literatura i treści programowe - Uniwersytet Śląski w Katowicach

LITERATURA
I TREŚCI
PROGRAMOWE
STUDIÓW
PODYPLOMOWYCH
BEZPIECZEŃSTWO
I
HIGIENA
PRACY
1
1. Ogólne i szczegółowe wymagania przepisów BHP
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z Dyrektywami Unii Europejskiej oraz aktualnie
obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa pracy. Tematem zajęć będą zagadnienia dotyczące
wymagań gabarytowo-przestrzennych, jakie powinny spełniać obiekty i pomieszczenia pracy,
oświetlenie, wentylacja, organizacja stanowisk pracy ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk
dla osób niepełnosprawnych.
Program zajęć będzie realizowany metodą wykładów, ćwiczeń oraz innymi metodami
aktywizującymi uczestników - z zastosowaniem odpowiednich środków dydaktycznych, jak:
filmy, folie, programy komputerowe itp.
2. Problematyka wypadków przy pracy. Postępowanie powypadkowe
Celem zajęć jest opanowanie wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych w zakresie
ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz chorób zawodowych, a także określania
niezbędnych działań profilaktycznych. W trakcie zajęć omówione zostaną zagadnienia definicji wypadku
przy pracy oraz poszczególnych jego elementów na bazie
orzecznictwa SN.
.
Przedstawione zostaną również przyczyny powstawania zagrożeń wypadkowych, metody ich
rozpoznawania oraz systemowe metody badania elementów każdego ogniwa zdarzeń.
Program zajęć będzie realizowany metodą wykładów, ćwiczeń oraz innymi metodami
aktywizującymi uczestników - z zastosowaniem odpowiednich środków dydaktycznych, jak: filmy, folie,
programy komputerowe itp.
3. Metody i sposoby oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy
Ryzyko zawodowe - definicja i cele oceny. Podstawy prawne. Proces oceny ryzyka zawodowego.
Informacje potrzebne do oceny ryzyka. Identyfikacja zagrożeń i ich skutków: Źródła zagrożeń i ich
charakter:
- hałas
- drgania mechaniczne
- oświetlenie
- mikroklimat
- pola elektromagnetyczne
- substancje chemiczne
- pyły
- ciężkość pracy
- obciążenie psychiczne
Szacowanie ryzyka zawodowego: metody i sposoby obliczania wielkości ryzyka zawodowego.
Wyznaczanie dopuszczalności ryzyka zawodowego.
Rola oceny ryzyka zawodowego w procesie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.
2
4. Ratownictwo medyczne i choroby zawodowe
Celem zajęć jest nabycie przez studentów pełnego zakresu wiedzy teoretycznej
i umiejętności praktycznych pozwalających na podejmowanie szybkich i trafnych działań
leczniczych w sytuacjach nagłego zagrożenia zdrowia lub życia, według najnowszych standardów
postępowania.
W dążeniu do tego cele niezbędne jest poznanie przez słuchacza patofizjologii nagłych
zagrożeń - niezależnie od ich natury, opanowanie technik postępowania przedlekarskiego
i uzyskanie podstawowych umiejętności stosowania specjalistycznego sprzętu medycznego,
a także nabycie umiejętności koordynacji i zachowania priorytetów w działaniach zespołowych
Oczekuje się, że po ukończeniu kursu, słuchacz wykaże się wiedzą i umiejętnościami
praktycznymi w zakresie resuscytacji oddechowo-krążeniowej na poziomie podstawowym dla
bezprzyrządowego postępowania resuscytacyjnego u dorosłych i u dzieci a w szczególności:
w zakresie układu oddechowego,
- zapewnienie i utrzymanie drożności dróg oddechowych metodami:
usta-usta, nos-nos
- prowadzenie wspomagania i kontroli oddechu sztucznego metodą ręczną
diagnostyka i nakłucie odmy opłucnej,
- monitorowanie czynności układu oddechowego
w zakresie układu krążenia;
- stosowanie masażu zewnętrznego serca
- stosowanie elektroterapii serca (stymulacji zewnętrznej, defibrylacji i kardiowersji)
- prowadzenie nadzoru hemodynamicznego
Słuchacz nabędzie także umiejętności postępowania ratunkowego i wstępnego leczenia w stanach
nagłych zagrożeń pochodzenia wewnętrznego a przede wszystkim:
w zagrożeniach sercowo-naczyniowych:
- zagrażające życiu niemiarowości rytmu serca
- ostre stany niedokrwienne mięśnia sercowego
- zawał mięśnia sercowego
- wstrząs sercowopochodny
- zaostrzenie przewlekłej niewydolności krążenia
- ostra niewydolność krążenia i obrzęk płuc
w zagrożeniach płucnych:
- stany poaspiracyjne
- samoistna i pourazowa odma opłucnowa
- ostre stany astmatyczne
w zagrożeniach jelitowo-żołądkowych;
- ostre krwawienia z przewodu pokarmowego
w ostrych chorobach pochodzenia neurologicznego:
- stany drgawkowe
- udary mózgu
w ostrych zaburzeniach pochodzenia alergicznego
- ostra reakcja anafilaktyczna
- wstrząs anafilaktyczny
w ostrych stanach położniczo-ginekologicznych
- poród nagły
- nagłe zagrożenia u ciężarnych
w ostrych zagrożeniach pochodzenia infekcyjnego;
3
- wstrząs septyczny
- zespół AIDS
- tężec
Słuchacz po zakończeniu kursu nabędzie umiejętności umożliwiające: samodzielne rozwiązywanie
problemów wynikających z nagłego zagrożenia zdrowia lub życia wskutek choroby, urazu,
wpływu
środowiska,
zatrucia
u
dorosłych
i
u
dzieci;
podtrzymywanie
i stabilizowanie zagrożonych czynności życiowych, szybką identyfikację genezy nagłego
zagrożenia, opanowanie i ograniczenie jego dalszych skutków i powikłań oraz organizację,
kierowanie i prowadzenie działań leczniczych oraz segregacji medycznej w warunkach zdarzeń
masowych lub katastrof.
Część kursu dotycząca chorób zawodowych, ma na celu przybliżenie słuchaczowi
epidemiologii oraz uregulowań prawnych dotyczących chorób, których etiologia lub nasilenie
wiążę się z wykonywanym zawodem lub pracą.
5. Psychospołeczne aspekty zachowań pracowników w środowisku pracy
Celem zajęć jest przekazanie wiedzy z zakresu współczesnej psychologii organizacji obejmującej
zachowania jednostkowe i grupowe w organizacji, koordynacja, kontrola i kreacja procesów personalnych
w organizacji, diagnoza i rozwiązywanie społecznych problemów organizacji, kształtowanie u słuchaczy
postawy wrażliwości na podmiotowy charakter ludzi w organizacji przejawiającej się w integrowaniu celów
i interesów firmy z interesami i celami pracowników oraz uwzględnianiu ich aspiracji i oczekiwań
w tworzeniu strategii osiągania tych celów.
Opis treści programowych
1. Wprowadzenie do zachowań w organizacji. Istota i cele nauki o zachowaniach organizacyjnych.
2. Zachowania jednostkowe w organizacji. Psychologiczne mechanizmy regulujące działanie
człowieka. Rola procesów poznawczych, emocjonalno-motywacyjnych i osobowości.
3. Zachowania grupowe w organizacji. Pojęcie i charakterystyka grupy społecznej. Procesy grupowe
i pułapki myślenia grupowego. Nieformalna struktura organizacji (małe grupy, kliki, układ więzi).
4. Zespół pracowniczy. Zespół a grupa, typy zespołów pracowniczych, organizacja pracy w zespole
i typy zadań zespołowych. Procesy komunikacyjne w organizacji.
5. Konflikty w organizacji. Geneza, przebieg i formy zakończenia konfliktów interpersonalnych
i społecznych w organizacji.
6. Naukowe podstawy negocjacji. Style negocjacyjne. Manipulacje i chwyty w negocjowaniu.
7. Psychospołeczne mechanizmy kierowania ludźmi. Koncepcje funkcji kierowniczych,
style kierowania, czynniki istotne w wyborze wariantu kierowania. Przywództwo
a układ władzy w organizacji. Rola zaufania interpersonalnego w przewodzeniu
ludziom. Cechy skutecznego przywódcy – między charyzmą a szaleństwem.
8. Koordynacja, kontrola i kreacja zachowań organizacyjnych. Menedżer jako kreator zachowań
organizacyjnych. Profil kompetencji menedżera, samokreacja menedżera, kariery
menedżerskie, podstawowe błędy popełniane przez menedżerów.
9. Postawy wobec zmian organizacyjnych. Zarządzanie jakością.
10. Praca z ludźmi kluczem do sukcesu. Nowe metody w kierowaniu organizacją: tworzenie
centrów odpowiedzialności, delegowanie władzy i partycypacja decyzyjna, wirtualizacja
i futuryzacja rozwiązań. Poszukiwanie doskonałości w biznesie.
4
11. Pojęcie organizacji uczącej się. Techniki samodoskonalenia się organizacji.
6. Wybrane metody diagnozy psychologicznej bezpiecznych zachowań
Zdobycie umiejętności rozpoznania czynników wpływających na bezpieczne zachowania
pracownicze. Poznanie metod diagnozy indywidualnych zmiennych psychologicznych
determinujących ryzykowne – bezpieczne zachowania celem uczenia się zarządzania
bezpieczeństwem pracy.
Treści kształcenia:
1. Kultura bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie. Model uwarunkowań zachowań bezpiecznych.
Zmienne podmiotowe. Rola psychologii i diagnozy psychologicznej w profilaktyce
zachowań bezpiecznych.
2. Charakterystyka i właściwości miejsca pracy. Analiza pracy i jej rola w określaniu
wymagań i kompetencji pracowniczych.
3. Zachowania niebezpieczne jako przyczyny wypadków przy pracy. Zapobieganie
wypadkom.
4. Organizacyjne, materialne i fizyczne warunki pracy. Projektowanie biur i miejsc pracy.
Hałas, kolor, oświetlenie.
5. Czas pracy - różne rozwiązania. Telepraca.
6. Psychologiczne i społeczne warunki pracy. Monotonia, zmęczenie, znudzenie.
7. Przemoc w miejscu pracy. Mobbing. Psychologiczne portrety sprawców i ofiar mobbingu.
8. Stres w miejscu pracy. Osobowościowe różnice w reagowaniu na stres. Typ osobowości A.
Umiejscowienie kontroli. Różnice pomiędzy płciami.
9. Psychologia inżynieryjna. Urządzenia pomiarowe, systemy człowiek – maszyna.
7. Psychologiczne aspekty kreowania kultury bezpieczeństwa
1. Wprowadzenie
1.1. Kultura – zakres pojęcia
1.2. Kultura organizacyjna
1.3. Klimat organizacyjny a klimat bezpieczeństwa
1.4. Kultura bezpieczeństwa a klimat bezpieczeństwa
2. Geneza, koncepcje, pomiar „kultury bezpieczeństwa“
2.1. Sposób definiowania pojęcia „kultura bezpieczeństwa“
2.2. Element y i wskaźniki kultury bezpieczeństwa
2.3. Sposób oddział ywania „kultury bezpieczeństwa’’
2.4..Metody
pomiaru
kultury
bezpieczeństwa
porównawcze, badania psychometryczne).
5
( studium
przypadku,
badania
3. Problemtyka kultury bezpieczeństwa w Polsce
3.1. Badania kultury bezpieczeństwa w Polsce
3.2. Prakt yczne wykorz ystanie koncepcji kultury bezpieczeństwa
8. Elementy prawa pracy. System ochrony prawa pracy w Polsce i Unii Europejskiej
Prawo pracy to ogół norm prawnych, które regulują stosunki związane z pracą człowieka.
Celem prowadzonych zajęć będzie omówienie zagadnień z tą gałęzią prawa, głownie w zakresie
podstawowych zasad prawa pracy, nawiązywania i ustania stosunku pracy, prawa i obowiązków
stron stosunku pracy, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za pracę, czasu pracy, urlopów
wypoczynkowych, ochrony pracy kobiet.
Ponadto słuchacze zostaną wnikliwie zapoznani z systemem ochrony pracy w Polsce,
głównie w zakresie działalności kontrolno-nadzorczej Państwowej Inspekcji Pracy oraz
społecznego nadzoru nad warunkami pracy, który pełnią organizacje związkowe oraz społeczna
inspekcja pracy.
9. Multimedialne wspomaganie bezpiecznych warunków pracy
1. Rodzaje prezentacji multimedialnych.
2. Tworzenie prostych prezentacji w programie Power Point.
- Prezentacje tworzone przy użyciu kreatora.
- Korzystanie z szablonów prezentacji.
- Tworzenie prezentacji "od podstaw".
3. Podstawowe elementy prezentacji w programie Power Point:
- Tekst.
- Grafika.
- Tabele.
- Wykresy.
- Schematy organizacyjne.
- Filmy i pliki dźwiękowe.
- Efekty specjalne (przejście slajdu, efekty dźwiękowe, czas przejścia, animacje itp.)
4. Tworzenie własnych szablonów w Power Point.
5. Podstawy grafiki komputerowej
6. Prezentacje interaktywne
10. Systemy zarządzania BHP oraz środowiska.
Systemowe zarządzanie przedsiębiorstwem ma swoją genezę z filozofii TQM czyli Total
Quality Menegement. Zasadniczym założeniem tego podejścia do zagadnień zarządzania jest
spójność wszystkich podsystemów i elementów składających się na system zarządzania. Sam
proces zarządzania według tej filozofii ma wkomponowany mechanizm ciągłej samokontroli i eliminacji
elementów wykazujących wadliwe lub wymagające poprawienia działanie. W ujęciu chronologicznym
jako pierwsze zastosowano w praktyce rozwiązania systemowego zarządzania jakością. Główną
przyczyną tego stanu jest możliwość marketingowego wykorzystania faktu, że jakość wytworzonych
6
towarów lub usług jest stale nadzorowana i ulepszana. Dodatkowo atrakcyjności takim rozwiązaniom
dodaje możliwość certyfikacji - czyli potwierdzenia przez niezależne jednostki faktu zgodności
wdrożonego systemu z przyjętymi standardami. Przedsiębiorstwa, które mogą się takim dokumentem
legitymować, są postrzegane jako pewniejsze i lepsze. Oprócz systemu zarządzania jakością powstały
również systemy zarządzania środowiskiem oraz bezpieczeństwem i higieną pracy. Międzynarodowe
standardy określone dla każdego z tych systemów znalazły odzwierciedlenie w polskim systemie
normalizacyjnym w postaci:
Polskiej Normy PN-EN ISO 9001 - dotyczącej systemu zarządzania jakością
Polskiej Normy PN-EN ISO 14001 - dotyczącej systemu zarządzania
Polskiej Normy PN-N-1800l - dotyczącej systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.
Rozwiązania opisane w ww normach niezależnie od tego jakiego, obszaru dotyczą mają pewne wspólne
cechy, do których należą:
- identyfikację kluczowych zagadnień działalności organizacji,
- wyznaczaniu celów i standardów jakości działań,
- dobór metod do realizacji celów według określonych standardów oraz procedur i podejmowanie
- działań nakierowanych na wykonywanie założonych celów,
- mierzenie uzyskanych osiągnięć,
- ciągłą ocenę i podejmowanie odpowiednich działań naprawczych lub korygujących.
Jednolita filozofia oraz wiele wspólnych rozwiązań stosowanych w poszczególnych systemach sprawiło, że
w ostatnim okresie czasu pojawiła się wyraźna tendencja do tworzenia w przedsiębiorstwach
zintegrowanego systemu zarządzania jakością , środowiskiem oraz bezpieczeństwem i higieną pracy.
Wprowadzenie systemowego zarządzania wybranymi obszarami działalności jest całkowicie
dobrowolne. Co zatem skłania przedsiębiorców do ponoszenia dodatkowych kosztów na wdrożenie i
utrzymanie systemów zarządzania? Z pewnością są to liczne korzyści jakie z nawiązką rekompensują
ponoszone koszty. Wskazując na te najważniejsze można wymienić:
1. korzyści dla przedsiębiorcy:
- wzrost wiarygodności firmy
- usprawnienie obiegu informacji w firmie,
- ustanowienie jednolitych zasad funkcjonowania wewnątrz firmy,
2. korzyści dla pracowników:
- określony standard postępowania,
- jednoznacznie przydzielone odpowiedzialności i uprawnienia,
- uświadomienie pracownikom ich miejsca w przedsiębiorstwie,
- klarowne określenie niezbędnych zasobów do wykonania pracy,
- jasne zdefiniowanie oczekiwanych efektów
W warunkach globalnej konkurencji przedsiębiorstwa stoją przed wyborem właściwych priorytetów
oraz dróg rozwoju pozwalających na sprostanie rosnącym wymaganiom. Rozwiązania systemowe
pozwalają oprzeć się na pewnych ogólnych strukturach, które umożliwiają działanie według
sprawdzonych, powszechnie akceptowanych i zrozumiałych wzorcach. Dostarczają praktycznych
rozwiązań oraz umożliwiają stałe doskonalenie działalności.
11. Zarządzanie ryzykiem
Głównym celem studiów będzie opanowanie wiedzy i umiejętności związanych z
prawidłową diagnozą ryzyka - naturalnych, społecznych, ekonomicznych i technicznych,
7
efektywnym działaniem i wykorzystaniem procedur w sytuacji ryzyka oraz opanowania
umiejętności szybkiego usunięcia skutków ryzyka.
12. Ekonomiczne aspekty związane z BHP. Świadczenia z tytułu wypadków i chorób
zawodowych. Obowiązkowe składki ubezpieczeniowe
1. Analiza progu rentowności
2. Tworzenie planu przedsięwzięcia
3. System informacyjny organizacji
3.1. Informatyczne systemy wspomagania zarządzania klasy ERP - Enterprise
Resources Planning
3.2. Systemy Wczesnego Ostrzegania dla organizacji
3.3. Identyfikacja i znaczenie informacji źródłowej
4. Wybrane elementy inżynierii finansowej organizacji:
4.1. Podstawowe dokumenty finansowe organizacji
4.2. Układy kosztów: rodzajowy, miejsc powstawania, kosztów
stałych i zmiennych, kalkulacyjny
4.3. Metoda wskaźnikowa oceny kondycji finansowej organizacji
4.4.Źródła finansowania działalności organizacji: kapitał własny, akcje, obligacje,
kredyt, faktoring, leasing, zobowiązania
4.5.Metody oceny projektów inwestycyjnych rzeczowych i kapitałowych
13. Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem:
Wprowadzenie do zarządzania
Definicje organizacji. Rodzaje organizacji
Ewolucja teorii organizacji i zarządzania
Funkcje zarządzania
4.1. Planowanie
4.2. Organizowanie
4.3. Motywowanie
4.4. Kontrolowanie
5. Wybrane koncepcje zarządzania
5.1. Zarządzanie jako tworzenie i zmienianie kultury organizacji
5.2. Zarządzanie wartością firmy: jako wartość dla klientów, użytkowników,
pracowników, akcjonariuszy, członków organizacji nie będących jej właścicielami
czy kierownikami, pełnomocników oraz dla całego społeczeństwa. Ekonomiczna
Wartość Dodana - EVA
5.3. Zarządzanie przez cele
5.4. Zarządzanie zmianą
5.5. Zarządzanie procesowe
5.6. Zarządzanie poprzez jakość
1.
2.
3.
4.
6. Elementy otoczenia organizacji
7. Wybrane metody wykorzystywane w zarządzaniu organizacją:
7.1. Metoda Portera
8
7.2.
7.3.
7.4.
7.5.
7.6.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Metoda Reenginering-u
Metoda Benchmarking-u
Metoda outsourcing-u
Metody heurystyczne
Metody badania metod pracy, mierzenia czasu pracy /fotografia, chronometraż,
migawka, MTM/
7.7. Metody normowania
7.8. Metoda Just In Time
7.9. Analiza progu rentowności
7.10. Metoda negocjacji
7.11. Metoda controllingu
7.12. Metoda franchisingu
7. Jakość w zarządzaniu
8.1. Systemy zapewnienia jakości wg. Norm serii ISO
8.2. Koncepcja zarządzania jakością- TQM,
8.3. Metoda HACCP /Hazard Analysis Critikal Control Point – Analiza Zagrożeń i
Krytycznych Punktów kontroli/
8.4. Metoda współczynnika – ile materiałów i surowców przechodzi za pierwszym razem
proces produkcyjny/
8.5. Kwalitologia .
Zarządzanie strategiczne
9.1. Strategiczna Karta Wyników
9.2. Definicje strategii
9.3. Rodzaje strategii
9.4. Metody opracowania strategii
9.5. Metody wdrażania strategii
Zarządzanie w sytuacji kryzysu w organizacji profit i non profit
Wirtualna przestrzeń gospodarcza /wykorzystanie Internetu w zarządzaniu
organizacjami profitowymi i non profitowymi/
11.1. E-biznes
11.2. Coaching dla organizacji poprzez Internet
11.3. E-learning
11.4. Komunikowanie się poprzez Internet
11.5. Wirtualna przestrzeń finansowa
Uwarunkowania geopolityczne w funkcjonowaniu organizacji
12.1. Unia Europejska
12.2. Inne Układy Międzynarodowe np. Układ Wolnego handlu
12.3. Bloki militarne
12.4. Położenie geograficzne
12.5. Lobbing
Relatywizm w działaniu organizacji /relatywizm funkcji, relatywizm produktów,
relatywizm w zarządzaniu zasobami ludzkimi
Zarządzanie zasobami ludzkimi /systemy rekrutacji, systemy selekcji, systemy
szkolenia-szkolenie dystansowe, systemy motywacji w tym systemy wynagrodzeń,
określenie kompetencji pracowników, poza finansowe systemy motywacyjne, mobbing /
14.1. Wykorzystanie e-learningu w procesie szkolenia personelu
14.2. Systemy motywacyjne w tym systemy wynagrodzeń
Kultura organizacji
9
15.1. Istota kultury organizacji
15.2. Metody kreowania kultury organizacji
15.3. Wielokulturowość w organizacji
16. Wybrane elementy Ergonomii i Fizjologii pracy
16.1. Problematyka Bezpieczeństwa i Higieny Pracy
16.2. Badanie metod pracy
16.3. Badanie i normowanie czasu pracy
16.4. Organizacja stanowiska pracy
14. Audyt systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy
 stosowania wybranych zasad, procedur i technik audytowania,
 terminowości prowadzenia audytów,
 stosowania wybranych metod pozyskiwani informacji źródłowej, w tym skutecznych
rozmów, słuchania, obserwowania, przeglądania dokumentów, zapisów oraz weryfikacji
danych,
 definiowania i stosowania odpowiedniej dokumentacji roboczej, w tym raporty z auditu,
 zdefiniowania i zachowania poufności i bezpieczeństwa informacji,
 wypracowania skutecznej metody komunikacji wewnątrz organizacji jak i poza nią –
z otoczeniem,
 stosowania prawa pracy, w tym z uwzględnieniem krajowych i unijnych uregulowań,
 planowania przeprowadzenia audytu,
 zarządzania zespołem audytującym,
 ergonomii i fizjologii pracy,
 identyfikacji czynników szkodliwych, niebezpiecznych i uciążliwych ( fizycznych,
psychologicznych i innych ),
 identyfikacji zagrożeń oraz oceny ryzyka zawodowego i zasad jego ograniczenia poprzez
stosowanie środków technicznych, organizacyjnych i finansowo – ekonomicznych,
 analizy przyczyn wypadków przy pracy, zdarzeń potencjalnie wypadkowych i chorób
zawodowych oraz zasad ich dokumentowania,
 analizy zagrożeń występujących w przedsiębiorstwach funkcjonujących w wirtualnej
przestrzeni gospodarczej.
Literatura:
1. Al. Ehrbar EVA Strategia tworzenia wartości przedsiębiorstwa Wyd Wig – Press W-wa 2000r.
2. Armstrong Michale zarządzanie zasobami ludzkimi Oficyna Ekonomiczna Kraków 2003.
3. Bendell Tony, Boulter Louise Benchmarking wyd Profesjonalnej Szkoły Biznesu Kraków 2000r.
4. Brilman Jean Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania PWE W-wa 2002r.
5. DeCenzo A. David, Robbins P. Stephen Podstawy Zarządzania PWE W-wa 2002r.
6. Evans Christina Zarządzanie wiedzą PWE Warszawa 2005r
7. Freeman R. Edward, Stoner F. A. James, Gilbert R. Daniel Jr. Kierowanie PWE W-wa 2003r.
8. Gay L. Charles Outsourcing strategiczny Wyd Oficyna Ekonomiczna Kraków 2002r.
9. Griffin W. Ricky Podstawy zarządzania organizacjami PWN W-wa 2004r.
10
10. Kaplan S. Robert, Norton P. David Strategiczna karta wyników. Jak przełożyć strategię na działanie PWN 2002
r.
11. Kotler Philips Marketing wyd Gebethner i Sp. W-wa 2002r.
12. Probst Gilbert, Raub Steffen, Romhardt Kai Zarządzanie wiedzą w organizacji Wyd. Oficyna Ekonomiczna
13. Bell P., Green Th., Fisher J., A. Baum (2004). Psychologia środowiskowa. Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne. Gdańsk
14.Dahlgaard J., Kristensen K., G. Kanji (2001). Podstawy zarządzania jakością. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Warszawa
15.Hartley P. (2006). Komunikowanie interpersonalne. Astrum. Wrocław
16. Jabłoński M. (2009). Kompetencje pracownicze w organizacji uczącej się. Wydawnictwo C.H. Beck. Warszawa
17. Karaszewski R. (2009). Nowoczesne koncepcje zarządzania jakością. Dom Organizatora. Toruń
18. Karaszewski R. (2008). Przywództwo w środowisku globalnego biznesu. Dom Organizatora. Toruń
19. Kożusznik B. (2005). Wpływ społeczny w organizacji. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne. Warszawa
20. Lock D. (2002). Podręcznik zarządzania jakością. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa
21. Ratajczak Z. (2007). Psychologia pracy i organizacji. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa
22. Schultz D., Schultz S. (2002). Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Warszawa
23. Schulz F. (2006). Sztuka rozmawiania. Wydawnictwo WAM. Kraków
24. Schulz F. (2004). Sztuka wyjaśniania. Poradnik dla prowadzących trudne rozmowy.
25. Schulz F. (2004). Sztuka zarządzania. Psychologia komunikacji dla szefów i liderów. Wydawnictwo WAM.
Kraków
26. Stewart D. (red.) (2002). Praktyka kierowania. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne. Warszawa
27. Strelau J. (red.) (2000). Psychologia. Podręcznik akademicki. T. 3. Jednostka w społeczeństwie
psychologii stosowanej. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Gdańsk
i elementy
28. Studenski R., 2000. Kierowanie firmą bez wypadków i chorób zawodowych. Wydawca: Tarbonus. Kraków.
Nowa strategia Unii Europejskiej w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2007-2012. D. Koradecka
Bezpieczeństwo Pracy. 2007, nr 2
29. Dobrowolska P.: Wartość pracy zawodowej dla jednostki; W Gliszczyńska X. (red): Systemy wartości w
środowisku pracy. KiW, Warszawa 1975
30.Goszczyńska M.: Człowiek wobec zagrożeń. Psychospołeczne uwarunkowania oceny i akceptacji ryzyka.
Warszawa, Wydawnictwo "Żak" 1997
31.Health and Safety Commision ACSNI Human factors Study Group third report : organising for safety HMSO,
London 1993
32.Jacher W.: Humanizacyjne aspekty zarządzania jakością. Humanizacja Pracy 1996 Nr 4 s. 15-19
33. Kozielecki J.: Psychologiczna teoria decyzji. Warszawa, PWN 1977
34.Koźmiński A.K., Piotrowski W.: Zarządzanie. Teoria i praktyka. Warszawa, PWN 1995, s. 123
35.Kroeber A., Kluchohn C.: The study of culture. In : Lerner D., Lasswell (red.), The policy Sciences. California,
Stanford University Press 1951
36. Krzyżanowski L.: Podstawy nauk o organizacji i zarządzaniu. Warszawa, PWN 1994
37.Laszczak M.: Psychologia przekazu reklamowego. Dla twórców i odbiorców komunikatów reklamowych.
Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1998
38.Mądrzycki T.: Warunki i metody zmiany postaw. W: Nowak S. (red.): teorie postaw. PWN, warszawa 1973
11
39.Niczyporuk Z., Rozmus P, Sobala J.: Zarządzanie bezpieczeństwem pracy w kopalniach węgla – stan wdrażania i
doświadczenia. Materiały Konferencji „Szkoła eksploatacji podziemnej”. Szczyrk, 22-26 luty 1999
40.Pawłowska Z.: Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w przedsiębiorstwach według koncepcji
brytyjskich i amerykańskich. W: materiały konferencji naukowo-Technicznej „Zarządzanie bezpieczeństwem pracy w
państwie i w przedsiębiorstwie”, Ustroń, 23-25 października 1996
41.Penc J.: Motywowanie w zarzadzaniu. Kraków, Wydawnictwo Profesjonalnej szkoły biznesu 1998
42.Reykowski J.: Teoria motywacji a zarządzanie. Warszawa, PWE 1979
43.Studenski R.: Teorie przyczynowości wypadkowej i ich empiryczna weryfikacja. Katowice, GIG 1986
44.Studenski R.: Organizacja bezpiecznej pracy w przedsiębiorstwie. Gliwice, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
1996
45. Studenski R.: Psychologia pracy. Studium podyplomowe „Bezpieczeństwo systemów człowiek – technika –
środowisko, specjalność : bezpieczeństwo pracy. Politechnika Śląska, Uniwersytet Śląski 1999
46.Szczepański J.: Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa, PWN 1986
12