VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – Wychowawca Młodych”

VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – Wychowawca Młodych”

VIII Dzień Papieski
„Jan Paweł II
– Wychowawca Młodych”
12 X 2008 r.
Propozycje programowe
Opracowanie
Joanna Lipińska
Zespół Wychowania Duchowego i Religijnego ChŁ
Spis treści
Wstęp…………………………………………………………………………………………..3
Historia Dni Papieskich………………………………………………………………………..4
Idea hasła przewodniego tegorocznego Dnia Papieskiego………………………………….…5
Wybrane fakty z życia Jana Pawła II………………………..…………………………………6
Anegdoty o Janie Pawle II………………………………………………………………….….9
Konspekt czuwania na Dzień Papieski……………………………………………………….11
Konspekt zbiórki dla drużyny harcerskiej……………………………………………………14
Konspekt zbiórki dla drużyny starszoharcerskiej….…………………………………………17
Konspekt zbiórki dla drużyny wędrowniczej…………………………………………………19
Quiz o Janie Pawle II…………………………………………………………………………22
Myśli o wychowaniu - cytaty …………………………….…………………………………..25
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
2
Kilka słów wstępu
W niedzielę 12. października br. po raz ósmy obchodzić będziemy Dzień Papieski. W tym
roku hasło przewodnie to: „Jan Paweł II – Wychowawca Młodych‖. Podobnie jak w ubiegłych latach,
wolontariusze z całej Polski, w tym harcerze, wezmą udział w kweście na rzecz funduszu
stypendialnego Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia‖. Zbiórka pieniędzy nie jest jednak jedyną
możliwą formą obchodów rocznicy wybrania kard. Karola Wojtyły na papieża.
Dzień Papieski z założenia ma być obchodzony na czterech płaszczyznach :
- Intelektualnej
–
w
wielu
miastach
odbywają
się
konferencje,
panele
dyskusyjne
i spotkania z ludźmi z otoczenia Jana Pawła II mające na celu przybliżenie Polakom nauki
„naszego‖ Papieża i historii jego pontyfikatu;
- Duchowej – we wszystkich parafiach odprawia się Msze św. w intencji Jana Pawła II i wygłasza się
homilie dotyczące jego osoby, organizuje czuwania i modlitwy połączone z medytacją jego tekstów;
- Artystycznej – coraz częściej organizowane są koncerty i imprezy kulturalne, wśród których, jak
dotąd, prym wiedzie Koncert Papieski na Placu Zamkowym w Warszawie;
- Charytatywnej – w odpowiedzi na wezwanie Ojca Świętego do solidarności z ubogimi, pod hasłem
„Dzielmy się miłością‖ odbywa się zbiórka datków na rzecz najzdolniejszych gimnazjalistów i
licealistów z małych miejscowości.
Zadania, których harcerze mogą podjąć się na wymienionych wyżej płaszczyznach,
zawierają się bez wątpienia w wychowaniu duchowym i religijnym wchodzącym w
skład
wychowania według ideałów harcerskich. Dlatego warto zastanowić się, jak nie zmarnować tej
niezwykłej okazji do bliższego poznania nauk, które pozostawił nam Wychowawca naszego
pokolenia. Usłyszeliśmy przecież z jego ust: „Co to znaczy: "czuwam"? To znaczy, że staram się być
człowiekiem sumienia (…) Nazywam po imieniu dobro i zło, a nie zamazuję. Wypracowuję w sobie
dobro, a ze zła staram się poprawiać, przezwyciężając je w sobie (…) Chociaż nie jestem wśród was
na co dzień, jak bywało przez tyle lat dawniej - to przecież noszę w sercu wielką troskę (…) Jest to,
moi drodzy, troska o was. Właśnie dlatego, że od was zależy jutrzejszy dzień” . Czuwajmy więc
biorąc udział w uroczystościach kościelnych, przygotowując kominki, uczestnicząc w czuwaniach i
lokalnych inicjatywach mających na celu upamiętnienie 30. już rocznicy wyboru naszego Rodaka na
Stolicę Piotrową. Oby pomocne w tym stały się opracowane poniżej propozycje programowe.
Powodzenia,
Asia Lipińska, ZWDiR
na podstawie informacji pochodzących z oficjalnej strony Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia‖
www.dzielo.pl
fragmenty rozważania Jana Pawła II wygłoszonego do młodzieży podczas Apelu Jasnogórskiego w
Częstochowie 18.06.1983 r.
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
3
Historia Dni Papieskich
Dzień Papieski obchodzony jest co roku w niedzielę poprzedzającą rocznicę wybrania
Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową (wydarzenie to miało miejsce 16 X 1978 r.), począwszy od 2001
r., kiedy to został ustanowiony przez Episkopat Polski. "Chcemy w ten sposób upamiętnić na całe
stulecia dzieło i myśl wielkiego Polaka" - powiedział wtedy Prymas Polski kard. Józef Glemp. Co
roku nadawane jest Dniowi Papieskiemu inne hasło przewodnie. I tak kolejno były to:
2001 r. – „Dzielmy się miłością‖
2002 r. – „Jan Paweł II - Świadek Nadziei"
2003 r. – „Jan Paweł II – Apostoł Jedności‖
2004 r. – „Jan Paweł II – Pielgrzym Pokoju‖
2005 r. – „Jan Paweł II – Orędownik Prawdy‖
2006 r. – „Jan Paweł II – Sługa Miłosierdzia‖
2007 r. – „Jan Paweł II – Obrońca godności człowieka‖
W skład programu wszystkich Dni Papieskich wchodzi kilka wspólnych elementów. W
ciągu dnia w całej Polsce młodzież (wolontariusze, harcerze, ministranci) zbierają pieniądze na rzecz
Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia‖, z której zyski zostają później przeznaczone na fundusz
stypendialny dla gimnazjalistów i licealistów z wiosek i małych miast. Wieczorem odbywają się
czuwania, Apele Jasnogórskie, wierni zebrani w kościołach modlą się o szybką beatyfikację Jana
Pawła II. Coraz więcej jest także koncertów, konferencji i spotkań ze znanymi ludźmi. W okresie
poprzedzającym Dzień Papieski przyznaje się rokrocznie nagrodę „Totus‖. Wyróżnia się cztery
kategorie tego tzw. „papieskiego Nobla‖:
1 „Promocja człowieka, praca charytatywna i edukacyjno-wychowawcza",
2 „Osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej‖,
3 „Propagowanie nauczania Jana Pawła II‖,
4 „TOTUS medialny dla upamiętnienia Bp. Jana Chrapka oraz jego roli w ukazywaniu
osoby i nauczania Jana Pawła II w mediach‖.
Dotąd nagrodę otrzymali m.in.: ks. Jan Twardowski, program telewizyjny „Ziarno‖, konkurs
„Pro publico bono‖, prof. Henryk Mikołaj Górecki, Zygmunt Kubiak i portal internetowy „Opoka‖.
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
4
Idea hasła przewodniego tegorocznego Dnia Papieskiego
„Jan Paweł II – Wychowawca Młodych”
Ojciec Święty już w młodości wiązał swe plany i nadzieje z młodzieżą. W publikacji ks.
Dariusza Sakaluka z Referatu Turystyczno-Wczasowego Kurii Wrocławskiej pt. "Turystyczne szlaki
Karola Wojtyły", czytamy: „Na kajaki wyprawiał się (…) wciąż po dawnemu: w dobranej paczce,
którą tworzyli ludzie młodzi, czasami już dzieci tych, co pływali z nim w pierwszych latach (...).
Młody kapłan, potem profesor teologii i biskup, Karol Wojtyła, równie dobrze jak przy ołtarzu, na
ambonie, w sali wykładowej, czy też w górach czuł się i w kajaku, na trasie i przy ognisku w kręgu
młodzieży podczas biwaku.‖
Papież zdawał sobie sprawę, z tego jak odpowiedzialnym zadaniem jest wychowywanie
młodzieży. Wiedział bowiem, i bardzo często przypominał nam, młodym, że to my jesteśmy
przyszłością tego świata i od nas zależą przyszłe jego dzieje. Jednocześnie, wielu obserwatorów
zgodnie podkreśla, że Papież najlepiej czuł się właśnie w środowisku młodzieżowym.
Jan Paweł II nigdy nie traktował młodych ludzi z wyższością; szczepił w nich pragnienie
poszukiwania prawdy, sprawiedliwości, poszanowania godności drugiego człowieka, a przez to
odnajdowania Boga i Jego miłości do człowieka. Rozwiewał obawy przed stawianiem czoła
wyzwaniom czekającym na wchodzących w dorosłość ludzi, przed wybieraniem nierzadko trudnej
drogi postępowania zgodnie z Dekalogiem i Przekazaniem Miłości - trudnej tym bardziej, że często
„pod prąd‖, wbrew postępowaniu otoczenia. Jednocześnie, stawiał przed nami wymagania.
Przestrzegał przed zniewoleniem używkami i nałogami prowadzącymi do utraty panowania nad sobą i
nad swoimi czynami, przypominał o doskonaleniu siebie.
Przy tym wszystkim, Papież był wobec młodzieży zawsze autentyczny, szczerze
odpowiadał na nurtujące ją pytania, do późna w nocy śpiewał, opowiadał o swoich doświadczeniach z
młodości. Czuło się, że wszystko, co próbuje przekazać , płynie prosto z serca i jest wyrazem troski o
młodego człowieka. Stąd właśnie brał się wielki szacunek do Głowy Kościoła - autorytet, którego nie
miał chyba nikt inny.
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
5
Wybrane fakty z życia Jana Pawła II
18. maja 1920 r. – w Wadowicach, w rodzinie Emilii z domu
Kaczorowskiej i Karola Wojtyły, na świat przychodzi drugie dziecko,
Karol Józef Wojtyła. Kiedy Lolek ma 9 lat, umiera jego matka, 3 lata
później odchodzi starszy brat – Edmund.
Wrzesień 1930 r. – Karol rozpoczyna naukę w Państwowym Gimnazjum
Męskim im. Marcina Wadowity w Wadowicach. Od początku wyróżnia
się spośród swoich kolegów pracowitością i wiarą, zaczyna interesować
go teatr. Katecheta – ks. Kazimierz Figlewicz (który wywiera duży wpływ
na rozwój duchowy Lolka) zachęca chłopca do wstąpienia do kółka ministranckiego. Karol wkrótce
zostaje prezesem tego kółka.
Październik 1938 r. – po uzyskaniu z matury oceny
celującej, która otwierała drzwi na dowolny kierunek
studiów, Karol wybiera polonistykę przy Wydziale
Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Razem z
przyjaciółmi młodzieniec zakłada Teatr Rapsodyczny,
współpracuje też z organizacją podziemną „Unia‖ mającą
za zadanie ochronę zagrożonych Żydów. II wojna
światowa zmusza Wojtyłę do przerwania studiów i podjęcia się pracy w zakładach chemicznych
Solvay.
1942 r.- Karol rezygnuje z teatru i wstępuje do Metropolitalnego Seminarium Duchownego w
Krakowie. Jednocześnie rozpoczyna studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.
W 1946 r. zostaje wyświęcony na kapłana i wyjeżdża do Rzymu na studia na Papieskim
Międzynarodowym Athenaeum Angelicum, pisze tam rozprawę doktorską, tytuł doktora zostaje mu
jednak przyznany dopiero w Polsce. Po powrocie trafia do parafii w miejscowości Niegowić i tu pełni
m.in. rolę katechety. Tu zaczynają się także jego wycieczki na łono natury i spływy kajakowe z
młodzieżą.
1958 r. – ks. Karol Wojtyła zostaje mianowany biskupem tytularnym Ombrii i biskupem
pomocniczym Krakowa. Za hasło przewodnie swej posługi obiera „Totus Tuus‖ (łac. Cały Twój)
– zwrot podkreślający bezgraniczne oddanie Maryi. W 1962 r. zostaje krajowym duszpasterzem
Materiał opracowany na podstawie biografii Jana Pawła II opublikowanej na portalu papiez.polska.pl i
Wikipedii
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
6
środowisk twórczych i inteligencji. W tym samym roku rozpoczyna się Sobór Watykański II, w
którym bp Wojtyła uczestniczy.
1963 r. – bp Wojtyła zostaje mianowany arcybiskupem metropolita krakowskim, a cztery lata później
kardynałem. Pod pseudonimem Andrzej Jawień tworzy dramaty: „Przed sklepem jubilera‖ i
„Promieniowanie ojcostwa‖, nie zaprzestaje też wykładania etyki na Katolickim Uniwersytecie
Lubelskim. Daje się poznać jako filozof, przedstawiciel personalizmu uznający człowieka za byt
cielesno – duchowy, który godność i wolność otrzymuje od Boga.
16.10.1978 r. – zebrane po śmierci Pawła VI konklawe wybiera
kard. Wojtyłę na 261. następcę św. Piotra. Nowy Papież obiera sobie
imię: Jan Paweł II. Jest pierwszym papieżem polskiego pochodzenia
i pierwszym od 455 lat nie – Włochem. Jego pontyfikat jest trzecim
w kolejności najdłuższym pontyfikatem po św. Piotrze i Piusie IX.
– trwa 9666 dni.
Czerwiec 1979 r. – Jan Paweł II odbywa swoją pierwszą pielgrzymkę do Polski. Na Placu
Zwycięstwa w Warszawie podczas homilii padają pamiętne słowa: „Niech zstąpi Duch Twój! Niech
zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi! Tej ziemi!‖. 10 milionów Polaków gromadzi się w różnych
miastach, by słuchać Ojca Świętego.
13. maja 1981 r. – w czasie audiencji generalnej
Ojciec
Święty
zostaje
postrzelony
w
rękę
i brzuch przez Mehmeta Ali Agcę. Jak później
ujawniono, Agca wcześniej celował w głowę, ale
papież schylił się do dziecka. „Jedna ręka strzelała, a
inna kierowała kulę‖ – powie potem z wiarą Jan
Paweł II. Operacja trwa 6 godzin, Ojciec Święty
nigdy nie odzyskuje jednak uprzedniej sprawności.
31.03.1985 r. – z okazji ogłoszonego przez ONZ Międzynarodowego Roku Młodzieży, Papież
wystosowuje list apostolski „Dilecti Amici‖ (wł. Drodzy przyjaciele), w którym zwraca się do
młodzieży w następujących słowach: „Jakże gorąco Wam życzę, (…) ażeby młodość wyposażyła Was
w mocny zrąb zdrowych zasad, ażeby sumienie Wasze już w tych młodzieńczych latach osiągnęło
ową dojrzałą przejrzystość, która pozwoli Wam zawsze w życiu pozostać „człowiekiem sumienia‖,
„człowiekiem zasad‖, człowiekiem, który budzi zaufanie: który jest wiarygodny. Tak ukształtowana
osobowość moralna stanowi zarazem najistotniejszy wkład, jaki możecie wnieść do życia wspólnego,
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
7
do rodziny, do społeczeństwa, do działalności zawodowej, a także do działalności kulturalnej czy
politycznej — wreszcie do samej wspólnoty Kościoła, z którą jesteście lub będziecie kiedykolwiek
związani (…)‖. W grudniu tego samego roku Ojciec Święty zapoczątkowuje tradycję Światowych Dni
Młodzieży.
Lata 90. – Ojciec Święty odwiedza liczne kraje (łącznie odbywa
104
pielgrzymki
zagraniczne).
Prowadzi
również
dialog
ekumeniczny. Od początku lat 90. Papież cierpi na postępującą
chorobę Parkinsona. Nie ukrywa jednak swych cierpień przed
światem, buduje szacunek wobec ludzi chorych i posuniętych w
wieku. 13.05.1992 r., w rocznicę zamachu na siebie ustanawia
Światowy Dzień Chorych.
2.04.2005 r. – po kilku miesiącach od nagłego pogorszenia zdrowia, Ojciec Święty umiera po Apelu
Jasnogórskim, o godz. 21.37 w Watykanie. Na Placu św. Piotra gromadzą się tłumy wiernych
złączonych na modlitwie. Pogrzeb odbywa się 8. kwietnia 2005 r., uczestniczy w nim ok. 200
prezydentów różnych państw i 300 tysięcy wiernych. Ciało zostaje złożone do grobu w podziemiach
Bazyliki św. Piotra. 13.05.2005 r. rozpoczęty zostaje proces beatyfikacyjny.
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
8
Anegdoty o Janie Pawle II
Podczas drugiej pielgrzymki do ojczyzny w 1983 r. młodzież jak zawsze przekomarzała się z
Janem Pawłem II stojącym w oknie Pałacu Arcybiskupów Krakowskich. W pewnym momencie
Papież powiedział: „Cztery lata temu kręciliście mną, jak chcieli, a teraz już jestem starym papieżem i
nie dam sobą kręcić‖.
„A co się tak po nocach włóczycie? – zagadnął Papież znajomych duchownych, którzy
odwiedzili go dzień po wyborze. „Jak żeście przyszli, to chodźcie, to może jakoś w tej chałupie nie
zginiemy‖ – dodał i pokazał im Pałac Apostolski.
Jan Paweł II był akurat po operacji wyrostka robaczkowego. Któryś z księży mówi
przymilnie: „Wasza Świątobliwość to teraz, po operacji, lepiej wygląda niż przedtem‖. A Papież na to:
„To też się daj zoperować…‖.
W hiszpańskim mieście Avila, gdy krzyk rozradowanych zakonnic stawał się nie do
zniesienia, Papież wypalił: „Te siostry, które ślubowały milczenie, hałasują tu najgłośniej‖.
W kręgach kurialnych krążyła ponoć taka anegdota:
-
czym Jan Paweł różni się od Ducha Świętego?
-
Duch Święty jest wszędzie, a Papież już tam był.
Bywało, że biskup Wojtyła wizytował parafie incognito. Kiedyś wyciągnął notes i zaczął
zapisywać swoje uwagi. Obecni na Mszy św. górale myśleli, że to kapuś. „Trza mu dać wycisk‖
– zadecydowali. Kiedy nieznajomy wyszedł z kościoła, wciągnęli go w krzaki. Na szczęście nadbiegł
proboszcz i zawołał: „Wszelki duch, toż to Jego Ekscelencja!‖
Kiedyś w Gnieźnie, wychodząc z Pałacu Arcybiskupów, Papież spojrzał w lustro znajdujące
się w holu, uniósł laskę i pogroził sobie, mówiąc: „No, jak Ty wyglądasz, zacznij się dobrze
sprawować.‖
Kiedy kard. Karol Wojtyła był na nartach w Zakopanem, zatrzymał się w klasztorze
urszulanek na Jaszczurówce. Jednej z sióstr „dokuczał‖ ułożonym przez siebie wierszykiem: „ Siostra
Alfonsa na mnie się dąsa‖.
Anegdoty pochodzą z książki J. Turnaua i J. Poniewierskiego pt. „Kwiatki Jana Pawła II‖ (wyd. Znak, 2003) i
dodatku do Gazety Wyborczej „Nasz Papież‖
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
9
Ks. Mieczysław Maliński, przyjaciel Jana Pawła II, podczas jednej z wizyt w domu papieskim
nie posiadał się ze zdumienia, kiedy siostra podająca do stołu przyniosła Papieżowi rybę, a jemu
podała kurczaka. Ojciec Święty skwitował: „Dostałeś kurczę, bo jest tańsze.‖
W czasie jednej z wędrówek po górach biskupa Karola Wojtyłę zaczepił góral i zapytał, kim
jest. „Biskupem‖ – opowiedział zziajany Wojtyła. Na to góral: „jak Wyście som biskupem, to jo
jestem papieżem!‖.
Pewnego razu zapytano Karola Wojtyłę, czy uchodzi, aby kardynał jeździł na nartach. Wojtyła
uśmiechnął się i odparł: „Co nie uchodzi kardynałowi, to źle jeździć na nartach!‖
W 1927 r. – wkrótce po tym, jak amerykański lotnik Charles Lindbergh samotnie przeleciał
nad Atlantykiem – zapytano małego Karola Wojtyłę:
-
Kim chciałbyś zostać?
-
Będę lotnikiem – odpowiedział chłopiec.
-
A dlaczego nie księdzem?
-
Bo Polak może zostać drugim Lindberghiem, ale nie może zostać papieżem.
Podczas pielgrzymki do Polski w 1999 r., w Elblągu, Jan Paweł II powiedział: „Jak tak
krzyczycie: niech żyje papież; przypomina mi się, że ktoś się pomylił i krzyknął: niech żyje łupież. Ja
Was do tego nie zachęcam‖.
O. Jan Kłoczowski, dominikanin, zapytał kiedyś Papieża: „Czy w roku jubileuszowym 2000
spotkają się na górze Synaj chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi?‖. Ojciec Święty odparł: „Ty się nie
wymądrzaj, ty się módl!‖.
Gdy jeden ze znajomych polskich odwiedził Jana Pawła II w Watykanie, na wstępie usłyszał:
„Poczekaj chwilę na mnie, musze trochę popapieżyć‖.
Podczas powitania w Monachium Papież spytał licznie obecne dzieci: "Dano wam dziś wolne
w szkole?". "Tak" - wrzasnęła z radością dzieciarnia. "To znaczy - skomentował Jan Paweł II - że
papież powinien częściej tu przyjeżdżać".
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
10
Konspekt czuwania na Dzień Papieski
W wielu parafiach wieczorem w Dzień Papieski odbywają się czuwania modlitewne. Jeśli w
Waszej lub zaprzyjaźnionej parafii nie ma takiego zwyczaju, może to Wasze środowisko harcerskie
mogłoby go zapoczątkować? Taka służba może być zrealizowana przez animację modlitwy, piękny w
swej szczerości, młodzieżowy śpiew i medytację duchowego dziedzictwa, jakie pozostawił nam Ojciec
Święty. Poniżej przykładowy szkic takiego czuwania. Z pewnością będzie to niezapomniane przeżycie.
Piosenka na wstęp: „W lekkim powiewie…”, „Niechaj zstąpi Duch Twój i odnowi ziemię…”
„Widzę Was tutaj tak licznie zgromadzonych i tak pełnych życia, że czuję się aż zaskoczony i
wzruszony. Dzięki za Wasze odwiedziny. Dziękuję każdemu z Was, Waszym rodzicom, Waszym nauczycielom
i wychowawcom. Pozdrawiam wszystkich ze szczególną serdecznością i chciałbym Was wszystkich przygarnąć
do mego ojcowskiego serca (…) Święty Paweł pisał do pierwszych chrześcijan: „Trwajcie gorliwie na
modlitwie" (Kol 4, 2). „Wśród wszelakiej modlitwy i błagania, módlcie się bez przerwy" (Ef 6, 18). Wzywajmy
Najświętszą Maryję, aby Ona wam pomogła modlić się zawsze i modlić się dobrze.‖ (fragmenty przemówienia
skierowanego do dzieci i młodzieży zgromadzonych w katedrze Św. Piotra, 14 III 1979 r.)
Piosenka: „Jesteś blisko mnie…”
„Pytanie o to, kim jestem, stawiacie sobie zapewne już od dawna. Jest to pytanie poniekąd
najciekawsze. Pytanie podstawowe. Jaką miarą mierzyć człowieka? Czy mierzyć go miarą sił fizycznych,
którymi dysponuje? Czy mierzyć go miarą zmysłów, które umożliwiają mu kontakt z zewnętrznym światem?
Czy mierzyć go miarą inteligencji, która sprawdza się poprzez wielorakie testy czy egzaminy? Odpowiedź dnia
dzisiejszego (…) wskazuje dwie miary: Człowieka trzeba mierzyć miarą serca, sercem! (…) Serce w języku
biblijnym oznacza ludzkie duchowe wnętrze, oznacza w szczególności sumienie... Człowieka więc trzeba
mierzyć miarą sumienia, miarą ducha, który jest otwarty ku Bogu.‖ (fragmenty przemówienia ze spotkania z
młodzieżą przy kościele św. Anny, Warszawa, 3 czerwca 1979 r. )
Piosenka: „Bo jak śmierć potężna jest miłość…”
„Czy może mylę się, kiedy wam mówię, młodzi katolicy, że do waszego zadania w świecie i w
Kościele należy ukazywanie prawdziwego znaczenia życia tam, gdzie nienawiść, niedbalstwo lub egoizm grożą
spaczeniem świata? Wobec tych problemów i tych rozczarowań, wielu będzie próbowało uciec od własnej
odpowiedzialności, chroniąc się w egoizmie, w przyjemnościach seksualnych, w narkotykach, w przemocy, w
obojętności i cynizmie. Ale dzisiaj proponuję wam wybór miłości, która jest przeciwieństwem ucieczki.‖ (Santo
Subito !, Pamiątka Beatyfikacji Jana Pawła II, Nr 3, s 21, 14 . 11. 2005 r.)
„Człowiek nie może żyć bez miłości. Człowiek pozostaje dla siebie istotą niezrozumiałą, jego życie
jest pozbawione sensu, jeśli nie objawi mu się Miłość, jeśli nie spotka się z Miłością, jeśli jej nie dotknie i nie
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
11
uczyni w jakiś sposób swoją, jeśli nie znajdzie w niej żywego uczestnictwa.‖ (Encyklika „Redemptor hominis”,
1979)
„Nie lękajcie się Miłości, która stawia człowiekowi wymagania. Te wymagania - tak jak znajdujecie
je w stałym nauczaniu Kościoła - właśnie są zdolne uczynić Waszą miłość - prawdziwą miłością.‖ (List do
młodych całego świata, 1985)
Piosenka: „Kocham więc nie muszę się bać…”
„Duc in altum! Dziś te Jezusowe słowa kieruję do każdego i każdej z was: Wypłyń na głębie!
Zawierz Chrystusowi, pokonaj słabość i zniechęcenie, i na nowo wypłyń na głębie! Odkryj głębie własnego
ducha. Wnikaj w głębie świata. Przyjmij słowo Chrystusa, zaufaj Mu i podejmij swą życiową misję. Ludzie
nowego wieku oczekują twojego świadectwa. Nie bój się! Wypłyń na głębię! – jest przy tobie Chrystus.‖ (słowa
wypowiedziane do młodzieży zebranej na polach lednickich 2.06.2001 r.)
Piosenka: „Nie bój się, wypłyń na głębię”, „Panie do kogóż pójdziemy dziś…”
„Kiedy wierni się modlą, zdobywają Serce Boga, dla którego nie ma nic niemożliwego (…) Kto się
modli, nie traci ducha nawet w obliczu największych trudności, ponieważ czuje, że Bóg jest przy nim, i w Jego
ojcowskich ramionach znajduje schronienie, pogodę i pokój ducha. Poza tym, otwierając się ufnie na Boga,
bardziej wielkodusznie otwieramy się na bliźniego, stajemy się zdolni budować historię zgodnie z Bożym
planem.‖ (fragmenty modlitwy Anioł Pański, 2.09.2002 r.)
Polecajcie także i moją osobę i moje posłannictwo w Waszych gorących modłach.‖ (fragment
przemówienia skierowanego do dzieci i młodzieży zgromadzonych w katedrze Św. Piotra, 14 III 1979 r.)
Modlitwa o rychłą beatyfikację Sługi Bożego Jana Pawła II
Boże w Trójcy Przenajświętszej, dziękujemy Ci za to, że dałeś Kościołowi Papieża Jana Pawła II, w
którym zajaśniała Twoja ojcowska dobroć, chwała krzyża Chrystusa i piękno Ducha miłości. On, zawierzając
całkowicie Twojemu miłosierdziu i matczynemu wstawiennictwu Maryi, ukazał nam żywy obraz Jezusa
Dobrego Pasterza, wskazując świętość, która jest miarą życia chrześcijańskiego, jako drogę dla osiągnięcia
wiecznego zjednoczenia z Tobą. Udziel nam, za jego przyczyną, zgodnie z Twoją wolą, tej łaski, o którą
prosimy z nadzieją, że Twój Sługa Papież Jan Paweł II, zostanie rychło włączony w poczet Twoich świętych.
Amen.
Piosenka: „Jezus jest z nami tu…”
Boże Ojcze Wszechmogący, Panie dziejów i życia, dziękujemy Ci z całego serca za osobę i
posługiwanie Papieża Jana Pawła II, za to, że zostaliśmy na przełomie wieków ubogaceni Jego świadectwem
życia wyrażonym w całkowitym zawierzeniu Jezusowi Chrystusowi i Jego Matce. Dziękujemy za Jego pełne
ufności słowa TOTUS TUUS, wyrażające także oddanie nas wszystkich: „W tych rękach zostawiam nade
wszystko Kościół, a także mój naród i całą ludzkość‖. Wyrażamy wdzięczność za świadectwo Jego miłości do
Chrystusa, który jest jedynym Panem Życia i śmierci i który przedłużył jego życie, niejako podarował na nowo
po 13 maja 1981 roku. Od tego momentu należało ono jeszcze bardziej do Niego. Poprzez posługę Ojca
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
12
Świętego byliśmy wzywani: „Nie lękajcie się‖ a w czasie ostatniej pielgrzymki do ojczyzny: „Polsko, przestań
się lękać‖. Oparciem dla tych słów była zawsze ufność w nieskończone Miłosierdzie Boże, które jest jedynym
ratunkiem dla człowieka w jego zmaganiu ze słabością i w nieuchronnym przemijaniu czasu. (…)
Jesteśmy wdzięczni za lekcję prawdziwej modlitwy, która jest przede wszystkim słuchaniem i w której
boskie „Ty‖ odgrywa kluczową rolę. Dziękujemy za szkołę dialogu z wierzącymi i myślącymi inaczej, w której
uczyliśmy się, że można pozostawać sobą, a równocześnie pięknie się różnić budując wspólnotę wokół
uniwersalnych wartości. Papież pokazał nam, że ten, kto miłuje własną ojczyznę, szanuje i kocha cały świat oraz
wszystkich ludzi bez względu na różnice kulturowe i religijne. (…)
Wierzymy, że dziedzictwo, które nam pozostawił Jan Paweł II, stanie się podstawą budowania cywilizacji
miłości. Obyśmy odpowiedzieli na ten znak czasu, który otrzymaliśmy w darze. Dziękujemy Tobie, nasz Ojcze
w Niebie, za osobę Jana Pawła II, za to, że mogliśmy żyć w jego czasie. Amen (modlitwa dziękczynna za
pontyfikat Jana Pawła II - opr. Ks. Krzysztof Ołdakowski SJ)
Piosenka: „Chwalę Ciebie Panie…”, „Pomódl się Miriam…”
„W godzinie Apelu Jasnogórskiego staję, o Matko, przed Twoim umiłowanym Wizerunkiem, ażeby
Cię powitać. Raduję się z tego, że jesteśmy tutaj razem wobec Matki naszego narodu. Raduję się, drodzy młodzi
przyjaciele, że razem z wami mogę Ją raz jeszcze pozdrowić słowami dzisiejszej wieczornej liturgii:
Błogosławiona jesteś, Córko, przez Boga Najwyższego spomiędzy wszystkich niewiast na ziemi... (…) Matko
Jasnogórska, która dana nam jesteś przez Opatrzność ku obronie narodu polskiego, przyjmij dzisiejszego
wieczoru ten Apel (…) i pomóż nam trwać w nadziei! Amen.‖ (fragmenty rozważania wygłoszonego do
młodzieży zgromadzonej na Apelu Jasnogórskim w Częstochowie, 18.06.1983 r.)
Apel Jasnogórski: „Maryjo Królowo Polski jestem przy Tobie, pamiętam, czuwam…”
Dziesiątek Różańca św. w intencji młodzieży
Piosenki na zakończenie czuwania: „Barka”, „Twe drogi są najlepsze…”, „Panie proszę
spraw”, „Oświeć drogę mą…”, „Bo góry mogą ustąpić…”.
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
13
Gra „Śladami Wujka”
Propozycja na Dzień Papieski dla pionu harcerskiego
Harcerze, ze względu na swój wiek niewiele pamiętają z pontyfikatu Jana Pawła II. Stąd pomysł na
grę, która umożliwi w przystępny sposób poznanie postaci Papieża, wydarzeń z Jego młodości i głównych myśli
skierowanych do młodzieży. Można ją przeprowadzić w harcówce czy świetlicy. Mimo, że będzie to gra
planszowa, unika się statyczności, bo pionkami są sami harcerze – przedstawiciele zastępów.
Gra składa się z 56 pól podzielonych na 11 poziomów (start, meta i 9 dekad) i podąża szlakiem
ziemskiej wędrówki Karola Wojtyły od Jego urodzenia (ZIEMIA – start) do śmierci (NIEBO – meta). Każdy
poziom składa się z 6 pól. W zależności od liczby oczek, które wyrzuci zastęp, Pionek przechodzi na
odpowiednie miejsce na kolejnym poziomie. I tak, liczba oczek oznacza:
1 – pląs, piosenka
2 – zadanie sprawnościowe
3 – Pionek cofa się o jedną dekadę
4 – zagadka / zadanie intelektualne
5 – Nauka Ojca Świętego
6 – Anegdota o Karolu Wojtyle
Co jest potrzebne:
-
papier formatu A4: na oznaczenie stref, na oznaczenie pól w poziomach (po leżącej „do ziemi‖
stronie kartek z nr – ami: 2,4,6 należy wpisać zadania), startu i mety
-
kostka
-
materiały do wykonania poszczególnych zadań
Przed zbiórką należy przygotować kartki z polami i rozłożyć je na podłodze harcówki, najlepiej w
takiej odległości, by Pionek mógł swobodnie między nimi przeskakiwać. Do zadań ruchowych za każdym razem
powinien być wybierany inny członek zastępu. Jeśli patrol cofa się o dekadę, to w kolejnej kolejce musi
powiedzieć, co zapamiętał z komentarza czytanego do tej dekady. Jeśli nie pamięta, stoi kolejną kolejkę i przy
następnej rundzie dostaje komentarz do przeczytania jeszcze raz.
Pionek przeskakuje na pole z taką liczbą, ile oczek wypadło na kostce. Jeśli stoi np. w latach 20. na
polu 2 i w następnej kolejce wyrzuci 4 to przechodzi na pole 4 na tym samym poziomie, jeśli jednak wyrzuci
znowu 2, przechodzi na pole 2 na poziomie lat 30. Podobnie, jeśli wyrzuci 5, ale poprzedni zastęp był już na tym
polu w danej strefie, przechodzi na pole 5. na kolejnym poziomie.
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
14
Oto przykładowe zadania
Liczba
oczek na
kostce
dekada
(poziom)
2
4
Lata 20.
Młody Lolek lubił grę w piłkę nożną. Spróbujcie
jak największą liczbę razy kozłować piłką.
Lata 30.
Karol Wojtyła dzięki uprawianiu sportu miał
świetną kondycję. Wybierzcie z zastępów
przedstawicieli, którzy będą robić pompki. Kto
zrobi więcej?
Karol miał starszego
brata – Edmunda, który
urodził się w 1906 r.
Wiedząc, że Karol
urodził się w 1920 r,,
obliczcie o ile lat
Edmund był starszy od
Karola. Czas: 1 min.
Karol będąc w szkole
podstawowej zaczął
interesować się teatrem.
Przedstawcie za pomocą
pantomimy jedno z praw
harcerskich.
Lata 40.
Ks. Wojtyła w wakacje jeździł ze swymi
uczniami na spływy kajakowe. W kajaku trzeba
umieć zachować równowagę. Wybierzcie z
zastępów przedstawicieli, którzy będą robić
jaskółkę. Kto dłużej wytrzyma w tej pozie?
Lata 50.
Lata 60.
Gdzie i jakie studia
trzeba skończyć, żeby
zostać księdzem?
5
(nauki Ojca Świętego
można przygotować np. w
formie układanek)
„Pragnę powierzyć waszej
modlitwie, drodzy mali
przyjaciele, nie tylko
sprawy waszej rodziny,
ale także wszystkich
rodzin na świecie. Papież
liczy bardzo na wasze
modlitwy‖
„Szczególną miłością
darzę każde dziecko, które
cierpi, które jest samotne,
które jest opuszczone,
zwłaszcza to, które nie ma
nikogo, kto by je kochał i o
nie zadbał‖
"Młodzi nie lękajcie się
świętości! Wzbijajcie się
na wysokie szczyty (…)‖
6
Podczas powitania w Monachium Papież spytał licznie
obecne dzieci: "Dano wam dziś wolne w szkole?". "Tak" wrzasnęła z radością dzieciarnia. "To znaczy skomentował Jan Paweł II - że papież powinien częściej tu
przyjeżdżać".
W czasie jednej z wędrówek po górach biskup Karol
Wojtyła spotkał górala, który - widząc wędrowca
utrudzonego i zakurzonego - zapytał go, kim jest.
- Biskupem! - odpowiedział zziajany Karol
- Jak wyście som biskupem, to jo jestem papieżem! wzruszył ramionami góral.
Podczas wypraw turystycznych ze studentami ks. Karol
Wojtyła, zwany "Wujkiem", często układał wierszyki i
piosenki do różnych sytuacji (…) swojej podopiecznej,
świeżo upieczonej nauczycielce, podarował notes z
dedykacją:
"W tym notesie nie pisz dwójek,
o to prosi Cię dziś Wujek!".
Bp Wojtyła lubił chodzić po górach, dlatego miał Odszyfrujcie następującą „Człowieka trzeba mierzyć "Wujek jestem!" - zawołał pierwszy na powitanie swoich
silne mięśnie. Niech przedstawiciele zastępów
wiadomość:
miarą serca, sercem!‖
podopiecznych z duszpasterstwa, wybawiając ich z
ustawia się w pozycji narciarskiej (zgięte kolana, //-/---/-/..-/…//
zakłopotania, kiedy po raz pierwszy spotkał ich jako
tułów pochylony do przodu). Kto dłużej
//-/..-/..-/…// Co oznacza
biskup. Młodzi łamali sobie głowę jak zwracać się do
wytrzyma tak stojąc?
to hasło?
niego po sakrze biskupiej, bo wydało im się, że
dotychczasowe "Wujku" już nie pasuje.
Kard. Wojtyła nie lubił, kiedy ktoś musiał na
Co oznacza słowo
„Jakże ogromną siłę ma
Metropolita krakowski Karol Wojtyła przyjechał na
niego czekać i marnować w ten sposób czas,
pontyfikat?
modlitwa dziecka!‖
pogrzeb sufragana częstochowskiego, biskupa Stanisława
dlatego żeby się nie spóźnić często musiał biegać.
Czajki, niemal w ostatniej chwili. Witając się ze
Wyobraźcie sobie, że pada deszcz i chcecie
zgromadzonymi na uroczystości biskupami, jakoś pominął
dotrzeć o mety omijając kałuże. Przedstawiciele
biskupa z Siedlec. Rychło jednak się spostrzegł, wrócił,
Lata 70.
zastępów mają do dyspozycji 3 gazety i mogą się
poruszać tylko po nich. Kto pierwszy pokona
drogę (ok.10 metrów)?
Bp Wojtyła nawet gdy został kardynałem, bardzo
lubił spędzać czas z młodzieżą. Przedstawiciele
zastępów dostają po 5 kamyków. W odległości 5
metrów stawiamy miskę i sprawdzamy, kto trafi
większą ilością kamieni do celu.
podszedł do pominiętego i powiedział:
- Świnia jestem, nie przywitałem Księdza Biskupa!
Ułóżcie w kolejności
tytuły jakie otrzymywał
Karol Wojtyła: ksiądz,
kleryk, papież, biskup,
kardynał.
Lata 80.
Kiedy kard. Wojtyła został wybrany na papieża
miał podobno tak wytarte buty, że musiał je
chować pod sutanną. Przedstawiciele zastępów
rozsznurowują swoje buty i na sygnał z
powrotem je zasznurowują. Wygrywa ten, kto
pierwszy zawiąże kokardki na obu butach.
Jaka była ulubiona
piosenka Jana Pawła II?
Lata 90.
Jan Paweł II zrezygnował z przemieszczania się
w lektyce, gdyż nie chciał żeby ludzie męczyli
się nosząc go. Para z każdego zastępu robi
krzesełko i przenosi trzecia osobę. Która trójka
szybciej przebędzie odległość 10 m?
Ojciec Święty w czasie jednej ze swych
pielgrzymek do Polski, przypomniał w
Wadowicach, że po maturze chadzał na
kremówki. Przedstawiciele zastępów mają bez
użycia rąk zjeść jak najszybciej kremówkę.
Ułóżcie w kolejności
chronologicznej zdjęcia
Ojca Świętego.
Lata 2000 2005
Abyście umieli zdać
Jeden z watykańskich prałatów chciał się nauczyć
sprawę z nadziei, która jest polskiego, więc sprowadził sobie nasz elementarz. Nauka
w was!
była jednak tak pospieszna, że kiedy chciał się nową
umiejętnością pochwalić przed Ojcem Świętym, coś mu
się pomyliło i zamiast: "Jak się czuje Papież", rzekł: "Jak
się czuje piesek?". Papież spojrzał na niego zdumiony, po
czym odpalił: "Hau, hau".
„ (…) do Was, Młodych,
W Elblągu wierni często przerywali Papieżowi okrzykami.
należy przyszłość‖
"Ktoś się kiedyś pomylił i zamiast wołać niech żyje
papież, zaczął wołać: niech żyje łupież. Ja was do tego nie
zachęcam." A kiedy krzyczano do niego "Witaj w
Licheniu", stwierdził: "Myślałem, że mówicie: witaj ty
leniu!".
„Czujesz się osamotniony.
Postaraj się odwiedzić
kogoś, kto jest jeszcze
bardziej samotny.‖
Pewnego razu spytano
„Jestem radosny, wy też
Kowalskiego, kto jest
bądźcie!‖
przedstawiony na
portrecie wiszącym na
ścianie?
Kowalski powiedział:
- Ojciec sportretowanej
osoby jest jedynym
synem tego, który mówi.
Czyj to portret?
Pewnego razu zapytano Karola Wojtyłę, czy uchodzi, aby
kardynał jeździł na nartach. Wojtyła uśmiechnął się i
odparł:
- Co nie uchodzi kardynałowi, to źle jeździć na nartach!
Podczas czwartej pielgrzymki do Ojczyzny, w Olsztynie,
dziennikarzowi "Gazety Wyborczej" udało się wychylić
głowę ponad tłum i zapytać Jana Pawła II o zdrowie.
- A jakoś człapię - odpowiedział Papież.
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
16
Bądźcie doskonali!
Propozycja na Dzień Papieski dla pionu starszoharcerskiego
Forma pracy: kominek
Czas trwania: 110 minut
Cele:
Zapoznanie z nauką Jana Pawła II skierowaną do młodzieży
Wskazanie potrzeby ciągłej pracy nad sobą i wartości, którym należy podporządkować swe życie dążąc do
doskonałości.
Potrzebne: arkusz papieru, karteczki z cytatami Ojca Świętego
Przebieg:
1.
Obrzędowe rozpoczęcie (5 minut)
2.
Gawęda1 (10 minut)
Po wypełnieniu prostego i pogodnego życia zmarła pewna kobieta i znalazła się natychmiast w długiej i
uporządkowanej procesji osób, które przesuwały się powoli w stronę Najwyższego Sędziego. Przesunąwszy się
do połowy kolejki coraz bardziej przysłuchiwała się słowom Boga. Słyszała jak Bóg mówił do kogoś:
-Ty, co pomogłeś, kiedy miałem wypadek na drodze i zawiozłeś mnie do szpitala, wstąp do mojego Raju.
Potem mówił do kogoś innego:
-Ty, co bez żadnego zysku pożyczyłeś wdowie pieniądze, wstąp, aby otrzymać wieczną nagrodę.
A potem znów:
-Ty, który wykonywałeś bezpłatnie bardzo skomplikowane operacje chirurgiczne, pomagając mi przynosić wielu
ludziom nadzieję, wstąp do mego Królestwa.
I tak dalej. Uboga kobieta przeraziła się bardzo, bowiem - choć wysilała się jak tylko mogła - nie była w stanie
przypomnieć sobie żadnego szczególnego dokonania czy czynu w swoim życiu. Przepuściła nawet kolejkę, by
mieć więcej czasu na penetrowanie swojej pamięci, ale nie wymyśliła niczego ważnego. Pewien uśmiechnięty ale
stanowczy anioł nie pozwolił jej ponownie przepuścić długiej kolejki. Z bijącym sercem i z wielkim strachem
dotarła przed oblicze Boga. Ogarnął ją natychmiast swoim uśmiechem.
-Ty, która prasowałaś wszystkie moje koszule... Dziel się moją Radością!
Czasem jest nam bardzo trudno wyobrazić sobie rzeczy nadzwyczajne w sposób zwyczajny.
3.
Wprowadzenie w tematykę kominka – nawiązanie tematu tegorocznego Dnia Papieskiego. (5 minut)
4.
Krótka dyskusja (15 minut)
Ojciec Święty często powtarzał, że każdy człowiek jest powołany do świętości. Czy świętość jest równoznaczna z
doskonałością? Harcerze wypowiadają się na ten temat.
1
na podst. opowiadania Bruno Ferrero pt. „Sąd ostateczny‖
«Szukajcie świętości w codziennym życiu» — mówił Jan Paweł II (homilia w Mariborze, 19 maja 1996 r.). «Nie
należy mylnie pojmować tego ideału doskonałości jako swego rodzaju wizji życia nadzwyczajnego, dostępnego
jedynie wybranym 'geniuszom' świętości. Drogi świętości są wielorakie i dostosowane do każdego powołania»
(Novo millennio ineunte, 31). Podobnie, jak kobieta z gawędy, można zostać świętym, dążyć do doskonałości
małymi kroczkami. Drogę do świętości wyznaczają nam jednak pewne wartości. Umiecie wymienić jakieś?
Harcerze wypisują na arkuszu papieru wartości. Drużynowy czyta i podsumowuje wypisane słowa.
5.
Piosenka: np. „Harcerskie ideały” (5 minut)
6.
Cytaty (15 minut)
Każdy z harcerzy losuje cytat Ojca Świętego dotyczący jednej z wartości. Czyta go następnie głośno i
zastanawia się, o jaką wartość chodzi. Kiedy myśli, że już wie, podchodzi do prowadzącego zbiórkę i mówi mu
na ucho pokazując cytat. Jeśli odgadł, siada i pamięta jaką wartość mu przypisano.
Oto cytaty:
a)
„Człowiek jest wielki nie przez to, co posiada, lecz przez to, kim jest; nie przez to, co ma, lecz przez to,
czym dzieli się z innymi.‖ (ofiarność)
b) „Dla chrześcijanina sytuacja nigdy nie jest beznadziejna.‖ (nadzieja)
c)
„Wierzę, że im bardziej się kocha, tym więcej się czyni, gdyż miłości, która nie jest niczym więcej niż
uczuciem, nie mógłbym nawet nazwać miłością.‖ (miłość)
d) „Wolności nie można tylko posiadać, nie można jej zużywać. Trzeba ją stale zdobywać i tworzyć przez
prawdę.‖ (wolność)
e)
„Nie chciejcie ojczyzny, która was nic nie kosztuje.‖ (patriotyzm)
f)
„Podejmujcie pracę w poczuciu odpowiedzialności za pomnażanie dobra wspólnego‖ (odpowiedzialność)
g) „Nie zatraćcie wielkiej godności dzieci Bożych, jaką zostaliście obdarzeni!‖ (godność)
h) „Braterstwo skautowe stwarza szczególną możliwość dialogu pomiędzy ludźmi‖ (braterstwo)
i)
"Prawda dźwiga Człowieka" (prawda)
j)
„Śmierć sumienia jest natomiast czymś gorszym od grzechu.‖ (sumienie)
7.
Gra Tabu (15 minut)
Kiedy już wszyscy odgadną, jakie wartości opisane zostały w danych im cytatach, mają za zadanie przedstawić
„swoje‖ wartości bez używania nazwy tej wartości. Reszta drużyny zgaduje, o jakie słowo chodzi.
8.
Nauka piosenki: „Jestem harcerzem” (15 minut)
9.
Praca w grupach (20 minut)
Świat wartości nie jest modny w otaczającym nas świecie. Harcerze dzielą się na kilka grup (3-4-osobowych).
Każda grupa ma przygotować reklamę jednej, wybranej przez siebie wartości. Kiedy wszyscy są gotowi, grupy
prezentują swoje reklamy.
10. Obrzędowe zakończenie (5 minut)
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
18
Wy jesteście moją nadzieją
Propozycja na Dzień Papieski dla pionu wędrowniczego
Forma pracy: Kuźnica
Czas trwania: 2 –2,5 h
Potrzebne: słownik jęz. polskiego, małe czyste karteczki, długopisy, kartki z pytaniami, kartki z cytatami,
modelina / glina
Cele:
Zrozumienie szerokiego znaczenia słowa „powołanie‖
Nakłonienie do przemyśleń na temat swojej przyszłości
Ćwiczenie umiejętności dyskutowania – przedstawiania swojego zdania i wysłuchiwania opinii innych
Zwrócenie uwagi na osobę Jana Pawła II jako „Wychowawcy Młodych‖
Przebieg:
1.
Rozpoczęcie (obrzędowe / zapalenie świecy, piosenka, np. „Ogień‖, „Harcerskie ideały‖, „Śpiewogranie‖)
5 minut
2.
Wstęp: 10 minut
a.
Wyszukanie w przygotowanym słowniku języka polskiego haseł: powołanie, powoływać. Odczytanie przez
wybrane osoby definicji.
powołanie «zdolność i zamiłowanie do czegoś; też: przeświadczenie jakiejś osoby o tym, że wybrany zawód,
droga życiowa są dla niej najwłaściwsze»
powołać— powoływać
1. «wyznaczyć kogoś do pełnienia jakiejś funkcji lub do objęcia stanowiska»
2. «ustanowić, stworzyć, zorganizować coś»
3. «wezwać kogoś do pełnienia służby wojskowej»
b.
Kilka słów prowadzącego na wejście w temat (powołanie zwykle kojarzy się z powołaniem kapłańskim,
tymczasem dotyczy ono wielu dziedzin życia itp.)
3.
Słoneczko 15 minut
Każdy dostaje dwie małe karteczki, na których wpisuje po jednym skojarzeniu ze słowem „powołanie‖ – do
czego człowiek może być powołany. Przedstawiamy swoje skojarzenia i układamy je na środku w okrąg.
Skojarzenia, które się powtarzają, tworzą promienie słoneczka.
4.
Praca w grupach cz.1. 10 minut
Każda grupa dostaje jedno z pytań i stara się znaleźć na nie odpowiedź:
Definicje pochodzą z internetowej wersji Słownika Języka Polskiego pod red. Władysława Kopalińskiego
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
19
a)
Kto powołuje człowieka do czegoś?
b) Czy społeczeństwo ma wpływ na to, kim zostajemy?
c)
Czy powołanie to coś danego człowiekowi z góry, czy wypracowujemy je sobie?
d) Skąd wiadomo, do czego jest się powołanym?
e)
Czy każdy jest do czegoś powołanym?
f)
Czy można być powołanym do wielu rzeczy jednocześnie?
5.
Dyskusja cz.1. 15 – 30 minut
Grupy przedstawiają swoje odpowiedzi na pytania, które otrzymały, później swoje przemyślenia mogą
prezentować inni wędrownicy.
6.
Piosenka (np. „Dym z jałowca‖) 5 minut
7.
Praca w grupach cz.2. 10 minut
Każda z grup otrzymuje jeden cytat Ojca Świętego skierowany do młodzieży. W grupach należy zastanowić się,
jak słowa Jana Pawła II odnoszą się do powołania człowieka, tzn. o jakim powołaniu Ojciec Święty mówi.
a)
„Wy jesteście moją nadzieją‖ (JP II, 22.10.1978 r.)
b) „Musicie od siebie wymagać, nawet gdyby inni od was nie wymagali. A więc: czuwajcie!‖ (JP II,
Częstochowa 18.06.1983 r.)
c)
„Abyście umieli zdać sprawę z nadziei, która jest w Was‖ (JP II, 31.03.1985 r.)
d) „Praca ma dopomagać człowiekowi do tego, aby stawiał się lepszym duchowo dojrzalszym,
aby mógł spełnić swoje powołanie.‖ (JP II, I pielgrzymka do Polski, 2.-10.06.1979 r.)
e)
„Wczoraj do Ciebie nie należy. Jutro niepewne...Tylko dziś jest Twoje.‖ (JP II, 19.03.1983 r.)
f)
„Człowiek chwali Boga poprzez to, że idzie w życiu za głosem swego powołania. Pan Bóg powołuje
każdego człowieka, a Jego głos daje znać o sobie już w duszy dziecka‖. (JP II, List do dzieci Tra Pochi
Giorno)
g) Zadania, przed nami są na miarę każdego z nas. (JP II, 2.06.1997 r.)
8.
Dyskusja cz.2. 20 – 30 minut
Każda z grup przedstawia swój cytat i przemyślenia. Tym razem z dyskusją ogólną czekamy aż wszystkie grupy
przedstawią swe fragmenty wypowiedzi Ojca Świętego.
Pytania do wykorzystania w czasie dyskusji:
a)
Dlaczego Jan Paweł II tak bardzo stawiał na młodzież jako przyszłość świata?
b) Dlaczego nie liczył przede wszystkim na dorosłych?
c)
Czy człowiek ma rzeczywiście znaczący wpływ na losy całego świata?
d) Czy, kiedy myślimy o naszej przyszłości, zastanawiamy się nad naszym powołaniem, czy raczej kierujemy
się np. korzyściami finansowymi albo opinią innych?
9.
Piosenka (np. „Wiara”) 5 minut
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
20
10. Nasze plany na przyszłość (w tle może grać gitara) 15 minut
Prosimy wszystkich o zamknięcie oczu, wyciągnięcie ręki i zastanowienie się nad tym, jak będzie wyglądało
nasze życie za 10 lat. Każdy do ręki dostaje kawałek modeliny/gliny. W czasie rozmyślań rozgniatamy i
rozgrzewamy masę tak, by stała się łatwa do formowania.
Masa, którą trzymasz w ręku symbolizuje Twoje życie. To Ty w głównej mierze decydujesz o tym, jaki kształt ono
przybierze. Możesz je uformować sam, możesz włożyć w foremkę gotowych rozwiązań i schematów. Na drodze
kształtowania życia czekają Cię z pewnością niespodzianki, ale jeśli zaplanujesz to, co chcesz zbudować, masz
szansę do tego dojść. Zastanawiaj się więc często, czy to co robisz, prowadzi Cię do tego, jaki kształt chcesz
przybrać. Ugnieć teraz coś, co pozwoli Ci zawsze pamiętać o tym, kim chcesz być. Nie otwieraj oczu – w życiu
też nie będziesz z góry wiedział, co powstanie z Twoich starań. Dlatego bądź ostrożny. Kiedy już skończysz swój
symbol, otwórz oczy.
Każdy wędrownik dostaje teraz malutką agrafkę i przyczepia ją do powstałych pamiątek. Można zaproponować
wypalenie / wypieczenie w domu masy i przypięcie do munduru.
11. Zakończenie (obrzędowe / zgaszenie świecy, piosenka – np. „Dogasa ognisko‖, „Miejcie nadzieję‖,
„Wędrują ludzie‖, „Jestem harcerzem‖) 10 minut
Uwagi końcowe:
-
Grupy dyskusyjne powinny zawierać 3 – 4 osoby
-
Trzeba na początku ustalić, jak można zgłosić chęć zabrania głosu (np. przez wystawienie ręki w kierunku
ognia / świecy)
-
Prowadzący musi kontrolować czas, by dyskusje nie wydłużyły zbiórki do całej nocy 
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
21
Quiz o Janie Pawle II
Poniżej
18
pytań
dotyczących
Ojca
Świętego.
Cyferki
przyporządkowane
prawidłowym
odpowiedziom oznaczają litery alfabetu, które później utworzą hasło. Quiz przeznaczony jest dla harcerzy
starszych i wędrowników.
1. Jan Paweł II urodził się:
24 18.05.1920 r. w Wadowicach
1215.08.1922 r. w Krakowie
8 1.04. 1920 r. w Wadowicach
2. Jednym z ulubionych sportów Karola Wojtyły było:
4 wioślarstwo
26 narciarstwo
6 łyżwiarstwo
3. Kard. Wojtyła został wybrany na następcę:
18 Jana Pawła I
24 Piusa VI
1 Pawła VI
4. Pierwszą pielgrzymkę Ojciec Święty odbył do:
14 Polski
9 Niemiec
28 San Domingo
5. Karol Wojtyła nie jest autorem dramatu:
20 „Przed sklepem jubilera‖
12 „Jozue‖
2 „Brat naszego Boga‖
6. Do młodzieży Ojciec Święty skierował:
1 list apostolski « Dilecti Amici » (« Umiłowani przyjaciele »)
31 encyklikę « Fides et ratio » (« Wiara i rozum »)
12 adhortację « Ecclesia in Africa » (―Kościół w Afryce‖)
7. Jan Paweł II odbył:
12V pielgrzymek do Polski
13 VIII pielgrzymek do Polski
32 X pielgrzymek do Polski
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
22
8. Ojciec Święty zapoczątkował tradycję:
30 noszenia papieża w lektyce
25 powoływania kardynałów
3 Światowych Dni Młodzieży
9. Karol Wojtyła przed wstąpieniem do seminarium, studiował na wydziale:
12 polonistyki
8 fizyki
10 lekarskim
10. Który cytat nie należy do Jana Pawła II:
11 „Szukałem Was, teraz Wy do mnie przychodzicie‖
7 „Santo subito‖
13 „Człowiek rodzi się, kocha i umiera nie na próbę‖
11. W czasie II wojny światowej Karol Wojtyła:
28 pracował w fabryce „Solvay‖
12 wyjechał do Włoch na studia
33 należał do Szarych Szeregów
12. Ks. Wojtyła kazał nazywać się młodzieży:
1 Panem
30 Wujkiem
11 Dziadkiem
13. W 1963 r. Karol Wojtyła został mianowany:
24 księdzem
23 komendantem hufca Kraków
31 arcybiskupem metropolitą krakowskim
14. Karol Wojtyła był papieżem:
12 10 lat i 3 miesiące
21 33 lata i 3 miesiące
28 26 i pół roku
15. Zamach na Ojca Świętego:
3 miał miejsc w Polsce
1 miał miejsce 13.05.1981 r.
19 został udaremniony w 1978 r.
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
23
16. Pontyfikatu Jana Pawła II nie charakteryzowały:
15 liczne pielgrzymki
11 dążenie do ekumenizmu i spotkania z młodzieżą
18 święcenia kapłańskie kobiet
17. Pogrzeb Jana Pawła II
12 odbył się 8.04.2005 r.
16 odbył się w Krakowie
19 był uroczystością zamkniętą dla wiernych
18. Wybierz zdanie fałszywe:
32 1.04. co roku harcerze rozdają żółte tulipany
29 w tym roku mija 30. rocznica wyboru kard. Wojtyły na papieża
1 Ojciec Święty został pochowany w podziemiach Katedry Wawelskiej
cyfra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33
litera a ą b c ć d e ę f g
h
i
j
k
l
ł
m n
ń
o
ó
p
r
s
ś
t
u
w
x
y
z
Hasło:
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
24
ź
ż
Myśli o wychowaniu
"W wychowaniu chodzi właśnie o to ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem - o to, ażeby bardziej
był, a nie tylko więcej miał, aby więc poprzez wszystko, co ma, co posiada, umiał bardziej i pełniej być
człowiekiem, to znaczy, ażeby również umiał bardziej być nie tylko z drugim, ale i dla drugich"
Jan Paweł II, Przemówienie w UNESCO (02.06.1980)
"Wychowanie to spotkanie dwóch podmiotów nauczyciela i ucznia JA i TY w którym scalającą kategorią jest
dialog wychowawczy. Dialogu tego nie można kojarzyć wyłącznie z rozmową, może on odbywać się również bez
słów. Jest ten dialog szczególnym rodzajem komunikacji nastawionej na wzajemne rozumienie, zbliżenie się i
współdziałanie wychowawcy i wychowanka, którzy oddziaływując na siebie, wzajemnie się wychowują lub
wzajemnie się od siebie uczą"
Martin Buber
"Wychowanie można traktować jako ukierunkowane wspomaganie i towarzyszenie wychowawcy w osiąganiu
przez wychowanka wielowymiarowości i coraz wyższego poziomu człowieczeństwa".
Krystyna Ostrowska
"Aby wychowywać należy otworzyć człowiekowi oczy i uszy na prawdę. We wnętrzu każdego człowieka istnieje
jakaś prawda. Każdy człowiek ma w sobie miarę swej wewnętrznej prawdy, każdy człowiek jest jakby lustrem w
którym odbija się otaczający go świat. Można powiedzieć, że jest tyle prawd, ile jest ludzi, ale pomiędzy tymi
prawdami, gdzieś na dnie jest jakaś wspólna prawda, wspólne pokrewieństwo. Prawda ta leży na dnie duszy
każdego człowieka Zadaniem wychowawcy jest urodzić się owej prawdzie."
Józef Tischner
"Wychowanie to nieustannie toczony dialog nauczyciela z uczniem prowadzący ku horyzontowi dobra, prawdy i
piękna"
T. Gadacz
"Wychowanie to pomaganie wychowankowi, by coraz lepiej rozumiał siebie i innych ludzi oraz by coraz
dojrzalej kochał siebie i innych ludzi. By zatem nie żył w świecie fikcji czy nienawiści, lecz w świecie prawdy i
miłości."
M. Dziewiecki
"Wychowywać kogoś, dziecko lub dorosłego, to przede wszystkim podnosić go w jego własnych oczach"
Simone Weil
Wychowanie to przykład i miłość - nic więcej.
abp Stanisław Nowak
VIII Dzień Papieski „Jan Paweł II – wychowawca młodych”
Propozycje programowe
25