Newsletter Prawa Spółek

Newsletter Prawa Spółek
Departamentu Fuzji i Przejęć oraz Prawa Spółek
warszawskiego biura Kancelarii Prawnej Gide Loyrette Nouel
Styczeń 2011
Algier
Bruksela
Budapeszt
Bukareszt
Casablanca
Hanoi
Hong-Kong
Istambuł
Kijów
Londyn
Miasto Ho Chi Minh
Szanowni Państwo,
Przedstawiamy Państwu kolejny, styczniowy numer Newslettera Prawa Spółek
przygotowany przez zespół Departamentu Fuzji i Przejęć oraz Prawa Spółek
warszawskiego biura Kancelarii Prawnej Gide Loyrette Nouel. Mamy nadzieję, że
prezentowane informacje na temat uchwalonych oraz projektowanych zmian w prawie,
jak również krótki opis najciekawszych wydanych ostatnio orzeczeń, spotkają się z
Państwa zainteresowaniem.
Życzymy przyjemnej lektury.
Opracował:
Zespół Departamentu Fuzji i Przejęć oraz Prawa Spółek
Gide Loyrette Nouel
Niniejsze opracowanie ma jedynie charakter informacyjny i nie może być traktowane jako opinia prawna.
Jego celem jest jedynie przybliżenie aktualnego stanu prawnego wymienionych w nim regulacji w
wybranych aspektach i opracowania tego nie można uznać za wyczerpujące.
Moskwa
Nowy Jork
Paryż
Pekin
Sankt Petersburg
Szanghaj
Tunis
Warszawa
2.
Strona
SPIS TREŚCI
CZĘŚĆ PIERWSZA – ZMIANY AKTÓW PRAWNYCH......................................
3
Zmiany uchwalone.............................................................................................
3
•
Unijna regulacja rynku alternatywnych funduszy inwestycyjnych......
3
•
Nowa regulacja porozumień ograniczających konkurencję...................
3
•
Nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami............................
4
•
Rejestracja pojazdów przez Internet – nowelizacja rozporządzenia w
sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów................................................. 5
•
Zmiany w przepisach podatkowych..........................................................
5
Zmiany projektowane........................................................................................
6
•
Rejestracja spółki z o.o. w 24 h....................................................................
6
•
Modernizacja i digitalizacja Krajowego Rejestru Sądowego..................
7
o
o
CZĘŚĆ DRUGA – PRZEGLĄD ORZECZNICTWA...........................................
7
7
o
Zasady współodpowiedzialności za długi spółki jawnej..............................
o
Ustanowienie nowego likwidatora spółki z o.o. możliwe bez odwoływania dotychczasowego.......................................................................................... 8
3.
CZĘŚĆ PIERWSZA –
ZMIANY AKTÓW
PRAWNYCH
•
Unijna regulacja rynku alternatywnych funduszy inwestycyjnych
Parlament Europejski zatwierdził propozycje nowych regulacji
dotyczących alternatywnych funduszy inwestycyjnych (dyrektywa
ZAFI). Dyrektywa reguluje działania funduszy hedgingowych, venture
capital i private equity, nieruchomościowych i towarowych. Są to w
większości fundusze zamknięte, przeznaczone dla wąskiego grona
inwestorów instytucjonalnych.
Zmiany uchwalone
Unijna regulacja
rynku alternatywnych
funduszy
inwestycyjnych
Nowa dyrektywa wprowadza zapisy dotyczące wyprzedaży aktywów i
zasad wynagradzania zarządzających funduszami, obowiązek rejestracji,
raportowania oraz określa wymagania dotyczące kapitału początkowego
w sektorze finansowym. Możliwe stanie się zarządzanie funduszami
alternatywnymi z uwzględnieniem jednego, unijnego prawa zamiast 27
różnych krajowych systemów. Dziać się tak będzie za sprawą tzw.
paszportu europejskiego, czyli systemu, dzięki któremu spełnienie
wymogów regulacyjnych w jednym kraju UE da prawo prowadzenia
działalności w pozostałych krajach.
Postanowienia dyrektywy powinny wejść w życie przed rokiem 2013. Do
właściwego wdrożenia wszystkich zapisów dyrektywy niezbędne będzie
wydanie przez Komisję Europejską stosownych wytycznych i aktów
wykonawczych.
Nowa regulacja
porozumień
ograniczających
konkurencję
•
Nowa regulacja porozumień ograniczających konkurencję
Nowe reguły konkurencji w sprawie porozumień o wspólnej produkcji,
które mają zapewnić skuteczną ochronę konkurencji oraz zagwarantować
przedsiębiorstwom odpowiedni poziom ochrony prawnej, zawarto w
dwóch rozporządzeniach Komisji Europejskiej w sprawie stosowania art.
101 ust.3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej:
-
do niektórych kategorii porozumień badawczo-rozwojowych
(Rozporządzenie 1217/2010),
-
do
niektórych
kategorii
(Rozporządzenie 1218/2010).
porozumień
specjalizacyjnych
Regulacja
dotyczy
horyzontalnych
(tj.
zawartych
pomiędzy
konkurentami) porozumień kooperacyjnych i ma na celu sprecyzowanie
wyjątku od ogólnej zasady zakazu zawierania porozumień
ograniczających konkurencję, wyrażonej w art. 101 Traktatu o
funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Ratio legis zmian jest zachęcanie i
umożliwianie przedsiębiorcom wspólnego działania w celu osiągnięcia
efektu synergii. Reforma dotyczy głównie kwestii normalizacji, wymiany
informacji oraz badań naukowych i rozwoju.
Rozporządzenie weszło w Ŝycie z dniem 1 stycznia 2011 r., z dwuletnim
okresem przejściowym, podczas którego poprzednie rozporządzenia
będą nadal obowiązywać w odniesieniu do porozumień, które spełniają
warunki tych rozporządzeń, lecz nie podlegają nowym rozporządzeniom.
4.
Nowelizacja ustawy o
gospodarce
nieruchomościami
•
Nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami
27 listopada 2010 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o gospodarce
nieruchomościami (Dz. U. Nr 200, poz. 1323). Wprowadziła ona
następujące istotne zmiany:
-
Pojęcie „nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym”
zostało rozszerzone o nieruchomości, których właściciel lub
użytkownik wieczysty nieruchomości nie
żyje i
nie
przeprowadzono postępowania spadkowego lub postępowanie
takie nie zostało zakończone (art.113 ust. 7).
-
Procedura wywłaszczeniowa została zmodyfikowana poprzez
przeniesienie ciężaru dowodu przysługiwania prawa do
nieruchomości na potencjalnych uprawnionych (art. 118 a ust.1).
O ile w terminie określonym w art. 114 ust. 4 ustawy prawo to nie
zostanie udowodnione, starosta wydaje decyzję o nabyciu
własności nieruchomości przez Skarb Państwa lub jednostkę
samorządu terytorialnego wnioskującą o wywłaszczenie. Nabycie
prawa własności następuje z dniem, w którym decyzja stała się
ostateczna.
-
Wprowadzony został nowy przepis art. 124b dotyczący służebności
przesyłu, na mocy którego starosta, w drodze decyzji wydawanej
na wniosek przedsiębiorcy lub z urzędu, może zobowiązać
właściciela, użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługują
inne prawa rzeczowe do nieruchomości do udostępnienia
nieruchomości przedsiębiorcy w celu dokonania prac związanych z
konserwacją i utrzymaniem w należytym stanie sieci i urządzeń
przesyłowych, bądź dojazdem związanym z tymi czynnościami. Za
udostępnienie nieruchomości i szkody powstałe na skutek
czynności przysługuje odszkodowanie. Ponadto obowiązek
udostępnienia
nieruchomości
podlegać
będzie
egzekucji
administracyjnej.
-
W związku z powyższym przepisem art. 124b został odpowiednio
zmodyfikowany art. 126 poprzez nałożenie na starostę obowiązku
wydania decyzji zezwalającej na czasowe zajęcie nieruchomości w
przypadku wystąpienia siły wyższej lub nagłej potrzeby
zapobieżenia powstaniu znacznej szkody. Niedopełnienie tego
obowiązku, jak również dokonanie nieuzasadnionego zajęcia
nieruchomości będzie skutkować nałożeniem na starostę kary
pieniężnej.
-
Zmianie uległ art. 132 odnoszący się do odszkodowań - w
przypadku wydania decyzji o niezwłocznym zajęciu nieruchomości
na wniosek osoby wywłaszczanej wypłaca się zaliczkę w wysokości
70 % odszkodowania ustalonego przez organ pierwszej instancji w
decyzji o wywłaszczeniu.
5.
Rejestracja pojazdów
przez Internet –
nowelizacja
rozporządzenia w
sprawie rejestracji i
oznaczania pojazdów
•
Rejestracja pojazdów przez Internet – nowelizacja rozporządzenia w
sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów
Począwszy od 1 stycznia 2011 roku, wraz z wejściem w życie
rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2009 roku
zmieniającego rozporządzenie w sprawie rejestracji i oznaczania
pojazdów (Dz.U. 2009, nr 74, poz. 634), ustawodawca dopuszcza
rejestrowanie samochodów i motocykli przez internet.
Wniosek o rejestrację pojazdu wraz z cyfrową postacią niezbędnych do
tego dokumentów będzie można złożyć za pośrednictwem strony
internetowej starostwa, poprzez specjalnie uruchomioną skrzynkę
podawczą. W tym celu niezbędne będzie podanie w postaci
elektronicznej danych dotyczących właściciela pojazdu, załączenie
skanów dokumentów niezbędnych do rejestracji oraz opatrzenie wniosku
podpisem elektronicznym.
Zmiany w przepisach
podatkowych
•
Zmiany w przepisach podatkowych
Z dniem 1 stycznia 2011 roku wprowadzone zostały między innymi
następujące, istotne zmiany w podatkach dochodowych (o zmianach w
zakresie podatku VAT pisaliśmy w ostatnim numerze Newslettera):
-
Zbycie udziałów w celu umorzenia
Z katalogu dochodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych,
wykreślono pozycję „dochód uzyskany z odpłatnego zbycia
udziałów (akcji) na rzecz spółki, w celu umorzenia tych udziałów
(akcji)”. Odpłatne zbycie w celu umorzenia jest teraz
kwalifikowane jako odpłatne zbycie papierów wartościowych
(akcji) lub praw majątkowych (udziałów). Dotyczy to
dobrowolnego umorzenia. Przymusowe umorzenie będzie
rozliczane na dotychczasowych zasadach.
Dla podatników CIT zmiana ta wpłynie na brak możliwości
skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania, co wcześniej było
możliwe przy spełnieniu warunków posiadaniu minimum 10 proc.
udziałów lub akcji przez dwa lata, od dochodu osiągniętego z
tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów.
-
Zniesienie obowiązku poboru podatku dochodowego przez
płatnika
Zniesiono obowiązek poboru podatku dochodowego przez
płatnika w przypadku skupu akcji w celu umorzenia za
pośrednictwem giełdy papierów wartościowych oraz umorzenia
dobrowolnego udziałów (akcji). Obecnie podatnik będzie
zobowiązany sam zadeklarować dochód z powyższych tytułów,
tak jak w przypadku pozostałych dochodów uzyskanych z
odpłatnego zbycia udziałów (akcji), który będzie opodatkowany
19% podatkiem dochodowym rozliczanym w zeznaniu rocznym
PIT-38.
6.
-
Nieopodatkowana wymiana udziałów
Do przepisów ustawy o PIT wprowadzono długo oczekiwane
regulacje, analogiczne do istniejących w ustawie o CIT,
zapewniające neutralność podatkową tzw. „wymiany udziałów
(akcji)”. Obecnie aport udziałów (akcji) należących do osoby
fizycznej do spółki kapitałowej jest operacją neutralną podatkowo,
o ile spółka ta uzyska w wyniku aportu większość praw głosów w
spółce, której udziału są wnoszone, bądź mając większość udziałów
(akcji) w tej spółce, spółka otrzymująca aportem udziały (akcje)
powiększy swój udział. Zmiana ta daje nowe możliwości
optymalizacji podatkowej w zakresie zbywania udziałów (akcji) w
spółkach kapitałowych przez osoby fizyczne.
Zmiany projektowane
Rejestracja spółki z
o.o. w 24 h
•
Rejestracja spółki z o.o. w 24 h
1 grudnia 2010 r. skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu
rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych
oraz niektórych innych ustaw (o planowanych zmianach w tym zakresie
pisaliśmy już w poprzednich numerach Newslettera.) Wykorzystanie
wzorca umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, stanowiące
główną zmianę, według nowych założeń ma być uprawnieniem, a nie
obowiązkiem założycieli. Postanowienia wzorca umownego nie będą
zatem wiążące dla tych, którym formuła ta nie odpowiada, bezpośrednia
ingerencja w treść wzorca nie będzie natomiast możliwa.
Proponowana forma zawierania umowy spółki z o.o. wyklucza potrzebę
kontroli notarialnej, uproszczenie procedury w istocie sprowadza się
bowiem do tego, iż umowa spółki zostanie zawarta z chwilą
wprowadzenia do systemu teleinformatycznego wszystkich danych
koniecznych do zawarcia tej umowy i po opatrzeniu ich podpisem
elektronicznym. Konieczne będzie więc należyte wypełnienie formularza
umowy spółki oraz listy wspólników.
W kwestii wprowadzania zmian do umowy spółki powołanej w trybie z
wykorzystaniem wzorca umownego jak i składania jednolitego tekstu
umowy do sądu, nadal obowiązujące będą zasady ogólne (forma aktu
notarialnego). We wszystkich sprawach nieuregulowanych odmiennie,
zastosowanie znajdą ogólne wymagania dotyczące zakładania i
rejestrowania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Istotna zmianą będzie też obowiązek wniesienia kapitału zakładowego w
pieniądzu, gdyż uiszczenie go w innej formie wymagałoby sporządzenia
odpowiedniej umowy przez notariusza. Nowością będzie także e-konto,
za pośrednictwem którego ma się odbywać m.in. dodatkowa
identyfikacja osób zgłaszających spółkę, przelew opłat sądowych oraz
przesyłanie wniosku o rozpatrzenie przez sąd.
7.
Modernizacja i
digitalizacja
Krajowego Rejestru
Sądowego
•
Modernizacja i digitalizacja Krajowego Rejestru Sądowego
Do I czytania skierowano rządowy projekt nowelizacji ustawy o
Krajowym Rejestrze Sądowym. Projekt (dostępny na stronie internetowej
Sejmu jako druk nr 3657) zakłada, iż Centralna Informacja KRS będzie
udostępniała bezpłatnie przez Internet wszystkie aktualne informacje o
podmiotach wpisanych do KRS, a także treść dokumentów przekazanych
do elektronicznego katalogu dokumentów spółek
Nowelizacja
przewiduje
również
możliwość
samodzielnego
pozyskiwania wydruków aktualnych informacji o podmiotach wpisanych
do KRS, które na warunkach określonych w ustawie uzyskają moc
dokumentów urzędowych, jeżeli będą posiadały cechy umożliwiające ich
weryfikację. Kolejną innowacją jest możliwość wpisania do rejestru
przedsiębiorców numeru NIP „z urzędu" po uzyskaniu przez sąd
rejestrowy – bezpośrednio z urzędu skarbowego – informacji o jego
nadaniu przedsiębiorcy.
Projekt przewiduje również dołączenie do danych dotyczących podmiotu
jego strony i adresu poczty elektronicznej; te informacje będą
udostępniane na żądanie osoby zainteresowanej. Proponowana data
wejścia ustawy w życie to 1 października 2011 r.
CZĘŚĆ DRUGA –
PRZEGLĄD
ORZECZNICTWA
Zasady
współodpowiedzialności za długi spółki
jawnej
•
Zasady współodpowiedzialności za długi spółki jawnej
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 czerwca 2010 r. (I CSK 453/09),
orzekł, iż Współodpowiedzialność za długi spółki jawnej jest zarazem
solidarna (art. 22 § 2 k.s.h.) i subsydiarna (art. 31 § 1 k.s.h.). Subsydiarność
wyznacza kolejność zaspokojenia roszczeń, natomiast solidarność
występuje wówczas, gdy nie ma różnej kolejności zaspokojenia. Ze
względu na samodzielną podmiotowość spółki jawnej trzeba stwierdzić,
że w pierwszej kolejności to ta spółka odpowiada za długi. W
konsekwencji wspólnicy odpowiadają za jej długi dopiero wtedy, gdy
powstaje bezskuteczność egzekucji z majątku spółki (art. 31 § 1 k.s.h.).
Subsydiarność ma zatem pierwszeństwo przed solidarnością. Inaczej
mówiąc, zastosowanie zasady subsydiarności wyznacza chwilę, od której
odpowiedzialność jest solidarna.
Ponadto, w wyroku tym Sąd Najwyższy wskazuje też na to, iż
przewidziana w art. 22 § 2 k.s.h. solidarność ma swoisty charakter, gdyż
jej skutki zostały w pierwszej kolejności określone w przepisach
szczególnych, tj. w kodeksie spółek handlowych, a nie w przepisach
kodeksu cywilnego, w szczególności co do możliwości zgłoszenia
zarzutów przez wspólnika wobec wierzycieli spółki. Nie ma wątpliwości,
że wspólnikowi przysługują zarzuty osobiste wobec wierzyciela, jednak
zarzuty wynikające z umowy podstawowej łączącej spółkę jawną z
wierzycielem są zarzutami przysługującymi spółce, na które wspólnik
może się powołać tylko z mocy art. 35 § 1 k.s.h. i są nijako "przejęte" od
spółki w ramach odpowiedzialności za cudzy dług. Ta pochodność
8.
zarzutów oznacza, że muszą one rzeczywiście przysługiwać spółce w
chwili zgłoszenia ich wobec wierzyciela.
Ustanowienie nowego
likwidatora spółki z
o.o. możliwe bez
odwoływania
dotychczasowego
•
Ustanowienie nowego likwidatora spółki z o.o. możliwe bez
odwoływania dotychczasowego
W uchwale z dnia 23 września 2010 r., III CZP 54/10 SN uznał, iż sąd
może na podstawie art. 276 § 4 k.s.h. ustanowić likwidatora spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością także wtedy, gdy nie jest to połączone z
odwołaniem dotychczasowego likwidatora. Odrębne uprawnienie sądu
do odwołania i ustanowienia likwidatorów można także wywieść z
koniunkcji występującej w § 4 art. 276 k.s.h., z tego powodu, że
uprawnienie sądu jest określone jako możliwość jednoczesnego
ustanowienia likwidatorów, również w razie orzekania o rozwiązaniu
spółki według art. 276 § 3 k.s.h.; nie tworzy to obowiązku sądu do
jednoczesnego orzeczenia o rozwiązaniu spółki i ustanowieniu
likwidatorów. Spełniona jest w ten sposób funkcja ochronna wobec spółki
w likwidacji i jej majątku, a także zabezpieczone są interesy wierzycieli
oraz tych wspólników, których wielkość udziałów nie pozwala na
podejmowanie decyzji za spółkę.
W wypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości pozostajemy do Państwa dyspozycji.
KONTAKT
Rafał Dziedzic – radca prawny, partner
e-mail: [email protected]
Gide Loyrette Nouel
Metropolitan, Pl. Piłsudskiego 1, 00-078 Warszawa
tel: +48 (22) 344 00 00, fax: +48 (22) 344 00 01
E-mail: [email protected]