materiały pomocnicze do szkolenia okresowego pracodawców i

MATERIAŁY POMOCNICZE DO SZKOLENIA OKRESOWEGO
PRACODAWCÓW I OSÓB KIERUJĄCYCH PRACOWNIKAMI
MATERIAŁY SZKOLENIOWE Z ZAKRESU
BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY DLA
PRACOWNIKÓW
Zgodne z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004r. 9 (Dz. U. nr 180, poz.1860)
w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, ustawą z 26 czerwca 1974r. Kodeks
pracy, (Dz.U.Nr.74 z 2002r, poz. 676. oraz Dz.U nr 135, poz. 1146, art. 237 2, 2373, 2374, 2375 z zm.) oraz
art. 6 ust.1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 81 poz. 351).
Przewodnik może być wykorzystany do szkoleń pracowników w systemie samokształcenia kierowanego.
Kopiowanie, zmienianie, przetwarzanie, rozpowszechnianie i wykorzystywanie materiałów w całości lub części, bez
uzyskania zgody jest niedozwolone i stanowi naruszenie praw autorskich Zgodnie z Dz. U. 94 Nr 24 poz. 83, oraz
Dz. U. 94 Nr 43 poz. 170, kopiowanie, i rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez mojej zgody jest
zabronione.
1. WSTĘP
2. CO NALEŻY ZAPAMIĘTAĆ Z KODEKSU PRACY
Rozdział I. PRZEPISY WSTĘPNE
Podstawowe zasady prawa pracy
Nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy. Kontrola
1
3. DZIAŁ II. STOSUNEK PRACY. PRZYJĘCIE DO PRACY
Dokumentacja. Akta osobowe
Przepisy ogólne o rozwiązywaniu umowy o pracę
Pojęcie poziomu kwalifikacji
8
9
10
3. DZIAŁ III. WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ I INNE ŚWIADCZENIA
Ustalanie wynagrodzenia za pracę i świadczeń związanych z pracą. Ochrona wynagrodzenia.
Świadczenia w okresie niezdolności do pracy. Odprawa rentowa, emerytalna, pośmiertna.
15
4. DZIAŁ IV. OBOWIĄZKI PRACODAWCY I PRACOWNIKA. Wyjątki z DZIAŁU X. BHP
DZIAŁ IV. OBOWIĄZKI PRACODAWCY I PRACOWNIKA
Obowiązki pracodawcy. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów i zasad bhp.
Obowiązki pracownika
DZIAŁ X. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY
Prawa i obowiązki pracownika. Zakaz konkurencji. Regulamin pracy.
DZIAŁ IV. Rozdział VI. ODPOWIEDZIALNOŚĆ PORZĄDKOWA PRACOWNIKÓW – KARY
Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy. Mienie osoby trzeciej.
DZIAŁ X. BHP. Jeśli będziesz kierującym pracą innych pracowników.
DZIAŁ VI. CZAS PRACY. Systemy i rozkłady czasu pracy
Okresy odpoczynku. Godziny nadliczbowe. Praca w porze nocnej. Praca w niedzielę i święta.
DZIAŁ VII. URLOPY PRACOWNICZE I WYPOCZYNKOWE
2
5
17
21
25
27
28
31
5. DZIAŁ VIII. UPRAWNIENIA PRACOWNIKÓW ZWIĄZANE Z RODZICIELSTWEM
34
Wymiary urlopów macierzyńskich. Przerwy na karmienie. Ochrona pracy kobiet. Ochrona prawna związana z
macierzyństwem.
6. DZIAŁ IX. ZATRUDNIANIE MŁODOCIANYCH
41
7. DZIAŁ X. BHP. Rozdz. III. OBIEKTY BUDOWLANE I POMIESZCZENIA PRACY
Warunki techniczne budynków oraz pomieszczeń pracy. Warunki techniczne pomieszczeń specjalnych
i technicznych. Obiekty budowlane i teren zakładu pracy.
Pomieszczenia pracy. Oświetlenie. Ogrzewanie i wentylacja.
Pomieszczenia i urządzenia higieniczno-sanitarne – wymagania załącznika nr 3.
Szatnie. Umywalnie i pomieszczenia z natryskami. Ustępy. Jadalnie. Pomieszczenia do wypoczynku.
Palarnie. Pomieszczenia do prania, odkażania, suszenia i odpylania odzieży roboczej i ochronnej.
Pomieszczenia do ogrzewania się pracowników.
UZUPEŁNIENIE: Drogi i dojścia. Drzwi do budynków. Parkingi i miejsca postojowe. Pochylnie.
Wentylacja i klimatyzacja
Instalacja elektryczna
Instalacja gazowa
Warunki techniczne specjalnych pomieszczeń pracy. Archiwa.
Laboratoria chemiczne. Pracownie.
Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy. INNE PRZEPISY PRAWNE
Kontrole obiektów. Opady śniegu – usuwanie śniegu z dachu. Praca na dachu.
45
8. DZIAŁ X. BHP. Rozdział IV. MASZYNY I INNE URZĄDZENIA TECHNICZNE
Minimalne wymagania BHP przy maszynach. Przykładowa lista kontrolna oceny zgodności
maszyn i urządzeń.
Spawalnie, prace spawalnicze. Gazy techniczne. Wymagania . Zasady bezpieczeństwa
52
59
61
62
63
64
74
75
85
9. Rozdział V. CZYNNIKI I PROCESY PRACY STWARZAJĄCE SZCZEGÓLNE ZAGROŻENIE DLA
ZDROWIA LUB ŻYCIA
91
Instrukcja dla pracowników pracujących w kontakcie z czynnikami chemicznymi, dezynfekcyjnymi,
chemią gospodarczą. Karta charakterystyki preparatu chemicznego
92
10. Rozdział VI. PROFILAKTYCZNA OCHRONA ZDROWIA
Rodzaje badań. Konsekwencje braku badań.
103
11. Rozdział VII. WYPADKI PRZY PRACY, CHOROBY ZAWODOWE
Obowiązki pracownika, świadka wypadku. Obowiązki pracownika poszkodowanego w wypadku.
Klasyfikacja wypadków. Wypadki w drodze do pracy i z pracy do domu.
Postępowanie powypadkowe. Procedury powypadkowe. Świadczenia.
Choroba zawodowa
109
12. Rozdział VIII. SZKOLENIA
Okresy szkoleń. Obowiązek szkolenia przy innych formach zatrudnienia.
Szkolenie w zakresie zasad udzielania pierwszej pomocy.
Szkolenie w zakresie ochrony przeciwpożarowej.
13.
Rozdział IX. ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ. ODZIEŻ I OBUWIE ROBOCZE
115
117
122
14. Rozdział X. SŁUŻBA BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY
Rozdział XI. Konsultacje w zakresie bhp oraz Komisja BHP
123
15. DZIAŁ XII. ROZPATRYWANIE SPORÓW O ROSZCZENIA ZE STOSUNKU PRACY
Przedawnienie roszczeń.
16. INNE PRZEPISY PRAWNE
Okulary korygujące wzrok
Posiłki i napoje
Środki do utrzymania higieny osobistej
Środki do udzielania pierwszej pomocy
Uwaga na alkohol w pracy i odpowiedzialność
Pracownik niepełnosprawny.
124
17. ROZDZIAŁ II – PRACA
I. OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO NA STANOWISKACH PRACY
II. ZASTOSOWANIE ERGONOMII W ŻYCIU GOSPODARCZYM
III. PRZYGOTOWANIE DO PRACY, RODZAJE PRACY
1. Psychofizjologiczne uwarunkowania człowieka
2. Stanowisko pracy
3. Rodzaje pracy
4. Zasady prawidłowego przenoszenia ciężaru. Normy dźwigania i przenoszenia ładunków
5. Proces pracy i zagrożenia człowieka w procesie pracy.
Urządzenia elektryczne. Poślizgnięcia i upadki. Transport wewnętrzny i zewnętrzny.
6. Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy. Ocena zagrożeń, podział czynników.
6.1. Czynniki fizyczne. Hałas
6.2. Wibracja
6.3 Mikroklimat
6.4 Promieniowanie
6.5. Pyły
6.6. Czynniki chemiczne
6.7. Szkodliwe czynniki biologiczne
18. IV. INSTRUKCJE
1. Ochrona przeciwpożarowa. Zasady postępowania w sytuacjach kryzysowych.
2. Pierwsza pomoc przedmedyczna
3. Zasady wykonywania prac biurowych.
Praca przy komputerze. Profilaktyka – ćwiczenia ruchowe przy komputerze
4. Prace remontowe, budowlane. Zagrożenia oraz zasady bezpieczeństwa pracy
126
131
142
159
162
179
187
5. Grupy zawodowe. Zagrożenia. Podstawowe zasady bezpieczeństwa pracy
Malarze, tapeciarze i zawody pokrewne
Hydraulicy, konserwatorzy
Cieśle, stolarze i zawody pokrewne
Elektrycy, elektromechanicy, konserwatorzy
Murarze i zawody pokrewne
Poligrafia. Zagrożenia, warunki pracy, zasady bezpieczeństwa
Kierowca, mechanik – kierowca, mechanik
Ślusarz., mechanik konserwator
Pracownicy rolni
Pracownik gospodarczy. Pracownicy dbający o zewnętrzne wygląd firmy i jej otoczenie
Informatyka – elektronik, informatyk
Archiwista
Nauczyciel. Wycieczki.
Bibliotekarz
Bezpieczeństwo imprez, obiektów, mienia i osób – dozór mienia, portier, dozorca
19. ZAŁĄCZNIK
ZAŁĄCZNIK
ZAŁĄCZNIK
ZAŁĄCZNIK
1234-
Oznakowanie ewakuacyjne i informacyjne w ochronie przeciwpożarowej
Oznakowanie stosowane w BHP
BHP. Ręczne sygnały bezpieczeństwa
Zasady i możliwości organizacji szkoleń okresowych przez pracodawcę
w uzależnieniu od stanowisk pracy.
Karta szkolenia wstępnego w dziedzinie bhp.
ZAŁĄCZNIK 5 – Wymagane średnie natężenia oświetlenia pomieszczeń.
20. Wykaz materiałów i przepisów prawnych wykorzystanych w pracy
202
207
214
217
236
243