POD GRA

so
POD
GRA
M ODERN IZM W POLSCE
Studia nad nowoczesnq polskq literaturq, sztukq,
kulturq i myslq humanistycznq
pod redakcjq
Wlodzimierza Boleckiego i Ryszarda Nycza
W serii ukazujq si~ rozprawy poswi~cone literaturze oraz innym dziedzinom kultury
polskiej. lch wsp61nym problemem jest analiza modernizmu, rozumianego jako
skladnik i konsekwencja proces6w nowoczesnosci, rozwijajqcych si~ w Polsce przed
XX wiekiem i w jego trakcie .
Ksiqzki ukazujqce si~ w tej serii analizujq modernizm w Polsce z r6znych perspektyw
metodologicznych.
PODG~
JAK DZIS ZNACZJ\ WIERSZE,
POETKI I POECI
Anna Kaluza
I
•htj UNIWERSYTET SLASKI
.,,
IV KATOWICACH
Krakow
J-
Publikacja dofin ansowana przez Uniwersytet Sl ~ski w Katowicach
© Copyright by Anna Kaluza and Towarzystwo Autor6w
i Wyd awc6w Prac Naukowych UNIVERSITAS , Krakow 2015
ISBN 97883-242-2701-3
TAiWP N UNIVERSITAS
Redakto r naukowy
Ryszard N ycz
Opracowa nie redakcyjne
j oanna N az i111ek
Proj ekt okladki i stron tytulowych
E u;a G ray
Koncepcj a serii powstala w ramach realizacji proj ekt6w
badawczych wspartyc h subsydiami profesorskimi FNP 2002
Wlodzim ierza Boleckiego (,Badania nad moderni zmem
w literatu rze polskiej XX wieku") i Rysza rda N ycza
(, Polska nowoczesnosc: poetyka i kultura").
www. universitas .com. pl
SPIS TRESCI
I. Wprowadzenie .. .. .... ...... ..... ..... ....... .............. ......... .~ ........ ........ .... .... 5
1. Jak poezja staje si~ dzis? Pod grq ................. ..... ........ ..... .. ... .... .. .. 5
2. Kiedy poezja? Mozliwosci poezji we wsp61czesnym swiecie
komunikat6w ...... ....... ... .... ........ ... ............... ......... .... ........ ..... . 19
3. Od nowej nowej poezji do nowej poezji i z powrotem ........... .... 34
II. Kim jest poetka, kim jest poeta ...... ........... ....... .... .. ..... ....... ...... .... .49
1. Na linii ognia. Poeta jako etnograf (Grzegorz Wroblewski) ... .. .49
2. Energia, materia, grawitacja. Poeta jako krytyk
systemu wladzy (Szczepan Kopyt) .............................. ...... ...... . 69
3. Czy kobiety muszq miec ciala? Poetka jako materializacja
m~skiej fantazji (Justyna Bargielska) ....... ... ... ..... ...... ..... ...... ... .. 95
4. HOLO: architektura, kreacja i mity. Poeta jako architekt
(Krzysztof Siwczyk) ...... .. .. ... .... ..... ....... ........ ...... .................. . 114
Ill. Wiersze po koncu poezji .. ........... .. .... ..... ................... ......... .. ...... 131
1. ,Po obu stronach granicy" . Postacie poezji w tw6rczo§ci
Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego ........................... ..... ....... 131
2. Bohdan Zadura: dlaczego mniej znaczy wi~cej? ............... .. ..... 151
3 . Darek Foks - do jakiej poezji prowadzq jego historie? ........ .... 170
4. Kiry Pietrek wiersze po reklamach .. .... .... ... .... .... .......... ..... ..... 198
IV. Cale zloto. Przyszlosc poet6w nowoczesnosci ................... .. .. ..... 211
1. Przyszlosc poezji Czeslawa Milosza- warunki
i mozliwosci (dys)kontynuacji ....... .... .. .. .... .... ...... .................. 211
2. Wyjsc z pola piorun6w: Mapa fJogody
Jaroslawa Iwaszkiewicza .......... ... .......... ...... .. ... ...... ..... .... ...... 233
3. R6zewicz i poeci ,i nnyc h" konc6w poezj i
(Andrzej Sosnowski i Darek Foks) ...... ..... ... .... ....... ................ 255
4. Sposoby na Czycza .................... ............. ....... .......... .... ...... .... 270
308
Spis tresci
Nota bibliograficzna ... .... .. ..... ... ... ................. ... ..... .... ..... .... .. .. ...... .. . 291
Indeks nazwisk .... ..... ........... ...... .. .. ........ .......... ................ ......... ..... . 293
Summary .... ............... ......................... .......... ........ ... .... ........ ........... 303
MO[)ERNIZM W POLS E
MODE RNIZM W POLSCE
MOD
Choc Anna Katuza zajmuje siE; poezjq, to jej spos6b rozumienia
wierszy odwotuje siE; do szerszych ujE;c budowanych na gruncie
estetyki . Estetyki nowoczesnie pojE;tej, operujqcej nie tyle kategoriq
autonomicznego dzieta, ile szeroko pojE;tego artefaktu estetycznego czy nawet- samq kategoriq estetycznosci jako pewnej ramy,
'V\{ ) )
czy maze raczej nazwy procesu cyrkulacji znak6w we wsp6tczesnej
semiosferze . W tym ujE;ciu poezja konstytuuje siE; w ruchu ciqgtych
,przegrupowan miE;dzy sztukq, naukq i technikq". Nie tylko zresztq
konstytuuje siE; dziE;ki tym przegrupowaniom, ale ich dokonuje. I to
jest eel Katuzy: nie obrona tradycyjnych przekonan dotyczqcych
MO
sztuki, lecz ujawnienie potencjalnych mocy dokonywania ,przegrupowan" . Mocy poezji do - by rzec nieco inaczej - wywtaszczania
z tradycji i zawtaszczania sfer sytuujqcych siE; poza sztukq; przekraczania granic estetyki i ich restytuowania; bycia w grze i pozostawanla poza grq .
SC
)0
CE
Z recenzji wydawniczej dra hab. prof US Andrzeja Skrendy
M
Anna Katuza - zajmuje si~ krytykq literackq i historiq literatury, przede
wszystkim poezjq polskq XX i XXI wieku. Autorka ksiqzek poswi~conych ) S
zwiqzkom krytyki literackiej i estetyki: Wola odr6znienia . 0 modernistycznej poezji Jarosfawa Marka Rymkiewicza, Julii Hartwig, Witolda Wirpszy
i Krystyny Mifobr;dzkiej (Krakow 2008), Bumerang . Szkice o poezji polskiej
przefomu XX i XXI wieku (Wroctaw 201 0) , Wielkie wygrane. Wsp61ne
sprawy poezF krytyki i estetyki (Mikotow 2011 ). Wspotredagowata m .in .
Rodzinnq Europr;. Pir;c minut p6iniej (Krakow 2011) oraz lnterpretowac CE
dale). Najwazniejsze polskie ksiqzki poetyckie 1945- 1989 (Krakow 2 011).
Od 2010 roku wspotpracuje z TVP Kultura, wspotprowadzqc programy
Iiteracko-krytyczne : Czytelnia, Sztuka czytania, Cappuccino z ksiqzkq .
42,00 zl z VAT
ISBN 97883-242-2701-3
·~ I UNIWERSYTET SLJ\SKI
.,, I w KATOWlCACH
www.universitas .com .pl
M
1
UI:.f-.-NilM W
1-'U~LI::
9 788324 227013
MUUI::kNILM W PUL)Lt