27-28

GKF # 275
27
PÓ KA Z DVD
Egon Olsen
– pierwszy kosmonauta
Seria Gang Olsena to absolutna klasyka komedii i – obok Larsa von Triera – g ówny
wk ad Danii do skarbnicy kina !wiatowego [przypis jpp: dorzuci bym tu Uczt Babette
oraz wielk" hoss# sprzed kilku lat]. W latach 1968-81 seri# re$yserowa Erik Balling, po
czym cykl zosta zamkni#ty Ostatni! misj! w 1998 r. Jednak ju$ trzy lata pó%niej powsta
Ma"y gang Olsena – opowiadaj"cy o dzieci#cych latach g ównych bohaterów.
Na ogó tego typu filmy to odcinanie kuponów od zdobytej uprzednio popularno!ci,
ten jednak nale$y do chlubnych wyj"tków. Co wi#cej: przez u$ytkowników portalu
FilmWeb jest on oceniany nawet nieco wy$ej od oryginalnej serii (8,1 wobec 7,4-7,8).
Przyczyn" tego stanu rzeczy jest przede wszystkim doskona y dobór dzieci#cych
aktorów, przypominaj"cych $ywo swoje doros e pierwowzory (co wida& wyra%nie na
plakacie poni$ej), a tak$e, rzecz jasna, ca a gama zwariowanych pomys ów Egona, nie
odbiegaj"cych poziomem od tych, które !mieszy y nas w g ównym cyklu.
Egon Olsen mieszka w domu dziecka, do!& koszmarnym zreszt", postanawia wi#c
da& si# adoptowa& przez rodzin# milionerów, która zawita a do tej instytucji. Jednak po
pomy!lnym wyeliminowaniu konkurentów i wyje%dzie z o!rodka okazuje si#, $e ma do
czynienia z par" oszustów, która w a!nie zdoby a królika do!wiadczalnego dla
Skandynawskiej Kompanii Rakietowej. Jej celem jest wyprzedzenie Rosjan i wys anie
w Kosmos pierwszego cz owieka, którym oczywi!cie ma by& nasz dzieci#cy bohater.
W tym miejscu ka$dy pomy!li sobie: Aha, bo jest mniejszy i l#ejszy od doros"ego. Nic
z tych rzeczy! Jak wyja!nia Hallandsen, rzekomy milioner: Najpierw by" pies, teraz czas
na dziecko. Nast pna poleci kobieta, a dopiero na koniec po$wi cimy doros"ego
m #czyzn . Nic dziwnego wi#c, $e pods uchuj"cy go Egon nie pali si# bynajmniej do
czekaj"cego go zaszczytu. Udaje mu si# uciec i wróci& do kumpli, po czym z ich pomoc"
robi skok na walizk# z milionem koron, którym Hallandsen zap aci za niego kierownikowi
domu dziecka. Potem traci walizk# (rzecz jasna przez Yvonne, przysz " $on#, a obecnie
dziewczyn# Kjelda), nast#pnie próbuje j" odzyska&, przez co trafia do rakiety na
stanowisku startowym, i tak dalej, i tak dalej… A s uszne pytanie, czy Dania rzeczywi!cie
pierwsza wys a a cz owieka w Kosmos, pozostawi# perfidnie bez odpowiedzi.
Du$ym atutem filmu jest zachowanie klimatu serii, a tak$e wizualne smaczki
w postaci nawi"za'. Kjeld ma ju$ swoj" s ynn" torb#, a Yvonne, w której jest bez
pami#ci zakochany, zachowuje si# dok adnie tak, jak pami#tamy. Egon Olsen przymierza
w samochodzie swoich nowych „rodziców” melonik i wk ada do ust cygaro, co przypomina podobn" scen# z trzeciego Indiany Jonesa, gdzie ów znajduje swój s ynny bicz
i kapelusz. Je!li doda& do tego id"ce g#siego na tle nieba trzy sylwetki oraz s ynn"
wymian# zda': Mam plan / Ale ekstra – fani cyklu mog" si# poczu& w pe ni usatysfakcjonowani.
Po dwóch latach, w 2003 roku, kontynuacj# serii przej#li Norwegowie, aczkolwiek
z tej samej wytwórni Nordisk Film. Twórcy nowego (w sumie drugiego) filmu „ma ego”
cyklu podeszli kreatywnie do poj#cia remake. Gdyby nie liberalizm, jaki w tym wzgl#dzie
cechuje kinematografi#, musia bym go nazwa& bezczelnym plagiatem, jako $e przynajmniej po owa filmu Gang m"odego Olsena i zatopiony skarb jest nieomal identyczna
z odpowiedni" cz#!ci" obrazu omówionego powy$ej. Dla przyk adu: oba filmy otwiera
scena wykradania metalowej tacy z ciastkami przy pomocy magnesu na sznurku oraz
koparki-zabawki, która najpierw podsuwa tac# w odpowiednie miejsce. Zabawne jest to,
$e w drugim, norweskim filmie (w przeciwie'stwie do du'skiego) koparka jest zb#dna,
gdy$ Egon z kumplami podbieraj" tac# z d ugiej galerii, a nie z otworu w suficie. Dalej
mamy par# rzekomych milionerów, jak w pierwszym filmie, oraz identyczn" procedur#
28
INFORMATOR
wyboru wychowanka, podczas której Egon eliminuje kolejnych rywali dok adnie tymi
samymi metodami co poprzednio. Tak$e sposób ucieczki Egona z r"k „rodziców” jest
identyczny w obu filmach: ukrywa si# on wewn"trz materaca, wycinaj"c uprzednio
otwory na oczy i stopy, a nast#pnie przemieszcza si# powoli korytarzem zagraconym
identycznymi materacami. Mamy te$ w obu filmach dok adnie takie same epizody,
w których kumple Egona id" z dziewczynami do kina oraz kiedy wykradaj" walizk#
z milionem koron z sejfu kierownika domu dziecka – itepe, itede.
To chyba troch# za du$o podobie'stw, nawet jak na remake. Oczywi!cie s" te$
ró$nice. Przede wszystkim gang Olsena jest teraz norweski, a nie du'ski, za! Egon
opuszczaj"cy miejsce odbywania kary (w domu dziecka), jest witany inn" flag" ni$
poprzednio. Kjeld zmienia imi# na Kjell, a Yvonne zostaje podmieniona na Valborg, która
nie jest ju$, jak do tej pory, rud" Francuzk" (czy$by w ca ej Norwegii nie da o si# znale%&
ani jednej rudow osej dziewczynki do tej roli?). Jednak$e wyboista mi o!& tych dwojga
przetrzymuje pomy!lnie ow" transformacj#.
Na koniec wspomnijmy o zasadniczej intrydze: tym razem Egon ma by& wykorzystany jako operator dzwonu nurkowego na tyle w"skiego, aby zmie!ci& si# we w azie
zatopionej niemieckiej odzi podwodnej i móc podnie!& na powierzchni# sejf z kosztowno!ciami. Rzecz jasna Olsen, przy pomocy swego gangu, urwie si# w powrotnej
drodze z cennym upem – ale te$, zgodnie z konwencj" cyklu, w ostatecznym rozrachunku pozostanie z niczym.
W!ród dodatków na p ytach DVD spotyka si# cz#sto alternatywne wersje ró$nych
scen. Drugi z omówionych powy$ej filmów mo$na by oby !mia o umie!ci& na p ycie
z pierwszym jako alternatywn" wersj# ca o!ci; w sumie troch# gorsz" od podstawowej,
ale nadal godn" uwagi. To film jakby z równoleg ej rzeczywisto!ci, gdzie Erik Balling by
Norwegiem – i to jest drugi fantastyczny aspekt tej recenzji.
Andrzej Prószy%ski
Ma y gang Olsena (Olsen Banden Junior)
ocena FilmWeb: bardzo dobry (8,1)
re$yseria: Peter Flinth
scenariusz: Lars Mering, Anne-Marie Olesen
produkcja: Dania 2001
dystrybucja DVD: Kino (wiat
czas trwania: 1 godz. 22 min.
Obsada:
Aksel Leth (Egon), Christian Stoltenberg (Benny), Jacob A. Bernit
(Kjeld), Signe Lerche (Yvonne), Jesper Langberg (Hallandsen), Ellen
Hillingso (doktor Rakowski), Henrik Lykkegaard (Holm), Henning
Sprogoe (ojciec Egona)
Gang m odego Olsena i zatopiony skarb/Gang m odego Olsena
schodzi pod wod! (Olsenbanden Junior går under vann)
ocena FilmWeb: niez y (6,3)
re$yseria: Arne Lindtner Næss
produkcja: Dania, Norwegia 2003
emisja w Polsce: TV Puls, 2011
czas trwania: 1 godz. 31 min.
Obsada:
Aksel Storen Aschjem (Egon), Lars Berteig Andersen (Benny),
Thomas Engeset (Kjell), Julia Charlotte Geitvik (Valborg), Jakob
Schoyen Andersen (Dynamitt-Harry), Halvor Borgen Lindstad
(Herman Hermansen), Finn Schau (Bang-Johansen), Jan Gronli
(major Schultz)