Protokół dyplomatyczny

Transkrypt

Protokół dyplomatyczny
Protokół
dyplomatyczny
„Protokół uchodzi za liturgię i gramatykę
dyplomacji. Kryjąca się poza nim treść musi być
dostatecznie ważna, a przekonanie o jej
doniosłości dostatecznie silne, w przeciwnym
bowiem razie - zewnętrzne przejawy protokołu
musiałyby się wydać niezrozumiałym fetyszem lub
niedorzecznością. Jako liturgia dyplomacji stanowi
rytualną oprawę jej działań i tworzy jej
obrzędowość,
jako
gramatyka
dyplomacji
kodyfikuje zasady budowy jej języka, słów, gestów
i zachowań.”
Edward Pałyga
Protokół dyplomatyczny - Wykład 1
Protokół dyplomatyczny oznacza kodeks uprzejmości,
który łączy dyplomatyczne formy, ceremonię i
etykietę.
Protokół reguluje formy stosunków między
państwami i ich przedstawicielami.
Ceremoniał służy organizacji uroczystości
oficjalnych, szczególnie państwowych,
Etykieta
jest
przestrzeganiem
sposobu
zachowania i ubioru w sytuacjach publicznych.
Protokół dyplomatyczny - Wykład 1
„Zawsze nabijałem się z protokołu. Wydawał mi się
dowodem, że cała praca dyplomatyczna to bzdury,
skoro tyle czasu poświęca się drobiazgom: kto gdzie
siedzi, jak gdzie się ubrać, gdzie stanąć. Bardzo szybko
jednak zorientowałem się, że drobiazgowe normowanie
tego wszystkiego ma swoje znaczenie. Przede
wszystkim pozwala uniknąć nadmiernych dąsów
osobistych tego, czy innego przedstawiciela wielkiego
mocarstwa: skoro coś jest załatwione z góry, motywy
osobiste nie grają żadnej roli.”
Jerzy Putrament
Protokół dyplomatyczny - Wykład 1
Diploma (okres hellenistyczny)
Protokół dyplomatyczny - Wykład 1
"A kiedy cesarz (basileus) wstępuje do Horologionu,
zasłona zostaje podniesiona i przechodzi od do
metatorionu, gdzie przebiera się w szaty ceremonialne, a
następnie przechodzi z patriarchą przez srebrne drzwi
wchodząc do głównej nawy (...). Wtedy arcykapłan
intonuje modlitwę nad koroną, a gdy ją zakończy, podnosi
koronę i umieszcza ją na głowie władcy, a obecni wznoszą
trzykrotnie okrzyk: "Święty, Święty, Święty! Chwała Bogu na
wysokościach a na ziemi pokój!" a następnie "O wielki
Imperatorze! Żyj po wieczne lata!" (...). Władca w koronie na
głowie siada na tronie, a wtedy wchodzą dygnitarze i
padając na twarz całują kolana władcy"
Konstantyn VII Porfirogeneta
O ceremoniach dworu bizantyńskiego (953 rok)
Protokół dyplomatyczny - Wykład 1
„Przed tronem cesarza wznosiło się drzewo z pozłacanego
żelaza, którego gałęzie pełne były ptaków różnego
autoramentu (...). Sam tron był tak przemyślnie zrobiony, że w
jednym momencie wydał mi się niskim, a już w następnej
chwili wyniósł się do znacznej wysokości. Strzegły go z każdej
strony ogromne lwy z pozłacanego metalu lub też drewna, biły
ogonami w posadzkę i ryczały rozgłośnie z otwartymi
paszczękami, w których poruszały się im jęzory. Do tej sali,
prowadzony przez dwóch eunuchów, zostałem przywiedziony
przed oblicze cesarza. A gdym padłszy na posadzkę, po raz
trzeci podniósł głowę, ujrzałem, jak cesarz, któregom był
wpierw dostrzegł siedzącego niewiele ponade mną, unosi się
niemal pod sklepienie sali...”
Liutprand z Cremony
Protokół dyplomatyczny - Wykład 1
Średniowieczny podręcznik manier „Hofzucht”
(Maniery dworskie) zalecał:
• Nim siądziesz sprawdź, czy siedzenie nie jest
zapaskudzone;
• Jedząc, wspomnij ubogich. Bóg ci to wynagrodzi;
• Jeśli musisz poskrobać się w kark, zrób to grzecznie,
używszy do tego kołnierza płaszcza;
• Niegrzecznie jest pozdrawiać kogoś, kto akurat oddaje
mocz;
• Bardzo niegrzecznie jest trzymać hełm na głowie
usługując damie.
Protokół dyplomatyczny - Wykład 1
• Nie pluj nad stołem, ani na stół – Anglia, 1463
• Odwróć głowę, gdy plujesz, aby ślina nie padła na kogo –
Erazm z Rotterdamu, 1530
• Należy się powstrzymać od plucia, jeżeli jest to tylko
możliwe – Włochy, 1558
• Częste spluwanie jest rzeczą nieprzyjemną. W domach osób
poważanych spluwać należy w chusteczkę – Liege, 1714
• Splunąwszy w chusteczkę złóż ją na dwoje, nie patrząc na
nią, a potem schowaj ją do kieszeni – La Salle, 1729
• Plucie to we wszelkich okolicznościach zwyczaj wielce
naganny – Anglia, 1859
Protokół dyplomatyczny - Wykład 1
Kongres wiedeński
(1814-1815)
Prawa ambasadorów („protokół dyplomatyczny” Aneks XVII do Aktu Końcowego) :
•
•
•
•
•
•
prawo do tytułu ekscelencji
prawo do baldachimu w sali audiencyjnej
prawo do nakrycia głowy w obecności monarchy
prawo do jazdy powozem sześciokonnym
prawo do odbierania honorów wojskowych
przysługujące małżonce ambasadora prawo taboretu
Protokół dyplomatyczny - Wykład 1
Mauzoleum sułtana Mulaja Ismaila (Meknes)
Protokół dyplomatyczny - Wykład 1
Źródła protokołu
• Konwencja wiedeńska z 1961 roku
o stosunkach dyplomatycznych
• zwyczaj międzynarodowy
• kurtuazja międzynarodowa
• regulacje krajowe
• obyczaje i tradycje
Protokół dyplomatyczny - Wykład 1
Organizacja Protokołu w RP
Protokół Dyplomatyczny jest wyspecjalizowanym
departamentem MSZ z Dyrektorem Protokołu
Dyplomatycznego na czele
Pięć zespołów:
1. Prezydialny
2. Protokolarny
3. Przywilejów i Immunitetów
4. Nieruchomości
5. Wizyt oficjalnych
Protokół dyplomatyczny - Wykład 1
Organizacja Protokołu
w Wielkiej Brytanii
Protokół dyplomatyczny znajduje się w strukturze
organizacyjnej Zarządu Dworu Królewskiego (The
Royal Household)
• Urząd Lorda Szambelana
(The Lord Chamberlain's Office)
• Departament Mistrza Dworu
(The Master of the Household's Department)
• Marszałek Korpusu Dyplomatycznego
(Marshall of the Diplomatic Corps)
Protokół dyplomatyczny - Wykład 1
Organizacja Protokołu w USA
• Biuro Protokołu Dyplomatycznego Departamentu
Stanu (Office of Protocol - 1928)
• Szef Protokołu Białego Domu (Chief of Protocol for
the White House - 1946)
Prezydent USA i First Lady – „makers of manners” podstawą protokołu są dekrety (orders) prezydenta
Protokół dyplomatyczny - Wykład 1
Organizacja Protokołu
Watykańskiego
• Prefektura Domu Papieskiego (Prefettura della Casa
Pontificia) z Prefektem na czele
• Mistrz Papieskich Ceremonii Liturgicznych (Maestro
delle celebrazioni liturgiche dei sommo pontefice)
Protokół dyplomatyczny - Wykład 1

Podobne dokumenty