Notatka ze spotkania w MZ 18-12

Notatka ze spotkania w Ministerstwie Zdrowia
w dniu 18 grudnia 2012 roku
W dniu 18 grudnia, na zaproszenie Wiceministra Zdrowia, Igora Radziewicza-Winnickiego,
odbyło się w Ministerstwie Zdrowia spotkanie w sprawie problemów związanych z wykonywaniem
testów parametrów fizycznych urządzeń radiologicznych przez uprawnione w tym przedmiocie
podmioty, w tym fizyków medycznych. O zorganizowanie tego spotkania zabiegali od października
2012 r. prof. dr hab. Michael Waligórski - konsultant krajowy w dziedzinie fizyki medycznej i dr hab.
Paweł Kukołowicz - Prezes Polskiego Towarzystwa Fizyki Medycznej. W spotkaniu, obok już
wymienionych, uczestniczyli: konsultanci krajowi w dziedzinach radioterapii - prof. dr hab. Marian
Reinfuss, diagnostyki obrazowej - prof. dr hab. Jerzy Walecki, medycyny nuklearnej - prof. dr hab.
Leszek Królicki, dr Dariusz Kluszczyński - Dyrektor Krajowego Centrum Ochrony Radiologicznej w
Ochronie Zdrowia (KCOR), Piotr Dąbrowski – z-ca Dyrektora Departamentu Zdrowia Publicznego MZ,
oraz przedstawiciele Głównego Inspektora Sanitarnego i Ministerstwa Zdrowia. Spotkanie prowadził
dr Radziewicz-Winnicki, który rozpoczynając spotkanie, przedstawił jego program.
Tytułem wstępu prof. Waligórski wyjaśnił podstawową trudność, z jaką boryka się wdrażany
przez KCOR program ujednolicenia metod dozymetrii dawek otrzymywanych przez pacjentów w
wyniku radioterapii, radiodiagnostyki oraz medycyny nuklearnej: w przypadku radioterapii
wymagane jest określanie dawek rzędu 2 Gy z niepewnością nie przekraczającą paru procent, w
radiodiagnostyce- dawek rzędu tysięcznych Gy, z niepewnością do 20%, zaś w przypadku medycyny
nuklearnej - dawki otrzymywane przez pacjentów oszacować można jedynie poprzez określenie
podanej aktywności radioizotopu i zastosowanie odpowiedniego modelu matematycznego. Wynika
stąd konieczność zindywidualizowania działań normatywno-prawnych w odniesieniu do
poszczególnych rodzajów ekspozycji medycznych.
Dr hab. Paweł Kukołowicz przedstawił oczekiwania środowiska fizyków medycznych,
wskazując przy tym na odmienną sytuację fizyków medycznych pracujących w zakładach radioterapii i
medycyny nuklearnej od sytuacji osób zajmujących się kontrolą jakości w diagnostyce obrazowej,
czego nie uwzględnia obecna treść rozporządzenia MZ z dnia 18 lutego 2011 r. Zwrócił przy tym
uwagę, że środowisko fizyków medycznych wykonało i wykonuje ogromną pracę organizując
specjalizację z zakresu fizyki medycznej, co zapewnia wysoką jakość pracy fizyków medycznych,
szczególnie w zakładach radioterapii. Wprowadzenie zapisu dodatkowej certyfikacji specjalistów w
dziedzinie fizyki medycznej pomimo zdecydowanie odmiennego stanowiska w tej sprawie w okresie
formułowania tekstu rozporządzenia z 18 lutego przez KCOR, zostało przyjęte bardzo negatywnie
przez to środowisko, gdyż deprecjonuje specjalizację, uzyskaną na podstawie egzaminu
państwowego. Przez analogię, lekarz ze specjalizacją w dziedzinie radioterapii onkologicznej nie
potrzebuje żadnych dodatkowych certyfikatów do prowadzenia leczenia. Dr hab. Paweł Kukołowicz
zaproponował, aby nowelizując to rozporządzenie doprowadzić do zmian w paragrafie 9 tego
rozporządzenia w kształcie zaproponowanym i zaakceptowanym przez PTFM.
Część spotkania została poświęcona wymianie opinii na temat zgodności z Konstytucją oraz
Ustawą Prawo atomowe niektórych zapisów rozporządzenia w sprawie bezpiecznego stosowania
promieniowania jonizującego z dnia 18 lutego 2011 r. Przedstawiciele ministerstwa oraz Dyrektor
KCOR ponownie wyrazili opinię, że w ich ocenie rozporządzenie jest zgodne z Konstytucją. Odmienne
zdanie wyrazili przedstawiciele środowiska fizyków medycznych. Zgodnie stwierdzono, że sprawę
ostatecznie rozstrzygnie Trybunał Konstytucyjne, do którego wpłynęły stosowne wnioski skierowane
przez Rzecznika Praw Obywatelskich i Ogólnopolski Związek Zawodowy Fizyków Medycznych.
Zapytany przez min. Radziewicza-Winnickiego o opinię, dr Kluszczyński stwierdził, że obecne
zapisy rozporządzenia wynikają z braku realizacji zapisów wcześniejszej wersji tego rozporządzenia
wprowadzającej wymóg powszechnej akredytacji zakładów fizyki medycznej w radioterapii,
diagnostyce obrazowej i medycynie nuklearnej, m.in. z powodu braku współpracy środowiska fizyków
medycznych w radioterapii. W odpowiedzi, prof. Waligórski wyjaśnił , że zapis ten był również wtedy
kwestionowany przez fizyków medycznych, czego nie uwzględniono. Prof. Walecki – konsultant
krajowy w dziedzinie diagnostyki obrazowej uznał program akredytacji laboratoriów dokonujących
kontroli jakości urządzeń radiologicznych w diagnostyce obrazowej za celowy i skuteczny, zaś prof.
Królicki – konsultant krajowy w dziedzinie medycyny nuklearnej podkreślił pilną konieczność
uzyskania specjalizacji w dziedzinie fizyki medycznej przez osoby pełniące obecnie rolę fizyków w
zakładach medycyny nuklearnej.
W dyskusji nad działaniami zaradczymi, dr hab. Paweł Kukołowicz zaproponował, aby
przedłużyć do roku 2015 możliwość wykonywania testów w oparciu o zezwolenie SANEPIDu. Ta
propozycja nie została przyjęta, gdyż jak stwierdzono, istnieje możliwość prowadzenia testów po
uzyskaniu przez fizyka medycznego certyfikatu KCOR. W tym kontekście jeszcze raz powrócił temat
wartości wydawanych certyfikatów. Dr hab. Paweł Kukołowicz wskazał, że w komisji certyfikacyjnej
nie zasiada żadna osoba posiadająca praktyczną wiedzę z zakresu radioterapii. Prof. Waligórski
stwierdził wprost, że certyfikacja prowadzona przez KCOR jest w istocie działaniem pozornym, które
nie prowadzi do podwyższenia bezpieczeństwa pacjentów poddanych ekspozycji na promieniowanie
oraz, że obecnie KCOR nie posiada kompetencji merytorycznej do certyfikacji w zakresie radioterapii
onkologicznej. Dyrektor Kluszczyński wyjaśnił, że taki stan rzeczy wynika z niechęci PTFM do
uczestniczenia w pracach Komisji. W odpowiedzi Paweł Kukołowicz podtrzymał stanowisko PTFM i
stwierdził, że ze względu na całkowite lekceważenie przez KCOR opinii środowiska fizyków
medycznych i akceptacji wysiłku jaki to środowisko podjęło w kierunku podnoszenia kwalifikacji
fizyków medycznych, nie widzi możliwości współpracy PTFM z KCOR.
Pan Minister Radziewicz- Winnicki zaproponował powołanie grupy roboczej, której
zadaniem będzie uzgodnienie stanowisk KCOR i PTFM, powierzając rolę moderatora pracy tej grupy
Panu Dyrektorowi Piotrowi Dąbrowskiemu w Departamencie Zdrowia Publicznego MZ.
Notatkę sporządził dr hab. Paweł Kukołowicz, Prezes Polskiego Towarzystwa Fizyki
Medycznej.
PS. W trakcie spotkania nie prowadziłem żadnych zapisów. Starałem się sporządzić ją jak
najwierniej na ile pozwala mi pamięć.