Polska wizja powiązania EFSI i EFIS
Transkrypt
Polska wizja powiązania EFSI i EFIS
Polska wizja powiązania Europejskich Funduszy Strukturalnych i Inwestycyjnych (EFSI) i Europejskiego Funduszu Inwestycji Strategicznych (EFIS) Piotr Żuber Dyrektor Departamentu Strategii Rozwoju, Ministerstwo Rozwoju Kraków, 2 września 2016 r. Potrzeby inwestycyjne Polski; EFSI i EFIS w liczbach Stopa inwestycji w Polsce w ostatnich 10 latach: 20,3% OECD: 21,3%, region Europy Środkowo-Wschodniej: 24,2% W ramach programów polityki spójności 2014-2020 w Polsce, do 28.08.2016 r., podpisano ponad 4,7 tys. umów (kontraktacja na poziomie ponad 12%). W ramach programów 2007-2013 podpisanych zostało ponad 106 tys. umów. W ramach EFIS 6 projektów z dziedziny infrastruktury i innowacji zostało zaakceptowanych, 28 projektów jest planowanych do złożenia do EBI w 2016 r. EFIS może być ważnym instrumentem zwiększającym poziom inwestycji w Polsce, o ile usprawnimy system koordynacji EFSI i EFIS Jakie są dostępne źródła finansowania projektów? wiele dostępnych źródeł wsparcia projektów (np. programy polityki spójności, programy zarządzane centralnie przez KE, EFIS); nakładające się zakresy tematyczne programów, np. w ramach polityki spójności oraz EFIS można wspierać badania, innowacje, infrastrukturę transportową, technologie informacyjnokomunikacyjne, itd.; różne podejście do stosowania niektórych zasad (np. brak stosowania zasad pomocy publicznej w programach zarządzanych centralnie, wsparcie z EFIS nie stanowi pomocy publicznej); brak formalnego obowiązku weryfikacji zasadności realizacji projektów pod kątem priorytetów polityki w danym obszarze we wszystkich programach (np. w EFIS) - ocenie może podlegać wyłącznie wykonalność i aspekty ekonomiczne indywidualnego projektu Jakie zagrożenia wynikają z obecnej sytuacji w zakresie źródeł i zasad wsparcia projektów? konkurencja o projekty między różnymi instrumentami/programami wspieranie projektów, które nie są zgodne z priorytetami polityki lub nie spełniają warunków określonych w danym obszarze wybór źródła dofinansowania nieoptymalnego z punktu widzenia realizacji priorytetów rozwojowych państwa w danym obszarze (np. finansowanie dotacyjne projektów, które mają potencjał rynkowy) Jakie są przyczyny takiego stanu? Regulacje prawne stawiają zróżnicowane warunki w odniesieniu do poszczególnych programów/instrumentów, np: polityka spójności: rozbudowany system, w którym projekty są badane pod względem wpływu na realizację celów strategicznych polityki, mierzonych wskaźnikami wskazującymi oczekiwany poziom rezultatów; konieczność spełnienia wielu warunków wstępnych horyzontalnych i tematycznych (ex-ante conditionalities); system wielopoziomowego zarządzania zapewniający udział wielu podmiotów na różnych poziomach (rząd, samorządy, organizacje pozarządowe) w realizacji programów. Jakie są przyczyny takiego stanu? cd. Europejski Fundusz Inwestycji Strategicznych: podejście projektowe; rozporządzenie wskazuje obszary, w których mogą być realizowane projekty; uproszczony system zarządzania (decyzję ws. udzielenia gwarancji UE konkretnym projektom podejmuje Rada Inwestycyjna EFIS na podstawie oceny projektu dokonanej przez EBI); EBI weryfikuje wykonalność projektu, ale nie weryfikuje zasadności jego realizacji na podstawie dokumentów programowych; efektem może być udzielenie wsparcia projektowi, który jest wykonalny i ma dobre parametry finansowe, ale nie powinien być wspierany ze źródeł publicznych ze względu na inne priorytety uzgodnione na poziomie strategicznym. Problem dotyczy nie tylko relacji EFSI z EFIS, ale też z innymi instrumentami/programami. Jakie działania należy podjąć? Trzy kierunki działań: weryfikacja regulacji, żeby w przypadku wszystkich projektów ubiegających się o wsparcie w ramach EFSI oraz EFIS dokonywano oceny zgodności z polityką w danym obszarze: KE oraz Państwa Członkowskie stosowanie takich samych zasad oceny wpływu projektów na realizację priorytetów polityki w ramach EFSI oraz EFIS: KE oraz Państwa Członkowskie wprowadzenie instrumentów programowo-zarządczych, które pozwolą kierować projekty do dofinansowania do odpowiednich instrumentów (zakres i forma wsparcia) zależnie od charakteru projektu: Państwa Członkowskie Działania do wspólnej realizacji przez Państwa Członkowskie z Komisją Europejską oraz EBI weryfikacja regulacji, aby w większym stopniu umożliwić uwzględnienie priorytetów danej polityki przy wyborze projektów; weryfikacja przepisów, żeby w większym stopniu umożliwić łączenie finansowania z różnych źródeł; zapewnienie jednolitego stosowania zasad horyzontalnych (takie same warunki dla wszystkich beneficjentów niezależnie od źródła finansowania, np. w zakresie pomocy publicznej); weryfikacja sposobu oceny projektów w ramach EFIS, aby odpowiednio uwzględnić ocenę realizacji polityki w danym obszarze; przeprowadzenie niezbędnych analiz i przedstawienie bardziej precyzyjnych wytycznych w zakresie koordynacji EFSI oraz EFIS. Działania planowane przez MR uwzględnienie w Umowie Partnerstwa wszystkich dostępnych źródeł finansowania, nie tylko środków polityki spójności; powołanie podkomitetu ds. koordynacji EFSI i EFIS w ramach Komitetu Umowy Partnerstwa; powstanie mechanizmu/modelu pozwalającego ukierunkować projekty do odpowiednich instrumentów/programów (projekt strategiczny w SOR) – np. ograniczenie wsparcia dotacyjnego w niektórych obszarach, łączenie wsparcia dotacyjnego i zwrotnego w przypadku projektów generujących przychody, ale nie tak duże, aby zapewnić sfinansowanie inwestycji w przewidywalnym okresie, itd. prowadzenie wspólnego project pipeline dla różnych programów/instrumentów (m.in. przegląd projektów zawartych w kontraktach terytorialnych pod kątem możliwości skierowania ich do różnych instrumentów/programów, np. EFIS) Dziękuję za uwagę