INSTYTUT PODSTAW ELEKTRONIKI WEL WAT

INSTYTUT SYSTEMÓW ELEKTRONICZNYCH WEL WAT
ZAKŁAD EKSPLOATACJI SYSTEMÓW ELEKTRONICZNYCH
Ćwiczenie nr 2:
OPRACOWANIE SCHEMATU
ELEKTRYCZNEGO
UKŁADU ELEKTRONICZNEGO
A. Cel ćwiczenia:
Celem ćwiczenia jest poznanie podstaw rysunku technicznego elektrycznego, metod
tworzenia schematów układów elektronicznych oraz technik badania płytek obwodów
drukowanych.
B. Wymagany zasób wiadomości
1.
Podstawy rysunku technicznego elektrycznego – wiadomości ogólne o rysunku
technicznym elektrycznym, rodzaje rysunków technicznych elektrycznych, symbole graficzne
elektryczne i inne oznaczenia elektryczne, wytyczne wykonywania rysunku technicznego
elektrycznego, metody tworzenia symboli i oznaczeń, oznaczenia kodowe literowe, literowocyfrowe, barwne itp., Normalizacja krajowa i międzynarodowa w zakresie rysunku
technicznego elektrycznego, dokumentacja techniczna, katalogi.
2.
Metody tworzenia schematów układów elektronicznych – rysowanie schematu wg
projektu układu (urządzenia) elektronicznego, odtwarzanie schematu elektrycznego z
istniejącego układu (urządzenia) elektronicznego, rozpoznawanie elementów elektronicznych,
wyszukiwanie elementów zastępczych z katalogów i/lub Internetu, badanie istniejącego
układu dla określenia napięć i prądów, a także innych wielkości w celu sformułowania
założeń technicznych projektu.
3.
Techniki badania płytek obwodów drukowanych – badania elektryczne,
mechaniczne i inne płytek obwodów drukowanych, w szczególności badanie płytek w
zakresie zwarć, przepływu prądu i spadków napięć oraz identyfikacji uszkodzonych
elementów układu.
C. Plan ćwiczenia
Zapoznać się z materiałami pomocniczymi do ćwiczenia.
I. - Korzystając z katalogów i/lub Internetu opracować pisemnie zagadnienia podane przez
prowadzącego ćwiczenie, przykładowo:
1. Wskazać rozbieżności między symbolami graficznymi zalecanymi przez normy
polskie (PN) i występującymi w przedstawionych katalogach.
2. Podać przykładowe konfiguracje matryc rezystorów (sieci rezystancyjnych)
umieszczonych w jednej obudowie.
3. Zidentyfikować końcówki elementów półprzewodnikowych wskazanych przez
prowadzącego ćwiczenie.
2
4. Wyszukać elementy zastępcze elementów półprzewodnikowych wskazanych przez
prowadzącego ćwiczenie.
5. Zidentyfikować obudowy elementów półprzewodnikowych wskazanych przez
prowadzącego ćwiczenie.
6. Podać zasady oznaczania kodem barwnym rezystancji rezystorów stałych.
7. Podać zasady oznaczania kodem literowo-cyfrowym parametrów rezystorów.
8. Podać zasady oznaczania kodem literowo-cyfrowym parametrów kondensatorów.
9. Podać sposoby oznaczania elementów do montażu powierzchniowego (SMD).
10. Co oznaczają kody 0402, 0603, 0805 itd. stosowane w odniesieniu do elementów
SMD?
II. - Odtworzyć schemat elektryczny układu elektronicznego wskazanego przez prowadzącego
ćwiczenie.
1. Zidentyfikować zastosowane w układzie elementy elektroniczne i określić ich
parametry. Rozpoznać połączenia między elementami układu.
2. Narysować schemat montażowy (wykonawczy) układu.
3. Narysować schemat elektryczny zasadniczy (ideowy) układu.
4. Zrobić wykaz elementów.
5. Na podstawie wartości elementów układu wykonać obliczenia projektowe dotyczące
układu.
6. Zmontować układ pomiarowy.
7. Przeprowadzić obserwacje przebiegów napięć na wyjściach układu badanego oraz
określić wartości napięć, prądów, częstotliwości i innych wielkości w układzie
badanym wskazanych przez prowadzącego ćwiczenie.
8. Porównać wartości wielkości obliczonych i zmierzonych oraz przedstawić wnioski.
D. Przykładowe pytania kontrolne
1.
Podać wspólne cechy dotyczące rysunku technicznego elektrycznego i mechanicznego.
2.
Podać różnice występujące pomiędzy rysunkiem technicznym elektrycznym i
mechanicznym.
3.
Przedstawić klasyfikację rysunków technicznych elektrycznych.
4.
Opisać poszczególne rodzaje rysunków technicznych elektrycznych.
5.
Podać zasady tworzenia schematów elektrycznych.
3
6.
Rodzaje wykresów i zasady ich wykonywania.
7.
Normalizacja
krajowa
i
międzynarodowa
dotycząca
rysunku
technicznego
elektrycznego.
8.
Zasady opisywania rysunku technicznego elektrycznego.
9.
Nazwy, oznaczenia literowe i jednostki podstawowych wielkości fizycznych
stosowanych w elektronice.
10.
Rodzaje symboli graficznych elektrycznych.
11.
Symbole graficzne połączeń elektrycznych: przewodów, wiązek, linii elektrycznych itp.
12.
Symbole uziemień, łączników, bezpieczników, ekranów itp.
13.
Zasady rysowania symboli graficznych elementów elektronicznych.
14.
Symbole graficzne rezystorów, kondensatorów, induktorów, diod, tranzystorów,
tyrystorów.
15.
Ciągi liczbowe wartości znamionowych rezystancji rezystorów i pojemności
kondensatorów (E6, E12, E24 itd.).
16.
Kod barwny wartości rezystancji rezystorów – przykłady stosowania.
17.
Zasady oznaczania kodowego literowo-cyfrowego tolerancji i wartości rezystancji
znamionowej rezystorów.
18.
Zasady oznaczania kodowego literowo-cyfrowego tolerancji i wartości pojemności
znamionowej kondensatorów.
19.
System oznaczania kodowego daty produkcji kondensatorów i rezystorów.
20.
Sposoby oznaczania elementów do montażu powierzchniowego (SMD).
21.
Co oznaczają kody 0402, 0603, 0805 itd. stosowane w odniesieniu do elementów SMD?
22.
Podaj sposoby identyfikacji elementów elektronicznych w układach elektronicznych.
23.
Opisz techniki diagnozowania układów i urządzeń elektronicznych.
24.
Przedstaw sposoby ogólnego sprawdzania układów i urządzeń elektronicznych.
25.
Podaj przykładowo metody badań elektrycznych układów i urządzeń elektronicznych.
D. Literatura
1. Michel K., Sapiński T.: Rysunek techniczny elektryczny WNT Warszawa 1987.
2. Michel K., Sapiński T.: Czytam rysunek elektryczny WSiP Warszawa 1998.
3. Rusek M.:
Technologia
urządzeń
elektronicznych.
Cz.I.
Materiały
i
elementy
elektroniczne. WAT, Warszawa 1989.
4. Rusek M., Pasierbiński J.: Elementy i układy elektroniczne w pytaniach i odpowiedziach.
4
WNT, Warszawa 2006.
5. Kisiel R., Bajera A.: Podstawy konstruowania urządzeń elektronicznych. OWPW,
Warszawa 1999.
6. Polskie Normy, przykładowo:
PN-91/T-02003
Zalecane ciągi liczbowe dla rezystorów i kondensatorów
PN-EN 60062:2000
Kody cechowania rezystorów i kondensatorów
PN-EN 60617-2:2003 Symbole graficzne stosowane w schematach. Część 2: Elementy
symboli, symbole rozróżniające i inne symbole ogólnego
zastosowania
PN-EN 60617-3:2003 Symbole graficzne stosowane w schematach. Część 3:
Przewody i osprzęt łączeniowy
PN-EN 60617-4:2003 Symbole graficzne stosowane w schematach. Część 4:
Podstawowe podzespoły bierne
PN-EN 60617-5:2003 Symbole graficzne stosowane w schematach. Część 5:
Przyrządy półprzewodnikowe i lampy elektronowe
PN-EN 60617-
Symbole graficzne stosowane w schematach. Część 13:
13:1998
Elementy analogowe
5