Rady Gminy Wyry z dnia 26 stycznia 2016r. w sprawie sposobu

Katowice, 3 marca 2016 r.
WOJEWODA ŚLĄSKI
NR NPII.4131.1.95.2016
ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE
Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.
Dz. U. z 2015r., poz. 1515 z późn. zm.)
stwierdzam nieważność
uchwały (bez numeru) Rady Gminy Wyry z dnia 26 stycznia 2016r. w sprawie sposobu organizacji
roku szkolnego 2016/2017 w placówkach oświatowych na terenie Gminy Wyry w całości, jako niezgodnej z
art. 7 Konstytucji RP.
Uzasadnienie
Na sesji w dniu 26 stycznia 2016r. Rada Gminy Wyry przyjęła dokument zatytułowany „Stanowisko
Rady Wyry z dnia 26 stycznia 2016r. w sprawie sposobu organizacji roku szkolnego 2016/2017 w
placówkach oświatowych na terenie Gminy Wyry”, w którym Rada Gminy Wyry wskazała placówki, do
których mają być przyjmowane dzieci z poszczególnych grup wiekowych, w wieku od 3 do 6 lat.
Uchwała została doręczona Wojewodzie Śląskiemu w dniu 2 lutego 2016r.
Z art. 14 ustawy o samorządzie gminnym wynika, iż rada gminy podejmuje rozstrzygnięcia w formie
uchwał, przyjmowanych zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy składu organu, o ile
ustawa nie stanowi inaczej. Brak jest natomiast zarówno legalnej jak i doktrynalnej definicji uchwały, stąd
nie da się precyzyjnie i jednoznacznie zdefiniować pojęcia uchwały organu samorządowego. Odwołując się
jednakże do gatunkowych, powszechnie występujących cech uchwały, można przyjąć, iż uchwałą organu
samorządowego jest taka forma działania kolegialnego organu samorządowego, której wynikiem jest akt
woli tego organu podjęty w trakcie jego posiedzenia (sesji, zebrania), w drodze głosowania, zmierzający z
reguły do rozstrzygnięcia określonej sprawy publicznej, o charakterze lokalnym (gminnym, powiatowym lub
regionalnym) będącej przedmiotem obrad, najczęściej ze skutkiem wiążącym (Andrzej Szewc, Tomasz
Szewc – Uchwałodawcza działalność organów samorządu terytorialnego, Difin Warszawa 1999r., s. 49.).
Biorąc pod uwagę przedstawioną powyżej definicję uchwały stwierdzić należy, iż przyjęte przez
Radę Gminy Wyry "stanowisko" stanowi uchwałę, podjętą na sesji w dniu 26 stycznia 2016r., przez którą
Rada wyraziła swoją wolę w kwestii rekrutacji dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym do
placówek oświatowych na terenie gminy. Oznacza to jednocześnie, iż organ wykonawczy jednostki
samorządu terytorialnego, czyli w tym wypadku Wójt Gminy Wyry, został zobligowany do wykonania
przedmiotowej uchwały, zgodnie z brzmieniem art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym.
Tymczasem, zdaniem organu nadzoru nie istnieje przepis prawa, który zawierałby upoważnienie dla
organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego do podjęcia uchwały w przedmiotowej materii, co
oznacza, że uchwała Rady Gminy Wyry podjęta została bez podstawy prawnej. Rada, mocą uchwały,
Id: 987A6801-A11D-4E45-9C18-1E2F451EC8EC. Podpisany
Strona 1
uregulowała sprawy nie leżące w jej ustawowych kompetencjach, co oznacza, że takim działaniem naruszyła
określoną w art. 7 Konstytucji zasadę legalizmu.
Zasada ta wymaga, by decyzja podjęta przez dany organ – w tym wypadku uchwała rady gminy odpowiadała wymogom legalności, Rada musi więc posiadać ustawowo określoną kompetencję do działania
w danym zakresie a treść jej postanowienia musi być zgodna z odpowiednimi normami prawa materialnego
zawartego w ustawie. Z treści przepisu art. 7 Konstytucji RP, który stanowi, że organy administracji
publicznej działają na podstawie i w granicach prawa, wynika bezsprzecznie, iż organy administracji
publicznej obowiązuje zasada: „co nie jest prawem dozwolone jest zakazane”. Organom jednostek
samorządu terytorialnego wolno bowiem jedynie to, na co zezwalają przepisy prawa i mogą działać tylko
tam i o tyle, o ile prawo je do tego upoważnia (por. W. Skrzydło – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej –
komentarz Zakamycze 1999 rok, str. 15). Normę zawartą w tym przepisie należy odczytywać jako zakaz
domniemywania kompetencji organu, a więc nakaz, dyrektywę „...interpretacji przepisów kompetencyjnych
w sposób ścisły i z odrzuceniem w odniesieniu do organów władzy publicznej zasady: co nie jest zakazane,
jest dozwolone" (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 maja 2002 r., K 20/01, OTK-A 2002 r., z.
3, poz. 34). Innymi słowy, jeżeli organ administracji publicznej podejmuje działanie w sprawie, co do której
przepis prawa wyraźnie lub pośrednio nie wskazuje jego właściwości, działanie takie stanowi naruszenie
konstytucyjnej zasady legalizmu.
W powyższej sprawie, biorąc pod uwagę przepisy ustawy z dnia 29 grudnia 2015r. o zmianie ustawy
o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016r. poz. 35) w związku z zapisami ustawy z
dnia 7 września 1991r. o sytemie oświaty (Dz. U. z 2015r. poz. 2156 ze zm.) upoważnienie takie nie istnieje.
Nie może zostać potraktowany jako podstawa prawna do podjęcia przedmiotowej uchwały przepis §
32 pkt 4 Statutu Gminy Wyry (uchwała Rady Gminy Wyry Nr XLII/367/2014 z dnia 28 sierpnia 2014 r. w
sprawie uchwalenia Statutu Gminy Wyry publ. Dz. Urz. Woj. Śląskiego poz. 4584), z którego wynika, że
Rada Gminy w trakcie sesji podejmuje uchwały oraz zajmuje stanowiska. Apele, wnioski, rezolucje, czy też
stanowiska mogą być bowiem zajmowane przez rady gmin w sprawach ogólnospołecznych, w których
przepisy prawa nie przewidują kompetencji rady, a w których - ze względu na znaczenie danej sprawy dla
gminnej społeczności - rada chce wyrazić swoje zdanie. Akty takie jednak nie mają władczego charakteru,
nie zawierają norm prawnych, a jedynie opinię rady gminy w poruszanej sprawie. Apele, wnioski, rezolucje i
stanowiska nie mogą być traktowane jako akty kierownictwa wykonawczego. Rada gminy może bowiem
zobowiązać organ wykonawczy do podjecia konkretnych działań tylko wówczas, gdy przewidują to przepisy
prawa - drogą uchwały podjetej na podstawie wskazanej w jej treści istniejącej podstawy prawnej. W
omawianej sprawie Rada Gminy nie wyraziła swojego stanowiska w sprawie rekrutacji w roku szkolnym
2016/2017 do szkół i przedszkoli w związku ze wzkazaną wyżej nowelizacją ustawy oświatowej, ale
określiła w sposób władczy, w jak rekrutacja ta w gminie Wyry ma zostać przeprowadzona.
Wobec powyższego, w ocenie organu nadzoru przedmiotowa uchwała Rady Gminy Wyry z dnia 26
stycznia 2016r. w sprawie sposobu organizacji roku szkolnego 2016/2017 w placówkach oświatowych na
terenie Gminy Wyry w sposób istotny narusza prawo i tym samym winna być wyeliminowana z obrotu
prawnego.
Id: 987A6801-A11D-4E45-9C18-1E2F451EC8EC. Podpisany
Strona 2
Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze służy skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
w Gliwicach, za pośrednictwem Wojewody Śląskiego, w terminie 30 dni licząc od dnia doręczenia
rozstrzygnięcia.
Stwierdzenie nieważności uchwały, zgodnie z art. 92 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym,
wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa w zakresie objętym stwierdzeniem nieważności, z dniem
doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego.
z up. WOJEWODY ŚLĄSKIEGO
Zastępca Dyrektora Wydziału Nadzoru Prawnego
Iwona Andruszkiewicz
Id: 987A6801-A11D-4E45-9C18-1E2F451EC8EC. Podpisany
Strona 3
Dokument podpisany bezpiecznym podpisem elektronicznym
Podpis: Signature-38360236
Imię: IWONA
Nazwisko: ANDRUSZKIEWICZ
Instytucja: ŚLĄSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W KATOWICACH
Województwo: śląskie
Miejscowość: KATOWICE
Data podpisu: 3 marca 2016 r.
Zakres podpisu: Cały dokument
Id: 987A6801-A11D-4E45-9C18-1E2F451EC8EC. Podpisany
Strona 1