docraport z wykonania programu ochrony
download 
Reklamacja Transkrypt
raport z wykonania programu ochrony
RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA Z PLANEM GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU LIPNOWSKIEGO LIPNO, 2013 ROK 1 Spis treści WPROWADZENIE............................................................................................................................... 3 Cel przygotowania sprawozdania ...................................................................................................... 3 Krótkie omówienie zawartości poszczególnych rozdziałów sprawozdania......................................4 Sposób zbierania informacji oraz ich źródła...................................................................................... 5 Autorzy sprawozdania oraz instytucje współpracujące......................................................................5 ZADANIA PRZEWIDZIANE DO REALIZACJI W PROGRAMIE OCHRONY ŚRODOWISKA WRAZ Z PLANEM GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU LIPNOWSKIEGO NA LATA 2009-2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016.................................................................................. 6 ZADANIA REALIZOWANE PRZEZ SAMORZĄDY GMINNE...................................................... 15 Ochrona wód i gospodarka wodna................................................................................................... 15 Edukacja ekologiczna....................................................................................................................... 16 Gospodarka odpadami...................................................................................................................... 16 ZADANIA REALIZOWANE PRZEZ PODMIOTY GOSPODARCZE............................................. 16 STAN REALIZACJI DZIAŁAŃ ......................................................................................................... 17 OCENA SPOSOBÓW I ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA ZAPLANOWANYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ 24 OCENA SYSTEMU MONITORINGU................................................................................................24 PODSUMOWANIE.............................................................................................................................. 24 2 WPROWADZENIE Cel przygotowania sprawozdania Dla osiągnięcia celów założonych w polityce ekologicznej państwa, a także dla stworzenia w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spełniających wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska, opracowywane są wojewódzkie, powiatowe oraz gminne programy ochrony środowiska. W niniejszym sprawozdaniu przedstawione zostały postępy w realizacji zadań zapisanych w programie powiatowym oraz wyjaśnione powody zaniechania działań lub ewentualnych opóźnień. Sprawozdanie należy traktować jak swego rodzaju fotografię obrazującą system gospodarki odpadami oraz stan środowiska na terenie powiatu w 2013r. Porównanie uzyskanego obrazu ze stanem opisanym w programie powinno dać odpowiedź na pytanie: w jakim stopniu udało się przedsięwzięcia przyjęte w programie zrealizować do 2013r. Chodzi tu o zadania realizowane bezpośrednio przez samorząd powiatu, jak i inne podmioty działające na jego terenie. Wnioski zawarte w niniejszym sprawozdaniu zostaną uwzględnione w aktualizacji powiatowego Programu ochrony środowiska. Zgodnie z art. 18, ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U.2013.1232 -j.t.) organ wykonawczy powiatu sporządza co dwa lata raport z realizacji Programu Ochrony Środowiska, który przedstawia Radzie Powiatu. Niniejszy dokument stanowi realizację obowiązku, o którym mowa powyżej. Zgodnie z art. 25 pkt 7 ppkt a ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008 r., Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.), Starosta ma obowiązek zamieścić w Biuletynie Informacji Publicznej opracowany Raport z realizacji Programu Ochrony Środowiska, tak aby każdy mieszkaniec mógł zweryfikować stopień realizacji zamierzeń powiatu w zakresie ochrony środowiska. Ustawodawca nie określił, jaką formę powinien posiadać Raport z realizacji Programu i jakie elementy mają składać się na jego zawartość. Nie zostały opracowane ogólne wytyczne opracowania Raportu, umożliwiające zachowanie układu treści i sposobu przedstawienia rezultatów z realizacji zadań ujętych w Programie Ochrony Środowiska obowiązujące we wszystkich jednostkach samorządu terytorialnego w Polsce. Ustawodawca nie zdyscyplinował również samorządów do przestrzegania określonych terminów, w 3 których – od momentu przyjęcia uchwałą Programu Ochrony Środowiska – powinien być przedstawiony Raport z jego realizacji. Zakres niezbędnych informacji jakie powinien zawierać Raport powinien odpowiadać treści przyjętego POŚ. W Raporcie należy zatem przedstawić postępy w realizacji każdego z zadań zapisanych w Programie lub wyjaśnić powody zaniechania działań lub ewentualnych opóźnień. Porównanie uzyskanego obrazu ze stanem polityki ochrony środowiska opisanym w Programie Ochrony Środowiska powinno dać odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu udało się zrealizować przedsięwzięcia przyjęte w Programie. Chodzi tu o wszystkie zadania zapisane w POŚ, te realizowane bezpośrednio przez samorząd powiatu, jak i wszystkie inne podmioty działające w zakresie ochrony środowiska na jego terenie. Raport z realizacji Programu Ochrony Środowiska powinien, przede wszystkim, zawierać informacje o wykonaniu jakościowym i ilościowym celów oraz zadań postawionych w Programie. Ponadto w Raporcie można umieścić także inne informacje, które powiat uważa za istotne dla rozwoju systemu działań w zakresie ochrony środowiska na swoim terenie, a które nie wynikają z obecnie obowiązującego Programu ochrony środowiska. Raport jest zatem próbą weryfikacji i wstępnej oceny wykonania tego, co zostało zapisane w Programie Ochrony Środowiska dla powiatu lipnowskiego, a co zostało zrealizowane w latach 20112013. Rada Powiatu Lipnowskiego przyjęła uchwałą Nr VIII/44/2011 z dnia 8.04.2011 r. “Program ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami dla powiatu lipnowskiego na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”. W niniejszym Raporcie zostały przedstawione zadania i przedsięwzięcia, które były zrealizowane lub rozpoczęte w ramach obowiązującego w latach 2011-2013 Programu Ochrony Środowiska. Krótkie omówienie zawartości poszczególnych rozdziałów sprawozdania Należy zauważyć, że istnieje dowolność odnośnie zakresu raportu z wykonania powiatowych programów ochrony środowiska. Ponadto ustawodawca nakładając na samorządy obowiązek sporządzenia raportów, nie zobowiązał innych podmiotów do przekazywania niezbędnych danych. W efekcie proces pozyskiwania danych oparty jest na dobrowolności, co wpływa na obniżenie jakości danych. Część podmiotów nie przekazywała informacji na temat wszystkich realizowanych przez siebie 4 projektów. Opracowanie te należy zatem traktować jako przedsięwzięcie pilotażowe, które będzie wymagało istotnych udoskonaleń w przyszłości. W poszczególnych działach opisano podstawowe zadania, które były realizowane przez jednostki samorządowe, jak i przedsiębiorców na terenie powiatu lipnowskiego. Sposób zbierania informacji oraz ich źródła Do niniejszego opracowania informacje pozyskiwano poprzez: a) sprawozdanie z realizacji wojewódzkiego planu gospodarki odpadami, b) wydane decyzje administracyjne, c) roczniki statystyczne, d) raporty o stanie środowiska w poszczególnych województwach wydawane przez organy inspekcji ochrony środowiska, e) ankiety. Autorzy sprawozdania oraz instytucje współpracujące Sprawozdanie opracowano w Wydziale Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa Starostwa Powiatowego w Lipnie, na podstawie danych uzyskanych od jednostek samorządu gminnego, większych podmiotów gospodarczych prowadzących działalność na terenie powiatu lipnowskiego oraz na podstawie istniejących opracowań. 5 .ZADANIA PRZEWIDZIANE DO REALIZACJI W PROGRAMIE OCHRONY ŚRODOWISKA WRAZ Z PLANEM GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU LIPNOWSKIEGO NA LATA 2009-2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016 W “Programie ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami dla powiatu lipnowskiego na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”sformułowano cele, priorytety i zasady ochrony środowiska oraz zasady i cele w gospodarce odpadami na terenie powiatu lipnowskiego na lata 2009-2012 oraz w perspektywie do roku 2016. Wśród celów najważniejsze to: - dalsza poprawa jakości wód powierzchniowych, zwłaszcza jezior, - zachowanie jakości wód podziemnych i ich ochrona przed degradacją, - dalsza poprawa jakości powietrza atmosferycznego, - poprawa warunków klimatu akustycznego, - zapobieganie powodziom i skutkom suszy, - wdrożenie nowoczesnego systemu gospodarowania odpadami, - zachowanie i kształtowanie różnorodności biologicznej regionu, z ograniczeniem populacji obcych gatunków roślin i zwierząt, - zwiększenie lesistości powiatu, - ochrona gruntów przed erozją i przeciwdziałanie degradacji gleb, - rekultywacja terenów poeksploatacyjnych i zdegradowanych, - ochrona złóż kopalin przed nieracjonalną eksploatacją, - kształtowanie systemu obszarów chronionych i dostosowanie go do nowych uwarunkowań prawnych, - przeciwdziałanie poważnym awariom i poważnym awariom przemysłowym. Za priorytety uznano: - dalsza poprawa jakości środowiska oraz likwidacja i minimalizacja bezpośrednich zagrożeń dla ochrony zdrowia i życia mieszkańców powiatu, - zrównoważone wykorzystanie bogactw naturalnych, w tym wody oraz energii, - ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne wykorzystanie zasobów przyrody, - prowadzenie edukacji ekologicznej w celu podniesienia świadomości ekologicznej mieszkańców powiatu. Mając powyższe na uwadze w dokumencie powyższym przyjęto następujący plan inwestycji: 6 ochrona przyrody Okres realizacji R odza j L prze .p. dsię wzię cia 1 2 Opis przedsięwzięcia 3 Szacu Jednostka nkowe Potencjalne odpowiedzialna Cel przedsięźródła / Jednostki wzięcia nakład finansowania współpracujące 20 20 20 20 20 20 2 20 y zł 09 10 11 12 13 14 015 16 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Zadania własne Renowacja terenów zielonych, w szczególności zabytkowych parków na terenie gmin 1 Gminy, właściciele nieruchomości I Wspomaganie urządzania i utrzymania terenów zieleni, zadrzewień i zakrzewień oraz parków Gminy, właściciele obiektów Gminy, Wojewódzki Konserwator Przyrody 4 Podejmowanie działań w sprawie ustanowienia małych form ochrony przyrody P (pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe) Restrykcyjne przestrzeganie zakazu P wypalania łąk, ściernisk, rowów 5 P 6 P 2 3 Włączenie parków w system korytarzy ekologicznych, ochrona krajobrazu kulturowego I Waloryzacja przyrodnicza gminy Kontynuacja zadań związanych z edukacją ekologiczna mieszkańców gminy Włączenie tych obszarów w ciągi łączników ekologicznych, ochrona zabytków kultury Objęcie ochroną wszystkich zasługujących na to obiektów władze gminy, organizacje pozarządowe Władze gminy Ochrona zasobów przyrodniczych przed degradacją Świadoma ochrona zasobów przyrodniczych gminy Zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców utrzymanie infrastruktury służącej celom poznawczo – dydaktycznymi turystycznym władze gminy, organizacje pozarządowe Rozwój i utrzymanie ścieżek dydaktycznych Władze wraz z opisem przyrody , gminy/Nadleśnictwo 7 P - - Środki właścicieli, fundusze ekologiczne, sponsorzy Środki właścicieli, budżetu państwa, fundusze ochrony środowiska, fundusze strukturalne Budżet gminy Budżet gminy Budżet gminy - - Budżet gminy, GFOŚiGW, PFOŚiGW Budżet gminy - Zadania koordynowane 1 2 Ochrona obszarów, zespołów i obiektów nie wojewoda/ zarząd objętych jeszcze ochroną prawną, a powiatu, gminy, P prezentujących dużą wartość przyrodniczą organizacje pozarządowe Prowadzenie masowych edukacyjnych akcji zarząd powiatu/ proekologicznych dla dzieci, młodzieży i władze gmin, dorosłych placówki P oświatowe, organizacje pozarządowe Edukacja rolników w zakresie prawidłowej uprawy gruntów rolnych 3 P Popularyzacja, inicjowanie i podejmowanie działań na rzecz rozwoju rolnictwa proekologicznego 4 Objęcie ochroną wszystkich wartościowych obszarów i obiektów Świadoma ochrona zasobów przyrodniczych P władze gmin, ODR, placówki oświatowe, organizacje pozarządowe Świadoma ochrona zasobów przyrodniczych organizacje społeczne i zawodowe rolników, rolnicy/ ODR, władze powiatu i gmin Świadoma ochrona zasobów przyrodniczych 7 - Budżet państwa, województwa, powiatu, gminy - Budżet gminy, powiatu, województwa, funduszy ochrony środowiska, strukturalne - Budżet gminy, powiatu, województwa, funduszy ochrony środowiska, strukturalne - Budżet gminy, powiatu, województwa, funduszy ochrony środowiska, strukturalne Wybudowanie ścieżek rowerowych w ciągu dróg powiatowych. 5. Zarząd Dróg Powiatowych, Gminy Podniesienie walorów gminy - Budżety Gmin i Powiatu P ochrona i zrównoważony rozwój lasów Termin realizacji L . p . R odza j prze dsię wzię cia Opis przedsięwzięcia 1 2 3 1 I Podniesienie wskaźnika lesistości gminy przez stopniowe zalesianie terenów nie przydatnych dla rolnictwa, tj. terenów o niskich klasach bonitacyjnych gleb i gruntów porolnych 2 P Ochrona lasów prywatnych i kontrola ich stanu, pomoc przy tworzeniu uproszczonych planów Zarządcy lasów/ Zarząd Powiatu, nadurządzeniowych leśnictwa 3. P Jednostka odpowiedzialna / Jednostki współpracujące 4 Cel przedsięw zięcia 20 20 20 20 20 20 20 20 09 10 11 12 13 14 15 16 5 6 7 8 9 10 11 12 13 S zac unk owe nakł ady zł 14 Potencjalne źródła finansowani a 15 Zadania własne Opracowanie Planu urządzenia lasu Właściciele nieruchomości/ Zarząd Powiatu, gminy Przygotowanie planistyczne do zwiększania lesistości Przeciwdziałani e szkodliwej działalności w lasach Świadoma ochrona zasobów leśnych Nadleśnictwa - - Środki producentów, budżet Powiatu Budżet państwa, budżety lasów państwowych, PFOŚiGW Budżet własny - Zadania koordynowane Wzmocnienie funkcji ochronnych lasów 1 P 2 P 3 P 4 P/I Gminy/zarządcy lasów Ochrona i wzmocnienie funkcji zadrzewień i zakrzewień, jako ważnych korytarzy ekologicznych Powstrzymanie postępującej degradacji lasów, ochrona wód Powstrzymanie postępującej degradacji lasów Świadoma ochrona zasobów przyrody Świadoma ochrona zasobów przyrody Gminy /właściciele gruntów Włączenie do działań edukacyjnych Gminy problematyki gospodarki leśnej i ochrony lasu /nadleśnictwa – polityka ekologiczna państwa Tworzenie ścieżek edukacyjnych w lasach Gminy /nadleśnictwa Budżet gminy Budżet gminy - - Budżet gminy, fundusze ekologiczne - Budżet gminy, fundusze ekologiczne ochrona wód L . p . 1 Ro dz aj prz ed się wzi ęci a Opis przedsięwzięcia 2 3 Termin realizacji Jednostka odpowiedzialna / Jednostki współpracujące Cel przedsięwzięc ia Szac unko we nakła dy zł Potencjalne źródła finansowania 13 14 15 20 20 20 20 20 20 2 20 09 10 11 12 13 14 015 16 4 5 6 7 8 9 Zadania własne 8 10 11 12 Inwentaryzacja istniejących ujęć Właściciele/Zarząd P wody oraz stref ochronnych tych Powiatu, Gmina ujęć i ich modernizacja Inwentaryzacja i likwidacja nieWłaściciele/Zarząd P czynnych ujęć wody Powiatu, Gmina 1. 2. Realizacja prac związanych z P weryfikacją pozwoleń wodnoprawnych 3. Starostwo Powiatowe / WIOŚ Ochrona jakości wód podziemnych - Środki własne, inne fundusze Ochrona jakości wód podziemnych - Środki własne, inne fundusze Ochrona jakości wód podziemnych - Środki własne, inne fundusze Zadania koordynowane 1. I 2. P 3. Rozbudowa kanalizacji sanitarnej w gminach Kontrola szczelności i likwidowanie szamb Propagowanie dobrej praktyki rolniczej polegającej na stosowaniu właściwych dawek nawozów sztucznych i naturalnych Modernizacja sieci wodociągowych i ujęć wód celem racjonalizacji wykorzystania zasobów wód podziemnych i eliminacji starych, przestarzałych i nie odpowiadających normom sanitarnym instalacji Racjonalna gospodarka studniami głębinowymi , likwidacja nieczynnych ujęć wody Podniesienie efektywności ochrony wód podziemnych, a w szczególności Głównych Zbiorników Wód Podziemnych Ocena sposobu zagospodarowania ścieków bytowo-gospodarczych i przemysłowych na terenach wiejskich i nieskanaliowanych Likwidacja nieodpowiednich składowisk obornika itp. Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków na terenach wiejskich lub o rozproszonej zabudowie i w aglomeracjach RLM <2000 P 4. I 5. P/I 6. P 7 P 8 I Gminy Ochrona jakości wód podziemnych - Budżety gmin, środki firm komunalnych, fundusze ochrony środowiska, fundusze strukturalne Gminy Likwidacja źródeł zanieczyszczeń, ochrona jakości wód podziemnych - Budżety gmin Gminy/ ODR Likwidacja źródeł zanieczyszczeń, ochrona jakości wód podziemnych - GFOŚiGW, budżet województwa Gminy/ przedsiębiorstwa komunalne Ochrona jakości wód podziemnych - Budżety gmin, przedsiębiorstw komunalnych, prywatnych inwestorów, strukturalne Gminy, właściciele ujęć/ WIOŚ, wojewoda Ochrona jakości wód podziemnych - Środki właścicieli ujęć RZGW/ WIOŚ, ODR, Gminy Ochrona jakości wód podziemnych - Środki własne, inne fundusze Starostwo Powiatowe, Gminy Ochrona środowiska naturalnego - Środki własne, inne fundusze Gminy, przedsiębiorstwa komunalne, prywatni inwestorzy Poprawa standardu życia mieszkańców - Środki właścicieli Budżety gmin Cel przedsięwzię cia Sz ac un ko we na kła dy zł Potencjalne źródła finansowania 13 14 15 Ochrona przeciwpowodziowa - Termin realizacji L . p . Ro dz aj prz ed się wzi ęci a Opis przedsięwzięcia 2 3 1 Jednostka odpowiedzialna / Jednostki 20 20 20 20 20 20 2 2 współpracujące 09 10 11 12 13 14 015 016 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Zadania własne 1 P Utworzenie bazy danych i RZGW/ IMiGW, systemu wymiany informacji, oraz Wojewoda, Władze współudział w systemie ochrony Powiatu i Gmin przeciwpowodziowej 9 Środki własne, Inne fundusze 2 Realizacja przedsięwzięć z zakresu renowacji oraz wymaganej odbudowy cieków naturalnych i urządzeń melioracji wodnych podstawowych Podejmowanie przedsięwzięć z zakresu odbudowy zdekapitalizowanych systemów melioracji wodnych szczegółowych Działania na rzecz właściwego zagospodarowania terenów przyległych do wód stojących i płynących I K-PZMiUW / RZGW, Władze Województwa, Powiatu i Gmin właściciele nieruchomości/ Władze Województwa, Powiatu i Gmin właściciele nieruchomości/ K-P ZMiUW, Władze Gmin RZGW, zarząd Modernizacja obiektów i urządzeń województwa, przeciwpowodziowych powiatu, gminy 3 I 4 I 5 I 6 P 1 Działania na rzecz wyznaczania P/I części nieruchomości umożliwiających dostęp do wody 2 I 3 P/I Ochrona przeciwpowodziowa Współpraca z Gminami przy opracowaniu koncepcji programowej małej retencji Gmina/Powiat Zapewnienie odpowiedniego nawodnienia gleb - Środki własne, Inne fundusze w tym strukturalne UE, PFOŚiGW. Zapewnienie odpowiedniego nawodnienia gleb - Środki własne, Inne fundusze Ochrona wód, zapewnienie dostępu do nich - Środki własne, Inne fundusze Ochrona przeciwpowodziowa - Środki własne, Inne fundusze Zabezpieczenie przed nadmiernym spływem wód opadowych - Budżety gmin, GFOŚiGW, potencjalni inwestorzy - Budżet gminy - Budżety województwa, gmin i właścicieli gruntów - Środki własne i inne Zadania koordynowane Modernizacja i odbudowa systemów melioracyjnych Ochrona wód, zapewnienie dostępu do nich Zapewnienie odpowiedniego nawodnienia gleb Ochrona przeciwpowodziowa Gminy Gminy, spółki wodne/ K-PZMiUW Gminy ograniczenie zużycia energii Termin realizacji Rodz L aj p przed . sięwz ięcia 1 2 Opis przedsięwzięcia Jednostka odpowiedzialna / Jednostki 2 współpracujące 20 20 20 20 0 20 20 2 09 10 11 12 1 14 15 016 3 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Cel przedsięwzięci a S zacu nko we nakł ady zł Potencjalne źródła finansowania 13 14 15 Ograniczenie zużycia energii, - Budżet gminy - Budżet gmin WFOŚiGW Fundusze Unijne - Budżet gmin, PFOŚiGW Zadania własne Opracowanie i uchwalenie projektu założeń do planu zaopatrzenia w Gminy ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Opracowanie planu wykorzystania Gminy/ różnych technologii w zakresie właściciele posesji „termomodernizacji” budynków 1 P 2 P 3 I 4 P 5 P 6 I Wykorzystywanie energii odnawialnej właściciele/powiat, gminy 7 I Modernizacja i rozbudowa sieci elektroenergetycznych gminy Ograniczenie zużycia energii, ochrona powietrza Ograniczenie zużycia energii, ochrona powietrza Zmniejszenie materiałochłonności w tym odpadowości Termomodernizacje budynków Gminy,Powiat zarządzanych przez Gminy i Powiat Podejmowanie działań Gminy stymulujących rozwój rynku surowców wtórnych Opracowanie i wdrożenie programu ograniczania poboru wody na cele Gminy przemysłowe Racjonalne zużycie wody Ograniczenie zużycia surowców nieodnawialnych Eliminacja strat, poprawa jakości krajobrazu 10 - Środki własne, inne fundusze - Środki własne - Środki własne, inne fundusze - Środki własne, inne fundusze 8 Zachęcanie mieszkańców do wymiany źródeł energii cieplnej zasilanych paliwem nieodnawialnym na urządzenia, o mniejszym stopniu negatywnego oddziaływania na środowisko I Właściciele/ zarząd powiatu, gminy Ograniczenie zużycia kopalin Środki właścicieli nieruchomości - ochrona przed oddziaływanie pól elektromagnetycznych Termin realizacji L . p . R odza j prze dsię wzię cia Opis przedsięwzięcia 1 2 3 Jednostka Cel odpowiedzialna / przedsięw Jednostki 20 20 20 20 20 20 20 zięcia 2016 współpracujące 09 10 11 12 13 14 15 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 S zac unk ow e nak ład y zł 14 Potencjalne źródła finansowani a 15 Zadania koordynowane 1 I 2 I 3 I 4 P Lokalizacja terenów zabudowy mieszkaniowej lub innej przeznaczonej na stały pobyt ludzi w zasięgu linii elektroenergetycznych 110 kV po uprzednim wykonaniu badań poziomu pól elektromagnetycznych w środowisku - w ramach prac nad studium zagospodarowania przestrzennego Lokalizacja obiektów emitujących pola elektromagnetyczne w miejscach niedostępnych dla ludności Minimalizacja liczby wysokich konstrukcji antenowych i lokalizowania urządzenia nadawcze kilku użytkowników na jednej konstrukcji wsporczej ze względu na ochronę krajobrazu Współpraca ze służbami kontrolnopomiarowymi w zakresie nadzoru nad obiektami emitującymi pola elektromagnetyczne Gminy/WIOŚ Ochrona zdrowia mieszkańców Budżet gminy, inwestorzy - Gminy Ochrona zdrowia mieszkańców Ochrona krajobrazu Gminy Budżet gminy, inwestorzy - Budżet gminy, inwestorzy - WIOŚ/ Gminy Ochrona środowiska Budżet gminy - ograniczenie ponadnormatywnego hałasu Termin realizacji L . p . Cel przedsięwzięci a Sz ac un ko we na kła dy zł 13 14 zarządzający drogami/ Władze województwa, powiatu i gmin Eliminacja zagrożenia hałasem - środki własne, inne fundusze w tym strukturalne UE, PFOŚiGW Wojewoda, WIOŚ, zarząd powiatu, gminy Eliminacja zagrożeń hałasem - Środki własne, inne Rodz aj prze dsię wzię cia Opis przedsięwzięcia Jednostka odpowiedzialna /Jednostki współpracujące 2 3 4 Ograniczenie emisji hałasu poprzez inwestycje dotyczące budowy i modernizacji infrastruktury drogowej i kolejowej Identyfikacja i sporządzenie wykazów terenów wokół dróg z przekroczeniami poziomów hałasu w środowisku, terenów zagrożonych hałasem 1 20 20 20 20 20 20 20 20 09 10 11 12 13 14 15 16 5 6 7 8 9 10 11 12 Potencjalne źródła finansowania Zadania własne 1 PI 2 P 11 3 P 4 I 5 P Opracowanie map akustycznych i programów naprawczych w zakresie ochrony przed hałasem dla obszarów położonych wzdłuż dróg i linii kolejowych niestanowiących wymienionych powyżej, gdzie stwierdzono przekroczenie dopuszczalnego poziomu dźwięku A powyżej 55 dB w porze nocnej lub zagrożenie hałasem, w kolejności od obiektów o największym negatywnym oddziaływaniu Ograniczenie emisji hałasem poprzez inwestycje dotyczące budowy i modernizacji infrastruktury drogowej i kolejowej Prowadzenie badań kontrolnych poziomu hałasu komunikacyjnego przy drogach krajowych i wojewódzkich Wojewoda, zarządcy dróg i linii kolejowych/ WIOŚ, zarząd powiatu, gminy Eliminacja zagrożeń hałasem - Środki własne, inne Zarządzający drogami i kolejami/ wojewoda, starosta, gminy Eliminacja zagrożeń hałasem - Środki własne, inne GDDKiA, wojewódzki zarząd dróg/ zarząd powiatu, gminy Eliminacja zagrożeń hałasem - Środki własne, inne Zadania koordynowane 1 I 2 P Modernizacja dróg gminnych celem uzyskania lepszych parametrów Gmina akustycznych Podjęcie działań na rzecz rozwoju systemu transportu zbiorowego i Gmina minimalizowania poziomu hałasu spowodowanego przez pojazdy Zwiększenie płynności ruchu i oszczędność energii Budżety gmin, powiatów Eliminacja zagrożenia hałasem Środki własne, inne fundusze Element systemu zarządzania środowiskiem Środki własne, inne fundusze Zadania pozostałe 1 Wzmocnienie działalności kontrolnej organów samorządowych w porozumieniu z WIOŚ w zakresie emisji hałasu przez Gmina/WIOŚ podmioty korzystające ze środowiska – prawo ochrony środowiska P - ochrona klimatu Termin realizacji L . p . R odz aj prze dsię wzię cia Opis przedsięwzięcia 2 3 1 Jednostka odpowiedzialna / Jednostki 20 20 20 20 20 20 20 2 współpracujące 09 10 11 12 13 14 15 016 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Cel przedsięwzięcia Szacunk owe nakłady zł 13 14 Potencjalne źródła finansowania 15 Zadania własne 1 2 3 P I P Identyfikacja i sporządzenie wykazu terenów z przekroczeniami dopuszczalnych stężeń substancji i obszarów ograniczonego użytkowania Budowa i modernizacja infrastruktury drogowej i kolejowej (budowa obwodnic, poprawa nawierzchni dróg, modernizacja linii kolejowych) Działania promocyjne na rzecz wykorzystywania w budownictwie materiałów energooszczędnych Wojewoda /, WIOŚ, Władający źródłami emisji, Władze Powiatu i Gmin Inwentaryzacja obszarów - Zarządzający infrastrukturą/ wojewoda, starosta, burmistrzowie i wójtowie Ochrona klimatu - Zarząd województwa, producenci materiałów budowlanych/ zarząd powiatu, gminy Ochrona klimatu - 12 Środki własne Środki własne, inne fundusze w tym UE Środki własne, inne fundusze gospodarka odpadami Lp. Przedsięwzięcie Szacunkowe na- Okres realizacji Instytucja odpowiedzialna Źródło finansowania budżety miast i gmin, fundusze ochrony środowiska, środki unijne, środki własne firm zajmujących się gospodarką odpadami na terenie miast i gmin, budżet Starostwa, budżet WIOŚ 9 gmin x 100 000 zł kłady 1. Objecie 100% mieszkańców gmin Powiatu zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych 2009 – 2012 Urzędy Miast i Gmin 2. Zwiększenie kontroli i egzekwowanie realizacji zapisów w wydawanych decyzjach w zakresie gospodarki odpadami 2009 - 2012 Starostwo Powiatowe,WIOŚ 3. Likwidacja wyrobów zawierających azbest 2009 - 2016 Urzędy Miast i Gmin, Zarząd Województwa KujawskoPomorskiego WFOŚiGW, środki własne samorządów, 23 mln zł 4. Likwidacja odpadów PCB 2009 - 2015 WFOŚiGW, środki własne samorządów 400 000 zł 5. Bieżący monitoring planu gospodarki odpadami 2009 - 2015 Urzędy Miast i Gmin, Zarząd Województwa KujawskoPomorskiego Starostwo Powiatowe WFOŚiGW, budżet Starostwa 5 000 zł 6. Bieżący monitoring składowisk odpadów 2009 - 2015 środki własne samorządów 100 000 zł 7. Rozwój i propagowanie selektywnej 2009 - 2015 zbiórki odpadów w tym szczególnie odpadów opakowaniowych i komunalnych ulegających biodegradacji, na terenie powiatu Zarządzający składowiskami odpadów Urzędy Miast i Gmin 9 gmin x 400 000 zł 8. Rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych, wielkogabarytowych i odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych, a także odpadów elektrycznych i elektronicznych 2009 - 2015 Urzędy Miast i Gmin 9. Podnoszenie świadomości ekologicznej i społecznej wśród mieszkańców Powiatu, poprzez organizację różnego rodzaju akcji, informacji w mediach (gazeta, internet) oraz propagowanie technologii i działań „przyjaznych środowisku” Wdrażanie regionalnej gospodarki odpadami i tworzenie międzygminnych kompleksów unieszkodliwiania odpadów komunalnych przez rozbudowę i przystosowanie do normatywów MKUOK w Lipnie Rekultywacja zamkniętych gminnych składowisk odpadów komunalnych – stare składowisko w Lipnie, ul. Dobrzyńska Inwentaryzacja i likwidacja „dzikich” składowisk odpadów 2009 - 2016 Starostwo Powiatowe, Urzędy Miast i Gmin 2009 - 2015 Samorządy gminne, Zarządzający składowiskiem w Lipnie WFOŚiGW, środki własne samorządów, fundusze unijne, środki własne firm zajmujących się gospodarką odpadami na terenie miast i gmin WFOŚiGW, środki własne samorządów, fundusze unijne, środki własne firm zajmujących się gospodarką odpadami na terenie miast i gmin WFOŚiGW, środki własne samorządów, fundusze unijne, środki własne firm zajmujących się gospodarką odpadami na terenie gmin WFOŚiGW, środki własne samorządów, fundusze unijne, PROW 2009 - 2018 Samorząd gminny WFOŚiGW, środki własne samorządu, fundusze unijne, PROW 4 mln zł 2009 - 2015 Samorządy gminne, Samorząd Województwa KujawskoPomorskiego WFOŚiGW, środki własne samorządów, fundusze unijne, RPO 160 000 zł 10. 11. 12. 13 - 9 gmin x 400 000 zł 100 000 zł 15 mln zł Większość zadań inwestycyjnych związanych z ochroną środowiska lub gospodarką komunalną realizowana jest na szczeblu lokalnym, przez samorządy gminne. Zadania własne powiatu w zakresie spraw związanych z ochroną środowiska wynikają przede wszystkim z ustawy o samorządzie powiatowym, a takżę z innych ustaw sektorowych dotyczących ochrony środowiska oraz wydawanych pozwoleń. Powiat lipnowski przez kolejne dwa lata obowiązywania Programu Ochrony Środowiska wykonywał szereg zadań wynikających wprost z ustawy o samorządzie powiatowym, które odnosiły się przede wszystkim do następujących elementów: − infrastruktury technicznej, np.: dróg powiatowych, − zieleni, − promocji powiatu, − a także innych zadań np. Edukacją ekologiczną (konkursy ekologiczne). Jak wynika z analizy przeprowadzonych inwestycji i wydatkowanych środków, powiat lipnowski to jednostka, która przeznacza znaczne nakłady na rozwój jednostki, zarówno w ramach prowadzonych inwestycji i przedsięwzięć, jak i działań organizacyjnych. Z pośród planowanych do realizacji w ramach polityki ekologicznej przedsięwzięć na terenie powiatu lipnowskiego w okresie 2009-2012 większa ich część została zrealizowana. Cześć inwestycji i zadań z uwagi na ciągłość, długotrwałość realizacji lub pozyskiwanie funduszy, dotacji czy dofinansowań została zrealizowana częściowo. Organy powiatu promoją przede wszystkim te inwestycje, które z punktu widzenia Powiatu sa najważniejsze i najpilniejsze w stosunku do jakści środowiska i zdrowia mieszkańców. Należy zauważyć, że priorytetem ekologicznym dla władz powiatu oraz gmin, który pochłonął największe nakłady finansowe, był rozwój sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, infrastruktury drogowej oraz termomodernizacje obiektów. 14 .ZADANIA REALIZOWANE PRZEZ SAMORZĄDY GMINNE Ochrona wód i gospodarka wodna Jednym z celów polityki ekologicznej państwa jest zapewnienie mieszkańcom dostępu do wody o jakości odpowiadającej normom wody do spożycia oraz jej niezbędnej ilości na potrzeby socjalno-bytowe. W ciągu kolejnych dwóch lat obowiązywania POŚ dla powiatu wynika, że na terenie powiatu lipnowskiego wzrasta długość sieci wodociągowych i coraz więcej mieszkańców jest do niej podłączonych, co zapewnia pobór właściwie uzdatnionej wody (brak danych ze wszystkich gmin). Ze względu na modernizacje sieci, stan infrastruktury ocenia się jako zadowalający, jednak zdarzają się pojedyncze przekroczenia jakości wód badanych na sieci wodociągowej, co może być związane ze stanem wodociągów. W ciągu kolejnych dwóch lat obowiązywania POŚ wynika, że na tym terenie wzrasta długość sieci kanalizacyjnej i coraz więcej mieszkańców jest do niej podłączonych, co zapewnia właściwie odprowadzanie ścieków. Ze względu na zwiększającą się liczbę mieszkańców w powiecie, zwiększa się również ilość osób korzystających z sieci. Ilość ścieków odprowadzanych z gospodarstw domowych, czy też z jednostek gospodarczych różni się w każdym roku, na co wpływ mają lokalne działania eksploatatorów, prowadzone w celu zmniejszenia zużycia wody przez mieszkańców, a co się z tym wiąże ze zmniejszeniem odprowadzanych ścieków. Potrzebna jest jednak dłuższa obserwacja tendencji, aby określić trend wieloletni, ponieważ analiza tylko kilku lat, nie daje pełnego i wiarygodnego obrazu. Powiat lipnowski obejmuje 9 gmin. Według przeprowadzonych badań większość z nich realizowało w omawianym okresie budowę lub modernizację sieci wodociągowej. Gospodarka ściekowa rozwijała się zdecydowanie lepiej niż w poprzenio raportowanym okresie, głównie z racji uczestnictwa części gmin w programach dofinasowania budowy przydomowych oczyszczalni ścieków. W gminie Kikół powstało 197 nowych przydomowych oczyszczalni ścieków. w gminie Skępe 16 sztuk oraz w trakcie realizacji jest ponad 17 km nowej sieci kanalizacji. W gminie Tłuchowo powstało 64 nowych przydomowych oczyszczalni ścieków oraz 0,2km nowej sieci kanalizacji. W gminie Wielgie powstało 42 nowych przydomowych oczyszczalni ścieków oraz 9,16 km nowej sieci kanalizacji. Z pozostałych gmin brak danych na ten temat. 15 Edukacja ekologiczna Wszystkie gminy z terenu powiatu lipnowskiego organizowały, bądź współfinansowały organizację następujących działań, które miały na celu popularyzację działań na rzecz ochrony środowiska: konkursy w placówkach oświatowych, druk ulotek, folderów, przewodników, udział w akcjach „Sprzątanie Świata” i „Dni Ziemi”, lokalna społeczność może uczestniczyć w zajęciach na ścieżkach dydaktycznych oraz edukacyjno – przyrodniczych, propagowanie tematyki ekologicznej w mediach zachęcanie rolników do dbałości o swoje siedliska i zagrody. Gospodarka odpadami Zorganizowanym systemem zbierania odpadów komunalnych na początku omawianego okresu (rok 2009) objęci byli mieszkańcy 6 gmin powiatu (67%). W roku 2012 sytuacja wyglądała już o wiele lepiej. Natomiast w roku 2013 wraz z wprowadzeniem nowej “ustawy śmieciowej” zorganizowanym systemem zbierania dpadów komunalnych objęto całość powiatu lipnowskiego. Większość gmin uczestniczyła lub uczestniczy w likwidacji wyrobów zawierających azbest poprzez program dofinansowań z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska. .ZADANIA REALIZOWANE PRZEZ PODMIOTY GOSPODARCZE Monitoring realizacji zadań wynikających z Programu ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami powiatu lipnowskiego został przeprowadzony w formie ankietyzacji 11 wybranych najistotniejszych przedsiębiorstw i zakładów przemysłowych z terenu powiatu lipnowskiego. Odpowiedzi na ankiety udzieliło 7 podmiotów. Jednak jedynie w jednym przypadku w badanym okresie przeprowadzono inwestycję ekologiczną. Była to inwestycja przeprowadzona przez Zakład Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego “DAWTONA” polegająca na budowie zakładowej oczyszczalni ścieków, która kosztowała około 5 mln zł i pokryta została ze środków własnych Zakładu. 16 .STAN REALIZACJI DZIAŁAŃ W Programie ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla powiatu lipnowskiego wstępnie założono realizację różnych inwestycji służących ochronie środowiska. Nie wszystkie z nich udało się zrealizować w zaplanowanych ramach czasowych. Niektóre z nich zostały przesunięte w czasie, głównie ze względu na ograniczone środki finansowe. Część planowanych inwestycji została zmodyfikowana. Poniżej przedstawiono zestawienie obrazujące realizację zadań z dziedziny ochrony środowiska na terenie powiatu lipnowskiego w latach 2009-2012: Jednostka miary Rok 2009 Rok 2012 KOMUNALNE OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW Oczyszczalnie komunalne biologiczne Wielkość (przepustowość) oczyszczalni wg projektu biologiczne Równoważna liczba mieszkańców ogółem Ścieki oczyszczane w ciągu roku odprowadzone ogółem odprowadzane w czasie doby do kanalizacji oczyszczane łącznie z wodami infiltracyjnymi i ściekami dowożonymi oczyszczane razem oczyszczane biologicznie oczyszczane biologicznie i z podwyższonym usuwaniem biogenów w % ścieków ogółem Ludność korzystająca z oczyszczalni wg lokalizacji ogółem w miastach na wsi Ludność korzystająca z oczyszczalni ogółem biologiczne Ładunki zanieczyszczeń w ściekach po oczyszczeniu BZT5 ChZT zawiesina ogólna 17 szt 7 8 m3/dobę 5789 5963 osoba 31584 52841 dam3 dam3 927,4 8 1101,0 3,0 dam3 1306 1522 dam3 dam3 925 925 1101 1101 % 99,7 100,0 osoba osoba osoba 23293 17559 5734 24408 17623 6785 osoba osoba 23293 23293 24408 24408 kg/rok kg/rok kg/rok 23964 66403 16424 10690 61866 8644 Jednostka Rok 2009 Rok 2012 miary kg/rok 21818 6400 kg/rok 2288 1077 azot ogólny fosfor ogólny Osady wytworzone w ciągu roku ogółem t stosowane w rolnictwie t składowane razem t magazynowane czasowo t Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków w % ogólnej liczby ludności ogółem % w miastach % na wsi % ODPADY KOMUNALNE Zmieszane odpady zebrane w ciągu roku ogółem t z gospodarstw domowych t budynki mieszkalne objęte zbieraniem odpadów z szt gospodarstw domowych odpady z gospodarstw domowych przypadające na 1 kg mieszkańca jednostki odbierające odpady w badanym roku wg obszaru szt działalności Składowiska odpadów czynne składowiska odpadów, na których unieszkodliwiane szt są odpady komunalne powierzchnia czynnych składowisk, na których ha unieszkodliwiane są odpady komunalne Dzikie wysypiska 467 152 11 249 442 189 5 233 35,21 85,32 12,58 36,2 83,7 14,6 3946,44 3105,26 6919,49 4971,91 8436 9387 46,9 73,7 8 5 2 1 5,3 4,3 zlikwidowane odpady komunalne zebrane podczas likwidacji dzikich wysypisk Gromadzenie i wywóz nieczystości ciekłych szt 8 9 t 36 29 zbiorniki bezodpływowe oczyszczalnie przydomowe szt szt 6873 990 6638 1459 stacje zlewne szt 7 18 8 Jednostka miary Rok 2009 GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA W PRZEMYŚLE Oczyszczalnie przemysłowe oczyszczalnie biologiczne szt 1 przepustowość projektowa oczyszczalni biologiczne m3/dobę 635 Gospodarowanie wodą w przemyśle w ciągu roku zużycie wody na potrzeby przemysłu dam3 242 pobór wód podziemnych dam3 228 zakup wody razem dam3 30 Ścieki przemysłowe odprowadzone w ciągu roku ścieki odprowadzone ogółem dam3 238 ścieki odprowadzone do sieci kanalizacyjnej dam3 158 ścieki odprowadzone bezpośrednio do wód lub do ziemi dam3 80 ścieki odprowadzone bezpośrednio do wód lub do ziemi dam3 80 wymagające oczyszczania ścieki oczyszczane razem dam3 74 ścieki oczyszczane biologicznie dam3 74 ścieki nieoczyszczane dam3 6 Ładunki zanieczyszczeń w ściekach odprowadzonych do wód lub do ziemi BZT5 kg/rok 258 ChZT kg/rok 304 zawiesina ogólna kg/rok 444 Osady z przemysłowych oczyszczalni ścieków wytworzone w ciągu roku ogółem t 2 Rok 2012 1 635 389 386 6 319 305 14 14 7 7 7 60 396 60 1 EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA Z ZAKŁADÓW SZCZEGÓLNIE UCIĄŻLIWYCH Emisja zanieczyszczeń pyłowych ogółem t/r 24 46 ze spalania paliw t/r 24 46 Emisja zanieczyszczeń gazowych ogółem t/r 6955 11605 ogółem (bez dwutlenku węgla) t/r 70 125 dwutlenek siarki t/r 23 48 tlenki azotu t/r 14 22 tlenek węgla t/r 33 55 dwutlenek węgla t/r 6885 11480 Zanieczyszczenia zatrzymane lub zneutralizowane w urządzeniach do redukcji zanieczyszczeń 19 Jednostka Rok 2009 Rok 2012 miary t/r 24 168 t/r 70 125 pyłowe gazowe OCHRONA PRZYRODY I RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ Obszary prawnie chronione ogółem ha rezerwaty przyrody ha obszary chronionego krajobrazu razem ha rezerwaty i pozostałe formy ochrony przyrody na obszarach ha chronionego krajobrazu zespoły przyrodniczo-krajobrazowe ha Pomniki przyrody ogółem szt Udział obszarów prawnie chronionych w powierzchni ogółem ogółem % TERENY ZIELENI Tereny zieleni wg lokalizacji parki spacerowo - wypoczynkowe obiekty ogółem (w miastach i na wsi) powierzchnia ogółem (w miastach i na wsi) zieleńce obiekty ogółem (w miastach i na wsi) powierzchnia ogółem (w miastach i na wsi) zieleń uliczna ogółem (w miastach i na wsi) tereny zieleni osiedlowej ogółem (w miastach i na wsi) parki, zieleńce i tereny zieleni osiedlowej ogółem (w miastach i na wsi) cmentarze obiekty ogółem (w miastach i na wsi) powierzchnia 20 27592,0 209,0 26812,0 27592,0 209,0 26812,0 209,0 209,0 780,0 780,0 27 27 27,2 27,2 szt 5 5 ha 50,9 50,9 szt 11 11 ha 5,6 5,6 ha 5,9 6,1 ha 6,3 9,1 ha 62,8 65,6 szt 29 29 Jednostka Rok 2009 Rok 2012 miary ha 26,4 26,4 ogółem (w miastach i na wsi) lasy gminne ogółem (w miastach i na wsi) Tereny zieleni w gestii samorządów parki spacerowo - wypoczynkowe obiekty powierzchnia zieleńce obiekty powierzchnia tereny zieleni osiedlowej powierzchnia Tereny zieleni - wskaźniki udział terenów zieleni w powierzchni ogółem Żywopłoty wg lokalizacji ogółem (w miastach i na wsi) Nasadzenia i ubytki wg lokalizacji nasadzenia drzewa ogółem (w miastach i na wsi) krzewy ogółem (w miastach i na wsi) ubytki drzewa ogółem (w miastach i na wsi) krzewy ogółem (w miastach i na wsi) Tereny zieleni wg lokalizacji parki spacerowo - wypoczynkowe obiekty w miastach na wsi powierzchnia w miastach na wsi zieleńce obiekty w miastach 21 ha 44,8 44,8 szt ha 5 50,9 5 50,9 szt ha 11 5,6 11 5,6 ha 0,6 0,6 % 0,1 0,1 m 978 1100 szt 78 41 szt 918 806 szt 221 114 szt 30 10 szt szt 4 1 4 1 ha ha 31,5 19,4 31,5 19,4 szt 8 8 Jednostka Rok 2009 Rok 2012 miary szt 3 3 na wsi powierzchnia w miastach na wsi zieleń uliczna w miastach tereny zieleni osiedlowej w miastach na wsi parki, zieleńce i tereny zieleni osiedlowej w miastach na wsi cmentarze obiekty w miastach na wsi powierzchnia w miastach na wsi lasy gminne w miastach na wsi Żywopłoty wg lokalizacji w miastach Nasadzenia i ubytki wg lokalizacji nasadzenia drzewa w miastach na wsi krzewy w miastach na wsi ubytki drzewa w miastach na wsi krzewy na wsi 22 ha ha 4,3 1,3 4,3 1,3 ha 5,9 5,9 ha ha 5,4 0,9 7,5 1,6 ha ha 41,2 21,6 43,3 22,3 szt szt 5 24 5 24 ha ha 10,4 16,0 10,4 16,0 ha ha 18,6 26,2 18,6 26,2 m 978 1100 szt szt 18 60 31 10 szt szt 868 50 200 606 szt szt 116 105 31 83 szt 30 10 Jednostka Rok 2009 Rok 2012 miary ZUŻYCIE WODY I OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW Zużycie wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności w ciągu roku ogółem dam3 3820,0 7370,4 przemysł dam3 242 389 rolnictwo i leśnictwo dam3 1070 4377 eksploatacja sieci wodociągowej dam3 2508,0 2604,4 eksploatacja sieci wodociągowej - gospodarstwa domowe dam3 2256,4 2129,4 Przemysłowe i komunalne oczyszczalnie ścieków oczyszczalnie ogółem szt 8 9 przepustowość ogółem m3/dobę 6424 6598 ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich ogółem osoba 23293 24408 Wielkość oczyszczalni komunalnych w RLM ogółem osoba 31584 52841 Ścieki przemysłowe i komunalne wymagające oczyszczania odprowadzone do wód lub do ziemi w ciągu roku ogółem dam3 1007,4 1115,0 oczyszczane razem dam3 999 1108 oczyszczane biologicznie dam3 999 1108 nieoczyszczane razem dam3 8,4 7,0 nieoczyszczane odprowadzone z zakładów przemysłowych dam3 6 7 oczyszczane biologicznie, chemicznie i z podwyższonym usuwaniem biogenów w % ścieków wymagających % 99,2 99,4 oczyszczania Ścieki przemysłowe i komunalne oczyszczane w % ścieków wymagających oczyszczania ogółem % 99,17 99,37 Ścieki przemysłowe oczyszczane na 100 km2 ogółem dam3 7,30 0,69 Ścieki komunalne oczyszczane na 100 km2 ogółem dam3 91,00 108,39 EFEKTY RZECZOWE INWESTYCJI OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ ODDANE W ROKU SPRAWOZDAWCZYM Gospodarka ściekowa i ochrona wód, sieć kanalizacyjna odprowadzająca ścieki km 6,9 0,5 odprowadzająca wody opadowe km 0,2 0,5 Gospodarka wodna ujęcia wody - wydajność na dobę m3 1296 330 23 Jednostka Rok 2009 Rok 2012 miary km 11,1 11,5 sieć wodociągowa 1995 - 2013 © Główny Urząd Statystyczny .OCENA SPOSOBÓW I ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA ZAPLANOWANYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ Zrealizowane zadania proekologiczne finansowane były głównie z następujących źródeł: środki własne jednostek samorządowych lub przedsiębiorstw, środki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, jak również ze środków pomocowych Unii Europejskiej i środków własnych mieszkańców gmin. .OCENA SYSTEMU MONITORINGU Istota monitoringu realizacji omawianych dokumentów polega na prowadzeniu stałych obserwacji, dokonywaniu ciągłych, systematycznych pomiarów oraz określaniu narzędzi pomiarów przebiegu poszczególnych procesów. Podstawą do oceny efektywności realizacji zadań postawionych w planie gospodarki odpadami są m.in. informacje gromadzone w wojewódzkiej bazie danych, dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami, czy ewidencje zawartych umów na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Wzorcem dla monitoringu mogą być wskaźniki oceny realizacji planowanych zadań. Powinny one być realne, trafnie dobrane i mierzalne. Na przykładzie monitorowania działań możliwe będzie tworzenie warsztatu oceny oddziaływania na środowisko. .PODSUMOWANIE Niniejszy raport z wykonania Programu ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami powiatu lipnowskiego przygotowano w myśl art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.U.2013.1232 -j.t.). Raport określa wykonanie zadań, wskazanych do realizacji w “Program ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami dla powiatu lipnowskiego na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”. Raport zawiera syntetyczne i usystematyzowane informacje na temat działań, jakie zostały podjęte w powiecie i poszczególnych gminach w ochronie środowiska i gospodarce odpadami. Można stwierdzić, że Program ochrony środowiska jest realizowany z coraz większym zaangażowaniem i z coraz większymi efektami ekologicznymi. W dużej mierze jest to związane z 24 koniecznością wywiązania się państwa z podjętych zobowiązań akcesyjnych. Podstawowym założeniem w tworzeniu programów ochrony środowiska na wszystkich szczeblach – od krajowego do gminnego – jest, aby ich realizacja doprowadziła do poprawy stanu środowiska naturalnego, efektywnego zarządzania środowiskiem oraz aby zapewniła skuteczne mechanizmy chroniące środowisko przed degradacją, a także stworzyła warunki dla wdrożenia wymagań obowiązującego w tym zakresie prawa. Analizując realizację programu na stopniu Powiatu należy pamiętać, że praktycznie zadania o charakterze wykonawczym, czyli mające bezpośredni wpływ na stan środowiska i związane z jego ochroną przed szkodliwym oddziaływaniem, obciążają samorządy gminne i podmioty gospodarcze oraz są zależne od środków finansowych. W wielu przypadkach nie zrealizowano zaplanowanych działań. Charakter zadań z zakresu ochrony środowiska wykonywany przez samorząd powiatowy determinuje możliwości jego bezpośredniej ochrony. Mimo wszystko w stanie gospodarki odpadami na terenie powiatu można zauważyć pozytywne (choć powolne) zmiany w zarządzaniu gospodarką odpadami, w świadomości społeczeństwa czy w działaniach służb gminnych. Część zadań zapisanych w programie uległa zdezaktualizowaniu. Ponadto niektóre z zadań wymagają nakładów znacznych środków finansowych, co niejednokrotnie jest podstawową przyczyną braku ich realizacji. W tym przypadku ważną sprawą jest określenie priorytetów dla poszczególnych tematów zadań i określenie konieczności ich wykonania w danym czasie. Prawo ochrony środowiska przewiduje wykonanie aktualizacji programów ochrony środowiska co 4 lata, co umożliwi doprowadzenie zapisów programu do zgodności z obowiązującymi przepisami. Opierając się na doświadczeniach zebranych w czasie przygotowywania niniejszego dokumentu można wyciągnąć następujące wnioski i uwagi: 1.Samorządy gminne opracowały i realizowały gminne Programy ochrony środowiska i Plany gospodarki odpadami, które były zgodne z założeniami Programów ochrony środowiska z Planami gospodarki odpadami wyższego rzędu. Na dzień zakończenia niniejszego raportu wszystkie samorządy gminne w powiecie lipnowskim posiadały uchwalone gminne Programy ochrony środowiska i Plany gospodarki odpadami, wywiązując się tym samym z obowiązków ustawowych. Jedna gmina przedstawiła Raport z wykonania Programu ochrony środowiska wraz z Planem gospodarki odpadami. 2.Pod względem ilości realizowanych zadań w poszczególnych blokach można stwierdzić, iż 25 najwięcej zadań realizowano w zakresie: - budowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, lub przydomowych oczyszczalni ścieków - wprowadzania zorganizowanych systemów zbiórki odpadów w gminach, - termomodernizacji obiektów, - usuwanie wyrobów zawierających azbest (wymiana pokrycia dachowego) - sadzenia drzew i krzewów, przebudowy terenów zieleni. 3. Pod względem wielkości zaangażowanych środków, największa grupę wydatków związana była z realizacja zadań w zakresie ochrony wód i gospodarki wodno-ściekowej. 4. Gospodarka odpadami jest też dużą grupą wydatków. To przed tym sektorem stoi wiele wyzwań. 5. Część podmiotów nie przekazywała informacji na temat realizowanych przez siebie projektów. 6. Proces pozyskiwania danych do raportów z wykonania Programów ochrony środowiska wraz z planami gospodarki odpadami oparty jest na dobrowolności, co wpływa na obniżenie jakości danych. Opracowanie te należy zatem traktować jako przedsięwzięcie pilotażowe, które będzie wymagało istotnych udoskonaleń w przyszłości. W wyniku prowadzonych działań widoczne są już lub będą widoczne w dłuższej perspektywie czasowej następujące efekty: zwiększenie ilości oczyszczanych ścieków deszczowych i roztopowych, poprawa czystości wód powierzchniowych i podziemnych, racjonalne wykorzystanie zasobów wód podziemnych, poprawa stanu zdrowia mieszkańców regionu, utrzymywanie równowagi w bilansie wód, zwiększenie regionalnych zasobów wodnych, przywrócenie równowagi w środowisku wodnym, ograniczenie deficytów wody, zmniejszenie ilości wytwarzanych ścieków. Inwestycje w infrastrukturę drogową natomiast mają następujące efekty: zmniejszenie skali obiektywnego narażenia mieszkańców powiatu na hałas oraz spełnienie obowiązujących standardów w zakresie poziomu hałasu, a także poprawa jakości życia mieszkańców poprzez zmniejszenie subiektywnie odczuwalnej uciążliwości hałasowej. Inwestycje drogowe oraz remonty budynków, a także te w zakresie ciepłownictwa, energetyki czy energii odnawialnej mają swoje efekty w następujących kierunkach: zmniejszenie eksploatacji zasobów naturalnych, spadek zużycia paliw, zmniejszenie emisji zanieczyszczeń powietrza, ograniczenie kosztów ochrony atmosfery przed zanieczyszczeniami, zmniejszenie negatywnych oddziaływań zanieczyszczeń powietrza na środowisko, zmniejszenie kosztów produkcji energii. Oprócz zadań inwestycyjnych, które angażowały największe nakłady finansowe, jednostka przeznaczała również środki na zadania bieżące, jak utrzymanie zieleni, czy edukacja ekologiczna, 26 wsparcie jednostek, czy promocja Powiatu. Działania w zakresie utrzymania zieleni mają następujące efekty: zwiększenie atrakcyjności powiatu, zaspokojenie wypoczynkowo – sportowych potrzeb mieszkańców, zapewnienie lasom właściwego znaczenia w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz w ochronie krajobrazu oraz wzmocnienie wodochronnych, glebochronnych i klimatotwórczych funkcji lasów, zwiększenie zasobów i produktywności oraz trwałości i bezpieczeństwa ekosystemów leśnych. Powiat oraz poszczególne gminy prowadziły liczne działania administracyjno – prawne mając również na celu osiągnięcie priorytetów ekologicznych powiatu. Efekty tych wszystkich działań są następujące: wzrost bezpieczeństwa środowiskowego, zmniejszenie strat wymiernych i niewymiernych (ekonomicznych, materialnych i społecznych) w wyniku wystąpienia zagrożeń, minimalizacja ryzyka występowania poważnych awarii oraz nadzwyczajnych zagrożeń dla środowiska poprzez zwiększony poziom prewencji, wzrost świadomości społecznej, zlikwidowanie części przyczyn powodujących zdarzenia nadzwyczajne i poważne awarie. Inwestycje oraz działania systemowe wynikające z wykorzystania nowoczesnych technologii skutkują: zmniejszeniem zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego, zmniejszeniem zużycia surowców naturalnych i innych materiałów oraz zmniejszeniem ilości wytwarzanych odpadów. Ostatecznie realizację Programu ochrony środowiska dla powiatu lipnowskiego ocenia się pozytywnie. Ocenę zadowalającą potwierdza przeprowadzona analiza wskaźnikowa realizacji Programu na analizowanym terenie. Aby stwierdzić realną poprawę jakości środowiska (znajdującą odzwierciedlenie w analizie jego jakości) potrzeba jednak dłuższego okresu czasu i dalszych działań inwestycyjnych. Części wskaźników nie można jednak ocenić ze względu na brak danych w każdym roku obejmującym okres sprawozdawczy. Nie jest to jednak związane z niewystarczającą ewidencją, a z brakiem danych udostępnianych przez jednostki odpowiedzialne, np. za prowadzenie monitoringu środowiska przyrodniczego, czy innych analiz środowiskowych (przede wszystkim WIOŚ i GUS). 27
