pobierz artykuł

JoMS 2/17/2013, ss. 343-355
Jerzy Szafrański
Elżbieta Szafrańska
WSGE | 343
344 | WSGE
Diagnosis of the terrorist threat in Poland
Diagnoza zagrożenia terrorystycznego w Polsce
dr Jerzy Szafrański
Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej
im. Alcide De Gasperi w Józefowie
[email protected]
dr Elżbieta Szafrańska
Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej
im. Alcide De Gasperi w Józefowie
[email protected]
Abstracts
Every day in the terrorist attacks around the world dozens of people
are killed and hundreds are injured, terrorism continues to be one of the
greatest threats in the world. Mainstream scientific centers in Poland are
constantly seeking comprehensive solutions in many areas of life that can
help to reduce the threat of terrorism, both in Europe and on other continents. Creating an effective security system, however, requires an accurate
diagnosis of the level of terrorist threat. Many experts dealing with terrorist states that the diagnosis of terrorist threats should relate only to those
factors that are the direct cause of the phenomenon. Authors points in it,
the objective and subjective factors which should be taken into account,
making a diagnosis of the terrorist threat in Poland. The paper discusses
these issues in a concise, provoking a discussion on the problems associated with the construction of an anti-terrorist system in our country. The
publication has also shown anti-terrorism areas of the system that need to
be continually improve to ensure the security of citizens to an acceptable
level.
Każdego dnia w zamachach terrorystycznych na całym świecie ginie
kilkadziesiąt osób, a kilkaset zostaje rannych, co sprawia, że terroryzm
nadal jest jednym z najpoważniejszych zagrożeń na świecie. Liczące się
ośrodki naukowe w Polsce nieustannie poszukują systemowych rozwiązań
WSGE | 345
w wielu obszarach życia, które mogą przyczynić się do ograniczenia zagrożenia terrorystycznego zarówno w Europie, jak i na innych kontynentach.
Tworzenie skutecznego systemu bezpieczeństwa wymaga jednak dokładnego rozpoznania poziomu zagrożenia terroryzmem. Wielu ekspertów
zajmujących się problematyką terroryzmu twierdzi, że diagnoza zagrożeń terrorystycznych powinna odnosić się wyłącznie do tych czynników,
które stanowią bezpośrednią przyczynę występowania zjawiska. Autorzy
publikacji wskazują, jakie czynniki obiektywne oraz subiektywne należy uwzględniać, dokonując diagnozy zagrożenia terroryzmem w Polsce.
Artykuł porusza te kwestie w sposób syntetyczny, prowokując do dyskusji
dotyczącej problemów związanych z budową systemu antyterrorystycznego w naszym kraju. W publikacji zostały również przedstawione obszary
systemu antyterrorystycznego, które należy nieustannie doskonalić, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom na poziomie akceptowanym.
Keywords:
security, threat, terrorism, counterterrorism, threats diagnosis
bezpieczeństwo, zagrożenie, terroryzm, antyterroryzm, diagnoza zagrożeń,
Wprowadzenie
Jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla współczesnego świata jest
terroryzm. Stanowi on zagrożenie dla demokracji oraz rozwoju gospodarczego i społecznego. Nic nie wskazuje na to, że w najbliższych latach zagrożenia terrorystyczne znikną. Zmieniać się może ich charakter. Niezależnie
zatem od liczebności ugrupowań terrorystycznych, ich charakteru, poparcia społecznego itd. stanowić one będą istotne zagrożenie dla bezpieczeństwa międzynarodowego. Bowiem jak wskazują fakty, terroryzm jest zjawiskiem dynamicznym i ulega ciągłym przemianom. Terroryści udoskonalają taktykę i narzędzia swojej przestępczej działalności, co powoduje,
że trudno jest zapewnić bezpieczeństwo obywatelom w wielu obszarach
ich życia.
Przekazy medialne codziennie pełne są informacji o zamachach terrorystycznych dokonywanych na całym świecie. Każdego dnia w kilkunastu zamachach terrorystycznych ginie kilkadziesiąt osób, a kilkaset zostaje
rannych. Według danych statystycznych United States Department of State,
Office of the Coordinator for Counterterrorism liczba ofiar terrorystów
w ostatnich pięciu latach sukcesywnie maleje. Dzieje się tak głównie za
346 | WSGE
sprawą ciągłego doskonalenia w krajach zagrożonych terroryzmem systemów przeciwdziałania terroryzmowi, zwalczania terrorystów oraz likwidacji skutków zamachów terrorystycznych. Nowe metody walki przyczyniły się jednak do zmiany sposobów działania organizacji terrorystycznych
na bardziej skomplikowane i zaawansowane technologicznie.
Pomimo stosowania różnych metod walki z terrorystami przeprowadzane akcje terrorystyczne zaskakują służby bezpieczeństwa zarówno pod
względem taktycznym, jak i operacyjnym. Przykładem może być zamach
dokonany w Moskwie w styczniu 2011 roku, gdzie terrorysta samobójca
zdetonował materiały wybuchowe w sali przylotów moskiewskiego portu
lotniczego Domodiedwo. Zdarzenie to zaskoczyło nie tylko służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo portów lotniczych, ale także wielu ekspertów. Sytuacja ta wymusza na podmiotach państwowych kompleksowe podejście i stałe doskonalenie metod walki z terrorystami.
Wielu ekspertów do spraw bezpieczeństwa wątpi w to, że poziom zagrożenia terroryzmem w Polsce jest wysoki. Polska musi się liczyć z możliwością działań organizacji terrorystycznych skierowanych przeciwko niej,
chociażby w związku z udziałem w kampanii antyterrorystycznej. Nie można wykluczyć akcji odwetowych, będących konsekwencją prowadzonych
przez NATO lub UE operacji stabilizacyjnych i pokojowych. Szczególnym
zagrożeniem dla polskich podmiotów, realizujących zadania poza granicami państwa, są działania zbrojne prowadzone przez ugrupowania terrorystyczne na obszarze odpowiedzialności polskich kontyngentów wojskowych. Powoduje to, iż zagrożenie terroryzmem należy traktować bardzo
poważnie i wymusza podejmowanie działań prewencyjnych oraz staranne
przygotowanie do reagowania na sytuacje wywołane atakami.
Działania prewencyjne prognozowane długookresowo potrzebują dookreślenia, uszczegółowienia i podzielenia pomiędzy odpowiednie służby.
Należy stworzyć system antyterrorystyczny, który zintegrowałby działania
poszczególnych służb i instytucji wobec zagrożenia terrorystycznego, wykorzystując zasoby i rozwiązania, jakie zostały już wypracowane zarówno
na gruncie polskim, jak i międzynarodowym.
Podstawowymi elementami systemu antyterrorystycznego zapewniającymi jego funkcjonalność są:
– uregulowania prawne,
– struktura organizacyjna,
– siły i środki oraz bazy danych o siłach i środkach,
WSGE | 347
–
–
–
–
–
monitorowanie zagrożeń,
obieg informacji o zagrożeniach,
łączność,
szkolenia, ćwiczenia i treningi,
zasoby finansowe.
Jednym z najbardziej istotnych elementów systemu są przepisy prawne,
stanowiące podstawę przygotowania państwa do podejmowania działań
w kontekście potencjalnych zagrożeń. Rozpatrując problematykę zagrożeń
terrorystycznych, należy brać pod uwagę, że zagrożenie dobra publicznego
atakami terrorystycznymi determinuje i uzasadnia tworzenie prawa regulującego kompetencje poszczególnych resortów i służb oraz pozwalającego m.in. na ingerencję władzy publicznej w sprawy dotyczące poszczególnych społeczności, a nawet poszczególnych obywateli (D. Wojciechowska,
2003). Niestety aktualnie w wielu obszarach działań antyterrorystycznych
przepisy są niejasne lub w ogóle ich nie ma. Podstawą budowy systemu
antyterrorystycznego musi być diagnoza istniejących rozwiązań prawnych
i uzupełnienie luk i braków. Ponadto wiele przepisów, szczególnie obowiązujących od lat dziewięćdziesiątych w polskiej Policji, nie wychodzi naprzeciw aktualnym zagrożeniom i wyzwaniom.
Priorytetowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowaniu systemu
antyterrorystycznego ma struktura organizacyjna, która obecnie jest „mało
czytelna”. Dzieje się tak głównie za sprawą niejednoznacznie określonych
obszarów działania i zadań wyznaczanych poszczególnym służbom oraz
podziału kompetencji w zakresie koordynacji działań. Budowa struktur
systemu antyterrorystycznego powinna służyć sprawnemu współdziałaniu
wszystkich służb oraz przechodzeniu jednostek organizacyjnych służb ratowniczych i porządkowo-ochronnych występujących na poszczególnych
szczeblach do działania w czasie zagrożenia oraz jego likwidacji, a ponadto
musi zapewnić kompleksowość i spójność w zwalczaniu wielu wzajemnie
powiązanych ze sobą zagrożeń.
Skuteczność systemu antyterrorystycznego zależy w dużej mierze od
systematycznego monitorowania potencjalnych zagrożeń. Rozpoznanie
zagrożeń pozwala bowiem instytucjom odpowiedzialnym za bezpieczeństwo państwa na właściwe realizowanie założeń (strategii) systemu bezpieczeństwa. Przygotowanie struktur przeciwdziałania do zwalczania terroryzmu oraz procedur reagowania na zaistniałe zdarzenia wymaga jednak
dokładnej analizy potencjalnych zagrożeń oraz stałego ich monitorowania.
348 | WSGE
B. Kayzer zwraca uwagę, że działania antyterrorystyczne (Działania antyterrorystyczne — defensywne działania mające na celu zmniejszenie podatności na akty terrorystyczne) powinny skupiać się także na określeniu
i monitorowaniu ośrodków rekrutacji członków organizacji terrorystycznych (monitorowanie grup ryzyka), ustaleniu ich aktywności dotyczącej
szkoleń, ćwiczeń, przygotowywania zamachów (B. Kayzer, 1999) oraz stałej inwigilacji w obszarze komunikacji — w tym także drogą internetową.
Funkcjonalność systemu bezpieczeństwa państwa, w kontekście zagrożeń terrorystycznych, zależy również od sprawnego zarządzania informacją i od jakości środków technicznych służących gromadzeniu,
przetwarzaniu i wymianie oraz ochronie informacji. Wymianę informacji
między współdziałającymi podmiotami w realizacji poszczególnych zadań
zapewnia system łączności.
Sprawny podsystem łączności umożliwia:
– szybkie przekazywanie i wymianę informacji,
– ciągłe i operatywne koordynowanie działań i kierowanie wszystkimi
siłami na wszystkich szczeblach i w każdych warunkach,
– ciągłe współdziałanie w ramach prowadzonych działań.
Do organizacji łączności na potrzeby działań ratowniczych należy wykorzystywać wszystkie dostępne środki techniczne będące w zasobach jednostki oraz znaki, sygnały rozpoznawcze, a w szczególnych przypadkach
łączników.
Niestety aktualnie w polskich służbach odpowiedzialnych za bezpieczeństwo państwa funkcjonuje prawie 200 systemów łączności. W praktyce wygląda to tak, że jeśli w czasie działań ratowniczych policjant chciałby
przekazać bardzo ważną informację funkcjonariuszowi straży pożarnej,
musi skontaktować się z dyżurnym własnej jednostki, ten zaś z dyżurnym
jednostki straży pożarnej, a dyżurny straży pożarnej ze strażakiem, który
jest w zasięgu wzroku policjanta. Faktem jest także to, że podobne problemy komunikacyjne mają sami policjanci, gdyż wiele jednostek policji
pracuje w różnych systemach łączności.
Sprawność systemu zarządzania w sytuacji wystąpienia zagrożenia
podnosi organizowanie i prowadzenie szkoleń, ćwiczeń oraz treningów,
które pozwalają:
– przygotować funkcjonariuszy wszystkich służb do wykonywania zadań związanych z likwidacją zagrożeń,
WSGE | 349
–
–
–
–
–
–
sprawdzać przygotowane procedury, siły i środki,
doskonalić umiejętności,
uczyć schematów prawidłowych zachowań,
wykazywać braki,
określić kierunki koniecznych zmian,
wypracowywać najlepsze metody współdziałania.
Analiza przeprowadzanych ćwiczeń wykazuje, że ich organizatorzy
skupiają się głównie na prawidłowym wykonaniu powierzonych zadań,
a nie na ujawnieniu elementów błędnego działania wynikających z niedostatecznej wiedzy i umiejętności czy braków sprzętowych w celu ich
szybkiego zweryfikowania i wyeliminowania. Takie traktowanie problemu
może spowodować, iż weryfikacja stopnia przygotowania na potencjalne
zagrożenia terrorystyczne w rzeczywistych warunkach może okazać się
porażką.
Współczesne strategie zwalczania terroryzmu zakładają przede
wszystkim działania antyterrorystyczne ukierunkowane na prowadzenie
działań wyprzedzających, prewencyjnych zapewniających zmniejszenie
wrażliwości ludzi i obiektów na działania terrorystyczne. Ochrona przed
terroryzmem wymaga szerokiego spektrum systemowych działań prewencyjnych, w które powinny być zaangażowane wszystkie służby i formacje
mundurowe, takie jak Policja, Straż Graniczna czy formacje ochronne,
a także całe społeczeństwo. Za udziałem społeczeństwa w szeroko rozumianych działaniach antyterrorystycznych przemawia masowy charakter
zagrożeń terrorystycznych oraz społeczne skutki terroryzmu. Profilaktyka
społeczna, a w szczególności edukacja społeczna, zwiększa szansę uniknięcia zamachu, a w razie jego wystąpienia może znacząco wpływać na
skuteczność prowadzonych działań ratowniczych.
Zaangażowanie się obywateli w działania prewencyjne oraz właściwe
przygotowanie do racjonalnych zachowań w wypadku wystąpienia różnych form działalności terrorystycznej wymaga ciągłego rozwijania ich
wiedzy i umiejętności.
Oczywiście sprawne funkcjonowanie systemu antyterrorystycznego
wymaga adekwatnych do potrzeb zasobów finansowych, które w obecnej
chwili stanowią dla wszystkich służb istotne bariery w rozwijaniu poszczególnych elementów systemu. Jednakże wszystkie elementy systemu, tj.
struktura organizacyjna, siły i środki oraz bazy danych o siłach i środkach,
monitorowanie zagrożeń, obieg informacji o zagrożeniach, łączność czy
350 | WSGE
wreszcie szkolenia, ćwiczenia i treningi, wymagają stosownych nakładów
finansowych, jeśli system ma spełniać właściwe standardy w tym zakresie.
Efektywność systemu antyterrorystycznego wymaga również ciągłego
współdziałania wszystkich podmiotów bezpieczeństwa oraz koordynacji
działań wszystkich służb, przy czym niezwykle istotny jest ich udział na
każdym etapie działań. W celu zapewnienia jego sprawności niezbędna
jest także stała współpraca międzynarodowa we wszystkich płaszczyznach
szeroko rozumianej działalności antyterrorystycznej.
Stworzenie adekwatnego do współczesnych wyzwań, skutecznego systemu antyterrorystycznego wymaga od wszystkich jego uczestników, zarówno organizatorów, jak i wykonawców, wysokiego stopnia świadomości
oraz wiedzy zapewniającej kompetencje do realizacji powierzonych zadań.
Należy także pamiętać, że terroryzm jest zjawiskiem dynamicznym, ulegającym ciągłym przemianom. Toteż należy stale doskonalić system antyterrorystyczny. Ważne jest zatem prowadzenie ciągłego rozpoznania potrzeb
i możliwości podmiotów bezpieczeństwa państwa we wszystkich obszarach działalności antyterrorystycznej. Walka z terrorystami w głównej
mierze powinna opierać się na systemowych działaniach prewencyjnych
(wyprzedzających), których celem jest niedopuszczenie do wystąpienia
aktu terroryzmu w Polsce. Natomiast w ramach sytemu zarządzania kryzysowego koniczne jest utrzymywanie wysokiego poziomu przygotowania
wszystkich służb do reagowania na zagrożenia terrorystyczne.
Punktem wyjścia budowy skutecznego systemu antyterrorystycznego w Polsce musi być rzetelna diagnoza stanu zagrożenia terroryzmem.
Diagnoza powinna obejmować różne obszary. Należy uwzględniać zarówno obiektywne i subiektywne czynniki (stany, determinanty) sprzyjające
zagrożeniom terrorystycznym, jak również te, które wpływają na stan
bezpieczeństwa państwa. Stan zagrożenia terroryzmem w państwie jest
bowiem wypadkową wielu czynników mierzalnych i niemierzalnych dających się rozpatrywać jako:
– potencjał wiktymologiczny ogólny i szczególny,
– potencjał ochrony i obrony państwa,
– potencjał społeczny.
Należy jednak podkreślić, że między tymi czynnikami występują duże
zależności i interakcje, powodujące silne oddziaływanie na poziom bezpieczeństwa państwa.
Przez potencjał wiktymologiczny ogólny i szczególny należy rozumieć
WSGE | 351
proces wiktymizacji państwa (narodu i infrastruktury), zachodzący pod
wpływem różnych czynników zewnętrznych i wewnętrznych, zarówno,
jak i subiektywnych. Potencjał wiktymologiczny ogólny wynika z polityki
zewnętrznej państwa (członkostwo w NATO, udział w koalicji antyterrorystycznej, udział w wojnie w Afganistanie etc.) oraz polityki wewnętrznej
państwa, gdzie kluczowe znaczenie mają: polityka państwa wobec emigrantów, stosunek obywateli do mniejszości narodowych, etnicznych czy
wyznaniowych. Istotnym czynnikiem, który powinien być uwzględniany,
jest fakt występowania na terenie naszego kraju organizacji oraz grup,
które mogą stwarzać zagrożenie terrorystyczne. W Polsce występuje wiele
organizacji i ugrupowań ekstremistycznych, skrajnie prawicowych i lewicowych, których ideologie ukierunkowane są na walkę z różnymi środowiskami społecznymi, a w ich działalność wpisana jest przemoc. Stanowią
one poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa w tym również terrorystyczne. Wielu ekspertów zajmujących się problematyką terroryzmu
podkreśla, że duży wpływ na stan bezpieczeństwa naszego kraju, mają organizacje terrorystyczne działające poza granicami, jednak żywo interesujące się poczynaniami Polski na arenie międzynarodowej.
Poprzez potencjał wiktymologiczny szczególny należy rozumieć natomiast te cechy osób i obiektów, które stanowią dla terrorystów podstawy
ich identyfikacji i wyboru, jako cele ataków. Należą o nich:
– krytyczność (ważność), która wskazuje, jak ważny jest cel i w jakim
stopniu spowoduje istotne zmiany w otoczeniu,
– dostępność, która określa stopień dostępności celu, jakie zastosowano
środki ochrony osób i obiektów, które stoją na przeszkodzie do realizacji zamachu,
– podatność, wskazująca na to, jakich środków należy użyć, aby zagrozić
osobie lub zniszczyć albo przynajmniej poważnie uszkodzić obiekt,
– efektywność, mierzona militarnymi, politycznymi, ekonomicznymi,
społecznymi i psychologicznymi skutkami.
W przypadku zagrożeń terrorystycznych efekty (skutki) ataków mają
kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa nie tylko na poziomie lokalnym,
ale również regionalnym, a w niektórych przypadkach na poziomie globalnym. Skutki ataków, a także groźby ich przeprowadzenia są niejednokrotnie dotkliwe dla społeczności całego świata. Przykładem są zamachy na
WTC, Bali, w Londynie czy w Madrycie, po których na przykład znacząco
spadło zainteresowanie komunikacją lotniczą, kolejową czy turystką.
352 | WSGE
Dla przeprowadzenia rzetelnej diagnozy zagrożenia terrorystycznego
istotna jest ocena potencjału ochrony i obrony państwa, obejmująca przygotowanie państwa do przeciwdziałania zagrożeniom, likwidacji skutków,
odtwarzania zniszczonej atakiem infrastruktury oraz skutecznego zwalczania terrorystów. Dokonując oceny tych obszarów, należy brać pod uwagę wszystkie elementy, które w sposób bezpośredni i pośredni wpływają
na poziom funkcjonowania służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo
państwa.
Kluczowe znaczenie w ocenie potencjału ochrony i obrony państwa
ma zatem:
– zakres zadań poszczególnych służb, dostosowany do ich możliwości
faktycznych i formalnych;
– poziom wyszkolenia, dostosowany do powierzonych zadań i określonych procedur;
– wyposażenie odpowiednie do potencjalnych zagrożeń, pozwalające na
realizację nałożonych zadań;
– uprawnienia umożliwiające realizację przydzielonych zadań;
– procedury postępowania w sytuacji wystąpienia zagrożenia;
– system koordynacji działań służb, w każdym obszarze zarządzania
kryzysowego oraz na każdym poziomie realizacji przez nie zadań.
Wyniki badań wielu ośrodków naukowych wskazują, że poziom przygotowania do działań w sytuacji zagrożenia terrorystycznego polskich
służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo państwa nie jest adekwatny do
współczesnych potencjalnych zagrożeń.
Raporty pokontrolne z ich działalności wykazują braki w wyposażeniu
oraz problemy kadrowo - szkoleniowe, co znacząco wpływa na poziom
stanu grożenia terroryzmem w Polsce.
Kolejnym istotnym składnikiem stanowiącym podstawę diagnozy
zagrożenia terroryzmem jest „potencjał społeczny”, obejmujący poziom
świadomości społecznej i wiedzy o zagrożeniach, zaangażowanie społeczeństwa w działalność antyterrorystyczną oraz umiejętność zachowania
się w sytuacji zaistnienia zagrożenia.
Duża świadomość o zagrożeniach terrorystycznych, posiadanie szerokiej wiedzy o ich źródłach i skutkach oraz umiejętności zachowania
się w wypadku ich wystąpienia może sprawić, że każdy obywatel potrafił
będzie rozpoznać symptomy zagrożenia i nikt nie będzie bezradny w sy-
WSGE | 353
tuacji wystąpienia ataku terrorystycznego, że w niekorzystnej sytuacji będącej skutkiem zamachu każdy będzie zdolny pomóc sobie i innym, zanim
z pomocą przybędą specjalistyczne służby. Zwiększa to możliwość przeżycia większej ilości ofiar zamachu. Zatem wiedza każdego obywatela o zagrożeniach i świadomość ich źródeł i skutków wpływa w sposób istotny na
poziom bezpieczeństwa państwa. Uzyskanie wysokiego poziomu wiedzy
i świadomości społecznej wymaga jednak permanentnej edukacji całego
społeczeństwa polskiego, bez względu na wiek, płeć, wykształcenie, przynależność rasową, religijną, polityczną, etniczną czy wykonywany zawód.
Konieczne jest zatem stworzenie ogólnospołecznego programu edukacji
na rzecz bezpieczeństwa, który byłby w stanie przygotować każdego obywatela do radzenia sobie w sytuacji zagrożenia.
W konkluzji prowadzonych rozważań można skonstatować, że rzetelna diagnoza zagrożeń pozwoli instytucjom odpowiedzialnym za bezpieczeństwo Państwa na stworzenie odpowiedniego systemu bezpieczeństwa.
Przygotowanie procedur oraz służb do reagowania wymaga jednak prowadzenia dokładnej diagnozy potencjalnych zagrożeń terrorystycznych oraz
stałego ich monitorowania.
K. Łagoda podkreśla, że szczegółowym celem analizy zagrożeń winno
być (K. Łagoda, 2000):
• wskazanie ogólnej charakterystyki (cech) podmiotu i przedmiotu
ochrony;
• wskazanie stopnia nasilenia czynników, zdarzeń i zjawisk mających
wpływ na bezpieczeństwo;
• wskazanie zależności zachodzących pomiędzy stanem zagrożenia
a poziomem działań przeciwdziałającym ich wystąpieniu (np. zabezpieczenie techniczne, ochrona fizyczna);
• przedstawienie struktury zagrożeń w odniesieniu do określonych
osób, miejsc – obszarów, obiektów;
• wskazanie osób mających bezpośredni lub pośredni związek z zagrożeniem;
• wypracowanie ogólnej orientacji – kierunków działań ochronnych;
• określenie form, metod i technik realizacji czynności mających na celu
zapewnienie bezpieczeństwa (rozpoznanie, zapobieganie i wykrywanie zagrożeń oraz osób i czynników je wywołujących);
• ustalenie ilości i jakości sił i środków niezbędnych do prawidłowej re-
354 | WSGE
alizacji działań ochronnych i ratowniczych;
• wypracowanie podstaw do operatywnego planowania a następnie organizowania, realizacji i koordynacji czynności ukierunkowanych na
zapewnienie bezpieczeństwa.
Dokonując diagnozy zagrożeń terrorystycznych, należy kierować się
również tymi samymi kryteriami, nie zapominając o jej głównych celach.
Należy bowiem zawsze mieć na uwadze, że celem diagnozy zagrożenia
jest wypracowanie wniosków, które mogą mieć charakter ogólnych wskazań lub stanowić szczegółowe zadania do realizacji, ze wskazaniem czasu, miejsca, sposobu i podmiotów, a także osób je realizujących. Wnioski
stanowią również podstawę wdrażania w życie poszczególnych elementów
organizacji działań związanych z systemem bezpieczeństwa osób i obiektów zagrożonych terroryzmem (K. Łagoda, 2000).
Przedstawione w niniejszej publikacji obszary diagnozy zagrożeń terrorystycznych, stanowiące wskazówki do postrzegania problemu w sposób kompleksowy, winny przyczynić się do usprawnienia systemu bezpieczeństwa ukierunkowanego na ochronę ludności przed szerokim wachlarzem współczesnych zagrożeń terrorystycznych. Może również umożliwić
minimalizację następstw zdarzeń wywołanych nie tylko celowymi działaniami człowieka. Pozwoli także na szybkie likwidowanie powstałych w ich
wyniku zniszczeń. Decydująca rola diagnozy zagrożeń terrorystycznych
skłania do wniosku, że budowanie systemu bezpieczeństwa państwa bez
systemowego rozpatrywania zaprezentowanych elementów jest po prostu
niemożliwe.
References
Kayzer B., (1999). Demokracja, terroryzm i polityka radykalna. Zarys wykładu z doktryn polityczno-prawnych, Wydawnictwo Wyższej Szkoły
Policji w Szczytnie.
Łagoda K., Ogólne zasady przygotowania i prowadzenia ochrony, [w:] red.
M. Enerlich, J. Wojtal, M. Milewicz, (2000). Ochrona osób i mienia,
Wydawnictwo TNOiK, Toruń.
Wojciechowska D., (2003) Aktualny stan prawny w zakresie ochrony ludności, [w:] red. J. Wolanin. Zarządzanie bezpieczeństwem. Wybrane
zagadnienia ochrony ludności; cz. 3, Fundacja Edukacja i Technika
Ratownictwa, Warszawa.
WSGE | 355
356 | WSGE