plan rozwoju lokalnego

Transkrypt

PLAN ROZWOJU LOKALNEGO
GMINY
BIAŁA
NA LATA
2004 - 2013
AKTUALIZACJA
NA LATA
2007 - 2013
PAŹDZIERNIK 2007
SPIS TREŚCI
Wstęp…………………………………………………………………………..…………....….3
I. Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego ……………………...……………….....6
II. Aktualna sytuacja społeczno-gospodarcza na obszarze objętym wdrażaniem planu ………7
1. Położenie, powierzchnia, ludność …………………………………………………..7
2. Środowisko przyrodnicze ………………………………………………………….11
3. Historia i zasoby turystyczne gminy ……………………………………………....20
4. Sfera społeczna …………………………………………………………………….28
5. Zagospodarowanie przestrzenne …………………………………………………..41
6. Gospodarka ………………………………………………………………………...53
III. Analiza problemów ………………………………………………………………….…...59
IV. Analiza SWOT …………………………………………………………………………...61
V. Zadania polegające na poprawie sytuacji w Gminie ……………………………………...64
VI. Lista wszystkich zadań przeznaczonych do realizacji przez Gminę w latach 2007-2013 ............65
VII. Listy zadań przewidzianych do realizacji w poszczególnych okresach…………...…….67
1.Lista zadań przewidzianych do realizacji w latach 2007 – 2015...............................67
VIII. Lista zadań według hierarchii ……………………………………………….…………69
IX. Realizacja problemów i zadań inwestycyjnych na lata 2007-2013 ……………..……….71
X. Lista zadań drugorzędnych, planowanych do realizacji przez Gminę w latach 2007-2013 ….......89
XI. Lista zadań planowanych do realizacji przez Gminę po roku 2013…...…………………89
XII. Plan finansowy na lata 2007 – 2013.................................................................................91
XIII. Powiązanie projektów z innymi działaniami realizowanymi na terenie Gminy ………93
XIV. Oczekiwanie wskaźniki osiągnięć Planu Rozwoju Lokalnego ………………………...95
XV. System wdrażania..............................................................................................................97
XVI. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej..............................................98
2
WSTĘP
Polityka strukturalna Unii Europejskiej
Lokalne plany rozwoju stanowią istotny element realizacji polityki rozwoju
regionalnego będącej integralną częścią polityki rozwoju kraju jak i polityki strukturalnej Unii
Europejskiej.
Celem polityki strukturalnej jest zwiększenie spójności gospodarczej i społecznej
w państwach członkowskich poprzez niwelowanie różnic w poziomie rozwoju społecznogospodarczego. Instrumentami jej realizacji są fundusze strukturalne:
 Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego,
 Europejski Fundusz Społeczny,
 Fundusz Spójności.
Dokumentem wyznaczającym realizację polityki spójności w Polsce jest Narodowy Plan
Rozwoju Polski na lata 2007 – 2013 – strategiczny, średniookresowy dokument planistyczny,
scalający horyzontalne, sektorowe i regionalne działania państwa.
NPR określa najważniejsze działania strukturalne, które Polska będąc członkiem Unii
Europejskiej uruchamiać będzie w latach 2007-2013 przy wykorzystaniu środków wsparcia
UE (Fundusze Strukturalne, Fundusz Spójności i Inicjatywy Wspólnotowe). Wskazuje
kierunki rozwoju gospodarczego Polski jako członka Unii Europejskiej, mające zapewnić
warunki sprzyjające długotrwałemu wzrostowi gospodarczemu i podniesieniu poziomu życia
mieszkańców.
Instrumentami realizacji NPR 2007-2013 są Programy Operacyjne (obejmujące
poszczególne sektory gospodarki):
•
16 Regionalnych Programów Operacyjnych,
•
PO Infrastruktura i Środowisko,
•
PO Kapitał Ludzki,
•
PO Innowacyjna Gospodarka,
•
PO Rozwój Polski Wschodniej,
•
Programy Operacyjne Europejskiej Współpracy Terytorialnej,
•
PO Pomoc Techniczna.
3
Określają one priorytety, kierunki i wysokość środków przeznaczonych na realizację
polityki regionalnej.
Fundusze unijne przeznaczone na rozwój regionów i rozwój lokalny są, zgodnie
z zasadą współfinansowania, powiększone o środki pochodzące z budżetu centralnego
i samorządów terytorialnych oraz innych podmiotów publicznych i prywatnych.
Z
punktu
widzenia
potrzeb
rozwoju
regionalnego
i
lokalnego
jednym
z najistotniejszych programów jest Regionalny Program Operacyjny Województwa
Łódzkiego (RPO WŁ). Program ten rozwija cele NPR 2007-2013 określając priorytety,
kierunki i wysokość środków przeznaczonych na realizację polityki regionalnej państwa,
które będą uruchamiane z udziałem funduszy strukturalnych okresie 2007-2013.
Jednym z wymogów stawianych w ramach RPO WŁ samorządom terytorialnym
aplikującym o środki na współfinansowanie projektów z funduszy unijnych jest
przygotowanie planów rozwoju lokalnego stanowiących element realizacji polityki
regionalnej.
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Biała został opracowany zgodnie z wymogami
Podręcznika Wdrażania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego
(obowiązującego w latach 2004 – 2006) oraz zgodnie z Regionalnym Programem
Operacyjnym Województwa Łódzkiego na lata 2007 – 2013.
PRL Gminy Biała opracowany został zgodnie z założeniami i w oparciu o następujące
dokumenty:
•
Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013,
•
Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013,
•
Strategię Rozwoju Gminy Biała,
•
Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Biała.
Celem Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Biała, jest dążenie do osiągnięcia jak
największych korzyści społeczno-gospodarczych przy jak najlepszym wykorzystaniu
dostępnych zasobów finansowych, organizacyjnych, ludzkich w gminie oraz skoncentrowanie
środków na strategicznych działaniach.
Przy starannej i dokładnej analizie czynników wpływających na kształtowanie
rozwoju lokalnego zostały w ramach Planu wyłonione zadania, które mają na celu poprawę
warunków sprzyjających rozwojowi Gminy Biała i realizację najistotniejszych celów gminy.
4
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Biała ma być, zgodnie z założeniami polityki
regionalnej,
realizowany
w
dłuższej
perspektywie
czasowej,
obejmującej
okres
programowania 2007-2013.
W Planie Rozwoju Lokalnego została przeprowadzona analiza sytuacji społecznogospodarczej Gminy Biała a następnie, w oparciu o identyfikacje problemów, zostały
przedstawione priorytety rozwoju oraz zadania do realizacji.
Realizacja zadań zawartych w Planie Rozwoju Lokalnego zależy od wielu czynników,
m.in. od zasobów finansowych Gminy Biała, od akceptacji zgłaszanych wniosków
o współfinansowanie z funduszy unijnych i krajowych środków publicznych, od możliwości
dofinansowania przedsięwzięć ze źródeł innych niż fundusze europejskie.
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Biała został przygotowany w oparciu o prace
powołanego przez Wójta Gminy Biała zespołu zadaniowego ds. przygotowania planu rozwoju
lokalnego i będzie podlegał monitorowaniu i aktualizacji.
W konsultacjach społecznych brali udział:
- Radni Gminy,
- Pracownicy Urzędu Gminy,
- Dyrektorzy szkół,
- Przedstawiciele osób niepełnosprawnych,
- Przedstawiciele stowarzyszeń działających na terenie gminy,
- Rolnicy,
- Przedsiębiorcy.
5
I. Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego
Obszar: Gmina Biała
Czas realizacji: lata 2007-2013
6
II. Aktualna sytuacja społeczno-gospodarcza na obszarze objętym
wdrażaniem planu.
1. POŁOŻENIE, POWIERZCHNIA, LUDNOŚĆ
Gmina Biała leży w południowo-zachodniej części województwa łódzkiego
w powiecie
wieluńskim,
w
odległości
około
53
km
od
Sieradza,
77 km od Częstochowy, 108 km od Łodzi, 112 km od Wrocławia i 235 km od Warszawy.
Przez miejscowość Biała przebiega droga krajowa Nr 8 relacji Warszawa - Wrocław. Gmina
Biała jest położona w widłach dróg krajowych: Nr 14 Łódź – Wrocław, która łączy się z drogą
krajową Nr 8 w miejscowości Walichnowy - gm. Sokolniki, która sąsiaduje od zachodu z gm.
Biała) oraz Nr 45 Sieradz – Kluczbork, która przecina drogę Nr 8 w Wieluniu. Autostradą
przebiegającą najbliżej gminy Biała jest obecnie autostrada A4, która biegnie w odległości ok
100 km na południe od Białej. Najbliższy pasażerski port lotniczy znajduje się w Łodzi. Na
uwagę zasługuje fakt, iż praktycznie niewielkie różnice odległości (w porównaniu z lotniskiem
łódzkim) dzielą gminę Biała od lotnisk w Katowicach bądź Wrocławiu.
Gmina Biała zajmuje powierzchnię 75 km 2, co stanowi ok. 1,7 % powierzchni
województwa łódzkiego (18 219 km2) i 8,1 % powiatu wieluńskiego (928 km2). Ludność
Gminy Biała liczy 5 594 osoby (stan 31 lipca 2007 r.), co stanowi ok. 0,2 % ludności
województwa łódzkiego (2 562 975 osób – stan na dzień 31 marca 2007 r.) i ok 7,15 %
ludności powiatu wieluńskiego (78 315 osób – dane za rok 2005). Gmina Biała graniczy
z gminami: Wieluń, Łubnice i Skomlin - od południa, Czarnożyły – na wschodzie, Lututów –
na północy, Czastary i Sokolniki – na zachodzie.
Gmina Biała położona jest na styku historycznych ziem Rzeczypospolitej:
Wielkopolski, Ziemi Łęczycko – Sieradzkiej, Małopolski i Śląska Opolskiego. Kulturowo
należąc do Ziemi Wieluńskiej, topograficznie stanowi część Wysoczyzny Wieruszowskiej.
W zakresie topograficznym wykazuje cechy „graniczne”, gdyż jej południowa część
zalicza się do Wyżyny Krakowsko – Częstochowsko – Wieluńskiej. Znaczny fragment
południowej granicy gminy stanowi pradolina rzeki Pysznej.
Biała należy do mniejszych gmin pod względem obszarowym. Jest to gmina rolnicza
o dobrych możliwościach rozwoju rolnictwa. Gmina Biała jest jedną z mniejszych, pod
względem liczby mieszkańców gmin wiejskich województwa łódzkiego lecz charakteryzuje
się jedną z wyższych liczbą mieszkańców wśród gmin wiejskich Powiatu Wieluńskiego.
7
Sieć osadniczą gminy tworzy 27 miejscowości o liczbie mieszkańców w przedziale od
31 do 718 osób. Wchodzą one w skład 17 sołectw. Najbardziej liczną społecznością
charakteryzuje się miejscowość Biała Rządowa, która skupia ponad 15 % ludności całej
gminy. Największymi skupiskami ludności charakteryzują się sołectwa Biała Rządowa,
Łyskornia, Naramice oraz Młynisko Wieś. W pozostałych sołectwach liczba ludności oscyluje
w okolicach 100 - 300 osób.
Gmina Biała podzielona jest na 17 sołectw, w skład których wchodzą miejscowości
wyszczególnione w poniższej tabeli:
8
Tab. 1 Liczba mieszkańców wg sołectw i miejscowości w Gminie Biała w poszczególnych latach
L.p.
Miejscowości
wchodzące w
skład sołectwa
Sołectwo
stan na 31.12.2004
Liczba mieszkańców
poszczególnych
miejscowości
sołectwa ogółem
stan na 31.12.2005
poszczególnych
miejscowości
sołectwa ogółem
stan na 31.12.2006
poszczególnych
miejscowości
sołectwa ogółem
stan na 31.07.2007
Liczba mieszkańców sołectwa
poszczególnych
ogółem
miejscowości
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
1.
Biała Pierwsza
Biała Pierwsza
144
264
373
347
143
262
370
348
725
136
288
244
130
674
60
142
143
262
370
348
141
262
373
353
729
130
291
246
126
670
58
138
141
262
373
353
139
261
373
353
731
131
289
243
128
662
62
137
139
261
373
353
Poręby
144
264
373
347
718
135
291
251
128
680
58
138
Młynisko
Pierwsze
175
Przychody
313
195
354
68
31
497
69
34
197
2.
Biała Druga
Biała Druga
3.
Biała-Kopiec
Biała-Kopiec
4.
Biała-Parcela
Biała-Parcela
5.
Biała Rządowa
Biała Rządowa
Klapka
6.
Brzoza
Brzoza
7.
Kopydłów
Kopydłów
8.
Radomina
Radomina
9.
Łyskornia
Łyskornia
10.
Janowiec
11.
Janowiec
Młynisko Pierwsze
853
291
251
128
680
196
14.
Rososz
Rososz
15.
Śmiecheń
Śmiecheń
104
104
16.
Wiktorów
Wiktorów
209
145
209
17.
Zabłocie
Młynisko Wieś
12.
Młynisko Wieś
Pieńki
Koryta
Naramice
13.
Naramice
Kule
Madej
Zabłocie
Góry
Świątkowskie
78
5619
RAZEM
288
244
130
674
202
185
46
92
344
71
31
500
68
34
195
Dębina
861
39
602
223
317
5619
40
197
104
104
199
141
199
5608
196
453
600
216
5608
862
289
243
128
662
199
190
319
89
361
67
32
490
69
36
195
75
291
246
126
670
190
93
446
859
40
319
89
195
359
65
35
491
69
38
193
102
102
103
103
198
140
198
200
138
200
75
5601
460
595
215
5601
75
5594
459
598
193
213
5594
Źródło: Urząd Gminy Biała
9
IDENTYFIKACJA PROBLEMU
Problemem jaki zarysowuje się w gminie Biała jest spadek liczebności jej mieszkańców. Jak
wykazuje tabela 1, w większości sołectw liczba mieszkańców spada z roku na rok.
W sołectwach, w których zanotowano przyrost liczby ludności zmiany te są na tyle znikome,
że nie równoważą utrzymującego się ujemnego przyrostu naturalnego.
10
2. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
UKSZTAŁTOWANIE TERENU.
Teren Gminy Biała jest terenem płaskorówninnym. Według podziału Polski na regiony
fizyczno–geograficzne (J.Kondracki – Geografia Regionalna Polski, PWN Warszawa 2000 r.)
teren Gminy Biała położony jest na obszarze granic mezoregionów: Wyżyny Wieluńskiej
(wchodzącej w skład makroregionu - Wyżyna Woźnicko – Wieluńska), i Wysoczyzny
Złoczewskiej (wchodzącej w skład makroregionu - Nizina Południowowielkopolska).
Najwyżej położonym punktem na terenie Gminy (189,4 m n.p.m.) jest obszar
znajdujący się w północnej części Gminy pomiędzy miejscowościami Naramice i Rososz
nieopodal drogi powiatowej relacji Naramice – Wyglądacze, zaś punktem położonym najniżej
w Gminie Biała jest okolica miejscowości Przychody na południu Gminy (174,6 m n.p.m.).
BUDOWA GEOLOGICZNA TERENU GMINY.
Gmina Biała znajduje się na obszarze należącym pod względem budowy geologicznej
do Monokliny Przedsuceckiej. W budowie geologicznej biorą udział utwory czwartorzędowe,
trzeciorzędowe i jurajskie. Utwory czwartorzędowe wykształcone są w głównej mierze w
postaci glin zwałowych i pylastych. Pod glinami lub pyłami występują utwory piaszczyste:
piaski różnoziarniste ze żwirami i pospółki.
Pod utworami czwartorzędowymi występują osady trzeciorzędowe w postaci iłów
pstrych i pyłów piaszczystych. Pod utworami czwartorzędo – trzeciorzędowymi zalegają
utwory środkowej jury w postaci piaskowca, iłołupków i łupków.
WODY POWIERZCHNIOWE I WGŁĘBNE.
Obszar Gminy Biała położony jest w dorzeczu Warty i Prosny. Północna część gminy
to rejon źródliskowy rzeki Oleśnica, natomiast południową część gminy (wzdłuż południowej
granicy) stanowią terasy zalewowe rzeki Pyszna.
Rzeka Oleśnica stanowi dopływ rzeki Warty. Łączna długość rzeki wynosi 44,68 km.
Oleśnica jest rzeką o nieregularnie ukształtowanym korycie, po obu jej stronach występuje
zwarty drzewostan oddzielający ją od przylegających łąk i pól. Wody prowadzone przez tą
rzekę zaliczone zostały do IV klasy czystości. W ok. 28 km biegu Oleśnica przejmuje wody
dopływu Pyszna.
Rzeka Pyszna (regulowana w drugiej połowie lat 70-tych ubiegłego stulecia) –
prawobrzeżny dopływ Oleśnicy, do której uchodzi w gminie Ostrówek, przepływa przez teren
południa gminy i jest w chwili obecnej sklasyfikowana jako ciek wodny prowadzący wody IV
11
– V klasy czystości. Stanowi ona główny ciek wodny dla gminy Wieluń i Biała. Wypływa z
terenu Wysoczyzny Wieruszowskiej, a w granicach powiatu wieluńskiego przepływa przez
gminy Biała, Czarnożyły, Wieluń i Ostrówek. Do rzeki Pysznej wpływają: Kanał
Krzyworzecki, Struga Wieluńska, Kanał Olewiński i szereg mniejszych cieków bez nazw.
W gminie Biała wzdłuż koryta rzeki Pyszna usytuowane są głównie grunty rolne – jedynie we
wsi Młynisko rzeka przepływa przez obszary zabudowy mieszkaniowej rozgraniczając wieś
na dwie części. Pozostałe cieki wodne w gminie to system rowów melioracyjnych, które
bezpośrednio lub pośrednio zasilają rzekę Pyszna i Oleśnicę.
Roczny rytm zjawisk klimatycznych powoduje zmienność stanu wody w opisanych
wyżej rzekach. Najwyższe stany wody obserwuje się w okresie wiosennym (luty, marzec), co
jest związane z roztopami. Notuje się też wezbrania letnie (lipiec) po większych opadach.
Najniższe stany wody występują jesienią (wrzesień), kiedy dominuje gruntowe zasilanie rzek.
Taki przebieg zmienności stanów jest charakterystyczny dla rzek o gruntowo – deszczowo –
śnieżnym ustroju zasilania.
W chwili obecnej szacuje się, że tereny zmeliorowane stanowią ok 90% powierzchni
gminy Biała.
Na terenie gminy brak jest dużych zbiorników wodnych. Jedynie w Białej Drugiej,
Białej Kopiec, Białej – Parceli, Białej Rządowej, Łyskorni, Rososzy, Naramicach, Zabłociu,
Klapce i Kopydłowie zlokalizowanych jest kilka niewielkich zbiorników o charakterze
stawów. Stawy te są z reguły zarybione (rybami spokojnego żeru) i użytkowane przez kółka
wędkarskie.
Na terenie powiatu wieluńskiego występują dwa najważniejsze użytkowe poziomy
wód podziemnych głównie związane z utworami jurajskimi oraz czwartorzędowymi. Wody
jurajskie są z reguły wysokiej jakości.
Gmina Biała nie jest położona w obrębie Głównych Zbiorników Wód Podziemnych
(GZWP). Najbliższe GZWP, dla których wody podziemnie gminy Biała stanowią strefę
zasilania to: GZWP nr 326 „Zbiornik Częstochowa (E), wiek utworów wodonośnych: górna
jura – położony na południe od granic gminy, GZWP nr 325 „Zbiornik Częstochowa (W),
wiek utworów wodonośnych: jura środkowa – położony na południe od granic gminy oraz
GZWP nr 311 „Zbiornik rzeki Prosny”, wiek utworów wodonośnych czwartorzęd – położony
na zachód od granic gminy.
Południowo wschodnią część powiatu wieluńskiego zajmuje obszar należący do
Monokliny Krakowsko – Częstochowskiej. Ważnym zasobem gospodarczym są tzw. Główne
12
Zbiorniki Wód Podziemnych (GZWP). Ze względu na szczególne znaczenie gospodarcze, a
jednocześnie zagrożenie degradacją, w granicach GZWP wyznaczono obszary wymagające
najwyższej ochrony (ONO) na terenie gminy i miasta Wieluń oraz obszary wymagające
wysokiej ochrony (OWO) – na terenie gmin Pątnów, Biała, Wierzchlas i Osjaków.
GLEBY
Pod względem glebowo - rolnym gmina zaliczana jest do rejonu wieluńskiego (IUNG
Puławy 1977) charakteryzującego się przewagą gleb kompleksów pszennego dobrego i
pszenno - żytniego (żytni bardzo dobry). W dolinie rzeki Pysznej występują kompleksy żytnie
słabe oraz średnie i słabe kompleksy użytków zielonych.
Gleby występujące w regionie wieluńskim wytworzyły się z pyłów i glin; udział gleb
piaskowych jest nieznaczny. Są to gleby brunatne właściwe i wyługowane oraz czarne ziemie.
Pod użytkami zielonymi występują głównie gleby wytworzone z torfów i murszy na piaskach.
W północnej i częściowo południowej części występują gleby pseudobielicowe.
Stopień kultury gleb jest wysoki, a udział gleb kwaśnych i bardzo kwaśnych najniższy
w województwie i wynosi 64 % przy średniej wojewódzkiej 82 %.
Tab. 2 Bonitacje gleb w ujęciu procentowym na terenie Gminy Biała
Klasa
II
III a
III b
IV a
IV b
V
VI
Razem
2003 r.
ha
%
19,46
0,33
358,24
6,01
901,87
15,13
1 723,93 28,92
894,59
15,01
1 559,93 26,17
502,08
8,43
5 960,10
100
2004 r.
ha
19,46
357,24
902,87
1723,93
892,50
1559,93
502,10
5958,03
%
0,33
6,00
15,15
28,93
14,98
26,18
8,43
100
2005 r.
ha
19,46
360,1969
897,9061
1718,588
890,2229
1562,888
506,0689
5955,3308
2006 r.
%
0,33
6,04
15,08
28,85
14,95
26,25
8,50
100
ha
19,46
360,1812
897,60,59
1718,9775
888,7056
1563,2120
505,8889
5954,0311
%
0,33
6,04
15,08
28,87
14,93
26,25
8,50
100
Na obszarze Gminy Biała największe kompleksy gleb o najwyższej wartości
fizykochemicznej i najwyższych klasach bonitacyjnych występują na południe od
miejscowości gminnej (Biała Druga, Brzoza, Janowiec i Kopydłów) oraz w rejonie
miejscowości Łyskornia, Naramice i Wiktorów. W gminie 21,45 % gruntów ornych to gleby
II (0,33 %) i III klasy bonitacyjnej (21,12 %).
Zanieczyszczenie gleb w gminie wynika min. z nieuregulowanego stanu gospodarki
ściekowej. Ścieki bytowe wylewane są w czystej postaci na łąki lub pastwiska, bądź mieszane
z gnojówką, i w postaci „gnojowicy” rozlewane na polach w charakterze nawozu. Jest to
praktyka mogąca powodować zanieczyszczenia płodów rolnych.
13
Zawartość metali ciężkich w glebach na terenie gminy Biała ilustruje poniższa tabela.
Tab. 2.1 Zawartość metali ciężkich i siarki siarczanowej w glebach
Lp. Miejscowość
Kompl Typ Skład Kat.
przyd. gleb granul agro
roln.
nom
pH Próch
w nica
KCl %
Metale ciężkie mg/kg gleby
Pb
Cd
Ni
Cr
Cu
Biała Klapka
2
glp
III
4,0
2,02
16,7
0,33
8,1
19,4
6,7
Biała Kol.
2
płg
III
5,0
1,66
11,7
0,24
6,3
12,6
4,7
Biała Parcela
2
glp
III
5,5
1,86
18,9
0,38
9,1
17,6
6,7
Biała Rządowa
2
płg
III
5,5
2,60
17,9
0,22
8,7
27,1
7,3
5.
Brzoza
2
glp
III
6,4
2,66
15,6
0,47
10,7
14,7
9,7
6.
Janowiec Poręby
5
pgmp
II
6,2
1,87
11,0
0,28
6,3
29,7
6,0
7.
Kopydłów
2
płg
III
4,8
3,34
15,7
0,33
7,7
29,0
9,3
Łyskornia
2
glp
III
4,2
1,68
9,3
0,06
4,0
7,7
4,1
Młynisko I
3z
ps
I
6,1
1,00
14,0
0,36
3,2
5,3
5,0
Młynisko I
2z
płg
III
5,2
3,73
19,4
0,36
8,6
34,8
9,3
11.
Naramice
5
pglp
II
5,6
1,64
20,0
0,33
3,7
4,4
6,7
12.
Naramice
4
pgl
II
3,9
1,76
7,8
0,25
4,1
23,5
5,0
13.
Rososz
7
pl
I
3,9
1,60
9,6
0,13
4,6
27,1
3,7
Śmiecheń
5
pgl
II
4,1
2,92
13,9
0,27
6,6
35,2
6,7
Wiktorów
5
glp
III
5,7
1,60
14,4
0,28
6,6
20,2
6,3
1.
2.
3.
4.
8.
9.
10.
14.
15.
Dz
Dz
AB
Fe
12
832
5
877
11
416
9
474
10
773
6
302
8
541
4
498
5
331
14
152
3
363
4
333
3
488
5
328
8
583
S-SO4 Aktywn.
mg/
B
100g Bq/kg
Mn
Zn
579,4
49,0
3,38
205,1
32,6
2,25
641,7
50,3
3,56
235,8
34,6
4,40
257,7
32,6
0,42
292
144,5
26,3
20,40
612
169,2
38,6
2,90
153,5
21,6
0,96
488
181,7
40,0
0,18
352
195,1
49,0
2,90
234,8
34,3
0,65
559
99,7
18,0
1,50
231
24,0
7,7
2,75
153,8
26,0
1,10
195,1
28,0
4,00
724
Źródło: OSChR w łodzi
Powierzchnie: łąk, pastwisk oraz gruntów pod uprawami rolnymi w gminie Biała na
przełomie ostatnich kilku lat nie uległy zasadniczym zmianom i obecnie kształtują się na
poziomie:
– łąki
- 620 ha,
– pastwiska
- 130 ha,
– sady
- 64 ha,
– grunty pod uprawy rolne
- 5954 ha.
RAZEM:
- 6768 ha
Nie istnieją więc przesłanki ażeby w przeciągu kolejnych kilku lat areał łąk, pastwisk
czy gruntów pad uprawami rolnymi zmienił się w znaczący sposób.
KLIMAT
W gminie Biała, podobnie jak w województwie łódzkim panuje klimat umiarkowany o
charakterze przejściowym pomiędzy klimatem morskim i lądowym. Wykazuje się tu jednak
przewagę klimatu umiarkowanego morskiego z łagodnymi, wilgotnymi zimami oraz latami ze
sporą ilością opadów kształtowanego przez masy powietrza znad Atlantyku i Morza
Północnego.
14
Płaskorówninne ukształtowanie terenu gminy oraz jej położenie na wysokości 170 –
180 m n.p.m. Nie wywiera żadnego wpływu na przepływ mas powietrza.
Podobnie jak w całym województwie łódzkim, w gminie Biała 60% wszystkich dni
wietrznych to wiatry zachodnie wiejące z kierunku Czech w kierunku Norwegi i Szwecji.
Zimą dominują wiatry wschodnie, a od wiosny do jesieni – zachodnie – słabe i umiarkowane
od 2 – 10 m/s.
Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, w którym notuje się średnie temperatury w
okolicach 18 ºC, a najzimniejszym miesiącem styczeń, w którym średnia temperatura waha
się w okolicach -3 ºC.
Zimy mają tu charakter łagodny z okresem kilkudniowych większych przymrozków w
styczniu bądź lutym. Wilgotność powietrza ma charakter zmienny i nie odbiega od średnich
krajowych.
Pozostałe warunki klimatyczne:
- średnioroczna temperatura powietrza
-
8°C,
- okres wegetacji
-
214 dni,
- okres bezprzymrozkowy
-
160 dni,
- długość zalegania okrywy śnieżnej
-
60 ÷ 70 dni.
Mniej korzystne są warunki wilgotnościowe. Średnia suma opadów wynosi 562 mm
z objawami niedoboru w miesiącach lipiec - wrzesień.
STAN CZYSTOŚCI POWIETRZA.
Z punktu widzenia higieny atmosfery sytuacja w gminie przedstawia się na ogół
korzystnie, głównie ze względu na brak przemysłu, który byłby źródłem generowania
związków
zanieczyszczających
powietrze
atmosferyczne.
Największym
źródłem
zanieczyszczenia atmosfery w gminie Biała jest przebiegająca przez jej teren droga krajowa
Nr 8 Warszawa – Wrocław, wzdłuż której występują następujące przekroczenia wartości
zanieczyszczeń (pochodzące od uczestniczących w ruchu pojazdów):
– średnioroczne i średnio – godzinowe dla dwutlenku azotu,
– średnioroczne dla dwutlenku siarki.
Stężenia
pozostałych
zanieczyszczeń
(tlenku
węgla
i
ołowiu
oraz
węgla
elementarnego) kształtują sie na poziomach niższych od dopuszczalnych.
Z uwagi na fakt, iż zdecydowana większość gospodarstw domowych na terenie gminy
ogrzewana jest w sposób indywidualny - należy zwrócić uwagę na zanieczyszczenie
atmosfery niską emisją. Problem ten nasila się głównie w miesiącach zimowych natomiast
w miesiącach letnich praktycznie znika.
15
Pozostałe uciążliwości mają charakter głównie lokalny i na ogół nie wykraczają poza
granice własności obiektów.
ZASOBY SUROWCÓW MINERALNYCH.
Na terenie gminy Biała, w sołectwie Młynisko znajdują się złoża kopaliny pospolitej,
tj. luźniej skały osadowej należącej do grupy psefitów (żwir). Złoża składają się z otoczonych
okruchów skalnych (tzw. otoczaków) o średnicy przekraczającej 2 mm. W chwili obecnej
złoża te nie są eksploatowane.
LASY. SZATA ROŚLINNA
Powierzchnia obszarów leśnych w Gminie Biała jest niezwykle mała. Lesistość gminy
należy do najniższych na obszarze województwa – 3,4% powierzchni, czyli 2,47 km2. W
powiecie wieluńskim wskaźnik ten wynosi 23,52 % a w woj. łódzkim 20,1 %. Gmina
graniczy z rezerwatem ”Lasek Kurowski” (Nadleśnictwo Wieluń, Leśnictwo Wróblew) podstawa prawna: zarządzenie ML i GW Nr 29/83 z dnia 24 listopada 1983 r. Do
najważniejszych obiektów wielkoprzestrzennych w zakresie środowiska przyrodniczego
gminy zaliczyć należy tereny łąk i pastwisk (oraz torfowisk) zlokalizowane w rejonach
pradolinnych rzek: Pysznej i Oleśnicy.
Na obszarze opracowania istnieje 15 pomników przyrody i dwa parki wiejskie.
Parki:
1. Kopydłów – park podworski (o charakterze ogrodu spacerowego) z drzewami
pomnikowymi, pow. 1,5 ha, zachowany starodrzew, założony najprawdopodobniej
pod koniec XIX w.
2. Naramice – park podworski z drzewami pomnikowymi, pow. 2,63 ha, założony
w XIX w.
Park podworski w Kopydłowie, jak podają źródła, założony pod koniec XIX w. przez
ówczesnych właścicieli Sobolewskich, miał za zadanie oddzielenie budynku dworu od
obejścia gospodarczego i czworaków. Obszar parku dzieli się na dwie kwatery:
– pierwsza, obejmująca budynek dworu otoczony pozostałościami po klombach oraz okazy
drzew, które osłaniały dwór od zabudowań gospodarskich,
– druga, ze stawem oraz jednolitym drzewostanem o charakterze leśnym.
Teren parku w Kopydłowie nie jest objęty jakąkolwiek ochroną konserwatorską,
jednakże pojedyncze egzemplarze drzew mają status pomnika przyrody (Rozporządzenie
Wojewody Sieradzkiego z dnia 3 lutego 1998 r.)(Tab.3).
16
W latach PRL-u obiekt ten był własnością Państwowego Gospodarstwa Rolnego w
Kopydłowie – w tych czasach teren parku został „wzbogacony” o prowizoryczne
zabudowania magazynowe oraz inne pomieszczenia typu szopki i zagrody.
Obecnie teren, na którym znajduje się park podworski w Kopydłowie należy do
Agencji Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy w Warszawie Filia w Łodzi.
Park w Naramicach jest pozostałością po mieszczącej się tam posiadłości dworskiej.
Powierzchnia parku wynosi 2,63 ha i na dzień dzisiejszy jest to własność Gminy Biała. Obiekt
ten jest położony w zachodniej części miejscowości Naramice, ok 500 m od jej części
centralnej.
Cały teren parku porośnięty jest starodrzewem z wieloma drzewami o bardzo
okazałych rozmiarach (ponad 200 cm obwodu pni). Drzewa rosną w małych i średnich
grupach przetykane pojedynczymi okazami – przeważnie starszymi. W środkowej części
parku widoczne jest wzniesienie terenu całkowicie zarosłe krzewami i bylinami – jest to
gruzowisko rozebranego przed laty dworku. Teren parku w Naramicach nie jest objęty
jakąkolwiek ochroną konserwatorską, jednakże pojedyncze egzemplarze drzew mają status
pomnika przyrody (Rozporządzenie Wojewody Sieradzkiego z dnia 3 lutego 1998 r.)(Tab. 3).
Obecny właściciel parku – Gmina Biała, rokrocznie wykonuje podstawowe prace
związane z utrzymaniem tego obiektu w czystości oraz zabiegi pielęgnacyjne polegające na
wycinkach i regulacji poszycia. Urząd Gminy Biała będzie aplikował o środki pomocowe do
PROW na realizację zadania polegającego na rewitalizacji terenu parku w Naramicach.
17
Tab. 3 Pomniki przyrody występujące na terenie gminy:
Lp.
Miejscowość
Nazwa pomnika przyrody
Nr działki
w ewidencji
gruntów
1.
Naramice – park
wiejski
Grupa 4 drzew: 2 dęby szypułkowe 1 obwód
360 cm, -2 obwód 340 cm, lipa szerokolistna 3 –
obwód 460 cm, klon jawor 4 – obwód 290 cm
603
Dąb szypułkowy obwód 330 cm
603
Lipa szerokolistna obwód u podstawy 440 cm
603
Wiąz szypułkowy obwód 250 cm
603
Lipa drobnolistna obwód 300 cm
603
Jesion wyniosły obwód 280 cm
603
603
Dąb szypułkowy obwód 420 cm
603
Klon jawor obwód 370 cm
8/13
8/13
Klon zwyczajny obwód 280 cm
8/13
Sosna wejmutka obwód 220 cm
8/13
Lipa szerokolistna obwód 510 cm
392
Lipa szerokolistna obwód 420 cm
392
Wierzba biała o obwodzie 400 cm
429
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Naramice – park
wiejski
Naramice – park
wiejski
Naramice – park
wiejski
Naramice – park
wiejski
Naramice – park
wiejski
Naramice – park
wiejski
Naramice – park
wiejski
Kopydłów – park
wiejski
Kopydłów – park
wiejski
Kopydłów – park
wiejski
Kopydłów – park
wiejski
Łyskornia – teren
przykościelny
Łyskornia – teren
przykościelny
Łyskornia 164
Źródło: Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Biała, 2003 r. (Dz.. Urz. Woj. Łódz. Nr 56
poz.521 z 2004 r.)
Na terenie miejscowości Łyskornia i Naramice wszystkie drzewa pomnikowe były
poddane zabiegom konserwatorskim.
18
Problemem w Gminie Biała jest zanieczyszczenie wód i gleb przez ścieki komunalne.
Szczególny nacisk należy położyć na poprawienie stanu czystości wód w rzekach
przepływających przez teren gminy Biała. Dwa główne cieki wodne przepływające przez
teren gminy prowadzą obecnie wody IV i V klasy czystości (wg opowiadań starszych
mieszkańców gminy, wody rzeki Pyszna zamieszkiwane były przez różnego gatunku ryby
oraz raki). Jest to bezpośredni efekt nieuregulowanej gospodarki ściekami. Koniecznym jest
podjęcie natychmiastowych działań mających na celu poprawę tego stanu (budowa kanalizacji
sanitarnej i oczyszczalni ścieków dla gminy).
Gminę charakteryzuje niezwykle niska lesistość terenu, co w połączeniu z równinnym
ukształtowaniem terenu potęguje monotonię jej krajobrazu. Problemem jest też brak
odpowiedniego zagospodarowania terenów zielonych uniemożliwiający ich wykorzystanie do
celów rekreacyjnych.
19
3. HISTORIA I ZASOBY TURYSTYCZNE GMINY
RYS HISTORYCZNY
Miejscowością z terenu gminy najwcześniej odnotowaną w zachowanych źródłach
pisanych jest Biała (Bala, Byala), która pojawia się w dokumencie z 1277 r. W 1303 r.
Ubysław z Radostowa, cześnik (a potem kasztelan) kaliski nadał Białą klasztorowi
ołobockiemu. Już w XIV w. zaczynają się pojawiać pierwsze wzmianki o jej prywatnych
właścicielach. W średniowieczu miejscowość miała liczne podziały i wielu właścicieli.
Podobna sytuacja trwała również w czasach nowożytnych. W latach 1552 – 1553 w Białej
potwierdzony był dział królewski, a także części prywatne. W dziale jednej ze szlacheckich
części wsi w 1551 r. odnotowano „fortalicium cum fosatus”, stwierdzające funkcjonowanie
tutaj założenia obronnego, którego archeologiczne pozostałości przetrwały do dziś. W 1683 r.
wspomniano także o „murowanej kamienicy”. Po utracie przez Polskę niepodległości w
wyniku rozbiorów, królewska część wsi stała się dobrami rządowymi i ślad po tym pozostał w
nazwie Biała Rządowa.
W XIX i XX w. majątki bialskie ulegały stopniowej parcelacji, a w okresie
międzywojennym majętność, odnotowana jako własność Włodzimierza Zarzyckiego, liczyła
już tylko 66 ha.
Najstarsza wzmianka o parafii w Białej pochodzi z 1499 r., choć informacja
o miejscowym kościele datowana jest na rok 1430. W 1520 r. została wspomniana przez
J. Łaskawego świątynia par. p. w. św. Piotra w Okowach.
WALORY TURYSTYCZNE
Gmina Biała posiada wiele walorów historycznych, przyrodniczych i turystycznych,
które mogą mieć wpływ na wzrost zainteresowania turystycznego tym regionem. Na terenie
gminy znajdują się pomniki przyrody oraz zabytki historyczne. Gmina leży w zasięgu
występowania drewnianych kościółków typu wieluńskiego. Miejscowości mają charakter
krajoznawczy i łączą je nie oznakowane szlaki turystyczne. Są to tereny, które stwarzają
potencjalne warunki uprawiania turystyki i wypoczynku. Do innych atrakcji zaliczyć należy
także obiekty sportowe usytuowane przy Gminnym Ośrodku Kultury i Sportu w Białej.
Różnorodne cechy środowiska przyrodniczego, a więc występowanie rzek: Pysznej,
Oleśnicy, Strugi Węglewskiej, bardzo dobre warunki klimatyczne, czystość powietrza
predysponują obszar gminy do rozwijania turystyki pobytowej czy weekendowej w okresie
całego roku.
20
Brak zanieczyszczeń przemysłowych powoduje, że środowisko naturalne jest bardzo
czyste. Poprawy wymaga jedynie czystość wód i gleb poprzez uregulowanie gospodarki
ściekowej w gminie.
Na terenie gminy istnieją cztery obwody łowieckie sklasyfikowane i oznaczone
numerami (dane Zarządu Okręgu PZŁ w Sieradzu). Funkcjonujące w obrębie poszczególnych
obwodów koła przedstawiają coroczne plany łowieckie, które są zatwierdzane między innymi
przez wójta gminy i nadleśniczego Nadleśnictwa Wieluń.
STAN OBIEKTÓW DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
Gmina Biała wchodzi w skład wieluńskiej krainy kulturowej, charakteryzującej się
bogatymi wartościami dziedzictwa kulturowego, do których zalicza się zabytki
przedstawione w poniższych tabelach:
W interesie mieszkańców jest przede wszystkim dbanie o enklawy zieleni oraz w miarę
możliwości powiększanie obszarów zalesionych. Na uwagę zasługują tu parki wiejskie w
Naramicach i Kopydłowie, które odpowiednio zagospodarowane tworzyłyby ciekawe miejsca, w
których mogłyby odbywać się festyny, dożynki, mogłyby być miejscem rekreacji dla
mieszkańców
gminy
oraz
przystankami
podczas
uprawiania
turystyki
rowerowej.
Odrestaurowanie tych obiektów posiada również inny wymiar. Zaznaczyć trzeba, że większość
znajdujących się w gminie pomników przyrody znajduje się na terenie tych parków.
21
Tab. 4 Spis zabytków znajdujących się w rejestrze zabytków
Lp. Miejscowość
1 Biała
2 Biała
3 Łyskornia
4 Naramice
5 Wiktorów
Obiekt
Adres
kościół parafialny
p. w. św. Piotra w 98-350
Okowach;
Biała
drewniany
dzwonnica w
zespole kościoła
98-350
par. p. w. św. Piotra
Biała
w Okowach;
drewniana
Nr rejestru byłego
województwa
sieradzkiego
Kl. IV1743 r.; rozbud.
680/830/67 110/A (nr rej. D woj.
1936; restaur.
z dnia 30
Łódzkiego – 932)
1990
XII 1967
Kl. IVpoł XVIII w.;
680/831/67 111/A (nr rej. D woj.
przebud. XIX w. z dnia 30
XII 1967
1660- r.; rozbud.
1749-1753,
1753-1797;
restaur. i rozbud.
1921
Kl. IV680/851/67 134/A (nr rej. D woj.
z dnia 30
XII 1967
98-350
Biała
1 poł. XVI w.
(ok. 1520 ?);
restaur. 1777 r.,
XX w.
Kl. IV680/854/67 140/A (nr rej. D woj.
z dnia 30
XII 1967
98-350
Biała
1 poł XVI w;
restaur. poł.
XVIII w.;
przebud. 19781986
Kl. IV680/884/67 189/A (nr rej. D woj.
z dnia 30
XII 1967
p. w. św. Marii
98-350
Magdaleny;
Biała
drewniany
p. w. św.
Wszystkich
Świętych;
drewniany
kościół filialny
p.w. św. Zygmunta
i św. Walentego
(par. Biała);
drewniany
Datowanie
Numer
decyzji
Źródło: Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Biała, 2003 r.
22
Tab. 5 Spis zabytków znajdujących się w ewidencji zabytków
Lp. Miejscowość
1.
2.
Adres
Datowanie
3.
4.
5.
zespół kościoła parafialnego:
a) organistówka, mur
Nr 23
a) pocz. XX w.
dom mieszkalny, drew.
Nr 5
ok. 1930 r.
Nr 14
1932 r.
dom mieszkalny, mur.
Nr 18
k. XIX w.
Nr 23
1940 r.
Nr 29
lata 20 XX w.
Nr 32
lata 30 XX w.
Nr 38
ok. 1920 r.
9 Biała Druga
Nr 5
10 Biała Druga
11 Biała Druga
12 Biała Druga
13 Biała Kopiec
14 Biała Kopiec
15 Biała Parcela
Biała
16
Rządowa
Biała
17
Rządowa
Biała
18
Rządowa
Biała
19
Rządowa
Biała
20
Rządowa
Biała
21
Rządowa
Biała
22
Rządowa
Biała
26
Rządowa
27 Brzoza
Nr 7
Nr 39
Nr40
Nr 21
Nr 76
Nr 89
pocz. XX w., restaur. Lata 60
XX w.
pocz. XX w.
lata 20 XX w.
lata 20 XX w.
1924 r.
lata 30 XX w.
ok. 1930 r.
Nr 18
lata 30 XX w.
Nr 31
ok. 1942 r.
Nr 35
ok. 1937 r.
Nr 50
1 ćw. XX w.
Nr 62
pocz. XX w.
Nr 76
4 ćw. XIX w.
Nr 77
ok. 1920 r.
Nr 116 ok. 1930 r.
Nr 8
1918 r.
28 Brzoza
Nr 9a
1930 r. (1950 r.)
1
Biała Parcela
Obiekt
Biała
Pierwsza
Biała
3
Pierwsza
Biała
4
Pierwsza
Biała
5
Pierwsza
Biała
6
Pierwsza
Biała
7
Pierwsza
Biała
8
Pierwsza
2
23
29 Brzoza
31 Brzoza
32 Brzoza
Nr 30
Nr 45
Nr 61
33 Janowiec
Nr 15
35 Janowiec
a) plebania, mur.
b) organistówka (ob.
Biblioteka)
zagroda:
a) dom mieszkalny, mur.,
b) obora, mur.
Nr 16
Nr 6
36 Łyskornia
37 Łyskornia
39 Łyskornia
41 Łyskornia
42 Łyskornia
43 Łyskornia
45 Łyskornia
46 Łyskornia
47 Łyskornia
48 Łyskornia
51 Łyskornia
53 Łyskornia
54 Łyskornia
55 Łyskornia
56 Łyskornia
57 Łyskornia
58 Łyskornia
59 Łyskornia
60 Młynisko
61 Młynisko
62 Młynisko
63 Młynisko
64 Młynisko
65 Młynisko
66 Młynisko
67 Młynisko
68 Młynisko
69 Młynisko
Pierwsze
Huby
Młynisko
70
Pierwsze
ok. 1935 r.
1939 r.
1932 r.
ok. 1930 r., przebud. 1980
ok. 1920 r., przebud. 1985
a) ok. 1910 r.
b) ok. 1920 r.
Nr 122
a) 1939 r.
b) 1928r.
Nr 17 1937 r.
Nr 20 1939 r.
Nr 21 1915 r.
Nr 37 ok. 1930 r.
Nr 54 1938 r.
Nr 66 1932 r.
Nr 74a ok. 1925 r.
Nr 76 1932 r.
Nr 86 ok. 1930 r.
Nr 92 ok. 1930 r.
Nr 107 1925 r.
Nr 116 ok. 1910 r.
Nr 127 ok. 1935 r.
Nr 131 ok. 1910 r.
Nr 133 1936 r.
Nr 139a ok. 1920 r.
Nr 13 1942 r.
Nr 17 ok. 1920 r.
Nr 38 1934 r., przebud. 1982 r.
Nr 41 1923 r.
Nr 42 ok. 1923 r.
Nr 44 1917 r.
Nr 64 1924 r.
Nr 66 1939 r.
Nr 73 ok. 1933 r.
Nr 1
1908 r.
ok. 1925 r.
24
Młynisko
71 Pierwsze
Huby
Młynisko
72 Pierwsze
Huby
Młynisko
73 Pierwsze
Huby
Młynisko
74
Przychody
Młynisko
75
Przychody
Młynisko
76 Przychody
77 Naramice
78 Naramice
79 Naramice
80 Naramice
84 Naramice
85 Naramice
87 Naramice
92 Poręby
93 Poręby
94 Poręby
95 Radomina
96 Rososz
98 Rososz
Nr 8
ok. 1915 r.
Nr 24
1934 r.
Nr 42
ok. 1936 r.
Nr 3
ok. 1930 r. (1958 r.)
Nr 6
ok. 1930 r.
Nr 6
ok. 1930 r.
a) dzwonnica, mur,
b) plebania, mur.,
c) organistówka (ob. Dom
parafialny), drew.
zagroda:
a) karczma (ob. dom
mieszkalny, drew-mur.,
b) stodoła, drew.
szkoła, mur.
Nr 92
a) ok. 1925 r.,
b) pocz. XX w.,
c) pocz. XX w.
Nr 103
a) k. XIX w.,
b) k. XIX w.
Nr 24
Nr 29
Nr 94
Nr 105
Nr 118
Nr 14
Nr 20
Nr 22
Nr 3
Nr 23
Nr 7
1918 r.
lata 30 XX w.
ok. 1930 r.
lata 30 XX w.
1933 r.
1930 r.
ok. 1930 r.
1937 r., remont 1995 r.
lata 30 XX w.
1936 r., remont 1985 r.
k. XIX w.
100 Rososz
dom mieszkalny, mur. - drew.
Nr 20
1946 r.
101 Rososz
102 Wiktorów
103 Wiktorów
104 Wiktorów
105 Wiktorów
106 Wiktorów
107 Zabłocie
Nr 21
Nr 1
Nr 2
Nr 5
Nr 6
Nr 36
Nr 2
lata 30 XX w.
1937 r.
1924 r.
1938 r.
1910 r.
1924 r.
lata 30 XX w.
25
Tab. 6 Spis stanowisk archeologicznych
Lp. Miejscowość
Numer
stanowiska
1 Biała
st. 1
2 Biała
st. 2
3 Biała
st. ?
4 Biała Kopiec st. 1
5 Biała Kopiec st. 2
Rodzaj
stanowiska
cmentarzysko
cmentarzysko
Kultura
Chronologia
łużycka
IV okres epoki brązu
przeworska okres rzymski
wczesna epoka żelaza
cmentarzysko
przeworska
(okres halsztacki C-D)
cmentarzysko
przeworska okres rzymski
ceramiki
późny neolit – wczesna
znaleziska luźne
sznurowej epoka brązu
okres nowożytny,
dwór na kopcu
łużycka
nowoczesny, współczesny
(2 ćw. XVI - XX w.)
okres nowożytny i
dwór na kopcu
polska
współczesny (2 ćw. XVIXX w.)
cmentarzysko
łużycka
ceramiki
późny neolit – wczesna
znaleziska luźne
sznurowej epoka brązu
znaleziska luźne łużycka
6 Kopydłów
st. 1
7 Łyskornia
st. 1
8 Wiktorów
st. 1
9 Wiktorów
nie nadano
pucharów
numeru
Znaleziska luźne
lejkowych
stanowiska
neolit (faza wiórecka)
Źródło: Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Biała, 2003 r.
Cmentarze
1. Biała – cmentarz parafialny, rzymsko – katolicki, pow. 0,65 ha, XIX/XX w., występują
pojedyncze zabytkowe nagrobki oraz okazy drzew pomnikowych.
2. Łyskornia – cmentarz parafialny, rzymsko – katolicki, pow. 0,72 ha, założony na
przełomie XIX i XX w., okazy drzew pomnikowych.
3. Naramice – cmentarz parafialny, rzymsko – katolicki, pow. 0,91 ha, założony w pocz. XX
w., zabytkowy krzyż.
Młynisko Wieś (Zawodzie) – cmentarz parafialny, nie jest ujęty w ewidencji
konserwatorskiej.
26
ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE
Na terenie gminy brak jest stałej bazy turystycznej. Brak jest także gospodarstw
agroturystycznych, które mogłyby rozwinąć tę gałąź gospodarki. Nie ma również kwater
prywatnych ani miejsc noclegowych. Gmina dysponuje zapleczem gastronomicznym, w
postaci 2 restauracji: „SŁONECZKO” w Białej Parceli, „SKORPION” – w miejscowości
Klapka, oraz 8 barów gastronomicznych i cocktail barów. Zlokalizowane są tu także pijalnia
piwa oraz obiekt dyskotekowy „Protektor” – w Białej Pierwszej.
Gmina nie wykorzystuje w pełni możliwości, jakie daje jej położenie oraz walory
turystyczno – historyczne. Niedostateczna jest infrastruktura turystyczna oraz świadomość
mieszkańców o zyskach, jakie mogą czerpać z odpowiednio zorganizowanej turystyki. Brak
jest promocji, która mogłaby zachęcić turystów do odwiedzania tych terenów, a mieszkańców
do tworzenia odpowiednich warunków do zakwaterowania przyjezdnych. Brak jest również
bazy okołoturystycznej i noclegowej.
Brak oznaczeń szlaków kulturowych i turystycznych, które umożliwiłyby korzystanie
z wszelkich dóbr historycznych oraz walorów turystycznych w sposób zorganizowany,
stanowi kolejną barierę dla rozwoju turystyki na obszarze gminy. Nie wykorzystuje się
potencjału nielicznych terenów zielonych - uroku parków wiejskich z pomnikami przyrody i
zabytkowych kościołów.
Brak jest wystarczających środków finansowych na rozbudowę infrastruktury
turystycznej i promocję regionu. Brak jest odpowiedniej bazy rekreacyjnej i turystyczno hotelowej, która umożliwiłaby właściwe wykorzystanie potencjału gminy.
Dotychczas niewykorzystana pozostaje również „energia” nadana miejscowości
Kopydłów przez pochodzącego z niej p. Leszka Benke, twórcę programów kabaretowych
z cyklu „Spotkania z balladą”.
27
4. SFERA SPOŁECZNA
SYTUACJA DEMOGRAFICZNA I SPOŁECZNA TERENU
Gmina Biała należy do mniejszych, pod względem liczby mieszkańców i powierzchni,
gmin wiejskich województwa łódzkiego. Sieć osadniczą gminy tworzy 27 miejscowości
zgrupowanych w 17 sołectwach, o liczbie mieszkańców zawierającej się w przedziale od 103
do 862. Średnia gęstość zaludnienia w gminie wynosi 74,6 Ms/km2. Dla porównania powiat
wieluński charakteryzuje się wskaźnikiem w wysokości 85 Ms/km2, a województwo łódzkie
142,5 Ms/km2. W obu przypadkach podany wynik średniej zawyżony jest przez gęstość
zaludnienia w miastach powiatowych (m.in. Wieluń 251,3 Ms/km2) i wojewódzkim (Łódź
2667 Ms/km2).
Sieć osadniczą Gminy Biała należy uznać za umiarkowanie skoncentrowaną.
Największą miejscowość na terenie gminy – Białą Rządową - zamieszkuje około 13,06%
mieszkańców, a pięć największych miejscowości (Biała – Kopiec, Biała – Parcela, Łyskornia,
Młynisko Wieś i Naramice) - 40 % mieszkańców obszaru gminy.
Fakt
równomiernego
skupienia
mieszkańców
jest
korzystny,
gdyż
ułatwia
wyposażenie w obiekty infrastruktury społecznej i technicznej. Wpływa więc na podnoszenie
jakości życia mieszkańców. Gęstość zaludnienia występująca na terenie gminy, pozwala
sądzić, iż rozwój infrastruktury i usług na tym obszarze będzie następował w sposób
systematycznie rosnący.
Tab. 7 Struktura ludności w poszczególnych grupach wiekowych
Wiek / rok
przedprodukcyjny
(0 – 18 lat)
produkcyjny
(19 – 65M; 19 – 60K lat)
poprodukcyjny
(powyżej 65M; 60K lat)
2001
2002
2003
Rok
2004
2005
2006
31.07.2007
27,22
26,52
25,69
24,86
24,30
23,92
22,74
52,93
54,06
54,77
58,50
59,17
59,76
60,49
19,85
19,42
19,54
16,64
16,53
16,32
16,77
Współczynnik starości, obliczany według stosunku liczby ludności w wieku
poprodukcyjnym (pow. 60 roku życia kobiety, pow. 65 roku życia mężczyźni) do liczby
ludności w wieku przed- i produkcyjnym (0-60 lat kobiety, 0-65 lat mężczyźni) wynosi 20,15
% stan na dzień 31.07.2007 r.).
28
Tab. 8 Struktura ludności pod względem wieku i płci (stan na 31.07.2007 r.)
do 18 lat
Mężczyźni
Kobiety
RAZEM
656
616
1272
19 - 65 lat M
19 – 60 lat K
1831
1553
3384
pow. 65 lat M
pow. 60 lat K
301
637
938
Razem
2788
2806
5594
Na 3384 osoby w wieku 19-65 lat M i 19-60 lat K, ok. 62,15 % ludności posiada
wykształcenie poniżej średniego i wymaga stworzenia i utrzymania istniejących stanowisk
pracy. Jest to grupa najmniej mobilna, dla której należy pozyskać inwestorów strategicznych
poprzez stworzenie korzystnych warunków inwestowania; tj. poprawę warunków
infrastrukturalnych.
Tab. 9 Struktura ludności według płci i ekonomicznych grup wieku
Wyszczególnienie
Ogółem Mężczyźni Kobiety
ogółem
5594
2788
2806
przedprodukcyjnym
1272
656
616
ogółem
3384
1831
1553
W wieku produkcyjnym mobilnym
2172
1143
1029
niemobilnym
1212
673
539
poprodukcyjnym
938
301
637
Na 100 osób w wieku produkcyjnym
65,31
52,27
80,68
przypada osób w wieku nieprodukcyjnym
W ostatnich latach przyrost naturalny kształtował się na poziomie zróżnicowanym,
co przedstawia poniższa tabela. Jednakże wyraźnie zarysowuje się tendencja do spadku liczby
urodzeń, a co za tym idzie gminę charakteryzuje ujemny przyrost naturalny.
Tab. 10 Przyrost naturalny ludności w latach 1999 - 2005
Rok
Urodzenia
Zgony
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
31.07.2007
85
65
63
60
50
62
68
57
28
77
60
74
70
56
68
67
68
40
Przyrost
naturalny
+8
+5
-11
-10
-6
-6
+1
-11
-12
29
Saldo migracji w latach 1999-2003 roku było dodatnie. Jego kształtowanie się w ostatnich
latach przedstawia tabela. W ostatnim okresie, tj. w latach 2004 – 2006 saldo migracji było
dodatnie i kształtowało się na wysokim poziomie.
Tab. 11 Saldo migracji w latach 1999 - 2005
Rok
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
31.07.2007
Zameldowa Wymeldowa
nia
nia
107
108
44
48
62
43
39
68
61
28
61
31
51
35
77
24
25
13
Saldo
-1
-4
+ 19
- 29
+ 33
+30
+16
+53
+12
Wynik ten świadczy o napływie ludności na teren gminy. Jest to zjawisko
pozytywne. Z zebranych danych również wynika, że większość społeczeństwa wykazuje chęć
pozostania w gminie i nie jest zainteresowana migracją.
Tab. 12 Współczynnik feminizacji w poszczególnych grupach wiekowych (stan na 31.07.2007 r.)
Wiek
(lata)
0-7
8-18
19-60 K
19-65 M
pow. 60 K
pow. 65 M
Razem
Liczba kobiet
Liczba mężczyzn
197
419
1553
235
421
1831
Współczynnik
feminizacji
(%)
83,83
99,53
84,82
637
301
211,63
2806
2788
Średni współczynnik
feminizacji: 119,95
Jak wynika z powyższej tabeli niekorzystnie przedstawia się sytuacja w przedziale
wiekowym 0 – 7 oraz w produkcyjnym przedziale wiekowym, kiedy to liczba kobiet jest
znacznie niższa od liczby mężczyzn. Idealnie reprezentowany jest jednakże współczynnik
feminizacji wśród ludności w wieku 8–18 lat, gdyż oscyluje on w okolicach liczby 100. Od 60
roku życia widoczny jest wzrost współczynnika feminizacji wśród mieszkańców gminy, co
związane jest ze średnią długością życia kobiet.
30
Tab. 13 Ludność w wieku 13 lat i więcej według poziomu wykształcenia i grup wieku
Wykształcenie
Grupy wieku
Ogółem
Ogółem
13-19
20-29
30-39
40-49
50-59
60-64
Pow. 65
Mężczyźni
Kobiety
4598
642
792
709
736
607
228
884
2251
2347
Wyższe
Policealne
Średnie
Zasadnicze
zawodowe
139
48
32
27
21
6
5
50
89
51
16
9
16
8
2
7
44
850
39
286
200
193
91
14
28
359
491
1379
51
365
402
344
161
16
40
854
525
Podstawowe
ukończone
Podstawowe
nieukończone
i bez
wykształcenia
szkolnego
Nieustalony
poziom
1879
496
74
65
150
320
187
587
880
999
300
57
3
1
6
6
3
224
101
199
-
Źródło: Podstawowe informacje z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań oraz Powszechnego
Spisu Rolnego 2002, gmina wiejska Biała 2002, Urząd Statystyczny w Łodzi
STAN INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ
SZKOLNICTWO
W roku 2002 rozpoczęto reformę oświaty, w wyniku której Rada Gminy Biała podjęła
decyzję o zamknięciu Szkoły Podstawowej w Łyskorni. Budynek zlikwidowanej szkoły
zdecydowano zaadoptować na potrzeby społeczności Gminy Biała . W związku z tym w
budynku poszkolnym w Łyskorni utworzono Gminne Centrum Informacji.
Szkoła Podstawowa w Łyskorni zlikwidowana została ze względów ekonomicznych.
Dla ułatwienia dojazdu, uczniowie tej szkoły oraz innych miejscowości z terenu
gminy dowożeni są do szkoły w Białej gminnym „gimbusem” oraz autobusem PPKS Wieluń.
Obecnie, po przeprowadzonej reformie, na terenie gminy funkcjonują 3 szkoły podstawowe
(Szkoła Podstawowa w Naramicach, Szkoła Podstawowa w Białej - Parceli, Szkoła
Podstawowa w Młynisku) oraz 1 gimnazjum mieszczące się w budynku Szkoły Podstawowej
w Białej.
W gminie Biała funkcjonują trzy przedszkola: Publiczne Przedszkole w Naramicach,
Publiczne Przedszkole w Młynisku oraz Publiczne Przedszkole w Białej z Flią w
miejscowości Łyskornia. Przedszkola w Młynisku i Naramicach mieszczą się w budynkach
szkół podstawowych, natomiast Publiczne Przedszkole w Białej zajmuje osobny budynek
przy remizie OSP w Białej. Filia tego przedszkola w Łyskorni mieści się w Budynku
Gminnego Centrum Informacji.
31
Stan techniczny budynków w których mieszczą się szkoły podstawowe można uznać
za dobry. Wszystkie budynki posiadają własne kotłownie (Naramice i Młynisko – węglowe,
Biała – olej opałowy). Obecnie, dzięki pożyczce z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi, wykonane zostało docieplenie budynku Szkoły
Podstawowej w Młynisku. Pozostałe dwie placówki pozostają niedocieplone.
Ważnym
elementem reformy oświaty w gminie jest proces budowy obiektów
oświatowych. Działania te zostały podzielone na dwa etapy. Pierwszym etapem tych działań
było wybudowanie i oddanie do użytku w roku 2002 sali gimnastycznej w Białej. Następny
etap to budowa budynku gimnazjum w Białej. Inwestycja ta jest przewidziana w WPI Gminy
Biała.
Kolejnym etapem rozwoju oświaty w gminie Biała będzie budowa obiektu sportowego
przy Szkole Podstawowej i Gimnazjum w Białej skierowanego dla szerokiego grona osób z
terenu Gminy Biała.
Wybudowanie budynku gimnazjum w Białej pozwoliłoby na odseparowanie
młodzieży gimnazjalnej od dzieci ze szkoły podstawowej oraz stworzyłoby odpowiednie
warunki lokalowe dla obu grup szkolnych.
W gminie Biała brakuje odpowiedniej bazy lokalowej dla mieszkańców gminy,
chcących podnosić swoje kwalifikacje.
W roku 1997 opracowany został projekt podstawowy budowy budynku Gimnazjum,
natomiast w roku 2003 - projekt zamienny budowy budynku Gimnazjum w Białej.
W planach budynku gimnazjum uwzględnione zostały miejsca na wszelakiego rodzaju
pracownie np. fizyczne, chemiczne, informatyczne oraz inne min. bibliotekę wraz z czytelnią.
Istnieje możliwość by obiekt ten był wykorzystywany do zajęć pozalekcyjnych
(szkolenia, kursy) skierowanych do mieszkańców gminy czy spotkań kół zainteresowań.
Tab. 14 Ilość dzieci uczęszczających do przedszkoli na terenie Gminy Biała w latach 1999-2006
Lp.
1.
2.
3.
4.
Miejscowość
Biała
Młynisko
Naramice
Łyskornia (filia)
Razem:
1999
72
37
22
31
162
2000
65
41
42
30
178
2001
65
33
42
28
168
Ilość dzieci
2002
2003
2004
62
72
81
35
38
34
31
41
43
27
18
23
155
169
181
2005
86
37
39
20
182
2006
92
35
28
23
178
32
Dane dotyczące liczby uczniów w każdej ze szkół podstawowych i gimnazjum oraz
stan zaplecza (izby lekcyjne, sale gimnastyczne) przedstawia tabela nr 16.
Tab. 15 Liczba dzieci uczęszczających do szkół wg lat:
Rok
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Ilość uczniów
609
503
483
481
455
430
421
418
Tab. 16 Szkoły podstawowe na terenie Gminy Biała. Stan na m-c wrzesień wg lat 1999-2006
Miejscowość
Biała
Młynisko
Naramice
Łyskornia
Rok
Rodzaj szkoły
Liczba
uczniów
Liczba
oddziałów
Liczba izb
lekcyjnych
Sala gimnastyczna
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
1999
2000
2001
2002
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
pełna
filia SP w Białej
filia SP w Białej
filia SP w Białej
filia SP w Białej
328
275
262
258
263
240
238
227
107
86
85
86
78
81
74
74
144
117
120
118
114
109
109
117
30
25
19
19
14
12
12
12
12
11
11
11
7
6
6
6
6
6
6
6
7
6
6
6
6
6
6
6
3
3
2
2
9
11
13
13
12
12
12
12
6
6
6
6
5
5
5
5
7
7
7
7
7
7
7
7
4
4
4
4
zastępcza
zastępcza
zastępcza
jest
jest
jest
jest
jest
brak
brak
brak
brak
brak
brak
brak
brak
brak
brak
brak
brak
brak
brak
brak
brak
zastępcza
zastępcza
zastępcza
zastępcza
33
W szkołach na terenie Gminy Biała prowadzona jest nauka dwóch języków obcych (j.
angielski oraz od 01 września 2006 r. - j. niemiecki, którym zastąpiono j. rosyjski) oraz
zajęcia z informatyki w pracowniach komputerowych z dostępem do Internetu.
Podstawowe dane na temat liczby uczniów oraz zaplecza lokalowego w Gimnazjum w Białej.
Tab. 17 Gimnazjum na terenie Gminy Biała. Stan na m-c wrzesień wg lat 1999-2006
Miejscowość
Rok
Liczba
uczniów
1999
83
2000
166
2001
252
2002
238
Biała
2003
251
2004
254
2005
244
2006
233
Liczba
Liczba izb
oddziałów lekcyjnych
3
6
9
9
9
9
9
9
-
Sala gimnastyczna
1
1
1
1
1
BIBLIOTEKI I OŚRODKI KULTURY
Na terenie Gminy Biała działa Gminna Biblioteka Publiczna w Białej oraz podległe
biblioteki: Filia Biblioteczna w Łyskorni, Biblioteka Publiczno-Szkolna w Młynisku i
Biblioteka Publiczno-Szkolna w Naramicach.
Tab. 18 Stan księgozbioru w Gminnej Bibliotece Publicznej w Białej wraz z filiami.
Lp.
1.
2.
3.
4.
Miejscowość
Biała
Łyskornia
Młynisko
Naramice
Ogółem:
Ilość woluminów
2004 r.
2005 r.
16901
17475
7934
8174
8263
8481
8445
8658
41543
42788
2003 r.
16 237
7 714
8 044
8 230
40 225
2006 r.
17866
8407
8717
8891
43881
Na 1000 mieszkańców Gminy Biała przypada 7835 woluminów. Na dzień
31.12.2006r. biblioteki zarejestrowały 1861 czytelników.
Gminna
Biblioteka
Publiczna
w
Białej
dysponuje
pięcioma
stanowiskami
komputerowymi z dostępem do Internetu dla czytelników. Ogółem Biblioteka w Białej
posiada 8 komputerów, Filia Biblioteki w Łyskorni 3 komputery, Biblioteki PublicznoSzkolnej w Młynisku i Naramicach po 2 komputery. Biblioteki posiadają encyklopedie
multimedialne, z których codziennie mogą korzystać czytelnicy. Od listopada 2006 r.
Biblioteka Publiczno – Szkolna w Młynisku posiada usługę stałego dostępu do Internetu.
34
Tab. 19 Struktura czytelników wg przynależności zawodowej w Gminnej Bibliotece Publicznej
w Białej wraz z filiami.
Lp
.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Grupa zawodowa
Studenci
Pracownicy fizyczni
Rolnicy
Pracownicy
umysłowi
Młodzież
Inne zawody
Niezatrudnieni
Ogółem:
Ilość osób
2005 r.
115
140
110
2003 r.
58
132
100
2004 r.
44
134
122
2006 r.
139
137
112
168
166
171
182
1 211
23
165
1 857
1 245
38
155
1 904
1 046
40
211
1 833
1 050
47
194
1 861
Tab. 20 Struktura czytelników wg wieku w Gminnej Bibliotece Publicznej w Białej wraz
z filiami.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Wiek
czytelnika
Do 15 lat
16-19 lat
20-24 lata
25-44 lata
45-60 lat
Powyżej 60 lat
Ogółem:
2003 r.
979
225
144
310
142
57
1 857
Ilość czytelników
2004 r.
2005 r.
736
747
308
266
238
231
382
372
175
149
65
68
1 904
1 833
2006 r.
728
283
249
381
153
67
1 861
Na terenie Gminy Biała funkcjonuje Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Białej, który
w swojej działalności skupia wielu uczestników kół zainteresowań, głównie dzieci i młodzież.
W Ośrodku działają: sekcja muzyczna, w której prowadzi się naukę gry na instrumentach
klawiszowych i naukę śpiewu (obecnie 28 uczestników) oraz sekcja plastyczna, gdzie
prowadzi się naukę nowych technik plastycznych (obecnie 22 uczestników). W ośrodku
prowadzi się zajęcia z młodzieżą także poprzez recytację, teatr oraz zajęcia sportowe.
W GOKiS-ie prowadzone są zajęcia z trzema zespołami folklorystycznymi:
–
Zespołem Śpiewaczym Biała,
–
Zespołem Śpiewaczo-Obrzędowym Naramice,
–
oraz powstałym w czerwcu 2007 r. Młodzieżowym Zespołem Folklorystycznym.
Prowadzi się również naukę gry na instrumentach dętych. Na tej bazie funkcjonuje
Orkiestra Dęta przy GOKiS-ie w Białej. Zespół Śpiewaczy Biała skupia 14 osób, Zespół
Naramice 10 osób, natomiast Orkiestra Dęta z roku na rok powiększa się i obecnie skupia 40
osób. W Naramicach działa strażacka Orkiestra Dęta Naramice i Kapela Rodzinna
35
Szczepańskich. Zespoły te biorą udział w licznych przeglądach i festiwalach zdobywając
nagrody i wyróżnienia, godnie reprezentując Gminę Biała poza jej granicami.
Gminny Ośrodek Kultury i Sportu nie posiada sali widowiskowej. Na wyposażeniu są:
siłownia, bilard, tenis stołowy oraz inne gry. Ośrodek współpracuje z różnymi organizacjami
społecznymi z terenu gminy organizując w okresie letnim liczne festyny i imprezy plenerowe.
W okresie zimowym korzysta z sal w remizach OSP.
Na terenie Gminy Biała funkcjonuje jedna świetlica wiejska mieszcząca się w Remizie
OSP w Naramicach.
Jak wspomniano wcześniej, na terenie Gminy Biała, od 15 grudnia 2003 r. działa
Gminne Centrum Informacji w Łyskorni. Do dyspozycji klientów funkcjonuje pięć stanowisk
komputerowych z dostępem do Internetu.
Działalność GCI skierowana jest do odbiorcy indywidualnego jak i zorganizowanych
grup. Informacje uzyskiwać można samodzielnie, bądź z pomocą pracownika GCI.
GCI działa na rzecz:
 osób bezrobotnych,
 studentów, uczniów szkół średnich i absolwentów,
 osób rozpoczynających działalność gospodarczą,
 osób niepełnosprawnych,
 rolników w nowych warunkach gospodarowania.
Gminne Centrum Informacji w Łyskorni oferuje m.in.: informacje o Unii Europejskiej,
dostęp do informacji z zakresu rynku pracy, stanowiska komputerowe z dostępem do
Internetu, seminaria, szkolenia, warsztaty, dostęp do fachowej literatury i czasopism oraz do
bogatych zasobów biblioteki. Prowadzone są tam różnego rodzaju kursy (np. obsługa
komputera, kusy językowe itp.) skierowane głównie do rolników z terenu gminy Biała.
GCI działa również na rzecz osób niepełnosprawnych. Rokrocznie organizowany jest
w Łyskorni festyn integracyjny dla dzieci niepełnosprawnych oraz ich rodziców. W roku 2006
została zorganizowana wycieczka z dziećmi niepełnosprawnymi do Szklarskiej Poręby.
Działalność GCI w Łyskorni cieszy się w gminie Biała dużą popularnością i jest
pozytywnie odbierana przez mieszkańców gminy. Wskazuje na to statystyka osób
korzystających z internetu. Z tej usługi korzysta rocznie ponad 1000 osób, a w roku 2007
zanotowano ich już ok 500. Należy tutaj nadmienić, iż największa liczba użytkowników
notowana jest w miesiącach zimowych.
Taki stan rzeczy obliguje władze gminy do podnoszenia standardu usług oferowanych
przez GCI. Budynek został wyposażony w instalację CO, lecz istnieje również potrzeba jego
36
termoizolacji. Urząd Gminy Biała będzie aplikował o środki pomocowe do PROW na
realizację powyższego przedsięwzięcia.
W związku z niedawnym zwiększeniem szybkości łącza internetowego, dokupione
zostały zestawy do prowadzenia rozmów przez internet (mikrofony, słuchawki, kamera
internetowa). Pomieszczenie, w którym mieści się GCI sąsiaduje bezpośrednio z
pomieszczeniami Filii Bibliotecznej w Łyskorni. Budynek, w którym mieści się Filia
Biblioteczna w Łyskorni oraz Gminne Centrum Informacji w Łyskorni jest kompleksowo
przystosowany do przyjmowania osób niepełnosprawnych (podjazd, toalety, drzwi o
odpowiednich rozmiarach itp.). W budynku GCI znajdują się również: sala gimnastyczna z
wyposażeniem (drabinki, materace, stół do gry w tenisa stołowego) oraz siłownia. Obok
budynku istnieje plac zabaw dla dzieci uczęszczających do Filii Przedszkola w Łyskorni, z
tyłu budynku zlokalizowane jest pełnowymiarowe boisko do gry w piłkę nożną. W 2006 r. ze
środków Urzędu Gminy Biała dobudowane zostało do budynku GCI pomieszczenie kotłowni,
Urząd Gminy sfinansował także kocioł oraz instalację CO.
ORGANIZACJE SPORTOWE
W Gminie Biała występują trzy drużyny w klasie B seniorów, tj.: Gminny Ludowy
Klub Sportowy Biała, Ludowy Klub Sportowy Łyskornia oraz Ludowy Klub Sportowy
Młynisko – powstały w 2007 r. Czwartą drużyną jest GLKS Biała występujący
w rozgrywkach organizowanych przez Powiatowy Zarząd LZS w Wieluniu. Przy GOKiSie
w Białej działają: koło wędkarskie, sekcja szachowa oraz sekcja siatkarska. Prowadzone są
liczne turnieje, rozgrywki i konkursy.
Przy GOKiSie w Białej znajduje sie kompleks otwartych obiektów sportowych,
w skład którego wchodzą:
-
pełnowymiarowe boisko: 100 x 64 m,
-
boisko trenignowe: 80 x 40 m,
-
zespół boisk do gier zespołowych (piłka ręczna, siatkówka, koszykówka, gry małe o
łącznej powierzchni 2030,00 m2),
-
trybuny widokowe 5 – rzędowe na odcinku 60 m, 4 – rzędowe 2 x 15 m,
-
ścieżka treningowa 345 x 3 m,
-
bieżnia prosta 6 – cio torowa o długości 125 m,
-
zaplecze socjalne o konstrukcji drewnianej (Pu = 70,00 m2),
-
dwa stawy wędkarskie,
-
dwa korty do tenisa ziemniego,
-
boisko do siatkówki plażowej.
37
Na obszarze gminy brak jest innych ośrodków rekreacyjnych, rekreacji weekendowej
i pobytowej.
OCHRONA ZDROWIA I OPIEKA SPOŁECZNA.
Na terenie gminy funkcjonuje Samodzielny Publiczny Zakład Podstawowej Opieki
Zdrowotnej w Białej, który obsługuje obszar całej gminy. Właścicielem budynku jest gmina.
Mieszkańcy gminy mogą korzystać z usług oferowanych przez SPZPOZ w Białej od
poniedziałku do piątku w godzinach od 800 do 1800. Po godzinach pracy Ośrodka Zdrowia oraz
w soboty, niedziele i święta mieszkańców gminy obsługuje Przychodnia Specjalistyczna
„MEDYK” mieszcząca się w Wieluniu. W nagłych wypadkach oraz stanach zagrożenia życia
mieszkańcy mogą bezpośrednio zgłaszać się do Powiatowego Szpitala w wieluniu. SPZPOZ
w Białej zapewnia mieszkańcom gminy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie:
– podstawowej opieki zdrowotnej,
– pielęgniarstwa środowiskowego,
– medycyny szkolnej,
– rehabilitacji leczniczej,
– ginekologii ambulatoryjnej,
– profilaktyki zdrowotnej.
Zatrudnienie znajdują w nim lekarze – 2,5 etatu, pielęgniarki – 3,75 etatu, jedna
sprzątaczka oraz księgowy. Dodatkowo zawarte są trzy umowy cywilno – prawne
z
ginekologiem oraz dwoma lekarzami rehabilitacji. W budynku zakładu znajduje się także
prywatny gabinet dentystyczny. Zakład posiada także filię we wsi Młynisko.
Filia SPZPOZ w Młynisku czynna jest dwa razy w tygodniu (środa, piątek), w
godzinach 1200 – 1500. Dyżury są pełnione przez lekarzy pierwszego kontaktu.
Filia SPZPOZ zlokalizowana jest w części budynku remizy OSP Młynisko i jest
przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych.
W najbliższym czasie planuje się wybudowanie kotłowni dla potrzeb SPZPOZ w
Białej oraz budowę szybu i zamontowanie windy dla osób niepełnosprawnych.
O ile budynek SPZPOZ w Białej jest w zadowalającym stanie technicznym – plac
wokół niego wymaga natychmiastowej naprawy. W chwili obecnej cały teren wokół ośrodka
utwardzany jest różnego rodzaju kruszywami. Przed frontową częścią budynku jest mały
parking ułożony z trylinki, powstały w okresie budowy placówki. Parking ten obecnie nie jest
w stanie przyjąć wszystkich pojazdów. Powstałe z biegiem lat ubytki powodują poważne
utrudnienia oraz niebezpieczeństwo, szczególnie dla osób starszych, mających problemy np. z
poruszaniem się.
38
Na uwagę zasługuje również fakt, że teren przy SPZPOZ w Białej jest używany
również jako pętla i przystanek dla autobusu szkolnego przywożącego i odwożącego dzieci ze
Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Białej. Taki układ rzeczy jest spowodowany dwoma
czynnikami:
–
budynki SPZPOZ w Białej oraz Szkoły Podstawowej w Białej sąsiadują ze sobą,
–
parking przy SPZPOZ w Białej jest jedynym miejscem, w którym dzieci i młodzież
gimnazjalna mogą bezpiecznie wsiadać i wysiadać z autobusu (nie są narażone na ruch
pojazdów odbywający się na drodze krajowej Nr 8 Warszawa – Wrocław).
Urząd Gminy w latach 2007-2013 będzie występował z wnioskiem do PROW na realizację
przedsięwzięcia polegającego na wyłożeniu placu wokół SPZPOZ w Białej kostką brukową
oraz wyznaczeniu miejsc parkingowych, kierunku jazdy itp.
Na terenie gminy zlokalizowany jest Ośrodek Pomocy Społecznej, będący gminną
jednostką organizacyjną, wykonujący zadania polegające w szczególności na:
–
przyznawaniu i wypłacaniu świadczeń,
–
pracy socjalnej,
–
prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej,
–
analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z
pomocy
społecznej,
–
realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych,
–
rozwijaniu
nowych
form
pomocy
społecznej
i
samopomocy
w
ramach
zidentyfikowanych potrzeb.
W 2006 roku z pomocy społecznej w gminie Biała korzystały 154 rodziny.
Głównymi powodami przyznania ww. pomocy były: ubóstwo, potrzeba ochrony
macierzyństwa, bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwała lub ciężka choroba,
bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych.
W roku 2006, liczba rodzin pobierających świadczenia rodzinne wynosiła 551.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Białej Zajmuje się przyznawaniem
świadczeń rodzinnych, zaliczek alimentacyjnych, świadczeń opiekuńczych oraz dodatków
mieszkaniowych. Siedziba GOPS w Białej mieści się w budynku Urzędu Gminy Biała.
39
Niepokojącym zjawiskiem w gminie Biała jest utrzymujący się w ostatnich latach
ujemny przyrost naturalny (Tab. 10). Ujemny przyrost naturalny równoważony jest jednak
dodatnim saldem migracji ( tab. 11). Można więc stwierdzić, że przyrost ludności utrzymuje
się na jednakowym poziomie. Nie zmienia to jednak faktu starzenia się społeczeństwa gminy
Biała.
Niekorzystnie również przedstawia się w gminie struktura ludności pod względem
wykształcenia. Pomimo, że poziom wykształcenia ludności gminy wykazuje tendencję
wzrostową ( tab. 13), najliczniejszą grupę stanowią osoby z wykształceniem zawodowym. Jak
wynika z tabeli 31( struktura bezrobocia wg wykształcenia) - grupa ludzi z najniższym
poziomem wykształcenia jest grupą najbardziej zagrożoną bezrobociem.
Istnieje więc uzasadniona potrzeba podnoszenia - jeżeli nie poziomu wykształcenia to
kwalifikacji zawodowych wśród tej grupy mieszkańców gminy.
Silnie odczuwalny jest brak budynku gimnazjum w gminie Biała. Występują problemy
lokalowe wynikłe z koegzystowania gimnazjum i szkoły podstawowej w Białej w jednym
budynku oraz odczuwalny jest brak zaplecza lokalowego dla przeprowadzenia różnego
rodzaju zajęć pozalekcyjnych, kursów, szkoleń skierowanych do ludności gminy mających na
celu np. podnoszenie kwalifikacji.
Problemem jest nieuregulowany ruch pojazdów i pieszych na parkingu przy SPZPOZ
w Białej. Miejsce to charakteryzuje się dużym natężeniem ruchu: pieszych (chorych, dzieci
szkolnych, młodzieży gimnazjalnej) oraz parkujących samochodów.
Niedostatecznie rozwinięta jest również infrastruktura sportowa na terenie Gminy
Biała.
40
5. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE
UWARUNKOWANIA OCHRONY ŚRODOWISKA NATURALNEGO
Działania na rzecz ochrony środowiska obejmują między innymi:
− troskę o jakość wody pitnej,
− ograniczenie zrzutów ścieków do cieków i zbiorników,
− odprowadzanie i oczyszczanie ścieków,
− likwidację dzikich składowisk odpadów i budowa gminnego Punktu Gospodarki
Odpadami,
− rozszerzenie zakresu selektywnej zbiórki odpadów,
− ochrona wierzchniej warstwy gleb oraz przywrócenie wartości użytkowych gleb,
− ograniczenie niskiej emisji i emisji przemysłowych,
− minimalizacja uciążliwości od transportu kołowego,
− ograniczenie emisji hałasu,
− opiekę nad obiektami przyrody ożywionej i nieożywionej oraz jakością wód
powierzchniowych,
− rozwój edukacji ekologicznej wśród mieszkańców gminy.
CHARAKTER ZABUDOWY GMINY
Zabudowa gminy jest rozmieszczona dwojako: wzdłuż dróg jako zabudowa liniowa, bądź
jako zabudowa rozproszona. Wzdłuż drogi krajowej Wrocław - Warszawa położone są
miejscowości: Radomina, Biała Pierwsza, Biała Druga, Biała Rządowa, Klapka.
Miejscowości o zabudowie liniowej to także Biała Kopiec, Łyskornia oraz Młynisko Wieś,
Młynisko Pierwsze, Dębina, a także Janowiec, Poręby i Brzoza, a na północy gminy
Naramice, Śmiecheń i Wiktorów.
Pozostałe miejscowości: Biała Parcela, Kule, Madej, Zabłocie, Góry Świątkowskie,
Rososz charakteryzują się zabudową rozproszoną.
41
ILOŚĆ WYDANYCH POZWOLEŃ NA BUDOWĘ W GMINIE BIAŁA.
Tab. 21 Ilość wydanych pozwoleń na budowę w latach 2000-2005
Rok
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
31.07.2007
Ilość wydanych
pozwoleń
10
7
25
26
33
24
34
34
54
57
35
Analizując dane zawarte w powyższej tabeli wyraźnie dostrzec można przełom, jaki
nastąpił w roku 1999, kiedy to liczba wydawanych pozwoleń gwałtownie wzrosła. Następny
skok, porównywalny z rokiem 1999 miał miejsce w roku 2005. Liczba wydanych pozwoleń
na budowę w gminie Biała zwiększyła się o 20 i z roku na rok wykazuje tendencje
wzrostową.
INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
Stan systemu komunikacji
Transport kołowy.
Układ drogowy w gminie tworzą: jedna droga krajowa, dziewięć dróg powiatowych i
dziewiętnaście dróg gminnych. Drogi powiatowe, gminne oraz lokalne stanowią szkielet
komunikacyjny terenu Gminy Biała. Widoczne są niedociągnięcia w zakresie budowy dróg
gminnych.
Drogi gminne są w złym stanie technicznym.
Przez Gminę Biała przebiega droga krajowa nr 8 o znaczeniu ponadregionalnym
relacji Warszawa – Wrocław. Posiada ona klasę G. Dobowe natężenie ruchu pojazdów na
drodze krajowej nr 8 waha się w granicach 10 500 pojazdów na dobę. Drogi powiatowe są
zaliczone do klasy L - drogi lokalne, drogi gminne również należą do klasy L. Dobowe
natężenie ruchu na drogach powiatowych i gminnych jest zróżnicowane i wynosi od
kilkunastu do kilkuset pojazdów na dobę.
42
Szkielet układu drogowego gminy stanowią drogi:
-
droga krajowa:
9,0 km,
-
drogi powiatowe:
36,5 km,
-
drogi gminne:
36,7 km,
-
drogi dojazdowe do pól (sołeckie): 77,1 km.
Tab. 22 Wykaz dróg gminnych na terenie Gminy Biała
Lp. Nr drogi
1.
2.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
371002
371003
371004
371005
371006
371007
371008
371009
371012
371013
371014
b. nr
b. nr
b. nr
b. nr
b. nr
b. nr
b. nr
b. nr
Nazwa drogi
Długość
w km
3.
4.
Naramice – Śmiecheń
Naramice - Wiktorówek
Rososz – Wyglądacze - Ryś
Rososz - Świątkowice
Wiktorów - Rososz
Zabłocie – Góry Świątkowskie
Biała Parcela III - Łagiewniki
Chorobel - Janowiec
Młynisko – Huby - Brzoza
Huby – Dębina - Przychody
Biała Klapka - Kopydłów
Biała Rządowa – Dziadownia
Brzoza - Kącik
Biała Rządowa – Biała Parcela II
Łyskornia – Żurawin - Walichnowy
Naramice - Zabłocie
Młynisko - Pieńki
Naramice – Kule – Madej
Biała Druga - Jochanka
RAZEM
2,5
1,2
2,1
1,2
1,6
2,0
3,0
1,9
2,3
1,6
1,7
1,2
1,5
2,4
1,3
1,5
2,0
3,0
2,7
36,7
Tab. 23 Wykaz dróg powiatowych na terenie Gminy Biała
Lp. Nr drogi
1.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
2.
Nazwa drogi
3.
37406
37407
37408
37409
37445
37446
37447
37448
37450
Naramice – Rososz – do dr. 404
Walichnowy/gr. Gminy/-Platoń
Naramice – Biała I
Wiktorów – Biała Parcela – dr. Nr 8
Gr. Gm. Czastary – Biała Kopiec
Łyskornia – Młynisko
Janowiec – Brzoza – Biała II
Parcice – Wieluń
Gr. Gm. – Skomlin
RAZEM
Długość odcinka
drogi w km
4.
0+000
1+500
0+000
0+000
3+500
0+000
0+000
13+284
2+700
5.
4+050
8+340
2+060
3+230
8+482
3+128
6+390
17+984
3+900
Długość
w km
6.
4,0
6,8
2,1
3,2
5,0
3,1
6,4
4,7
1,2
36,50
Źródło: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Biała, 1999 r.
43
Wszystkie drogi powiatowe przebiegające przez teren gminy Biała są wyasfaltowane.
Dzięki wnioskowaniu do funduszy przedakcesyjnych, ZPORR-u oraz przy użyciu
własnych środków gminie udało się do chwili obecnej wyasfaltować 7,45 km dróg gminnych.
29,25 km dróg gminnych jest utwardzone tłuczniem granitowym bądź innymi kruszywami,
1,2 km dróg gminnych pozostaje nieutwardzona.
Ok. 85 % dróg gminnych jest odwodniona za pomocą rowów odwadniających.
Stan oświetlenia dróg jest oceniany przez władze gminy jak i przez jej mieszkańców
jako dobry, natomiast stan oświetlenia w poszczególnych miejscowościach – jako bardzo
dobry. W ubiegłym roku zakończono wymianę opraw rtęciowych na energooszczędne oprawy
sodowe. Miejscowości w gminie Biała oświetlone są codziennie od zmierzchu do świtu.
Oświetlenie jest włączane i wyłączane poprzez sterujące zegary astronomiczne.
Komunikacja publiczna funkcjonuje w oparciu o linie PKS. Miejscowość Biała
posiada połączenia autobusowe z Wieluniem, Sieradzem, Bełchatowem, Łodzią, Ostrowem
Wielkopolskim, Wrocławiem, Częstochową, Wieruszowem, Lututowem, Czajkowem. W
mniejszych miejscowościach sieć przystanków PKS jest dobra bądź zadowalająca oraz pozwala
na dojazd do większych węzłów komunikacyjnych: Białej lub Wielunia.
Układ linii autobusowych oraz indywidualna komunikacja samochodowa stanowią
podstawowe systemy transportowe przewozów pasażerskich w gminie.
Transport kolejowy.
Przez teren Gminy Biała przebiega linia kolejowa PKP relacji Herby - Oleśnica. Stacja
kolejowa mieści się w Białej – Kopiec. Rozkład jazdy obejmuje 4 pociągi osobowe dziennie,
które umożliwiają połączenie z Poznaniem, Częstochową i Katowicami. Linia kolejowa
Herby – Oleśnica jest używana również w transporcie towarowym. Przez stację Biała –
Kopiec przejeżdżają średnio dwa składy towarowe na dobę.
Zaopatrzenie w ciepło
Na terenie gminy Biała brak jest urządzeń centralnego zaopatrzenia w ciepło.
Najpopularniejszą formą ogrzewania są indywidualne kotłownie węglowe (blisko 100%
gospodarstw domowych). Taka forma zaopatrzenia w ciepło jest wykorzystywana również w
większości obiektów użyteczności publicznej. Jedynie w budynku Szkoły Podstawowej w
Białej funkcjonuje ekologiczna kotłownia olejowa. Kotłownie olejowe i gazowe (na gaz
płynny) funkcjonują również od niedawna w gospodarstwach domowych – łącznie 15
44
olejowych i 5 na gaz płynny.
Pewien postęp w modernizacji źródeł ciepła nie zmienia jednak faktu, że około 1500
obiektów (zwłaszcza mieszkalnych) posiada kotłownie opalane węglem.
Zaopatrzenie w wodę
System zaopatrzenia mieszkańców gminy Biała w wodę do celów komunalnych opiera
się na dwóch stacjach uzdatniania wody (Naramice, Poręby). Otwory studzienne przy SUW
ujmują wody podziemne z utworów jurajskich i czwartorzędowych. Ujmowana woda przed
wysłaniem jej do sieci wodociągowej wymaga uzdatniania poprzez odżelazianie i
odmanganianie. Sieć wodociągowa wykonana jest z rur PVC i PE. Stan techniczny sieci
wodociągowej określany jest jako dobry.
Stacje wodociągowe: Poręby i Naramice zaspokajają potrzeby gminy Biała. W roku
2007 wykonano dodatkową studnię głębinową w Naramicach. Bolączką jest jednak brak
awaryjnego ujęcia wody w Porębach.
Łączna wydajność otworów studziennych wynosi 159,2 m3/h, w tym:
– ujęcie Naramice - 108,3 m3/h,
– ujęcie Poręby
- 50,9 m3/h.
Woda z ujęć głębinowych jest regularnie badana przez Powiatową Stację Sanitarno –
Epidemiologiczną w Wieluniu.
Długość czynnej sieci wodociągowej na terenie gminy wynosi 87,6 km (dane na rok
2006). Średnie jednostkowe zużycie wody na mieszkańca gminy korzystającego z wodociągu
wynosi 70,8 l/Md (w tym woda na potrzeby gospodarcze).
Z analizy stanu istniejącego wynika, że 98,79 % mieszkań w Gminie Biała jest
wyposażone w sieć wodociągową. W miejscowościach Biała Rządowa, Radomina, Łyskornia
oraz Naramice znajdują się pojedyncze enklawy, które stanowią 1,21 % nie zwodociągowania
gminy. Do sieci wodociągowej podłączonych jest ok. 95,5 % mieszkańców Gminy Biała
(1310 umów na dostarczanie wody). Właścicielem i administratorem sieci wodociągowej jest
Urząd Gminy Biała. Na lata 2008 – 2009 planowana jest rozbudowa sieci wodociągowej o
kolejne 3 km, w tym wykonanie 10 szt. przyłączy wodociągowych. W latach 2010 – 2013
planowany jest odwiert awaryjnej studni głębinowej w Porębach wraz z modernizacją stacji
uzdatniania wody.
45
Telekomunikacja
Na terenie Gminy Biała znajduje się centrala telefoniczna TP S.A. o pojemności 888
numerów. Obecnie zainstalowanych jest około 700 abonentów. W obecnej chwili rezerwa
przyłączy do centrali telefonicznej jest zadowalająca. Trwają prace mające na celu połączenie
centrali TP w Białej z centralą TP w Wieluniu linią światłowodową, co umożliwi
mieszkańcom gminy korzystanie z usług min. szerokopasmowego internetu. Zakończenie
wspomnianej inwestycji planowane jest na koniec trzeciego kwartału 2007 r.
Rozwijająca się w ostatnich latach komputeryzacja oraz obserwowany wzrost
„świadomości informatycznej” społeczeństwa gminy, w zderzeniu z usługami dostępu do
internetu oferowanymi przez TP S.A. (dial-up) – spowodowały, że w chwili obecnej na terenie
gminy działają dwie firmy oferujące dostęp do internetu za pomocą technologii
bezprzewodowych.
Dostępność i cena usług oferowanych przez operatorów telefonii komórkowych
sprawiają, że na terenie gminy Biała od kilku lat obserwuje się migracje abonentów TP S.A.
do operatorów GSM.
Na terenie gminy nie ma nadajników telefonii komórkowej lecz indywidualne
obserwacje i relacje mieszkańców wskazują, że w każdej części gminy jest pokrycie
wszystkich operatorów GSM.
Zaopatrzenie w energię elektryczną
Gmina jest w całości zelektryfikowana. Przez jej teren przebiegają linie: 110 kV
Wieluń – Wieruszów (w całości zmodernizowana w 2005 r.), średniego napięcia zasilające
bezpośrednio stacje transformatorowe oraz niskiego napięcia zasilające odbiorców.
Zlokalizowanych jest 55 stacji ZEŁ-T oraz kilkanaście stacji abonenckich.
Na terenie gminy nie występują problemy związane z zaopatrzeniem w energię
elektryczną.
W gminie występują pojedyncze zastosowania urządzeń do produkcji energii ze
źródeł odnawialnych - wiatrak będący własnością prywatną, usytuowany w miejscowości
Łyskornia.
46
Zaopatrzenie gminy w gaz
Na terenie gminy brak jest gazyfikacji przewodowej. Zabezpieczenie potrzeb gazowych
pokrywane jest z butli gazowych na gaz propan - butan.
W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Gminy Biała określono tereny
przebiegu gazociągu przesyłowego wysokiego ciśnienia relacji Bąków - Wieluń - Działoszyn.
Projektowany jest przebieg gazociągu przesyłowego wraz z odgałęzieniem i stacją
redukcyjną w Kopydłowie.
Zaopatrzenie w paliwa stałe i płynne
Na
terenie
gminy
funkcjonują
dwie
stacje
benzynowe
zlokalizowane
w miejscowościach Radomina i Biała – Parcela oraz stacje tankowania gazem płynnym
w Radominie (2 stacje) i Białej – Parceli (1 stacja).
Dystrybucja stałych materiałów opałowych prowadzona jest przez firmy prywatne.
Kanalizacja
Aktualnie w gminie Biała gospodarka ściekowa nie jest uregulowana. Brak jest
systemu kanalizacyjnego odprowadzającego ścieki do zbiorczej oczyszczalni ścieków.
Podstawą obecnie funkcjonującej gospodarki ściekowej są zbiorniki bezodpływowe, tzw.
szamba.
W gminie Biała 100% wytwarzanych ścieków przez mieszkańców gospodarstw
rolnych powinno być zbierane w zbiornikach przydomowych (szambach) i wywożone do
oczyszczalni ścieków zlokalizowanych w gminach sąsiednich. Na terenie gminy część
gospodarstw prawdopodobnie jednak nie posiada szamb, a ścieki bytowe odprowadzane są
bezpośrednio do ziemi (wylewane na pola) lub wód powierzchniowych. W chwili obecnej np.
wody rzeki Pyszna pozostają silnie zanieczyszczone, przekroczone są główne wskaźniki
jakości sanitarnej, co potwierdza praktyki mieszkańców (odprowadzanie ścieków bytowych
do wód powierzchniowych). Istnieje również prawdopodobieństwo, że szamba mają
ograniczoną szczelność – na ogół przepuszczalne (nie wybetonowane dna).
W warunkach wiejskich częstym przypadkiem jest także podłączanie domostw do
zbiorników gospodarskich gromadzących gnojówkę. W następstwie takiego postępowania
ścieki bytowe ze zbiorników gospodarskich są wywożone na pola i tam rozlewane w
charakterze nawozu. Ścieki nie oczyszczone trafiają w ten sposób bezpośrednio do ziemi w
obszarach użytków rolnych.
47
W gminie Biała funkcjonują trzy obiekty służące oczyszczaniu ścieków. Są to lokalne
oczyszczanie zlokalizowane przy szkołach podstawowych w Białej, Naramicach oraz lokalna
oczyszczalnia ścieków dla zespołu budynków mieszkalnych byłego PGR-u w Kopydłowie.
Sieci kanalizacyjne doprowadzające ścieki do ww. oczyszczalni wykonane są w
całości z rur PVC. Dobowo dostarczają oczyszczalniom ładunki ścieków praktycznie równe
średnim dobowym przepustowościom nominalnym oczyszczalni. Nie ma więc możliwości
podłączenia kolejnych użytkowników do któregokolwiek obiektu oczyszczającego ścieki.
Całkowita długość kanalizacji deszczowej wynosi 3 km. Jest ona zlokalizowana w
Białej i przebiega w ciągu drogi krajowej Nr 8. Wody prowadzone przez kanalizację
deszczową są bezpośrednio odprowadzane do rowu melioracyjnego.
Sytuacja w zakresie prowadzonej gospodarki ściekowej na terenie gminy Biała
wymaga systemowego uregulowania. Podstawą poprawy istniejącego stanu jest podjęcie
inwestycji budowy gminnej oczyszczalni ścieków i sieci kanalizacyjnej w pierwszej
kolejności dla najbardziej skoncentrowanych jednostek administracyjnych.
Oczyszczalnia ścieków
Pomimo iż w gminie Biała brak jest kompleksowego rozwiązania problemu
gospodarki ściekowej, na jej terenie znajdują się trzy funkcjonujące obiekty służące
oczyszczaniu ścieków. Są to dwie biologiczne oczyszczalnie ścieków mieszczące się przy
szkołach podstawowych w Białej i Naramicach oraz lokalna mechaniczno – biologiczna
oczyszczalnia ścieków w Kopydłowie odbierająca ścieki bytowe z zespołu budynków
mieszkalnych byłego PGR-u.
Oczyszczalnia przy Szkole Podstawowej w Białej obsługuje ok 515 osób (uczniowie +
pracownicy szkoły). Średnia dobowa przepustowość nominalna oczyszczalni (12,7 m 3/d) nie
pozwala na podłączenie większej liczby użytkowników. Odbiornikiem oczyszczonych
ścieków jest przebiegający ok 250 m od budynku szkoły rów melioracyjny. Proces
oczyszczania ścieków realizowany jest trójstopniowo, dodatkowo ścieki ze stołówki szkolnej
podawane są przez odtłuszczownik.
Oczyszczalnia przy Szkole Podstawowej w Naramicach obsługuje ok 122 osób
(uczniowie + pracownicy szkoły), jest zlokalizowana na terenie szkoły, a średnia dobowa
nominalna przepustowość oczyszczalni - 7 m3/d oraz rozproszenie zabudowań prywatnych
wokół niej, nie pozwalają na podłączenie większej liczby użytkowników. Proces oczyszczania
ścieków realizowany jest trójstopniowo. Odbiornikiem oczyszczonych ścieków jest staw
przepływowy zlokalizowany na działce znajdującej się nieopodal szkoły.
48
Oczyszczalnia ścieków w Kopydłowie to lokalna oczyszczalnia dla zespołu budynków
mieszkalnych byłego PGR-u we wsi Kopydłów. Obsługuje ona ok. 95 mieszkańców. Ścieki z
budynków doprowadzane są grawitacyjnie dwoma oddzielnymi kolektorami (wynika to ze
specyfiki zabudowy). Ze względu na fakt iż oczyszczalnia ta projektowana była dla potrzeb
mieszkańców byłego PGR-u, nie ma możliwości przyjęcia większej ilości ścieków. Średnia
dobowa przepustowość nominalna oczyszczalni to 7,92
m3/d. Oczyszczalnia ścieków
zlokalizowana jest w odległości ok. 60 m od rzeki Pyszna, która jest w tym przypadku
odbiornikiem ścieków oczyszczonych.
We wrześniu 2006 r. został opracowany dokument pn. „Program funkcjonalno –
użytkowy koncepcji neutralizacji ścieków w gminie Biała”. Celem opracowania jest
przedstawienie planu gospodarki ściekowej dla poszczególnych miejscowości i jednostek
osadniczych w gminie z podziałem na poszczególne zlewnie. Stanowi podstawę do
wyznaczenia granicy i obszaru aglomeracji oraz ustalenia planowanych kosztów prac
projektowych i robót budowlanych. W programie przewidziano min. sposób neutralizacji
ścieków oraz zaproponowano kompleksową gospodarkę ściekami, tj.: umiejscowienie
oczyszczalni ścieków, rodzaj oczyszczalni, miejsce zrzutu oczyszczonych ścieków oraz
metody doprowadzenia ścieków do oczyszczalni.
W I połowie roku 2007 opracowany został dokument pn. „Obszar i granice
aglomeracji Biała”, który w chwili obecnej przedstawiony został do zatwierdzenia przez
Łódzki Urząd Wojewódzki.
Planowane jest złożenie wniosku do RPO WŁ w celu uzyskania dofinansowania do
budowy oczyszczalni oraz infrastruktury kanalizacji sanitarnej.
Gospodarka odpadami
Z dniem 30 września 1994 roku zakończyła się eksploatacja gminnego wysypiska
w Młynisku. W dniu 20 października 1995 roku Gmina Biała i Skomlin podpisały
porozumienie w sprawie zagospodarowania odpadów stałych oraz wspólnej eksploatacji
składowiska i wysypiska śmieci w Skomlinie. Celem porozumienia było połączenie sił i
środków gmin do rozwiązania problemu gospodarki odpadami stałymi na ich obszarach, ze
szczególnym uwzględnieniem gospodarczego wykorzystania odpadów. W dniu 24 czerwca
1998 r. do porozumienia przystąpiły jeszcze dwie gminy – Czarnożyły i Sokolniki.
Gmina Biała posiada inwentaryzację „dzikich wysypisk”. W roku 2002 zlikwidowano
kilka z nich, lecz brak jest bliższych danych, dotyczących ich aktualnej liczby. W połowie
2007 r. zlikwidowano kolejne nielegalne wysypisko śmieci, które było usytuowane na terenie
49
sołectwa Kopydłów. Gmina przygotowała program akcji, który realizowały 4 gminy każda na
swoim terenie (Biała, Czarnożyły, Sokolniki i Skomlin). Akcję przeprowadzono pod
patronatem Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi.
Podczas likwidowania dzikiego wysypiska sortowano odpady a na jego terenie umieszczona
została tablica z „odezwą" do mieszkańców i informacją o miejscu legalnego składowiska.
Odpady od właścicieli nieruchomości zbiera we własnym zakresie gmina. Mieszkańcy
gromadzą odpady w workach foliowych tj.:
- tworzywa sztuczne,
- makulatura,
- odpady bytowe,
- złom i metale.
We wszystkich miejscowościach rozstawiono kontenery metalowe i plastikowe na
szkło białe i szkło kolorowe. Aktualnie gmina posiada 90 takich pojemników o
pojemnościach 1100 l. Wszelkie odpady z terenu gminy wywożone są przez służby gminne na
składowiska w Marężach (gm. Skomlin). Wywożenie odpadów odbywa się raz w miesiącu
przy użyciu ciągnika z przyczepą a opłaty są wnoszone bezpośrednio przez wytwórców
odpadów przy zakupie worków. Ponadto w każdej miejscowości ustawione są pojemniki na
szkło białe i szkło kolorowe.
W gminie funkcjonuje system selektywnej zbiórki, w którym mieszkańcy „u źródła”
wydzielają odpady użytkowe. Ilości sprzedanych worków na śmieci oraz ilości śmieci
trafiających na składowisko odpadów pozwalają na wyciągnięcie wniosku, że system ten nie
funkcjonuje w sposób zadowalający. Zorganizowanym systemem gromadzenia i wywozu
odpadów komunalnych na terenie Gminy Biała objętych jest około 60% mieszkańców.
Odpady segregowane są odbierane z 815 budynków i od 14 podmiotów gospodarczych ( wg
sprawozdania GUS M-09). Odpady gromadzone są w workach o pojemności 120 litrów i
przeznaczone na : plastik, metale, papier oraz odpady zmieszane (nie segregowane). W roku
2003 wydano 640 takich worków, w roku 2004 – 900, w roku 2005 – 828 a w roku 2006 –
754. Odpady odbierane są od mieszkańców przez Urząd Gminy oraz dwie firmy zewnętrzne:
„EKO-REGION” Bełchatów oraz P.H.U. „JUKO” Piotrków Trybunalski. W 2006 r. Urząd
Gminy Biała odebrał 39,63 Mg odpadów, „EKO-REGION” Bełchatów 57,45 Mg. Nie znana
jest jeszcze masa odpadów odbieranych z terenu gminy przez P.H.U. „JUKO” Piotrków
Trybunalski, gdyż pozwolenie wydane dla tej firmy obowiązuje dopiero od 1 kwietnia 2007 r.
Odpady niebezpieczne powstające na terenie gminy (np. wyroby azbestowe, zużyte
oleje silnikowe itd.) są odbierane przez firmy dopuszczone do tego zadania przez Starostwo
50
Powiatowe w Wieluniu. Firmy te mają prawo działania na terenie całego powiatu
wieluńskiego, naturalnie obsługują więc gminę Biała.
WŁASNOŚĆ NIERUCHOMOŚCI
Ogółem powierzchnia Gminy Biała wynosi 75 km2
Tab. 24 Użytkowanie gruntów w gospodarstwach rolnych
Rodzaje gruntów
Powierzchnia Udział w ogólnej
ogółem [ha]
pow. (%)
Powierzchnia
ogółem
Użytki rolne
Grunty orne
Sady
W tym:
Łąki
Pastwiska
Lasy i grunty leśne
Pozostałe grunty
7155
100
6768
5954
64
620
130
105
282
94,59
87,97
0,95
9,16
1,92
1,47
3,94
Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań oraz Powszechnego
Spisu Rolnego z roku 2002 na terenie Gminy Biała znajduje się 1275 budynków w tym 1230
mieszkalnych, stanowiących własność:
- osób fizycznych
:
1214
- spółdzielni mieszkaniowych
:
-
- gminy
:
2
- Skarbu Państwa
:
1
- zakładów pracy
:
1
- pozostałych podmiotów
:
6
- wspólną
:
6
Ponadto na terenie gminy znajduje się 41 budynków mieszkalno-inwentarskich i mieszkalnogospodarskich oraz 4 innego przeznaczenia.
Na terenie Gminy Biała znajduje się 1349 mieszkań, z których zamieszkałych jest
1326. Stanowią one własność:
- osób fizycznych
:
1327
- spółdzielni mieszkaniowych
:
-
- gminy
:
4
- skarbu państwa
:
4
51
- zakładów pracy
:
2
- pozostałych podmiotów
:
12
Brak jest kanalizacji sanitarnej oraz komunalnej oczyszczalni ścieków na terenie
gminy. Nieuregulowana gospodarka ściekami ma negatywny wpływ na stan czystości wód i
gleb na terenie gminy.
Problemem jest zły stan techniczny dróg gminnych oraz brak infrastruktury
towarzyszącej (parkingów, ciągów pieszo – rowerowych itd.). Brak jest ścieżek rowerowych.
Brak jest również stałego dostępu do internetu na terenie gminy. Brak jest centralnego
zaopatrzenia w ciepło i wykorzystywania kotłowni węglowych do celów energetycznych.
Brak jest na terenie gminy sieci gazociągowej. Mało popularny wśród mieszkańców gminy
jest temat stosowania ekologicznych źródeł pozyskiwania energii.
Inwestycje te, poza podniesieniem standardów bytowych mieszkańców mają
znaczenie dla przyciągnięcia na teren gminy potencjalnych inwestorów.
52
6. GOSPODARKA
Gmina Biała zaliczana jest do gmin o silnej funkcji rolniczej. Niewielkie miejscowości
zlokalizowane na jej terenie, nie są w stanie stworzyć jednego, silnego ośrodka
koncentrującego wszelkie funkcje usługowo – gospodarcze służące całej jednostce
administracyjnej. Usługi lokalizowane są więc w każdej z miejscowości w nielicznym
stopniu. Największym skupiskiem ludności jest niewątpliwie miejscowość Biała Rządowa, a
co za tym idzie zlokalizowanych jest w niej także najwięcej usług. Jednakże trudno jest
mówić tu o jej roli ośrodka centralnego ze względu na jej stosunkowo niewielkie rozmiary.
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA
Tab. 25 Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w ewidencji podmiotów
gospodarczych w Urzędzie Gminy Biała
Gmina Biała
Liczba przedsiębiorców
prowadzących działalność
gospodarczą
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
31.07.200
7
163
175
176
196
197
180
177
184
188
Główni pracodawcy na terenie gminy Biała należą do sektora prywatnego. Są to
zakłady działające w branży remontowo – budowlanej, handlowej, gastronomicznej
i transportowej oraz gospodarstwa sadownicze i ogrodnicze.
Przedsiębiorstwa zarejestrowane na terenie gminy zatrudniają średnio od kilku do
kilkunastu osób. Do największych pracodawców należą: Andrzej Blabuś oraz Mariusz
Pawlak, którzy prowadzą Szkółki Drzew Ozdobnych, firma MEBLOMIX – Zdzisław Żuraw
(firma meblarska), Zakład Cukierniczy ROMAR, Hurtownia Napojów DRACO, Restauracje
SKORPION i SŁONECZKO, Bank Spółdzielczy w Białej oraz Gospodarstwa specjalistyczne
Ryszard Słaby, Tadeusz Pagacz, Janusz Jeziorski.
Drugim pod względem ilości zatrudnianych osób na terenie Gminy Biała jest sektor
publiczny. Tutaj, podobnie jak w sektorze prywatnym średnie zatrudnienie waha się od kilku
do kilkunastu osób. Największym pracodawcą w tym sektorze jest Gmina Biała oraz podległe
jej jednostki działające w dziedzinach edukacji, ochrony zdrowia oraz pomocy publicznej.
Nie ma na terenie gminy dużych podmiotów o charakterze produkcyjnym. Brak jest
również sklepów wielkopowierzchniowych. Funkcjonują podmioty gospodarcze, oferujące
usługi o charakterze komercyjnym w tym jednostki handlu detalicznego (m. in. 26 sklepów
spożywczo-przemysłowych) oraz osoby fizyczne prowadzące własną działalność.
Analizując rozmieszczenie podmiotów gospodarczych na terenie gminy można
dopatrzyć się zależności, iż największa liczba podmiotów gospodarczych koncentruje się w
53
miejscowości gminnej (restauracje, sklepy spożywcze, hurtownie, zakłady produkcyjno –
handlowe) wzdłuż drogi krajowej Nr 8.
Gospodarcza, pozarolnicza aktywność mieszkańców gminy realizowana jest głównie w
najprostszej formule podmiotów nie posiadających osobowości prawnej.
Zdecydowaną większość podmiotów stanowią firmy małe zatrudniające 1 – 20 osób. Taka
struktura świadczy o dużym rozdrobnieniu podmiotów.
Przebiegająca przez teren gminy droga Nr 8, położenie w widłach dróg krajowych Nr
14 i 45, przebiegająca przez teren gminy linia kolejowa relacji Herby – Oleśnica sprawiają, że
gmina Biała jest inwestycyjnie atrakcyjna dla wielu branż, zaś rolniczy charakter pretenduje
ją jako miejsce inwestycji dla przemysłu rolno – spożywczego.
Liczba podmiotów gospodarczych działających w gminie wzrasta od 1999 roku.
W 2003 r. odnotowano jak dotąd największą liczbę zarejestrowanych podmiotów
gospodarczych (197) - wzrost o 15,98 % w stosunku do 1999 roku. W roku 2005 liczba ta
pomniejszyła się do 177 podmiotów. W ostatnich dwóch latach obserwuje się nieznaczny
wzrost liczby podmiotów gospodarczych (188 – stan na 31 lipca 2007 r.).
Tab. 26 Dynamika rozwoju prywatnych podmiotów gospodarczych
Rok
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
31.07.2007
Ilość podmiotów
nowopowstałych
31
32
40
29
20
31
35
36
13
Ilość podmiotów
zlikwidowanych
28
20
39
9
19
48
38
29
9
Ilość podmiotów
(ogółem)
163
175
176
196
197
180
177
184
188
ROLNICTWO
Rolniczy charakter gminy wynika z dobrego wskaźnika bonitacji gleby oraz sposobu
uprawy i nawożenia, który stosowany jest na obszarze gminy. Gleby gminy charakteryzują się
dobrą kulturą rolną, stanowiąc kompleksy przydatne zarówno do produkcji roślinnej jak i
hodowli. Gmina Biała wykorzystuje w sposób optymalny uwarunkowania przyrodnicze
i fizjologiczne dla prowadzenia wysokotowarowej gospodarki rolnej.
Najkorzystniejsze warunki do upraw rolniczych znajdują się w środkowej części
gminy. Na jej krańcach: południowym i północnym obserwuje się spadek klas bonitacyjnych.
Produkcyjny obszar rolniczy gminy Biała zajmuje 6768 ha (grunty pod uprawy rolne +
sady + łąki + pastwiska), tj. 94,59 % powierzchni gminy.
54
W Gminie Biała dominują gospodarstwa małe o powierzchni do 7 ha, które stanowią
84 % wszystkich gospodarstw. Średnia wielkość gospodarstwa zgodnie z powszechnym
spisem rolnym przeprowadzonym w 2002r wynosi 7,45ha, strukturę jednostkową przedstawia
poniższa tabela:
Tab. 27 Struktura wielkości gospodarstw na terenie Gminy Biała
Wielko
ść gosp.
rolnego
(w ha)
0–1
1–5
5 – 10
pow. 10
Razem
2002 r.
szt.
97
361
323
168
949
%
10,22
38,04
34,04
17,70
100
2003 r.
szt.
94
361
323
168
946
2004 r.
%
9,94
38,16
34,14
17,76
100
szt.
90
350
325
176
941
2005 r.
%
9,56
37,20
34,54
18,70
100
szt.
90
346
325
178
939
2006 r.
%
9,59
36,85
34,61
18,95
100
szt.
88
346
322
178
934
%
9,42
37,05
34,48
19,05
100
Tab. 28 Struktura zasiewów na terenie Gminy Biała
Uprawy
Żyto
pszenica ozima
pszenica jara
Jęczmień ozimy
Jęczmień jary
Owies
pszenżyto ozime
pszenżyto jare
owies, jęczmień i inne
zbożowe mieszanki
ziemniaki
strączkowe jadalne
(groch, fasola i inne)
buraki cukrowe (bez
wysadków)
okopowe pastewne (bez
wysadków)
peluszka, wyka, bobik,
łubin, mieszanki
koniczyna, lucerna
Warzywa gruntowe
Truskawki
Pozostałe uprawy
Razem
Powierzchnia
zasiewów
w ha
Wielkość
w%
901
777
75
56
193
85
222
11
233
17,67
15,24
1,47
1,10
3,78
1,67
4,35
0,22
4,56
1 992
7
39,06
0,14
106
2,08
46
0,90
44
0,86
86
218
5
43
5 100
1,69
4,27
0,10
0,84
100,00
Źródło: Program Ochrony Środowiska Gminy Biała, 2004 r.
55
W Gminie Biała funkcjonuje 949 gospodarstw rolnych, w przeważającej ilości są to
gospodarstwa prowadzące wyłącznie działalność rolniczą (803 gospodarstw) oraz prowadzące
działalność rolniczą i pozarolniczą (97 gospodarstw).
Hodowla na terenie gminy jest słabo rozwinięta. Obejmuje ona głównie trzodę
chlewną i bydło. W 2002 r.1 pogłowie trzody chlewnej wynosiło 5651 sztuk, w tym 646 loch,
natomiast pogłowie bydła wynosiło 2098 sztuk, w tym 1168 krów. Duży udział w hodowli ma
także hodowla drobiu, gdyż ich pogłowie wynosiło 40198, z czego 35881 stanowiły kury.
Poza wymienionymi już grupami zwierząt na terenie gminy występują także hodowle owiec
(11 szt.), kóz (111 szt.), koni (16 szt.), królików (324 szt.) oraz pozostałe w ilości 84 sztuk.
Dodatkowo w gminie zlokalizowanych jest 117 pni pszczelich.
Na terenie Gminy Biała działają 3 zlewnie mleka SDM Wieluń (Młynisko, Naramice,
Biała). Nie ma natomiast ubojni zwierząt oraz zakładów zajmujących się przetwórstwem
rolno – spożywczym. Brak jest również na terenie gminy gospodarstw agroturystycznych.
Wszystkie funkcjonujące gospodarstwa nastawione są jedynie na produkcję i handel.
Ważnym czynnikiem wpływającym na towarowość gospodarstw jest również fakt, że
95,3 % ogółu użytków rolnych skupionych jest w sektorze prywatnym.
Pomimo zachodzących zmian nadal ok. 30 % ludności całej gminy utrzymuje się z
pracy w swoich gospodarstwach rolnych (działkach rolnych).
Największą grupę stanowią osoby z wykształceniem podstawowym ukończonym
i podstawowym nieukończonym – 56,39 %, następnie z zasadniczym zawodowym – 24,86 %,
średnim – 15,32 %, a w niewielkim stopniu wyższym – 2,51 % i policealnym – 0,92 %.
W ostatnich latach obserwuje się nieznaczny wzrost poziomu życia rolników. Z
obserwacji wynika, że najlepiej w gminie radzą sobie indywidualne, wielkoobszarowe i
ukierunkowane gospodarstwa rolne. One też są głównymi beneficjentami unijnych
programów pomocowych. W gospodarstwach o mniejszych powierzchniach wiedzie sie nieco
gorzej, dlatego też rolnicy gospodarujący na takich areałach coraz częściej podejmują
dodatkową pracę zarobkową.
Gmina Biała posiadając korzystne warunki przyrodnicze, co wynika z czystego
środowiska, stwarza podstawy do rozwoju wyspecjalizowanej gałęzi rolnictwa, jaką jest
niewątpliwie produkcja tzw. „zdrowej żywności”.
1
Dane liczbowe pochodzą z opracowania Podstawowe informacje z Narodowego Spisu Ludności i Mieszkań
oraz Powszechnego Spisu Rolnego 2002 w Gminach, Gmina wiejska Biała, Województwo Łódzkie, , GUS Łódź
2003.
56
BEZROBOCIE
W gminie bezrobocie kształtuje się na wysokim poziomie.
Tab. 29 Dynamika wzrostu bezrobocia w gminie Biała w latach 2002 - 2007
Wg stanu na:
Liczba bezrobotnych:
- w tym kobiet
Z prawem do zasiłku:
- w tym kobiet
Zarejestrowani do 12
m-cy od daty ukończ.
nauki
-w tym kobiet
31.12.
2002
306
149
33
16
31.12.
2003
315
142
25
5
31.12.
2004
272
142
40
19
31.12.
2005
235
118
36
13
31.12.20
06
199
107
29
11
22
30
28
29
11
3
12
19
19
18
5
3
30.06.2007
160
88
19
7
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Wieluniu
Tab. 30 Stopa bezrobocia (%)
Wg stanu na:
Gmina
Powiat
Województwo
Kraj
31.12.
2002
12,8
18,5
18,1
31.12.
2003
31.12.
31.12. 31.12.2
2004
2005
006
Nie prowadzi się statystyki
12,5
14,0
12,7
10,0
18,5
19,6
17,9
14,8
20,0
19,1
17,6
14,9
30.06.
2007
8,4
12,6
12,4
Tab. 31 Struktura bezrobocia wg wykształcenia:
Wg stanu na:
Wyższe
Średnie zawodowe
Średnie
ogólnokształcące
Zasadnicze
Gimnazjalne i poniżej
31.12.
2002
5
70
31.12.
2003
9
73
31.12.
2004
16
76
31.12.
2005
12
54
31.12.
2006
6
52
17
17
15
15
15
129
85
126
90
88
77
90
64
74
52
30.06.
2007
3
33
16
57
51
Źródło:Powiatowy Urząd Pracy w Wieluniu
Tab. 32 Struktura bezrobocia wg wieku:
Wg stanu na:
15 – 17
18 – 24
25 – 34
35 – 44
45 – 54
55 – 59
60 i powyżej
31.12.
2002
0
152
73
35
40
6
0
31.12.
2003
0
159
65
41
43
7
0
31.12.
2004
0
124
72
28
39
7
2
31.12.
2005
0
95
66
26
37
11
0
31.12.
2006
0
67
62
23
38
8
1
30.06.
2007
0
47
54
18
31
8
2
57
Tab. 29 Struktura bezrobocia wg stażu pracy:
Wg stanu na:
do 1
1–5
5 – 10
10 – 20
20 – 30
30 i powyżej
bez stażu
31.12.
2002
34
101
34
28
27
1
81
31.12.
2003
36
92
39
35
20
2
91
31.12.
2004
30
72
40
23
21
1
85
31.12.
2005
33
52
40
24
19
2
65
31.12.
2006
35
46
26
22
19
4
47
30.06.
2007
26
35
19
20
11
6
43
Z powyższych tabel jednoznacznie wynika, że sytuacja na rynku pracy w gminie Biała
ulega systematycznej poprawie z roku na rok. Załamanie wzrostowych statystyk bezrobocia
daje się zaobserwować juz w roku 2004 – roku akcesji Rzeczpospolitej Polskiej do struktur
Unii Europejskiej. Od roku 2004 obserwuje się tendencje spadkowe we wszystkich
praktycznie statystykach dotyczących bezrobocia. Wydaje się jednak, że tendencje te (w
odniesieniu do gminy Biała) spowodowane są jedynie zewnętrznymi czynnikami (np.
otwarcie rynków pracy dla Polaków przez niektóre kraje Unii Europejskiej). Jest to
szczególnie widoczne przy porównaniu statystyk dotyczących bezrobocia z tabelą nr 25
(liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w ewidencji podmiotów gospodarczych
w U.G. Biała).
Brak jest na terenie gminy instytucji pobudzających przedsiębiorczość mieszkańców
oraz instytucji wsparcia biznesu i instrumentów wsparcia przedsiębiorczości.
Problemem jest brak zainteresowania osób związanych z rolnictwem reorientacją
zawodową czy prowadzeniem własnej działalności gospodarczej.
Problemem jest również niekorzystna struktura gospodarki na terenie gminy (duży
udział mało wydajnego rolnictwa w stosunku do innych gałęzi: usług, handlu, produkcji).
58
III. Analiza problemów.
1. Położenie, powierzchnia, ludność:
–
niekorzystne położenie gminy – duże odległości od Łodzi, Katowic czy Wrocławia,
portów lotniczych czy autostrad.
2. Środowisko przyrodnicze:
–
zanieczyszczenie wód powierzchniowych i gleb ściekami komunalnymi,
–
brak kanalizacji sanitarnej,
–
bardzo niska lesistość terenu,
–
brak odpowiedniego zagospodarowania terenów zielonych typu parki wiejskie,
zieleńce,
–
brak urządzeń centralnego zaopatrzenia w ciepło,
–
mała popularność stosowania ekologicznych źródeł pozyskiwania energii,
–
zanieczyszczenia powietrza pochodzące od ruchu pojazdów (droga krajowa Nr 8)
oraz niskiej emisji - powszechne wykorzystanie kotłowni węglowych do celów
grzewczych (również w instytucjach publicznych),
–
brak
większych
zbiorników
wodnych
wykorzystywanych
do
funkcji
turystycznych.
3. Zasoby turystyczne gminy:
–
brak infrastruktury turystycznej,
–
brak bazy okołoturystycznej i noclegowej,
–
brak promocji walorów gminy,
–
brak oznaczeń szlaków kulturowych i turystycznych.
4. Sfera społeczna:
–
ujemny przyrost naturalny, starzenie się społeczności gminy,
–
niski poziom wykształcenia ludności gminy przekładający się pośrednio na stan
bezrobocia,
–
słabo wyposażone placówki oświatowe w szczególności w sprzęt komputerowy i
urządzenia do nowoczesnych metod nauczania języków obcych,
–
słabo rozwinięta infrastruktura oświatowa, w szczególności brak budynku gimnazjum
w Gminie Biała oraz infrastruktury przedszkolnej,
–
brak zaplecza lokalowego dla przeprowadzania kursów i szkoleń skierowanych do
ludności gminy oraz zajęć pozalekcyjnych dla młodzieży,
–
nieuregulowany ruch pojazdów wokół SPZPOZ w Białej-Parceli,
–
niedostatecznie rozwinięta infrastruktura sportowa na terenie gminy,
59
–
brak dostosowania budynków większości instytucji publicznych do potrzeb osób
niepełnosprawnych.
5. Infrastruktura techniczna:
–
brak komunalnej oczyszczalni ścieków w Gminie Biała,
–
zły stan techniczny dróg gminnych,
–
brak infrastruktury towarzyszącej (parkingów, ciągów pieszo-rowerowych),
–
brak stałego dostępu do Internetu,
–
niedostatecznie rozwinięta infrastruktura zaopatrzenia w wodę (urządzenia do
poboru i uzdatniania wody),
–
brak gazociągu.
6. Gospodarka:
–
brak na terenie gminy instytucji pobudzających przedsiębiorczość mieszkańców,
–
brak inicjatywy mieszkańców związanej np. z reorientacją zawodową,
–
niekorzystna struktura gospodarki na terenie gminy,
–
brak zakładów przetwórstwa rolno – spożywczego.
60
IV. ANALIZA SWOT.
SFERA
Położenie,
powierzchnia,
ludność.
Środowisko
przyrodnicze
i ekologia.
Turystyka
Sfera społeczna.
CZYNNIKI WEWNĘTRZNE
MOCNE STRONY (ATUTY)
SŁABE STRONY (WADY)
- przebiegająca przez teren gminy
- niewielka liczba mieszkańców
droga krajowa nr 8
- stosunkowo duże odległości od
ośrodków miejskich
- dobra jakość gleb, bogata kultura
- zanieczyszczenie gleb i wód ściekami
rolna
komunalnymi
- wysokie klasy bonitacyjne gleb
- niska lesistość terenu
- czyste powietrze z uwagi na brak
- brak odpowiedniego
przemysłu
zagospodarowania terenów zielonych
- występowanie parków wiejskich
typu parki wiejskie i zieleńce
z pomnikami przyrody
- niska świadomość ekologiczna
- warunki do budowy urządzeń do
mieszkańców
produkcji energii z odnawialnych
- powszechne zjawisko niskiej emisji
źródeł (np. energii wiatrowej)
- posiadanie przez gminę
dokumentów regulacyjnych i
planistycznych dotyczących
ochrony środowiska
- funkcjonujący w gminie system
selektywnej zbiórki odpadów
- występowanie zabytkowych
- brak infrastruktury turystycznej
kościołów znajdujących się w
- brak bazy okołoturystycznej i
rejestrze zabytków
noclegowej
- występowanie licznych zabytków - brak oferty turystycznej
znajdujących się w ewidencji
- brak większych zbiorników wodnych
zabytków oraz stanowisk
- mała powierzchnia terenów zielonych
archeologicznych
- brak promocji walorów gminy
- położenie w zasięgu
- brak oznaczeń szlaków kulturowych i
oddziaływania kultury wieluńskiej
turystycznych
- obiekty zabytkowe w rękach
prywatnych właścicieli
- brak terenów rekreacyjnych
- mała liczba imprez kulturalnych i
sportowych
- dodatnie saldo migracji
- ujemny przyrost naturalny, starzenie
- działalność Gminnego Centrum
się społeczności gminy
Informacji w Łyskorni
- spadek liczby osób w wieku
- prężna działalność GOKiS w
przedprodukcyjnym
Białej
- emigracja wykwalifikowanych
- prężna działalność SPZPOZ w
pracowników do dużych ośrodków
Białej
miejskich
- działalność jednostek OSP oraz
- niski poziom wykształcenia ludności
organizacji sportowych i zespołów
gminy przekładający się pośrednio na
muzycznych
stan bezrobocia
- słabo rozwinięta infrastruktura
oświatowa, brak budynku gimnazjum
w gminie Biała
61
SFERA
Sfera społeczna
- słabo rozwinięta infrastruktura
c.d.
edukacji przedszkolnej
- niedoposażone placówki oświatowe
- brak zaplecza lokalowego dla
przeprowadzania kursów i szkoleń
skierowanych do ludności gminy oraz
zajęć pozalekcyjnych dla młodzieży
- nieuregulowany ruch pojazdów
wokół SPZPOZ w Białej- Parceli
- niedostatecznie rozwinięta
infrastruktura sportowa i rekreacyjna
na terenie gminy
Zagospodarowanie - bliski 100% poziom
- brak komunalnej oczyszczalni
przestrzenne.
zwodociągowania gminy
ścieków w gminie Biała
- 100% zaopatrzenie gminy w
- brak kanalizacji sanitarnej
energię elektryczną (z zapasem
- brak przydomowych oczyszczalni
mocy)
ścieków
- wyznaczone tereny pod
- zły stan techniczny dróg gminnych.
działalność gospodarczą
- brak infrastruktury towarzyszącej
- bardzo dobry stan oświetlenia
(parkingów, ciągów pieszogminy oparty na
rowerowych)
energooszczędnych oprawach
- brak stałego dostępu do Internetu.
sodowych
- brak urządzeń centralnego
- zadowalający stan komunikacji
zaopatrzenia w ciepło
publicznej na terenie gminy
- niedostateczne zagospodarowanie
- linia kolejowa Herby-Oleśnica
terenów zielonych
- opracowany „Program
- niedostatecznie rozwinięta
funkcjolano – użytkowy koncepcji
infrastruktura zaopatrzenia w wodę
neutralizacji ścieków w Gminie
(urządzenia do poboru i uzdatniania)
Biała”
- opracowany „Program Ochrony
Środowiska”
Gospodarka.
- duża powierzchnia użytków
- brak na terenie gminy instytucji
rolnych
pobudzających przedsiębiorczość
- korzystne warunki glebowe
mieszkańców
- baza surowcowa dla przemysłu
- brak inicjatywy mieszkańców
rolno - spożywczego
związanej np. z reorientacją zawodową
- możliwość powstawania w gminie - niekorzystna struktura gospodarki na
zakładów przetwórstwa rolno –
terenie gminy
spożywczego
- brak zakładów przetwórstwa rolno- zmieniająca się struktura
spożywczego
gospodarstw rolnych (mniejsza
- mała aktywność zawodowa kobiet
liczba małych gospodarstw)
- duże bezrobocie wśród osób młodych
- duża absorpcja środków
- brak nowoczesnej, specjalistycznej
pomocowych SAPARD oraz SPO
produkcji
przez rolników z terenu gminy (na
- brak kapitału na rozwój rolnictwa
tle gmin sąsiednich)
- brak zorganizowanych grup
producenckich wśród rolników
62
SFERA
Gospodarka.
c.d.
- niski udział gospodarstw
prowadzących działalność pozarolniczą
- mała dywersyfikacja produkcji rolnej
- rozdrobnienie gospodarstw rolnych
- słabo rozwinięta hodowla
- brak branży turystycznej na terenie
gminy
- brak alternatywnych miejsc pracy
poza rolnictwem
CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE
SZANSE
ZAGROŻENIA
- korzystne położenie gminy (przebiegająca
- migracja młodych ludzi z terenu gminy do
droga krajowa Warszawa - Wrocław)
większych miast
- niedalekie położenie od ośrodka
- proces starzenia się społeczności gminy
powiatowego (Wielunia) i ośrodka
- dominacja nierentownego rolnictwa
przemysłowego (Bełchatowa)
- położenie gminy w jednakowo dużych
- przebiegająca przez teren gminy linia
odległościach od większych miast (Łodzi,
kolejowa relacji Herby – Oleśnica (stacja
Wrocławia, Katowic)
kolejowa z bocznicą w Białej – Kopiec)
- odległe położenie od najbliższej autostrady A4
- niedalekie położenie od drogowego węzła
czy lotnisk w Łodzi, Wrocławiu, Katowicach
komunikacyjnego (Wielunia)
- brak dostępu do szerokopasmowego internetu
- możliwość powstawania w gminie zakładów - utrzymujący się wysoki poziom cen usług
przetwórstwa rolno – spożywczego
teleinformatycznych
- możliwości wykorzystywania krajowych i
- zagrożenie wykluczeniem cyfrowym dużej
zagranicznych instrumentów finansowych do
części społeczności gminy
rozwoju gminy
- niski poziom finansowania sfery infrastruktury
- dobrze układająca się współpraca z
społecznej przez budżet państwa, co wpływa na
sąsiednimi gminami
wzrost obciążeń finansowych gmin w tym
- rezerwy zdolności produkcyjnej w rolnictwie zakresie oraz pogorszenie się jakości
i przetwórstwie rolno spożywczym
świadczonych usług
- w miarę stabilna sytuacja gospodarcza w
- wysoki poziom bezrobocia
Polsce
- utrzymujące się zjawisko rozdrobnienia
- wzrost społecznej i ekonomicznej
gospodarstw rolnych i powolność zmian
świadomości społeczeństwa
struktury agrarnej oraz niska konkurencyjność
- wejście w wiek produkcyjny wyżu
polskiego rolnictwa w porównaniu z rolnictwem
demograficznego z lat 80-tych
innych krajów Unii Europejskiej
- rosnąca popularność ekologicznej produkcji
- niski poziom rozwoju szeroko rozumianych
rolnej
usług dla ludności
- rosnący popyt na energię odnawialną
- małe zainteresowanie pracodawców tworzeniem
(wiatrową, z upraw)
miejsc pracy (wysokie koszty)
- rosnący popyt na produkty i usługi
- pogarszający się stan środowiska naturalnego
wytwarzane na wsi
wynikający z niskiej świadomości ekologicznej
- rosnąca popularność wsi
- konkurencyjność gmin sąsiednich
- niestabilność polityczna na wszystkich
poziomach władzy
- biurokracja i utrudnienia dla przedsiębiorców w
zakładaniu i prowadzeniu działalności
63
CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE
SZANSE
ZAGROŻENIA
gospodarczej
- niestabilność prawa w zakresie prawa
gospodarczego i podatkowego (częste zmiany
przepisów)
- malejące zainteresowanie inwestorów i
pracodawców nisko wykwalifikowaną siłą
roboczą
- brak zainteresowania inwestorów terenami o
niskim poziomie uzbrojenia w infrastrukturę
techniczną
- wysokie ceny środków produkcji
- zmniejszająca się dochodowość pracy w
rolnictwie
- konkurencyjne ceny produktów importowanych
V. ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTUACJI W GMINIE.
W planie rozwoju lokalnego przyjęto do realizacji projekty i zadania polegające na
poprawie sytuacji na danym obszarze (zadania wg. hierarchii ważności):
–
rozbudowa i modernizacja infrastruktury oświatowej i sportowej,
–
poprawa stanu środowiska naturalnego (w szczególności uregulowanie i zorganizowanie
gospodarki ściekami),
–
rozwój systemu komunikacji i infrastruktury drogowej,
–
modernizacja i rozwój systemu zaopatrzenia w wodę,
–
kształtowanie przestrzeni publicznej poprzez rewitalizację, remonty itp. działania.
64
VI. LISTA WSZYSTKICH ZADAŃ PRZEZNACZONYCH DO
REALIZACJI PRZEZ GMINĘ W LATACH 2007-2013
1. Infrastruktura techniczna:
1) Budowa oczyszczalni ścieków wraz z kanalizacją sanitarną w Gminie Biała - etap I,
2) Remont dachu wraz z termomodernizacją budynku Gminnego Centrum Informacji
w Łyskorni,
3) Budowa wodociągu z przyłączami we wsi Biała Rządowa,
4) Przebudowa wodociągu w Kopydłowie (azbest),
5) Budowa awaryjnych ujęć wody dla Stacji Uzdatniania Wody w Porębach,
6) Budowa urządzeń zaopatrywania w wodę i poboru wody we wsiach:
–
Łyskornia,
–
Biała Rządowa,
–
Naramice,
7) Budowa kotłowni wraz z termomedernizacją budynku SPZPOZ w Białej – Parceli.
2. Infrastruktura społeczna:
I. Zadania do wykonania w pierwszej kolejności:
1) Budowa Gimnazjum w miejscowości Biała – Parcela, Gmina Biała,
2) Modernizacja placu przed budynkiem SPZPOZ w Białej – Parceli,
3) Rewitalizacja XIX- wiecznego podworskiego parku wiejskiego w Naramicach,
4) Przebudowa drogi gminnej Wiktorów – Rososz,
5) Przebudowa drogi gminnej Zabłocie – Góry Świątkowskie,
6) Przebudowa drogi gminnej Młynisko – Huby – Brzoza,
7) Przebudowa drogi gminnej Chorobel – Janowiec,
8) Przebudowa drogi gminnej Brzoza – Kącik,
9) Przebudowa drogi gminnej Biała Rządowa – Biała – Parcela II,
10) Przebudowa drogi gminnej Naramice – Wiktorówek,
11) Budowa podjazdów dla osób niepełnosprawnych do budynku Urzędu Gminy oraz
Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu w Białej.
65
II. Zadania drugorzędne:
1) Przebudowa obiektów sportowych na terenie Gminy Biała:
–
płyt boisk,
–
trybun,
–
pomieszczeń socjalnych,
2) Rozbudowa budynku Publicznego Przedszkola w Białej (remont pomieszczeń,
zakup wyposażenia oraz przebudowa placu zabaw,
3) Rozbudowa budynku Publicznego Przedszkola w Naramicach (remont
pomieszczeń, zakup wyposażenia oraz przebudowa placu zabaw),
4) Rozbudowa budynku Publicznego Przedszkola w Młynisku ( remont pomieszczeń,
zakup wyposażenia oraz przebudowa placu zabaw),
5) Budowa placu zabaw przy Urzędzie Gminy Biała wraz z urządzeniami skwerów
zieleni,
6) Zakup wyposażenia do pracowni języków obcych i pracowni komputerowej
w Publicznym Gimnazjum w Białej,
w Publicznym Gimnazjum w Młynisku,
w Publicznym Gimnazjum w Naramicach.
66
VII. LISTY ZADAŃ PRZEWIDZIANYCH DO REALIZACJI
W POSZCZEGÓLNYCH OKRESACH.
1. Lista zadań przewidzianych do realizacji w latach 2007 – 2015.
Lp.
1
2
3
4
Zadanie
Budowa oczyszczalni ścieków wraz
z kanalizacją sanitarną w Gminie
Biała – etap I
Budowa urządzeń zaopatrywania
w wodę i poboru wody we wsiach:
- Łyskornia,
- Biała Rządowa,
- Naramice.
Przebudowa obiektów sportowych na
terenie Gminy Biała:
- płyt boisk,
- trybun,
- pomieszczeń socjalnych.
Rozbudowa budynku Publicznego
przedszkola w Białej (remont
pomieszczeń, zakup wyposażenia oraz
przebudowa placu zabaw).
Przewidywany
okres realizacji
Szacunkowa wartość
zadania w PLN
2007 - 2015
15 000 000
2008 - 2012
300 000
2007 - 2015
400 000
2010 - 2014
200 000
RAZEM:
15 900 000
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Zadanie
Budowa Gimnazjum w miejscowości
Biała-Parcela, Gmina Biała.
Remont dachu wraz
z termomodernizacją budynku
Gminnego Centrum Informacji
w Łyskorni.
Modernizacja placu przed budynkiem
SPZPOZ w Białej – Parceli.
Rewitalizacja XIX- wiecznego
podworskiego parku wiejskiego
w Naramicach.
Przebudowa drogi gminnej Wiktorów –
Rososz.
Przebudowa drogi gminnej Zabłocie –
Góry Świątkowskie.
Przebudowa drogi gminnej Młynisko –
Huby – Brzoza.
Przebudowa drogi gminnej Chorobel –
Janowiec.
Budowa wodociągu z przyłączami we
wsi Biała Rządowa.
Przewidywany
okres realizacji
zadania w PLN
2007-2009
2 000 000
2007-2009
275 000
2007-2009
200 000
2007-2009
200 000
2007-2009
853 000
2007-2009
1 000 000
2009-2010
834 500
2009-2010
882 500
2009-2010
50 000
67
Lp.
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
Zadanie
Przebudowa wodociągu w Kopydłowie
(azbest).
Budowa awaryjnych ujęć wody dla
Stacji Uzdatniania Wody w Porębach
Budowa podjazdów dla osób
niepełnosprawnych do budynku
Urzędu Gminy oraz Gminnego Ośrodka
Kultury i Sportu w Białej.
Budowa kotłowni wraz
z termomedernizacją budynku SPZPOZ
w Białej – Parceli.
Przedszkola w Naramicach ( remont
Przedszkola w Młynisku ( remont
Budowa placu zabaw przy Urzędzie
Gminy Biała wraz z urządzeniem
skwerów zieleni.
Zakup wyposażenia do pracowni
języków obcych i pracowni
komputerowej w Publicznym
Gimnazjum w Białej.
Gimnazjum w Młynisku.
Gimnazjum w Naramicach.
Przewidywany
okres realizacji
zadania w PLN
2009-2010
70 000
2009-2010
300 000
2009-2009
100 000
2007-2009
500 000
2007-2010
200 000
2007-2010
100 000
2008-2010
500 000
2009
100 000
2009
50 000
2009
60 000
RAZEM:
8 275 000
Lp.
1
2
3
Zadanie
Przebudowa drogi gminnej Brzoza –
Kącik.
Przebudowa drogi gminnej Biała
Rządowa – Biała – Parcela II.
Przebudowa drogi gminnej Naramice
– Wiktorówek.
Przewidywany
okres realizacji
zadania w PLN
2012
500 000
2013
900 000
2011
400 000
RAZEM:
1 800 000
68
VIII. LISTA ZADAŃ WEDŁUG HIERARCHII.
I. Zadania do wykonania w pierwszej kolejności:
1. Zadanie 1: Budowa Gimnazjum w miejscowości Biała – Parcela, Gmina Biała.
2. Zadanie 2: Budowa oczyszczalni ścieków wraz z kanalizacją sanitarną w Gminie
Biała - etap I.
3. Zadanie 3: Remont dachu wraz z termomodernizacją budynku Gminnego Centrum
Informacji w Łyskorni.
4. Zadanie 4: Modernizacja placu przed budynkiem SPZPOZ w Białej – Parceli.
5. Zadanie 5: Rewitalizacja XIX - wiecznego podworskiego parku wiejskiego
w Naramicach.
6. Zadanie 6: Przebudowa drogi gminnej Wiktorów – Rososz.
7. Zadanie 7: Przebudowa drogi gminnej Zabłocie – Góry Świątkowskie.
8. Zadanie 8: Przebudowa drogi gminnej Młynisko – Huby – Brzoza.
9. Zadanie 9: Przebudowa drogi gminnej Chorobel – Janowiec.
10. Zadanie 10: Przebudowa drogi gminnej Brzoza – Kącik.
11. Zadanie 11: Przebudowa drogi gminnej Biała Rządowa – Biała – Parcela II.
12. Zadanie 12: Przebudowa drogi gminnej Naramice – Wiktorówek.
13. Zadanie 13: Budowa wodociągu z przyłączami we wsi Biała Rządowa.
14. Zadanie 14: Przebudowa wodociągu w Kopydłowie (azbest).
15. Zadanie 15: Budowa awaryjnych ujęć wody dla Stacji Uzdatniania Wody
w Porębach.
16. Zadanie 16: Budowa urządzeń zaopatrywania w wodę i poboru wody we wsiach:
–
Łyskornia,
–
Biała Rządowa,
–
Naramice.
17. Zadanie 17: Budowa podjazdów dla osób niepełnosprawnych do budynku Urzędu
Gminy oraz Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu w Białej.
18. Zadanie 18: Budowa kotłowni wraz z termomodernizacją budynku SPZPOZ w Białej
– Parceli.
II. Zadania drugorzędne:
19. Przebudowa obiektów sportowych na terenie Gminy Biała:
–
płyt boisk,
–
trybun,
–
pomieszczeń socjalnych.
69
20. Rozbudowa budynku Publicznego Przedszkola w Białej (remont pomieszczeń, zakup
wyposażenia oraz przebudowa placu zabaw.
21. Rozbudowa budynku Publicznego Przedszkola w Naramicach ( remont pomieszczeń,
zakup wyposażenia oraz przebudowa placu zabaw).
22. Rozbudowa budynku Publicznego Przedszkola w Młynisku ( remont pomieszczeń,
zakup wyposażenia oraz przebudowa placu zabaw).
23. Budowa placu zabaw przy Urzędzie Gminy Biała wraz z urządzeniami skwerów
zieleni.
24. Zakup wyposażenia do pracowni języków obcych i pracowni komputerowej
w Publicznym Gimnazjum w Białej.
w Publicznym Gimnazjum w Młynisku.
w Publicznym Gimnazjum w Naramicach.
70
IX. REALIZACJA PROJEKTÓW I ZADAŃ INWESTYCYJNYCH NA LATA 2007 – 2013
ZADANIE 1.
1 Planowane działanie
Budowa Gimnazjum w miejscowości
Biała – Parcela, Gmina Biała
Szczegóły planowanego działania
2
3 Zgodność z planem zagospodarowania
Zgodny
4 Etapy działania wraz z przewidywanym
Budowa Gimnazjum
Wyposażenie budynku
przestrzennego
czasem
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2007
5.2
Data zakończenia
2009
6.1
Produkty
Liczba wybudowanych obiektów
dydaktycznych.
Powierzchnia wybudowanych obiektów
dydaktycznych.
Liczba wybudowanych szkół.
Powierzchnia wybudowanych szkół.
6.2
Rezultaty
Liczba osób korzystających z obiektów
dydaktycznych.
infrastruktury społeczno – edukacyjnej.
6 Planowane
efekty
końcowe
7 Instytucje i podmioty uczestniczące we Urząd Gminy Biała
wdrażaniu
8 Nakłady do poniesienia w tys. zł.
2 000
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
300
9.2
Budżet państwa
200
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
1 500
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
2 000
71
ZADANIE 2.
Budowa oczyszczalni ścieków wraz
z kanalizacją sanitarną w Gminie Biała –
etap I
2
Zgodny
- Projekty techniczne oczyszczalni ścieków i
kanalizacji sanitarnej.
- Budowa oczyszczalni ścieków wraz z
kanalizacją sanitarną.
przestrzennego
czasem
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2007
5.2
Data zakończenia
2015
6.1
Produkty
Długość wybudowanej sieci kanalizacji
sanitarnej.
Liczba wybudowanych oczyszczalni ścieków.
Liczba wybudowanych przepompowni ścieków.
6.2
Rezultaty
Liczba osób korzystających z sieci kanalizacji
sanitarnej.
Długość sieci kanalizacyjnej sanitarnej na
terenie gminy.
Ilość oczyszczonych ścieków.
6 Planowane
efekty
końcowe
wdrażaniu
ok. 15 000
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
2 250
9.2
Budżet państwa
1 500
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
11 250
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
15 000
72
ZADANIE 3.
Remont dachu wraz z termomodernizacją
budynku Gminnego Centrum Informacji
w Łyskorni
2
Zgodny
Remont dachu wraz z termomodernizacją
budynku Gminnego Centrum Informacji
w Łyskorni
przestrzennego
czasem
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2007
5.2
Data zakończenia
2009
6.1
Produkty
Powierzchnia budynków poddanych
termorenowacji.
Liczba zmodernizowanych obiektów
infrastruktury społeczno-edukacyjnej.
przystosowanych dla niepełnosprawnych.
6.2
Rezultaty
Koszty utrzymania obiektów (zużycia energii
elektrycznej, cieplnej, gazu).
6 Planowane
efekty
końcowe
wdrażaniu
275
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
68,75
9.2
Budżet państwa
0
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
206,25
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
275
73
ZADANIE 4.
Modernizacja placu przed budynkiem SPZPOZ
w Białej - Parceli
2
Zgodny
przestrzennego
4 Etapy działania wraz z przewidywanym Modernizacja placu przed budynkiem SPZPOZ
czasem
w Białej - Parceli
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2007
5.2
Data zakończenia
2009
6.1
Produkty
Liczba zmodernizowanych miejsc postojowych.
Powierzchnia zmodernizowanych obiektów
infrastruktury towarzyszącej przy ośrodkach
zdrowia.
6.2
Rezultaty
Liczba osób niepełnosprawnych korzystających
korzystających z obiektów infrastruktury
społecznej i ochrony zdrowia.
6 Planowane
efekty
końcowe
wdrażaniu
200
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
50
9.2
Budżet państwa
0
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
150
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
200
74
ZADANIE 5.
Rewitalizacja XIX – wiecznego podworskiego
parku wiejskiego w Naramicach.
2
Zgodny
Rewitalizacja XIX – wiecznego podworskiego
parki wiejskiego w Naramicach.
przestrzennego
czasem
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2007
5.2
Data zakończenia
2009
6.1
Produkty
Liczba obiektów zabytkowych zaadoptowanych
na cele kulturalne i turystyczne.
Powierzchnia zmodernizowanych obiektów
infrastruktury turystycznej.
Powierzchnia terenów zagospodarowanych na
cele turystyczne i kulturalne.
6.2
Rezultaty
Liczba uczestników imprez/ wydarzeń
kulturalnych w obiektach zabytkowych i
infrastruktury kulturalnej.
Liczba zorganizowanych imprez/ wydarzeń
kulturalnych w obiektach infrastruktury
kulturalnej.
6 Planowane
efekty
końcowe
wdrażaniu
200
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
50
9.2
Budżet państwa
0
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
150
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
200
75
ZADANIE 6.
Przebudowa drogi gminnej Wiktorów – Rososz
2
Zgodny
przestrzennego
4 Etapy działania wraz z przewidywanym Przebudowa drogi gminnej Wiktorów – Rososz
czasem
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2007
5.2
Data zakończenia
2009
6.1
Produkty
Długość wybudowanej drogi.
Liczba zmodernizowanych skrzyżowań.
Liczba wybudowanych innych obiektów
infrastruktury drogowej.
6.2
Rezultaty
Średni czas przejazdu między dwoma
punktami sieci.
Natężenie ruchu na drodze.
6 Planowane
efekty
końcowe
wdrażaniu
853
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
127,95
9.2
Budżet państwa
85,3
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
639,75
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
853
76
ZADANIE 7.
Przebudowa drogi gminnej Zabłocie – Góry
Świątkowskie.
2
Zgodny
Projekt techniczny przebudowy drogi gminnej
Zabłocie – Góry Świątkowskie.
Przebudowa drogi gminnej Zabłocie – Góry
Świątkowskie.
przestrzennego
czasem
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2007
5.2
Data zakończenia
2009
6.1
Produkty
6.2
Rezultaty
punktami sieci.
6 Planowane
efekty
końcowe
wdrażaniu
1000
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
150
9.2
Budżet państwa
100
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
750
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
1000
77
ZADANIE 8.
Przebudowa drogi gminnej
2
Zgodny
przestrzennego
czasem
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2009
5.2
Data zakończenia
2010
6.1
Produkty
6.2
Rezultaty
punktami sieci.
6 Planowane
efekty
końcowe
wdrażaniu
834,5
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
125,175
9.2
Budżet państwa
83,45
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
625,875
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
834,5
78
ZADANIE 9.
Chorobel - Janowiec
2
Zgodny
Chorobel - Janowiec
przestrzennego
czasem
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2009
5.2
Data zakończenia
2010
6.1
Produkty
6.2
Rezultaty
punktami sieci.
6 Planowane
efekty
końcowe
wdrażaniu
882,5
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
132,375
9.2
Budżet państwa
88,25
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
661,875
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
882,5
79
ZADANIE 10.
Brzoza - Kącik
2
Zgodny
Brzoza - Kącik
przestrzennego
czasem
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2012
5.2
Data zakończenia
2012
6.1
Produkty
6.2
Rezultaty
punktami sieci.
6 Planowane
efekty
końcowe
wdrażaniu
500
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
75
9.2
Budżet państwa
50
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
375
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
500
80
ZADANIE 11.
Biała Rządowa – Biała-Parcela II
2
Zgodny
Biała Rządowa – Biała-Parcela II
przestrzennego
czasem
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2013
5.2
Data zakończenia
2013
6.1
Produkty
6.2
Rezultaty
punktami sieci.
6 Planowane
efekty
końcowe
wdrażaniu
900
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
135
9.2
Budżet państwa
90
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
675
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
900
81
ZADANIE 12.
2
Zgodny
przestrzennego
czasem
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2011
5.2
Data zakończenia
2011
6.1
Produkty
6.2
Rezultaty
punktami sieci.
6 Planowane
efekty
końcowe
wdrażaniu
400
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
60
9.2
Budżet państwa
40
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
300
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
400
82
ZADANIE 13.
Budowa wodociągu z przyłączami we wsi Biała
Rządowa
2
Zgodny
przestrzennego
4 Etapy działania wraz z przewidywanym Budowa wodociągu z przyłączami we wsi Biała
czasem
Rządowa
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2009
5.2
Data zakończenia
2010
6.1
Produkty
Długość wybudowanej sieci wodociągowej.
6.2
Rezultaty
Liczba gospodarstw domowych/ budynków
podłączonych do sieci wodociągowej.
Długość sieci wodociągowej na terenie gminy.
Liczba osób korzystających z wodociągów.
Stosunek ilości budynków podłączonych do
wodociągu do wszystkich budynków w gminie.
6 Planowane
efekty
końcowe
wdrażaniu
50
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
12,5
9.2
Budżet państwa
0
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
37,5
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
50
83
ZADANIE 14.
(azbest)
2
Zgodny
(azbest)
przestrzennego
czasem
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2009
5.2
Data zakończenia
2010
6.1
Produkty
Długość zmodernizowanej sieci wodociągowej.
6.2
Rezultaty
6 Planowane
efekty
końcowe
wdrażaniu
70
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
17,5
9.2
Budżet państwa
0
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
52,5
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
70
84
ZADANIE 15.
Budowa awaryjnych ujęć wody dla Stacji
Uzdatniania Wody w Porębach
2
Zgodny
Budowa awaryjnych ujęć wody dla Stacji
Uzdatniania Wody w Porębach
przestrzennego
czasem
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2009
5.2
Data zakończenia
2010
6.1
Produkty
Liczba zmodernizowanych stacji uzdatniania
wody.
6.2
Rezultaty
obsługiwanych przez stację uzdatniana wody.
6 Planowane
efekty
końcowe
wdrażaniu
300
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
45
9.2
Budżet państwa
30
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
225
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
300
85
ZADANIE 16.
Budowa urządzeń zaopatrywania w wodę
i poboru wody we wsiach:
– Łyskornia
– Biała Rządowa
– Naramice
2
Zgodny
Budowa urządzeń zaopatrywania w wodę
i poboru wody we wsiach:
– Łyskornia
– Biała Rządowa
– Naramice
przestrzennego
czasem
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2008
5.2
Data zakończenia
2010
6.1
Produkty
Długość wybudowanej sieci wodociągowej.
6.2
Rezultaty
6 Planowane
efekty
końcowe
wdrażaniu
300
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
75
9.2
Budżet państwa
0
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
225
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
50
86
ZADANIE 17.
niepełnosprawnych do budynku Urzędu Gminy
oraz Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu
w Białej
2
Zgodny
niepełnosprawnych do budynku Urzędu Gminy
oraz Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu
w Białej
przestrzennego
czasem
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2009
5.2
Data zakończenia
2009
6.1
Produkty
6.2
Rezultaty
Liczba osób niepełnosprawnych korzystających
z infrastruktury społecznej.
6 Planowane
efekty
końcowe
wdrażaniu
100
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
25
9.2
Budżet państwa
0
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
75
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
100
87
ZADANIE 18.
Budowa kotłowni wraz z termomodernizacją
budynku SPZPOZ w Białej-Parceli
2
Zgodny
Budowa kotłowni wraz z termomodernizacją
budynku SPZPOZ w Białej-Parceli
przestrzennego
czasem
5 Harmonogram 5.1
Data rozpoczęcia
2007
5.2
Data zakończenia
2009
6.1
Produkty
Powierzchnia budynków poddanych
termorenowacji.
infrastruktury towarzyszących przy ośrodkach
zdrowia.
6.2
Rezultaty
Koszty utrzymania obiektów (zużycia energii
elektrycznej, cieplnej, gazu).
6 Planowane
efekty
końcowe
wdrażaniu
500
9 Źródła
finansowania
w tys. zł
9.1
Budżet gminy
125
9.2
Budżet państwa
0
9.3
Środki prywatne
0
9.4
Środki Unii
Europejskiej
375
9.5
Inne
0
9.6
RAZEM
500
88
X. LISTA ZADAŃ DRUGORZĘDNYCH PLANOWANYCH DO REALIZACJI PRZEZ GMINĘ W LATACH
2007 – 2013.
Przewidywany
okres realizacji
Szacunkowa
wartość
zadania
w PLN
Lp.
Zadanie
1.
Przebudowa obiektów sportowych na terenie Gminy
Biała:
-płyt boisk,
-trybun,
-pomieszczenia socjalne.
2007 - 2015
400 000
2.
Rozbudowa budynku Publicznego Przedszkola w
Białej (remont pomieszczeń,zakup wyposażenia oraz
2010 - 2014
200 000
3.
Naramicach (remont pomieszczeń, zakup
wyposażenia oraz przebudowa placu zabaw).
2007 - 2010
200 000
4.
Młynisku (remont pomieszczeń, zakup wyposażenia
oraz przebudowa placu zabaw).
2007 - 2010
100 000
5.
Budowa placu zabaw przy Urzędzie Gminy Biała
wraz z urządzeniami skwerów zieleni.
2008 - 2010
500 000
6.
Zakup wyposażenia do pracowni języków obcych i
pracowni komputerowej w Publicznym Gimnazjum w
Białej.
2009
100 000
7.
Zakup wyposażeni do pracowni języków obcych i
pracowni komputerowej w Szkole Podstawowej w
Młynisku.
2009
50 000
8.
Zakup wyposażenia do pracowni języków obcych i
pracowni komputerowej w Szkole Podstawowej w
Naramicach.
2009
60 000
RAZEM:
1 610 000
XI. LISTA ZADAŃ PLANOWANYCH DO REALIZACJI PRZEZ GMINĘ PO ROKU 2013.
Lp.
Zadanie
Przewidywany
okres realizacji
Szacunkowa
wartość
zadania
w PLN
1.
Rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej do kolejnych
jednostek osadniczych (oczyszczalnictwo – II etap).
2015 - 2020
20 000 000
2.
Przebudowa i budowa drogi gminnej Huby-DębinaPrzychody(1,6 km).
2015
600 000
3.
Przebudowa i budowa drogi gminnej RososzWyglądacze-Ryś (2,1 km).
2016
650 000
89
Lp.
Zadanie
Przewidywany
okres realizacji
Szacunkowa
wartość
zadania
w PLN
4.
Przebudowa i budowa drogi gminnej Biała Parcela
III-Łagiewniki (1,8 km).
2016
900 000
5.
Przebudowa drogi gminnej Młynisko-Pieńki.
2017
600 000
6.
Budowa zespołu boisk sportowych (kompleksu
sportowego) przy Szkole Podstawowej i Gimnazjum
w Białej.
2015
800 000
7.
Przebudowa obiektów sportowych na terenie Gminy
Biała:
-płyt boisk,
-trybun,
-pomieszczenia socjalne.
2007 - 2015
400 000
8.
Budowa sali gimnastycznej w Szkole Podstawowej w
Młynisku.
2020
3 000 000
9.
Budowa sali gimnastycznej w Szkole Podstawowej w
Naramicach.
2021
3 000 000
10.
Budowa systemu informacji kulturalnej i
turystycznej- punkty informacyjne, szlaki turystyczne.
2018 - 2020
500 000
11.
Remonty kościołów w Białej, Łyskorni,Wiktorowie,
Naramicach iMynisku.
2020 - 2030
3 000 000
Remonty domów strażackich OSP w miejscowościach
12. Biała, Młynisko,Łyskornia, Brzoza, Naramice,
Zabłocie i Wiktorów.
2015 - 2022
900 000
Zakup sprzętu optycznego, teleinformatycznego,
elektronicznego dla Policji oraz Straży Gminnej.
2015 - 2018
100 000
Zakup sprzętu optycznego, teleinformatycznego,
14. technicznego w ramach ochrony ppoż. oraz dla
Gminnego Centrum Reagowania Kryzysowego.
2015 - 2018
100 000
2017 - 2020
500 000
Budowa i rozbudowa lokalnej bazy kulturowej i
turystycznej-infrastruktura służąca aktywnym
16.
formom turystyki i wypoczynku-budowa ściezek
rowerowych na terenie całej Gminy Biała.
2020
1 000 000
Projekty polegające na restauracji i rewitalizacji
obiektów dziedzictwa kulturowego-odrestaurowanie
17.
parku, drzewostanu, stawu i alejek w Parku
Kopydłów.
2023
300 000
13.
15.
Zmiana systemu zbiórki odpadów z terenu Gminy
Biała. Budowa kompleksowego systemu
zagospodarowania odpadów na poziomie lokalnym,
obejmujące m. in. odbiór posegregowanych odpadów
od mieszkańców.
RAZEM:
36 350 000
90
XII. PLAN FINANSOWY NA LATA 2007 – 2013.
Źródła finansowania
(w tys. zł)
Budżet gminy
Lata realizacji
2007 - 2013
4 105,75
Budżet państwa
2 388
Środki prywatne
0
Środki Unii Europejskiej
RAZEM
19 481,25
25 975
91
Określenie kryteriów kolejności projektów:
Kolejność realizacji projektów w poszczególnych latach została ustalona w oparciu o
konsultacje społeczne oraz z uwzględnieniem możliwości spełnienia przez projekt n/w
kryteriów:
kryteria formalne projektu
-
możliwość złożenia kompletnego wniosku z kompletem załączników (spełnienie
warunków formalnych)
-
właściwa wartość projektu– całkowita wartość zadania poniżej 1 mln euro,
-
możliwość uzyskania dofinansowania z EFRR na realizację projektu.
kryteria merytoryczne i techniczne projektu
-
spójność projektu z celami działania określonymi w Regionalnym Programie
Operacyjnym Województwa Łódzkiego na lata 2007 – 2013, Programie Rozwoju
Obszarów Wiejskich i innych programach operacyjnych,
-
trwałość projektu ( sposób zarządzania projektu po jego wykonaniu przez okres 5 lat),
-
wpływ projektu na zwiększenie atrakcyjności gospodarczej i inwestycyjnej obszaru
objętego projektem oraz stworzenie warunków do wzrostu zatrudnienia,
-
wskaźniki osiągnięcia celów projektu,
-
możliwość realizacji w okresie 2007-2013 – wykonalność techniczna,
-
wskaźniki ekonomiczne i finansowe,
-
wpływ na politykę ochrony środowiska,
-
wpływ na politykę równych szans.
oczekiwane rezultaty
-
stworzenie warunków do rozwoju drobnej przedsiębiorczości w rejonie projektu,
-
polepszenie warunków komunikacji dla mieszkańców w obszarze projektów,
-
zmniejszenie kosztów utrzymania i eksploatacji po wykonaniu inwestycji,
-
poprawa stanu środowiska naturalnego.
92
XIII. Powiązanie projektów z innymi działaniami realizowanymi na terenie
gminy
Działanie Gminy Biała ma na celu wzmocnienie otoczenia rolnictwa i stworzenia
warunków do rozwoju przemysłu rolno-spożywczego i nowoczesnej produkcji rolnej, jak
również turystyki. Jako cel niezbędny do osiągnięcia tego jest stworzenie warunków do
rozwoju przedsiębiorczości z wykorzystaniem kapitału lokalnego i zewnętrznego. Można to
osiągnąć poprzez realizację inwestycji w zakresie gospodarki wodno-ściekowej na terenie
gminy, stworzenie warunków do rozwoju turystyki i wypoczynku poprzez m.in. ochronę
zasobów przyrodniczych, poprawę stanu dróg i połączeń komunikacyjnych.
Powyższe zamierzenia i cele można osiągnąć poprzez:
-
przeciwdziałanie marginalizacji społecznej i ekonomicznej obszarów gminy
-
zwiększenie atrakcyjności obszarów wiejskich dla inwestorów lokalnych i inwestorów
zewnętrznych,
-
aktywizację lokalnej społeczności,
-
rozwój społeczeństwa informacyjnego,
-
zwiększenie samooceny mieszkańców gminy,
-
wzrost mobilności zawodowej mieszkańców gminy (organizowanie szkoleń i kursów),
-
zwiększenie poziomu inwestycji lokalnych,
-
wyzwolenie lokalnego potencjału przedsiębiorczości i zaangażowanie mieszkańców
(jako szansa przezwyciężenia trudności ekonomicznych),
-
tworzenie warunków do dywersyfikacji działalności gospodarczej poprzez stworzenie
mieszkańcom możliwości na podjęcie działań w celu rozgałęzienia i urozmaicenia
produkcji, rozszerzenia jej na różnorakie odległe od siebie dziedziny po to, aby straty
poniesione w jednej móc zrekompensować zyskami osiągniętymi w innej branży,
-
wzrost kreatywności w zakresie poszukiwania pozarolniczych źródeł utrzymania,
-
tworzenie przyjaznego środowiska dla rozwoju mikroprzedsiębiorstw,
-
realizowanie polityki równych szans – czyli uwzględnienie w procesie realizacji
poszczególnych projektów interesu grup społecznych znajdujących się w trudniejszej
sytuacji:
-
osób niepełnosprawnych (np. łamanie barier architektonicznych podczas
inwestycji w zakresie dostępu do obiektów użyteczności publicznej czy
modernizacji dróg),
93
-
kobiet (poprawa sytuacji kobiet na rynku pracy – np. poprzez rozwój
agroturystyki na obszarach wiejskich, samozatrudnienie poprzez stworzenie
bazy do rozwoju turystyki z wykorzystanie walorów przyrodniczych terenu),
-
korzystających ze świadczeń pomocy społecznej (aktywizacja grupy
bezrobotnych przy pracach inwestycyjnych, tworzenie nowych miejsc pracy).
Działania powyższe związane są z koniecznością dokonania inwestycji. Część zadań
inwestycyjnych może być realizowana z udziałem środków zewnętrznych m.in.
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego za pomocą Programów Operacyjnych,
Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego, Programu Rozwoju
Obszarów Wiejskich.
W PRL ujęte zostały projekty i zadania planowane do realizacji w okresie 2007-2013
przewidziane do współfinansowania z udziałem środków EFRR oraz budżetu gminy oraz do
realizacji po roku 2013.
94
XIV. Oczekiwane wskaźniki osiągnięć Planu Rozwoju Lokalnego
Zrealizowane projekty inwestycyjne będą analizowane pod katem osiągnięcia n/w
wskaźników:
-
wskaźnik produktu
-
liczba wybudowanych szkół,
-
długość wybudowanej sieci kanalizacyjnej,
-
liczba wybudowanych przepompowni ścieków,
-
liczba wybudowanych oczyszczalni ścieków,
-
powierzchnia budynków poddanych termorenowacji,
-
liczba zmodernizowanych miejsc postojowych,
-
powierzchnia obiektów terenów zagospodarowanych na cele turystyczne i
kulturalne,
-
-
długość wybudowanych/zmodernizowanych dróg,
-
długość wybudowanej/zmodernizowanej sieci wodociągowej,
-
liczba zmodernizowanych stacji uzdatniania wody,
-
ilość przyłączy kanalizacyjnych,
-
ilość budynków dostępnych dla osób niepełnosprawnych.
wskaźnik rezultatu
-
liczba osób korzystających z infrastruktury społeczno – edukacyjnej,
-
długość kanalizacji sanitarnej,
-
liczba osób korzystających z kanalizacji sanitarnej,
-
koszty utrzymania obiektów,
-
liczba osób niepełnosprawnych korzystających z obiektów infrastruktury
społecznej i ochrony zdrowia,
-
liczba zorganizowanych imprez/wydarzeń kulturalnych w obiektach infrastruktury
kulturalnej,
-
średni czas przejazdu pomiędzy dwoma punktami drogi,
-
liczba osób korzystających z obiektów infrastruktury drogowej,
-
liczba gospodarstw domowych/budynków podłączonych do sieci wodociągowej,
-
liczba gospodarstw domowych/budynków obsługiwanych przez stacje uzdatniania
wody.
95
Monitorowanie wskaźników produktu, rezultatu i oddziaływania będzie dokonywane
raz w roku na etapie oceny PRL na podstawie danych:
-
danych statystycznych uzyskanych z GUS i Powiatowego Urzędu Pracy,
-
danych z Ewidencji Działalności Gospodarczej prowadzonej przez Wójta Gminy Biała o
rozwoju drobnej przedsiębiorczości,
-
innych dostępnych opracowań pozwalających ma monitorowanie wskaźników rezultatu.
96
XV. System wdrażania
Jednostką bezpośrednio odpowiadającą za monitorowanie i wdrażanie Planu Rozwoju
Lokalnego jest Urząd Gminy Biała.
PRL będzie wdrażany przez Wójta Gminy Biała po zatwierdzeniu przez Radę Gminy Biała.
System wdrażania PRL obejmuje:
-
komunikację społeczną w zakresie przyjmowania nowych zadań organizacyjnych
i inwestycyjnych,
-
przygotowanie dokumentacji projektowo - kosztorysowej dla inwestycji ujętych w planie,
-
składanie wniosków aplikacyjnych o przyznanie dofinansowania ze środków EFRR,
-
realizacja inwestycji zgodnie z określonymi wymogami,
-
po zakończeniu inwestycji monitorowanie i raportowanie wydatków i efektów
rzeczowych projektu,
-
przedkładanie Komisjom Rady Gminy raportów i informacji z przebiegu realizacji zadań
umieszczonych w PRL.
97
XVI. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej.
Za monitorowanie odpowiedzialny będzie Wójt Gminy oraz powołany przez niego
Zespół Zadaniowy d/s Rozwoju Lokalnego. Dla zachowania ciągłości procesu przygotowania
Planu i jego realizacji, w skład
Zespołu wchodzić będą członkowie grupy roboczej,
zaangażowanej w opracowanie Planu.
Skład:
- Pełnomocnik d/s Rozwoju Lokalnego, pełniący funkcję koordynatora
- Zespół: Wójt, Sekretarz, Skarbnik, Inspektorzy pracujący w Urzędzie Gminy Biała.
Do głównych zadań Zespołu należeć będzie:
c) koordynacja monitoringu,
d) zbieranie danych i informacji nt. realizacji poszczególnych zadań zawartych w Planie,
e) organizacja przeprowadzenia badań terenowych (np. ankiet),
f) gromadzenie i przetwarzanie danych i informacji w celu przygotowania raportów i
sprawozdań,
g) przygotowanie raportów i sprawozdań,
h) ocena wyników oraz przygotowanie wstępnych rekomendacji zmian,
i) współpraca z ekspertami.
Jednostka
będzie
odpowiedzialna
również
za
przygotowanie
szczegółowej
metodologii procesu monitorowania oraz jego ewentualnych modyfikacji.
Zebrania Zespołu odbywać się będą raz na pół roku, lub częściej w zależności od
aktualnych potrzeb, po uprzednim powiadomieniu członków Zespołu przez Sekretariat
Zespołu. Funkcję Sekretariatu Zespołu pełnić będzie Sekretariat Urzędu Gminy.
Obowiązkiem Sekretariatu będzie zawiadamianie członków członków Zespołu o
terminach posiedzeń oraz przygotowanie protokołów z posiedzeń Zespołu, zwierające
ustalenia posiedzeń i dostarczanie ich członkom Zespołu.
Ponadto Sekretariat będzie przygotowywał szczegółowe informacje na temat
postępów w realizacji Planu w formie raportu monitorującego. Pozwoli to na rozpoznanie
trudności i ewentualnych opóźnień w realizacji konkretnych przedsięwzięć oraz na ocenę
zaangażowania poszczególnych jednostek odpowiedzialnych za ich wykonanie. Jeśli zostaną
ujawnione problemy, Zespół powinien podjąć działania mające na celu wyeliminowanie
trudności wdrożeniowych.
98
Zespół analizować będzie ilościowe i jakościowe informacje na temat wdrażania
zarówno poszczególnych projektów, jak i całego Planu w aspekcie finansowym i rzeczowym.
Celem analizy jest zapewnienie zgodności realizacji projektów i Planu z jego założeniami i
celami. Dla każdego zakończonego projektu opracowywany będzie raport ewaluacyjny.
Zespół - do dnia 31 stycznia każdego roku przygotowuje raport ewaluacyjny
dotyczący przebiegu realizacji Planu w stosunku do roku poprzedniego. Zawiera on
informacje dotyczące skuteczności (stopień osiągnięcia celów), efektywności (porównanie
zasobów finansowych zaangażowanych w realizację z rzeczywistymi osiągnięciami projektu
– produkt, rezultat) i użyteczności (ocena faktycznych efektów na poziomie produktu i
rezultatu w relacji do zidentyfikowanych w Planie potrzeb i problemów). W raporcie
ewaluacyjnym zawarte będą także rekomendacje i proponowane do Planu zmiany. Na ich
podstawie będzie możliwa aktualizacja Planu zatwierdzana uchwałą Rady Gminy.
Natomiast na koniec okresu programowania Planu, Zespół sporządzi raport końcowy,
obrazujący faktycznie zrealizowane zadania oraz osiągnięte wskaźniki, które zostały ujęte w
Planie. Raport końcowy będzie dostępny do wglądu w sekretariacie Urzędu Gminy.
Komunikacja społeczna polegać będzie na informowaniu społeczności lokalnej o
postępach w realizacji Planu Rozwoju Lokalnego. Każdy mieszkaniec gminy będzie miął
możliwość uzyskania informacji o aktualnym stanie prac wdrożeniowych Planu w
sekretariacie Urzędu Gminy, wraz z wglądem w dokumentację – raporty monitoringowe i
ewaluacyjne. Po zgłoszeniu chęci swojego udziału mieszkańcy będą mogli uczestniczyć w
posiedzeniach Zespołu. Ważnym elementem komunikacji społecznej będzie podjęcie
współpracy z mediami lokalnymi, za pośrednictwem których społeczność lokalna,
przynajmniej raz w roku będzie informowana o wdrażanych projektach. Ponadto informacje z
prac Zespołu będą zamieszczane na stronie internetowej Urzędu Gminy.
Jednostką odpowiedzialną za promocję Planu, informację i promocję zadań
realizowanych w jego ramach będzie Urząd Gminy. Wszystkie materiały promocyjne
powinny określać cele realizacji zadań, planowane wskaźniki osiągnięć oraz źródła
finansowania projektów. Zasady dotyczące promocji projektów realizowanych przy
współfinansowaniu ze środków Unii Europejskiej reguluje Rozporządzenie Komisji
Europejskiej Nr 1159/2000 z dnia 30 maja 2000r. w sprawie zasad informowania i promocji
projektów współfinansowanych z Funduszy Strukturalnych.
99
Grupami docelowymi działań promocyjnych będą mieszkańcy gminy, potencjalni
beneficjenci, partnerzy społeczno-gospodarczy, organizacje pozarządowe, regionalne i lokalne
władze oraz inne władze publiczne, organizacje zawodowe oraz media.
Promocji i informowaniu służyć będą następujące środki i instrumenty:
–
Publikacja Planu Rozwoju Lokalnego Gminy, udostępniona w Sekretariacie Urzędu
Gminy, Biurze Rady Gminy oraz na stronie internetowej Urzędu Gminy w Biuletynie
Informacji Publicznej;
–
Spotkania konsultacyjne dla przedstawicieli instytucji zaangażowanych w proces
tworzenia i wdrażania Planu oraz dla mieszkańców gminy, organizowane na wniosek
zainteresowanych;
–
Ulotki informacyjne i plakaty publikowane i rozpowszechniane po uchwaleniu i
aktualizacji Planu;
–
Współpraca z mediami lokalnymi.
100

plan rozwoju lokalnego

Transkrypt

Podobne dokumenty

Torebka papierowa biała 15x29 cm a`1000

JSK Internet Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego RP

Żarówka LED GU10 48 LED smd3014 230V ciepła biała - LED-hurt

Znikająca świeca (biała) / Vanishing candle white

Znak 19 Stop 330x330 PB

Znak 19 Stop 330x330 PB

Wyprawka ucznia klas I – uzupełnienie

Plik PDF

Biała kiełbasa