy wzrost będzie efektem rozwoju
innowacyjnych przedsięwzięć obecnie znajdujących
się na początkowym etapie i jeszcze nie
przynoszących przychodów.
Jak wszędzie na świecie, decydującą rolę w rozwoju
innowacyjnych technologii odgrywa dostęp do
finansowania podwyższonego ryzyka. Dostępność
funduszy unijnych w Polsce pozwoliła na wsparcie
rozwoju firm zainteresowanych ryzykownymi
przedsięwzięciami w sektorze biotechnologicznym.
Najważniejszym z nich jest Program Operacyjny
Innowacyjna Gospodarka. Dzięki właściwemu
wykorzystaniu
środków
unijnych
firmom
działającym w Polsce jest obecnie łatwiej
sfinansować inwestycje w badania oraz wdrożenia
innowacyjnych technologii.
Jak wynika z informacji Ministerstwa Gospodarki,
w latach 2007-2013 firmy oraz instytuty naukowe
z
sektora
medycznego,
farmaceutycznego
i biotechnologicznego będą z pomocą środków
unijnych realizowały projekty o łącznej wartości
około 662 milionów złotych (Program Operacyjny
Innowacyjna Gospodarka), z czego około
120 milionów złotych zostanie przeznaczonych na
projekty
związane
z
sektorem
urządzeń
i technologii medycznych oraz suplementów diety.
Zdecydowana większość pozostałych środków jest
bezpośrednio lub pośrednio związana z sektorem
biotechnologii w medycynie i farmacji w Polsce.
Wartość ta nie jest ostateczna ponieważ nie
rozstrzygnięto jeszcze wielu konkursów.
Mimo, że oficjalne statystyki nie zauważają
przyrostu liczby firm z branży biotechnologicznej,
w Polsce w ostatnich latach w rzeczywistości firm
tych przybyło. Przykładowo, w 2007 roku powstały
dwie firmy biotechnologiczne – Mabion i Selvita.
W 2008 roku powstał Celther. Fakt, iż polski sektor
life science dopiero zaczyna się intensywnie
rozwijać, najlepiej widać analizując liczbę nowych
innowacyjnych przedsięwzięć, szczególnie z sektora
biotechnologicznego powiązanego z przemysłem
farmaceutycznym. Warto zwrócić uwagę na
innowacyjne projekty prowadzone przez takie firmy
jak: Celther (terapia komórkowa z zastosowaniem
komórek macierzystych), Celon Pharma (terapie
oparte na siRNA), Mabion (terapie oparte na
humanizowanych przeciwciałach monoklonalnych),
Euroimplant (inżynieria tkankowa i medycyna
regeneracyjna) oraz Biocontract (innowacyjne
szczepionki przeciw nowotworom skóry i nerki).
Więcej informacji na temat raportu znajduje się na
stronie internetowej www.pmrpublications.com.
(JP)
2
Uprawy GM w 2009 roku
Organizacja ISAAA (ang. International Service for
the Acquisition of Agri-biotech Applications)
opublikowała raport dotyczący upraw genetycznie
zmodyfikowanych roślin na całym świecie
w 2009 roku. Według zawartych w nim danych,
w ubiegłym roku na uprawy GM zdecydowało się
już 14 milionów rolników z 25 krajów. Obszar
wysiany tymi odmianami to 134 miliony hektarów
– o 7% więcej niż w 2008 roku. Odkąd w 1996 roku
pierwsze
hodowle
genetycznie
założono
zmodyfikowanych roślin, powierzchnia ich upraw
wzrosła już 80-krotnie, co oznacza że zielona
biotechnologia stała się najszybciej zaadaptowaną
gałęzią rolnictwa w historii.
Rekordowy areał upraw zanotowano w przypadku
wszystkich czterech najpowszechniejszych odmian
GM. Obecnie zmodyfikowana genetyczna soja
stanowi ponad ¾ z 90 milionów hektarów upraw
wszystkich odmian soi na całym świecie. Bawełna
GM jest hodowana na prawie połowie
z 33 milionów hektarów zajmowanych przez
wszelkie odmiany tej rośliny. Z kolei na
158 milionów hektarów areału upraw kukurydzy na
całym świecie, ¼ stanowi odmiana uzyskana
metodami biotechnologii. Czwarta najczęściej
wybierana przez rolników roślina GM to rzepak
– 1/5 globalnej powierzchni uprawy rzepaku
stanowi właśnie ta odmiana.
Najwyższą powierzchnię upraw GM mają Stany
Zjednoczone – 64 miliony hektarów. Na kolejnych
miejscach plasują się Brazylia (21,4 miliona
hektarów), Argentyna (21,3 miliona hektarów),
Indie (8,4 miliona hektarów), Kanada (8,2 miliona
hektarów), Chiny (3,7 miliona hektarów), Paragwaj
(2,2 miliona hektarów) i RPA (2,1 miliona
hektarów). W pozostałych krajach, wymienionych
według malejącej powierzchni upraw GM, areał
upraw genetycznie zmodyfikowanych roślin wynosi
łącznie 2,7 miliona hektarów: Urugwaj, Boliwia,
Filipiny, Australia, Burkina Faso, Hiszpania,
Meksyk, Chile, Kolumbia, Honduras, Czechy,
Portugalia, Rumunia, Polska, Kostaryka, Egipt
i Słowacja. Warto zwrócić uwagę, że prawie połowa
powierzchni upraw GM znajduje się na terenie
państw rozwijających się.
Więcej informacji dotyczących raportu ISAAA
Brief 41-2009 znajduje się na stronie internetowej
ISAAA: www.isaaa.org. (JP)
Zmodyfikowany
genetycznie
odporny na niskie temperatury
eukaliptus
Jednym z ostatnich osiągnięć naukowców
pracujących nad nowymi odmianami genetycznie
zmodyfikowanych roślin jest nadanie eukaliptusowi
odporności na działanie niskich temperatur.
Ta pochodząca z Australii roślina jest uprawiana na
około 20 milionach hektarów na całym świecie.
3,5-roczny eukaliptus osiąga nawet 25 metrów
wysokości. Roślina ta ma twarde drewno
o drobnowłóknistej strukturze, będące doskonałym
surowcem dla przemysłu papierniczego i źródłem
biomasy z przeznaczeniem na biopaliwa. Eukaliptus
jest bardzo wrażliwy na działanie niskich
temperatur, w szczególności na jej nagłe obniżenie,
co bardzo ogranicza obszar, na którym może rosnąć.
Dlatego badacze z firmy ArborGen wprowadzili do
genomu eukaliptusa charakterystyczny fragment
DNA powszechnie występujący w roślinach dobrze
znoszących niskie temperatury. Jak się okazało,
dzięki tej modyfikacji drzewo eukaliptusa może
funkcjonować w temperaturze nawet -6°C bez
negatywnych skutków dla jego żywotności.
3
W związku z tym wkrótce planowane jest
rozszerzenie areału uprawy eukaliptusa w Stanach
Zjednoczonych, gdzie do tej pory roślinę tę można
było uprawiać jedynie w najbardziej wysuniętych
na południe rejonach Florydy i Teksasu. Być może
teraz będzie możliwa uprawa tego wartościowego
drzewa na całym południowym wybrzeżu USA.
W ramach badań nad przydatnością nowej odmiany,
w najbliższym czasie firma ArborGen zamierza
posadzić ponad 100 000 drzew zmodyfikowanego
genetycznie eukaliptusa w 29 lokalizacjach
w Stanach Zjednoczonych. W czasie doświadczeń
szczególnie dokładnie sprawdzane będą parametry
drewna pod kątem jego zastosowania w przemyśle.
Mottem firmy ArborGen jest „More wood. Less
land” czyli „Więcej drewna. Mniej ziemi”.
ArborGen dąży do opracowania technologii, które
umożliwią produkcję odnawialnych materiałów bez
zajmowania
dużych
powierzchni
terenów
uprawnych, co przyczynia się do zachowania
środowiska naturalnego. (JP)
Amerykańska firma Solazyme wybrana
najlepszą wśród producentów biopaliw
w 100% pochodzące z alg oraz przetestowała olej
napędowy pochodzący z alg. Poza tym firma
dostarcza
Departamentowi
Obrony
około
81300 litrów paliwa dla marynarki w celu
sprawdzenia kompatybilności, co czyni Solazyme
największym komercyjnym dostawcą paliwa
z glonów. (JP)
Firma Solazyme Inc. z San Francisco, produkująca
paliwo na bazie alg, została uznana za najlepszą
w kategorii Zrównoważona Technologia Biopaliw
(ang. Sustainable Biofuels Technology) na drugim
dorocznym rozdaniu nagród Zrównoważonych
Biopaliw – ang. Sustainable Biofuels Awards.
Nagroda dla Solazyme została wręczona podczas
konferencji
Światowego
Rynku
Biopaliw
(ang. World Biofuels Markets), która odbyła się
w dniach 15-17 marca 2010 roku w Amsterdamie.
Zwycięska firma została wyłoniona przez
niezależnych sędziów oceniających korzyści
płynące ze zrównoważonego rozwoju na podstawie
oszczędności emisji gazów cieplarnianych, wpływu
na środowisko i dodatkowych świadczeń
społecznych realizowanych przez nominowane
firmy. Oceniono, że zastosowanie technologii
Solazyme jest znacznie bardziej korzystne niż
używanie
„tradycyjnej”
ropy
naftowej
we wszystkich kategoriach. Produkcja biodiesla
z morskich mikroglonów ma dużo zalet - nie
ogranicza produkcji żywności (np. soi) i nie
wykorzystuje słodkiej wody. W ciągu siedmiu lat
od powstania, Solazyme wyprodukowała pierwszy
na świecie odnawialny olej napędowy w oparciu
o glony, pierwsze na świecie paliwo odrzutowe
Źródła: Serwis GMO Compass, 5 lutego 2010 roku,
www.gmo-compass.org; Strona internetowa firmy
ArborGen, www.arborgen.us
Źródło: Serwis internetowy PKN Orlen dotyczący
tematyki biopaliw www.e-biopaliwa.pl, 18 marca
2010 roku
Biotechnologiczny projekt firmy Skotan S.A.
Zarząd firmy Skotan S.A. w dniu 17 lutego
2010 roku zawarł z Lotos Czechowice S.A. umowę
dzierżawy
nieruchomości
gruntowej
z przeznaczeniem na budowę i długoterminową
eksploatację instalacji badawczej i instalacji
produkcyjnej drożdży paszowych. Umowa między
firmami została zawarta na czas 15 lat,
z możliwością przedłużenia jej na kolejne okresy.
Podpisanie umowy dzierżawy jest jednym
z elementów realizacji średnioterminowej strategii
Skotan S.A. przyjętej przez Walne Zgromadzenie
Spółki w lipcu 2009 roku, która zakładała między
innymi
dokończenie
realizacji
projektu
biotechnologicznego Spółki poprzez budowę
i eksploatację własnego zakładu produkcyjnego
4
drożdży paszowych. Projekt nazwany „Bio na Eko.
Zamknięcie
cyklu
ekologicznego
poprzez
zagospodarowanie odpadów z produkcji biopaliw”
jest współfinansowany przez Unię Europejską
z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Celem projektu jest przeprowadzenie badań
i wdrożenie technologii hodowli drożdży
paszowych na bazie degummingu – biologicznego
surowca odpadowego powstającego przy produkcji
estru i olejów roślinnych (biopaliw). Projekt
budowy własnej drożdżowni na bazie posiadanego
i rozwiniętego projektu biotechnologicznego jest
pierwszym projektem realizowanym w ramach
nowej strategii średniookresowej na lata 2009-2012.
Wartość projektu to prawie 38 milionów złotych,
z czego 35% środków zapewni Unia Europejska.
Zgodnie z założeniami projekt obejmuje 2 etapy.
I etap to instalacja o wydajności 1100 ton rocznie
w celu potwierdzenia założeń technicznych,
technologicznych i projektowych oraz badania
I Ogólnopolska
Biofizyki
Konferencja
Studentów
W dniach 15-16 maja 2010roku członkowie Koła
Studentów Biofizyki „Nobel” przy Wydziale
Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu
Jagiellońskiego
organizują
I
Ogólnopolską
Konferencję Studentów Biofizyki.
Do udziału w konferencji zaproszeni są studenci
biofizyki, inżynierii biomedycznej oraz fizyki
medycznej, a także pracownicy naukowi
z głównych ośrodków akademickich Polski.
Podczas konferencji odbędą się prezentacje prac
studentów oraz wykłady zaproszonych gości.
Najistotniejszy w organizacji konferencji jest fakt,
iż będzie to pierwsza studencka konferencja
naukowa
dotycząca
zagadnień
związanych
z szeroko pojętą biofizyką. Promowanie
samodzielnej pracy naukowo-badawczej studentów
przynosi realne korzyści w postaci kształcenia
przyszłej kadry pracowników naukowych. Celem
I Ogólnopolskiej Konferencji Studentów Biofizyki
w zakresie optymalizacji i dywersyfikacji wsadu
produkcyjnego,
komponowania
składu
aminokwasowego i rozdziału komórkowego.
W II etapie planowane jest przeskalowanie
produkcji z I etapu o 10 lub 20 razy, w zależności
od wielkości popytu oraz stopnia specjalizacji
produktowej, a także dostępności wsadu
produktowego opartego o odpady z produkcji
biopaliw i odpadów przemysłu olejarskiego.
Potencjał
projektu
związany
jest
z długoterminowym wykorzystaniem białka własnej
produkcji w przemyśle paszowym oraz rozwój prac
badawczych
w
kierunku
projektów
biotechnologicznych z różnych dziedzin nauki,
takich jak farmacja, farmakologia, medycyna czy
kosmetyka.(JP)
Źródło: Strona internetowa firmy Skotan S.A.,
www.skotansa.pl
jest stworzenie okazji do spotkania i wymiany
poglądów, aktywnym studentom z zakresu nauk
związanych z biofizyką.
Więcej informacji na stronie
www.wbbib.uj.edu.pl/nobel. (JP)
internetowej
5
III Polski Kongres Genetyki
Komitet Organizacyjny III Polskiego Kongresu
Genetyki, Polskie Towarzystwo Genetyczne (PTG)
i Polskie Towarzystwo Genetyki Człowieka
(PTGC) zapraszają na III Polski Kongres Genetyki,
który
odbędzie
się
w
dniach
12-15 września br. w Lublinie. Organizatorem
Kongresu
jest
Instytut
Mikrobiologii
i
Biotechnologii
Uniwersytetu
Marii
Curie-Skłodowskiej, a współorganizatorami są
Uniwersytet Przyrodniczy i Uniwersytet Medyczny
w Lublinie. Obrady będą odbywać się w Centrum
Kongresowym
Uniwersytetu
Przyrodniczego.
W programie kongresu przewidziano liczne
wystąpienia gości z instytucji zarówno krajowych,
jak i zagranicznych oraz sesję plakatową, w ramach
której zaprezentowane zostaną prace z zakresu
genetyki człowieka, genetyki zwierząt, genetyki
roślin i genetyki mikroorganizmów. W czasie
trwania kongresu odbędą się również walne
zgromadzenia PTG i PTGC. Uczestnictwo
w kongresie można zgłaszać do końca sierpnia br.
Więcej informacji znajduje się na stronie
internetowej www.pkg2010.umcs.lublin.pl. (JP)
MNiSW
powołało
Naukowców
Radę
Młodych
W dniu 1 lutego 2010 roku minister nauki
i szkolnictwa wyższego prof. Barbara Kudrycka
wręczyła nominacje 21 młodym polskim uczonym,
którzy będą tworzyć Radę Młodych Naukowców.
Zadaniem Rady będzie między innymi opiniowanie
projektów ustaw i rozporządzeń dotyczących
funkcjonowania polskich uczelni i sektora nauki.
- Jednym z priorytetów pierwszej po 1989 roku
kompleksowej i spójnej reformy nauki i szkolnictwa
wyższego - ale i moim osobistnym - jest stworzenie
warunków do dynamicznego rozwoju karier
młodych polskich naukowców i wprowadzenie
regulacji, które pozwolą w szerszym niż dotąd
zakresie uwolnić i spożytkować talenty młodego
pokolenia uczonych - mówiła podczas uroczystości
prof. Kudrycka. Przywołała też przykład dwójki
doktorantów - Piotra Szreka i Grzegorza
Niedźwiedzkiego, którzy odkryli, że pierwszy
czworonóg, tetrapod, wyszedł z wody na ląd około
20 mln lat wcześniej, niż dotąd sądzili naukowcy
- ślady tetrapoda znaleźli na terenie Gór
Świętokrzyskich. - To odkrycie jest dla mnie
symboliczne,
młodzi
naukowcy
dowiedli,
że dokonania tej rangi nie są zarezerwowane dla
profesorów, jak czasem stereotypowo się myśli
- dodała minister Kudrycka. W imieniu
nowopowołanej Rady głos zabrała Hanna
Mamzer, socjolog z Uniwersytetu Adama
Mickiewicza w Poznaniu. - Liczymy, że dzięki
pracy w Radzie Młodych Naukowców nasz głos
stanie się bardziej słyszalny wśród naukowców
starszych
wiekiem
i stażem, ale też wśród naszych młodszych
kolegów, którzy dopiero decydują się na karierę
naukową - mówiła.
Obszar nauk medyczno-przyrodniczych w Radzie
reprezentują dr hab. Maciej Banach (Uniwersytet
Medyczny w Łodzi, medycyna), dr Marcin
Binkowski (Uniwersytet Śląski, inżynieria
biomedyczna), dr Artur Czupryn (Instytut
Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN,
biologia), dr hab. Andrzej Dziembowski (Instytut
Biochemii
i Biofizyki PAN, Uniwersytet Warszawski,
biologia molekularna), dr hab. Ewa Jankowska
(Akademia Medyczna we Wrocławiu, medycyna),
dr Dominika Nowis, (Warszawski Uniwersytet
Medyczny, medycyna) oraz dr hab. Konrad
Rejdak, (Uniwersytet Medyczny w Lublinie,
medycyna).
Podstawowym
zadaniem
Rady
będzie
opiniowanie
projektów
przygotowywanych
w MNiSW oraz przygotowywanie własnych
propozycji zmian w zakresie polityki naukowej
i innowacyjnej państwa, tak, by nie godziły one
w interesy młodych pracowników nauki.
Nadrzędnym celem jest zapewnienie ciągłości
rozwoju nauki, które wymaga tworzenia
platformy porozumienia i wsparcia ze strony
doświadczonych naukowców na rzecz ich
młodszych kolegów oraz przyszłych jej adeptów.
Członkowie Rady wyrażają chęć reprezentacji
całego
środowiska
polskich
naukowców
z położeniem nacisku na młodych naukowców
rozpoczynających karierę. (JP)
Źródło: Strona internetowa Ministerstwa Nauki
i Szkolnictwa Wyższego, www.nauka.gov.pl.
Nietypowe organizmy modelowe
W kwietniu br. nakładem Cold Spring Harbor
Laboratory Press ukaże się drugi tom książki
„Emerging Model Organisms: A Laboratory
Manual”. Będzie on obszernym uzupełnieniem jej
pierwszej części z 2009 roku, w której opisano 23
nietypowe organizmy modelowe takie jak motyle,
pijawki czy psy morskie. Tym razem na ponad
sześciuset stronach eksperci zaprezentowali
korzyści
z
zastosowania
kolejnych
18
organizmów. Każdemu z nich poświęcono osobny
rozdział, w którym scharakteryzowano ich
6
genomy, metody hodowli, podstawowe protokoły
laboratoryjne z ich wykorzystaniem, odnośniki do
bardziej
szczegółowych
źródeł
wiedzy
oraz wnikliwe uzasadnienie ich zastosowania
w
badaniach
laboratoryjnych.
Naukowców
zajmujących się biotechnologią lub genetyką roślin
może zainteresować wykorzystanie żyworódki
Daigremontiana (Kalanchoe daigremontiana) w
badaniach
rozmnażania
bezpłciowego
lub
metabolizmu kwasowego roślin gruboszowatych.
Autorzy książki zachęcają również do szerszego
zastosowania kukurydzy (Zea mays) zarówno w
badaniach podstawowych, jak i stosowanych. Ze
świata zwierząt zwrócono uwagę na przykład na
pewien gatunek żaby (Xenopus tropicalis)
przydatny w badaniach toksykologicznych
i
genetyki rozwoju. Ponadto opisano również
mrówkowate (Formicidae) jako model złożoności
społecznej oraz aksolotl meksykański (Ambystoma
mexicanum) jako model w badaniach procesów
regeneracji,
rozwoju
i ewolucji. Autorzy książki chcą poprzez tę
publikację zachęcić naukowców do poszukiwania
najbardziej
odpowiednich
organizmów
modelowych
w
specyficznych
badaniach
naukowych. W opracowaniu zawarto praktyczne
wskazówki z zaletami i potencjalnymi słabymi
punktami każdego z opisanych organizmów.
Autorzy mają nadzieję, że ich podręcznik zachęci
badaczy do czerpania z różnorodności świata
ożywionego i wyjścia poza dotychczas przyjęte
ramy w badaniach laboratoryjnych. (JP)
Źródło: Strona internetowa Cold Spring Harbor
Laboratory Press, www.cshlpress.com
Nowa edycja europejskich stypendiów im.
Marie
Curie
dla
doświadczonych
naukowców
17 marca br. zostały ogłoszone nowe konkursy
w Programie Szczegółowym LUDZIE 7. Programu
Ramowego UE, adresowane do doświadczonych
naukowców ze stopniem doktora lub doktora
habilitowanego:
Marie
Curie
Intra-European
Fellowships,
Marie
Curie
International Outgoing Fellowships oraz Marie
Curie International Incoming Fellowships.
Pierwszy z nich - Europejskie stypendium
wyjazdowe IEF- Marie Curie Intra-European
Fellowship for Career Development - zakłada
realizację indywidualnego projektu badawczoszkoleniowego, umożliwiającego doświadczonym
naukowcom uzyskanie nowych umiejętności
i kompetencji. Realizacja projektu powinna
prowadzić do samodzielności badawczej i
rozwoju kwalifikacji badacza jako lidera zespołu.
Drugi konkurs - Międzynarodowe stypendium
wyjazdowe IOF - Marie Curie International
Outgoing Fellowship for Career Development –
jest skierowany do doświadczonych naukowców
zainteresowanych
wzmocnieniem
międzynarodowego wymiaru swojej kariery
naukowej poprzez prowadzenie badań w
uznanych,
pozaeuropejskich
instytucjach
badawczych.
Trzeci konkurs - Międzynarodowe stypendium
przyjazdowe IIF Marie Curie International
Incoming Fellowship - stwarza możliwość
zatrudnienia
doświadczonego
pracownika
naukowego pracującego w kraju trzecim, na okres
od 1 do 2 lat w celu realizacji wspólnego
przedsięwzięcia
badawczego,
najlepiej
bazującego
na
transferze
nowej
wiedzy/technologii z kraju trzeciego do Europy.
Termin zamknięcia konkursów to 17 sierpnia
2010, godzina 17:00 czasu lokalnego w Brukseli.
18 maja 2010 Krajowy Punkt Kontaktowy
organizuje szkolenie dotyczące możliwości
oferowanych przez Program Szczegółowy
LUDZIE
oraz
przygotowania
wniosków
projektowych w odpowiedzi na otwarte konkursy.
Szczegółowe informacje o wysokości stypendiów,
o tym kto może aplikować oraz jakie zasady
obowiązują w projektach zaakceptowanych
w konkursach znajdują się na stronie internetowej
Krajowego Punktu Kontaktowego Europejskich
Projektów Badawczych - www.kpk.gov.pl. (JP)
Nowości wydawnicze PWN
2010 rok przyniósł dwie nowe pozycje w ofercie
Wydawnictwa
Naukowego
PWN,
które
zainteresują
zarówno
studentów
nauk
przyrodniczych, jak i osoby traktujące zgłębianie
wiedzy biologicznej jako hobby.
Pierwsza książka to „Wirusologia roślin”
autorstwa prof. dr hab. Selima Kryczyńskiego,
kierownika Katedry Fitopatologii Wydziału
Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu w Szkole
Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Napisana
przez niego książka jest wartościowym
kompendium wiedzy o wirusach i wiroidach
roślin – ich naturze, chorobotwórczości
i sposobach zwalczania. Autor omówił w tym
opracowaniu między innymi budowę wirusów,
namnażanie wirusów o różnych genomach będące
przyczyną zaburzeń metabolizmu komórek
roślinnych, proces opanowywania całej rośliny
przez wirusy, objawy wirusowych chorób roślin,
sposoby rozprzestrzeniania wirusów roślinnych
7
w środowisku oraz warunki powstawania epidemii
wirusowych chorób roślin, różne możliwości
ochrony roślin przed wirusami oraz metody
wykrywania
obecności
wirusów
w roślinach oraz wiroidy – najnowszą grupę
patogenów roślinnych. Książka opisuje rodziny
i rodzaje wszystkich zidentyfikowanych gatunków
wirusów roślin i grzybów. Ponadto zawarto w niej
wykaz ważniejszych podręczników i czasopism
fachowych poświęconych tej problematyce.
Podręcznik jest przeznaczony dla studentów
biologii, ochrony środowiska, biotechnologii,
rolnictwa
i
ogrodnictwa.
Może
być
doskonałym
uzupełnieniem
wiedzy
dla
pracowników
naukowych, szczególnie fitopatologów, słuchaczy
studiów podyplomowych, pracowników ochrony
roślin, zwłaszcza zajmujących się obiektami
kwarantannowymi.
Drugą ciekawą nowością wydawnictwa PWN jest
książka „50 teorii genetyki, które powinieneś znać”
napisana przez Marka Henderson’a – redaktora
działu nauki The Times. Jest to czwarta pozycja
PWNu z serii „50 Teorii w pigułce”. Dotychczas
ukazały się już „50 teorii fizyki, które powinieneś
znać”, „50 teorii filozofii, które powinieneś znać”,
oraz „50 teorii matematyki, które powinieneś znać”.
W 50 esejach autor przedstawia główne pojęcia
genetyki – jednej z najbardziej intrygujących
dziedzin nauki. Rozpoczynając teorią ewolucji
Darwina i zamykając najnowszymi osiągnięciami
nauki pokazuje, w jaki sposób znajomość
informacji genetycznej zmieniła sposób rozumienia
życia na Ziemi. Henderson ujawnia sekrety
chromosomów, DNA i genomu człowieka.
Wyjaśnia, jak genetyka może wspomóc walkę
z rakiem, HIV, malarią i tzw. „superbakteriami”.
Zgłębia główne problemy etyczne wokół
kontrowersyjnych
badań
nad
komórkami
macierzystymi, klonowaniem i możliwością
stworzenia sztucznego życia. Prezentuje również
najnowsze spojrzenie na „śmieciowy” DNA,
tzw. evo-devo (ewolucyjną biologię rozwoju - ang.
evolutionary developmental biology) i epigenetykę.
(JP)
zespołów studentów z całego świata na
najciekawszy
„organizm”
stworzony
z wykorzystaniem modułów z internetowej bazy
BioBricks. Zestawiając ze sobą poszczególne
moduły o różnych funkcjach można tworzyć
sztuczne organizmy, bazując na „szkielecie”
komórki bakterii lub drożdży.
Konkurs iGEM jest organizowany przez
Massachusetts Institute of Technology w Bostonie
i odbywa się corocznie od 2004 roku. W 2009
roku grupa studentów z Wydziału Biologii
Uniwersytetu
Warszawskiego
zgłosiła
w
konkursie projekt wykorzystania genetycznie
zmodyfikowanych bakterii do zabijania komórek
rakowych. 14 studentów pracowało nad tym
projektem przez ponad pół roku pod opieką
słuchaczy studium doktoranckiego, panów
Michała Lowera i Pawła Krawczyka oraz
profesorów
Jacka
Bieleckiego
z Instytutu Mikrobiologii i Piotra Stępnia
z Instytutu Genetyki i Biotechnologii UW.
Pomysł młodych biologów zyskał uznanie
sędziów w finale konkursu w Bostonie i zdobył
srebrny medal. W skład zwycięskiej drużyny
weszli Franek Fijałkowski, Sebastian Jeleń,
Michał Kamiński, Kamil Koper, Marek
Krzyżanowski,
Justyna
Lesiak,
Monika
Niepokójczycka, Anna Olchowik, Kamila
Ornoch, Jarosław Pankowski, Jakub Piątkowski,
Andrzej Prokop, Anna Saffray i Marcin Ziemniak.
(JP)
Źródło: Strona internetowa Wydziału Biologii
Uniwersytetu Warszawskiego,
www.biol.uw.edu.pl
Źródło: Strona internetowa wydawnictwa PWN,
www.pwn.pl
Sukces warszawskich studentów w konkursie
iGEM
W poprzednim wydaniu Biuletynu PFB pisaliśmy
o biologii syntetycznej i konkursie iGEM (skrót od
International Genetically Engineered Machine) dla
8