Wykresy i diagramy Dopuszczający:

Wykresy i diagramy
Dopuszczający:
- wyjaśnia, do czego służą kresy i diagramy
- odczytuje informacje z wykresów i diagramów
Dostateczny:
- rysuje proste wykresy i diagramy
Dobry:
-interpretuje informacje zawarte na wykresach i diagramach
Bardzo dobry
- proponuje odpowiedni wykres, diagram, kartogram i kartodiagram do przedstawienia
określonych danych statystycznych
Ziemia we wszechświecie
Dopuszczający:
-objaśnia model Układu Słonecznego
-zna najważniejsze rodzaje ciał niebieskich
- przedstawia argumenty i dowody potwierdzające kulisty kształt Ziemi
- odróżnia południki od równoleżników, zna długośd równika i południka
- wyznacza kierunki główne i pośrednie na globusie
-dokonuje podziału Ziemi na półkule północną, południową, wschodnią i zachodnią
- wskazuje na globusie i mapie świata równik, bieguny, zwrotniki i koła podbiegunowe
Dostateczny:
- odróżnia siatkę kartograficzną od geograficznej
- odczytuje i zapisuje współrzędne geograficzne dowolnego punktu
Dobry :
- odróżnia układ heliocentryczny od geograficznego
- oznacza lub odczytuje położenie geograficzne wybranego punktu na mapie z dokładnością
1°bardzo dobry
- wykazuje zniekształcenia siatki kartograficznej
- wyznacza południk miejscowy przy użyciu gnomonu
- objaśnia naukowe i praktyczne znaczenie odkrycia Mikołaja Kopernika
-wyjaśnia czym jest długośd i szerokośd geograficzna
Ruchy Ziemi i ich skutki
Dopuszczający:
- podaje kierunek i czas obrotu Ziemi wokół osi
- wyjaśnia następstwo dnia i nocy jako skutek ruchu obrotowego
- podaje czas jednego obiegu Ziemi wokół Słooca
- podaje daty rozpoczęcia astronomicznych pór roku na półkuli północnej i południowej
- wie, że moment górowania Słooca pokrywa się z momentem południa na południku
Dostateczny:
- odczytuje czas strefowy na mapie stref czasowych Ziemi
- podaje kąt i kierunek nachylenia osi ziemskiej do płaszczyzny orbity
- wyjaśnia różnicę w długości trwania roku kalendarzowego raz na cztery lata
- wyjaśnia zależnośd między wysokością Słooca a temperaturą Ziemi
- podaje nazwy stref oświetleniowych i wskazuje ich granice
- podaje długośd trwania dnia i nocy na równiku w ciągu roku
Dobry
- wskazuje na globusie moment wschodu, południa i zachodu w czasie ruchu obrotowego
- wyjaśnia zależnośd między czasem miejscowym a długością geograficzną
- wyznacza różnicę długości geograficznej na podstawie różnicy czasów miejscowych
- wyjaśnia koniecznośd ustalenia czasu urzędowego na obszarach niektórych paostw
- odróżnia czasy: miejscowy, strefowy i urzędowy- określa przesuwanie się miejsc wschodu i zachodu
Słooca w ciągu roku
- rysuje oświetlenie Ziemi w pierwszych dniach astronomicznych pór roku
- wyjaśnia zjawisko dni i nocy polarnych
Bardzo dobry:
- oblicza czas miejscowy na podstawie różnicy odległości geograficznej
- ustala datę przy przekroczeniu linii zmiany daty
- wyjaśnia zmiany długości dnia i wysokości Słooca nad horyzontem w ciągu roku
- wyjaśnia skutki ruchu obiegowego Ziemi
-odróżnia strefy oświetlenia ziemi na podstawie długości trwania dnia i nocy oraz wysokości i
kierunku górowania Słooca
Atmosfera
Dopuszczający:
-zna nazwy geosfer na Ziemi i wie co obejmują
- definiuje terminy pogoda i klimat
- wymienia składniki pogody i klimatu
- wskazuje na mapie klimatycznej zasięg stref klimatycznych
- odczytuje diagramy klimatyczne
-mierzy i opisuje podstawowe składniki pogody i klimatu
Dostateczny:
- wyjaśnia, co to jest wiatr i jak powstaje
- wymienia czynniki kształtujące klimat
- podaje przykłady oddziaływania czynników klimatotwórczych na klimat
-oblicz średnią temp. powietrza i amplitudę temp.
Dobry :
-podaje przykłady zależności między geosferami- opisuje cyrkulację pasatową i monsunową na Ziemi
- porównuje wiatry monsunowe z bryzą
- wykazuje na przykładach zależnośd gospodarczej działalności człowieka od klimatu
Bardzo dobry
- wyjaśnia i opisuje cyrkulację powietrza na Ziemi
- wykazuje związki między ciśnieniem atmosferycznym, temperaturą powietrza i opadami
- opisuje roczny przebieg temperatury powietrza i sum opadów w poszczególnych strefach
klimatycznych
- czyta i analizuje mapy klimatyczne
Hydrosfera
Dopuszczająca:
- opisuje obieg wody w przyrodzie
- zna nazwy oceanów i wskazuje je na mapie i globusie
- zna typy mórz i wskazuje na mapie ich przykłady
- zna i podpisuje na rysunku formy ukształtowania powierzchni dna oceanicznego
- wskazuje na mapie przykłady prądów morskich
- podaje przykłady zanieczyszczeo wód powierzchniowych powstałe w wyniku działalności
człowieka
-wyjaśnia pojęcia: warstwa wodonośna, źródło, wody zaskórne, gruntowe i głębinowe,
jeziora, rzeki
-zna rodzaje jezior i potrafi wskazad na mapie ich przykłady
Dostateczna:
- podaje przykłady niszczącej i budującej działalności fal morskich
- wyjaśnia, na czym polegają zjawiska krasowe
- wskazuje na mapie typowe obszary występowania studni artezyjskich, gejzerów i zjawisk
krasowych- określa warunki powstawania lodowców górskich i lądolodów
Dobra
- wie, jakie ruchy wykonuje woda morska i wymienia przyczyny ich powstania
- nazywa i wskazuje na mapie różne typy wybrzeży
- podaje przykłady wykorzystania wód podziemnych
- wyjaśnia pojęcia rzeka główna, system rzeczny, dorzecze, dział wodny, zlewisko, obszar
bezodpływowy i wskazuje na mapie przykłady
Bardzo dobra:
- opisuje działalnośd rzeki w biegu górnym, środkowym i dolnym
- objaśnia schemat powstawania przypływów i odpływów
- wymienia sposoby ochrony wód przed zanieczyszczeniami
- opisuje warunki występowania wód artezyjskich i gejzerów
Litosfera i pedosfera
Dopuszczający:
- przedstawia budowę Ziemi
- rozpoznaje wybrane okazy skał magmowych i osadowych (granit, bazalt, wapieo, sól
kamienna, piasek, żwir, glinę, piaskowiec)
- odróżnia skamieniałości od skał
- podaje przykłady współczesnych procesów geologicznych
- wskazuje na mapie świata główne obszary sejsmiczne
- podaje przykłady zniszczeo powierzchni ziemi dokonanych przez człowieka
Dostateczny:
- opisuje przeobrażenie skał w cyklu skałotwórczym
- wyjaśnia procesy wietrzenia i erozji
- odróżnia wietrzenie mechaniczne od chemicznego
- określa względny wiek fałdowao górskich
- zna pojęcia gleby i wyjaśnia pochodzenie i znaczenie poziomu próchniczegoDobry
- podaje przykłady form powierzchni Ziemi powstałych w wyniku erozji rzecznej, morskiej,
lodowcowej, eolicznej
- podaje główne pierwiastki tworzące Ziemie
- wyjaśnia główne etapy cyklu skałotwórczego
- wykazuje związki między strefami sejsmicznymi a występowaniem czynnych wulkanów
-zna najważniejsze wydarzenia w dziejach Ziemi i potrafi je uporządkowad chronologicznie
-dokonuje podziału skał ze względu na pochodzenie i podaje przykłady
Bardzo dobra:
- zna najważniejsze rodzaje gleb
-opisuje skład chemiczny poszczególnych geosfer
- omawia etapy powstawania gleby i wskazuje poziomy glebowe na schemacie
Biosfera
Dopuszczający:
- podaje przykłady zwierząt występujących w poszczególnych strefach roślinnych
Dostateczny:
Podaje przykłady zwierząt i roślin, które jako jedyne zachowały się na poszczególnych
kontynentach
Dobry
- nazywa i charakteryzuje strefy klimatyczno-roślinne na Ziemi
Bardzo dobra:
- podaje przykłady zależności między roślinnością, klimatem, wodami, glebami i
ukształtowaniem powierzchni
- podaje przykłady zmian w biosferze dokonanych przez człowiekaStopieo celujący otrzymuje uczeo:
-będący laureatem konkursów przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim
-będący laureatem konkursów szkolnych i międzyszkolnych oraz wykazujący się
wiadomości i umiejętności wykraczające poza program nauczania
-będący laureatem lub finalistą olimpiad przedmiotowych.