strategia rozwoju miasta i gminy nowe miasteczko

Transkrypt

STRATEGIA ROZWOJU
MIASTA I GMINY
NOWE MIASTECZKO
Nowe Miasteczko - Łask luty 2000 r.
Strategię opracował zespół
„UNIGLOBU” S.C.
przy współpracy z Panem Burmistrzem
inż. Józefem Giemzą, władzami oraz
mieszkańcami Miasta i Gminy
Nowe Miasteczko.
I. WSTĘP
Ostatnio coraz częściej mówi się w Polsce o konieczności tworzenia
strategicznych planów rozwojowych dla gmin.
Podstawową przesłanką dla stworzenia takiego opracowania była chęć
przyspieszenia rozwoju miasta i gminy przez jej władze i mieszkańców.
Strategia rozwoju jest swego rodzaju planem - dokumentem kompleksowym
określającym podstawowe kierunki rozwoju jednostki, uwzględniającym
najlepsze walory w jednostce i największe szanse w otoczeniu oraz
minimalizującym lokalne słabości i zewnętrzne zagrożenia.
Zawiera ona analizę stanu obecnego miasta i gminy w sferze społecznej,
gospodarczej, rolnej, infrastruktury technicznej, środowiskowej. Analiza
relacji między tymi sferami pozwala na określenie podstawowych
mechanizmów rozwoju gminy, identyfikację stanu obecnego oraz szans
i zagrożeń rozwoju. Wskazuje założenia rozwoju miasta i gminy, cele oraz
zadania i projekty wdrożeniowe.
Tworzenie wizji rozwoju miasta i gminy jest ważnym elementem w naszych
dążeniach do integracji z Unią Europejską. Korzystanie z funduszy strukturalnych
Unii
Europejskiej
jest
niemożliwe
bez
umiejętności
planowania
perspektywicznego. Temu celowi ma służyć m.in. strategia rozwoju miasta i
gminy. Jednak niezależnie od tego, kiedy będziemy członkami Unii
Europejskiej, posiadanie tego dokumentu jest niezbędnym elementem
każdego rozwoju.
Znaczącym faktem jest to, iż poniższa strategia została opracowana we
współpracy z mieszkańcami Miasta i Gminy Nowe Miasteczko. Rola
„UNIGLOBU” koncentrowała się na ułatwianiu procesu budowy strategii. Wiele
materiałów do strategii dostarczyli mieszkańcy i władze, przedstawiając
istniejące w mieście i gminie problemy oraz wyrażając swoje opinie.
Posiadanie strategii rozwoju dostarcza władzom lokalnym podstaw do
racjonalnego działania w długim okresie. Ponadto uwiarygodnia władze w
oczach partnerów zewnętrznych i wewnętrznych. Posiadanie strategii rozwoju
znacznie obniża poziom ryzyka dla potencjalnych inwestorów, co czyni miasto i
gminę bardziej konkurencyjną od innych.
Koniecznym wymogiem jest również posiadanie strategii rozwoju przy
ubieganiu się o pomocowe środki finansowe krajowe oraz zagraniczne.
Uzyskanie kredytu, bezzwrotnej dotacji z różnych źródeł jest znacznie
łatwiejsze, jeśli posiada się dobrze uzasadniony i przemyślany plan działań.
Celem nadrzędnym strategii jest ożywienie gospodarcze miasta i gminy,
prowadzące do tworzenia nowych miejsc pracy, ale w takich dziedzinach aby
nie dopuścić do jednokierunkowego rozwoju, który jest zbyt mało odporny na
wszelkie zakłócenia koniunktury gospodarczej. Plan ożywienia gospodarczego
miasta
i gminy nigdy nie zostanie zrealizowany, jeśli samorząd oraz władze
miasta
i gminy nie uznają go za swój własny. Sukces w realizacji planu
będzie również polegał na umiejętnym aktywizowaniu wokół niego lokalnych
sił społecznych oraz poszczególnych jednostek.
„Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Nowe Miasteczko” została w całości
przygotowana i opracowana przez „UNIGLOB” S. C. w Łasku.
Prace zostały przeprowadzone w okresie czerwiec 1999 r. - grudzień 1999 r.
Członkowie zespołu „UNIGLOBU” dziękują władzom miejskim i jej
mieszkańcom za współpracę w procesie opracowywania „Strategii Rozwoju
Miasta i Gminy Nowe Miasteczko” i życzą sukcesów w trakcie jej
realizowania.
II. METODYKA PROWADZENIA PROCESU OPRACOWYWANIA
STRATEGII ROZWOJU MIASTA I GMINY
NOWE MIASTECZKO
1. ETAPY PRAC
Proces opracowywania strategii rozwoju w Mieście i Gminie Nowe
Miasteczko w dużej mierze bazował na aktywnym uczestnictwie mieszkańców.
Przyjęto założenie, że maksymalnie będzie się angażować mieszkańców
w budowę programu strategii rozwoju miasta i gminy, tak by była ona tworzona
przez samych zainteresowanych jej rozwojem.
Etap 1
Budowę strategii rozwoju miasta i gminy rozpoczęto od zebrania danych
niezbędnych do opracowania fazy diagnostycznej (analizy obecnego stanu
i uwarunkowań rozwoju).
Równolegle ze zbieraniem danych przeprowadziliśmy wywiady z Panem
Burmistrzem, członkami Zarządu, przedstawicielami Rady Miejskiej, z kilkoma
mieszkańcami i z osobami z zewnątrz miasta i gminy, które na jej terenie lub na
rzecz jej rozwoju pracują.
Etap 2
Następnie rozpoczęto proces badania aktualnej sytuacji społeczno gospodarczej miasta i gminy.
Przeprowadzono badanie opinii społecznej dotyczące przyszłości gminy poprzez
ankietowanie społeczeństwa w mieście i poszczególnych miejscowościach gminy.
Etap 3
Wyniki działań z poprzednich etapów porównano z wynikami
prowadzonej równolegle diagnozy obecnego stanu miasta i gminy, co z kolei
pozwoliło ustalić priorytetowe kierunki rozwoju miasta i gminy, które nie
kolidowały z
wynikami diagnozy obecnego stanu miasta i gminy, a
równocześnie były akceptowane przez respondentów objętych ankietowaniem.
W etapie tym nakreślono główne cele strategiczne.
Podsumowanie
Przedstawione wcześniej działania tj. wywiady z
kluczowymi
osobami, ankietowanie oraz analiza i diagnoza obecnego stanu miasta i gminy
stały się podstawą do określenia zasadniczych przesłanek rozwoju miasta i
gminy, wizji przyszłości miasta i gminy oraz celów strategicznych. Dopiero
wtedy można było określić cele operacyjne, zadania i projekty wdrożeniowe.
2. BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
W trakcie całego procesu budowania strategii zostały przeprowadzone
badania opinii społecznej wśród mieszkańców miejscowości Miasta i Gminy
Nowe Miasteczko.
Dzięki przeprowadzonym badaniom opinii społecznej określono nastawienie
mieszkańców do rzeczywistości gminnej, czyli jak mieszkańcy odbierają i
oceniają przedsięwzięcia realizowane przez Zarząd Miasta i Gminy. Określono
profil socjologiczny grup odbiorców społeczności Miasta i Gminy Nowe
Miasteczko. Badania te pozwoliły na wnioskowanie co do zakresu i charakteru
zmian, które mogą być skutecznie realizowane.
Efektem badań było również:
∗ określenie postaw życiowych mieszkańców miasta i gminy,
∗ określenie jak mieszkańcy postrzegają swoje miasto i gminę,
∗ określenie wizji rozwoju miasta i gminy jaką posiadają „zwykli” mieszkańcy,
∗ dokonanie oceny nastawienia mieszkańców do potencjalnych inwestorów,
3. PRACE NAD TWORZENIEM STRATEGII ROZWOJU
Priorytetowe kierunki rozwoju określone zostały na podstawie wywiadów
i spotkań a także z władzami miejskimi. Określono cele strategiczne, cele
operacyjne oraz zadania przez konsultantów „UNIGLOBU”. Proces
opracowywania polegał na uzyskaniu zgodności wewnętrznej planowanych
działań, konsultacji oraz dyskusji.
Tak wypracowana i zredagowana strategia została opracowana przez
zespół „UNIGLOBU”.
4. KALENDARIUM PRAC CZŁONKÓW ZESPOŁU „UNIGLOBU”
Z MIESZKAŃCAMI MIASTA I GMINY NOWE MIASTECZKO
W TRAKCIE OPRACOWYWANIA STRATEGII ROZWOJU
Lp.
Termin
1.
4 czerwca
1999
Uczestnicy
Cel / zakres pracy
Przedstawiciel
Podpisanie umowy o wykonanie
„UNIGLOBU”, Zarząd
Strategii.
Miejski
2.
3.
4 czerwiec
Przedstawiciele
Spotkanie z Władzami nt. wzajemnych
1999
„UNIGLOBU”,
oczekiwań i metodyki prac oraz zasad
Władze Miejskie Nowe
współpracy przy opracowywaniu „Strategii
Miasteczko.
Rozwoju Miasta i Gminy Nowe Miasteczko”.
Czerwiec
Konsultanci „UNIGLOBU”. Przeprowadzenie ankiety wśród
1999
mieszkańców Miasta i Gminy Nowe
Miasteczko.
4.
Sierpień
1999
5.
Wrzesień
1999
6.
Listopad
1999
Konsultanci „UNIGLOBU”, Konsultacje nt. zakresu informacji
Pracownicy Urzędu
z dziedziny infrastruktury technicznej
Miejskiego.
oraz gospodarki gminy.
Konsultanci „UNIGLOBU”, Wywiady w firmach.
Właściciele firm.
Konsultanci
Zbieranie informacji dot. infrastruktury
„UNIGLOBU”
technicznej, rolnictwa, demografii.
Pracownicy Urzędu
Statystycznego w Zielonej
Górze.
7.
31
grudzień
1999
Konsultanci
„UNIGLOBU”,
Zarząd Miejski.
Spotkanie konsultacyjne dotyczące
odbioru opracowania „Strategia Rozwoju
Miasta i Gminy Nowe Miasteczko”.
III. DIAGNOZA OBECNEGO STANU MIASTA I GMINY
Położenie miasta i gminy, jej otoczenie oraz powiązania wewnętrzne
i zewnętrzne warunkują rozwój społeczno - gospodarczy oraz określają miejsce
w układzie gospodarczym i przestrzennym województwa i kraju.
1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MIASTA I GMINY NOWE
MIASTECZKO
Miasto i Gmina Nowe Miasteczko jest jedną z 83 gmin województwa
lubuskiego. Położona jest w Powiecie Nowosolskim. Położona jest w
południowo - wschodniej części województwa lubuskiego.
Ludność Miasta i Gminy Nowe Miasteczko liczy 5 816 mieszkańców (stan na
30.07.1999r.) co stanowi niespełna 0,6 % ludności województwa ogółem (1
022,5tys.).
Miasto i Gmina zajmuje powierzchnię 77 km 2, co stanowi 0,55 % powierzchni
całego województwa (13 984 km2).
Od północnego zachodu graniczy z gminą Kożuchów, od północy z gminą
Nową Sól, od wschodu z gminą Bytom Odrzański, od południa z gminą
Niegosławice i gminą Szprotawa.
Gmina zlokalizowana jest w niedalekiej odległości od wielkomiejskich
ośrodków przemysłowych i regionalnych: 12 km od Nowej Soli, 35 km od
Zielonej Góry, 166 km od Poznania. Odległość gminy do Wrocławia wynosi 141
km. Gmina ma korzystne położenie komunikacyjne. Przez obszar gminy
przebiega droga krajowa: nr 3 Szczecin - Gorzów Wlkp. - Zielona Góra –
Lubawka.
Jest to gmina typowo rolnicza. Transformacja ustrojowa istotnie zmieniła
warunki życia na wsi. W gospodarce wolnorynkowej ujawniło się z pełnymi
konsekwencjami ekonomicznymi i społecznymi nie w pełni uświadamiane i
nie znane wcześniej bezrobocie. Powszechnie towarzyszy tym zmianom
postawa biernego oczekiwania na wsparcie i pomoc ze strony
wszechogarniającego w poprzednim ustroju państwa. Pozostawiona
własnemu losowi ludność wiejska musi szukać rozważnych dróg rozwoju
rolnictwa i swojej wsi.
Historia
Nowe Miasteczko
XIII – wieczna akcja lokacji miejskich objęła Nowe Miasteczko. Można
stwierdzić, że początki Nowego Miasteczka sięgają pierwszej połowy XIII w.
Przebiegający tutaj stary szlak handlowy z Wrocławia do Krosna Odrzańskiego
sprzyjał powstaniu lokalnego targu. Gołaszyn był prawdopodobnie miejscem,
gdzie odbywał się ów targ. Można przyjąć, iż Gołaszyn posiadał pewne cechy
osady miejskiej.
W dokumencie Henryka III z 22 lutego 1296 r. po raz pierwszy
wymienione zostało Nowe Miasteczko. Prawdopodobnie Henryk III był
założycielem Nowego Miasteczka. Po 1331 r. Nowe Miasteczko wraz z częścią
głogowską księstwa zostało podporządkowane koronie Czeskiej. W wigilię
1386 r. miasto po raz pierwszy przeszło we władanie prywatnych właścicieli –
rycerzy z rodu Wirsingów.
U schyłku XIII w. w Księstwie Głogowskim zaczęła upadać dawna
organizacja terytorialna związana z istnieniem w poszczególnych grodach
kasztelanii. Wprowadzony został nowy podział terytorialny na dystrykty, czyli
tzw. Weichbildy z wójtami na czele. Wśród miast, które były siedzibami
wójtów, znalazło się również Nowe Miasteczko. Jednak już na początku XV w.
książę Henryk IX w dokumencie z 1420 r. wymienia Nowe Miasteczko jako
położone w dystrykcie kożuchowskim. Pierwsze informacje o radzie miejskiej i
burmistrzu pochodzą z początku XV w.
Cały wiek XVI i początek XVII był okresem spokojnej egzystencji
mieszkańców Nowego Miasteczka. Dzięki właścicielom Nowe Miasteczko
uzyskało przywilej odbywania dwóch dużych jarmarków. Odtąd jarmarki
odbywały się w soboty po wielkanocy oraz w ósmym dniu po świętej Jadwidze.
Nowe Miasteczko słynęło w okolicy z odbywąjących się tutaj targów bydła
odbywających się regularnie do wojny trzydziestoletniej, a później od 1650 r.
Wojna trzydziestoletnia trwająca od 1618 – 1648 stała się przyczyną
straszliwego wyniszczenia całego śląska.
Pomimo, iż działania wojenne ominęły miasto, o wiele groźniejsze dla
jego mieszkańców były nieustanne przemarsze wojsk różnych armii. Po raz
pierwszy miasto zostało ograbione w 1622 r. W 1628 – 1629 miasto grabiły
kolejne oddziały wojsk. Najstraszniejsze wydarzenia związane były z 1634 r.,
kiedy to całe miasto stanęło w płomieniach. Następnie miasto przejęli Jezuici
(18.X.1649). W 1666 r. miasto uzyskało prawo do organizowania, oprócz
dwóch wcześniejszych, także trzeciego, dużego jarmarku, który odbywał się w
pierwszą sobotę po św. Gallusie (czyli po 16.X).
W 1740 – 41 ziemie śląskie zajęte zostały przez wojska pruskie.
Trzecia wojna zwana „siedmioletnią” (1756 – 1763) przyniosła straty
mieszkańcom.
W 1773 r. został rozwiązany zakon Jezuitów i Nowe Miasteczko i inne
dobra zakonu, stały się własnością królewską.
W lipcu 1804 po bardzo obfitych opadach wylała Biała Woda. Zalana
została część miasta w pobliżu rzeki. Powódź spowodowała znaczne straty
w zbiorach.
W latach 1806-1808 przez miasto i okolice przemaszerowało ok. 63 tys.
żołnierzy.
W 1863 w Nowym Miasteczku utworzona została placówka francuskiej
poczty wojskowej.
Od początku istnienia, dzieje Nowego Miasteczka związane były
z przebiegającymi przez miasto szlakami handlowymi Zielona Góra –
Gaworzyce – Lubin i Żagań – Bytom Odrzański. W XVIII w. przez Nowe
Miasteczko wiódł bardzo ważny trakt z Warszawy do Drezna.
W 1840 r. linia kolejowa Wrocław – Berlin ominęła nowe Miasteczko, z
powodu częściowej winy mieszkańców, którzy wyśrubowali ceny za grunty, iż
firma budująca linię nie była w stanie ich wykupić. Również kilkanaście lat
później była podobna sytuacja przy budowie linii kolejowej Szczecin –
Wrocław.
Ostatecznie zamiast głównej, międzymiastowej linii, przez nowe Miasteczko
przebiegała lokalna linia kolejowa Kożuchów – Niegosławice uruchomiona
w 1892 r.
Największym problemem mieszkańców w II poł. XIX w. nie były wojny,
lecz pożary.
Koniec I wojny światowej i klęska Niemiec doprowadziły do
długotrwałego kryzysu gospodarczego, którego skutki odczuli również
mieszkańcy Nowego Miasteczka.
Nowe Miasteczko przez cały okres II wojny światowej nie było bezpośrednio
narażone na działania wojenne.
Borów Wielki
Pierwsza wzmianka o Borowie (Boraw) pochodzi z 1220 r., kiedy
wymienił go w dokumencie biskup wrocławski Wawrzyniec, pisząc, iż dotuje
budowę kościoła w Solnikach ze swoich dziesięcin ze wsi Borów. Z 1376 r.
pochodzi pierwsza wzmianka o kościele parafialnym p.w. św. Wawrzyńca
w Borowie.
Borów Polski
Nazwa „Borów Polski” wskazuje, iż wieś założona została przez polskich
osadników. Podobnie jak Borów, również Borów Polski po raz pierwszy
wymieniony został w dokumencie w 1220 r. jako „Borov poloaicali”.
Początki osadnictwa w okolicy Borowa są jednak znacznie starsze, bowiem
wielokrotnie w XIX w. i XX w. rolnicy wykopywali na swoich polach urny
z czasów prehistorycznych.
Gołaszyn
Najstarsze wzmianki o Gołaszynie, który nosił nazwę Linda (niem.
Lindau), pochodzą z 1295 r. i odnosiły się do istniejącego już wówczas kościoła.
Miłaków
Pierwsza wzmianka o wsi Melacow (Melko) pochodzi z 1295 r., kiedy
wspólnie z Gołaszynem wymieniony został Miłaków jako wieś posiadająca
kościół.
Nieciecz
Przez całe stulecia Nieciecz (Netschutz) wchodziła w skład jednego
majątku z wsią Dziadoszyce. W 1500 r. wymieniony został w dokumencie
pierwszy właściciel Bernhard Beroldt.
Popęszyce
Podobnie jak większość okolicznych wsi po raz pierwszy wymienione
zostały Popęszyce (Popasicz) w dokumencie biskupa wrocławskiego w 1220 r.
w związku z przekazaniem czynszów na rzecz parafii w Solnikach. W 1376 r.
wymieniony został po raz pierwszy kościół parafialny w Popęszycach p. w.
Michała Archanioła.
Rejów
Pierwsza wiadomość o wsi pochodzi z 1237 r. wtedy to książę Henryk
Brodaty nadał klasztorowi w Nowogrodzie miejscowość Rejów w kasztelanii
bytomskiej.
Szyba
Wieś o nazwie Syba wymieniona została po raz pierwszy w dokumencie
z 1220 r. przy okazji nadania parafii w Solnikach dziesięciny przypadającej na
Szybę.
Żuków
Jednym z pierwszych właścicieli Żukowa był wymieniony w dokumencie
z 1495 r. Bernhard von Schweidnitz.
2. ŚRODOWISKO GEOGRAFICZNO - PRZYRODNICZE MIASTA
I GMINY NOWE MIASTECZKO
Wzgórza Dalkowskie tworzą w południowo – wschodniej części gminy
wysoczyznę morenową 110 – 220 m n.p.m. Centralna część gminy to
wysoczyzna morenowa płaska wysokości 90 – 180 m n.p.m. Północno –
wschodni fragment gminy położony jest w Obniżeniu Nowosolskim, które
przecina na wschodzie dolina Białej Wody. W sąsiedztwie północno –
zachodniego fragmentu Wzgórz Dalkowskich znajduje się obszar szkód
górniczych (ok. 50 ha). Jest to zapadlisko spowodowane zawaleniem się
chodników byłej kopalni głębinowej węgla brunatnego.
Na terenie miasta występują zasoby gliny, które były wykorzystywane
w cegielniach, które funkcjonowały jeszcze w latach 60-tych.
Warunki klimatyczne uwarunkowane są wpływem klimatu oceanicznego.
Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 8 ° C. Roczna suma opadów ok.
553 mm. Dominują wiatry wiejące z sektora zachodniego.
Lasy na terenie gminy zajmują 18,63 % ogólnej powierzchni.
3. WALORY PRZYRODNICZE I POZAPRZYRODNICZE MIASTA
I GMINY NOWE MIASTECZKO
Różnorodne cechy środowiska przyrodniczego, to przede wszystkim
przepływająca Biała Woda, kompleksy lasów, zabytki, bardzo dobre warunki
klimatyczne oraz czystość powietrza, predystynują obszar gminy do rozwijania
turystyki pobytowej czy weekendowej w okresie całego roku, a także mogą być
miejscem do lokalizacji budownictwa mieszkalnego czy też letniskowego dla
mieszkańców pobliskich miast.
Cały obszar leży w zlewni rzeki Biała Woda, która wypływa w okolicy
wsi Borów. Z większych wód powierzchniowych wyróżnić należy wyrobisko
pokopalniane w Nowym Miasteczku.
Lasy na terenie miasta i gminy występują w kompleksie siedliskowym
boru świeżego i wilgotnego, stanowią 18,6 % powierzchni miasta i gminy i jest
to jeden z najniższych wskaźników lesistości w dawnym województwie
zielonogórskim. Dominuje gospodarka leśna polegająca na pozyskaniu drewna,
szczególnie dominującej sosny.
Słabe zróżnicowanie morfologiczne obszaru miasta i gminy, a przede
wszystkim dominacja gruntów ornych z nieznaczną powierzchnią lasów
z gruntami leśnymi, brak dużych cieków i zbiorników wodnych sprawia, że
zarówno flora jak i fauna jest stosunkowo uboga w gatunki. Wśród lasów
dominują bory sosnowe, lasy liściaste i mieszane. Z gatunków roślin
chronionych i rzadkich na terenie miasta i gminy występują m.in.: widłak
spłaszczony, konwalia majowa, mącznica lekarska, goździk piaskowy i
kropkowany, pierwiosnka lekarska, cis pospolity, bluszcz pospolity.
Wśród ssaków występują na obszarze miasta i gminy m.in.: dziki, sarny, zające,
a z mniejszych: jeże, ryjówka aksamitna, gacek wielkouch, wiewiórka. Ptaki –
dominują gatunki z rzędu wróblowatych, bażanty, kuropatwy. W ostatnim
dziesięcioleciu gniazdowało na terenie miasta i gminy 4-5 par bociana białego.
Powierzchnia Obszaru Chronionego Krajobrazu wynosi 500 ha.
Liczba pomników przyrody wynosi 10.
Miejscem odpoczynku mieszkańców, szczególnie letniego, są „stawy”. Zalane
wyrobisko po kopalni węgla brunatnego, malowniczo położone, stanowi
niewątpliwie atrakcję turystyczną. Ten sporych rozmiarów akwen obfituje
w wiele gatunków ryb charakterystycznych dla wód stojących. W latach 70-tych
planowano przekształcić terenu wokół akwenu w nowoczesny podmiejski
ośrodek rekreacyjny.
Od początku lat 90-ych kąpieliskiem na stawach opiekuje się miasto. Korzystają
z niego nie tylko mieszkańcy Nowego Miasteczka i gminy, ale również
Głogowa i Nowej Soli. Wokół stawów utworzono park. W parku jest tzw.
patelnia – miejsce zabaw ludowych.
Miejscem relaksu dla mieszkańców jest również usytuowana u granic miasta
tzw. Kataryna lub Cegielnia. Tak miejscowi nazywają piękną małą gliniankę,
znaną głównie wędkarzom i amatorom długich spacerów.
Gmina dysponuje licznymi walorami turystycznymi. Są to m.in.:
ZABYTKI ARCHITEKTURY
Nowe Miasteczko
• Kościół parafialny pod wezwaniem św. Marii Magdaleny. Wzniesiony w XIV
w. w następnych stuleciach wielokrotnie rozbudowany. W XVI w.
powiększony o południową nawę. Spłonął w wielkim pożarze miasta w 1634
r., lecz wkrótce był odbudowany. Główny korpus budowli i prezbiterium
posiadają cechy gotyckie, nawa południowa i wieża renesansowe.
Wyposażenie wnętrza barokowe. Z wcześniejszego okresu pochodzi bardzo
cenny, XV – wieczny tryptyk Mistrza ołtarza z Gościeszowic, przeniesiony
do świątyni z kościoła w Gołaszynie oraz gotyckie rzeźby Chrystusa i Piety.
• Kościół pomocniczy pod wezwaniem Opatrzności Bożej. Zbudowany w 1785
jako świątynia ewangelicka, w miejscu niedużego kościółka szachulcowego
z 1744 r. Wieża kościoła dobudowana została w XIX w. według projektu
miejscowego mistrza murarskiego. Budowla założona na rzucie prostokąta,
salowa z dachem mansardowym. Po II wojnie świątynia stała początkowo
upuszczona, później przejęta przez parafię katolicką. Z wielkim wysiłkiem
pieczołowicie odnowiona.
• Plebania kościoła św. Marii Magdaleny, zbudowana w 1811 r. Budynek
parterowy o cechach klasycystycznych, z dobudówką od strony południowej.
• Ratusz zbudowany w latach 1664 – 65 w miejscu wcześniejszego budynku,
który spłonął w pożarze 1634 r. Na początku XIX w. gruntownie
przebudowany. Zachodnie skrzydło budynku wzniesione w stylu późno
klasycystycznym w latach 1818 – 21. Jeszcze w tym samym stuleciu
dobudowano lewe, północne skrzydło (1877 – 1879) w stylu neogotyckim.
Ostatnia gruntowna przebudowa, głównie wnętrz miała miejsce w latach
dwudziestych XX w.
Borów Wielki
• Kościół parafialny pod wezwaniem św. Wawrzyńca. Wzniesiony w XIII w.
już wówczas pod wezwaniem św. Wawrzyńca, posiada cechy
wczesnogotyckie. W następnych stuleciach przebudowany. We wnętrzu
zachowały się płyty nagrobne byłych właścicieli wsi rodziny Rechenbergów
oraz renesansowa chrzcielnica ufundowana w 1593 r. przez Henryka
Rechenberga. W 1821 r. do świątyni dobudowane zostało w 1821 r.
mauzoleum.
• Pałac położony w dawnym tzw. „Dolnym Borowie” wzniesiony na pocz. XIX
w. Na przełomie XVIII i XIX w. właścicielem tej części wsi był Karol
Zygmunt Otto von Unruh. Od poł. XIX w. właścicielami majątku i pałacu
była rodzina grafów Zedlitz – Trutzschler, którzy rozbudowali pałac o
kaplicę. Budowla w stylu klasycystycznym, piętrowa.
• Dwór wzniesiony w XV w. na planie prostokąta. W XVII wieku
wybudowano nowy dwór wykorzystując fundamenty i piwnice starszego. Pod
koniec XIX w. rozbudowany od strony zachodniej.
• Zabudowa folwarczna, zachowały się trzy kompleksy dawnych zabudowań
po istniejących we wsi trzech folwarkach. W skład zabudowań wchodziły
stodoły, oficyny i obory. Większość budynków wzniesiono pod koniec XVIII
i XIX w.
Borów Polski
• Kościół filialny pod wezwaniem św. Anny, według przekazów ufundowany
w 1414 r. przez braci Rechenberg. Wzniesiony z kamienia polnego i cegieł
w stylu późno gotyckim. Wyposażenie wnętrza barokowe, wieża w górnej
części drewniana. W 1914 r. mieszkańcy świętowali 500 – lecie powstania
świątyni.
• Ruina zamku gotycka budowla, której najstarsze fragmenty pochodzą z XV
w. w latach 1548 – 50 gruntownie przebudowany przez ówczesnego
właściciela Jerzego Rechenberga w stylu renesansowym. Od poł. XVII w.
opuszczony popadał w ruinę. W 1800 r. runęła wieża zamkowa. Według
dawnych przekazów chwilę przed katastrofą pracowali w wieży robotnicy,
którzy wyszli z niej pomodlić się na dźwięk dzwonów na Anioł Pański, w ten
sposób ocalili życie. W XIX w. pozostałości zamku wykorzystywane były
jako spichlerz.
Gołaszyn
• Kościół filialny pod wezwaniem św. Marcina, wzniesiony w XIII w. w stylu
gotyckim z kamienia polnego. Wieża i przybudówki pochodzą z XIX w.
Wyposażenie wnętrza barokowe z ozdobną polichromią na drewnianym
stropie nawy.
• Zespoły folwarczne pozostałe po dwóch istniejących we wsi majątkach.
Pierwszy z dworkiem, oficyną i oborą zbudowany pod koniec XVIII w. drugi
składający się z domu mieszkalnego, stodoły i chlewni pochodzi z pocz. XIX w.
Miłaków
• Kościół parafialny pod wezwaniem św. Bartłomieja. Obecna budowla w stylu
renesansowym pochodzi z XVI w. Jednonawowy z kamienia i cegły
z czworoboczną wieżą od strony zachodniej. O pierwszych proboszczach
wspominają biskupi wrocławscy już w XIV w. Wyposażenie wnętrza
barokowe.
• Dwór zbudowany w stylu renesansowym w XVII w. przez ówczesnych
właścicieli rodzinę von Schonaich, późniejszych książąt Carolath-Beuthen.
Przebudowany gruntownie na przełomie XIX i XX w. również przez książąt
Schonaich.
• Dawna karczma, obecnie dom nr 25, zbudowana na początku XIX w.
Popęszyce
• Kościół filialny pod wezwaniem św. Michała. Wzniesiony w XIII w. jako
świątynia w stylu gotyckim. W następnych wiekach przebudowywany, ostatni
raz w 1850 r. Murowany z kamienia polnego i cegły z drewnianą wieżyczką.
Do najcenniejszych zabytków należy późno gotycki tryptyk oraz renesansowe
płyty nagrobkowe dawnych właścicieli wsi rodziny von Popschutz.
• Dwór, klasycystyczny, zbudowany na pocz. XIX w. Parterowy na rzucie
prostokąta, nakryty dachem mansardowym.
Rejów
• Dwór sołtysa, obecnie dom mieszkalny nr 25. Zbudowany około 1772 r.
założony na rzucie prostokąta, piętrowy w stylu barokowym.
Szyba
• Dwór, klasycystyczny zbudowany u schyłku XVIII w. parterowy na rzucie
prostokąta, z uzytkowym poddaszem. Dach mansardowy.
ZABYTKI I POMNIKI PRZYRODY
• Park w Popęszycach – krajobrazowy z II poł. XIX w. o pow. ok. 0,8 ha.
Wśród drzew dominują dąb i lipa drobnolistna oraz kasztanowiec biały. Wiek
drzewostanu ok. 120 – 140 lat.
• Park w Borowie – w stylu romantycznym z lat sześćdziesiątych XIX w. o
pow. 3,9 ha. Dominują 90 – 110 letnie buki, lipy drobnolistne i dęby
szypułkowe, klony pospolite.
• Dwa dęby w Borowie Polskim wiek 250 lat, klon – 200 lat oraz lipa w wieku
350 lat.
• Trzy dęby szypułkowe w Żukowie, wiek 200 – 250 lat.
ZABYTKOWE CMENTARZE
• W Rejowie, Miłkowie i Borowie.
4. CHARAKTERYSTYKA SPOŁECZNOŚCI MIASTA I GMINY NOWE
MIASTECZKO
Miasto i Gminę Nowe Miasteczko zamieszkuje 5 816 osób (stan na
30.07.1999 r.) w tym miasto 2 960 osoby.
W skład gminy wchodzi 10 sołectw oraz miasto Nowe Miasteczko.
Powierzchnia gminy wynosi 74 km 2, natomiast miasta Nowe Miasteczko – 3 km2.
Tab.1 Liczba mieszkańców Gminy Nowe Miasteczko (stan na 30.07.1999 r.).
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Sołectwo
Gołaszyn
Borów Wielki
Borów Polski
Konin
Miłaków
Nieciecz
Popęszyce
Rejów
Szyba
Żuków
Razem
Miejscowości wchodzące
w skład sołectwa
Gołaszyn
Borów Wielki
Borów Polski
Konin
Miłaków, Buchwald
Nieciecz
Popęszyce
Rejów
Szyba, Polanka
Żuków
Liczba mieszkańców w
poszczególnych sołectwach.
418
708
126
56
373
130
423
214
126
282
2 856
Średnia gęstość zaludnienia Miasta i Gminy Nowe Miasteczko wynosi
76 osób/km2.
Dla woj. lubuskiego oraz kraju wskaźniki te wynoszą odpowiednio: 73 i 123
osoby / km2.
a) Analiza struktury demograficznej ludności Miasta i Gminy Nowe
Miasteczko
Kolejnym elementem diagnozy jest analiza demograficzna.
Zróżnicowanie społeczeństwa wg płci przedstawia tab. 2.
Tab. 2 Struktura ludności pod względem wieku i płci (stan na 30.07.1999 r.)
do 15 lat
Mężczyźni
Kobiety
RAZEM
709
705
1 414
16 - 35 lat 36 - 55 lat 56 – 65 lat
900
847
1 747
859
753
1 612
198
238
436
66 i
pow.
230
377
607
Razem
2 896
2 920
5 816
Struktura ludności Miasta i Gminy Nowe Miasteczko
900
L
i
c
z
b
a
800
700
600
500
mężczyźni
400
kobiety
o 300
s
200
ó
b 100
0
do 15 lat
16 - 35 lat
36 - 55 lat
56 - 65 lat
66 i pow.
Wiek
Na podstawie danych zamieszczonych w tabeli 2 można określić średni
wiek mieszkańca Miasta i Gminy Nowe Miasteczko. Wynosi on 34 lata.
Biorąc pod uwagę współczynnik starości, obliczany według stosunku liczby
ludności w wieku poprodukcyjnym (pow. 60 roku życia) do liczby
ludności w wieku przed- i produkcyjnym (0 - 59 lat), który wynosi 17 %
należy stwierdzić, iż struktura wieku społeczeństwa Miasta i Gminy Nowe
Miasteczko nie odbiega od średniej ogólnopolskiej dla terenów wiejskich
(średnia krajowa wynosi 17 %).
Tab. 3 Odsetek ludności w poszczególnych kategoriach wiekowych (%)
Wiek / rok
Przedprodukcyjny
(0 - 18lat)
Produkcyjny
(19 - 59 lat )
Poprodukcyjny
( > 60 lat)
Miasto i
Miasto i
Miasto i
Miasto i
Gmina Nowe Gmina Nowe Gmina Nowe Gmina Nowe
Miasteczko
Miasteczko
Miasteczko
Miasteczko
1992
1994
1996
1998
29,3
29,3
29,5
30,6
Powiat
nowosolski
1998
27,55
59,2
57,7
57,4
54,8
59,45
11,5
13,0
13,1
14,6
13,00
Odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym,
produkcyjnym i poprodukcyjnym w 1998 roku.
60
50
40
30
20
10
0
Miasto i Gmina Nowe Miasteczko
przedprodukcyjny (0 - 18lat)
Powiat nowosolski
produkcyjny (19 - 59 lat )
poprodukcyjny ( > 60 lat)
Można zauważyć znaczny przyrost ludności w wieku poprodukcyjnym o 3,1 %
w porównaniu z 1992 r., co jest zjawiskiem niekorzystnym.
W ostatnich latach przyrost naturalny był dodatni, co przedstawia tabela 4.
Tab. 4 Przyrost naturalny ludności w latach 1992 – 1998
Rok
Urodzenia
Zgony
1992
1994
1996
1998
97
91
73
75
52
56
51
48
Przyrost
naturalny
+ 45
+ 35
+ 22
+ 27
Przyrost naturalny na terenie Miasta i Gminy
Nowe Miasteczko w latach 1992 - 1998
50
40
30
20
10
0
1992
1994
1996
1998
Saldo migracji kształtuje się na poziomie zróżnicowanym, co przedstawia tab. 5.
Tab. 5 Saldo migracji w latach 1992 – 1998
Rok
1992
1994
1996
1998
Zameldowania Wymeldowani
a
57
37
42
45
43
121
90
85
Saldo
20
-3
- 78
5
Wynik ten świadczy o odpływie ludności z terenu gminy. Jest to zjawisko
negatywne.
Saldo m igracjina terenie M iasta iG m iny N ow e
M iasteczko w latach
1992 -1998
40
20
0
-201992
-40
-60
-80
-100
1994
1996
1998
Kolejnym elementem analizy społeczności Miasta i Gminy Nowe Miasteczko pod
względem wieku i płci, są całościowe i cząstkowe współczynniki feminizacji.
Wyrażają one proporcje ilości kobiet do ilości mężczyzn.
Całościowy współczynnik feminizacji wynosi 100,8 %. Niestety współczynnik
ten jest mało miarodajny, gdyż prawdziwy obraz populacji otrzymać
można dopiero po analizie współczynników cząstkowych feminizacji
przeprowadzonej w poszczególnych grupach wiekowych.
Tab. 6 Współczynniki feminizacji w poszczególnych grupach wiekowych
(stan na 25.03.1999 r.)
Wiek
(lata)
0 - 15
16 - 35
36 - 55
56 - 65
pow. 66
Współczynnik
feminizacji
(%)
99
94
88
120
164
Dość niekorzystnie przedstawia się sytuacja w grupach wiekowych (16 35 lat i 36 – 55 lat), gdyż współczynniki feminizacji odpowiednio wynoszą 94
%, i 88 %, co mówi nam o przewadze mężczyzn. Natomiast odmiennie
przedstawia się sytuacja w grupie wiekowej (56 – 65 i pow. 66 lat), gdyż
współczynnik feminizacji wynoszą 120 % i 164 % a mówią nam o przewadze
liczby kobiet nad liczbą mężczyzn.
Jednym z największych zagrożeń dla prawidłowego rozwoju
obszarów wiejskich jest znaczna deformacja struktury wieku (starzenie)
lub płci (odpływ młodych kobiet). Zjawiska te zaznaczają się w Mieście
i Gminie Nowe Miasteczko w dużym stopniu. Należy je zatem stale
obserwować. Biorąc pod uwagę to, że głównie liczba młodych ludzi
świadczy o potencjale reprodukcyjnym ludności należy podjąć działania na
rzecz poprawy jakości życia, które mogłyby powstrzymać niekorzystne
procesy, które stymulują odpływ młodych ludzi, zwłaszcza kobiet.
Podsumowanie
Przeprowadzona analiza struktur demograficznych pozwala stwierdzić, że
społeczność Miasta i Gminy Nowe Miasteczko wyróżnia się następującymi
cechami:
∗ korzystnym całościowym współczynnikiem feminizacji,
∗ dodatnim przyrostem naturalnym,
∗ niekorzystnym saldem migracji,
∗ dużym odsetkiem w wieku przedprodukcyjnym,
∗ niekorzystnym przyrostem ludności w wieku poprodukcyjnym.
b) Socjologiczna charakterystyka społeczności lokalnej
Charakterystyka społeczności lokalnej została dokonana na podstawie
badań opinii społecznej, przeprowadzonych zgodnie z metodologią opisaną
w części wstępnej niniejszego opracowania. Badania miały na celu
ustalenie postaw mieszkańców, sposobu postrzegania miejsca zamieszkania,
wizji zmian w gminie oraz faktycznego i ukrytego stosunku do turystów
i potencjalnych inwestorów. Znajomość powyższych danych powinna być
pomocna przy podejmowaniu decyzji, mających wpływ na poziom życia
mieszkańców Miasta i Gminy Nowe Miasteczko.
Postawy mieszkańców
Dane wynikające z przeprowadzonych wywiadów jak również
z odbytych obserwacji wskazują, iż mieszkańcy Miasta i Gminy Nowe Miasteczko,
odznaczają się średnim stopniem aktywności społecznej i zainteresowaniami
sprawami gminy. Na terenie miasta i gminy stan dróg jest niezadowalający,
brak jest kanalizacji w przeważającej części, a telefonizacja jest jeszcze nie
zakończona. Dlatego wyniki badania mogą wynikać z gorszego samopoczucia
mieszkańców tych miejscowości, które ma swe źródła w odczuwanych faktycznie
gorszych warunkach życia.
Najważniejsze zadania do realizacji wg mieszkańców
Miasta i Gminy Nowe Miasteczko:
NOWE MIASTECZKO
• modernizacja kąpieliska
• tworzenie nowych miejsc pracy
• modernizacja placu zabaw
• budowa dróg
• gazyfikacja
• uruchomienie kina
• aktywna działalność ośrodka kultury
• modernizacja chodników
• zamknięcie dróg na rynku dla ruchu kołowego
• modernizacja elewacji rynku
• poprawa bezpieczeństwa
• rozwój budownictwa mieszkalnego
• uporządkowanie stawów i kataryny
• dokończenie kanalizacji
• budowa sali sportowej
• wprowadzenie straży miejskiej
• rozbudowa przedszkola
• zwiększenie zieleni w mieście
• budowa stacji uzdatniania wody
• modernizacja oświetlenia ulic
• zwiększenie pomocy socjalnej dla najuboższych
BORÓW POLSKI
• stworzenie nowych miejsc pracy
• modernizacja kąpieliska w Nowym Miasteczku
• kanalizacja
• uruchomienie kina
• rozwój kultury
• powiększenie zieleni w mieście
BORÓW WIELKI
• gazyfikacja
• kanalizacja
• rozwój kultury
• poprawa bezpieczeństwa publicznego
• telefonizacja
• budowa chodników
• poprawa oświetlenia ulicznego
• ułatwienie rolnikom zbytu płodów rolnych
GOŁASZYN
• gazyfikacja
• remont kąpieliska miejskiego
• kanalizacja
• gazyfikacja
• budowa chodników
• budowa placu zabaw
KONIN
• telefonizacja
• kanalizacja
• budowa i modernizacja dróg
• poprawa estetyki miasta i wsi
POPĘSZYCE
• gazyfikacja
• kanalizacja
• budowa i modernizacja dróg
• rozwój kultury
• budowa bazy turystycznej
• poprawa wyglądu kamienic na rynku
• ekologia
W postrzeganiu spraw miasta i gminy przez mieszkańców
poszczególnych
miejscowości oraz Rady Miejskiej, nie widać zasadniczych
różnic. Można zauważyć wiele wspólnych celów chociażby takich jak: budowa i
modernizacja dróg, dokończenie telefonizacji, kanalizacja, gazyfikacja, estetyka
miasta i inne. Wiele zadań w chwili obecnej jest niemożliwych do realizacji,
ale nie jest to powodem do lokalnych konfliktów. Władze miejskie na ogół
nie narzekają na brak udziału mieszkańców w wielu inwestycjach
infrastrukturalnych.
Postrzeganie Miasta i Gminy Nowe Miasteczko przez jej mieszkańców
Wśród najczęściej pojawiających się wypowiedzi mieszkańców na temat
własnej gminy występowały następujące stwierdzenia:
- dobra polityka władz miejskich,
- słaby stan dróg,
- dobre położenie geograficzne,
- brak kanalizacji,
- czysta ekologiczna okolica,
- powstanie nowych miejsc pracy,
- przyciągnięcie inwestorów, którzy by stworzyli nowe miejsca pracy.
Można zauważyć, iż miejscowość Nowe Miasteczko skupia całość
życia kulturalnego i gospodarczego całej gminy. Brak wiary w poprawę
warunków życia sprzyja przyjmowaniu postaw biernych, nie wykazujących
zainteresowania i charakteryzujących się obojętnością wobec sytuacji
panującej w gminie.
Społeczeństwo Gminy Nowe Miasteczko świadome jest tego, że
tradycyjne rolnictwo, z którego w przeszłości większość mieszkańców
czerpało podstawowe dochody, obecnie nie pozwala na utrzymanie się
większości mieszkańców. Rolnicy nie widzą szans na poprawę sytuacji
w rolnictwie, w szczególności z powodu braku rynków zbytu na
wytwarzane produkty rolne oraz słabą opłacalność, co powoduje, że część
mieszkańców w wieku produkcyjnym poszukuje dodatkowych źródeł
utrzymania. Nieliczni decydują
się na szukanie pracy i miejsca
zamieszkania na stałe poza gminą.
Panuje przekonanie, że losy miasta i gminy zależą od jej władz, a nie
od mieszkańców, co stanowi znaczącą barierę rozwojową.
Wizja przyszłości gminy w oczach mieszkańców
Ankietowani mieszkańcy Miasta i Gminy Nowe Miasteczko widzą
przyszłość swojej gminy w poprawie infrastruktury technicznej oraz rozwoju
przedsiębiorczości przy rozwoju nowoczesnego rolnictwa.
Tab. 7 Postrzeganie Miasta i Gminy Nowe Miasteczko przez jej mieszkańców
Lp.
Miejscowość
1
1.
2
2.
3.
4.
5.
6.
Nowe
Miasteczko
Borów Polski
Borów Wielki
Gołaszyn
Konin
Popęszyce
RAZEM
Tworzenie
Modernizacja Gazyfikacja Poprawa elewacji
nowych miejsc
kapieliska
na rynku
pracy
Rozwój
kultury
Uruchomienie
kina
Budowa oraz
modernizacja
chodników
9
+
3
+
4
+
5
+
6
+
7
+
8
+
+
+
+
+
5
+
+
+
4
+
+
+
4
+
+
+
4
+
+
+
4
+
Zamknięcie ruchu Modernizacja placu
kołowego na rynku
zabaw
10
+
+
+
+
3
3
11
+
+
+
2
2
III. Diagnoza obecnego stanu miasta i gminy
5. GOSPODARCZE PODSTAWY ROZWOJU MIASTA I GMINY NOWE
MIASTECZKO
a) Działalność gospodarcza na terenie miasta i gminy
Działalność gospodarcza na terenie miasta i gminy jest rozwinięta
w stopniu średnim, a gospodarcze wykorzystanie zasobów gminy jest również
oparte na działalności rolniczej prowadzonej w gospodarstwach indywidualnych,
które zajmują 3228 ha powierzchni użytków rolnych.
Tab. 1 Struktura użytkowania gruntów wg granic administracyjnych
w 1998 r.
Struktura
gruntów
Użytki rolne
Razem
w tym:
- grunty orne
- sady
- łąki
- pastwiska
Lasy
Pozostałe grunty i
nieużytki
Razem
Powierzchnia Powierzchnia
w (ha)
w (ha)
Miasto
Gmina
339
7379
113
21
20
10
883
339
Udział
(%)
Miasto
41,6
Udział
(%)
Gmina
46,07
Udział
(%)
OGÓŁEM
45,45
39,66
0,11
1,83
42,12
0,04
3,91
41,78
0,05
3,62
24,76
33,64
44,31
9,62
41,6
12,95
100,00 100,00
100,00
4 700
2
308
323
1 428
1 571
7379
Tab. 2 Struktura wielkości indywidualnych gospodarstw w Mieście i Gminie
Nowe Miasteczko
Wielkość
gospodarstwa rolnego
( w ha)
1,0 – 2,0
2,1-5,0
5,1 – 10,0
10,1-15,0
15,1 – 20,0
20,1 – 50,0
50,1 – 100,0
Razem
Udział
(%)
OGÓŁEM
16,5
17,9
32,6
16,5
6,8
9,3
0,4
100,00
Tab. 3 Ilość gospodarstw rolnych (30.06.1999 r.)
STRATEGIA ROZWOJU MIASTA I GMINY NOWE MIASTECZKO
26
Lp
1.
2.
Miejscowość
Nowe Miasteczko
Ilość gospodarstw
29
25
Borów Polski
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Borów Wielki
Gołaszyn
Konin
Miłaków
Nieciecz
Popęszyce
10.
11.
Szyba
Żuków
Razem
80
49
17
39
34
43
25
Rejów
39
29
409
Gospodarka indywidualna zajmuje 3 447 ha (w tym 3 228 ha użytków
rolnych) tj. 44,7 % powierzchni Miasta i Gminy.
W gminie dominują gospodarstwa o powierzchni do 10,0 (67 % wszystkich
gospodarstw). Przeciętna wielkość gospodarstwa rolnego wynosi 7,9 ha
użytków rolnych i posiada tendencję rosnącą. Spowodowane jest to wykupem
lub dzierżawą gruntów po byłych PGR-ach przez rolników od Agencji
Własności Rolnej Skarbu Państwa.
Tab. 4 Podmioty gospodarcze zarejestrowane w Urzędzie Miejskim w Nowym
Miasteczku w ewidencji podmiotów prowadzących działalność
gospodarczą.
Miasto i Gmina Nowe
Miasteczko
Liczba osób fizycznych
prowadzących
działalność gospodarczą
l. mieszk. / podmiot
1992
1994
1996
1998
157
183
196
217
35
31
29
26
Wynika z tego że sytuacja w Mieście i Gminie Nowe Miasteczko pod względem
ilości mieszkańców, przypadająca na liczbę zarejestrowanych podmiotów
gospodarczych posiada tendencję malejącą i jest to zjawisko korzystne.
Według informacji uzyskanych w gminie, większymi lokalnymi firmami są:
27
Zielonogórskie Fabryki Mebli S.A. „ZEFAM”
Zakłady w Nowym Miasteczku istniały już przed wojną. Przekształcenie w Spółkę
Akcyjną nastąpiło w 1992 roku. Rozbudowa zakładu nastąpiła w 1976 roku.
Obecnie zakład zatrudnia 135 osób (z terenu gminy 105). Produkuje meble
kuchenne i skrzyniowe. Mocnymi stronami firmy to: wysoka jakość oraz
umiarkowane ceny. Rynki zbytu to 40 % - sieć sklepów firmowych (8 sklepów
własnych). Na rynek niemiecki sprzedaje się 40 % mebli skrzyniowych. Istnieje
możliwość rozbudowy (wolne 3 ha). Był również zakład w Żukowie, ale obecnie
jest przeznaczony do sprzedaży.
Zakład Przetwórstwa Mięsnego Z.D. Opryszak S.C.
Firma powstała w 1993 roku w Nowym Miasteczku. Zajmuje się skupem, ubojem
i przetwórstwem mięsa wołowego i wieprzowego. Posiada 1 sklep firmowy.
Obecnie zakład zatrudnia 14 osób.
Piekarnia Józef Cichy.
Zakład mieści się w Nowym Miasteczku. Powstał w 1994 roku. Zatrudnia 10 osób
i 4 uczniów. Produkuje pieczywo mieszane oraz przenne. Posiada 1 sklep.
Rynkiem zbytu są również gminy: Bytom Odrzański oraz Nowa Sól.
S. C. „ROLNIK” w Borowie Wielkim
Produkcja roślinna i zwierzęca.
Rejonowa Spółdzielnia „PRZYSZŁOŚĆ” w Rejowie
Produkcja roślinna i masarnia.
Na terenie Miasta Nowe Miasteczko jest kilka zakładów stolarskich oraz
zajmujących się mechaniką pojazdową.
W pozostałych miejscowościach gminy przeważają zakłady produkujące wyroby
pamiątkarskie („krasnale”).
Tab. 5 Dynamika rozwoju prywatnych podmiotów gospodarczych.
Rok
1992
1994
1996
1998
Ilość podmiotów Ilość podmiotów Ilość podmiotów
nowopowstałych zlikwidowanych
(ogółem)
62
37
157
47
37
183
39
31
196
35
27
217
Zmiany w ewidencji firm są stosunkowo niewielkie i świadczyć mogą
relatywnej stabilności już istniejących podmiotów gospodarczych, oraz
średnim wzroście podmiotów nowo zarejestrowanych.
o
o
28
b) Sytuacja na rynku pracy w mieście i gminie
Poziom bezrobocia w gminie (liczony w stosunku do liczby zawodowo
czynnych) odbiega niekorzystnie od przeciętnej krajowej na koniec 1998 roku.
Liczba osób bezrobotnych w stosunku do ogółu ludności w gminie wynosi 9,3
% i jest wyższa o 3,2 % od średniej krajowej. W stosunku do osób zawodowo
czynnych liczba bezrobotnych osiąga poziom – 17,0 % - wyższy o 6,6 % od
wskaźnika krajowego.
Również niekorzystnie dla Miasta i Gminy Nowe Miasteczko przedstawia się
porównanie ze średnimi województwa lubuskiego.
W stosunkowo niekorzystnej sytuacji są mieszkańcy w Mieście i Gminie Nowe
Miasteczko, nie znajdujący zatrudnienia w sektorze rolnym, którzy są silnie
zagrożeni bezrobociem. Należy tutaj wspomnieć, że w rolnictwie występuje
duże bezrobocie ukryte. Jest to specyfiką polskiego rolnictwa, które nie jest
konkretyzowane w liczbach, a brak określenia jego rozmiarów znacznie
poprawia wskaźniki ogólne. Sytuacja ta występuje również w Gminie Nowe
Miasteczko.
Tab. 6 Sytuacja na rynku pracy - liczba bezrobotnych.
Liczba bezrobotnych
(w %)
W stosunku do ogółu ludności
W stosunku do czynnych
zawodowo
Miasto i
Gmina Nowe
Miasteczko
31.05.1999
9,1
16,6
Miasto i
Gmina Nowe
Miasteczko
1998
9,3
17,0
woj.
lubuskie
1998
Polska
1998
5,3
8,8
6,1
10,4
Sytuacja na rynku pracy na koniec 1998 roku
Liczba bezrobotnych w stosunku do:
18
16
14
12
Masto i Gmina Nowe
Miasteczko
10
woj. lubuskie
8
6
Polska
4
2
0
w stosunku do ogółu
ludności
w stosunku do
czynnych zawodowo
29
Tab. 7. Struktura zarejestrowanych bezrobotnych wg wieku (stan na 31.05.99 r.).
Wiek
w latach
15-17
18-24
25-34
35-44
45-54
55- 59
60 i pow.
Razem
Liczba
bezrobotnych
1
135
151
146
87
6
3
529
Mężczyźni
Kobiety
1
59
59
53
47
5
3
227
76
92
93
40
1
302
Udział
procentowy
0,2
25,5
28,5
27,6
16,5
1,1
0,6
100,0
Struktura bezrobocia wg wieku
16%
1%
28%
18-24
25-34
35-44
25%
45-54
55 - 59
30%
Tab. 8. Struktura zarejestrowanych bezrobotnych wg wykształcenia
(stan na 31.05.99 r.).
Wykształceni
e
Wyższe
Średnie
zawodowe
Średnie ogól.
Zasadnicze
Podstawowe
Razem
Liczba
bezrobotnych
2
108
Mężczyźni
Kobiety
1
33
1
75
Udział
procentowy
0,4
20,4
12
198
209
529
0
99
94
227
12
99
115
302
2,3
37,4
39,5
100,0
30
Struktura bezrobocia wg wykształcenia
40%
1%
Wyższe
20%
Średnie zawodowe
Średnie ogól.
Zasadnicze
Podstawowe
2%
37%
Z przedstawionych wyżej danych wynika, że duża część bezrobotnych to
ludzie młodzi w wieku (18-34 lat) co stanowi 54,0 % ogółu bezrobotnych.
Zasiłek dla bezrobotnych pobierały 133 osoby (w tym 53 kobiet) z terenu Miasta
i Gminy Nowe Miasteczko. Absolwentów wśród bezrobotnych było 15 (w tym 8
kobiet).
c) Zasoby finansowe mieszkańców miasta i gminy
Z analizy dostępnych danych można wnioskować, że mieszkańcy Miasta i
Gminy Nowe Miasteczko nie należą do społeczności zasobnej. Obraz taki
wyłania się zarówno z przeprowadzonych na terenie gminy i w jej otoczeniu
rozmów, jak i dostępnych danych statystycznych.
Stosunkowo najbardziej rzetelne szacunki oprzeć można na danych
dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych.
Przeciętne miesięczne dochody dorosłego mieszkańca Miasta i Gminy Nowe
Miasteczko w 1998 r. szacować można na tej podstawie na ok. 112 zł. Łączne
dochody mieszkańców gminy w 1998 roku kształtowały się na poziomie ok.
5 332 tys. zł.
Tab. 9 Oszacowanie minimalnych rejestrowanych dochodów mieszkańców
/w zł/.
Udział w podatku dochodowym
od osób fizycznych (15 %)
Wartość podatku dochodowego
od osób fizycznych
Szacowane dochody
Liczba ludności
w tym w wieku produkcyjnym
1993
27 000
1995
63 000
1998
159 957
180 000
420 000
1 066 380
900 000
5 725
4 049
2 100 000 5 331 900
5 738
5 735
4 057
3 978
31
i poprodukcyjnym
Dochód roczny / 1 mieszkańca
Dochód miesięczny /1 mieszkańca
Dochód roczny / 1 mieszkańca
dorosłego
Dochód miesięczny / 1 mieszkańca dorosłego
157
13
223
366
31
518
930
78
1 340
19
43
112
Wniosek
ten
potwierdzają
wyniki
pogłębionych
wywiadów
przeprowadzonych wśród mieszkańców gminy w części dotyczącej poziomu
zaspokojenia ich potrzeb w zakresie artykułów codziennego użytku - który
uważają za niewystarczający, co potwierdzają miesięczne dochody na poziomie
112 zł na dorosłą osobę w 1998 roku.
Pozytywnym zjawiskiem jest wzrost dochodów mieszkańców w 1998 roku
w
porównaniu z 1995 rokiem o 39 % a z 1993 rokiem o 169 %
Pośrednio o stosunkowo niskim poziomie zasobów mieszkańców gminy - w tym
finansowych lub możliwych do upłynnienia bądź wykorzystania jako
zabezpieczenie kredytu - świadczyć mogą takie czynniki jak: łączna wysokość
masy podatkowej wpływającej do kasy gminy, wysokość podatku od
nieruchomości, ilość wydawanych pozwoleń na budowę itp.
Wysokość oszczędności zgromadzonych - przez mieszkańców gminy
i
działające na terenie gminy podmioty gospodarcze - na rachunkach bankowych
nie można wiarygodnie określić ponieważ popularne w gminie banki (Bank
Spółdzielczy, Wielkopolski Bank Kredytowy, Bank PKO BP, BGŻ) nie prowadzą
wystarczająco szczegółowych statystyk w tej sprawie. Banki poza Bankiem
Spółdzielczym mieszczą się w Nowej Soli.
* Banki
Bank Spółdzielczy w Kożuchowie z oddziałem w Nowym Miasteczku.
Zrzeszony w GBPZ we Wrocławiu oddział Zielona Góra.
Z wszystkich kredytów jakie bank udzielił, 40 % stanowią kredyty dla rolnictwa.
Ilość lokat terminowych szacuje się na ok. 2 mln zł.
Raport z wywiadów pogłębionych wśród mieszkańców gminy dotyczących
zasobów finansowych
Podczas przeprowadzania wywiadów zadawano respondentom pytania
dotyczące ich zasobów finansowych, chęci do inwestowania, źródeł
dochodów, opinii na temat zamożności gminy, w której mieszkają.
Należy zaznaczyć, że wszystkie informacje zawarte w poniższym raporcie mają
charakter danych miękkich i nie mogą być odczytywane jako pewne
32
statystyczne wskaźniki, gdyż zostały one sformułowane na podstawie
wywiadów
z respondentami.
Źródła dochodów:
• praca w zakładach prywatnych i uspołecznionych,
• gospodarstwa rolne ( uprawa zbóż, warzyw, hodowla trzody chlewnej,
bydła, produkcja mleka),
• renty i emerytury,
• zasiłek dla bezrobotnych.
W zakładach uspołecznionych i prywatnych pracują mieszkańcy ze
wszystkich miejscowości.
Po bliższej analizie danych okazuje się, iż każda wieś nie posiada swojego
określonego, charakterystycznego profilu źródła dochodów.
Uprawa zbóż, warzyw jest źródłem dochodów charakterystycznym dla
wszystkich miejscowości.
Trudno określić jaki procent społeczeństwa Miasta i Gminy Nowe Miasteczko
pracowało lub pracuje poza granicami kraju.
Z powyższego zestawienia można wywnioskować, iż rozkład dochodów
na pojedyncze gospodarstwo domowe jest odmienny w poszczególnych
miejscowościach.
6. ŚRODOWISKO DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
a) Otoczenie biznesu
• Polsko-Niemieckie Towarzystwo Wspierania Gospodarki, którego
głównym zadaniem jest wspieranie polsko-niemieckich przedsięwzięć
gospodarczych, promocja regionów przygranicznych i kojarzenie
kontrahentów gospodarczych. Jest spółką akcyjną utworzoną z inicjatywy
rządów Polski i Niemiec.
• Zachodnia Izba Gospodarcza prowadząca działalność promocyjną,
informacyjną i usługową. Główny organizator imprez wystawienniczo targowych w regionie m.in. Międzynarodowych Targów Pogranicza oraz
konkursu dla producentów - Mister Produktu.
• Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Zielonej Górze, która realizuje
zadania w zakresie wspierania lokalnych inicjatyw gospodarczych,
strategii gminnych, współpracy międzynarodowej, prowadzi doradztwo
konsultingowe i marketingowe ( udziały skarbu państwa w Agencji ok. 70
%), i w mniejszym stopniu Agencja Rozwoju Regionalnego w Gorzowie
33
Wlkp. ( z dominującym udziałem kapitału prywatnego ).
• Oddziały i jednostki około 100 banków (najwyższy w kraju wskaźnik
nasycenia w kraju – 9,1 banku na 100 tys. mieszkańców ).
• Sejmik gospodarczy i organizacje gospodarcze oraz instytucje otoczenia
biznesu takie jak : Zielonogórska Izba Gospodarcza, Organizacja
Pracodawców , Lubuska Izba Rolnicza, Izby Rzemieślnicze , CITR itp.
∗ Powiatowy Urząd Pracy w Nowej Soli
Powiatowy Urząd Pracy udziela pożyczek z Funduszu Pracy.
Ubiegać się o nie mogą pracodawcy - na zorganizowanie dodatkowych miejsc
pracy dla skierowanych na nie bezrobotnych oraz bezrobotni i pracownicy
w okresie wypowiedzenia (zwalniani z przyczyn zakładu pracy) - na podjęcie
działalności gospodarczej lub rolniczej (za wyjątkiem zakupu ziemi).
W Mieście i Gminie Nowe Miasteczko stosowane są aktywne formy zwalczania
bezrobocia.
∗ Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Kalsku
Specjalista pracuje na terenie Gminy Nowe Miasteczko w obrębie 10
miejscowości z 279 gospodarstwami z czego pod bezpośrednim doradztwem jest
25 gospodarstw.
Dyżur jest pełniony przez specjalistę w każdy poniedziałek w Urzędzie
Miejskim.
W 1999 roku na terenie Gminy jest realizowany jeden podstawowy program
doradczy „Poprawa dochodowości gospodarstw poprzez intensyfikację
produkcji”, który swym zasięgiem obejmuje zagadnienia z zakresu:
- produkcji zwierzęcej upowszechnienia - 2 gospodarstwa,
- produkcji roślinnej wdrożenia i upowszechnienia - 30 gospodarstw,
- ekonomiki (prowadzenie rachunkowości rolnej) - 14 gospodarstw,
- zagadnień z zakresu wiejskiego gospodarstwa domowego.
Na podstawie prowadzonych tematów wdrożeniowych i upowszechnieniowych
prowadzone są szkolenia teoretyczne, praktyczne. W roku 1999 takich szkoleń
odbyło się 8, gdzie uczestniczyło 80 rolników, natomiast w 1998 odbyło się
również 8 szkoleń i uczestniczyło 70 rolników.
Rolnicy z terenu gminy uczestniczyli w szkoleniach rejonowych oraz
bezpośrednio w ODR Kalsk.
Od 1995 roku do chwili obecnej z terenu gminy z kredytów preferencyjnych
skorzystało z:
- linii kredytowej Młody Rolnik - 14 rolników,
34
- innych linii kredytowych - 9 rolników.
Większe zainteresowanie kredytami było w latach 1995 – 1997.
Obecnie istnieje 8 linii kredytowych.
Podejmowane są działania zmierzające do rozwoju agroturystyki, poprzez
organizowanie szkoleń, seminariów.
Obecnie
jedno
gospodarstwo
posiada
certyfikat
gospodarstwa
agroturystycznego.
Corocznie organizowany jest konkurs na „Najlepszą zagrodę”.
Zadania doradcze na 2000 rok
Produkcja roślinna
1. Poprawa postępu biologicznego poprzez wdrożenie technologii produkcji
ziarna nowych odmian roślin:
- pszenica ozima – 1 wdrożenie
- pszenica jara – 1 wdrożenie
- zboża paszowe – 1 wdrożenie
- okopowe – 1 wdrożenie
- rzepak – 2 wdrożenia
- strączkowe – 1 wdrożenie.
2. Działalność upowszechnieniowa:
- pszenica jara ISMENA – 6 upowszechnień
- pszenica ozima MEWA – 4 upowszechnienia
- jęczmień jary ORTHEGA – 3 upowszechnienia.
3. Doradztwo agrotechniczne:
- opracowanie zaleceń nawozowych na podstawie aktualnych analiz
zasobności gleb. Program Agronom – 10 rolników
- organizacja zaopatrzenia rolników w wapno – 1 transport
- zwalczanie chorób grzybowych zbóż i ziemniaków – 20 plantacji
- uprawa poplonów ścierniskowych – 10 rolników.
Produkcja zwierzęca
Upowszechnienia z zakresu bydła:
1. Kompleksowa technologia produkcji mleka – 1 upowszechnienie
2. Poprawa warunków zoohigienicznych w budynkach inwentarskich - 1
upowszechnienie
3. Higiena pozyskiwania mleka - 1 upowszechnienie
4. Prawidłowe sporządzanie siana i kiszonek - 1 upowszechnienie
5. Kalkulacje kosztów - 4
Upowszechnienia z zakresu trzody chlewnej:
1. Prawidłowe żywienie loch i odchów prosiąt - 1 upowszechnienie
35
2. Tucz trzody chlewnej, poprawa mięsności - 1 upowszechnienie
3. Poprawa warunków środowiskowych pomieszczeń inwentarskich - 1
upowszechnienie
4. Kalkulacje kosztów produkcji - 2
Plan szkoleń gminnych
1. Zwalczanie chorób grzybowych zbóż - czerwiec 10 rolników
2. Analiza wyników z prowadzonej rachunkowości rolnej oraz prawidłowe
prowadzenie dokumentacji - luty 14 rolników
3. Przystosowanie opryskiwaczy do obowiązujących norm i ustawy - maj 10
rolników
4. Łączenie narzędzi i maszyn w agregaty w celu obniżenia kosztów produkcji
– czerwiec - 10 rolników
5. Dobór ras knurów do towarowej produkcji żywca wieprzowego - luty - 8
rolników.
b) Ocena środowiska dla działalności gospodarczej
Oceniając lokalne środowisko dla działalności gospodarczej trzeba
zwrócić uwagę na stosunkowo słaby rozwój organizacji tworzących to
środowisko. Chodzi o podmioty typu: fundacje i stowarzyszenia rozwoju
i wspierania przedsiębiorczości, instytucje samorządu gospodarczego, firmy
doradcze, nie mówiąc już o np. giełdach, szkołach biznesu czy instytucjach
kapitału podwyższonego ryzyka.
Zazwyczaj przyjmuje się, że rozwój takich organizacji jest funkcją poziomu
przedsiębiorczości i aktywności gospodarczej. Tam gdzie panuje apatia i stagnacja,
organizacje te nie rozwijają się, a podtrzymywane z zewnątrz nie zakorzeniają
się w lokalnym środowisku.
c) Inne czynniki wspierające rozwój gospodarczy
Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi lokalnemu i regionalnemu są także
tradycje i doświadczenia drobnej gospodarki prywatnej, poziom wykształcenia
mieszkańców, kwalifikacje kadry administracyjnej, a także przy spełnianiu
poprzednich warunków, dopływ środków finansowych i dobra strategia
rozwoju.
Wydaje się, że w przypadku Miasta i Gminy Nowe Miasteczko czynniki te są
dość sprzyjające. Dominujący sektor rolnictwa indywidualnego, choć nie
wykazujący szczególnie aktywnych postaw, ma jednak charakter zdecydowanie
pro rynkowy.
36
7. MOŻLIWOŚCI ROZWOJU ROLNICTWA W MIEŚCIE
I GMINIE NOWE MIASTECZKO
Określając warunki naturalne rozwoju rolnictwa w Gminie Nowe
Miasteczko należy wziąć pod uwagę rzeźbę terenu oraz klimat.
Gmina Nowe Miasteczko ma bardzo korzystną rzeźbę terenu oraz korzystny
klimat.
Gmina posiada dobre warunki glebowe, szczególnie w centralnej i zachodniej
części. Gleby chronione II – IV klasy bonitacji stanowią ponad połowę gruntów
ornych i są to przede wszystkim gleby brunatne zaliczone do kompleksu pszenno
– buraczanego słabego lub żytniego dobrego.
Tab. 1 Klasy gleb (użytków rolnych) na terenie Miasta i Gminy Nowe
Miasteczko
Lp
1.
2.
3.
4.
Klasy gleb
I-II
III
IV
V-VI
Razem
Stosunek procentowy
6,9
40,1
30,4
22,6
100,0
a) Struktura agrarna gospodarstw
Średnia wielkość gospodarstwa wynosi 8,43 ha, a użytków rolnych 7,89
ha. W gospodarstwach o takim areale opłacalność produkcji jest zbyt mała.
Gospodarstwa o takiej wielkości funkcjonujące w warunkach gospodarki
rynkowej i prowadzące gospodarkę wielokierunkową nie są w stanie stosować
nowoczesnych technologii produkcji, stosować odpowiedniego nawożenia,
właściwej ochrony roślin oraz zapewnić sobie zbytu po opłacalnych cenach.
Według wyliczeń Instytutu Ekonomiki Rolnictwa dopiero gospodarstwo
o powierzchni 15,4 ha prowadzące chów bydła może część zysku
przeznaczyć na rozwój. Istnieje zatem konieczność podjęcia działań
mających na celu zmianę struktury obszarowej gospodarstw na korzyść
gospodarstw o większym areale.
37
b) Sadownictwo i owoce miękkie
Gmina nie posiada tradycji. Rolnicy posiadają kilka drzew owocowych
z przeznaczeniem na własne potrzeby.
c) Zdrowa żywność a agroturystyka
Propagowanie produkcji zdrowej żywności sprzyja rozwojowi
agroturystyki.
Ponieważ ta ostatnia jest możliwością rozwojową Gminy Nowe Miasteczko,
należy się przyjrzeć wzajemnym powiązaniom obydwu rodzajów działalności
i możliwościom uruchomienia działań sprzyjających rozwojowi obydwu
dziedzin. Przyjmowanie gości w zagrodzie rolnika to jedna z ważniejszych dróg
w szukaniu dodatkowego dochodu dla rodzin rolniczych związanych z
niewielkim gospodarstwem rolnym.
Takie gospodarstwo nastawione jest głównie na samo zaopatrzenie, ale
dysponuje też pewnymi nadwyżkami zarówno produktów roślinnych jak i
zwierzęcych, które mogą być przeznaczone na potrzeby żywieniowe
przyjmowanych w zagrodzie „letników” z miasta.
Wypoczynkiem na wsi zainteresowana jest jednak tylko pewna - osobliwa grupa
społeczności miejskiej. Na takie spędzenie wakacji decydują się tylko ci,
którzy mają świadomość potrzeby bliskiego kontaktu z naturą. W tradycji tych
rodzin są wyjazdy na wieś. Zwykle przyjeżdżają oni całymi rodzinami. Najstarsi
mają zapewniony spokój, młodsi zaś kontakt z nieograniczoną wprost
przestrzenią, a najmłodsi dodatkowo z ulubionymi zwierzętami domowymi.
Oprócz wygód mieszkaniowych i innych atrakcji, rodziny te równie zasadniczo
cenią sobie proponowany tu sposób żywienia, oparty w głównej mierze
na produktach pochodzących z gospodarstwa. Jako baczni obserwatorzy otaczającej
rzeczywistości wkrótce przekonają się czy w gospodarstwie przestrzegane są
zasady ekologicznego gospodarowania.
Bardzo dużym atutem jest członkostwo właściciela gospodarstwa
w instytucji grupującej producentów zdrowej żywności np. w Ekolandzie
i posiadanie odpowiedniego certyfikatu.
Właściciel gospodarstwa i jego rodzina przyjmując gości w swoim domu,
żywiąc ich produktami z własnego gospodarstwa, wkłada w tę działalność
własną pracę.
Jest to swoista forma zbywania nadwyżek produkcyjnych gospodarstwa rolnego
po cenach znacząco wyższych niż na rynku. Z tej formy zbytu korzystają
też
38
najczęściej sąsiedzi, którzy przysposabiając się do działalności agroturystycznej.
Jest to swoista forma zbywania nadwyżek produkcyjnych gospodarstwa rolnego
po cenach znacząco wyższych niż na rynku. Z tej formy zbytu korzystają też
najczęściej sąsiedzi, którzy przysposabiając się do działalności agroturystycznej
najpierw skłonni są dostarczyć swoje produkty przyjmującym gości sąsiadom.
Ci ostatni najczęściej nie są w stanie pokryć wszystkich potrzeb żywieniowych
letników z produkcji własnej.
W działalności agroturystycznej cenne są wszelkie inicjatywy pozyskiwania
i podaży szczególnie wartościowych produktów wzbogacających dietę
zdrowego żywienia. Takimi przetworami są z pewnością produkty pasiek
pszczelich oraz kozie mleko i jego przetwory.
d) Produkcja zwierzęca
Warunki glebowo - klimatyczne gminy oraz struktura zasiewów i kierunki
użytkowania gruntów uzasadniają dużą rangę produkcji zwierzęcej w produkcji
rolnej gminy.
Na terenie gminy znajdują się 2 punkty weterynaryjne w Nowym Miasteczku
oraz Stacja unasieniania loch w Gołaszynie.
Ubojnie znajdują się w Rejowie i Nowym Miasteczku.
Hodowla krów
Na terenie Gminy Nowe Miasteczko było 951 sztuk bydła, w tym 408 krów
(stan na koniec 1996 r.).
Średnio na 1 gospodarstwo przypada 1 krowa.
Z terenu Gminy Nowe Miasteczko mleko jest skupowane przez OSM Kościan.
Hodowla trzody chlewnej
Na terenie Gminy Nowe Miasteczko było 7 070 sztuk trzody chlewnej, w tym
1 137 loch wg SR z 1996 r.
e) Produkcja roślinna
W
ochrony
spadek
czynniki
ostatnich latach nastąpił spadek zużycia nawozów oraz środków
roślin, ze względu na wzrost cen tych środków a także duży
rozprowadzania materiału siewnego zbóż i sadzeniaków. Są to
powodujące, że plonowanie roślin jest niewystarczające.
Sytuacja ta mogłaby ulec poprawie poprzez następujące działania:
* zwiększenie areału gospodarstw,
* poprawę technologii, lecz to wymaga długofalowej aktywnej polityki.
39
Gminę można podzielić pod względem wskaźnika bonitacji gleb na dwie
strefy: Wsie Gołaszyn, Borów Polski, Nieciecz, Konin, część Borowa Wielkiego
to przewaga klas II i III gdzie uprawia się duże ilości warzyw, a bliskość Punktu
Skupu buraka cukrowego – burak cukrowy.
Pozostała część gminy to przewaga gleb klasy IV, V i VI tu uprawia się zboża,
ziemniaki.
W strukturze zasiewów przeważają zboża (71,3 %) i ziemniaki.
Na terenie gminy znajduje się Młyn gospodarczy oraz kompleks Suszarni
i Magazynów po zlikwidowanym PGR Borów Wielki, obecnie we władaniu
Spółki Agro-Lech ze Świebodzina.
Główne rynki zbytu dla płodów rolnych to przede wszystkim targowiska
w Nowym Miasteczku, Nowej Soli i Zielonej Górze.
Obrót rynkowy dokonywany jest w większości indywidualnie.
Tab. 2 Powierzchnia zasiewów wybranych upraw w 1997 r.
Zasiewy
Zboża
w tym: Pszenica
Żyto
Jęczmień
Owies
Pszenżyto
Mieszanki zbożowe
Pozostałe
Razem
Wskaźnik w %
71,3
27,3
20,2
17,1
2,3
1,1
3,3
28,7
100,00
Tab. 3 Średnie plony upraw w 1999 roku
Uprawy
Pszenica ozima
Żyto
Jęczmień ozimy
Pszenżyto ozime
Pszenica jara
Jęczmień jary
Owies
Mieszanka zb.
Mieszanka zb. – st.
Średnie plony
w q/ha
35
26
35
35
33
29
29
30
35
40
Rzepak ozimy
Ziemniaki
Burak cukrowy
20
190
360
f) Melioracje
Inwestycje melioracyjne są ważnym czynnikiem rozwoju infrastruktury
wsi. Melioracje oznaczają ulepszenie środowiska i służą trwałemu
podniesieniu produkcji rolnej.
Na terenie Gminy zawiązała się w 1976 roku Spółka Wodna. Każda
miejscowość występuje jako członek. Do zadań Walnego Zgromadzenia
należy zatwierdzanie prac remontowych.
Część instalacji drenarskiej liczy ok. 50 - 60 lat. Jako konserwację bieżącą
należałoby wykonać w 80 % całego stanu.
Obszar zmeliorowanymi urządzeniami szczegółowymi wynosi 2 151 ha,
natomiast obszar zmeliorowanymi urządzeniami podstawowymi wynosi 237
ha. Długość urządzeń melioracji szczegółowej wynosi 101 km a długość
urządzeń melioracji podstawowej 25 km.
W 1997 r. wyremontowano 14,5 km rowów, a w 1999 r. 8,5 km. Spółka
korzysta z pomocy Urzędu Miejskiego, który kieruje pracowników z robót
interwencyjnych.
Podsumowanie
Rolnictwo jest wiodącą funkcją w gminie i prawdopodobnie w perspektywie
nią pozostanie. Użytki rolne zajmują 83,11 km2 czyli 45,5 % powierzchni
ogólnej gminy. Dobrze rozwinięta jest uprawa zbóż i warzyw. Rolnictwo w Gminie
Nowe Miasteczko to sektor gospodarki indywidualnej, w którym opłacalność
produkcji jest niska.
8. STAN INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ
a) Szkoły
Szkoły Średnie
W Nowym Miasteczku znajduje się Zespół Szkół Rolniczych, w skład
którego wchodzą szkoły przedstawione w poniższej tabeli.
41
Tab. 1 Szkoły wchodzące w skład Zespołu Szkół Rolniczych w Nowym
Miasteczku (stan na 2.10.1999 r.)
Lp
Nazwa szkoły
1. 5-letnie Technikum Ogrodnicze po
SP
2. 3-letnie Technikum Ogrodnicze po
ZSZ
3.
Liceum Agrobiznesu
4.
Zasadnicza Szkoła Drzewna
5.
Policealne Studium Agrobiznesu
6.
Średnie Studium Rolnicze dla
Dorosłych
Razem
Liczba uczniów
117
Liczba oddziałów
5
81
4
92
9
13
27
3
1
1
1
339
15
Od nowego roku szkolnego planuje się uruchomić Liceum Ogólnokształcące.
Zespół Szkół posiada 1 salę gimnastyczną, 17 pracowni przedmiotowych oraz 20
stanowisk warsztatowych.
Gimnazjum
Gimnazjum znajduje się w Nowym Miasteczku, do którego uczęszcza
81 uczniów z 4 oddziałami. Gimnazjum posiada oddział zamiejscowy w
Borowie Wielkim.
Zajęcia odbywają się we wspólnym budynku ze Szkołą Podstawową.
Tab. 2 Szkoły Podstawowe w Mieście i Gminie Nowe Miasteczko, wraz z
liczbą uczniów (stan na 1.09.1999 r.).
Lp
Szkoły
Podstawowe
Rodzaj
szkoły
Liczba
uczniów
3.
SP w Miłakowie
Pełna
(1-6)
Pełna
(1-6)
Niepełna
(1-3)
528
2.
SP w Nowym
Miasteczku
SP w Borowie Wielkim
1.
Razem
Liczba
Liczba
sal
od lekcyjnyc
dzi
h
ałó
w
21
22
Liczba sal
gimnastycznych
1
87 + 13
7 + 1 „0”
8
Zastępcza
26 + 11
3 + 1 „0”
4
-
34
1
641 + 24 31 + 2 ”0”
42
b) Przedszkola
Na terenie Miasta i Gminy jest jedno przedszkole, które znajduje się w Nowym Miasteczku.
Do przedszkola uczęszcza 93 dzieci, w tym 22 (3-4 latków), 47 (5-latków), 24 (6latków).
c) Biblioteki
Na obszarze gminy funkcjonuje Miejska Biblioteka Publiczna
Nowym Miasteczku wraz z jedną filią w Borowie Wielkim.
Na 1000 mieszkańców przypadają 4 299 książki.
w
Tab. 3 Stan księgozbioru w Miejskiej Bibliotece Publicznej wraz z filią
Lp
1.
2.
Miejscowość
Ilość woluminów
Ilość czytelników
11
000
(dla
dorosłych)
400
Miejska Biblioteka
6 000 (dla dzieci)
260
Publiczna w Nowym
Miasteczku
Filia Biblioteczna w
8 000
130
Borowie Wielkim
Razem
25 000
790
d) Ośrodki Zdrowia
W Nowym Miasteczku na terenie budynku przy ul. 22-lipca 1, którego
właścicielem jest Urząd Miejski prowadzi praktyki dwóch lekarzy rodzinnych:
1 – lekarz medycyny rodzinnej na pełnym etacie, 1 pediatra – 2 - razy w
tygodniu oraz 2 pielęgniarki. Również w tym samym budynku funkcjonuje
niepubliczny ZOZ, w którym zatrudnionych jest: 1 internista na pełnym etacie, 1
pediatra na pełnym etacie, 1 pediatra na ½ etacie, 1 ginekolog na ¼ etacie oraz
3 pielęgniarki. Także znajduje się gabinet stomatologiczny ze stomatologiem na
pełnym etacie.
e) Działalność kulturalna i sportowa
1.01.1996 r. Miejsko Gminny Ośrodek Kultury w Nowym Miasteczku
został przekształcony w Ośrodek Kultury i Sportu, który zarządza Domem
Kultury, Stadionem i kąpieliskiem. Tym samym jego działalność została
poszerzona o sport i rekreację.
Imprezy zorganizowane w 1999 r. przez OK i S:
• kwiecień - II Konfrontacja Ognisk Muzycznych podsumowująca działalność
artystyczną zaprzyjaźnionych Ośrodków Kultury.
43
• Maj – w ramach obchodów święta 1-3 maja Spartakiada Sołectw, w której
zmaganiach sportowych, konkursach i zabawach rywalizowali delegacje
poszczególnych wsi, a zakończeniem dwudniowej imprezy była zabawa
taneczna organizowana na terenie Stadionu Sportowego. Tegorocznej
Spartakiadzie z uwagą przyglądali się goście ze współpracującego z Nowym
Miasteczkiem miastem Bad Libenwerda, którego delegacja ma zamiar
startować z naszymi sołectwami w przyszłym roku.
• Maj - I Otwarte Mistrzostwa Województwa Lubuskiego w Kulturystyce,
które zgromadziły liczną publiczność i czołowych zawodników i
zawodniczki z całej Polski (21 uczestników Mistrzostw).
• Czerwiec - Piknik – Rynek’99 – biesiada zespołów śpiewaczych działających
przy Ośrodku Kultury i Sportu oraz gry i zabawy.
• lipiec – II Zawody Wędkarskie o Puchar Burmistrza Nowego Miasteczka,
a także festyn „Na mokro” czyli turniej piłki plażowej, budowanie zamków
z piasku na terenie kąpieliska.
• Soboty w okresie wakacji - dyskoteki
• Wrzesień - „Dożynki Powiatowe” 99. Prezentowały się zespoły ludowe oraz
grupy śpiewacze i kabaretowe. Również odbył się pokaz sekcji „Combat”
oraz pokaz ogni sztucznych.
Wiosną została utworzona Liga Szóstek Piłkarskich. Uczestnicy (młodzież do
lat 18) walczą o mistrzostwo gminy.
Przy Ośrodku istnieją zorganizowane grupy śpiewacze, taneczne i muzyczne:
- zespół „Kalina” istnieje od 6 lat,
- zespół kabaretowy „Ra-Ga-Ba”,
- ognisko muzyczne (nauka na instrumentach klawiszowych),
- zespół „Magic Girls”,
- zespół „Kogel Mogel”,
- zespół wokalno – instrumentalny „Wesołe iskierki” z Rejowa,
- zespół wokalno-taneczny „Biedronki” z Gołaszyna.
Podczas trwania ferii zimowych prowadzone są zajęcia dla dzieci Szkół
Podstawowych.
W pomieszczeniach na terenie Stadionu Sportowego ma swoją siedzibę
Miejski Klub Sportowy oraz Ognisko TKKF
„Kulturysta”, gdzie
w pomieszczeniach siłowni trenuje między innymi II v-ce mistrz świata w kick
boxingu Tomek Makowski.
Miejski Klub Sportowy posiada drużynę piłkarską, która występuje
w rozgrywkach.
44
Na terenie stadionu jest gabinet kosmetyczny, gabinet rehabilitacji i
fizykoterapii.
Na terenie Gminy znajduje się 6 świetlic wiejskich w: Gołaszynie, Rejowie,
Niecieczy, Popęszycach, Szybie, Żukowie.
W przyszłości zaplanowano uruchomienie świetlicy w Miłakowie.
Świetlice organizują zajęcia dla dzieci i młodzieży oraz uroczystości
okolicznościowe typu obchodów Dnia Babci, Dnia Dziadka, Dnia Matki itp.
W Ośrodku zatrudnione są 4 osoby.
f) Organizacje społeczne
Organizacje społeczne działające na terenie Miasta i Gminy to: Koło
Wędkarskie, Koło Łowieckie „Orzeł”, ZBOWiD, Chóry kościelne oraz OSP.
9. STAN INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
Zaopatrzenie w wodę i kanalizacja obsługiwane są przez Spółkę wodnościekową „Biała Woda” w Nowym Miasteczku.
a) Zaopatrzenie w wodę
Na podstawie umowy użyczenia Spółka obsługuje następujące ujęcia wody wraz
z wodociągami będącymi własnością komunalną:
• ujęcie wody Nowe Miasteczko
- wielkość zasobów Q – 136 m3/h,
- długość sieci wraz z przyłączami – 10 687 mb,
- ujęcie pozbawione urządzeń uzdatniających – w budowie stacja
uzdatniania wody,
- stan sieci wodociągowej – dobry,
- straty – około 15 %.
• ujęcia lokalne Nowe Miasteczko
- hydrofornie – 18 szt.
• sieć wodociągowa Nieciecz – ujęcie gmina Kożuchów
- długość sieci z przyłączami – 2 863 mb,
- woda uzdatniana,
- stan sieci dobry,
- straty około 30 %.
• ujęcie wody Rejów
- wielkość zasobów – Q – 12,9 m3/h,
- długość sieci wraz z przyłączami – 2 003 mb,
45
•
•
•
•
- woda uzdatniona poprzez złoże aktywne,
- stan sieci dostateczny,
- straty około 5 %.
sieć wodociągowa Żuków – ujęcie ZEFAM – Zielona Góra
- długość sieci wraz z przyłączami 4 087 mb,
- woda uzdatniona złożem aktywnym,
- stan sieci dobry,
- straty ok. 15 %.
sieć wodociągowa Popęszyce – ujęcie Spółdzielnia Mieszkaniowa Nowe
Miasteczko
- stan sieci dobry,
- straty ok. 20 %.
sieć wodociągowa Gołaszyn – ujęcie Spóldzielnia Mieszkaniowa Nowe
Miasteczko
- długość sieci wraz z przyłączami 5 097,5 mb,
- woda uzdatniona złożem aktywnym,
- stan sieci dobry,
- straty ok. 10 %.
ujęcie wody Borów Wielki – Borów Polski
- wielkość zasobów Q – 13,5 m3/h,
- stan sieci dobry,
- straty ok. 30 %.
Ogółem Gmina Nowe Miasteczko obsługiwana przez Spółkę posiada:
- ujęcia własne 3 szt.
- wielkość zasobów – Q – 162,4 m3/h,
- długość sieci 52 083,5 mb.
Po oddaniu do użytku stacji uzdatniania wody przewiduje się zaopatrzenie
w wodę z tej stacji wieś Popęszyce i Gołaszyn.
W ostatnich latach nie występowały braki wody i nie ograniczano jej
dostawy. W chwili obecnej realizowana jest inwestycja: wodociąg Konin –
Szyba.
Do zwodociągowania pozostanie na terenie gminy wieś Miłaków.
b) Gospodarka ściekowa
Miasto i Gmina Nowe Miasteczko posiada oczyszczalnię ścieków
mechaniczno – biologiczną pracującą od października 1995 r., której zdolność
46
przerobowa na podstawie pozwolenia wodno – prawnego wynosi 1 000
m3/dobę.
Długość sieci kanalizacyjnej połączonej do oczyszczalni wynosi:
- miasto Nowe Miasteczko – 6 095 mb,
- wieś Gołaszyn – 805 mb.
Na terenie gminy działa 1 przepompownia ścieków w miejscowości Gołaszyn.
Do skanalizowania pozostaje dokończyć miejscowość Gołaszyn, oraz miasto
Nowe Miasteczko oraz rozpoczęcie nowych inwestycji w pozostałych
dziewięciu miejscowościach gminy.
W Nowym Miasteczku istnieje sieć kanalizacji deszczowej o długości 4 276 mb.
Powszechnym sposobem unieszkodliwiania ścieków w obrębie gospodarstwa są
osadniki gnilne i zbiorniki bezodpływowe.
Na terenie gminy Nowe Miasteczko nie występują duże skupiska hodowli
zwierząt gospodarskich np. fermy trzody chlewnej i w mojej ocenie nie stanowią
one zagrożenia ekologiczne.
c ) Gospodarka odpadami
Odpady z terenu gminy wywożone są przez firmę „TEW” z Nowej Soli.
Obecnie na terenie gminy nie ma czynnego wysypiska śmieci. Zarząd prowadzi
rozmowy z Zarządem Miasta Nowa Sól odnośnie wspólnego wysypiska.
Obecnie nie prowadzi się segregacji odpadów komunalnych.
d) Energia elektryczna
Przez północną część gminy (koło Rejowa) przebiega linia wysokiego
napięcia.
e) Gazyfikacja
Obecnie jest opracowywana koncepcja gazyfikacji. Gazociąg przebiega
przez gminę Bytom Odrzański.
f) Paliwa płynne
Na terenie gminy funkcjonują dwie stacje benzynowe: w mieście oraz przy
drodze nr 3 (w północnej części gminy).
47
g) Paliwa stałe
Na terenie gminy znajdują się 2 składy paliw stałych (węgiel, nawozy,
środki do produkcji rolnej, materiały budowlane) w Nowym Miasteczku.
h) Telekomunikacja
Na terenie Miasta i Gminy funkcjonuje sieć światłowodowa. W planach
przewiduje się rozbudowę sieci w Borowie Wielkim, Szybie i Koninie.
i) Sieć drogowa
Droga krajowa:
Nr 3 Szczecin - Gorzów Wlkp. - Zielona Góra – Lubawka.
Drogi wojewódzkie:
Nr 293 Borów – Nowe Miasteczko – (Bytom Odrzański)
Nr 328 Chojnów – Nowe Miasteczko (Bytom Odrzański)
Tab. 1. Wykaz dróg powiatowych na terenie Miasta i Gminy Nowe Miasteczko
Lp Nr drogi
1.
49 227
2.
49 231
3.
49 236
4.
49 244
5.
49 555
6.
49 236
Nazwa drogi
Borów – Borów Polski – Nowe Miasteczko
Nowe Miasteczko – Bukowiec
Nowe Miasteczko – Popęszyce
Nowe Miasteczko – Rejów
Małomice – Sieciborzyce – Borów
Wiechlice – Mycielin – Szyba – Konin
Razem
Długość w km
7,550
3,095
4,095
4,305
1,065
2,665
22,775
Drogi gminne:
Dróg gminnych asfaltowych jest ok. 6 km, głównie we wsi Nieciecz.
W mieście jest 13 dróg o długości 5,246 km oraz 41 ulic o długości 21,45 km.
Na terenie gminy funkcjonuje komunikacja autobusowa PKS. Miasto i Gmina
Nowe Miasteczko posiada połączenia autobusowe PKS m.in. z Zieloną Górą,
Wrocławiem, Nową Solą, Głogowem, Kożuchowem, Przemkowem i
Szprotawą..
j) Zasoby mieszkaniowe
Na terenie Miasta i Gminy znajduje się ok. 700 mieszkań (prywatnych)
i 50 komunalnych.
48
10. INFRASTRUKTURA TURYSTYCZNA MIASTA I GMINY NOWE
MIASTECZKO
Miejscem odpoczynku mieszkańców, szczególnie letniego, są „stawy”. Zalane
wyrobisko po kopalni węgla brunatnego, malowniczo położone, stanowi niewątpliwie
atrakcję turystyczną. Ten sporych rozmiarów akwen obfituje w wiele gatunków ryb
charakterystycznych dla wód stojących. W latach 70-tych planowano przekształcić
terenu wokół akwenu w nowoczesny podmiejski ośrodek rekreacyjny.
Od początku lat 90-ych kąpieliskiem na stawach opiekuje się miasto. Korzystają z
niego nie tylko mieszkańcy Nowego Miasteczka i gminy, ale również Głogowa i
Nowej Soli. Wokół stawów utworzono park. W parku jest tzw. patelnia – miejsce
zabaw ludowych.
Miejscem relaksu dla mieszkańców jest również usytuowana u granic miasta tzw.
„Kataryna” lub „Cegielnia”. Tak miejscowi nazywają piękną małą gliniankę, znaną
głównie wędkarzom i amatorom długich spacerów.
Dobry stopień lesistości, dobra dostępność komunikacyjna, obiekty zabytkowe
to również atuty które powinny przyciągać turystów.
Miasto i Gmina Nowe Miasteczko jest także terenem o czystym
powietrzu, malowniczej przyrodzie, zdrowej żywności oraz coraz większym
doświadczeniu w edukacji ekologicznej. Występujące na części powierzchni
lasy są doskonałym miejscem do grzybobrania i zbierania jagód. Można tutaj
spędzić mile czas i wypocząć w kontakcie z czystą, nie skażoną przyrodą wśród
przepięknych krajobrazów.
a) Baza noclegowa
Przy trasie nr 3 w mieście znajduje się Zajazd z restauracją i miejscami
noclegowymi.
b) Baza gastronomiczna
Na terenie gminy znajdują się: 1 restauracja w zajeździe, 1 bar w mieście oraz
ok. 20 sklepów.
c) Baza komunikacyjna
Na terenie gminy funkcjonuje komunikacja PKS.
d) Baza towarzysząca
Miasto i Gmina dysponuje następującymi obiektami sportowymi:
49
− Zespół Szkół Rolniczych i SP w Nowym Miasteczku dysponują salami
gimnastycznymi oraz boiskami przyszkolnymi,
− boiskiem pełnowymiarowym, siłownią, gabinetem rehabilitacji i
fizykoterapii na terenie Ośrodka Kultury i Sportu w Nowym Miasteczku.
e) Placówki kulturalno - oświatowe
Ośrodek Kultury i Sportu.
Miejska Biblioteka Publiczna w Nowym Miasteczku wraz z filią w Borowie
Wielkim.
f) Punkty informacji turystycznej
* Urząd Miejski w Nowym Miasteczku
* Biblioteka.
Gmina dysponuje licznymi walorami turystycznymi, które opisane są
w rozdziale III pkt. 3 niniejszego opracowania.
11. ANALIZA FINANSOWA MIASTA I GMINY
Budżet 1999
Dochody budżetu miasta i gminy zaplanowano na 5 503 tys. zł, a wydatki na
6 393 tys. zł. Przy liczbie 5 816 mieszkańców (stan na 30.07.99 r.) daje to
stosunkowo średni wskaźnik dochodów na jednego mieszkańca - 946 zł/1 mieszk.
W odniesieniu do wydatków budżetu
kwoty kierowane na:
• oświatę i wychowanie
• gospodarkę komunalną
w tym:
- inwestycje
• administrację państwową i samorządową
• opiekę społeczną
należy zauważyć następujące
- 36,1 %
- 25,6 %
- 21,6 %
- 13,9 %
- 9,8 %
Taka struktura wydatków jest konsekwencją potrzeb i ustalonych priorytetów
w kolejności ich zaspokajania.
50
IV. Założenia rozwoju miasta i gminy
IV. ZAŁOŻENIA ROZWOJU MIASTA I GMINY
„Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Nowe Miasteczko” powstała w wyniku
prac mieszkańców miasta i gminy oraz jej władz. Zadanie UNIGLOBU polegało
na metodologicznym wspieraniu procesu budowy strategii.
W „Założeniach Rozwoju Miasta i Gminy” przedstawiono:
1. Wnioski z diagnozy, które zawierają główne problemy miasta i
gminy.
2. Misję, czyli opis wizji miasta i gminy, główne pole działania w przyszłości.
3. Priorytetowe kierunki rozwoju miasta i gminy, które zostały określone
przez konsultantów „UNIGLOBU” a potwierdzone w trakcie badań
społecznych. Pod uwagę brane były również opinie władz miejskich
dotyczące przyszłości.
4. Analizę SWOT . Jest to metoda analizy sytuacji społeczności lokalnej.
Nazwa techniki SWOT pochodzi od pierwszych liter angielskich słów:
S - Strenghts
- Siły
ZASOBY
W - Weaknesses - Słabości
O - Opportunities
- Szanse
OTOCZENIE
T - Threats
- Zagrożenia
W celu uzyskania jasnej analizy traktuje się siły i słabości jako
czynniki
wewnętrzne z punktu widzenia społeczności lokalnej, na które społeczność
ma wpływ, a szanse i zagrożenia jako czynniki zewnętrzne znajdujące się
w otoczeniu.
5. Scenariusze rozwoju przedstawiają trzy warianty rozwoju miasta
i gminy (zalecany, optymalny i pesymistyczny).
6. Cel główny został opracowany w oparciu o wyobrażenia mieszkańców
miasta i gminy.
7. Cele strategiczne, cele operacyjne, wskazanie zadań i projektów.
Cele strategiczne - zostały opracowane dla każdego kierunku
priorytetowego.
Cele operacyjne - dotyczą krótkiego horyzontu czasowego.
Zadania i projekty wdrożeniowe - są opisanymi ogólnie planami do
realizacji.
Wymagają one koordynacji projektów
technicznych planowanych działań.
51
Cele operacyjne, wskazanie zadań i projektów wdrożeniowych
powstały w trakcie prac zespołów tematycznych i zostały opracowane
przez zespół UNIGLOBU.
1. WNIOSKI Z DIAGNOZY
Dokładna diagnoza stanu miasta i gminy i uwarunkowań jej rozwoju
jak
również przebieg procesu budowania strategii rozwoju z udziałem
mieszkańców pozwoliły opisać główne problemy miasta i gminy.
Nowe Miasteczko jest gminą o charakterze rolniczym.
Zasadniczy wpływ wywiera położenie geograficzne. Miasto i Gmina leży na
terenach związanych od szeregu lat z rolnictwem oraz w bliskości ośrodków
miejskich. Miasto i Gmina ciąży do ośrodka lokalnego Nowa Sól. Duża część
terenów Gminy Nowe Miasteczko to tereny orne oraz lasy. Warunki te sprzyjają
dokonywaniu zmian w tradycyjnym, małoobszarowym, rozdrobnionym
rolnictwie, które nie jest i nie może być jedyną podstawą utrzymania
większości mieszkańców na wsi.
Zasadniczą przesłanką rozwoju Miasta i Gminy Nowe Miasteczko jest
więc połączenie funkcji: produkcji rolnej w wybranych kierunkach
z rozwinięciem usług otoczenia rolnictwa, drobnej przedsiębiorczości oraz
rekreacji i agroturystyki przy poprawie stanu infrastruktury zarówno technicznej
jak i społecznej.
Główne problemy miasta i gminy
Strategia rozwoju jest podstawowym elementem skutecznego zarządzania
miastem i gminą, a jednocześnie narzędziem budowania i wzmacniania
społeczności lokalnej. W każdej gminie stopień zaangażowania oraz aktywności
mieszkańców jest inny. Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że
najkorzystniejsze efekty, przy opracowaniu strategii rozwoju daje współdziałanie
ekspertów z zewnątrz ze społecznymi partnerami w gminie.
Umiejętność komunikowania się władz samorządowych z mieszkańcami
gminy jest jednym z najważniejszych czynników, które wpływają oraz
decydują o tempie rozwoju gminy. Sukces każdego przedsięwzięcia
zależy przede wszystkim od umiejętności współdziałania oraz aktywności
i zaangażowania jego uczestników. Integracja mieszkańców gminy jest
niezbędna dla osiągnięcia zamierzonych celów prowadzących do ożywienia
gospodarczego i poprawy sytuacji społeczności gminy.
Wydaje się, że wśród „zwykłych” mieszkańców istnieje
mentalność uzależnienia od zewnętrznych działań. Gminie udało się w
52
ostatnim okresie zrealizować z sukcesem wiele przedsięwzięć. Brak jest
jednak promocji
tych sukcesów do wewnątrz. Ludzie muszą uwierzyć w siebie, zobaczyć
jak gmina prezentuje się na tle innych i podjąć wspólne działania.
Przedsiębiorczość wiąże się z pewną cechą osobowości ludzkiej,
polegającą na zaradności, umiejętności podejmowania decyzji, ryzyka jak
również inicjatywie, zaangażowaniu oraz wierze w powodzenie realizacji
działań. Przedsiębiorczość przyczynia się nie tylko do zaspokojenia aspiracji
oraz ambicji osób prowadzących działalność gospodarczą, ale prowadzi
również do ogólnego rozwoju gminy. Gospodarka rynkowa nie znosi
sentymentów: słabych wyrzuca poza nawias, pomaga natomiast osobom
przedsiębiorczym i zaradnym.
Poziom przedsiębiorczości występujący na terenie miasta i gminy jest średni
i wykazuje tendencję rosnącą.
W tej sytuacji wydaje się podjęcie działań mogących wspomóc proces dalszego
rozwoju. Trzeba jednak pamiętać, że jest to proces długotrwały, gdyż
postawy przedsiębiorczości są uwarunkowane kulturowo i wiążą się z poziomem
aktywności społeczności w ogóle. Dlatego też osoby bierne i nastawione
konsumpcyjnie zazwyczaj nie wykazują zaangażowania i nie podejmują
tego typu przedsięwzięć.
Władze miejskie muszą więc podejmować działania aktywizujące
społeczność lokalną, skierowane na długofalowe inwestowanie w potencjał
ludzki. Doświadczenie wielu gmin i regionów wskazuje, że nawet
intensywna pomoc z zewnątrz, w tym finansowa, automatycznie nie
wyzwala w ludziach postaw przedsiębiorczych i nie wpływa na skłonność
do podejmowania ryzyka w celu poprawy swojej sytuacji materialnej.
Wzrost przedsiębiorczości dokonuje się na drodze działań edukacyjnych,
które powinny być skierowane do wszystkich aktywnych mieszkańców
gminy, a przede wszystkim do dzieci i młodzieży. Powodzenie każdego
przedsięwzięcia zależy od zdobycia aprobaty lokalnej społeczności dla
działań władzy.
Wyposażenie w infrastrukturę techniczną w porównaniu z innymi
gminami jest średnie. Jako dobre należy uznać zaopatrzenie gminy w wodę.
Jest to ważne ze względu na poziom życia mieszkańców (podniesienie standardu
gospodarstw),
jak również rozwój przedsiębiorczości
(przyciągnięcie
inwestorów).
Niezbyt dobrą wizytówką gminy jest brak kanalizacji w przeważającej części
gminy. Mieszkańcy pragną poprawić ten stan, co według nich będzie jednym z
53
atutów gminy przy podejmowaniu decyzji o lokalizacji firm przez potencjalnych
przedsiębiorców.
Zatem budowa kanalizacji, gazyfikacji oraz poprawa stanu dróg podniesie
znacznie poziom wyposażenia w infrastrukturę mającą wpływ na poprawę
warunków życia mieszkańców miasta i gminy.
2. MISJA - OPIS WIZJI
Wizja przyszłości Miasta i Gminy Nowe Miasteczko została
opracowana w oparciu o wyobrażenia jej mieszkańców.
Misja zmian przedstawia się następująco:
Zapraszamy do naszego miasta i gminy atrakcyjnie
położonych przy drodze łączącej Skandynawię z Pragą.
Posiadamy walory historyczne, kulturowe jak również dogodne
warunki do prowadzenia działalności gospodarczej.
3. PRIORYTETOWE KIERUNKI ROZWOJU MIASTA I GMINY
W wyniku przeprowadzenia diagnozy stanu miasta i gminy oraz analizy
uwarunkowań jej rozwoju, a także w oparciu o przeprowadzone badania
(ankiety, wywiady, spotkania) wśród społeczności lokalnej, określono
priorytetowe kierunki rozwoju Miasta i Gminy Nowe Miasteczko.
Kierunki te są następujące:
· Integracja i aktywizacja społeczeństwa
Z danych uzyskanych w wyniku przeprowadzonych wywiadów oraz
z odbytych obserwacji społeczności gminnej można jednoznacznie
stwierdzić, że mieszkańcy Miasta i Gminy Nowe Miasteczko odznaczają się
dobrym stopniem aktywności społecznej i zainteresowaniem sprawami
gminy.
Można zauważyć roszczeniowe nastawienie do służb i instytucji publicznych. Jest
to zjawisko charakterystyczne dla mieszkańców gmin z całej Polski, nie
pomniejsza to jednak negatywnego związku pomiędzy takimi postawami,
a możliwością realizacji programów rozwoju gminy. Z wielu doświadczeń
54
polskich i zagranicznych wynika jasno, że trwały rozwój gminy czy regionu
można uzyskać w sytuacji dużego zaangażowania zasobów lokalnych w tym
głównie mieszkańców, lokalnych przedsiębiorców i liderów. Dlatego też
działania, zmierzające do zintegrowania różnych grup mieszkańców oraz ich
aktywizacji są niezwykle ważne, wręcz fundamentalne dla dalszego powodzenia
wszelkich szeroko rozumianych działań prorozwojowych. Wynika z tego
potrzeba prowadzenia działań nakierowanych na uaktywnienie różnych grup
mieszkańców gminy, aby zapoczątkowany proces podejmowania działań
rozwojowych dla gminy odbywał się przy ich współudziale. Sukces w
realizacji planów rozwojowych zależy od aktywności oraz umiejętności
współdziałania lokalnej społeczności, ona bowiem znajdzie lub zaprzepaści
sposób na pobudzenie
i ożywienie życia gospodarczego na swoim
terenie. Integracja mieszkańców gminy wokół wspólnych celów jest istotnym
warunkiem ich powodzenia. Nawet najlepszy plan rozwoju gminy nie zostanie
zrealizowany, jeśli w decyzjach dotyczących lokalnych spraw nie będą aktywnie
brali udziału mieszkańcy gminy.
Wyraźnie daje się odczuć w gminie niedobór instytucji społecznych
umożliwiających integracje różnych środowisk mieszkańców. Potrzebne
jest więc stworzenie instytucji formalnych lub nieformalnych, które
umożliwiłyby wspólne działania i organizowanie się grup, które chcą to
robić, np. młodzieży, producentów rolnych i przedsiębiorców.
Pozytywnym czynnikiem określonych grup społecznych jest
nastawienie pro - inwestycyjne a nie konsumpcyjne. Chęć modernizacji
i rozwoju dotychczasowej własnej działalności a także pozytywne
postrzeganie potrzeb społecznych świadczy o nowoczesnym i otwartym
myśleniu. Motywacja osiągnięć, czucie się przedsiębiorcą najsilniej
cechuje właścicieli firm. Demonstrują je także niektórzy rolnicy,
zwłaszcza ci, którzy czują luźniejsze związki z gospodarstwem rolnym. Na
terenie gminy działa grupa producentów zbóż.
Takie postawy (szczególnie lokalnych liderów) są niezwykle cenne.
Należy wykorzystać tę grupę jako zaczyn dla upowszechnienia oraz
zaktywizowania coraz większej ilości społeczeństwa.
· Rozwój rolnictwa w gospodarce rynkowej
Rolnictwo w gminie w przeważającej części oparte jest na drobnych
gospodarstwach ze słabą specjalizacją. Wymaga ono znalezienia kierunków
upraw i hodowli oraz przetwórstwa rolno - spożywczego, zapewniających
opłacalność produkcji i mogących stanowić podstawy utrzymania rodziny.
55
Warunki dla rozwoju rolnictwa w gminie są korzystne. Aby warunki dla
środowiska i upraw były o wiele korzystniejsze, należy zmeliorować
tereny nie objęte do tej pory tym zadaniem oraz wykonać konserwację
istniejącej melioracji. Melioracja korzystnie wpłynie na zwiększenie
wydajności występujących upraw, które stanowią poważne źródło pasz dla
hodowli. Mocno akcentowana przez mieszkańców gminy jest również
konieczność uruchomienia zakładu przetwórstwa rolno - spożywczego,
który będzie skupował produkty od rolników i stworzy nowe miejsca
pracy.
Niezbędnymi i koniecznymi działaniami dla rozwoju rolnictwa
tworzenie gospodarstw jednokierunkowych oraz zwiększanie
indywidualnych gospodarstw wiejskich.
jest
areału
Rolnictwo polskie weszło w okres transformacji jako wyjątkowo
zaniedbana gałąź gospodarki. W porównaniu z rozwiniętymi krajami
Unii Europejskiej w Polsce wydajność pracy jak również efektywność
produkcji są kilkakrotnie niższe. Jeśli dodać do tego wyjątkowo
rozdrobnioną strukturę agrarną oraz ukryte bezrobocie w rolnictwie,
Polska na tle tych krajów przedstawia się bardzo niekorzystnie.
Konieczne jest więc podjęcie działań, które będą niwelować ten dystans.
Należy rozwinąć kierunek produkcji rolnej zorientowany na zaopatrzenie
aglomeracji miejskiej. Rolnictwo specjalistyczne wymaga jednak nakładu dużych
środków finansowych. Barierą w tym jest brak preferencyjnych kredytów oraz
innych preferencji dla rolników.
Niezbędnym otoczeniem produkcji mleczarskiej, mięsnej, oraz upraw
zbożowych i okopowych będzie przechowalnictwo produktów i wcześniej
wspomniane przetwórstwo, pozwalające na uzyskanie korzystniejszych cen
zbytu.
Niezbędnym zatem staje się konieczność powstania na zasadzie
szerokiej współwłasności, zakładów zajmujących się przechowalnictwem
i przetwórstwem produktów rolnych.
· Nowoczesna infrastruktura
Infrastruktura jest elementem warunkującym funkcjonowanie i rozwój
regionów z punktu widzenia społecznego i gospodarczego.
Potencjalni inwestorzy chętniej lokują swoje firmy, gdzie mają zapewnione
dogodne warunki, jakim jest łatwy dostęp do infrastruktury.
56
W Mieście i Gminie Nowe Miasteczko sytuacja ta w zakresie jej
wyposażenia w infrastrukturę techniczną wygląda następująco: wysoki stopień
zwodociągowania gminy oraz telefonizacji. Należy poprawić stan techniczny
dróg. Mniej korzystnie natomiast wygląda sytuacja pod względem kanalizacji.
Funkcjonuje oczyszczalnia ścieków w Nowym Miasteczku, do której przyłączeni
są odbiorcy z Nowego Miasteczka i Gołaszyna. Gazu ziemnego na terenie Miasta i
Gminy nie ma, obecnie jest opracowywana koncepcja gazyfikacji.
W szkołach jest niedobór nauczycieli języków zachodnich. Brakuje również
środków dydaktycznych.
· Rozwój przedsiębiorczości
Istotnym wskaźnikiem koniunktury w gminach jest powstawanie nowych
przedsiębiorstw, ponieważ tworzą one miejsca pracy, jak również
przyczyniają się do wzrostu gospodarczego gminy i poziomu dochodów
mieszkańców.
Przedsiębiorczość jest związana w pewnym stopniu z pewną cechą
osobowości ludzkiej, która polega na zaradności, inicjatywie i umiejętności
podejmowania działań oraz szybkich decyzji. Przyczynia się to nie
tylko do zaspokojenia aspiracji osób podejmujących ryzyko prowadzenia
działalności gospodarczej, ale także w końcowym rezultacie prowadzi do
ogólnego postępu rozwoju lokalnego. Dlatego bardzo ważnym zadaniem
jest przestawienie sposobu myślenia z poziomu producenta rolnego na
poziom przedsiębiorcy. W społeczności istnieje wielka potrzeba rozbudzenia
ducha przedsiębiorczości. Ze szczególną troską należy myśleć o młodym
pokoleniu. Przedsiębiorczym człowiek się nie rodzi, przedsiębiorczości
można się nauczyć. Dlatego już na etapie szkoły podstawowej niezbędne
są różne szkolenia stymulujące rozpoczęcie działalności gospodarczej przez
młodzież.
Działania propagujące i ułatwiające rozwijanie przedsiębiorczości
umożliwiają oparcie rozwoju gminy na własnych zasobach, spowoduje
uniezależnienie się w pewnym stopniu od pomocy z zewnątrz. Należy
jednak pamiętać, że proces rozwijania postaw przedsiębiorczości
i generalnie postaw aktywnych jest procesem długotrwałym, gdyż
wymaga często przebudowy wręcz całej filozofii życia poszczególnych
osób. Dlatego też rozwijanie postaw przedsiębiorczości trzeba zacząć
i prowadzić wśród wszystkich aktywnych mieszkańców gminy.
Całościowymi programami rozwijania przedsiębiorczości należy
objąć przede wszystkim dzieci i młodzież uczącą się w szkołach.
Doświadczenia rozwiniętych państw oraz niektórych rejonów naszego
kraju dowodzą, że przedsiębiorczość rozwija się tam, gdzie istnieje dobrze
57
rozwinięta infrastruktura. W przypadku Miasta i Gminy Nowe Miasteczko
wskazanym jest rozwój przedsiębiorczości i usług otoczenia rolnictwa.
Zachętą dla tego typu przedsięwzięć winna być pro - przedsiębiorcza
polityka władz gminy polegająca na stosowaniu preferencji podatkowych
dla nowo powstających firm czy też zatrudniających bezrobotnych
z terenu gminy.
· Rozwój turystyki na obszarach wiejskich (agroturystyki,
rekreacji, turystyki tranzytowej)
Rozwój agroturystyki zorientowanej na rodziny z małymi dziećmi oraz
turystyki ekologicznej, czyli pobyty w gospodarstwach produkujących zdrową
żywność to kierunek rozwoju, który jest powszechnie akceptowany i uzasadniony
ze względu na walory przyrodnicze. Rozwój tej działalności będzie miał też
pośredni wpływ na podniesienie przychodów gminy za świadczenia usług
turystycznych. W ramach tego kierunku rozwoju koniecznym jest budowa
infrastruktury turystycznej i przedstawienie oferty usług turystycznych. Aby to
było możliwe i opłacalne, zasadniczej wagi nabierają działania promujące gminę
i lokalne usługi turystyczne na rynku turystycznym oraz rozwój działalności
szkoleniowo - doradczej przyczyniającej się do profesjonalizacji świadczenia
usług turystycznych.
Należy także uatrakcyjnić gminę poprzez budowę ścieżek rowerowych, szlaków
turystycznych oraz zmodernizować kąpielisko miejskie.
Szansą jest tzw. turystyka tranzytowa związana z przebiegającą przez
teren gminy drogą krajową Nr 3. Jest to związane z możliwością
powstania obiektów takich jak: motele, stacje benzynowe, stacje napraw,
centra handlowe itd.
58
4. ANALIZA ZBIORCZA SWOT DLA MIASTA I GMINY NOWE MIASTECZKO
SIŁY
+ Pozytywny obraz miasta i gminy w środowisku lokalnym i na
zewnątrz
+ Istnienie świadomości powszechnej akceptacji dla działań władz
miejskich
+ Dobre położenie komunikacyjne (drogowe)
+ Wysoki poziom zwodociągowania i stelekomunikowania
+ Istnienie wolnych zasobów siły roboczej
+ Dodatni przyrost naturalny
+ Rozwój infrastruktury obszarów wiejskich przy wykorzystaniu
zewnętrznych środków pomocowych
+ Liczne walory przyrodnicze
+ Aktywna działalność ośrodka kultury
+ Występowanie walorów historycznych i materialnych dziedzictwa
kulturowego
+ Korzystne warunki dla rozwoju rolnictwa
SŁABOŚCI
- Niska aktywność społeczna
- Rozdrobnienie rolnictwa
- Monostruktura upraw rolniczych
- Niedostateczne tempo powstawania nowych miejsc pracy
- Brak lokalnego kapitału i utrzymujące się bezrobocie
- Ukryte bezrobocie w rolnictwie
- Słaby stopień skanalizowania gminy
- Niedobór kobiet w wieku produkcyjnym
- Duży odsetek ludności w wieku poprodukcyjnym
- Słaby rozwój instytucji otoczenia biznesu
- Niskie dochody własne gminy
59
ANALIZA ZBIORCZA SWOT DLA MIASTA I GMINY NOWE MIASTECZKO
SZANSE
¿ Wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa
¿ Poprawa stanu środowiska przyrodniczego poprzez inwestycje
proekologiczne
¿ Polityka wspierania wielokierunkowego rozwoju obszarów
wiejskich realizowana przez państwo ( nisko – oprocentowane
kredyty, ulgi podatkowe i inne)
¿ Możliwość wykorzystania wolnej siły roboczej w robotach
publicznych i interwencyjnych
¿ Bliskość miasta Nowa Sól i ośrodka powiatowego
¿ Istnienie dużych rynków zbytu w bezpośredniej bliskości
¿ Rozwój agroturystyki
¿ Możliwość wykorzystania zewnętrznych środków pomocowych
¿ Przekształcenie drogi krajowej nr 3 w drogę ekspresową
¿ Bliskość granicy z Niemcami
ZAGROŻENIA
À Niska dochodowość pracy w rolnictwie
À Malejąca konkurencyjność produktów rolnych
À Brak rynków zbytu na lokalne produkty rolne
À Brak inwestorów z zewnątrz
À Realny spadek przydziału środków z budżetu państwa
przy jednoczesnym zwiększeniu zadań samorządu
À Konkurencyjna pozycja innych gmin
À Spadające zainteresowanie inwestorów terenami nieuzbrojonymi
60
a) ANALIZA SEKTOROWA - SWOT
INTEGRACJA I AKTYWIZACJA SPOŁECZEŃSTWA
SIŁY
+ Duża pracowitość mieszkańców
+ Pozytywny obraz gminy w oczach społeczeństwa lokalnego
+ Aktywna współpraca społeczeństwa lokalnego w zakresie realizacji
zadań infrastruktury technicznej (telefonizacja)
+ Aktywna działalność Ośrodka Kultury
+ Istnienie grupy aktywnych liderów
+ Posiadanie miasta partnerskiego Bad Libenwerda
SZANSE
¿ Wspieranie finansowe (środki pomocowe) dla danych projektów
w ramach funkcjonujących programów (np. programy Fundacji
im. Stefana Batorego)
¿ Możliwość udziału w szkoleniach liderów grup społecznych
¿ Utworzenie organizacji pozarządowej wspierającej rozwój gminy
¿ Posiadanie miasta partnerskiego Bad Libenwerda
SŁABOŚCI
- Brak działań zmierzających do zintegrowania różnych grup mieszkańców
- Pasywna i roszczeniowa postawa części mieszkańców do służb
i instytucji publicznych
- Brak instytucji społecznych reprezentujących interesy młodzieży
- Brak spójnego programu kształcenia dla rolników
ZAGROŻENIA
À Niewystarczające dotacje i subsydia budżetu państwa
na prowadzenie działań z zakresu oświaty i kultury
À Brak jasnej polityki państwa w tym zakresie
À Brak funduszy dla profesjonalistów z wielkomiejskich ośrodków do prowadzenia
ww. działalności
61
b) ANALIZA SEKTOROWA - SWOT
ROZWÓJ ROLNICTWA W GOSPODARCE RYNKOWEJ
SIŁY
SŁABOŚCI
+ Sprzyjające warunki klimatyczne i korzystne ukształtowanie terenu
+ Warunki do tworzenia obszarów rozwoju produkcji ekologicznej
+ Istnienie tradycji wśród rolników
+ Umiejętność zorganizowania się przy inwestycjach infrastrukturalnych
+ Zasoby wolnej ziemi rolniczej na poprawę struktury agrarnej
+ Czyste środowisko przyrodnicze korzystne dla rozwoju rolnictwa integrowanego i
ekologicznego oraz turystyki i rekreacji
+ Dobrze rozbudowana baza doradztwa wiejskiego i istnienie średnich szkół
kształcących na potrzeby obszarów wiejskich
+ Duże zasoby siły roboczej na wsi
- Brak spójnego programu kształcenia rolników
- Rozdrobnienie gospodarstw rolnych
- Niski poziom usprzętowienia w rolnictwie
- Brak specjalizacji gospodarstw
- Brak doświadczenia w funkcjonowaniu przedsiębiorstw przetwórstwa
rolnego
- Spadek zużycia nawozów sztucznych oraz środków ochrony roślin
- Monostruktura upraw
- Niedorozwój instytucji rynku rolnego
- Brak kapitału na inwestycje
- Nieumiejętność dostosowania się rolników do nowych warunków gospodarki
rynkowej
- Bardzo wysoka stopa bezrobocia strukturalnego i bardzo wysoka stopa bezrobocia
ukrytego
- Niski poziom ogólnego rozwoju społeczno-gospodarczego, deficyt kapitału
- Zbyt skromna promocja zasobów i walorów wsi, niska aktywność i
przedsiębiorczość ludności na wsi
SZANSE
ZAGROŻENIA
¿ Wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa
¿ Rozwój spółdzielczości rolniczej
¿ Powstanie Związku Producentów Rolnych
¿ Powstanie produkcji zdrowej żywności
¿ Bliskość aglomeracji Berlińskiej i Dolnośląskiej z chłonnym rynkiem na dobrej
jakości żywność i zapotrzebowaniem na usługi
À Brak dostępności do niskooprocentowanych kredytów
À Brak instytucji zajmującej się rynkowym obrotem produkcji rolnej o
zasięgu ponadlokalnym
À Malejąca dochodowość pracy w rolnictwie
À Zmienna polityka w zakresie ochrony na produkty rolnicze
À Ograniczony rynek zbytu produktów rolnych
À Niezbędność redukcji zatrudnienia w rolnictwie, z jednoczesnym zatrzymaniem
tej ludności na wsi, wynikającej z braku alternatywy pracy poza rolnictwem
À Zbyt mała pomoc państwa dla rolnictwa
À Niska produktywność rolnictwa i niedostosowanie jakości do jakości produktów
do wzrastających wymogów
62
c) ANALIZA SEKTOROWA - SWOT
NOWOCZESNA INFRASTRUKTURA
SIŁY
+ Wysoki poziom zwodociągowania i stelekomunikowania
+ Skanalizowanie części gminy
+ Opracowywanie koncepcji gazyfikacji dla miasta i gminy
+ Zaangażowanie pewnej części społeczeństwa w zadaniach realizowanych
przez gminę
SZANSE
¿ Bliskość miast
¿ Rozwój infrastruktury technicznej ze środków zewnętrznych (telefonizacja,
drogi, gazyfikacja)
SŁABOŚCI
- Brak terenów uzbrojonych pod inwestycje
- Niski poziom kanalizacji
- Nie najlepszy stan dróg
ZAGROŻENIA
À Brak dostatecznych środków finansowych na finansowanie działalności
w dziedzinie kultury, sportu i oświaty z budżetu państwa
63
d) ANALIZA SEKTOROWA - SWOT
ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
SIŁY
+ Posiadanie własnych nieruchomości przez mieszkańców
+ Rozszerzająca się sieć drobnych usług dla ludności
+ Istnienie wolnych terenów do zagospodarowania
+ Korzystny odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym
+ Wysoki poziom zwodociągowania i średni poziom telefonizacji
SZANSE
¿ Budowa kanalizacji
¿ Dokończenie telefonizacji
¿ Zaplanowana budowa gazociągu
¿ Stosowanie ulg podatkowych dla inwestorów
¿ Reklama gminy w środkach masowego przekazu
¿ Promocja gminy na zewnątrz
¿ Wspomaganie lokalnej przedsiębiorczości
¿ Kontakty z zagranicznym miastem
¿ Zmiana usytuowania prawno – finansowego samorządów terytorialnych
¿ Bliskość dużych rynków zbytu
SŁABOŚCI
- Brak instytucji wspierających rozwój przedsiębiorczości
- Brak całościowych programów rozwijania przedsiębiorczości
- Niskie dochody mieszkańców
- Brak perspektyw dla młodych wykształconych ludzi
- Nieumiejętność dostosowania się rolników do nowych warunków gospodarki
rynkowej
- Ograniczone możliwości zbytu produktów na rynku
- Brak wiedzy i umiejętności w zakresie przygotowania i prowadzenia
działalności gospodarczej
- Ograniczone możliwości dostępu do informacji
ZAGROŻENIA
À Brak rządowych programów preferencyjnych dotyczących rozwoju
przedsiębiorczości na obszarach wiejskich
À Spadające zainteresowanie inwestorów terenami nieuzbrojonymi
À Ubożenie grup społecznych
64
e) ANALIZA SEKTOROWA - SWOT
ROZWÓJ TURYSTYKI NA OBSZARACH WIEJSKICH (AGROTURYSTYKI, REKREACJI, TURYSTYKI
TRANZYTOWEJ)
SIŁY
+ Walory przyrodniczo – krajoznawczo – historyczne
+ Dobra dostępność komunikacyjna oraz bliskość miast
+ Korzystne warunki naturalne środowiska, sprzyjające rozwojowi
usług rekreacyjnych oraz agroturystycznych
+ Ochrona istniejących lasów i zadrzewień
+ Występowanie terenów o walorach sprzyjających rozwojowi różnych form
wypoczynku
+ Funkcjonowanie gospodarstwa agroturystycznego
SZANSE
¿ Rosnące zainteresowanie się agroturystyką
¿ Wzrastająca moda na wypoczynek sobotnio-niedzielny
¿ Wzrastające zainteresowanie budową domów letniskowych
SŁABOŚCI
- Brak bazy turystycznej
- Brak doświadczenia w obsłudze turystów
- Brak zintegrowanego programu turystycznego gminy
- Brak środków finansowych w budżecie na stworzenie oraz
zagospodarowanie atrakcyjnych turystycznie terenów
- Brak doświadczenia w prowadzeniu gospodarstw
agroturystycznych
- Słaby stan kąpieliska miejskiego
- Brak propagowania agroturystyki na zewnątrz
ZAGROŻENIA
À Funkcjonowanie bazy turystycznej w innych gminach
À Brak funduszy na odnowienie miejsc rekreacyjnych
65
5. SCENARIUSZE ROZWOJU
a) Scenariusz zalecany
Zasadniczą przesłanką rozwoju Miasta i Gminy Nowe Miasteczko
jest rozwój rolnictwa, przedsiębiorczości oraz agroturystyki a także
rekreacji, turystyki tranzytowej przy równoczesnej poprawie stanu zarówno
infrastruktury technicznej jak i społecznej oraz obiektów rekreacyjnych.
b) Scenariusz optymalny
Koniecznym warunkiem w miarę szybkiego zachodzenia pozytywnych
zmian w tych obszarach jest integracja i uaktywnienie mieszkańców, co wiąże
się ze zmianami postaw biernych i konsumpcyjnych na postawy otwartości
i aktywności. Należy również usprawnić stopień wyposażenia gminy
w infrastrukturę techniczną, tj. budowę kanalizacji, poprawić stan dróg,
gazyfikacji. Następnie stworzenie atrakcyjnej oferty dla potencjalnych
inwestorów. Zmiany w rolnictwie powinny zmierzać w kierunku rozwijania
produkcji rolnej wobec istniejących uwarunkowań, tzn. hodowli trzody chlewnej,
produkcji mleka, mięsa wołowego, uprawy zbóż, ziemniaków, warzywnictwa
oraz sadownictwa. Należy poszukiwać nowych możliwości uruchamiania
produkcji rolnej wg zapotrzebowania na rynku a możliwych dla wybranych
terenów gminy.
Optymalnym kierunkiem przemian w rolnictwie jest stworzenie
przetwórstwa produktów rolnych na miejscu oraz uruchomienie rynków
zbytu w kraju i za granicą. Umożliwia to uzyskiwanie wartości dodanej
z przetwórstwa własnych produktów. Przetwórstwo to powinno być
oparte na zasadzie sprawdzonej w krajach Unii Europejskiej, polegające
na współwłasności producentów rolnych zakładów przetwórczych.
c) Scenariusze pesymistyczne
Zakorzeniona mentalność społeczeństwa gminy jeszcze przez długie
lata nie ulegnie zmianie. Konserwatywni z reguły rolnicy nie będą
chętni do samoorganizowania się. Możliwe będzie postrzeganie przez
tę grupę społeczną przemian jako kontynuacje haseł poprzedniej epoki
o zmienionym tylko nazewnictwie.
Biorąc powyższe przewidywania wariantu pesymistycznego dotyczącego
rozwoju rolnictwa, gmina i jej mieszkańcy mogą stracić:
• możliwość uzyskiwania dochodów pochodzących z przetwórstwa
własnych produktów,
• możliwość uzyskiwania na rynku silniejszej pozycji z tytułu
66
wspólnego reprezentowania własnych interesów.
W takiej sytuacji odpowiedzialność za rozwój miasta i gminy będzie spoczywała
w dalszym ciągu na władzach miejskich. Społeczeństwo „wyczekujące” będzie
czekało na działania władz miejskich w kierunku uruchomienia przetwórstwa,
rynków zbytu itd.
Niebezpiecznym jest także scenariusz w sytuacji kiedy warunki życia
w gminie osiągnęły już wysoki poziom. Społeczeństwo gminy będzie
chciało mieszkać w gminie gdzie poziom życia rośnie i zażąda wówczas
dobrych miejsc pracy, które znacznie poprawią ich sytuację materialną.
Wówczas może nastąpić eskalacja postaw roszczeniowych, które będzie
trudno zaspokoić.
6. CEL GŁÓWNY
Cel główny został opracowany w oparciu o wyobrażenia mieszkańców
miasta i gminy, który brzmi następująco:
Zwiększenie konkurencyjności Miasta i Gminy Nowe
Miasteczko oraz dążenie do osiągnięcia trwałego rozwoju.
67
7. CELE STRATEGICZNE, CELE OPERACYJNE, WSKAZANIE
ZADAŃ I PROJEKTÓW WDROŻENIOWYCH
Dla kierunku priorytetowego
Integracja i aktywizacja społeczeństwa
Tło
W przeprowadzonych ankietach oraz wywiadach przewijał się problem
biernych postaw mieszkańców. Wykorzystanie sił tkwiących w lokalnym
społeczeństwie przez uwzględnienie jego życzeń i poglądów wymaga
używania skutecznych i nowoczesnych metod porozumiewania się z nim.
Integracja oraz aktywizacja społeczeństwa gminy wokół wspólnych celów
jest warunkiem ożywienia i poprawy sytuacji w mieście i gminie.
Wynika z tego potrzeba prowadzenia działań nakierowanych na uaktywnienie
różnych grup mieszkańców miasta i gminy, aby proces podejmowania działań
rozwojowych dla gminy miał oparcie w ludziach. Najważniejszą silną
stroną każdej społeczności lokalnej jest aktywność jej członków.
Działania zmierzające do zintegrowania różnych grup mieszkańców oraz
ich aktywizacji są niezwykle ważne, wręcz fundamentalne dla dalszego
powodzenia wszelkich działań prorozwojowych. Dlatego też uznaliśmy ten
problem za priorytetowy.
Mocne strony
Mieszkańcy oraz władze miasta i gminy wskazują na dużą pracowitość
jej mieszkańców. Wielu spośród nich posiada zdolności i umiejętności do
prowadzenia działalności gospodarczej. Miejscowa ludność potrafi się
organizować w celu realizacji wspólnych przedsięwzięć. Powołany był
Społeczny Komitet Budowy Telefonizacji. W społeczności Miasta i Gminy
Nowe Miasteczko istnieje grupa aktywnych liderów. Grupa ta oraz część
społeczeństwa pozytywnie postrzega swoją gminę.
Do mocnych stron należy zaliczyć aktywną działalność Ośrodka Kultury
i Sportu w Nowym Miasteczku.
Wstępem do integracji mieszkańców powinny być różne imprezy oraz
festyny o charakterze kulturalnym i sportowym, organizowane na terenie
miasta i gminy.
Słabe strony
Przeprowadzone badania (ankiety, wywiady, spotkania) dowiodły, że
mieszkańcy miasta i gminy nie mogą się uwolnić od stereotypów myślowych
w postrzeganiu przyszłości swojej gminy. Panuje dość powszechne
68
przekonanie, że losy gminy zależą od jej władz, a nie od mieszkańców, co
stanowi dość istotną barierę rozwojową. Ludzie nie mogą się wyzbyć ciągłego
narzekania i niewiary, że cokolwiek zmieni się na lepsze.
Szanse
Dla zaktywizowania mieszkańców jednym z najważniejszych elementów
jest wykorzystanie istniejącej grupy liderów jako organizacji inicjującej
wszystkie działania o charakterze integrującym. Poprzez udział w szkoleniach
wzrośnie ich efektywność, która zostanie skierowana na działania zmierzające
do pozyskania środków pomocowych. Liderzy w sposób naturalny powinni
być motorami działań i przemian, „ciągnąć” innych za sobą.
Zagrożenia
Brak dostatecznych funduszy z budżetu państwa w formie dotacji
i subsydiów na tego typu działania. Pogarszająca się sytuacja
materialna większości społeczeństwa powoduje niechęć i apatię do
tego typu działań.
Kierunek rozwoju:
Integracja i aktywizacja społeczeństwa
Cele strategiczne, cele operacyjne i zadania
1. Aktywizacja mieszkańców na rzecz rozwoju miasta i gminy
1.1.
Rozszerzenie działalności istniejących instytucji kulturalnych i
sportowych
1.1.1.Organizowanie takich imprez, w których uczestnik będzie brał czynny
udział – np. Spartakiada Sołectw
1.1.2. Organizacja imprez kulturalnych dla młodzieży
1.1.3. Kształtowanie warunków budowy mikroelit intelektualnych
2. Aktywizacja młodzieży w życiu społecznym miasta i gminy
2.1. Stworzenie nowych instytucji społecznych reprezentujących interesy
młodzieży
2.1.1. Powołanie Młodzieżowego Klubu Dyskusyjnego
3. Wzrost poziomu edukacji mieszkańców
3.1. Realizacja programów edukacyjnych
3.1.1.Szkolenia dla liderów
3.1.2 Kursy dla nauczycieli
3.1.3.Program kształcenia rolników
69
Rozwój rolnictwa w gospodarce rynkowej
Tło
Rolnictwo na terenie Gminy Nowe Miasteczko w przeważającej części oparte na
drobnych gospodarstwach wymaga znalezienia kierunków upraw
i
hodowli, które zapewniłyby opłacalność produkcji i mogłyby stanowić
podstawę utrzymania rodziny. Głównymi kierunkami hodowli, produkcji i
upraw są: hodowla trzody chlewnej, produkcja mięsa wołowego i wieprzowego,
produkcja mleka oraz uprawy zbóż, ziemniaków, warzyw, sadownictwa.
Na terenach wiejskich powstaną małe i średnie przedsiębiorstwa wytwórcze
i usługowe. Zapewnią nowe miejsca pracy dla ludności odchodzącej z rolnictwa
oraz dodatkowy dochód niektórym gospodarstwom rolnym.
Mocne strony
Sprzyjające ogólnie warunki klimatyczne dla rozwoju rolnictwa.
Tradycje wśród rolników.
Słabe strony
Rozdrobnienie gospodarstw rolnych. Następuje spadek zużycia nawozów
sztucznych oraz środków ochrony roślin. Dość wyraźnie zarysowują się
postawy roszczeniowe wśród rolników. Brak tradycji funkcjonowania
gospodarstw ekologicznych. Barierami są: monostruktura upraw jak również
zbyt wolne tempo dostosowania się rolników do gospodarki rynkowej.
Szanse
Następuje wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa, a w związku
z tym powstanie gospodarstw ekologicznych. Zorganizowanie się
rolników w Związek Producentów Rolnych oraz możliwości uzyskania
niskooprocentowanych kredytów i dotacji stwarza dla rolnictwa w gminie
dodatkowe szanse. Wyraźną szansą dla rolnictwa jest powstanie
przedsiębiorstw przetwórstwa rolno - spożywczego. Przedsiębiorstwa
te, a także powstanie giełd rolno - spożywczych w okolicach powinno
stać się motorem dla rozwoju rolnictwa.
Zagrożenia
Brak jest instytucji, zajmujących się rynkowym obrotem produkcji rolnej.
Poza tym polityka państwa w zakresie ochrony na produkty rolne jest
70
niewystarczająca. Problemem jest również obniżająca się dochodowość
pracy w rolnictwie oraz dostępność do niskooprocentowanych kredytów.
Kierunek rozwoju:
Rozwój rolnictwa w gospodarce rynkowej
1. Adaptacja rolnictwa w warunkach gospodarki rynkowej
1.1. Poprawa rentowności pracy w gospodarstwach rolnych
1.1.1. Pomoc organizacyjna i finansowa w promocji produktów rolnych
1.1.2. Opracowanie zasad współpracy z ODR oraz innymi organizacjami
rolniczymi dotyczącej działań na rzecz efektywności gospodarowania
w rolnictwie
1.1.3. Zwiększenie areału upraw sadowniczych i warzywniczych
1.1.4. Zorganizowanie cyklu szkoleń promujących nowe uprawy roślin
dochodowych i podnoszących kwalifikacje rolników
1.1.5. Inwestowanie w efektywne technologie poprawiające jakość produktów
1.1.6. Inwestowanie w technologie przyjazne środowisku
1.1.7. Tworzenie dodatkowych źródeł dochodów w gospodarstwach (np.
sprzedaż bezpośrednia konsumentom, agroturystyka)
1.2. Wspieranie działań na rzecz zwiększenia areału upraw w
gospodarstwach
indywidualnych
1.2.1. Zorganizowanie cyklu spotkań przy partycypacji ODR, mających
na celu rozpowszechnianie idei gospodarstw rodzinnych oraz wskazanie
możliwości ich tworzenia i potencjalnych korzyści
1.3. Wzrost świadomości ekologicznej ludności wiejskiej
1.3.1. Powstrzymywanie degradacji gleb poprzez przestrzeganie programu
racjonalnego stosowania środków chemicznych (przede wszystkim
w rolnictwie)
1.3.2. Powstanie gospodarstw ekologicznych
1.3.3. Organizowanie wystaw żywności ekologicznej
1.4. Stwarzanie przyjaznych warunków do tworzenia miejsc pracy
na terenie gminy niezwiązanych bezpośrednio z pracą w rolnictwie
1.4.1. Opracowanie wykazu istniejącej i uzasadnionej ekonomicznie
pozarolniczej działalności gospodarczej w układzie przestrzennym
gminy
1.4.2. Opracowanie systemu zachęt dla osób chcących podjąć działalność
na obszarach rolniczych
71
2. Rozwój spółdzielczości rolniczej
2.1.Powstanie zakładów przetwórstwa rolnego
2.1.1. Powstanie Związków Producentów Rolnych
2.1.2. Tworzenie opartych o współwłasność przedsiębiorstw przetwórczych
3. Pozarolniczy rozwój terenów wiejskich
3.1.
Pobudzenie aktywności gospodarczej
3.1.1. Edukacja i doradztwo dostosowane do nowych i zmieniających się
warunków
3.1.2. Zwiększenie dostępności do infrastruktury
3.1.3. Promowanie inicjatywności
3.2.
Tworzenie dobrych warunków dla istniejących i powstawania nowych
firm przez
3.2.1. Preferencje w podatkach i opłatach lokalnych
3.2.2. Zbrojenie w infrastrukturę terenów dla inwestorów
Nowoczesna infrastruktura
Tło
Miasto i Gmina Nowe Miasteczko posiada średnio rozwiniętą
infrastrukturę techniczną i społeczną. Słaby rozwój obu infrastruktur wpływa
negatywnie na poziom życia mieszkańców, jego rozwój intelektualny
i ekonomiczny. Decyduje także o przyszłości możliwości inwestycyjnych na
terenie gminy.
Mocne strony
Duża aktywność części społeczeństwa w zakresie zadań
infrastrukturalnych, takich jak np. budowa telefonizacji. Dość wysoki stopień
zwodociągowania i telefonizacji oraz skanalizowanie części gminy. Dobra
dostępność komunikacyjna.
Słabe strony
Brak kanalizacji w przeważającej części gminy, jak również słaby poziom
wyposażenia szkół w środki dydaktyczne.
Szanse
Wysoki stopień wyposażenia w infrastrukturę podniesie znacznie poziom
atrakcyjności miasta i gminy. Jest to niezwykle ważne ze względu na
podniesienie stopy życiowej społeczeństwa. Szansą jest również posiadanie
72
strategii rozwoju miasta i gminy przy ubieganiu się o zewnętrzne środki
pomocowe.
Zagrożenia
Brak dostatecznych środków finansowych zewnętrznych.
Kierunek rozwoju:
Nowoczesna infrastruktura
1. Rozwój infrastruktury technicznej
1.1.
Zwodociągowanie miasta i gminy
1.1.1. Budowa stacji uzdatniania wody w Nowym Miasteczku
1.1.2. Dokończenie budowy wodociągu w miejscowościach: Szyba, Konin,
Polanka, Miłaków
1.1.3. Dokończenie programu wodociagowania: (miasto – II etap – ul.
Kościuszki, ul. Piłsudskiego, ul. Moniuszki)
1.1.4. Budowa sieci dosyłowej do miejscowości Żuków
1.1.5. Budowa sieci dosyłowej do miejscowości Rejów
1.2.
Kanalizacja gminy
1.2.1. Kontynuacja programu kanalizacji sanitarnej – dokończenie kanalizacji
w mieście, Gołaszynie na ul. Parkowej.
1.2.2. Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowościach: Popęszyce, Szyba,
Konin
1.2.3. Budowa kanalizacji sanitarnej w pozostałych miejscowościach
1.2.4. Budowa oczyszczalni przyzagrodowych na terenie nie objętym siecią
kanalizacyjną
1.3.
Budowa i modernizacja dróg, chodników oraz obiektów mostowych
1.3.1.
1.3.2.
1.3.3.
1.3.4.
1.3.5.
1.3.6.
1.3.7.
1.3.8.
1.3.9.
DROGA KRAJOWA
Wykonanie chodnika równoległego do drogi krajowej Nr 3 (od Os.
Wrocławskiego do miasta)
Przekształcenie drogi krajowej nr 3 w drogę ekspresową
DROGI WOJEWÓDZKIE
Budowa chodników przy ul. Gołaszyn
Modernizacja chodników po dwóch stronach ul. Kolejowej
Modernizacja chodników przy ul. Rynek od strony południowej
Modernizacja chodników po dwóch stronach ul. Głogowskiej
Budowa chodników po dwóch stronach szosy Bytomskiej
Utwardzenie poboczy przy drodze nr 283
Budowa chodnika w miejscowości Borów przy drodze nr 283
73
1.3.10.Budowa obwodnicy, celem wyeliminowania ruchu z rynku
DROGI POWIATOWE
1.3.11.Likwidacja nieczynnego przejazdu kolejowego na drodze nr
49227 w Borowie Polskim
1.3.12.Modernizacja nawierzchni i poboczy na drodze nr 49560
(w miejscowości Szyba i pozostałych)
1.3.13.Modernizacja oraz konserwacja 2 mostów na drodze nr 49236
w Popęszycach
1.3.14.Budowa po jednej stronie chodnika przy drodze nr 49236
w Popęszycach
1.3.15.Udrożnienie kanalizacji deszczowej przy drodze nr 49244
w miejscowości Gołaszyn
1.3.16.Wykonanie nawierzchni asfaltowej przy drodze nr 49244
w miejscowości Gołaszyn
1.3.17.Wykonanie chodnika po jednej stronie drogi nr 49244
w miejscowości Gołaszyn i Rejów
1.3.18.Budowa chodnika przy drodze nr 49235 w miejscowości Miłaków
1.3.19. Konserwacja mostów przy drodze nr 49235
ULICE POWIATOWE W MIEŚCIE
1.3.20.Budowa chodników przy osiedlach mieszkaniowych od strony
budynków mieszkalnych przy ul. 22 Lipca
1.3.21.Budowa oświetlenia ulicznego przy budynkach mieszkalnych przy
ul. 22 Lipca
1.3.22.Położenie nawierzchni asfaltowej na istniejącej nawierzchni
brukowej oraz modernizacja chodników przy przy ul. 9 Maja
1.3.23.Położenie nawierzchni asfaltowej na istniejącej nawierzchni
brukowej oraz oraz budowa jednostronnego chodnika przy ul.
Gołaszyn
1.3.24. Położenie nawierzchni asfaltowej na istniejącej nawierzchni
brukowej oraz budowa chodnika przy ul. Kościuszki od stacji paliw
wzdłuż zabudowy mieszkaniowej
1.3.25.Przebudowa ul. Moniuszki poprzez wyłączenie ruchu pojazdów z
rynku
1.3.26.Modernizacja chodników przy ul. Rynek
DROGI GMINNE
1.3.27.Budowa drogi dojazdowej do pól w miejscowości Gołaszyn
1.3.28.Budowa drogi koło cmentarza w miejscowości Miłaków
1.3.29.Budowa drogi do cmentarza w miejscowości Żuków
1.3.30.Budowa drogi do Królikowic i stacji paliw DEA od Rejowa
1.3.31.Budowa drogi Popęszyce – Gołaszyn (obwodnicy Popęszyc)
1.3.32. Budowa drogi w Borowie Wielkim
1.3.33.Budowa drogi na osiedlu Wrocławskim na osiedlu po byłym PGR
1.3.34.Modernizacja ulicy Podgórnej z kanalizacją burzową
1.3.35.Modernizacja nawierzchni asfaltowej zespołu ulic: ul.
74
Opatrzności Bożej, ul. Długiej, ul. Głogowskiej, ul. Okrzei, Pl. 1
Maja
1.3.36. Budowa placu (parkingów, chodników, odwodnień) przy ul.
Długiej przed pawilonem handlowym
1.3.37.Budowa nawierzchni, chodników, kanalizacji burzowej od ul.
Marcinkowskiego do ul. Szkolnej i do drogi wojewódzkiej
1.3.38. Modernizacja pozostałych dróg gminnych
1.3.39. Budowa chodników
1.4. Telekomunikacja
1.4.1.Budowa sieci telekomunikacyjnej (światłowodowej) w Borowie
Wielkim, Szybie i Koninie.
1.5. Gazyfikacja
1.5.1. Opracowanie koncepcji gazyfikacji dla Miasta i Gminy Nowe
Miasteczko
1.5.2. Opracowanie projektu technicznego gazyfikacji
1.5.3. Budowa gazociągu przesyłowego wraz ze stacją redukcyjną
1.5.4. Budowa gazociągu przesyłowego dla miasta Nowe Miasteczko
1.5.5. Budowa gazociągu przesyłowego dla gminy Nowe Miasteczko
1.6. Rozwój energetyki
1.6.1. Budowa oświetlenia ulicznego przy szosie Bytomskiej
1.6.2. Modernizacja oświetlenia ulicznego na terenie miasta i gminy
1.6.3. Modernizacja sieci energetycznej
2. Rozwój infrastruktury społecznej
2.1. Rozbudowa bazy oświatowej
2.1.1. Budowa łącznika oraz sanitariatów przy Szkole Podstawowej
pod
kątem Gimnazjum w Nowym Miasteczku
2.2. Budowa bazy kulturalnej
2.2.1. Modernizacja pomieszczeń w Ośrodku Kultury w Nowym
Miasteczku
2.3. Budowa bazy sportowej
2.3.1. Remont kąpieliska w Nowym Miasteczku
2.4. Poprawa warunków nauczania w szkołach podstawowych
2.4.1. Zatrudnienie w szkołach podstawowych nauczycieli języków
zachodnich
2.5. Pozyskanie zewnętrznych środków pomocowych do rozwoju infrastruktury
w gminie
2.5.1. Występowanie z wnioskami o dofinansowanie na realizację
inwestycji gminnych do:
• Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
• Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych
• Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska
75
• Polskiej Agencji Rozwoju Regionalnego, Phare, FAPA
• Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu
• innych instytucji pomocowych
Rozwój przedsiębiorczości
Tło
Występujący na terenie miasta i gminy poziom przedsiębiorczości
w ostatnim okresie wykazuje tendencję rosnącą. Problem braku podstawowej
wiedzy oraz umiejętności w zakresie przygotowania i prowadzenia działalności
gospodarczej jest dla mieszkańców wsi podstawowym zagadnieniem. W związku
z tym wskazane są działania nakierowane na ciągłe wspomaganie tego procesu.
Zakorzeniona mentalność wielu mieszkańców gminy polegająca na przyjęciu
postaw
roszczeniowych i wyczekujących a dodatkowo uwarunkowana
kulturowo jest elementem opóźniającym rozwój przedsiębiorczości, który jest
procesem długotrwałym. Wzrost przedsiębiorczości dokonuje się na drodze
działań edukacyjnych, które należy skierować do wszystkich aktywnych
mieszkańców gminy a przede wszystkim do dzieci i młodzieży. Bardzo
istotnym czynnikiem rozwoju przedsiębiorczości może być wpływ szkoły na
zmianę nie tylko stosunku młodzieży do ludzi przedsiębiorczych
prowadzących własne firmy, ale także na przygotowanie młodych ludzi do
podjęcia działalności gospodarczej na własny rachunek. Aktualne możliwości
dostępu do informacji na wsi są dosyć ograniczone i zawężają się do telewizji,
radia i prasy, które przedstawiają problematykę na ogół językiem mało
zrozumiałym dla przeciętnego mieszkańca wsi, któremu obce są pojęcia
ekonomiczne czy prawne. Konieczne staje się więc organizowanie szkoleń
dostosowanych poziomem oraz sposobem przekazu do wiejskiego odbiorcy.
Wyposażenie miasta i gminy w infrastrukturę techniczną w porównaniu z
innymi
gminami jest średnie. Gmina wymaga budowy
kanalizacji,
gazyfikacji oraz poprawy stanu dróg.
Mocne strony
Położenie miasta w nieprzekraczającej 12 km odległości od Nowej Soli
oraz w dalszej aglomeracji dolnośląskiej i berlińskiej zapewnia ogromny rynek
zbytu. Istnieją wolne zasoby siły roboczej. Posiadanie własnych nieruchomości
podwyższa zdolność zaciągania kredytów.
Słabe strony
76
Wielu mieszkańców nastawiona jest biernie do możliwości poprawy
swojej sytuacji materialnej. Niewielka jest ilość podmiotów gospodarczych
zarejestrowanych w formie osobowości prawnej. Brak kanalizacji
w przeważającej części gminy jest jednym z największych problemów gminy.
Niekorzystnym czynnikiem jest również ograniczony dostęp do informacji.
Szanse
Poprawa i rozwój infrastruktury technicznej na terenie gminy, a
także korzystne położenie dużych aglomeracji miejskich stwarza możliwości do
inwestowania z zewnątrz a tym samym utworzenia nowych miejsc pracy
i poprawy warunków ludności.
Zagrożenia
Brak inwestorów z zewnątrz związany jest z niezdecydowaną
polityką państwa dotyczącą preferencyjnych programów do rozwoju
przedsiębiorczości na obszarach wiejskich.
Kierunek rozwoju:
Rozwój przedsiębiorczości
1. Stwarzanie dogodnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości
1.1. Budowa instytucji oraz podejmowanie działań wspierających rozwój
przedsiębiorczości
1.1.1. Utworzenie Stowarzyszenia Rozwoju Gminy oraz Wspierania
Przedsiębiorczości
- Fundusz Kredytów Wzajemnych
- Lokalny Fundusz Gwarancyjny
- Lokalny Fundusz Inwestycyjny
- Klub Przedsiębiorczości
1.1.2. Stworzenie systemu ulg i preferencji podatkowych wynikających
z kompetencji gminy dla promowania samozatrudnienia i kreacji
miejsc pracy
1.1.3. Organizacja szkoleń
1.1.4. Organizowanie i zatrudnienie pracowników z robót interwencyjnych
i publicznych
1.1.5. Promowanie zatrudnienia bezrobotnych przy inwestycjach gminnych
przez wykonawców prac zamówień publicznych
1.1.6. Udzielenie preferencji podatkowych istniejącym zakładom, które
znajdują się w trudnej sytuacji finansowej:
- prolongaty spłaty podatku,
77
1.2. Promowanie ekonomicznej edukacji wśród młodych ludzi
1.2.1. Program edukacji ekonomicznej młodzieży w szkołach
1.3. Promocja miasta i gminy
1.3.1. Przywrócenie tradycji corocznej imprezy handlowo- kulturalnej pod
nazwą „Jarmark w Nowym Miasteczku”.
Rozwój turystyki na terenach wiejskich (agroturystyki,
Tło
Rozwój turystyki pobytowej, zorientowanej na rodziny z małymi dziećmi
oraz turystyki ekologicznej, czyli pobyty w gospodarstwach produkujących
zdrową żywność to kierunek rozwoju, który jest powszechnie akceptowany.
Nowe warunki społeczno – ekonomiczne na wsi polskiej wymusiły szukanie
alternatywnych źródeł dochodów ludności wiejskiej. Jedną z tych alternatyw jest
rozwój turystyki wiejskiej i agroturystyki, które zapewnią miejsca pracy oraz
dodatkowy dochód.
Atutem do wykorzystania jest również przebiegająca przez teren miasta i gminy
droga krajowa, a w planach podniesienie jej do rangi drogi ekspresowej dla
celów turystyki tranzytowej.
Mocne strony
Liczne walory przyrodniczo - krajoznawczo - historyczne. Na terenie
gminy znajdują się czyste rzeki, kąpielisko miejskie, zalew, czyste powietrze,
pomniki przyrody oraz zabytki historyczne. Atutem jest niezbyt odległe
położenie aglomeracji dolnośląskiej. Istnieje gotowość wielu mieszkańców
gminy do przyjmowania gości tzw. letników. Dobry stan środowiska naturalnego.
Brak przemysłu uciążliwego dla środowiska. Dobre warunki dla
grzybobrania
i zbierania jagód, to walory przemawiające za
rozwojem tego kierunku.
Słabe strony
Słaba baza turystyczna. Brak doświadczenia w prowadzeniu obsługi
turystów. Nieumiejętność dostosowania się wielu ludzi, szczególnie rolników
do nowych warunków gospodarki rynkowej. Nie najlepszy stan dróg
dojazdowych do małych miejscowości jest poważnym problemem i
słabością w zakresie infrastruktury technicznej. Brak zainteresowania się
potencjalnych inwestorów, wpływa ujemnie na rozwój tej dziedziny.
78
Szanse
Wzrost
zainteresowania
agroturystyką
a
także
wzrastające
zainteresowanie budową domów letniskowych. Nawiązanie współpracy z
gminami Europy Zachodniej w celu wymiany doświadczeń (np. wymiana
młodzieży).
Zagrożenia
Funkcjonowanie bazy turystycznej w pobliskich gminach stwarza z jednej
strony zagrożenie ale z drugiej powinno przyczynić się do zmobilizowania
sił do przezwyciężenia występujących zagrożeń.
Kierunek rozwoju:
Rozwój turystyki na obszarach wiejskich (agroturystyki,
1. Podnoszenie walorów środowiska naturalnego i wykorzystanie go
do rozwoju gospodarczego miasta i gminy
1.1. Zachowanie czystości i estetyki środowiska
1.1.1. Zorganizowanie corocznego konkursu „Estetyka i Higiena”
1.2. Ochrona zasobów leśnych
1.2.1. Zalesianie nieużytków
2. Stworzenie zintegrowanego programu turystycznego miasta
i gminy
2.1. Tworzenie nowych miejsc pracy poprzez rozwój gospodarstw
agroturystycznych
2.1.1. Opracowanie studium możliwości rozwoju agroturystyki
2.1.2. Zorganizowanie cyklu szkoleń dla gospodarzy chcących rozpocząć
działalność agroturystyczną oraz zapewnienie pomocy doradczej
2.1.3. Rejestracja gospodarstw agroturystycznych
2.1.4. Ścisła współpraca gospodarstw agroturystycznych i kwaterodawców
z Stowarzyszeniami agroturystycznymi i samorządem lokalnym
2.1.4. Wspólna promocja oferowanego pakietu specjalistycznego usług
2.2.
Działania zmierzające do pozyskania inwestorów zainteresowanych
zagospodarowaniem atrakcyjnych turystycznie terenów.
2.2.1. Opracowanie cyklicznych imprez kulturalno promocyjnych
79
popularyzujących gminę
2.2.2. Opracowanie systemu preferencji dla przedsiębiorców inwestujących
w rozwój turystyki
2.2.3. Opracowanie wykazu atrakcyjnych terenów do zagospodarowania
2.2.4. Nawiązanie współpracy z zagranicznymi gminami
2.2.5. Wybudowanie ścieżek rowerowych
2.2.6. Określenie terenów dla kolarstwa i biegów na orientację
2.2.7. Odnowienie elewacji budynków w rynku w Nowym Miasteczku
80
ZADANIA REALIZACYJNE DO 2015 ROKU
Cel główny:
ZWIĘKSZENIE KONKURENCYJNOŚCI MIASTA I GMINY NOWE MIASTECZKO ORAZ DĄŻENIE DO
OSIĄGNIĘCIA TRWAŁEGO ROZWOJU
Kierunek priorytetowy:
INTEGRACJA I AKTYWIZACJA SPOŁECZEŃSTWA
1. Cel strategiczny: AKTYWIZACJA MIESZKAŃCÓW NA RZECZ ROZWOJU MIASTA I GMINY
1.1. ROZSZERZENIE DZIAŁALNOŚCI ISTNIEJĄCYCH INSTYTUCJI KULTURALNYCH I SPORTOWYCH
L.p.
1.1.1.
Zadania
1.1.2.
Organizacja takich imprez, w których uczestnik będzie brał
czynny udział – np. Spartakiada Sołectw
Organizacja imprez kulturalnych dla młodzieży
1.1.3.
Kszałtowanie warunków budowy mikroelit intelektualnych
Instytucje odpowiedzialne
za realizację
Zarząd Miejski
(Ośrodek Kultury i Sportu)
Zarząd Miejski
(Ośrodek Kultury i Sportu)
Zarząd Miejski
Źródło finansowania
Termin realizacji
Budżet Miejski,
Środki własne
Budżet Miejski
Od 2000 r.
Budżet Miejski, Środki
pomocowe
Od 2000 r.
Od 2000 r.
2. Cel strategiczny: AKTYWIZACJA MŁODZIEŻY W ŻYCIU SPOŁECZNYM MIASTA I GMINY
2.1. STWORZENIE NOWYCH INSTYTUCJI SPOŁECZNYCH REPREZENTUJĄCYCH INTERESY MŁODZIEŻY
81
L.p.
2.1.1.
Zadania
Powołanie Młodzieżowego Klubu Dyskusyjnego
za realizację
Gimnazjum
Termin realizacji
Fundacja im. S. Batorego
2001 r.
Termin realizacji
Budżet Miejski,
Środki pomocowe
Budżet Miejski, Budżet Państwa,
wolontariusze, nauczyciele i
rodzice,
Fundacja im. S. Batorego,
Polska Fundacja Dzieci
i Młodzieży. Konkurs
„Młodzież i Edukacja”
Budżet Miejski,
Środki pomocowe z UE,
FAPA
od 2000 r.
3. Cel strategiczny: WZROST POZIOMU EDUKACJI MIESZKAŃCÓW
3.1. REALIZACJA PROGRAMÓW EDUKACYJNYCH
L.p.
Zadania
3.1.1.
Szkolenia dla liderów
3.1.2.
Kursy dla nauczycieli
3.1.3.
Program kształcenia rolników
za realizację
Zarząd Miejski
Zarząd Miejski,
Kuratorium Oświaty
Zarząd Miejski,
ODR Kalsk
od 2000 r.
(kontynuacja
w latach
następnych)
od 2000 r. (jw.)
ROZWÓJ ROLNICTWA W GOSPODARCE RYNKOWEJ
1. Cel strategiczny: ADAPTACJA ROLNICTWA W WARUNKACH GOSPODARKI RYNKOWEJ
1.1. POPRAWA RENTOWNOŚCI PRACY W GOSPODARSTWACH ROLNYCH
82
L.p.
Zadania
1.1.1.
Pomoc organizacyjna i finansowa w promocji produktów
rolnych
Opracowanie zasad współpracy z ODR oraz innymi
organizacjami rolniczymi dotyczącej działań na rzecz
efektywności gospodarowania w rolnictwie
Zwiększenie areału upraw sadowniczych i warzywniczych
1.1.2.
1.1.3.
za realizację
ODR Kalsk
Termin realizacji
Środki pomocowe
Od 2000 r.
Zarząd Miejski,
Przedstawiciele rolników,
ODR
ODR
Budżet Miejski
Od 2000 r.
1.1.4.
Zorganizowanie cyklu szkoleń promujących nowe uprawy
roślin dochodowych i podnoszących kwalifikacje rolników
ODR
1.1.5.
Inwestowanie w efektywne technologie poprawiające jakość
produktów
Inwestorzy prywatni
1.1.6.
Inwestowanie w technologie przyjazne środowisku
Inwestorzy prywatni
1.1.7.
Tworzenie dodatkowych źródeł dochodów w gospodarstwach
(np. sprzedaż bezpośrednia konsumentom)
Inwestorzy prywatni
Środki własne rolników, Środki
pomocowe
Środki własne rolników,
Fundacja Wspomagająca
Zaopatrzenie Wsi w Wodę
Inwestorzy prywatni,
Przedakcesyjne fundusze
strukturalne SAPARD
Inwestorzy prywatni,
Przedakcesyjne fundusze
strukturalne SAPARD
Inwestorzy prywatni
Od 2000 r.
Od 2000 r.
Od 2000 r.
Od 2000 r.
Od 2000 r.
1.2. WSPIERANIE DZIAŁAŃ NA RZECZ ZWIĘKSZENIA AREAŁU UPRAW W GOSPODARSTWACH INDYWIDUALNYCH
L.p.
1.2.1.
Zadania
Zorganizowanie cyklu spotkań przy partycypacji ODR,
mających na celu rozpowszechnianie idei gospodarstw
rodzinnych oraz wskazanie możliwości ich tworzenia i
związanych z tym potencjalnych korzyści
za realizację
ODR
Termin realizacji
Środki pomocowe
od 2000 r.
1.3. WZROST ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ LUDNOŚCI WIEJSKIEJ
83
L.p.
1.3.1.
Zadania
1.3.2.
Powstrzymywanie degradacji gleb poprzez przestrzeganie
programu racjonalnego stosowania środków chemicznych
(przede wszystkim w rolnictwie)
Powstanie gospodarstw ekologicznych
1.3.3.
Organizowanie wystaw żywności ekologicznej
za realizację
ODR
Termin realizacji
Środki pomocowe
od 2000 r.
ODR
Budżet Miejski,
Środki własne rolników
Budżet Miejski,
Środki własne rolników
od 2000 r.
ODR
od 2000 r.
1.4. STWARZANIE PRZYJAZNYCH WARUNKÓW DO TWORZENIA MIEJSC PRACY NA TERENIE GMINY NIEZWIĄZANYCH
BEZPOŚREDNIO Z PRACĄ W ROLNICTWIE
L.p.
Zadania
1.4.1.
Opracowanie wykazu istniejącej i uzasadnionej ekonomicznie
pozarolniczej działalności gospodarczej w układzie
przestrzennym gminy
Opracowanie systemu zachęt dla osób chcących podjąć
działalność na obszarach rolniczych
1.4.2.
za realizację
Jednostka specjalistyczna
Na zlecenie Zarządu Miejskiego
Termin realizacji
Środki pomocowe
od 2000 r.
Jednostka specjalistyczna
Na zlecenie Zarządu Miejskiego
Budżet Miejski
od 2000 r.
za realizację
ODR,
Rolnicy
Rolnicy,
Organizacje rolnicze
Termin realizacji
Środki własne
od 2000 r.
Środki własne
od 2000 r.
2. Cel strategiczny: ROZWÓJ SPÓŁDZIELCZOŚCI ROLNICZEJ
2.1. POWSTANIE ZAKŁADÓW PRZETWÓRSTWA ROLNEGO
L.p.
Zadania
2.1.1.
Powstanie Związków Producentów Rolnych
2.1.2.
Tworzenie opartych o współwłasność przedsiębiorstw
przetwórczych
3. Cel strategiczny: POZAROLNICZY ROZWÓJ TERENÓW WIEJSKICH
84
3.1. POBUDZENIE AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ
L.p.
3.1.1.
Zadania
3.1.2.
Edukacja i doradztwo dostosowane do nowych i zmieniających
się warunków
Zwiększenie dostępności do infrastruktury
3.1.3.
Promowanie inicjatywności
za realizację
ODR,
Rolnicy
Rolnicy,
Rolnicy,
Termin realizacji
Środki własne
od 2000 r.
Środki własne
od 2000 r.
Środki własne
Od 2000 r.
Termin realizacji
Środki własne
Środki własne, Środki
pomocowe
od 2000 r.
od 2000 r.
Termin realizacji
3.2. TWORZENIE DOBRYCH WARUNKÓW DLA ISTNIEJĄCYCH I POWSTAWANIA NOWYCH FIRM PRZEZ
L.p.
3.2.1.
3.2.2.
Zadania
za realizację
Zarząd Miejski
Zarząd Miejski
Preferencje w podatkach i opłatach lokalnych
Zbrojenie w infrastrukturę terenów dla inwestorów
Kierunek priorytetowy
NOWOCZESNA INFRASTRUKTURA
1. Cel strategiczny: ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
1.1. ZWODOCIĄGOWANIE MIASTA I GMINY
L.p.
1.1.1.
1.1.1
1.1.2
1.1.3.
Zadania
Budowa stacji uzdatniania wody w Nowym Miasteczku
Dokończenie budowy wodociągu w miejscowościach: Szyba,
Konin, Polanka, Miłaków.
Dokończenie programu wodociągowania: (miasto – II etap – ul.
Kościuszki, ul. Piłsudskiego, ul. Moniuszki)
Budowa sieci dosyłowej do miejscowości Żuków
za realizację
Zarząd Miejski
Zarząd Miejski
Budżet Miejski
Budżet Miejski, WFOŚ
2000 r.
2001 r.
Zarząd Miejski
2001 – 2002
Zarząd Miejski
Budżet Miejski, WFOŚ,
2003 r.
85
1.1.4
Budowa sieci dosyłowej do miejscowości Rejów
Zarząd Miejski
Środki pomocowe (Program
SAPARD, Phare)
Budżet Miejski, Środki własne
mieszkańców, WFOŚ, Środki
pomocowe
2006 r.
1.2. KANALIZACJA GMINY
L.p.
1.2.1
1.2.2
Zadania
Kontynuacja programu kanalizacji sanitarnej – dokończenie
kanalizacji w mieście oraz Gołaszynie na ul. Parkowej
Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowościach: Popęszyce,
Szyba, Konin.
za realizację
Zarząd Miejski
Zarząd Miejski
1.2.3.
Budowa kanalizacji sanitarnej w pozostałych miejscowościach
gminy.
Zarząd Miejski
1.2.4
Budowa oczyszczalni przyzagrodowych na terenie nie objętym
siecią kanalizacyjną
Zarząd Miejski
Termin realizacji
2000 r.
Budżet Miejski, WFOŚ, Środki
pomocowe (Program SAPARD,
Phare)
Budżet Miejski, WFOŚ,
Środki pomocowe (Program
SAPARD, Phare)
2000 – 2007
Budżet Miejski, Środki własne
mieszkańców, WFOŚ, Środki
pomocowe
2002 – 2010
2006 – 2010
1.3. BUDOWA I MODERNIZACJA DRÓG, CHODNIKÓW ORAZ OBIEKTÓW MOSTOWYCH
L.p.
Zadania
za realizację
Termin realizacji
Zarząd Dróg Krajowych
Budżet Państwa
b.d.
Zarząd Dróg Krajowych
Budżet Państwa
* (Wg planu
rozwoju dróg w
Polsce)
DROGA KRAJOWA
1.3.1.
1.3.2.
Wykonanie chodnika równoległego do drogi krajowej Nr 3 (od
Os. Wrocławskiego do miasta)
Przekształcenie drogi krajowej Nr 3 w drogę ekspresową
DROGI WOJEWÓDZKIE
86
1.3.3.
1.3.4.
1.3.5.
1.3.6.
1.3.7.
1.3.8.
1.3.9.
1.3.10.
Budowa chodników przy ul. Gołaszyn
Modernizacja chodników po dwóch stronach ul. Kolejowej
Modernizacja chodników przy ul. Rynek od strony południowej
Modernizacja chodników po dwóch stronach ul. Głogowskiej
Budowa chodników po dwóch stronach szosy Bytomskiej
Utwardzenie poboczy przy drodze nr 283
Budowa chodnika w miejscowości Borów przy drodze nr 283
Budowa obwodnicy, celem wyeliminowania ruchu z rynku
1.3.11.
Likwidacja nieczynnego przejazdu kolejowego na drodze nr
49227 w Borowie Polskim
Modernizacja nawierzchni i poboczy na drodze nr 49560 (w
miejscowości Szyba i pozostałych)
Modernizacja oraz konserwacja 2 mostów na drodze nr 49236
w Popęszycach
Budowa po jednej stronie chodnika przy drodze nr 49236 w
Popęszycach
Udrożnienie kanalizacji deszczowej przy drodze nr 49244 w
miejscowości Gołaszyn
Wykonanie nawierzchni asfaltowej przy drodze nr 49244 w
miejscowości Gołaszyn
Wykonanie chodnika po jednej stronie drogi nr 49244 w
miejscowosci Gołaszyn i Rejów
Budowa chodnika przy drodze nr 49235 w miejscowości
Miłaków
Konserwacja mostów przy drodze nr 49235
Zarząd Dróg Wojewódzkich
Budżet Wojewódzki
Budżet Wojewódzki
Budżet Wojewódzki
Budżet Wojewódzki
Budżet Wojewódzki
Budżet Wojewódzki
Budżet Wojewódzki
Budżet Wojewódzki
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
Zarząd Dróg Powiatowych
Budżet Powiatowy
b.d.
Budżet Powiatowy
b.d.
Budżet Powiatowy
b.d.
Budżet Powiatowy
b.d.
Budżet Powiatowy
b.d.
Budżet Powiatowy
b.d.
Budżet Powiatowy
b.d.
Budżet Powiatowy
b.d.
Budżet Powiatowy
b.d.
Budżet Powiatowy
b.d.
Budżet Powiatowy
b.d.
Budżet Powiatowy
b.d.
Budżet Powiatowy
b.d.
DROGI POWIATOWE
1.3.12.
1.3.13.
1.3.14.
1.3.15.
1.3.16.
1.3.17.
1.3.18.
1.3.19.
ULICE POWIATOWE W MIEŚCIE
1.3.20
1.3.21.
1.3.22.
1.3.23.
Budowa chodników przy osiedlach mieszkaniowych od strony
budynków mieszkalnych przy ul. 22 Lipca
Budowa oświetlenia ulicznego przy budynkach mieszkalnych
przy ul. 22 Lipca
Położenie nawierzchni asfaltowej na istniejącej nawierzchni
brukowej oraz modernizacja chodników przy ul. 9 Maja
87
1.3.24.
1.3.25.
1.3.26.
brukowej oraz budowa jednostronnego chodnika przy ul. 9
Gołaszyn
brukowej oraz budowa chodnika przy ul. Kościuszki od stacji
paliw wzdłuż zabudowy mieszkaniowej
Przebudowa ul. Moniuszki poprzez wyłączenie ruchu pojazdów
z rynku
Modernizacja chodników przy ul. Rynek
Budżet Powiatowy
b.d.
Budżet Powiatowy
b.d.
Budżet Powiatowy
b.d.
Zarząd Miejski
Zarząd Miejski
Zarząd Miejski
Zarząd Miejski
Zarząd Miejski
Zarząd Miejski
Zarząd Miejski
Budżet Miejski
Budżet Miejski
Budżet Miejski
Budżet Miejski
Budżet Miejski
Budżet Miejski
Budżet Miejski
2001
2002
2002
2003
2004
2005
2006
Zarząd Miejski
Zarząd Miejski
Budżet Miejski
Budżet Miejski
2005
Zarząd Miejski
Budżet Miejski
2005
Zarząd Miejski
Budżet Miejski
2006
Zarząd Miejski
Zarząd Miejski
Budżet Miejski
Budżet Miejski
2008 – 2015
2001 – 2003
Instytucje odpowiedzialne za
realizację
TP S.A.
Źródło finansowania (koszt)
Termin realizacji
DROGI GMINNE
1.3.27.
1.3.28.
1.3.29.
1.3.30.
1.3.31.
1.3.32.
1.3.33.
1.3.34.
1.3.35.
1.3.36.
1.3.37.
1.3.38.
1.3.39.
Budowa drogi dojazdowej do pól w miejscowości Gołaszyn
Budowa drogi koło cmentarza w miejscowości Miłaków
Budowa drogi do cmentarza w miejscowości Żuków
Budowa drogi do Królikowic i stacji paliw DEA od Rejowa
Budowa drogi Popęszyce – Gołaszyn (obwodnicy Popęszyc)
Budowa drogi w Borowie Wielkim
Budowa drogi na osiedlu Wrocławskim na osiedlu po byłym
PGR-rze
Modernizacja ulicy Podgórnej z kanalizacją burzową
Modernizacja nawierzchni asfaltowej zespołu ulic: ul.
Opatrzności Bożej, ul. Długiej, ul. Głogowskiej, ul. Okrzei, Pl.
1 Maja.
Budowa placu (parkingów, chodników, odwodnień) przy ul.
Długiej przed pawilonem handlowym
Budowa nawierzchni, chodników, kanalizacji burzowej od ul.
Marcinkowskiego do ul. Szkolnej i do drogi wojewódzkiej
Modernizacja pozostałych dróg gminnych
Budowa chodników
1.4. TELEKOMUNIKACJA
L.p.
1.4.1.
Zadania
Budowa sieci telekomunikacyjnej (światłowodowej w Borowie
Wielkim, Szybie i Koninie
Budżet TP S.A.
2000 - 2001
88
1.5. GAZYFIKACJA
L.p.
1.5.1.
Zadania
realizację
Zarząd Miejski
1.5.2.
Opracowanie koncepcji gazyfikacji dla Miasta i Gminy Nowe
Miasteczko
Opracowanie projektu technicznego gazyfikacji
1.5.3.
Budowa gazociągu przesyłowego w Mieście Nowe Miasteczko
PGNiG
1.5.4.
Budowa gazociągu przesyłowego w Gminie Nowe Miasteczko
PGNiG
Zarząd Miejski
Budżet Miejski
Budżet Miejski, Środki
pomocowe
Środki PGNiG, Środki
Wojewody.
Wielkość partycypacji PGNiG
zostanie określona w koncepcji
gazyfikacji.
Środki PGNiG, Środki
Wojewody.
Wielkość partycypacji PGNiG
zostanie określona w koncepcji
gazyfikacji.
Termin realizacji
2000
2001-2002
2002 – 2005
2004 – 2010
1.6. ROZWÓJ ENERGETYKI
L.p.
Zadania
1.6.1.
1.6.2.
Budowa oświetlenia ulicznego przy szosie Bytomskiej
Budowa i modernizacja oświetlenia ulicznego na terenie miasta
i gminy
Modernizacja sieci energetycznej
1.6.3.
za realizację
Zarząd Miejski
Termin realizacji
Budżet Wojewódzki
Budżet Miejski
2003
2000-2005
Zakład Energetyczny
Środki ZE
2000 - 2003
89
2. Cel strategiczny: ROZWÓJ INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ
2.1. ROZBUDOWA BAZY OŚWIATOWEJ
L.p.
2.1.1.
Zadania
Budowa łącznika oraz sanitariatów przy Szkole Podstawowej
pod kątem Gimnazjum w Nowym Miasteczku
za realizację
Zarząd Miejski
Termin realizacji
Budżet Miejski
2000 r.
za realizację
Zarząd Miejski
Termin realizacji
Budżet Miejski
2000 – 2001
za realizację
Zarząd Miejski
Termin realizacji
Budżet Miejski,
Budżet Wojewody
2001 – 2002
Termin realizacji
Środki wojewódzkie,
Budżet Miejski
od 2000 r.
2.2. ROZBUDOWA BAZY KULTURALNEJ
L.p.
2.2.1.
Zadania
Modernizacja pomieszczeń w Ośrodku Kultury w Nowym
Miasteczku
2.3. BUDOWA BAZY SPORTOWEJ.
L.p.
2.3.1.
Zadania
Remont kapieliska
2.4. POPRAWA WARUNKÓW NAUCZANIA W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH
L.p.
2.4.1.
Zadania
Zatrudnienie w szkołach podstawowych nauczycieli języków
zachodnich
za realizację
Zarząd Miejski,
Kuratorium Oświaty
90
2.5. POZYSKANIE ZEWNĘTRZNYCH ŚRODKÓW POMOCOWYCH DO ROZWOJU INFRASTRUKTURY W GMINIE
L.p.
2.5.1
Zadania
Występowanie z wnioskami o dofinansowanie
na realizację inwestycji gminnych do:
• Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
• Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych
• Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska
• Polskiej Agencji Rozwoju Regionalnego, Phare, FAPA
• Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu
• innych instytucji pomocowych.
za realizację
Zarząd Miejski
Termin realizacji
Środki jednostek wymienionych
obok
od 2000 r.
91
ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
1. Cel strategiczny: STWARZANIE DOGODNYCH WARUNKÓW DLA ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
1.1. BUDOWA INSTYTUCJI ORAZ PODEJMOWANIE DZIAŁAŃ WSPIERAJĄCYCH ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
L.p.
Zadania
1.1.1
Utworzenie Stowarzyszenia Rozwoju Gminy oraz Wspierania
Przedsiębiorczości. W ramach stowarzyszenia należy utworzyć:
- Fundusz Kredytów Wzajemnych
- Lokalny Fundusz Gwarancyjny
- Lokalny Fundusz Inwestycyjny
- Klub Przedsiębiorczości
Stworzenie systemu ulg i preferencji podatkowych
wynikających z kompetencji gminy dla promowania
samozatrudnienia i kreacji miejsc pracy
Organizacja szkoleń
1.1.2
1.1.3
1.1.4
1.1.5
1.1.6.
Organizowanie i zatrudnienie
pracowników
z
robót
interwencyjnych i publicznych
Promowanie zatrudnienia bezrobotnych przy inwestycjach
gminnych przez wykonawców prac zamówień publicznych
Udzielenie preferencji podatkowych istniejącym zakładom,
które znajdują się w trudnej sytuacji finansowej:
- prolongaty spłaty podatku.
za realizację
Zarząd Miejski,
lokalne firmy
Termin realizacji
Sładki członkowskie,
Budżet Miejski,
środki pomocowe dla organizacji
pozarządowych
2000 r.
Zarząd Miejski
Budżet Miejski
od 2000 r.
Zarząd Miejski
Środki osób chcących wziąć
udział w szkoleniu, Fundusz
Pracy, środki gminy, ARiMR,
środki programów pomocowych
od 2000 r.
Zarząd Miejski
od 2000 r.
Zarząd Miejski
Środki z Urzędu Pracy
Urząd Gminy
Środki z Urzędu Pracy
Zarząd Miejski
Budżet Miejski
od 2000 r.
od 2000 r.
1.2. PROMOWANIE EKONOMICZNEJ EDUKACJI WŚRÓD MŁODYCH LUDZI
92
L.p.
1.2.1.
Zadania
Program edukacji ekonomicznej młodzieży w szkołach
realizację
Szkoły;
Kuratorium Oświaty,
Instytucje szkoleniowe
Fundacja im. S. Batorego,
Środki pomocowe
Termin realizacji
od 2000 r.
1.3. PROMOCJA MIASTA I GMINY
L.p.
Zadania
1.3.1.
Przywrócenie tradycji corocznej imprezy handlowo-kulturalnej pod
nazwą „Jarmark w Nowym Miasteczku”
realizację
Zarząd Miejski
Budżet miejski, Środki
sponsorów
Termin realizacji
od 2000 r.
93
V. MONITORING
Zapisy zawarte w „Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Nowe Miasteczko” muszą podlegać weryfikacji w
zależności od zmiany warunków działania, w tym finansowych, tempa i skuteczności preferencji lokalnych.
Aktualizacji mogą podlegać więc tak cele strategiczne, operacyjne jak
i zadania. Aby aktualizacja taka była
prawidłowa należy stworzyć system monitoringu.
Powinien obejmować on tak badanie procesów społeczno - gospodarczych zachodzących w mieście i gminie jak i stopień
osiągania celów i realizacji zadań zapisanych w Strategii.
Proponowane dane do potrzeb monitoringu to:
- rynek pracy,
- wynagrodzenia,
- szkolnictwo,
- poziom i kierunki inwestycji,
- kierunki rozwoju i efektywność podmiotów gospodarczych,
- kierunki rozwoju i efektywność rolnictwa,
- stan ochrony środowiska,
- stan rozwoju turystyki i agroturystyki.
Proponowany zestaw ma charakter podstawowy i powinien ulegać uzupełnieniu w zależności od złożoności i
kierunków przebiegu procesów rozwojowych w mieście i gminie.
94
ROZWÓJ TURYSTYKI NA TERENACH WIEJSKICH
(AGROTURYSTYKI, REKREACJI, TURYSTYKI TRANZYTOWEJ)
Cel strategiczny: PODNOSZENIE WALORÓW ŚRODOWISKA NATURALNEGO I WYKORZYSTANIE GO DO ROZWOJU GOSPODARCZEGO MIASTA
I GMINY
1.1. ZACHOWANIE CZYSTOŚCI I ESTETYKI ŚRODOWISKA
L.p.
1.1.1.
Zadania
Zorganizowanie corocznego konkursu „Estetyka
i Higiena”
realizację
Zarząd Miejski
Termin realizacji
Budżet Miejski
od 2000 r.
realizację
Zarząd Miejski
Termin realizacji
Budżet Miejski
sukcesywnie
Termin realizacji
Budżet Miejski
Środki własne
2000
od 2000 r.
1.2. OCHRONA ZASOBÓW LEŚNYCH
L.p.
1.2.1.
Zadania
Zalesianie nieużytków
2. Cel strategiczny: STWORZENIE ZINTEGROWANEGO PROGRAMU TURYSTYCZNEGO MIASTA I GMINY
2.1. TWORZENIE NOWYCH MIEJSC PRACY POPRZEZ ROZWÓJ GOSPODARSTW AGROTURYSTYCZNYCH
L.p.
2.1.1.
2.1.2.
Zadania
Opracowanie studium możliwości rozwoju agroturystyki
Zorganizowanie cyklu szkoleń dla gospodarzy chcących
rozpocząć działalność agroturystyczną oraz zapewnienie pomocy
doradczej
za realizację
Zarząd Miejski
ODR
95
2.1.3.
Rejestracja gospodarstw agroturystycznych
2.1.4.
Wspólna promocja oferowanego pakietu specjalistycznego usług
ODR
Środki własne
Od 2000 r.
Zarząd Miejski
Środki własne
2000 r.
2.2. DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO POZYSKANIA INWESTORÓW ZAINTERESOWANYCH ZAGOSPODAROWANIEM ATRAKCYJNYCH
TURYSTYCZNIE TERENÓW
L.p.
Zadania
2.2.1.
Opracowanie cyklicznych imprez kulturalno promocyjnych
popularyzujących miasto i gminę
Opracowanie systemu preferencji dla przedsiębiorców
inwestujących w rozwój turystyki
2.2.2.
2.2.3.
2.2.4.
Opracowanie wykazu atrakcyjnych terenów do
zagospodarowania
Nawiązanie współpracy z zagranicznymi gminami
2.2.5.
2.2.6.
Wybudowanie ścieżek rowerowych
Określenie terenów dla kolarstwa i biegów na orientację
2.2.7.
Odnowienie elewacji budynków w rynku w Nowym Miasteczku
za realizację
Zarząd Miejski,
OK i S
Zarząd Miejski
(koszt)
Budżet Miejski
Termin realizacji
Budżet Miejski
2000 r.
Zarząd Miejski
Budżet Miejski
2000 r.
Zarząd Miejski
Środki pomocowe
2000 r.
Zarząd Miejski
Starostwo Powiatowe,
Zarząd Miejski
Zarząd Miejski
Budżet Miejski
Budżet powiatowy,
Budżet miejski
Budżet Miejski
Środki własne mieszkańców
Od 2000 r.
2000 r.
2000 r.
2000 - 2003
96
VI. Załącznik do strategii
VI. ZAŁĄCZNIK DO STRATEGII
Załącznik
WYKAZ MATERIAŁÓW ŹRÓDŁOWYCH
Źródłami informacji są:
1. Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego, Pierwsza wersja robocza
oprac. Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego, Zielona Góra
lipiec 1999r.,
2. Rocznik Statystyczny Polski z 1988 r., 1990 r., 1992 r., 1994 r., 1995 r.,
oprac. Główny Urząd Statystyczny w Warszawie, Warszawa 1988 r.,
1990 r., 1992 r., 1994 r., 1994 r., 1995 r., 1997 r.
3.
Biuletyn Statystyczny Województwa Lubuskiego, oprac. Urząd
Statystyczny w Zielonej Górze, Zielona Góra czerwiec 1999 r.,
4.
Województwo lubuskie w 1998 roku, oprac. Urząd Statystyczny w Zielonej
Górze, Zielona Góra 1999 r.,
5.
Województwo lubuskie w liczbach 1995 - 1998, oprac. Urząd Statystyczny
w Zielonej Górze lipiec 1999 r.,
6.
Zielonogórskie w liczbach 1993 - 1997, oprac. Urząd Statystyczny
w Zielonej Górze maj 1998 r.,
7.
Statystyka miast województwa zielonogórskiego w latach 1976 – 1991,
oprac. Urząd Wojewódzki, Urząd Statystyczny w Zielonej Górze, Zielona
Góra maj 1993 r.
8.
Liczba i struktura ludności według płci i wieku w województwie
lubuskim w 1998 r. oprac. przez Urząd Statystyczny w Zielonej Górze,
wrzesień 1999 r.
9.
Publikacje reprezentujące wyniki Powszechnego Spisu Rolnego 1996 r.
97
opracowane przez Urząd Statystyczny w Zielonej Górze, Zielona Góra
1997 r.,
10. Dane z Powiatowego Urzędu Pracy w Nowej Soli,
11. Ankiety przeprowadzone wśród mieszkańców Miasta i Gminy
Nowe Miasteczko,
12. Wywiady pogłębione z mieszkańcami Miasta i Gminy Nowe
Miasteczko,
13. Dane z Planu Przestrzennego Zagospodarowania Miasta i Gminy
Nowe Miasteczko,
14. Wywiady z władzami Miasta i Gminy Nowe Miasteczko,
15. Pozostałe dane uzyskane z Urzędu Miejskiego w Nowym Miasteczku.
98
Spis treści
Str.
CZĘŚĆ I
WSTĘP
CZĘŚĆ II
METODYKA PROWADZENIA PROCESU
OPRACOWYWANIA STRATEGII ROZWOJU
MIASTA I GMINY NOWE MIASTECZKO
5
Etapy prac
Badania opinii społecznej
Prace nad tworzeniem strategii rozwoju
Kalendarium prac członków zespołu „UNIGLOBU”
7
z mieszkańcami Miasta i Gminy Nowe Miasteczko w trakcie
opracowywania strategii rozwoju
5
6
6
1.
2.
3.
4.
3
CZĘŚĆ III. DIAGNOZA OBECNEGO STANU MIASTA I GMINY
8
1.
2.
8
12
Ogólna charakterystyka Miasta i Gminy Nowe Miasteczko
Środowisko geograficzno - przyrodnicze Miasta i Gminy
Nowe Miasteczko
3.
Walory przyrodnicze i pozaprzyrodnicze Miasta i Gminy
12
Nowe Miasteczko
4.
a)
b)
5.
a)
b)
c)
6.
a)
b)
c)
7.
a)
b)
c)
d)
e)
f)
8.
a)
b)
Charakterystyka społeczności Miasta i Gminy Nowe Miasteczko
Analiza struktury demograficznej ludności
Miasta i Gminy Nowe Miasteczko
Socjologiczna charakterystyka społeczności lokalnej
Gospodarcze podstawy rozwoju Miasta i Gminy Nowe Miasteczko
Działalność gospodarcza na terenie miasta i gminy
Sytuacja na rynku pracy w mieście i gminie
Zasoby finansowe mieszkańców miasta i gminy
Środowisko dla działalności gospodarczej
Otoczenie biznesu
Ocena środowiska dla działalności gospodarczej
Inne czynniki wspierające rozwój gospodarczy
Możliwości rozwoju rolnictwa w Mieście
i Gminie Nowe Miasteczko
Struktura agrarna gospodarstw
Sadownictwo i owoce miękkie
Zdrowa żywność a agroturystyka
Produkcja zwierzęca
Produkcja roślinna
Melioracje
Stan infrastruktury społecznej
Szkoły
Przedszkola
17
18
22
28
28
31
34
36
36
39
39
40
40
40
41
42
42
44
44
44
46
99
c)
d)
e)
f)
9.
a)
b)
c)
d)
e)
f)
Biblioteki
Ośrodki Zdrowia
Działalność kulturalna i sportowa
Organizacje społeczne
Stan infrastruktury technicznej
Zaopatrzenie w wodę
Gospodarka ściekowa
Gospodarka odpadami
Energia elektryczna
Gazyfikacja
Paliwa płynne
46
46
46
48
48
48
50
50
50
50
Paliwa stałe
Telekomunikacja
Sieć drogowa
Zasoby mieszkaniowe
Infrastruktura turystyczna Miasta i Gminy Nowe Miasteczko
Baza noclegowa
Baza gastronomiczna
Baza komunikacyjna
51
51
51
52
52
52
52
Baza towarzysząca
Placówki kulturalno - oświatowe
Punkty informacji turystycznej
Analiza finansowa miasta i gminy
53
53
62
54
51
g)
h)
i)
j)
10.
a)
b)
c)
53
d)
e)
f)
11.
IV. ZAŁOŻENIA ROZWOJU MIASTA I GMINY
1.
2.
3.
4.
a)
b)
c)
d)
e)
5.
a)
b)
c)
6.
7.
55
Wnioski z diagnozy
56
Misja - opis wizji
58
Priorytetowe kierunki rozwoju gminy
58
Analiza zbiorcza SWOT dla Miasta i Gminy Nowe Miasteczko 63
Analiza sektorowa SWOT - Integracja i aktywizacja społeczeństwa
65
Analiza sektorowa SWOT - Rozwój rolnictwa w gospodarce rynkowej 66
towarzyszących
Analiza sektorowa SWOT – Nowoczesna infrastruktura
67
Analiza sektorowa SWOT - Rozwój przedsiębiorczości
68
Analiza sektorowa SWOT - Rozwój turystyki na obszarach wiejskich 69
(agroturystyki, rekreacji, turystyki tranzytowej)
Scenariusze rozwoju
70
Scenariusz zalecany
70
Scenariusz optymalny
70
Scenariusze pesymistyczne
70
Cel główny
71
Cele strategiczne, cele operacyjne, wskazanie zadań i projektów 72
Dla kierunku priorytetowego - Integracja i aktywizacja społeczeństwa 72
Dla kierunku priorytetowego - Rozwój rolnictwa w gospodarce
74
rynkowej
Dla kierunku priorytetowego - Nowoczesna infrastruktura
76
100
Dla kierunku priorytetowego - Rozwój przedsiębiorczości
Dla kierunku priorytetowego - Rozwój turystyki na terenach
wiejskich (agroturystyki,
80
82
V. Monitoring
101
102
Wykaz materiałów źródłowych
WYKAZ SKRÓTÓW
102
104
101
WYKAZ SKRÓTÓW
ARiMR
- Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
FAPA
- Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa
MRG
- Młodzieżowa Rada Gminy
NFOŚiGW
- Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
PGNiG
- Polskie Górnictwo Naftowe i Gazyfikacji
UE
- Unia Europejska
WFOŚ
- Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska
ODR
- Ośrodek Doradztwa Rolniczego
SR
- Spis Rolny
OKiS
- Ośrodek Kultury i Sportu
102
103

strategia rozwoju miasta i gminy nowe miasteczko

Transkrypt

Podobne dokumenty

twardziele z amanalco

Oferta specjalna do Miasteczka Twinpigs

Wzór wniosku o zameldowanie na pobyt stały

biblioteka i teatr w tworkach

I wojna światowa Zawierucha i wojny światowej nie

Pikniki - Water-Jet

KONKURS MOJE MIASTECZKO … I MOJA GMINA ZA 100 LAT.