Szanowni Państwo Drodzy Czytelnicy
Transkrypt
Szanowni Państwo Drodzy Czytelnicy
Piotr Szabelski Nasza recepta na kryzys .............................................. 2 Jak ogrzewa się Pruszcz ............................................. 4 BIZNES – INWESTYCJE – GOSPODARKA Świątecznie wśród przedsiębiorców ............................. 6 s³owo redaktora redaktor naczelny IDEE – OPINIE – WYDARZENIA Strefa w Bydgoszczy ................................................. 7 Punkt Konsultacyjny ................................................. 7 Wiedza i gospodarka ............................................... 8 Polska 2030… .......................................................... 9 20 lat Konfederacji ..................................................... 9 Światowy Tydzień Przedsiębiorczości ........................ 10 Szanowni Pañstwo Drodzy Czytelnicy Innowacyjni ............................................................. 11 RÓŻNOŚCI Niewidomi „zobaczą” zabytki Torunia ....................... 12 „Stachura – podróże”.................................................. 13 Żywioł też można ujarzmić ......................................... 14 Festiwal Pamięci Andrzeja Zauchy ........................... 15 TURYSTYKA I SPORT Samorząd województwa wspiera lokalne inicjatywy...... 18 Z ogromną przyjemnością, prezentujemy kolejny numer naszego magazynu. Chciałbym szczerze podziękować wszystkim podmiotom gospodarczym naszego regionu, które w zdecydowany sposób popierały inicjatywę wydania kujawsko-pomorskiego magazynu promocji i rozwoju oraz umożliwiły kreowanie pozytywnego wizerunku regionu. Życzymy naszym Czytelnikom, cudownych Świąt Bożego Narodzenia, rodzinnego ciepła i wielkiej radości. Świąt dających odpoczynek oraz nadzieję na Nowy Rok, żeby był jeszcze lepszy niż ten, co właśnie mija. Gmina uzdrowiskowa czy uzdrowisko .......................... 20 MOTORYZACJA Po Alfie Romeo 147 będzie Milano............................... 22 Opel Astra IV przed rynkową premierą........................ 23 Honda CBR 1000RR Repsol.......................................... 26 Redakcja: Sekretarz Redakcji – Maciej Kamiński Forum Pracodawcy – redaguje Kujawsko-Pomorski Związek Pracodawców i Przedsiębiorców ul. Wypoczynkowa 11, 85 -478 Bydgoszcz tel. 52 322 12 04, fax 52 581 00 79 Za treœæ reklam redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci. kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju 1 A TO REGION IDEE – OPINIE – WYDARZENIA Nasza recepta na kryzys Rozmowa z Andrzejem Malinowskim, prezydentem Konfederacji Pracodawców Polskich - Czy Polacy, polskie firmy odczuwają skutki światowego kryzysu? Badania opinii społecznej dowodzą, że nie spędza on nam snu z powiek. Zaledwie 1 proc. badanych odczuwa paniczny strach przed kryzysem, z całkowitym spokojem myśli o nim aż 12 proc. rodaków! To wyniki opublikowane w połowie września, znacznie lepsze niż w lipcu. - Po pierwsze trzeba się zastanowić czy w Polsce rzeczywiście mamy do czynienia z kryzysem. Wzrost PKB w I i II kw. bieżącego roku wyniósł odpowiednio 0,8% i 1,1%. Polska jest jedynym krajem europejskim, który oparł się recesji i tak samo będzie w przyszłym roku – dynamika PKB ma wynieść 1,2%. Słowo „kryzys” jest bardzo medialne, ale moim zdaniem, w Polsce mamy do czynienia ze spowolnieniem tempa rozwoju gospodarczego, a nie kryzysem. Dlatego przytoczone wyniki badań nie zaskakują. Nie mamy przecież do czynienia ani z zapaścią finansów publicznych, opóźnieniami w wypłatach rent czy emerytur, a bezrobocie nie wzrosło gwałtownie. Powinniśmy docenić to, w jakiej jesteśmy obecnie sytuacji, szczególnie biorąc pod uwagę problemy innych krajów. - Polacy - wskazują badania - nie boją się nawet zanadto utraty pracy. Obawę taką ma 12 na stu pytanych, choć w porównaniu do września 2008 roku bezrobocie podskoczyło z 9,1 do 10,8 proc. I, co gorsza, prognozy na najbliższe miesiące również nie powinny napawać optymizmem. Eksperci szacują, że bezrobocie na koniec roku wyniesie 13 proc., a w przyszłym roku – nawet 15 proc. - Fakt, że bezrobocie rośnie w okresie spowolnienia rozwoju, to niestety rzecz normalna. Eksperci szacują, że tempo rozwoju, które pozwala nam na doganianie krajów starej Unii wynosi ok. 5%. Według prognoz resortu finansów, nasz wzrost PKB będzie stopniowo przyspieszał do 2,8% w 2011 roku, 3,0% w 2012 roku i 3,4% w 2013 roku. Widzimy więc, że najbliższe lata będą raczej „chude”, ale nie kryzysowe. Zbyt późno została uchwalona ustawa antykryzysowa. Zawarte w niej rozwiązania, dotyczące uelastycznienia czasu pracy, pozwoliłyby zachować więcej miejsc pracy. Mamy nadzieję, że zostaną one jednak utrzymane po okresie obowiązywania ustawy budżetowej, gdyż w czasie koniunktury, która nie sprzyja w walce z bezrobociem, trzeba ją wesprzeć działaniami instytucjonalnymi. Zresztą uelastycznienie prawa pracy powinno zostać dokonane już dawno temu. - Czy w Polsce problemy dotykają tylko instytucji finansowych i przedsiębiorstw? Taki scenariusz, że koszty ponoszą tylko banki i pracodawcy nie jest przecież realny. - Przypomnijmy sobie poprzedni okres silnego spowolnienia gospodarczego w Polsce, który miał miejsce 2 kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju Na zdjęciu prezydent Konfederacji Polskich Pracodawców, dr. Andrzej Malinowski (z prawej) z prof. Grzegorzem Kołodko i rektorem SGH, prof. Adamem Budnikowskim (w środku) podczas spotkania z grupą młodych polskich ekonomistów na przełomie wieków. Polska, wówczas jeszcze młoda przedsiębiorczość, cięła koszty mocno tnąc zatrudnienie. Między innymi dlatego stopa bezrobocia w pewnym momencie zbliżyła się do 20%. Teraz jednak jest inaczej. Przedsiębiorcy już wiedzą, że rekrutacja i wyszkolenie pracownika to konkretny koszt. Zła koniunktura w końcu się odwróci, więc nie ma sensu ciąć zatrudnienia, jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne. Teraz pracodawcy postępują inaczej – przy mniejszych zamówieniach przesuwają część załogi do działów marketingu i sprzedaży, tak aby maksymalnie zwiększać sprzedaż. Oczywiście bezrobocie wzrosło i w skali mikro jest dramatem dla wielu osób. Jednak biorąc pod uwagę to, co dzieje się na świecie, jest stosunkowo nieźle. Pokazują to zresztą nastroje społeczne. Spożycie indywidualne wzrosło zarówno w I, jak i w II kwartale bieżącego roku (odpowiednio o 3,3% i 1,9% rok do roku). - Profesor Edmund Phelps, amerykański noblista ekonomiczny mówił niedawno na Forum Ekonomicznym w Krynicy, że gospodarka opiera się na oszczędzaniu, nie na konsumowaniu. I dodawał, że nasz system gospodarczy nazwany jest kapitalizmem, a to słowo pochodzi od kapitału. Polskie firmy zaczęły oszczędzać? - Światowy kryzys gospodarczy rozpoczął się od kryzysu finansowego. Był on pochodną właśnie nadmiernie rozdętej konsumpcji. Konsumpcji, na którą społeczeństwa USA nie było stać. Depozyty i inne zobowiązania przedsiębiorstw w skonsolidowanym systemie bankowym na koniec IV kw. 2008 roku oraz I i II kwartału bieżącego roku wynosiły odpowiednio: 149.447,3 mln zł, 142.797,9 mln zł oraz 148.159,5 mln zł. Można więc domniemywać, że w ostatnim okresie firmy więcej oszczędzają, ale dopiero dane za III kw. ewentualnie to potwierdzą. Większe oszczędności mogą wynikać z faktu, że obecny czas to według wielu menadżerów nie najlepszy moment na inwestycje, gdyż istnieje duża niepewność rozwoju sytuacji. Polskie firmy na pewno ostrożnie podchodzą do oszczędzania pieniędzy. W 2008 roku tylko 26 proc. małych i średnich firm, które stanowią 99,8% ogólnej liczby firm, korzystało z kredytów. To „zacofanie” pomogło obronić się przed kryzysem. - Optymiści, a może po prostu gorzej poinformowani wciąż twierdzą, że kryzys, dotyka tylko wybranych branż: bankowości, przemysłu stoczniowego, motoryzacyjnego. Tam więc, gdzie nie ma takich firm lub ich kooperantów, sytuacja jest może rzeczywiści stabilniejsza. W regionie kujawsko-pomorskim na potrzeby stoczni pracowało na przykład niewiele firm. Możemy się czuć bezpieczniej niż inni? - Spowolnienie gospodarcze rzeczywiście dotyka różne branże w różnym stopniu. Nie uważam jednak, aby poszczególne regiony mogły czuć się szczególnie bezpieczne lub zagrożone. Inaczej sytuacja wygląda na poziomie powiatów. Istnieją takie, gdzie głównym pracodawcą jest jedno przedsiębiorstwo i gdy wpada w kłopoty to większość miejscowej społeczności jest zagrożona problemem bezrobocia – np. powiat krośnieński. W tym kontekście nowego znaczenia nabierają kwestie spójności regionalnej i równomiernego rozwoju. - Wybrana przez polski rząd strategia wobec kryzysu jest zupełnie odmienna od realizowanej w innych krajach. Która droga jest, Pana zdaniem, najodpowiedniejsza? - Polski rząd postawił na dyscyplinę finansów publicznych, a nie na pompowanie publicznych pieniędzy w gospodarkę i, w mojej ocenie, postąpił słusznie. Na tę drugą opcję po prostu nas nie stać. I bez tego, w przyszłym roku będziemy mieć ponad 50 mld zł deficytu i zagrożenie przekroczeniem I, a nawet II progu ostrożnościowego. Poza tym, pobudzanie gospodarki za pomocą pieniędzy publicznych nie przynosi, póki co, oczekiwanych efektów. Trzeba pamiętać, że zaciągnięte długi trzeba spłacać. Polska jest niejako „pasażerem na gapę” polityki gospodarczej naszych partnerów handlowych. Nasz eksport korzysta na pobudzaniu ich rynków za publiczne pieniądze. Rozmawiała Małgorzata Grosman, fot. („Malna”) Kolejny już raz rodzi się Niebiańska Miłość na ziemi. Przychodzi, aby wszystkim dać nadzieję na lepsze jutro. Mieszkańcom województwa kujawsko-pomorskiego oraz naszym przyjaciołom spoza regionu życzę, aby obdarowywali się dobrem na co dzień i kochali bardziej niż wczoraj. Piotr Całbecki Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju 3 A TO REGION IDEE – OPINIE – WYDARZENIA Jak ogrzewa się Pruszcz Ekologiczna gmina 35 km od Bydgoszczy, na obszarze 14 196 ha, leży gmina Pruszcz, w której zamieszkuje ok. 9 500 osób. Podobnie jak i inne samorządy, w ramach zadań własnych gmina zobowiązana jest do ponoszenia kosztów utrzymania obiektów użyteczności publicznej, pozostających w jej władaniu. Zadań nakładanych na gminy jest coraz więcej, w przeciwieństwie do wpływów do budżetu gminy z podatków i innych opłat, które niestety, nie rosną. Jak mówi wójt Franciszek Koszowski, samorząd musi więc szukać oszczędności w wielu dziedzinach, zwłaszcza w obniżeniu kosztów ogrzewania obiektów zarządzanych przez gminę. W Pruszczu sposób na to znaleziono. Słomiane... paliwo Gmina Pruszcz jest gmina typowo rolniczą. Grunty pod zasiewami zbóż to ok. 10 040 ha. Przez lata słoma była tylko odpadem poprodukcyjnym, używana jako ściółka i pokarm do hodowli zwierząt. Nadwyżki przyorywano na polach więc postanowiono wykorzystać je, zamiast węgla, do celów opałowych. Roczne energetyczne zapotrzebowanie wynosi około 760 ton słomy zebranej z ok. 200 ha, a to w pełni zabezpiecza potrzeby gminy i nie narusza biologicznej równowagi użytkowanych gruntów. Do nowego paliwa musiano dostosować systemy grzewcze. Modernizacja kotłowni w obiektach zarządzanych przez gminę, tj. 4 szkołach, 2 przedszkolach, 2 ośrodkach zdrowia, 2 domach kultury i w budynku urzędu gminy o łącznej powierzchni użytkowej do ogrzania – 10 888 m kw. i 30 900 m3 kubatury, polegała na zamontowaniu automatycznych podajników paliwa do istniejących kotłów centralnego ogrzewania i zastąpienie węgla jako czynnika grzewczego biomasą w postaci brykietów ze słomy produkowanych przez miejscowych wytwórców. Od miejscowego producenta Tu, w Pruszczu działa firma „Falenczyk” producent kotłów centralnego ogrzewania i automatycznych podajników paliwa – alternatywnego źródła energii, np. w postaci brykietów ze słomy. To dzięki produktom tej firmy w większości kotłowni obiektów użyteczności publicznej na terenie gminy rozwiązano problem nadmiernych kosztów finansowych, nie związanych z stosowaniem tradycyjnego sposobu ogrzewania. Łączna moc kotłów po modernizacji wynosi 1185 KW. Gmina zawarła 3-letnią umowę z miejscowym producentem brykietów ze słomy na dostawę ok. 760 ton tego paliwa, gwarantującego płynną dostawę w zależności od ilości zapotrzebowania zgłaszanego przez dyrektora szkoły lub instytucji. Realne korzyści Już w pierwszym sezonie grzewczym 2003/2004 korzyści wynikające z wprowadzenia programu na terenie gminy 4 kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju Pruszcz były widoczne, to: - oszczędności ekonomiczne dla gminy – ok. 110 tys. zł rocznie (dotychczas zakup węgla 500 ton wynosił ok. 250 tys. zł, obecnie zakup 640 ton brykietów ze słomy szacuje się na kwotę ok. 140 tys. zł) zaoszczędzone środki finansowe można było przeznaczyć na dalsze prace termoizolacyjne obiektów, docieplania ścian, wymianę stolarki, wymianę starych instalacji centralnego ogrzewania itp.; - dodatkowe źródło dochodów dla miejscowych rolników ze sprzedaży słomy; - stworzenie nowych miejsc pracy przy produkcji brykietów ze słomy oraz automatycznych podajników do kotłów przez miejscowych producentów; - efekty ekologiczne: ograniczenie emisji dwutlenku węgla, dwutlenku siarki oraz redukcję emisji tlenku węgla, pyłów i tlenku azotu. Proekologiczna postawa władz gminy w przedmiotowym zakresie znalazła uznanie na szczeblu krajowym, czego świadectwem są nadane gminie Pruszcz w 2008 roku wyróżnienia w konkursach ekologicznych „Gmina Przyjazna Środowisku” i „Europejska Nagroda Ekologiczna”. Źródło; Urząd Gminy kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju 5 A TO REGION BIZNES – INWESTYCJE – GOSPODARKA Świątecznie wśród przedsiębiorców Na co dzień zabiegani. Wśród mnóstwa spotkań, spraw i ważnych decyzji. Nie zapominają jednak o tym co najważniejsze w kończącym się roku. Wśród nocnej ciszy... Tymi słowami przedsiębiorcy rozpoczęli świąteczno-noworoczne życzenia. 6 kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju Kujawsko-Pomorski Związek Pracodawców i Przedsiębiorców wspólnie z Pomorsko-Kujawską Izbą Budownictwa oraz Izbą Przemysłowo-Handlową Województwa Kujawsko-Pomorskiego zorganizował coroczne spotkanie wigilijne dla zrzeszonych przedsiębiorców oraz przedsta- FORUM PRACODAWCY wicieli współpracujących instytucji. Kolędowanie odbyło się w hotelu Brda w Bydgoszczy w atmosferze polskiej tradycji. Był opłatek, kolęda i życzenia pomyślnego jutra. Mirosław Ślachciak prezes KPZPiP, składając zebranym życzenia, zaznaczył, że: „… dopiero rodzinne spotkanie tworzy prawdziwą atmosferę Świąt Bożego Narodzenia. Do tego symbolu wspólnoty chcemy dziś nawiązać (…) Dziś, będąc razem, dajemy wyraz przywiązania do trady- cji. Udowadniamy, że więzi, które nas łączą, to nie tylko biznesowe relacje.” Znaczenie rodziny i szacunku dla drugiego człowieka podkreślał też ks. Biskup Jan Tyrawa. To ważne przesłanie. Zwłaszcza w kontekście rozwiązywania otaczających ostatnio przedsiębiorców biznesowych problemów. hw Strefa w Bydgoszczy Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna w 2009 roku objęła swoim zasięgiem tereny inwestycyjne w Bydgoszczy w zasięgu Bydgoskiego Parku Przemysłowego. Bydgoska podstrefa zajmuje powierzchnię 35,86 ha. Zapewnia dostęp do podstawowej infrastruktury technicznej, takiej jak drogi i media (wodociąg, kanalizacja, gaz ziemny, energia elektryczna, linie telefoniczne). Zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie strefy, udzielane jest przez spółkę zarządzającą w imieniu ministra właściwego ds. gospodarki. Uprawnia przedsiębiorcę do korzystania z pomocy publicznej. Warunkiem uzyskania zezwolenia jest dokonanie przez przedsiębiorcę inwestycji na terenie strefy o wartości przewyższającej określoną kwotę oraz zatrudnienie przy prowadzeniu działalności gospodarczej na terenie strefy przez określony czas określonej liczby pracowników. Przedsiębiorca, który spełni warunki wskazane zezwoleniem, będzie mógł uzyskać pomoc regionalną w formie zwolnień podatkowych z tytułu kosztów nowej inwestycji i/lub tworzenia nowych miejsc pracy. Nie jest tu opuszczalna pomoc przeznaczona na inwestycje odtworzeniowe. Przez nowo zatrudnionych pracowników rozumiani są tu pracownicy zatrudnieni po dniu uzyskania zezwolenia, w związku z realizacją nowej inwestycji. Nie może to jednak nastąpić później niż w okresie 3 lat od zakończenia inwestycji. Każde utworzone miejsce pracy jest utrzymane przez okres co najmniej 5 lat, a w przypadku małych i średnich przedsiębiorców – przez okres co najmniej 3 lat, licząc od dnia ich utworzenia. Punkt Konsultacyjny Kujawsko-Pomorski Związek Pracodawców i Przedsiębiorców serdecznie zaprasza do Punktu Konsultacyjnego przedsiębiorców oraz osoby zamierzające rozpocząć działalność gospodarczą! Bezpłatne usługi informacyjne Punktu Konsultacyjnego realizowane są bezpośrednio, telefonicznie i elektronicznie: 1. w zakresie podejmowania, wykonywania oraz rezygnacji z prowadzenia działalności gospodarczej, 2. w zakresie możliwości uzyskania wsparcia na realizację projektów w latach 2007-2013 ze środków publicznych, 3. informacje na temat możliwości i zasad uzyskania usług specjalistycznych, 4. inne informacje np. n/t danych teleadresowych instytucji otoczenia biznesu o zasięgu regionalnym, jak i ponadregionalnym. Punkt Konsultacyjny, tel. 52 585 91 65 www.kpzpip.pl [email protected] od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00-16.00 ul. Mennica 6, 85-112 Bydgoszcz, budynek Centrum Pracy i Przedsiębiorczości, II piętro, Wyspa Młyńska Dyżur zamiejscowy w Inowrocławiu w każdy piątek roboczy w miesiącu w godzinach 9.00-13.00, biuro Przedstawicielstwa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Inowrocławiu, ul. F. D. Roosevelta 36/38, pokój 134 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju 7 A TO REGION BIZNES – INWESTYCJE – GOSPODARKA Wiedza i gospodarka Dyskusja zrealizowana w ramach konferencji potwierdziła, iż podstawowym celem funkcjonowania systemu gospodarki opartej na wiedzy w województwie kujawsko-pomorskim jest tworzenie warunków do rozszerzenia współpracy pomiędzy środowiskiem naukowym, a regionalnymi przedsiębiorstwami oraz innymi instytucjami zaangażowanymi w proces transferu wiedzy. Dlaczego polska edukacja nie jest przystosowana do potrzeb przedsiębiorstw? Czy jesteśmy w stanie skutecznie konkurować na rynku światowym? Z jakiego powodu badania naukowe nie są komercjalizowane? To tylko niektóre pytania, jakie nurtują przedsiębiorców i ich otoczenie. Odpowiedź na te problemy starał się znaleźć Kujawsko-Pomorski Związek Pracodawców i Przedsiębiorców, organizując konferencję „Pracodawcy a Polska 2030. Gospodarka oparta na wiedzy i rozwoju kapitału intelektualnego”. Konferencja dotyczyła omówienia Wyzwania 6 „Gospodarka oparta na wiedzy i rozwój kapitału intelektualnego” z Raportu „Polska 2030 Wyzwania rozwojowe”. To spotkanie włączone zostało w ogólnopolski cykl debat Konfederacji Pracodawców Polskich dotyczących właśnie rządowego raportu.. Poprzedziła je praca wielu regionalnych ekspertów współpracujących z K-PZPiP, którzy starali się zaopiniować zaprezentowane tu rekomendacje. Efektem pracy ekspertów jest zbiór rekomendacji w obszarze edukacji, badań naukowych, systemu wspierania innowacji oraz proinnowacyjnej administracji. Dyskusja zrealizowana w ramach konferencji potwierdziła, iż podstawowym celem funkcjonowania systemu gospodarki opartej na wiedzy w województwie kujawsko-pomorskim jest tworzenie warunków do rozszerzenia współpracy pomiędzy środowiskiem naukowym a regionalnymi przedsiębiorstwami oraz innymi instytucjami zaangażowanymi w proces transferu wiedzy. Konieczne jest także promowanie rozwiązań innowacyjnych i wspieranie przedsiębiorczości, w tym szczególnie akademickiej. Innowacyjność wpływa na poziom zdolności konkurencyjnej firm działających w warunkach dynamicznych zmian technologicznych i cywilizacyjnych. Niezbędne jest więc rozwijanie potencjału innowacyjnego opartego na kapitale społecznym oraz tworzenie warunków dla budowania sprawnie działającego regionalnego systemu innowacji. Stąd konieczność zwrócenia uwagi na rozwój gospodarki opartej na wiedzy oraz związanych z tym instytucji, do czego przyczyniła się niewątpliwie zorganizowana konferencja. Omówione rekomendacje zostały włączone do raportu Konfederacji Pracodawców polskich przekazanemu ministrowi Michałowi Boniemu. hw 8 kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju FORUM PRACODAWCY Polska 2030… W Warszawie odbyła się konferencja „POLSKA 2030 A EUROPA”. W trakcie uroczystości Prezydent Konfederacji Andrzej Malinowski wręczył Ministrowi Michałowi Boniemu Zieloną Księgę. Dokument powstał w wyniku dyskusji pomiędzy środowiskiem naukowym, a Pracodawcami. Spotykali się oni na dziesięciu regionalnych debatach, podczas których rozmawiali o rządowym raporcie „Polska 2030. Wyzwania rozwojowe”. - Pracodawcy i naukowcy przedyskutowali wszystkie bloki tematyczne „Raportu Polska 2030”. - Gdy przyszło do spisania wspólnych postulatów okazało się, że obydwa środowiska są niemalże jednomyślne, co do tego, jakie sprawy są dla rozwoju Polski najważniejsze. Są to: innowacyjność, gospodarka oparta na wiedzy, kapitał społeczny, infrastruktura i sprawne państwo – mówił Prezydent Malinowski. Odbierając Zieloną Księgę Minister Boni podziękował Pracodawcom za zaangażowanie i powiedział, że dokument ten traktuje, jako wzajemne zobowiązanie. – Widzę, że gdy tylko pojawia się zaangażowanie, o które w Polsce niestety nie jest łatwo – jest szansa na powodzenie – powiedział Minister. Przed uroczystym wręczeniem Zielonej Księgi odbył się panel „Podsumowanie cyklu konferencji regionalnych KPP poświęconych „Raportowi Polska 2030”. W trakcie swoich wystąpień, prelegenci, przedstawili główne wnioski z dziesięciu debat regionalnych. Źródło: www.kpp.org.pl 20 lat Konfederacji Konfederacja Pracodawców Polskich to najstarsza i największa organizacja pracodawców w Polsce. 2009 to rok jubileuszu dwudziestolecia działalności KPP. Organizacja powstała w listopadzie 1989 roku. Reprezentuje ponad 7000 firm: od małych przedsiębiorstw, po największe w skali kraju. Przedsiębiorstwa zrzeszone w KPP zatrudniają przeszło 2,5 mln pracowników. Zdecydowana większość z nich – 85% – to firmy prywatne. Minione lata były pełne działań sprzyjających rozwojowi polskich przedsiębiorców. KPP jest wszędzie tam, gdzie dzieje się coś ważnego dla biznesu i pracodawców: podczas obrad sejmowych i senackich komisji, przy pracach decyzyjnych i doradczych gremiów różnych szczebli administracji państwowej oraz komitetów sterujących i monitorujących wykorzystywanie funduszy Unii Europejskiej. Docenia ludzi zaangażowanych w rozwój przedsiębiorczości. Co roku odznacza laureatów Wektorów i Konfederatek. W trakcie Jubileuszu 20-lecia wręczono nagrody Wektora 20-lecia i Super Wektora 20-lecia. Wszystkie nagrody trafiły do osób, firm i instytucji, które swoją działalnością i postawą w ostatnich dwóch dekadach wyznaczały kierunki godne naśladowania dla innych. Wyróżnieni zostali ci, którzy przecierali szlaki przedsiębiorcom i pracodawcom, wskazując nowatorskie rozwiązania i koncepcje istotne dla polskiej przedsiębiorczości. Super Wektora 20 – lecia odebrał Tadeusz Mazowiecki - „Za osobisty wkład w wielkie dzieło transformacji ustrojowej, rozwój gospodarki rynkowej, mądrość i polityczną odpowiedzialność godne męża stanu historycznego przełomu (…)”. kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju 9 A TO REGION BIZNES – INWESTYCJE – GOSPODARKA Światowy Tydzień Przedsiębiorczości na zetknięcie się z wieloma aspektami przedsiębiorczości. Dała możliwość spotkania doświadczonych ludzi, którzy odnieśli sukces oraz znalezienia odpowiedzi na wiele pytań, czy zdobycia konkretnej i wymiernej w efektach wiedzy. W programie Światowego Tygodnia Przedsiębiorczości w Bydgoszczy zrealizowano wiele seminariów, warsztatów i spotkań dla osób mających zamiar podjąć własną działalność gospodarczą. Była też okazja do poznania „od podszewki” funkcjonowania takich firm, jak PESA, Alcatel- Lucent czy SLICAN w ramach tzw. drzwi otwartych. hw Wydarzenie w imieniu organizatorów uroczyście otworzył Maciej Grześkowiak wiceprezydent Miasta Bydgoszczy W listopadzie w Bydgoszczy po raz kolejny obchodziliśmy Światowy Tydzień Przedsiębiorczości. Global Entrepreneurship Week łączy inicjatywy ogromnej liczby krajów, dzięki czemu powstaje globalne środowisko sprzyjające przedsiębiorczości młodych. Pomysłodawcami tej inicjatywy są premier Wielkiej Brytanii Gordon Brown i brytyjska rządowo-biznesowa organizacja Make Your Mark oraz prezes amerykańskiej Fundacji Kauffmana – Carl Schramm. W ramach tego globalnego wydarzenia w 2009 roku Kujawsko-Pomorski Związek Pracodawców i Przedsiębiorców podjął się współpracy z wieloma organizacjami społecznogospodarczymi, uczelniami i samorządem terytorialnym, aby wspólnie zrealizować ciekawy program informacyjnodoradczy dla osób zainteresowanych działalnością gospodarczą. Była to duża szansa, głównie dla młodych ludzi, Przewidziano nawet seminarium na temat wychowywania przedsiębiorczego dziecka Przedsiębiorczość ujawnia się już podczas warsztatów dla zainteresownanych własną firmą 10 kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju ORGANIZATORZY: • Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi - Wydział Zamiejscowy w Bydgoszczy • Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera UMK w Bydgoszczy • Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa • Kujawsko-Pomorski Związek Pracodawców i Przedsiębiorców • Powiatowy Urząd Pracy • Urząd Miasta Bydgoszczy • Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy • Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy Organizatorzy promowali swoje usługi dla biznesu w trakcie Targów Przedsiębiorczości Innowacyjni W ramach projektu systemowego „Regionalny Ośrodek Rozwoju Innowacyjności i Społeczeństwa Informacyjnego” odbył się w regionie kujawsko-pomorskim cykl spotkań dla przedstawicieli nauki, biznesu i administracji. W ten sposób Urząd Marszałkowski Województwa KujawskoPomorskiego stara się pozyskiwać informacje i konsultować kierunki rozwoju innowacyjnej gospodarki. Jedno ze spotkań skierowane do przedsiębiorców i przedstawicieli instytucji otoczenia biznesu odbyło się w siedzibie Kujawsko-Pomorskiego Związku Pracodawców i Przedsiębiorców w Bydgoszczy. Gospodarka oparta na wiedzy to główne założenie Strategii Lizbońskiej. Do jej rozwoju prowadzi wiele programów, w tym Regionalne Strategie Innowacji. Również w regionie kujawsko-pomorskim jest wdrażana ta strategia, dla której Regionalny Ośrodek Rozwoju Innowacyjności i Społeczeństwa Informacyjnego pełni rolę koordynacyjną i monitorującą. Region kujawsko-pomorski dąży do rozwoju konkurencyjnej gospodarki opartej na wdrażaniu innowacji z udziałem nowoczesnego społeczeństwa, korzystającego powszechnie z technologii ITC. Założenie to wymaga też funkcjonowania sprawnego systemu wsparcia – tak na poziomie krajowym, jak i regionalnym. W województwie kujawsko-pomorskim w ramach realizacji Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Kujawsko-Pomorskiego do 2015 roku dąży się do integracji zasobów szeroko pojętego otoczenia instytucjonalnego biorącego udział w transferze wiedzy do przedsiębiorstw. Jedynie partnerskie współdziałanie skupionych tu organizacji może zagwarantować sprawny przepływ wiedzy i jej maksymalne wykorzystanie w rozwoju gospodarczym regionu kujawsko-pomorskiego. Otoczenie instytucjonalne przedsiębiorcy zapewnia przecież wsparcie merytoryczne i finansowe w procesie weryfikacji informacji oraz wdrażania innowacji. Przeprowadzona przez Regionalny Ośrodek Rozwoju Innowacyjności i Społeczeństwa Informacyjnego dyskusja przedsiębiorców z przedstawicielami instytucji otoczenia biznesu potwierdziła, iż system wspierania innowacji wciąż nie jest jeszcze efektywny. Szczególnie akcentowano tu zbyt małą aktywność w powoływaniu akademickich inkubatorów przedsiębiorczości, które sprzyjają tworzeniu korzystnych dla rozwoju innowacyjnej gospodarki firm typu spin-off i spin-out. To tu uzdolnieni absolwenci przy wsparciu swych uczelni rozpoczynają działalność gospodarczą. W działaniach realizujących Strategię Rozwoju Innowacyjności zapomina się również o dużym potencjale rolniczym regionu kujawsko-pomorskiego. Na sektorze tym mogłoby się oprzeć wiele konkurencyjnych przedsiębiorstw, których rozwój wygenerowałby łańcuch powiązań z dziedzinami około rolniczymi, z bioenergetyką włącznie. W regionie kujawsko-pomorskim wciąż brakuje kompleksowego wsparcia dla przedsięwzięć innowacyjnych. Potencjalnie tylko jedna innowacja na dziesięć kończy się sukcesem komercyjnym, dlatego bardzo trudno pozyskać na wdrażanie ryzykownego projektu środki finansowe. Banki wykazują zainteresowanie finansowaniem wdrożenia innowacji, ale oczekują gwarancji finansowych, których obecny system finansowy nie jest w stanie zapewnić na warunkach korzystnych dla firm ciągle. Okazuje się, iż przedsiębiorstwa oczekują sprawnego systemu komercjalizacji innowacji, w którym wiodącą rolę powinny pełnić powiatowe centra innowacji, które obecnie nie funkcjonują. Sytuacja ta stwarza m.in. ogromne dysproporcje w pozyskiwaniu środków unijnych między powiatami regionu. kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju 11 A TO REGION RÓŻNOŚCI Niewidomi „zobaczą” zabytki Torunia Wszyscy możemy pomóc Akcja „Klucz do mojego miasta”, której patronuje marszałek województwa, podjęta w ramach projektu „Toruń otwarty dla wszystkich”, zatacza coraz szersze kręgi. Jak informuje Beata Krzemińska, rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego, realizacja przedsięwzięcia, którego celem jest przetworzenie zebranych starych kluczy w makietę dotykową, wykroczyła poza granice miasta i powiatu. Jako pierwsza chęć uczestnictwa w akcji zgłosiła firma SHARP. Swój akces zgłosiły już także Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Toruniu, Zespół Szkół Specjalnych w Chełmży, Powiatowe Koło Polskiego Związku Niewidomych oraz Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży. Pomysłem zainteresowały się Wiadomości Wąbrzeskie. Zbiórkę kluczy rozpoczęto w wielu szkołach, m.in. w Szkole Podstawowej nr 3 w Aleksandrowie Kujawskim. Jedna z urn, do której każdy może wrzucić klucz, stanęła w Urzędzie Marszałkowskim, w sekretariacie gabinetu marszałka (p. 232). Akcja „Klucz” polega na przeprowadzeniu w szkołach, przedszkolach, klubach osiedlowych i zakładach pracy zbiórek niepotrzebnych kluczy, kłódek i wkładek ze starych zamków, z których, po przetopieniu, zostaną stworzone makiety głównych zabytków Torunia. Tak uformowane modele umożliwią niewidomym torunianom i gościom 12 kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju zapoznanie się z perłami toruńskiej architektury. W ten sposób inicjator, którym jest toruńska Lokalna Organizacja Turystyczna, chcą uwrażliwić mieszkańców na potrzeby niepełnosprawnych oraz uświadomić im ich rolę jako gospodarzy miasta. W Toruniu mieszka ponad 700 niewidomych, a w województwie kujawsko-pomorskim 3,5 tys. - Dla niepełnosprawnych miasto jest zamknięte. Klucz pozwoli je otworzyć - mówiła podczas inicjującej projekt konferencji koordynator inicjatywy, Malwina Rouba, naczelnik Wydziału Rozwoju i Projektów Europejskich Starostwa Powiatowego w Toruniu. Inicjatorzy proszą wszystkich chętnych, by niepotrzebne, stare klucze zechcieli ofiarować na rzecz akcji. Zapraszają do współpracy także sponsorów. „Stachura – podróże” W sobotę 12 grudnia odbyło się otwarcie wystawy prac uczestników I edycji Ogólnopolskiego Konkursu Fotograficznego „Stachura – podróże”, który zorganizowany został wspólnie przez Burmistrza Miasta Aleksandrowa Kujawskiego i Muzeum Fotografii Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy. Podczas wystawy zorganizowanej wspólnie przez Urząd Miejski w Aleksandrowie Kujawskim oraz Aleksandrowską Izbę Historyczną działającą przy Miejskim Centrum Kultury, odbyło się uroczyste wręczenie nagród laureatom konkursu. Nagrody wręczył Burmistrz Miasta dr Andrzej Cieśla oraz dyrektor Muzeum Fotografii w Bydgoszczy Arkadiusz Blachowski. Mimo że większość laureatów nie mogła przybyć na uroczystość, wystawa spotkała się ze sporym zainteresowaniem mieszkańców Aleksandrowa Kujawskiego i okolic. Jednym z gości wystawy był Pan Marek Badtke, autor książki o Edwardzie Stachurze „Stachura alias Sted”. Wszystkim laureatom oraz uczestnikom konkursu gratulujemy i życzymy kolejnych udanych zdjęć. NAGRODZONE PRACE I miejsce II miejsce III miejsce Tomasz Okoniewski Katarzyna Bekier Elżbieta Rozmus WYRÓŻNIENIA Ela Komarzyńska Maciej Wesołowski Justyna Nisterenko Ewelina Górka Kinga Janowska kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju 13 A TO REGION RÓŻNOŚCI Żywioł też można ujarzmić Energia odnawialna zyskuje sobie coraz szersze grono zwolenników. Po artykule na ten temat pt. „Wiatr w fiskusa” pióra Małgorzaty Grosman, zamieszczonym w ostatnim numerze naszego magazynu, otrzymaliśmy sporo zapytań i próśb o szczegóły. Otóż 2 lutego 2001 rozpoczęło działalność Stowarzyszenie na rzecz wspierania inicjatyw popularyzujących i promujących źródła odnawialne energii oraz powstawanie i rozwój przedsiębiorstw multienergetycznych w Polsce - Energia - Media - Inicjatywa. Wśród członków wspierających przedsięwzięcie znalazły się czołowe firmy sektora elektroenergetycznego i paliwowego. 28 listopada 2002 r. zmieniono nazwę na „Stowarzyszenie Energii Odnawialnej”, funkcje prezesa Zarządu powierzając Krzysztofowi Konaszewskiemu, a wiceprezesów: Zbigniewowi Zakrzewskiemu, Markowi Rojewskiemu i Wojciechowi Adamczykowi. Wśród potentatów energetycznych, które wsparły nowe stowarzyszenie znalazła się również firma z naszego regionu – PGE Zespół Elektrociepłowni Bydgoszcz SA. i należności, polityka amortyzacji majątku trwałego, parametry techniczne urządzeń podstawowych. Podstawowe cele stowarzyszenia, to... Przed finałem • usuwanie wszelkich barier utrudniających pełny rozwój gospodarczy kraju, ekologii i ochrony środowiska naturalnego, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki wodnej i źródeł odnawialnych; • lobbing dla działań gospodarczych i prawnych związanych z odnawialnymi źródłami energii; • opiniowanie inicjatyw prawnych i gospodarczych związanych z ochroną środowiska oraz oddziaływanie na opinię publiczną w zakresie działań proekologicznych; • promowanie rozwoju przedsiębiorstw multienergetycznych w Polsce oraz źródeł odnawialnych energii, w tym: biomasy, siły wiatru, energii wody, słońca i gazu; • szerzenie i propagowanie informacji o źródłach odnawialnych energii oraz przedsiębiorstw multienergetycznych. Co szczególnie istotne... Stowarzyszenie oferuje wykonanie oceny efektywności (biznes-planu) przedsięwzięć inwestycyjnych dla podmiotów gospodarczych i osób fizycznych, które chcą realizować projekty inwestycyjne z zakresu energetyki odnawialnej. Zasadniczym celem jest ilościowe zbadanie wpływu rozmaitych czynników na opłacalność i płynność finansową projektu. Do czynników takich należy np. liczba lat karencji w spłacie kredytu i liczba lat spłaty kredytu, forma spłaty kredytu, wartość współczynników obrotu zobowiązań 14 kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju Wykonanie analizy efektywności odbywa się etapami. Najpierw określa się przedmiot projektu i zakres posiadanych danych, potem wykonuje matematyczny model techniczno-ekonomiczny lub tylko ekonomiczny. Wreszcie, po prezentacji wstępnych wyników i ostatecznym uzgodnieniu przyjętych założeń, następuje weryfikacja modelu i wykonanie obliczeń ostatecznych. Finał zaś jest taki, że zleceniodawca uzyskuje: model techniczno - ekonomiczny zawierający prognozę produkcji i jej kosztów w zależności od przyjętych parametrów oraz model ekonomiczny generujący prognozę dokumentów finansowych. To na pozór procedura dość skomplikowana, ale tylko na pozór. A jeśli specjaliści ze Stowarzyszenia Energii Odnawialnej potrafią wszystko wyjaśnić i pomóc w konkretnej sprawie. opr. Maciej Kamiński i Stowarzyszenie Energii Odnawialnej ul. Ogrodowa 59a 00-876 Warszawa tel. 22 433 1238, 22 433 1240, 22 433 1241 fax 22 433 1239 e-mail: [email protected] Festiwal Pamięci Andrzeja Zauchy Ruszyła druga edycja festiwalu poświęconego pamięci legendarnego artysty Andrzeja Zauchy. Młodzi artyści z całej Polski, którzy chcą sprawdzić swoje umiejętności śpiewając piosenki Zauchy mogą zgłaszać się do konkursu. Pierwsze przesłuchanie odbędzie się 11 stycznia. Galę koncertową w Bydgoszczy, podczas której wystąpią uczestnicy konkursu oraz gwiazdy estrady, zaplanowano w maju. Festiwal Pamięci Andrzeja Zauchy „Serca Bicie”, jest muzycznym przedsięwzięciem stwarzającym debiutującym wokalistom możliwość pracy warsztatowej z profesjonalistami z branży muzycznej i poddającym konfrontacji ich umiejętności na scenie. Zadaniem imprezy jest również przypomnienie sylwetki popularnego piosenkarza i jego twórczości. W konkursie wokalnym mogą wystartować osoby, które mają 16 i nie ukończyli 23 lat, oraz które do 11 stycznia zgłoszą swój udział w przedsięwzięciu. Komisja konkursowa pod przewodnictwem Elżbiety Zapendowskiej wyłoni uczestników warsztatów wokalnych, podczas których wokaliści przygotują się do udziału w koncercie galowym. W koncercie finałowym festiwalu wystąpi co najmniej 10 uczestników warsztatów. Koncert galowy festiwalu odbędzie się 10 maja w bydgoskiej Operze Nova. Więcej informacji na stronie www.zauchafestiwal.pl kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju 15 Czterogwiazdkowy hotel LEDA SPA w Kołobrzegu posiada centrum konferencyjne, na które składa się 5 sal mogących pomieścić łącznie do 250 osób. Sale wyposażone są w najnowocześniejszy sprzęt audiowizualny oraz mają możliwość całkowitego zaciemnienia. Każda z sal może posiadać dowolne ustawienie. Największa sala konferencyjna PLATINUM mieści jednocześnie 160 osób i dzieli się za pomocą Ecian rozsuwanych na 3 mniejsze - GOLDEN, SILVER i BRONZE - każda dla 30 osób. Kolejna sala - DIAMOND - oferuje miejsce dla 80 osób. Hotel posiada również specjalną salę biznesowa - BUSINESS ROOM - dla maksymalnie 10 osób, wyposażona w duży telewizor plazmowy oraz ekskluzywną aranżację. Po trudach konferencji i szkoleń można skorzystać z przyjemnych zabiegów odprężająco - relaksacyjnych, orientalnych czy pielęgnacyjnych. Dbając o jakość naszych usług staliśmy się autoryzowanym Instytutem SPA znakomitej niemieckiej firmy 16 kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju BABOR, która jest liderem w dziedzinie SPA. Nasz Instytut SPA posiada 12 nowoczesnych, profesjonalnie przygotowanych gabinetów kosmetycznych. W każdym panuje niepowtarzalny klimat, sprzyjający odprężeniu. Posiadamy gabinet masażu dla dwojga, w którym nasi terapeuci jednocześnie zajmą się zakochaną para. Hotel proponuje gościom korzystanie z kompleksu wellness; basen z zamontowanymi urządzeniami do masażu, łaźnia parowa, sauna sucha, dwa jacuzzi. Hotel Leda SPA**** szczególnie zachęca do korzystania ze swoich punktów gastronomicznych. Każdy z nich cechuje się wyjątkową atmosferą oraz doskonałymi propozycjami kulinarnymi. Restauracja LA MAISONE serwuje dania kuchni śródziemnomorskiej z akcentami kuchni francuskiej. Kawiarnia PETIT CAFE poleca wyroby cukiernicze i desery. Wina z całego świata, drinki i alkohole serwowane przez barmana z pewnością zaspokoją Państwa gusta. Szczegółowe informacje uzyskają Państwo na naszej stronie internetowej www.hotelleda.pl Hotel Leda SPA**** ul. Kasprowicza 23 78-100 Kołobrzeg tel. (94) 351 39 00 kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju 17 A TO REGION TURYSTYKA I SPORT Samorząd województwa wspiera lokalne inicjatywy Inowrocław skorzystał z finansowego wsparcia przebudowując stadion miejski i krytą pływalnię „Delfin”. Dziś „Delin” to nowoczesny kompleks sportowy z krytą pływalnią i basenem pływackim. Budowa sal gimnastycznych w Turznie i Tucholi, hali sportowej w Baruchowie, pełnowymiarowego boiska ze sztuczną trawą w Grudziądzu, rozbudowa sztucznego lodowiska w Toruniu, przebudowa pływalni w Inowrocławiu - to tylko niektóre, zakończone już inwestycje sportowe, zrealizowane w tym roku dzięki wsparciu finansowemu samorządu województwa. Ten rok jest rekordowy pod względem wysokości wsparcia, które samorząd województwa przeznaczył na rozbudowę infrastruktury sportowej w Kujawsko-Pomorskiem. Ze środków z tegorocznego budżetu województwa, 17,6 mln przeznaczono na budowę 53 „Orlików”, a kolejne 17,6 mln. zł - 38 innych obiektów sportowych. Pozostałe przedsięwzięcia to inwestycje wieloletnie, których inwestorzy mają szansę uzyskać wsparcie samorządu województwa również w latach kolejnych. Zrobiono wiele Jak informuje Beata Krzemińska, rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego, zakończone już inwestycje to m.in.: rozbudowa sztucznego lodowiska przy ul. Bema w Toruniu, budowa pełnowymiarowego boiska ze sztuczną trawą w Grudziądzu, budowa boiska przyszkolnego w Golubiu-Dobrzyniu, hali gimnastycznej w Turznie (gmina Łysomice) i tartanowej nawierzchni na bieżni boiska sportowego w Warlubiu. W Bydgoszczy z finansowego wsparcia skorzystano przy budowie dwóch sal gimnastycznych (przy Zespole Szkół nr 15 i Zespole Szkół Mechanicznych nr 1). W Toruniu, oprócz sztucznego lodowiska, samorząd współfinansuje budowę Centrum Sportowo-Rekreacyjnego przy al. Armii Ludowej. We Włocławku, dzięki dofinansowaniu z budżetu 18 kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju województwa, budowane są boiska przy Zespole Szkół Chemicznych oraz sala gimnastyczna przy Zespole Szkół Elektrycznych, remontuje się boisko wielofunkcyjne przy Szkole Podstawowej nr 3. „Delfin” i inne Inowrocław skorzystał z finansowego wsparcia przebudowując stadion miejski i krytą pływalnię „Delfin”. Dziś „Delin” to nowoczesny kompleks sportowy z: - krytą pływalnią z basenem pływackim o wymiarach 25 m x 12,5 m z sześcioma torami dla zawodników (basen wraz z zapleczem technicznym w pełni odpowiada wymogom międzynarodowej Federacji Pływackiej FINA) oraz trybuną dla publiczności na 250 miejsc siedzących; - salą gimnastyczną o wymiarach 16 m x 8 m, dla ćwiczeń ogólnorozwojowych, z urządzeniami do gry w mini koszykówkę, tenisa stołowego, tenisa ziemnego oraz piłkę siatkową. I jeszcze więcej Ale to nie koniec, przedsięwzięć współfinansowanych ze środków samorządowych jest więcej, m.in. budowa Centrum Sportu i Rekreacji w Kowalewie Pomorskim, stadion wraz z zapleczem w Świekatowie, kryty basen w Centrum Sportu i Rekreacji w Wielkiej Nieszawce, sala gimnastyczna przy Gimnazjum w Choceniu i hala widowiskowo-sportowa w Cypriance. Źródło: UM kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju 19 A TO REGION TURYSTYKA I SPORT Gmina uzdrowiskowa czy uzdrowisko? Urok Borów Tucholskich Bory Tucholskie są jednym z największych i najpiękniejszych obszarów leśnych w Polsce, prawie niewykorzystanych na potrzeby lecznictwa i rehabilitacji w połączeniu z agroturystyką. A wszelkie przesłanki po temu są. Pozytywną opinię wykorzystania w celu miejscowości Tleń, gdzie są wyjątkowo korzystne warunki przyrodniczo-klimatycznymi, wydali naukowcy i pracownicy Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Zdrowia. Pracę nad tą koncepcją przerwała śmierć Bronisława Bobińskiego, sponsora i realizatora idei, rodowitego „borowiaka”. Ożywcze Płuca Tlenia Bory Tucholskie obejmują obszar położony w dorzeczu Brdy i Wdy – blisko 120 tysięcy hektarów. Nie bez przyczyny nazwano je Zielonymi Płucami Polski. Wspaniałe krajobrazy, malownicze jeziora, ryby, grzyby, sport, rekreacja, zabytki kultury materialnej i technicznej, regionalna 20 kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju „A przecież nie cały umarłem, wszystko co we mnie niezniszczalne, trwa”. (Tryptyk Rzymski - Papież Jan Paweł II) kuchnia, to zaledwie niektóre ze skojarzeń jakie wywołuje ta czarująca leśna ostoja. Bory Tucholskie to oaza spokoju i ciszy, za której niewątpliwy symbol uważa się tamtejsze Parki Narodowe, Parki Krajobrazowe, rezerwaty, aleje prawem chronione, pomniki przyrody. Ale Bory Tucholskie to nie tylko zachwycająca przyroda, lecz także możliwość ulokowania na ich obszarze placówek leczniczo-rehabilitacyjnych, których próżno szukać w najbliższej okolicy, a nawet województwie. A przecież Tleń z jego walorami mamy pod nosem. Ta, spora dziś miejscowość, położna w powiecie Świecie na terenie gminy Osie swoją historią sięga średniowiecza. Osada powstała w 1415 roku pod nazwą Imschen, jako własność Zakonu Krzyżackiego i w ciągu lat zyskiwała na sławie. Nie tylko walory przyrodnicze zwracały na nią uwagę. Już w czasie zaboru pruskiego mówiono o Tleniu jako o kurorcie Klinger, a w okresie międzywojennym i w czasie wojny wieś znana była jako nieformalne uzdrowisko, także dla niemieckich żołnierzy. Intrygowała nazwa mieściny: Tleń - pochodna tlenu. Składa się na to kilka czynników. - Tleń leży w centrum Wdeckiego Parku Krajobrazowego, gdzie pomimo widocznych skutków działalności człowieka zachowała się wielka różnorodność i naturalność przyrody. - Otoczenie kompleksów leśnych na podłożu lodowcowym oraz liczne rzeki i jeziora skutkują pozytywnym dla zdrowia oddziaływaniem, wpływając na specyfikę istniejącego mikroklimatu. - Czyste powietrze, głównie za sprawą okalających miejscowość borów sosnowych, zawiera dużą ilość olejków eterycznych oraz tlenu, a jego wilgotność jest umiarkowana, co korzystnie wpływa na terapię wielu chorób. Wszystko co daje natura Walory klimatyczne wynikają z położenia Tlenia na suchych sandrach polodowcowych, a przejściowy klimat powoduje swoiste rozmieszczenie różnorodnych elementów geograficznych flory oraz zróżnicowanie roślinności. Kolejny istotny element stanowią torfowiska, które obok funkcji przyrodniczych stanowić mogą potencjalne źródło surowców leczniczych, w tym także borowin. Tylko część z nich stanowi użytki ekologiczne. Istnieje także możliwość pozyskania wód podziemnych zdrojowych o czym świadczyć może położenie geologiczne obszaru oraz nazwy okalających miejscowości (Zdroje, Zimne Zdroje). Przeprowadzone w tym zakresie badania balneologiczne potwierdziły przydatność źródeł jako wód leczniczych, np. Perła Borów Tucholskich. Wspaniałość przyrody i jej niepowtarzalność sprawiły, że Tleń i jego otoczenie jest swoistą oazą, ze wszystkich stron chronioną przed szkodliwą działalnością człowieka. Dziś, co jest kwestią zrozumiałą, obok walorów przyrodniczych coraz większy nacisk kładzie się na aspekty zdrowotne. Gmina Osie i położony na jej obszarze Tleń reprezentują sobą kluczowe pod tym względem wartości. Daje to realne szanse, a nawet wskazuje na konieczność zastanowienia się nad możliwością nadania gminie odpowiedniego statusu. Uwarunkowania prawne w tym zakresie określa ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz.U.05.167.1399), a opracowania i wstępna koncepcja istnieją. Oczywiste walory przyrodnicze, a także istniejące obecnie obiekty aktywnego wypoczynku w miejscowości Tleń dają pozytywne rokowania dla rozwoju obszaru jako gminy o charakterze leczniczym. Luźna zabudowa letniskowo -wypoczynkowa, wysoki standard budynków jednorodzinnych i niektórych obiektów wypoczynku zbiorowego, istniejąca infrastruktura oraz brak lokalnego przemysłu będącego źródłem zanieczyszczeń, stwarza dogodne warunki dla rozkwitu w tym kierunku. Nadanie odpowiedniego statusu przynieść może wymierne korzyści. Jest nie tylko podstawę dla występowania o pomoc w formie dotacji (w tym unijnych), ale przede wszystkim, poprzez prawne usankcjonowanie, gwarantuje nienaruszalność i poszanowanie tak cennego na obszarze gminy Osie środowiska. Te walory docenił i papież Jan Paweł II, jako uczestnik spływów rzeką Wdą. Zwykł biwakować na polanie, gdzie zlokalizowana jest stacja badawcza, która miała nosić nazwę nieżyjącego już wojewódzkiego konserwatora przyrody Marka Wilcza. A wszelkie wątpliwości rozwiać powinny Jego słynne słowa: „Nie lękajcie się”, stanowiące zachętę do zdecydowanego i trwałego w skutkach działania. prof. nadzw. dr hab. Stanisław Borsuk mgr inż. Agnieszka Krysztofiak fot. Archiwum Gmina ma szansę Jedną z podstawowych kwestii rozstrzygających o możliwości ubiegania się o taki status, jest spełnienie łącznie kilku warunków: Gmina musi posiadać: złoża naturalnych surowców leczniczych, klimat o właściwościach leczniczych, zakłady i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego, spełniać określone wymagania w stosunku do środowiska, posiadać odpowiednią infrastrukturę techniczną. kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju 21 A TO REGION MOTORYZACJA Po Alfie Romeo 147 będzie Milano Piękna Włoszka już czeka Zanim jeszcze najmniejsza Alfa Romeo MiTo weszła jesienią ubiegłego roku na rynek, już w plebiscycie dziennikarzy motoryzacyjnych wyróżniona została tytułem Auto Europa 2008, zdobyła piątą pozycję w plebiscycie Car of the Year 2009 i otrzymała pięć gwiazdek w teście bezpieczeństwa EURO NCAP. Alfa MiTo zaskoczyła swoją uroda i nowoczesnością nie tylko ekspertów. I zdobywa rynek. W opinii także naszych dilerów, jest dziś jednym z najchętniej kupowanych aut tej klasy i czeka się nań w kolejce. Teraz do palety oferowanych jednostek napędowych doszedł jeszcze jeden silnik Multi Air - o pojemności 1.4 l i mocy 120 KM - to najnowszej generacji dynamiczny i oszczędny silnik benzynowy z turbodoładowaniem, (technologia Multi Air, to nowy system sterowania zaworów, zwiększający moc napędową jednostki do 10 proc. przy jednoczesnym podobnym zmniejszeniu zużycia paliwa i emisji dwutlenku węgla.) Na Alfa Romeo MiTo Włosi nie poprzestali i szykują kolejny rynkowy przebój. To kompaktowa Alfa Giulietta, następca znakomitej 147-ki. Jej przód to niemal kopia Alfy 22 kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju MiTo, pieszczotliwie zwanej śliczną małą Włoszką, której stylistykę oparto na fascynującej 8C Competizione. Milano to interesujący i dynamiczny hatchback. Ma wyłącznie pięciodrzwiową karoserię. W środku jest więcej miejsca i solidnych materiałów wykończeniowych. Podobnie jak Alfa MiTo, również Giulietta otrzyma dynamiczne i oszczędne nowoczesne benzynowe, z turbodoładowaniem, silniki MultiAir - najmniejszy o pojemności 1.4 l i mocy 120 KM, z sześciostopniową skrzynia biegów w standardzie. Jest i diesel 1.9 l. Najmocniejszy, 260-konny wariant będzie doposażony o dyferencjał Q2, najnowszy system blokady przedniego napędu posiadający zalety układów 4x4. Alfy z systemem Q2 charakteryzują się jeszcze większą dynamiką, pewnością prowadzenia i przyczepnością. Nowa Alfa trafi miała zadebiutować na rynku już na początku tego roku ale Włosi postawili najpierw na MiTo i odłożyli premierę Giulietty o rok, do marcowego Salonu Samochodowego w Genewie. Zadebiutowała we Frankfurcie, w Gliwicach ruszyła produkcja Opel Astra IV przed rynkową premierą Zadebiutowała podczas niedawnego salonu samochodowego we Frankfurcie, a już w gliwickim zakładzie General Motors Manufacturing Poland (GMMP), które w tym celu rozbudowano, ruszyła jej produkcja. Posypały się pierwsze nagrody. Nowy Opel Astra wprowadza do klasy kompakt własną interpretację języka stylistyki marki, po raz pierwszy zaprezentowanego w modelu Insignia. Mocna, opadająca nisko do przodu sylwetka o silnie nachylonej przedniej szybie i opadająca w tylnej części linia dachu, sprawiają, iż tradycyjna forma hatchbacka staje się niezwykle przyjemna dla oka. Wnętrze to ciepłe, przytulne dla pasażerów otoczenie, dodatkowo intensyfikowane nocą dzięki rozproszonemu czerwonemu światłu podświetlającemu podstawę konsoli centralnej i panele drzwi przednich. Jest pełne drobnych stylistycznych smaczków, podkreślających wrażenie przemyślanej całości. W dolnej części konsoli jest dość głęboki, niewielki schowek z gniazdkami prądu, zestawu audio i port USB. I mnóstwo schowków. Wszystko co najlepsze To najnowsze auto spod znaku GM - Opel Astra IV. Przypomina Insignię, ale nie jest jej kopią. Wykorzystuje pewne elementy technologii i linie stylistyczne, w podobny sposób łączy tradycyjne, płynne linie z ostrymi, nowoczesnymi elementami. Wiele z innowacyjnych technologii zastosowanych w nowej Astrze jest wyjątkowych dla klasy kompakt i wprowadza zaawansowane, wcześniej niespotykane w tym segmencie rozwiązania. Np. system przedniej kamery Opel Eye, rozpoznaje znaki drogowe kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju 23 A TO REGION MOTORYZACJA i ostrzega kierowcę o nieopatrznym zjechaniu ze swojego pasa jazdy. Podczas jazdy nowy Opel jest komfortowy, ale i stabilny przy szybszych manewrach, co osiągnięto nie tylko przez zwiększenie rozstawu osi i kół w porównaniu z poprzednią generacją, ale także montując dodatkowe drążki stabilizujące w tylnym zawieszeniu. Jako opcja dostępny jest system FlexRide - adaptacyjny układ zawieszenia nieustannie dostosowujący się do zmian stylu jazdy i prędkości na zakrętach. To rzadkość w tej klasie pojazdów. Bagażnik ma pojemność 370 l. Nowatorski system FlexFloor pozwala na łatwe załadowanie różnego rodzaju ładunków; podłoga bagażnika jest ruchoma i może zostać ustawiona w trzech poziomach w ergonomicznie zaprojek- 24 kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju towanych kanałach mocujących, znajdujących się w pobliżu każdego narożnika bagażnika. Ale jest także bagażnik rowerowy FlexFix - wysuwana ze zderzaka platforma, na której można zamontować dwa rowery. Przednie fotele mają m.in. czterostopniową regulację oparcia kręgów lędźwiowych i rozsuwane siedzenie. Ich walory ergonomiczne zyskały uznanie w oczach specjalistów i lekarzy, co zaowocowało certyfikatem AGR ruchu na rzecz zdrowych pleców. Na tylnej kanapie bez większego problemu zmieszczą się nawet wysokie osoby. Mocne i oszczędne Nowa Astra, oferowana w czterech wersjach: essentia, enjoy, cosmo, sport, może być wyposażona w jeden ecoFlex; spalająca zaledwie (średnio) 4,2 l/100 km, dojdzie wiosną przyszłego roku. Auto ze „Złotą Kierownicą” z ośmiu silników o mocy od 95 do 180 KM. To nowoczesne, oszczędne, także pod względem emisji dwutlenku węgla do atmosfery, spełniające normę emisji spalin Euro 5, jednostki napędowe. Połowa z nich to turbodiesle. Jednostki benzynowe to dwa wolnossące silniki o pojemności 1,4 (100 KM) i 1,6 l (115 KM) oraz dwa turbo: 1,4 (140 KM) i 1,6 (180 KM). Podstawą gamy jest stukonny silnik benzynowy o pojemności 1,4 l. Na rozpędzenie kompaktowej Astry do 100 km/h potrzebuje 14,2 sekundy, spalając średnio 5,5 l benzyny na 100 km. Benzynowy silnik 1,6 Turbo to najmocniejsza jednostka nowej Astry, zapewniająca przyspieszenie do 100 km/h w 8,5 sekundy Silniki diesla to nowoczesne jednostki wykonane w technologii common rail, o pojemności od 1,3 l i mocy 95 KM poprzez silniki 1,7 ( 110 KM i 125 KM) aż do topowej odmiany znanej z flagowego modelu Opla Insignia - 2.0 CDTI 160 KM, Najmniejszy - 1,3 CDTI, o mocy 95 KM, to najbardziej ekologiczna wersja Jeszcze nowa Astra nie zadomowiła się w salonach a już jest nagradzana. Niedawno w Berlinie europejscy fani motoryzacji przyznali jej pierwsze znaczące trofeum - nagrodę Złotej Kierownicy (Goldene Lenkrad) w klasie samochodów kompaktowych. To najbardziej prestiżowa nagroda przyznawana przez magazyn Auto Bild. W tegorocznym wyborze uczestniczyli czytelnicy z 26 europejskich krajów. Wygrała ze sporą przewagą otrzymując najwyższe noty za silnik, zużycie paliwa, zawieszenie, układ hamulcowy oraz układ kierowniczy, a także podnoszący bezpieczeństwo system wspomagania kontroli jazdy. Na początku listopada redakcja magazynu Auto Świat ogłosiła wyniki pierwszej, polskiej edycji plebiscytu „Złota Kierownica”. O tytuł walczyło 46 samochodów w sześciu kategoriach. Najwięcej głosów czytelników oraz jury zdobył właśnie Opel Astra IV i tytuł „Złotej Kierownicy 2009”, zwyciężając w kategorii kompaktów. Numer 1 w swojej klasie Zarówno eksperci techniczni jak i kierowcy sportowi uznali, że nowa Astra to numer jeden w swojej klasie. Tę wysoką ocenę potwierdzają także nasi dilerzy, którzy w połowie listopada, w Berlinie, przez dwa dni testowali nową Astrę. Słowem, Opel Astra IV zapowiada się na prawdziwy rynkowy przebój. Jest najbardziej zaawansowanym technicznie samochodem seryjnym produkowanym w Polsce. Maciej Kamiński, fot. GM kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju 25 A TO REGION MOTORYZACJA Honda CBR 1000RR Repsol – ugłaskany wojownik Już Honda CBR 600RR była ulubienicą wielu prawdziwych macho po czterdziestce, ratujących swój budżet przystępną ceną i doskonałymi własnościami jezdnymi. Ale to był dopiero przedsionek wielkiej przygody do królewskiej klasy 1000 ccm, w której dominowały Suzuki GSX-R, Yamaha YZF R1, Kawasaki ZX10R czy Ducati 1198. W momencie wprowadzenia na rynek Hondy z mocniejszym silnikiem 998 ccm, od razu było wiadomo, że to coś więcej niż kolejna kochanka gwiazdorów z Hollywood. Dlatego z wielkim szacunkiem i pokorą dla mocy superbika prezentujemy najnowszą wersji CBR 1000RR Fireblade Repsol z systemem Combined ABS, którą dostaliśmy do testów dzięki importerowi Honda Poland Sp. z o.o. Pobić mistrza nie jest łatwo Yamaha, Suzuki, Kawasaki czy Ducati to odwieczni wojownicy z dużymi aspiracjami do liderowania w klasie. 26 kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju Wszystkich jednak pogodziła CBR 1000RR, jest świetna na torze i jeszcze lepsza w miejskim korku. W rękach wirtuoza jazdy na kole potrafi mile zaskoczyć równomiernym oddawaniem mocy, nieprawdopodobnym przyspieszeniem i małym zużyciem paliwa. Wydaje się, że po mocnej jak hermafrodyta YZF R1, raptownej jak F16 GSX-R i diabolicznej jak Madonna ZX-10R nastała era rasowej i przewidywalnej w każdym calu Hondy. Odkąd zadebiutowała w 2004 roku, z nowym, rzędowym silnikiem 998 ccm jest najjaśniejszą gwiazdą w tym doborowym towarzystwie. - Każdy z prezentowanych motocykli ma swoich zagorzałych zwolenników i przeciwników. Ale najnowszy model Hondy CBR 1000RR Repsol posiada przeszczepione z toru wyścigowego najlepsze geny sportowca. Dzięki znakomitemu zawieszeniu, świetnemu silnikowi i kilku systemom bezpieczeństwa (Combined ABS, eC-ABS) jest także dobrym rozwiązaniem w mięście – powiedział Michał Dudek, Honda Poland, Sp. z o.o. Jazda lepsza od ... Wracam z kolejnej ekscytującej jazdy. Silnik metalicznym klangiem daje znać, że chciałby jeszcze poharcować. Jeździec wprawdzie gotowy na kolejne potyczki z wiatrem, ale słońce w zenicie. Przemawia rozsądek. Pomimo jazdy w ponad 42-stopniowym upale, temperatura płynu chłodzącego nawet nie drgnęła powyżej 92 st. Celsjusza. Słyszę jednak, że motor ma dodatkowe, wymuszone chłodzenie (elektryczny wentylator). Zarządzam błogi odpoczynek, jednak kątem oka zerkam na smagany delikatnymi powiewami wiatru zjawiskowy, 4-cylindrowy silnik dostarczony ze sportowego działu Hondy. Większość pomyśli, że najnowsza RR to typowy rozbójnik i przywódca stada ze stajni HRC (Honda Racing Corporation). Inni, pamiętający sukcesy Nicky’iego Haydena przypomną sobie o cudach na torze, a weterani i właściciele poprzedniego modelu z 2006 roku zaraz dodadzą, że jest szorstka i niewygodna jak pozostałe ścigacze w tej klasie. Nic podobnego, nawet obdarzeni słusznym wzrostem amatorzy adrenaliny znajdą tu swoją pozycje za kierownicą. Dodajmy, po kilku treningach, całkiem wygodną. Prowadzenie tego rozbójnika wyciska zły cholesterol z tętnic lepiej niż kapsułka Lipantylu zaaplikowana przez panią doktor. Jeśli nie przesadzasz z prawami fizyki, Honda wybaczy ci niemal wszystko (zbyt narowiste wejście w zakręt, późne hamowanie, nawet odkręcenie manetki na maxa czy hamowanie silnikiem na mokrej nawierzchni). Przyjemność prowadzenia nie wyznacza granica uciekających cyferek na ciekłokrystalicznym wyświetlaczu, ale trzeźwa ocena własnych umiejętności i respektowanie przepisów kodeksu drogowego. Do 6 tys. obrotów (ok. 140 km/h) CBR-ka zachowuje się jak panna na pierwszej randce i zadawala się pepsi-colą, byle jak schłodzona (czytaj: spala zaledwie 5,5 l/100 km). Jeśli przekraczasz granice 9 tys. obrotów jesteś kozakiem, ale ryzykujesz wiele, zbyt wiele. Jazda na progu odcięcia wymaga większych umiejętności niż się tobie wydaje. Zawieszenie: nadal nie wymyślono nic lepszego Choć może to zabrzmieć jak megalomania, ale najlepsze konstrukcje w klasie MotoGP (aczkolwiek z dużym opóźnieniem), trafiają do ulicznych fighterów próbujących niezdarnie naśladować najlepszych polskich stunterów, czyli ekwilibrystów na motorze, dla których jazda na jednym kole jest jak… bułka posmarowana masłem. W pełni regulowany odwrócony widelec teleskopowy HMAS, z bezstopniową regulacją napięcia wstępnego oraz siły tłumienia dobicia i odbicia, jest chyba najlepszym rozwiązaniem dla tej wersji produkowanej seryjnie. Producent doposażył także przednie zawieszenie w elektrohydrauliczny amortyzator skrętu drugiej generacji HESD (Honda Electronic Steering Damper). Równie dopracowane jest tył typu Unit Pro-Link z amortyzatorem gazowym Showa i zewnętrznym zbiornikiem gazu i 13-stopniową regulacją napięcia wstępnego. Dzięki takiej koncepcji Honda jest przewidywalna, bardzo dobrze wybiera nierówności. Rama wykonana z odlewu grawitacyjnego, z pustymi profilami jest dość elastyczna i znakomicie amortyzuje ewentualne wibracje. Hamulce grają koncertowo Trudno sobie wyobrazić, aby w tak profesjonalnej konstrukcji nie zadbano o bardzo skuteczne hamulce. Są ostre jak brzytwa Franka, jednego z najstarszych golibrodów na warszawskiej Woli. Przednie hydrauliczne Tokico, z zaciskami czterotłoczkowymi płynnie i z wyczuciem wykonują swoja pracę. Z kolei tylne Nissina, z zaciskiem jednotłoczkowym, harmonijnie współpracują z C-ABS. Jednostka napędowa: mistrzostwo świata Złośliwi zarzucają konstruktorom, że to najsłabszy konkurent w klasie 1000 ccm. Ale Tadao Baba (główny konstruktor) tłumaczy, że nie chodziło o moc jednostkowa jak w YZF R1 czy Kawasaki Ninja ZX 10R tylko o harmonijne oddawanie mocy już od najniższych prędkości obrotowych. Pod tym względem Honda CBR 1000RR jest nie do pokonania, co więcej, jest przewidywalna jak Elena Isinbajewa w dążeniu do rekordów świata na dużych wysokościach. Innymi słowy Honda ma charakter, niektórzy nawet mówią, że jest zagłaskana, ale potrafi pokazać temperament jak pitbull. Ale jak to zrobiono? Serce RR w prostej linii pochodzi od wyczynowego protoplasty RC211V. Głowica o czterech zaworach na cylinder posiada dwa walki rozrządu, nowe stożkowe sprężyny na zaworach ssących i magnezową obudowę. Do tego lekki wał korbowy podparty na chronionych patentem łożyskach, nowe oprogramowanie ECU i po dwa wtryskiwacze na każdy cylinder współpracujące z programowanym wtryskiem paliwa PGM-DFSI. Ponadto dodano czujnik tlenu HECS3 (Honda Evolutional Catalysing System), który stale monitoruje emisję spalin, redukując szkodliwą emisję do minimum. I co, to wszystko? Dla entuzjasty pragnącego wydać jedynie 67.900 zł - tak. Celebryta będzie szukał dalej. Podsumowanie: nowa Honda CBR 1000RR Repsol nie jest łagodną koleżanką z kościelnego chóru. To sprawny wojownik wymagający dobrego nauczyciela respektującego podstawowe prawa fizyki. Jednego możesz być pewien nigdy cię nie zawiedzie a sportowy design, znakomity silnik i bezpieczne zawieszenie jeszcze długo będą klasycznym wzorcem dla innych harcowników. Ci ostatni nie próżnują, już kombinują, jak pobić mistrza. Krzysztof Golec, zdjęcie: autor Szczegółowe dane techniczne i porównanie z innymi przedstawicielami w tej klasie na www.autoflesz.pl kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju 27 A TO REGION ŻYCIE I STYL REGIONU Twój pobyt w Kujawsko-Pomorskiem / Your stay in Kujawsko-Pomorskie Bydgoszcz Hotel Brda*** - 306 miejsc, www.hotelbrda.com.pl Euro-Hotel*** - 60 miejsc, www.eurohotel.com.pl Hotel Apollo*** - 49 miejsc, www.apollohotel.com.pl Park Hotel*** - 37 pokoi, www.parkhotel.bydgoszcz.pl Hotel Ratuszowy** - 28 pokoi, www.ratuszowy.com.pl Hotel Ikar** - www.hotel-ikar.pl Toruń Hotel Gromada Toruń*** 87-100 Toruń, ul. Żeglarska 10/14 tel. 056 622 60 60 - www.gromadatorun.pl Hotel Gotyk*** - www.hotel-gotyk.com.pl Hotel Pod Orłem*** - www.hotel.torun.pl Hotel Polonia*** - www.polonia.torun.pl Włocławek Hotel Młyn**** - 170 miejsc, www.hotelmlyn.pl Ciechocinek Hotel Pałac Targon**** - 110 miejsc, www.targon.pl Hotel Kopernik** - 14 pokoi, www.kopernik.alpha.pl 28 kujawsko-pomorski magazyn promocji i rozwoju Inowrocław Hotel Bast*** - 66 miejsc, www.hotelbast.pl Hotel Park** - 50 miejsc, www.osir.inowroclaw.info.pl Grudziądz Hotel Rad***, 65 miejsc, www.hotel-grudziadz.pl Hotel Kowalkowski*** - 30 miejsc, www.hotel.grudziadz.net Hotel Ułan**, 40 miejsc, www.hotel-ulan.iq.pl Golub-Dobrzyń Hotel Dom Turysty PTTK Zamek - 82 miejsca www.zamekgolub.pl Brodnica Hotel Happy End*** - 30 miejsc, www.happyend.emeteor.pl Hotel Magnat** - 34 miejsca, www.hotel-magnat.com.pl BIURO PODRÓŻY GOSIA TRAVEL mgr Małgorzata Duran 85-034 Bydgoszcz, ul. Długa 15, tel./fax 052 345 65 59, 322 53 17 tel. 606 200 860, 602 100 185 www.gosiatravel.pl, [email protected]