W związku ze zbliżającą się akredytacją na kierunku Inżynieria

Wydział Przyrodniczo-Techniczny UO
Kierunek studiów: Biotechnologia licencjat
Rok akademicki 2009/2010
Nazwa przedmiotu: MIKROSKOPIA ŚWIETLNA I ELEKTRONOWA
Kod przedmiotu:
6.15-MSIE
Typ studiów: stacjonarne
Semestr: IV
Liczba punktów ECTS: 2
Jednostka organizacyjna prowadząca przedmiot: Samodzielna Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej
Prowadzący przedmiot: dr Elżbieta Dudek
Ogólna liczba godzin: 15 godz. wykładów, 15 godz. laboratorium
Wymagania wstępne: brak
Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie pisemne z oceną z treści wykładów i ćwiczeń
Założenia i cele przedmiotu: zapoznanie z budową, zasadami działania oraz zastosowaniem mikroskopów
świetlnych i elektronowych w biotechnologii, biologii i medycynie; kształtowanie umiejętności doboru metodyki do
rodzaju badanego obiektu i celu analiz; opanowanie umiejętności samodzielnego przygotowania materiału
biologicznego i dokonywania jego charakterystyki z wykorzystaniem mikroskopów różnego typu.
Treści programowe:
Wykład:
Mikroskopy świetlne (zwykły i specjalne) oraz elektronowe (TEM i SEM) – historia, zasady działania, zastosowanie
w naukach ścisłych. Metody przygotowania preparatów z tkanek płynnych, miękkich oraz zmineralizowanych
(preparaty in toto, techniki skrawków, ultraskrawków i szlifów). Zastosowanie rutynowych i specjalnych metod barwień
i kontrastowania.
Zajęcia laboratoryjne:
Przygotowanie materiału do badań w mikroskopie świetlnym zwykłym: utrwalanie fragmentu narządu z
makroskopową analizą wpływu utrwalacza na strukturę tkanki, przepajanie materiału parafiną z oceną poprawności
zatopienia, nauka krojenia na mikrotomie i ocena uzyskanej „wstęgi”, przyklejanie skrawków do szkiełek
podstawowych, barwienie przeglądowe, ocena jakości preparatów.
Przygotowanie materiału do badań w mikroskopie kontrastowo-fazowym – przyżyciowa analiza składników fazowoamplitudowych komórek.
Przygotowanie materiału do badań w mikroskopie polaryzacyjnym – identyfikacja badanego materiału na podstawie
obecności w preparacie składników anizotropowych.
Przygotowanie materiału do badań w mikroskopie ciemnego pola – obserwacje przyżyciowe organizmów o
znaczeniu biotechnologicznym.
Przygotowanie materiału do badań w transmisyjnym mikroskopie elektronowym - ocena postępu procesu
utrwalania, nauka krojenia na ultramikrotomie, technika zbierania ultraskrawków na siateczki miedziane,
kontrastowanie skrawków ultracienkich, ocena preparatów w TEM.
Metody dydaktyczne: wykład, metoda laboratoryjna, obserwacje mikroskopowe
Literatura:
1. Litwin J.A.: „Podstawy technik mikroskopowych.” Wydawnictwo UJ, Kraków 1999
2. Wróbel B. i in. „Podstawy mikroskopii elektronowej. Skrypt dla studentów biologii.”, Wydawnictwo Uniwersytetu
Mikołaja Kopernika, Toruń 2005
3. Kurczyńska E., Borowska-Wykręt D. Mikroskopia świetlna w badaniach komórki roślinnej. Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2007