Polska wizja powiązania EFSI i EFIS

Polska wizja powiązania Europejskich Funduszy
Strukturalnych i Inwestycyjnych (EFSI) i
Europejskiego Funduszu Inwestycji
Strategicznych (EFIS)
Piotr Żuber
Dyrektor Departamentu Strategii Rozwoju, Ministerstwo Rozwoju
Kraków, 2 września 2016 r.
Potrzeby inwestycyjne Polski;
EFSI i EFIS w liczbach
 Stopa inwestycji w Polsce w ostatnich 10 latach: 20,3%
 OECD: 21,3%, region Europy Środkowo-Wschodniej: 24,2%
 W ramach programów polityki spójności 2014-2020 w Polsce, do
28.08.2016 r., podpisano ponad 4,7 tys. umów (kontraktacja na
poziomie ponad 12%). W ramach programów 2007-2013 podpisanych
zostało ponad 106 tys. umów.
 W ramach EFIS 6 projektów z dziedziny infrastruktury i innowacji
zostało zaakceptowanych, 28 projektów jest planowanych do złożenia
do EBI w 2016 r.
 EFIS może być ważnym instrumentem zwiększającym poziom
inwestycji w Polsce, o ile usprawnimy system koordynacji EFSI i EFIS
Jakie są dostępne źródła finansowania
projektów?
 wiele dostępnych źródeł wsparcia projektów (np. programy polityki
spójności, programy zarządzane centralnie przez KE, EFIS);
 nakładające się zakresy tematyczne programów, np. w ramach
polityki spójności oraz EFIS można wspierać badania, innowacje,
infrastrukturę transportową, technologie informacyjnokomunikacyjne, itd.;
 różne podejście do stosowania niektórych zasad (np. brak
stosowania zasad pomocy publicznej w programach zarządzanych
centralnie, wsparcie z EFIS nie stanowi pomocy publicznej);
 brak formalnego obowiązku weryfikacji zasadności realizacji
projektów pod kątem priorytetów polityki w danym obszarze we
wszystkich programach (np. w EFIS) - ocenie może podlegać
wyłącznie wykonalność i aspekty ekonomiczne indywidualnego
projektu
Jakie zagrożenia wynikają z obecnej sytuacji w
zakresie źródeł i zasad wsparcia projektów?
 konkurencja o projekty między różnymi instrumentami/programami
 wspieranie projektów, które nie są zgodne z priorytetami polityki lub
nie spełniają warunków określonych w danym obszarze
 wybór źródła dofinansowania nieoptymalnego z punktu widzenia
realizacji priorytetów rozwojowych państwa w danym obszarze (np.
finansowanie dotacyjne projektów, które mają potencjał rynkowy)
Jakie są przyczyny takiego stanu?
Regulacje prawne stawiają zróżnicowane warunki w odniesieniu do
poszczególnych programów/instrumentów, np:
 polityka spójności:
 rozbudowany system, w którym projekty są badane pod
względem wpływu na realizację celów strategicznych
polityki, mierzonych wskaźnikami wskazującymi
oczekiwany poziom rezultatów;
 konieczność spełnienia wielu warunków wstępnych
horyzontalnych i tematycznych (ex-ante conditionalities);
 system wielopoziomowego zarządzania zapewniający
udział wielu podmiotów na różnych poziomach (rząd,
samorządy, organizacje pozarządowe) w realizacji
programów.
Jakie są przyczyny takiego stanu? cd.
 Europejski Fundusz Inwestycji Strategicznych:
 podejście projektowe;
 rozporządzenie wskazuje obszary, w których mogą być
realizowane projekty;
 uproszczony system zarządzania (decyzję ws. udzielenia
gwarancji UE konkretnym projektom podejmuje Rada
Inwestycyjna EFIS na podstawie oceny projektu dokonanej
przez EBI);
 EBI weryfikuje wykonalność projektu, ale nie weryfikuje
zasadności jego realizacji na podstawie dokumentów
programowych;
 efektem może być udzielenie wsparcia projektowi, który
jest wykonalny i ma dobre parametry finansowe, ale nie
powinien być wspierany ze źródeł publicznych ze względu
na inne priorytety uzgodnione na poziomie strategicznym.
Problem dotyczy nie tylko relacji EFSI z EFIS, ale też z innymi
instrumentami/programami.
Jakie działania należy podjąć?
Trzy kierunki działań:
 weryfikacja regulacji, żeby w przypadku wszystkich projektów
ubiegających się o wsparcie w ramach EFSI oraz EFIS dokonywano
oceny zgodności z polityką w danym obszarze: KE oraz Państwa
Członkowskie
 stosowanie takich samych zasad oceny wpływu projektów na
realizację priorytetów polityki w ramach EFSI oraz EFIS: KE oraz
Państwa Członkowskie
 wprowadzenie instrumentów programowo-zarządczych, które
pozwolą kierować projekty do dofinansowania do odpowiednich
instrumentów (zakres i forma wsparcia) zależnie od charakteru
projektu: Państwa Członkowskie
Działania do wspólnej realizacji przez Państwa
Członkowskie z Komisją Europejską oraz EBI
 weryfikacja regulacji, aby w większym stopniu umożliwić
uwzględnienie priorytetów danej polityki przy wyborze projektów;
 weryfikacja przepisów, żeby w większym stopniu umożliwić
łączenie finansowania z różnych źródeł;
 zapewnienie jednolitego stosowania zasad horyzontalnych
(takie same warunki dla wszystkich beneficjentów niezależnie od
źródła finansowania, np. w zakresie pomocy publicznej);
 weryfikacja sposobu oceny projektów w ramach EFIS, aby
odpowiednio uwzględnić ocenę realizacji polityki w danym obszarze;
 przeprowadzenie niezbędnych analiz i przedstawienie bardziej
precyzyjnych wytycznych w zakresie koordynacji EFSI oraz EFIS.
Działania planowane przez MR
 uwzględnienie w Umowie Partnerstwa wszystkich dostępnych
źródeł finansowania, nie tylko środków polityki spójności;
 powołanie podkomitetu ds. koordynacji EFSI i EFIS w ramach
Komitetu Umowy Partnerstwa;
 powstanie mechanizmu/modelu pozwalającego ukierunkować
projekty do odpowiednich instrumentów/programów (projekt
strategiczny w SOR) – np. ograniczenie wsparcia dotacyjnego w
niektórych obszarach, łączenie wsparcia dotacyjnego i zwrotnego w
przypadku projektów generujących przychody, ale nie tak duże, aby
zapewnić sfinansowanie inwestycji w przewidywalnym okresie, itd.
 prowadzenie wspólnego project pipeline dla różnych
programów/instrumentów (m.in. przegląd projektów zawartych w
kontraktach terytorialnych pod kątem możliwości skierowania ich do
różnych instrumentów/programów, np. EFIS)
Dziękuję za uwagę