ocena znajomoāci i stosowania afrodyzjaków
Transkrypt
ocena znajomoāci i stosowania afrodyzjaków
OCENA ZNAJOMOÂCI I STOSOWANIA AFRODYZJAKÓW PRZEZ STUDENTÓW WOJEWÓDZTWA ÂLÑSKIEGO dr med. Agnieszka Drosdzol, prof. dr hab. med. Violetta Skrzypulec, Agnieszka Pniok, lek. Krzysztof Nowosielski Streszczenie Afrodyzjaki sà definiowane jako specyficzne substancje pobudzajàce sfer´ uczuciowo-seksualnà oraz wzmagajàce prawid∏owà lub obni˝onà pobudliwoÊç seksualnà. Powodujà one wybiórcze przekrwienie narzàdów miednicy mniejszej oraz pobudzajà oÊrodki przywspó∏czulne uk∏adu nerwowego w rdzeniu przed∏u˝onym. Cel pracy: Celem pracy by∏a ocena znajomoÊci i stosowania ró˝nych form afrodyzjaków przez studentów województwa Êlàskiego. Materia∏ i metody: Badaniem obj´to grup´ 100 studentów Âlàskiej Akademii Medycznej i Uniwersytetu Âlàskiego w Katowicach. Narz´dziem badawczym by∏ samodzielnie opracowany kwestionariusz dotyczàcy znajomoÊci i stosowania afrodyzjaków. Analizy statystycznej dokonano w programie komputerowym Statistica 6,0. Wyniki: Ârednia wieku ankietowanych wynosi∏a 23,2 ± 2,27 lat. 70% kobiet i 47% m´˝czyzn deklarowa∏o sta∏e zwiàzki partnerskie, jak równie˝ wi´kszoÊç ankietowanych regularne ˝ycie seksualne. 98% studentów deklarowa∏a znajomoÊç afrodyzjaków. 36% obj´tych badaniem respondentów zastosowa∏o kiedykolwiek afrodyzjaki w celu uzyskania efektu pobudzenia seksualnego. Odpowiednio 68% kobiet i 58% m´˝czyzn potwierdzi∏o skutecznoÊç dzia∏ania Êrodków i preparatów o dzia∏aniu afrodyzujàcym. Wnioski: Afrodyzjaki mogà wywieraç pozytywny efekt, lecz z pewnoÊcià nale˝y przeprowadziç wi´cej prospektywnych badaƒ klinicznych oceniajàcych ich dzia∏anie i skutecznoÊç. S∏owa kluczowe afrodyzjak, aktywnoÊç seksualna, kwestionariusz EVALUATION OF THE KNOWLEDGE AND USE OF APRODISIACS AMONG THE SILESIAN REGION STUDENTS Summary Aphrodisiacs are defined as specific substances which activate emotional-sexual sphere and increase either normal or decreased sexual stimulation. They cause the hyperaemia of selected pelvis minor organs and they activate parasympathetic centers localized in the medulla. Aim of the study: The aim of this study was to evaluate the knowledge and use of aphrodisiacs among the Silesian Region students. Material and methods: A group of 100 students of the Medical University of Silesia and the Silesian University in Katowice was subjected to an analysis. The research tool was a self-prepared questionnaire containing questions about the knowledge and use of aphrodisiacs. Statistica 6,0 computer software was used in statistical analysis. Results: The mean age was 23,2 ± 2,27. 70% of women and 47% of men declared stable relationships as well as the majority of respondents stated regular sexual life. 98% of students knew many forms of aphrodisiacs. Aphrodisiacs were used in 36% by students as sexual stimulation. The effectiveness of aphrodisiacs was confirmed by 68% of female and 58% of male, respectively. Conclusions: Aphrodisiacs might cause a positive effect but more prospective clinical studies should be performed to evaluate their activity and effectiveness. Key words aphrodisiacs, sexual activity, questionnaire PRACA RECENZOWANA Przeglàd Seksuologiczny, kwiecieƒ/czerwiec 2007, nr 10 dr med. Agnieszka Drosdzol prof. dr hab. med. Violetta Skrzypulec Agnieszka Pniok lek. Krzysztof Nowosielski Zak∏ad Profilaktyki Chorób Kobiecych i Seksuologii Katedra Zdrowia Kobiety Âlàskiej Akademii Medycznej w Katowicach 7 Zgodnie z definicjà afrodyzjak jest substancjà specyficznie pobudzajàcà sfer´ uczuciowo-seksualnà oraz wzmagajàcà prawid∏owà lub obni˝onà pobudliwoÊç seksualnà [1, 2]. Afrodyzjaki dzia∏ajà wzmacniajàco na ustrój cz∏owieka. Sà to przede wszystkim ekstrakty o w∏aÊciwoÊciach adaptogennych, korygujàc ró˝ne dysfunkcje organizmu ludzkiego, w zale˝noÊci od potrzeb stymulujàc lub hamujàc. Substancje te normalizujà zdolnoÊç organizmu do generowania metabolicznych zmian przystosowawczych wobec ró˝nego rodzaju czynników stresogennych. Znaczne obcià˝enie uk∏adu nerwowego w wyniku sta∏ej ekspozycji na czynniki stresogenne objawia si´ ogólnym os∏abieniem psychicznym i fizycznym, jak równie˝ os∏abieniem pop´du p∏ciowego, co w konsekwencji prowadzi do wystàpienia zaburzeƒ seksualnych. Ârodki pochodzenia roÊlinnego cz´sto korygujà dysfunkcje seksualne, a w przypadkach wyst´powania patologii seksualnych stanowià przydatne ogniwo w procesie terapeutycznym [3]. Poza ogólnym dzia∏aniem wzmacniajàcym na organizm, afrodyzjaki pobudzajà seksualnie. Zawierajà one bowiem substancje dra˝niàce, które powodujà lekkie, wybiórcze przekrwienie narzàdów miednicy mniejszej, w tym tak˝e narzàdów p∏ciowych. RoÊliny dzia∏ajàce w taki w∏aÊnie sposób to m.in. kardamon, imbir, kurkuma, ga∏ka muszkato∏owa, gorczyca, ja∏owiec. W innym mechanizmie dzia∏ajà na przyk∏ad damiana, pochrzyn, maka, kolcoroÊl, ˝eƒ-szeƒ, winoroÊl, yohimba – wywo∏ujà one efekt erotyzujàcy, w wyniku pobudzenia oÊrodków przywspó∏czulnych uk∏adu nerwowego w rdzeniu przed∏u˝onym, wzmagajà przez to podniecenie seksualne i podatnoÊç na bodêce erotyczne [1, 4, 5, 6, 7]. Ze wzgl´du na mechanizm dzia∏ania afrodyzjaki mo˝na podzieliç na pi´ç grup: analogiczne, skojarzeniowe, „kanibalistyczne”, terapeutyczne oraz wra˝eniowe [2, 7]. Afrodyzjaki analogiczne przypominajà swoim kszta∏tem narzàdy p∏ciowe i sà to na przyk∏ad: ostrygi, korzeƒ ˝eƒ-szenia, korzeƒ mandragory. Afrodyzjaki skojarzeniowe majà zwiàzek z praktykami seksualnymi, cz´sto dawno zapomnianymi. Sà reliktami dawnych wierzeƒ, które przerwa∏y w tradycji ludowej, jak na przyk∏ad zajàc poÊwi´cony bogini Afrodycie, czy pod∏u˝ne bochenki chleba poÊwi´cone bogowi p∏odnoÊci – Priapowi. Do afrodyzjaków „kanibalistycznych” zaliczamy jàdra baranie, cz∏onki byków – zgodnie z wierzeniami, i˝ przez 8 skonsumowanie narzàdu p∏ciowego innego zwierz´cia, przejmuje si´ w pewnym stopniu jego si∏´ czy potencj´. Afrodyzjaki terapeutyczne to substancje, którym przypisywane jest podniecajàce dzia∏anie na organizm cz∏owieka. U˝ywane sà w postaci napojów i pokarmów, sà wdychane lub stosowane zewn´trznie. Afrodyzjaki wra˝eniowe sà to czynnoÊci majàce na celu zwi´kszenie podniecenia seksualnego poprzez oddzia∏ywanie na ró˝ne zmys∏y. Zaliczmy do nich masa˝, literatur´ erotycznà, ilustracje lub filmy erotyczne, gry mi∏osne i techniki urozmaicajàce wspó∏˝ycie seksualne lub zwi´kszajàce jego intensywnoÊç [2, 7]. Cel pracy Celem pracy by∏a ocena znajomoÊci i stosowania ró˝nych form afrodyzjaków przez studentów Âlàskiej Akademii Medycznej i Uniwersytetu Âlàskiego. Materia∏ i metody Badaniem o charakterze kohortowym retrospektywnym obj´to grup´ losowo wybranych 100 osób – studentów Âlàskiej Akademii Medycznej (n=50) i Uniwersytetu Âlàskiego (n=50) w Katowicach w okresie od stycznia do czerwca 2006 r. Narz´dziem badawczym by∏ samodzielnie opracowany kwestionariusz zawierajàcy 22 pytania dotyczàce danych personalnych (wiek, p∏eç, stan cywilny), wywiadu po∏o˝niczo-ginekologicznego (wiek pierwszej miesiàczki, regularnoÊç miesiàczkowania, wizyty u lekarza po∏o˝nika-ginekologa), ˝ycia seksualnego (wiek inicjacji seksualnej, aktywnoÊç seksualna), jak równie˝ znajomoÊci i zastosowania ró˝nych form afrodyzjaków. Analizy statystycznej dokonano w programie komputerowym Statistica 6,0. Wyniki Badaniem o charakterze ankietowym obj´∏o grup´ 100 studentów – 50 studentów Âlàskiej Akademii Medycznej (SAM) i 50 studentów Uniwersytetu Âlàskiego (US). Ârednia wieku ankietowanych wynosi∏a 23,2 ± 2,27 lat. Najliczniejszà grup´ respondentów (51%) stanowili studenci w wieku 21–22 lata. Zdecydowanà wi´kszoÊç w grupie ankietowanych stanowi∏y kobiety – 81%, m´˝czyêni natomiast stanowili mniejszà cz´Êç grupy – 19%. W populacji badanej 4% kobiet zawar∏o zwiàzek ma∏˝eƒski, natomiast wszyscy badani m´˝czyêni byli stanu wolnego. 75% ankietowanych zainicjowa∏o ju˝ swoje ˝ycie Przeglàd Seksuologiczny, kwiecieƒ/czerwiec 2007, nr 10 seksualne. Âredni wiek inicjacji seksualnej dla badanej populacji wynosi∏ 17,5 ± 1,64 lat. 70% kobiet i 47% m´˝czyzn deklarowa∏o sta∏e zwiàzki partnerskie, jak równie˝ przewa˝ajàca wi´kszoÊç ankietowanych regularne ˝ycie seksualne (odpowiednio: 53% m´˝czyzn i 63% kobiet). 78% studentek i 63% studentów wyrazi∏o satysfakcj´ z ˝ycia seksualnego. Analiza przeprowadzonych badaƒ wykaza∏a, i˝ 98% studentów SAM i US deklaruje znajomoÊç afrodyzjaków. Grupà, która wykaza∏a si´ najwi´kszà znajomoÊcià ocenianych zwiàzków by∏a m∏odzie˝ w przedziale wiekowym 21–22 lata (ryc.1.). WÊród najbardziej znanych Êrodków pobudzajàcych znalaz∏y si´ zdaniem ankietowanych: lek Viagra – 42%, przyprawa lubczyk – 25%, preparat z muchy hiszpaƒskiej – 18% oraz zio∏o lecznicze ˝eƒ-szeƒ – 14%. G∏ównymi êród∏ami wiedzy dotyczàcej zwiàzków o charakterze afrodyzujàcym w badanej populacji by∏a prasa (41%), a nast´pnie media (28%) oraz rówieÊnicy (26%). 36% obj´tych badaniem ankietowanych zastosowa∏o kiedykolwiek afrodyzjaki w celu uzyskania efektu pobudzenia seksualnego. Odpowiednio 68% kobiet i 58% m´˝czyzn potwierdzi∏o skutecznoÊç dzia∏ania Êrodków i preparatów o dzia∏aniu afrodyzujàcym. Dyskusja Afrodyzjaki sà Êrodkami znanymi ju˝ od czasów staro˝ytnych, które stosowano w celu zdobycia mi∏oÊci upragnionej osoby, zwi´kszenia potencji seksualnej oraz jako leki w dysfunkcjach seksualnych [2]. Aktualnie wiedza o specyfikach o aktywnoÊci afrodyzujàcej powoli zamiera, a ich zastosowanie jest niewielkie. Od czasu pojawienia si´ leków pobudzajàcych seksualnie afrodyzjaki tracà popularnoÊç, przetrwa∏y jedynie w medycynie ludowej oraz w dietetyce seksualnej. Powodem mo˝e byç równie˝ fakt, i˝ granica mi´dzy dzia∏aniem leczniczym („napojem mi∏osnym”), a toksycznym w wielu przypadkach jest niewielka, co mo˝e prowadziç do zaburzeƒ funkcjonowania organizmu. W piÊmiennictwie naukowym spotykamy niewiele prac i badaƒ klinicznych dotyczàcych dzia∏ania i aktywnoÊci afrodyzjaków. W wi´kszoÊci przypadków, wzmianki na temat Êrodków o charakterze afrodyzujàcym znajdujemy w pracach opisujàcych zaburzenia seksualne, gdzie czytamy, ˝e stosowane sà one w medycynie ludowej lub ˝e nale˝à do „Êwiata antycznego” [3, 4, 5, 6, 8]. % zna 50% 50 nie zna 45 40 35 31% 30 25 20 15% 15 10 5 0 1% 1% 0 19–21 lat 21–22 lat 23–24 lat 2% 0 25–26 lat Ryc. 1. ZnajomoÊç afrodyzjaków wÊród studentów SAM i US. Niektórzy autorzy nawet zaprzeczajà mo˝liwoÊci wp∏ywu afrodyzjaków na seksualnoÊç cz∏owieka [9]. Wnioski Przeprowadzone badanie unaoczni∏o, i˝ wcià˝ stosuje si´ afrodyzjaki, chocia˝ respondenci tak deklarujàcy stanowià mniejszoÊç – 36%. Sà to g∏ównie ludzie m∏odzi, którzy chcà bardziej urozmaiciç swoje ˝ycie seksualne. Ponad 50% potwierdza skutecznoÊç afrodyzjaków. Na podstawie zaprezentowanych badaƒ mo˝na wnioskowaç, i˝ afrodyzjaki mogà wywieraç pozytywny efekt, lecz z pewnoÊcià nale˝y zaprojektowaç i przeprowadziç wi´cej prospektywnych badaƒ klinicznych oceniajàcych ich dzia∏anie i skutecznoÊç. ◗ PiÊmiennictwo 1. Skrzypulec V. (red.) (2005) Wst´p do seksuologii. Wydawnictwo Kwieciƒski. Katowice. 2. Lew-Starowicz Z., Zdrojewicz Z., Dulko S. (2002) Leksykon seksuologiczny. Continuo. Wroc∏aw. 3. Lew-Starowicz Z. (2004) Zaburzenia seksualne w praktyce ogólnolekarskiej. Wydawnictwo Termedia. Poznaƒ. 4. J´drzejko K., Klama H., ˚arnowiec J. (1997) Zarys wiedzy o roÊlinach leczniczych. ÂAM w Katowicach. Katowice. 5. Kar∏owicz-Bodalska K., Staƒczak J. (2005) Surowce roÊlinne o dzia∏aniu wzmacniajàcym libido w stanach dysfunkcji seksualnej. Post´py fitoterapii. 1-2 (15), 4-15. 6. Lutomski J. (2002) Wp∏yw Êrodków zio∏owych na witalnoÊç organizmu. Post´py fitoterapii. 1-2 (8), 12-21. 7. Stawarz B., ¸´cki A., Zieniuk S. (1999) Impotencja – wspó∏czesne metody leczenia chirurgicznego i farmakologicznego. Gin Prakt. 4 (37), 8-13. 8. Kohn I., Kaplan S. (2001) Zaburzenia seksualne u kobiet: co wiemy na ten temat i jak mo˝emy pomóc. Ginekologia po dyplomie. 3 (13), 23-28. 9. Feldmanh H. i in. (1994) Impotence and its medical and psychological correlates: results of the Massachutes Male Aging Study. J Urol. 5 (39), 31-34. Przeglàd Seksuologiczny, kwiecieƒ/czerwiec 2007, nr 10 9