strategia rozwoju turystyki na terenie gminy miejskiej wałcz

Transkrypt

PROJEKT
STRATEGIA ROZWOJU
TURYSTYKI NA TERENIE
GMINY MIEJSKIEJ WAŁCZ
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w Ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1
WAŁCZ 2012
I. WPROWADZENIE
1.
WSTĘP
Opracowanie niniejsze zostało przygotowane w ramach uczestnictwa Gminy Miejskiej
Wałcz
w pilotażowym
projekcie systemowym
„Decydujmy
Razem.
Wzmocnienie
mechanizmów partycypacyjnych w kreowaniu i wdrażaniu polityk publicznych oraz
podejmowaniu decyzji publicznych.”
Projekt realizowany był w
ramach Działania 5.3. Wsparcie
na rzecz realizacji Strategii
Lizbońskiej,
Dobre
ramach Programu Operacyjnego
Zarządzanie
Kapitał
w
Ludzki
Europejskiego
Celem
Funduszu
projektu
ważnych
dla
sprawdzenie
była
Priorytetu
współfinansowanego
V:
z
Społecznego.
realizacja
przedsięwzięć
lokalnej
społeczności, pozwalająca na
różnych
sposobów włączania obywateli
w
sprawy
publiczne.
Głównym działaniem mającym
na
celu
wspieranie
partycypacji
na
poziomie
lokalnym było utworzenie dokumentu programowego, w przypadku Gminy Miejskiej Wałcz
– Strategia Rozwoju Turystyki na terenie miasta Wałcz.
Realizując założenia projektu Gmina Miejska Wałcz w oparciu o partnerskie reguły
współpracy i współodpowiedzialności przeprowadziła rekrutację przedstawicieli społeczności
lokalnej i w kwietniu 2011 r. powołany został Zespół Partycypacyjny w składzie:
2
1. Krystyna Łątkowska - Stowarzyszenie Przedsiębiorców i Kupców Ziemi Wałeckiej
2. Zbigniew Kiwertz - Stowarzyszenie Przedsiębiorców i Kupców Ziemi Wałeckiej
3. Czesław Mai - Radny Rady Miasta
4. Elżbieta Jóżwik- Solarska - Stowarzyszenie Wspólny Wałcz
5. Bartosz Ćmiel - portal urokipojezierza.pl
6. Edward Glon - stowarzyszenie Klub Współpracy Międzynarodowej
7. Krystyna Kluzek - mieszkanka
8. Jolanta Parandyk - stowarzyszenie Kobiet Aktywnych
9. Joanna Krzemińska - Kijak - hotel Biały Domek
10. Magdalena Marchwiak - Nadleśnictwo Wałcz
11. Edyta Górniak - biuro podróży
12. Małgorzata Januchowska - Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji
13. Andrzej Szeremeta - przedsiębiorca w zakresie turystyki
14. Marcin Koniecko - właściciel parku linowego
15. Piotr Letki - przedsiębiorca w zakresie turystyki
16. Arkadiusz Niefiedowicz - Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Wałczu
17. Jóżwik Leszek - Klub Miłośników Miasta
18. Roman Gniot – Urząd Miasta
3
19. Lucyna Kabs - Urząd Miasta
20. Anna Gródka – animator
21. Elżbieta Skoczylas – Radna Rady Miasta
Osoba odpowiedzialną ze strony samorządu miejskiego tj. animatorem projektu została Anna
Gródka – Inspektor ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi. Doradcą kluczowym
Zespołu Partycypacyjnego był pan Tadeusz Rycharski z Fundacjii Rozwoju Demokracji
Lokalnej.
Zespół Partycypacyjny w ciągu 5 spotkań roboczych i warsztatów wypracował projekt
strategii.
Głównym celem dokumentu jest wskazanie głównych obszarów rozwojowych turystyki
na terenie miasta Wałcz. Należy podkreślić, że dokument ten został opracowany nie tylko z
perspektywy samego miasta Wałcz, ale wzięto też pod uwagę cały obszar powiatu
wałeckiego. Oznacza to, że w dokumencie wskazano obszary problemowe istotne dla całego
obszaru, a zwłaszcza te w rozwijanie, których zobligowane zostać powinny samorządy całego
opisywanego regionu.
Strategia powstała w oparciu o:
• zapisy dokumentów strategicznych rangi krajowej i regionalnej
• wiedzę i doświadczenie osób tworzących Zespół Partycypacyjny
• wiedzę i doświadczenie doradcy Zespołu.
We wdrożenie niniejszej Strategii powinny zaangażować się wszystkie grupy społeczne ,
organizacje pozarządowe i administracja samorządowa, ponieważ bez wspólnego ,
4
ujednoliconego działania nie jest możliwe stworzenie i wykreowanie produktów
wizerunkowych , o których mowa w niniejszym opracowaniu.
Burmistrz Miasta Walcz dziękuję wszystkim członkom Zespołu Partycypacyjnego, a
zwłaszcza tym, którzy wytrwali do końca pracy za zaangażowanie, pomysłowość, dyskusje i
twórcze myślenie, bez których niniejsza strategia nie powstałaby.
II. DIAGNOZA
1.ANALIZA POTENCJAŁU TURYSTYCZNEGO MIASTA WAŁCZ
Charakterystyka ogólna
Miasto Wałcz jest największym miastem w obrębie powiatu wałeckiego,
położonego w południowo-wschodniej części województwa zachodniopomorskiego. Sprawuje
funkcję administracyjnego, gospodarczego i kulturalnego centrum Pojezierza Wałeckiego.
Położone jest w centrum Pojezierza Wałeckiego. Powierzchnia miasta wynosi 38 km2.Według
danych Urzędu Miasta (stan na 31.12.2010) Wałcz zamieszkiwało 25 910 osób.
5
Rysunek 1: Wałcz na tle województwa
zachodniopomorskiego
Wałcz znajduje się na skrzyżowaniu głównych szlaków komunikacyjnych: Szczecin –
Bydgoszcz oraz Gdańsk – Gorzów. W odległości zaledwie 150km od granicy niemieckiej.
Najbliższe duże miasta to: Szczecin (130km), Bydgoszcz (115km), Poznań (120km), Gorzów
Wielkopolski (107km), Koszalin (120km).
Morfologia i rzeźba terenu miasta Wałcz jest dziełem ostatniego zlodowacenia
bałtyckiego 10 tys. lat temu. Obszar miasta położony jest w młodoglacjalnym krajobrazie,
którego morfologia i rzeźba odmiennie uformowane zostały w różnych jej częściach.
Znajduje
to
również
odzwierciedlenie
w
przynależności
do
dwóch
odmiennych
mezoregionów, jakimi są Pojezierze Wałeckie i Równina Wałecka.
Południowo-zachodnia część obszaru leży w obrębie Pojezierza Wałeckiego i
obejmuje pagórkowaty krajobraz zbudowany z moren starszych od głównej fazy pomorskiej.
Teren jest mocno urozmaicony i zróżnicowany konfiguracyjnie. Charakterystycznym
elementem rzeźby terenu jest gęsta sieć dużych powierzchniowo jezior połączonych siecią
6
rzek. Najwyższe wzniesienia osiągające 146,2 m n.p.m. znajdują się na południe od Wałcza.
W kierunki północnym i zachodnim teren opada do wysokości około 118,9 m n.p.m.
W efekcie deniwelacje osiągają na stosunkowo małej przestrzeni około 6 km wartość aż 27 m.
W zagłębieniach morenowych występują charakterystyczne dla mezoregionu wydłużone,
tworzące ciągi, głębokie jeziora rynnowe. Do takich, w tej części miasta, należą jezioro
Zamkowe i jezioro Raduń-Dybrzno. Znaczne powierzchnie terenu pokrywają lasy mieszane i
liściaste, wśród których zachowały się liczne fragmenty buczyn.
Północno-wschodnia część terytorium miasta to teren Równiny Wałeckiej obejmującej
lekko sfalowany obszar równin sandrowych, przeciętych dolinami rzek Piława z Dobrzycą,
spływających do Gwdy. Deniwelacje są tu mniejsze, a cały obszar położony jest na wysokości
około 110 m n.p.m. Równina charakteryzuje się dużą lesistością. Enklawy lasów sosnowych
pojawiają się już na obszarze położonym na południe od rzeki Piławka i ciągną w kierunku
północno-wschodnim, tworząc rozległy kompleks. W dolinie rzeki rozwijają się łęgi olszowojesionowe, bagienne olszyny lub niewielkie enklawy lasów grądowych.
Obszar miasta Wałcz położony jest w obrębie jednej z czterech głównych jednostek
geologiczno-strukturalnych województwa zachodniopomorskiego, jaką jest wał pomorski.
Zasadniczą część obszaru miasta Wałcz zajmują gleby mineralne. Dominującym typem
genetycznym są gleby płowe wytworzone z piasków nagliniastych i glin zwałowych.
Rozprzestrzenione są one przede wszystkim w morenowej południowo- zachodniej części
terytorium miasta. Oprócz gleb płowych, wyspowo na obrzeżach we wschodniej części,
pojawiają się gleby brunatne właściwe i gleby brunatne wyługowane.W północnej części
terytorium miasta Wałcz, mającej odmienną genezę geologiczną, występują gleby rdzawe.
Tworzą one duży powierzchniowo kompleks ciągnący się, poza granice miasta, w kierunku
północno-wschodnim.
Oprócz gleb mineralnych niewielki procent badanego obszaru zajmują gleby
organiczne. Do kategorii tej należą gleby torfowe, wytworzone z torfów niskich, bądź
7
mułowo-bagienne. Zajmują one lokalne zagłębienia terenowe w różnych częściach miasta.
Proces ich powstawania związany był z stałym wysokim poziomem wód gruntowych.
Gmina Miejska Wałcz jest właścicielem gruntów o ogólne powierzchni 1019 ha, z ogólnej
ilości gruntów, zasób nieruchomości Gminy Miejskiej wynosi 936 ha i obejmuje:
■
użytki rolne 308 ha,
■
grunty leśne i zadrzewione 52 ha,
■
grunty zabudowane i zurbanizowane 206 ha, -
■
grunty pod wodami 260 ha,
■
nieużytki i tereny różne 110 ha.
Tabela1. Struktura własności gruntów w mieście Wałczu
Własność
Skarbu Państwa
Gminy i związków międzygminnych
Gminy i in. osób prawnych, których organami założycielskimi są
organy gminy
Osób fizycznych
Spółdzielni
Kościołów i związków wyznaniowych
Powiatu i związków powiatowych
Województwa
Spółek prawa handlowego i in. osób
Razem
Powierzchnia
[ha]
1 680
%
43,3
1 022
30
26,4
0,8
1048
10
29
13
12
32
3 876
27,0
0,2
0,7
0,3
0,3
0,8
100
Źródło: UW Wałcz – stan na 01.01.2010r.
Na terenie miasta nie występuje uciążliwy przemysł, w związku z tym nie odnotowuje
się zanieczyszczenia powietrza emisją pyłów, tlenków siarki, azotu, węgla i innych.
Miasto Wałcz jak już wcześniej wspomniano pełni funkcję ośrodka usługowoadministracyjnego, gospodarczego i kulturalnego dla obszaru całego powiatu. W mieście
swoją siedzibę mają placówki administracji państwowej, samorządowej oraz gospodarczej. W
Wałczu dominuje branża metalowa, budowlana, odzieżowa i rolno-spożywcza. Działają firmy
i zakłady świadczące usługi transportowe, naprawczo-warsztatowe, motoryzacyjne,
8
remontowo-budowlane,
elektromechaniczne,
fotograficzne,
fryzjerskie,
komputerowe,
doradztwa i pośrednictwa itp.
Wałcz jest także miastem atrakcyjnym dla potencjalnych inwestorów. W mieście od 2007 r.
funkcjonuje w ramach Słupskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Podstrefa „Wałcz”, teren o
powierzchni 25,9710 ha, oferująca korzystne warunki dla potencjalnych inwestorów.
Proponowanymi i preferowanymi branżami do ulokowania na terenie miasta Wałcza są
branże: elektromaszynowa, spożywcza, przetwórstwo rolno – spożywcze, turystyczna,
usługowa, gastronomiczna.
Dominujące walory i atrakcje turystyczne
Akweny wodne
Do najważniejszych, a zarazem największych jezior terenu miasta Wałcz należy
zaliczyć:
Jezioro Raduń tworzące jeden zbiornik razem z jeziorem Dybrzno, będącym jego
odnogą oddzieloną od zasadniczej części akwenu jeziornego malowniczym półwyspem
(powierzchnia 227,10 ha, długość 6050 m, maksymalna szerokość 670 m, średnia
szerokość 365 m, długość obrzeża ponad 19 000 m, głębokość maksymalna 25,6 m,
głębokość średnia 10,4 m, - zwanym półwyspem Strączyńskim). Jezioro Raduń jest
zbiornikiem rynnowym położonym na kierunku południowy zachód - północny wschód.
Nad jeziorem usytuowany jest Centralny Ośrodek Sportu – zwany potocznie Bukowiną,
Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, kąpieliska i miejsca wyznaczone do kąpieli.
9
Zdjęcie Nr 1: kąpielisko nad jez. Raduń
Przez jezioro przerzucony jest metalowy most (kiedyś drewniany) zwany Kłosowskim
Mostem. Jest to jedyny w Polsce most łączący dwa brzegi jeziora.
Jezioro przede
wszystkim po stronie północnej otaczają lasy liściaste (bukowe). Brzegi są dostępne
prawie na całej długości. Użytkownikiem akwenu jest Polski Związek Wędkarski. Rybami
dość licznie występującymi są: sandacz, węgorz, leszcz, szczupak, płoć, okoń, karp i lin
oraz pochodzący z zarybień sum.
Jezioro Zamkowe (powierzchnia 133,01 ha, w tym lustra wody 129,57 ha, długość 3350
m, szerokość maksymalna 950 m, zaś średnia 512,5 m, długość obrzeża 10,950 m,
maksymalna głębokość 41 m, średnia 12,9 m ). Jezioro Zamkowe charakteryzuje się dość
regularną linią brzegową, ma kształt wydłużony o przebiegu północny zachód południowy wschód. Południowe obrzeża przechodzą w tereny użytkowane rolniczo, zaś
północna strona znajduje się w centrum Wałcza. Zamkowe posiada jeden mały dopływ od
strony południowej, prowadzący wody w okresie roztopowym oraz odpływ w części
północnej, który przepływa krytym kanałem przez miasto i łączy się z odpływem jeziora
Raduń. Brzegi akwenu częściowo porośnięte są sitowiem, turzycami. Przy wyjeździe z
miasta (od wschodu) zlokalizowane jest zmodernizowane miejsce wyznaczone do kąpieli
oraz sleep dla żeglarzy. Zamkowe uważane jest za zbiornik typu leszczowego. W jeziorze
występują: leszcze, szczupaki, okonie, węgorze, liny, karpie oraz inne gatunki ryb. Wody
10
w tym zbiorniku były zanieczyszczone. W 1986 r. dla jego ratowania zainstalowano
,,Ekofloks" (urządzenie napowietrzające),
Zdjęcie nr 2 i 3: widok na jezioro Zamkowe
Ponadto w granicach administracyjnych miasta położone są:
Jezioro Cegielnia powstałe w wyrobisku poeksploatacyjnym (powierzchnia 3,85 ha).
Jezioro Chmiel Duży (powierzchnia 24,4 ha, długość 830 m, szerokość 520 m,
szerokość średnia 300 m, długość obrzeża 2450 m, głębokość maksymalna 19,3 m, średnia
8,6m). Od południowego zachodu do akwenu przylega skarpa, a wzdłuż wschodniego
brzegu znajduje się nasyp nieczynnej linii kolejowej Wałcz - Jastrowie, po którym
biegnie obecnie ścieżka rowerowa do Ostrowca. Na południe od jeziora rozciąga się
niewielkie bagnisko. Wody tego zbiornika zasilane są przez liczne cieki. Na północnym
brzegu znajduje się kąpielisko, są tam również tereny dogodne do rozbicia namiotów.
W południowej i północno zachodniej części usytuowane są dwie zatoki. Ta ostatnia
latem dość mocno pokryta jest roślinnością zanurzoną o liściach pływających. Zwarte
jej kępy spotkać można także w innych rejonach jeziora. Brzegi od strony wschodniej,
południowej i południowo - zachodniej oraz północno - zachodniej (zwłaszcza w
rejonie zatok) porośnięte są dość szerokim pasmem trzcin i oczeretów. Jezioro jest
dobrym łowiskiem szczupakowo - okoniowym. W akwenie łowiono także duże karpie
oraz leszcze i płocie. Trafia się węgorz i lin.
11
Jezioro Chmiel Mały jest zbiornikiem o wydłużonym kształcie oraz słabo rozwiniętej
linii brzegowej. Powierzchnia ogólna zbiornika - 12,54 ha, w tym lustra wody - 9,86 ha,
długość - 780 m, szerokość - 280 m, średnia szerokość -170 m, długość obrzeża - 1900
m, maksymalna głębokość 10,4 m, średnia głębokość - 3,2 m. Brzegi Chmielu Małego są
urozmaicone. Od strony północno - zachodniej płaskie, na pozostałych kierunkach
wyższe, porośnięte lasem iglastym. Do południowego brzegu przylega skarpa, zaś
wzdłuż wschodniego brzegu przebiega nasyp nieczynnego torowiska linii kolejowej
Wałcz - Jastrowie. Na północnym - wschodzie jezioro graniczy z rozległym wąwozem.
Chmiel Mały jest zbiornikiem typu linowo - szczupakowego. Występuje tam także:
okoń, węgorz, karp, leszcz, płoć, a nawet sielawa. Trafia się także szczupak.
Użytkownikiem jeziora jest Polski Związek Wędkarski.
Jezioro Raduńskie - jezioro Czarna Perełka (powierzchnia 8,11 ha).
Łącznie ekosystemy jeziorne zajmują 405,57 ha obszaru miasta, co stanowi aż 10,6 % jej
terytorium. Pozostałymi elementami sieci hydrologicznej są śródmorenowe zastoiska
wodne, zatopione wyrobiska piasków, rzeki i rowy.
Jezioro Perełka jest to nieduży zbiornik wodny, położony w lesie. Jego powierzchnia
wynosi ok. 12 ha, długość ok. 600 m, szerokości ok. 100 m. Posiada słabo wykształconą
linie brzegową, z wąskim pasem roślinności. Na części długości brzegu brak roślinności
wynurzonej. Zbiornik eksploatowany wędkarsko. W jeziorze występują gatunki ryb
pospolitych takich jak: okoń, leszcz, płoć.
Sieć rzeczna miasta jest stosunkowo słabo rozwinięta. Jedynym większym ciekiem jest
płynąca z południowego-zachodu w kierunku wschodnim wzdłuż północnej granicy miasta
rzeka Piławka, wpadająca poza jej północno - wschodnią granicą administracyjną do rzeki
Dobrzycy. Jest to płytki ciek płynący na dystansie ok. 5 km wzdłuż granicy miasta Wałcz.
Przepływa częściowo wzdłuż pasa lasów częściowo poprzez podmokłe łąki i nieużytki
rolne. Szerokość cieku zazwyczaj nie przekracza 2 m, głębokość zaś 1 m. obserwowano
sporadycznie karasia i ciernika.
12
Bardzo specyficzny element ekosystemów wodnych miasta stanowią niewielkie,
rozproszone w krajobrazie moreny oczka wodne. Są to lądowiejące zbiorniki wodne
o okresowo zmiennym poziomie wody.
Klimat
Klimat obszaru miasta Wałcz charakteryzuje się średnią roczną temperaturą powietrza
wynoszącą ok. 7,7 0C; średnia temperatura powietrza w lipcu osiąga wartość 17,5 0C,
natomiast w styczniu –2,5 0C. Średnia roczna liczba dni poniżej 0 0C wynosi ok. 80. Liczba
dni gorących z temperaturą powyżej 15 0C wynosi 90. Opady atmosferyczne osiągają średnią
roczną wartość na poziomie 600 mm. Okres wegetacyjny trwa przeciętnie ok. 210 dni.
Ważnym czynnikiem mikroklimatycznym terenu są wiatry. Średnio rocznie wieją one
najczęściej z kierunku zachodniego – 22 % lub południowo zachodniego – 17%. Najrzadziej
występują wiatry z południowego wschodu – 5 % i północy – 6 %. Innym elementem klimatu
miasta jest występowanie okresów bezwietrznych. Są one charakterystyczne głównie dla
kalendarzowej jesieni, najrzadziej natomiast pojawiają się w okresie zimy, co wyraźnie
podkreśla charakter lokalnego klimatu. Wiatry silne i bardzo silne pojawiają się bardzo
rzadko i występują najczęściej w okresach wiosennym i jesiennym.
Mało korzystne i niekorzystne warunki klimatyczne występują w zagłębieniach
terenowych w północnej i wschodniej części miasta oraz w centrum, w rynnach jeziornych i
dolinie rzeki Młynówki. Duża wilgotność względna powietrza uwarunkowana podmokłym
podłożem powoduje, że tereny te są słabiej przewietrzane, zalegają je zastoiska chłodnego
powietrza. Efektem jest występowanie krótkotrwałych porannych mgieł, które najdłużej
zalegają w głębokich bezodpływowych zagłębieniach. Niekorzystne pod względem
klimatycznym są także silnie zróżnicowane tereny o północnej ekspozycji. Charakteryzuje je
zbyt małe nasłonecznienie oraz skłonność do podwyższonej wilgotności i szybkiego
ochładzania się. Obszary takie występują na południowym brzegu jeziora Raduń, południowo
wschodnim brzegu jeziora Zamkowego oraz we wschodniej części miasta.
13
Lasy i obszary chronione
Lasy na terenie miasta Wałcz wykazują znaczne zróżnicowanie, pomimo występowania
powierzchni leśnych tylko w jej zachodniej części. W granicach administracyjnych miasta
położone są dwa kompleksy leśne, jeden w północno-zachodniej części, drugi w południowozachodniej. Północno-zachodnią część miasta zajmują głównie bory świeże oraz bory
mieszane świeże i tylko w strefie kontaktowej z doliną rzeki Piławki występują lasy mieszane
świeże. Bagienne obrzeża koryta rzeki o wysokim poziomie wód gruntowych porastają olsy
lub olsy jesionowe . Drugi kompleks położony po północnej stronie jeziora Raduń i występuje
tu większe zróżnicowanie siedlisk. Dominującym typem siedliskowym lasów na tym terenie
są lasy świeże wilgotne i lasy mieszane świeże . Lokalne zagłębienia zajmują niezmiernie
cenne przyrodniczo lasy mieszane bagienne olsy jesionowe, lasy wilgotne, bory mieszane
bagienne, lasy mieszane wilgotne lub olsy.
Najstarsze fragmenty starodrzewów leśnych koncentrują się głównie wzdłuż północnych
wybrzeży jeziora Raduń. Są to niewielkie stosunkowo powierzchnie z przestojami dorodnych
dębów osiągających wiek 100-150 lat, bądź buczyn.
W mieście Wałcz zarejestrowano 9 różnorodnych siedlisk reprezentowanych przez 26
zbiorowisk roślinnych wykształconych w postaci typowej lub zubożałej np. torfowiska
wysokie z roślinnością torfotwórczą, żyzne buczyny niżowe.
Na terenie miasta Wałcz stwierdzono występowanie 35 gatunków roślin prawnie
chronionych, z czego 17 podlega ochronie całkowitej, natomiast 18 ochronie częściowej.
Do największych osobliwości zaliczyć należy m. in.: wawrzynka wilczełyko (nad jeziorem
Raduń, od cypla na wysokości Leśniczówki "Morzyce", lilię złotogłów(na cmentarzu
prawosławnym pod wezwaniem "Świętej Trójcy" przy Alei Zdobywców Wału Pomorskiego),
widłaka jałowcowatego, widłaka goździstego.
Wśród chronionych gatunków grzybów odnaleziono stanowiska rzadko pojawiającego
się w mikroflorze Polski szmaciaka gałęzistego.
14
Zdjęcie nr 4: szmaciak gałęzisty
Zdjęcie nr 5: wawrzynka wilczełyko
Dotychczas na terenie miasta Wałcz zarejestrowano i zatwierdzono 8 pomników, w tym 7
pojedynczych i jedną grupę drzew pomnikowych. Położone są w centralnej części miasta.
Tabela 2 : wykaz pomników przyrody
Lp Lokalizacja
Opis obiektu
1.
ul. M. Konopnickiej 11.
Wiąz polny
2.
ul. Dąbrowskiego, na terenie
posesji Starostwa Powiatowego.
Lipa szerokolistna
3.
ul. Dąbrowskiego
Lipa szerokolistna
4.
przy ul. Kościuszkowców,
naprzeciwko Przychodni
Rejonowej.
Grupa 5 dębów szypułkowych
5.
przy ul. Kościuszkowców,
naprzeciwko Przychodni
Rejonowej.
Jesion wyniosły
15
6. ul. Nowomiejska, za
Dąb szypułkowy
7. Przy skrzyżowaniu ulic
Dąb szypułkowy
8. Przy skrzyżowaniu ulic Zielnej
Dąb szypułkowy
przystankiem PKS
Nowomiejskiej i Zielnej.
i Towarowej.
Na terenie miasta Wałcz występują dwa parki: jednym z nich jest
niewielki obiekt
usytuowany w dzielnicy Wałcz – Chrząstkowo przy ul. Nowomiejskiej. Aktualnie obiekt ten
utracił całkowicie swój charakter. Założenia parkowe zostały zatarte, a pozostałościami jego
architektury są dorodne drzewa, w tym objęte ochroną pomnikową.
Drugim obiektem jest park miejski „Bukowina”. Jest to niezmiernie cenny obszar
przyrodniczy, przylegający do Centralnego Ośrodka Sportu. Większość tego, liczącego
prawie 20 ha, kompleksu pokryta jest drzewostanem lasów komunalnych o charakterze
parkowym. Najcenniejszymi elementami drzewostanu są liczne pomnikowe drzewa, w tym:
klony zwyczajne, buki zwyczajne, jesiony wyniosłe, graby zwyczajne ,a przede wszystkim
dęby szypułkowe. Ponadto na terenie parku występują stanowiska roślin chronionych:
bluszczu pospolitego, konwalii majowej, cisów pospolitych i in.
Walory i atrakcje antropogeniczne
Architektura historyczna
Miasto Wałcz oprócz wielu bogactw natury, posiada także różnego rodzaju walory kulturowe.
Obiekty zabytkowe i mające znaczenie nie tylko dla historii regionu wpisują się w niszę
należącą do turystyki kulturowej, turystki historycznej, czyli szeroko ujętej turystyki
krajoznawczej. Tego rodzaju walory można uznać za „inne materialne dokumenty
przeszłości”. Z całą pewnością można je uznać za „miejsca historyczne”, a na pewno za
„miejsca pamięci narodowej”.
16
Najważniejszym z wyżej opisanego punktu widzenia jest niewątpliwie teren Grupy Warownej
Cegielnia – umocnienia wojenne pozostałe po II wojnie światowej. Wałcz był ważnym
węzłem drogowym i kolejowym w tym rejonie stanowił także bezpośrednie zaplecze dla
przedmościa Piły. Obrona miasta składała się z kilku odcinków przedzielonych przeszkodami
wodnymi. Zaplanowano tu budowę dwóch Grup Warownych. Ostatecznie wybudowano
jedną, umiejscowioną między Jeziorem Zamkowym, a Jeziorem Chmiel zwaną dziś
Cegielnią. Druga, nieukończona znajduje się w okolicy jezior Chmiel Duży i Chmiel Mały.
Jest ona ewenementem na Wale Pomorskim. Posiada unikalny blok wejściowy i bojowy z
trzema kopułami bojowymi i kopułą obserwacyjną. Umocnienia Wałcza uzupełniał zespół
schronów (6 obiektów) w koszarach dla 32 p.art. wybudowanych w 1934 roku gdzie poza
schronami bojowymi zbudowano unikalny i jedyny schron dowodzenia oraz 18 metrową
wieżę
obserwacyjną.
Przypomina
niewielką
sygnaturkę
z
zegarem,
chociaż
w
rzeczywistości jest to betonowy słup sięgający aż do parteru, jedynie z wierzchu obłożony
cegłą.
W roku 2011 na obszarze Grupy Warownej realizowano projekt p.t. „Modernizacja
infrastruktury Wału Pomorskiego w m. Wałcz” dofinansowany ze środków Regionalnego
Programu
Operacyjnego
Województwa
Zachodniopomorskiego
na
lata
2007-2013
Poddziałanie 5.2.1 Rozwój i odtworzenie infrastruktury kultury wraz z systemem informacji
kulturalnej. Inwestycja ta z całą pewnością wpłynęła na podwyższenie standardu tego
ważnego z punktu widzenia obiektu i stanowić będzie podstawę do budowania wokół niego
marki turystycznej miasta Wałcz.
Architektura sakralna i zabytki
Zabytki sakralne stanowią ważny przedmiot zainteresowania turystycznego. Walory
kulturowe obok walorów przyrodniczych stanowią ważny element, który może posłużyć do
rozwoju gospodarki turystycznej Wałcza. Miasto pod względem różnorodności występowania
obok siebie obiektów sakralnych stanowi ciekawy punkt docelowy turysty. Na terenie miasta
17
Wałcz znajduje się 5 obiektów cmentarnych, z których 3 to osobliwe lapidaria świadczące
o kulturze i historii lokalnej dawnej ludności. Pozostałe 2 cmentarze związane są z najnowszą
współczesną historią miasta i jego ludności.
Położony w zachodniej części miasta, przy Alei Zdobywców Wału Pomorskiego, Cmentarz
Wojenny Żołnierzy Armii Radzieckiej i Wojska Polskiego powstał, jako wyraz hołdu dla
żołnierzy poległych w walkach o Wał Pomorski i wyzwalających Ziemię Wałecką.
Najstarszą historią legitymuje się zamknięty cmentarz parafialny rzymsko – katolicki
i parafialny prawosławny pod wezwaniem „Św. Trójcy” położony przy ul. Kujawskiej oraz
cmentarz parafialny przy Alei Zdobywców Wału Pomorskiego 58, na którym zachował się
grób z pomnikiem ostatniego Dyrektora Polaka Gimnazjum Wałeckiego walczącego
o polskość tych ziem. W Wałczu znajdziemy także ciekawe pod względem architektonicznym
budynki, które ze względu na swoja historie wpisane zostały do rejestru zabytków.
Tabela nr3:Dobra kultury materialnej na terenie miasta Wałcz
Lp.
Lokalizacja
Charakterystyka obiektu
1.
Aleja
Cmentarz Wojenny Żołnierzy Armii Radzieckiej i Wojska Polskiego z 1945 r.,
Zdobywców
pow. 8,73 ha; cmentarz z nagrobkami, obeliskiem i urną z pól bitewnych; przy
Wału
bramie wejściowej znajduje się pomnik – rzeźba z piaskowca, wykonana przez
Pomorskiego
Bronisława Chromego, przedstawiająca 4 Żołnierzy idących do ataku; zieleń
cmentarza komponowana na cmentarzu spoczywa 4390 polskich i 1688 radzieckich
żołnierzy poległych w walkach o Wał Pomorski i wyzwalających Ziemię Wałecką;
Lp.
Lokalizacja
Charakterystyka obiektu
2.
ul.
Kilińszczaków
59
Spichlerz przy Kolegium Jezuickim – dawny dom woźnego szkolnego i stajnia;
obiekt wybudowany w 1860 r. usytuowany na obrzeżach Starego Miasta, u podnóża
Górki Burmistrzowskiej; fundamenty murowane z naturalnego kamienia, ściany
zewnętrzne murowane z cegły ceramicznej na zaprawie wapiennej; budynek
18
otynkowany zaprawa wapienną; dach przykryty dachówką cementową; obiekt
zabytkowy o zmienionej aktualnie funkcji
3.
ul.
Kilińszczaków
59
Kolegium Jezuitów – obecnie Liceum Ogólnokształcące nr 1; obiekt wybudowany
w latach 1796 – 1805 jako budynek wolno stojący podpiwniczony; fundamenty
naturalne kamienne i z cegły; obiekt po zabiegach konserwatorskich, przywrócony
dawny styl architektoniczny;
4.
ul. M.
Konopnickiej
Gimnazjum nr 2, z ok. 1900 roku.
5.
ul. Kujawska 12
i 15
Cmentarz rzymsko – katolicki i parafialny prawosławny pod wezwaniem „Św.
Trójcy”; zamknięty w 1964 r.; zachowane pozostałości starych przedwojennych
nagrobków i metalowych ogrodzeń nagrobków o wysokiej wartości kulturowej;
nagrobki z lat: 1916, 1940, 1948, 1952, 1957, 1959; zanikająca architektura
podziału i usytuowania kwater cmentarnych; obiekt zamknięty w 1964 roku
6.
ul. Kujawska 12
i
15
(Aleja
Zdobywców
Wału
Pomorskiego)
Cerkiew - kaplica na cmentarzu rzymsko – katolickim i parafialnym
prawosławnym pod wezwaniem „Św. Trójcy”; pochodzi z II połowy XIX w.
prawdopodobnie z 1876 r.; obiekt wybudowany jako protestancka kaplica
cmentarna przez fundację Marii von Helke; po 1945r. przekształcony na cerkiewny
obiekt sakralny; wyposażenie cerkiewne przywiezione ze wschodnich terenów RP;
kaplica zbudowana na planie centralnym z formie rotundy, z czerwonej cegły
ceramicznej łączonej białymi fugami; zasadniczą część wnętrza obiektu obiega
zamknięty ganek – obejście; wewnątrz znajduje się Ikonostas i wyposażenie
związane z funkcją cerkiewną.
7.
8.
Cmentarz
za
szpitalem przy
Alei
Zdobywców
Wału
Pomorskiego 58
Cmentarz parafialny wraz z ogrodzeniem, zamknięty w 1963 r.; nagrobki w
ul. Pocztowa 14
Dwór – obecnie Muzeum Ziemi Wałeckiej pochodzi z początku XIX w.;
dobrym stanie, tylko niektóre zniszczone; brama główna z czerwonej cegły;
cmentarz położony na wzgórzu.
19
wybudowany w stylu klasycystycznym; usytuowany na obrzeżach starego miasta;
9.
ul. Sądowa 1
Dom – dawny Sąd Rejonowy –budynek wolno stojący, podpiwniczony, zbudowany
w stylu secesyjnym z ceramicznej cegły na fundamentach z kamienia łamanego,
pokryty dachówką holenderską;
10
Plac Wolności
Secesyjny budynek ratusza z 1890 roku (obecnie siedziba Urzędu Miasta),
Niewątpliwie na uwagę zasługują także inne zachowane w bardzo dobrym stanie obiekty
urbanistyczne. Do takich należy zaliczyć siedzibę Nadleśnictwa Wałcz przy ul. Kołobrzeskiej
1, budynek, w którym mieści się Kolegium Nauczycielskie i Państwowa Wyższa Szkoła
Zawodowa w Wałczu przy ul. Bydgoskiej czy Neogotycki budynek poczty głównej z 1895
roku.
Imprezy jako atrakcje turystyczne
Nie sposób przedstawić wszystkich imprez organizowanych przez różne organizacje
pozarządowe, samorządy i inne podmioty. Wymienimy więc tylko te najważniejsze z punktu
widzenia atrakcyjności turystycznej miasta:
1. imprezy cykliczne
•
Jarmark Stefana Batorego połączony z Prezentacjami Zespołów Śpiewaczych
i Kapel
•
Festiwal Filmu i Sportu
•
Rajd Szlakiem Umocnień Wału Pomorskiego
•
Koncert letnie
•
Koncert na pożegnanie lata
•
Zjazd legendarnego Wunderteamu
20
•
Triathlon
2. imprezy i wystawy organizowane przez Muzeum Ziemi Wałeckiej oraz inne
wydarzenia kulturalne i sportowe.
Infrastruktura i usługi turystyczne
Baza noclegowa
W mieście Wałcz znajduje się zróżnicowana baza noclegowa, choć z pewnością należy
przyznać, że jest ona niewystarczająca dla zapotrzebowania turystycznego, zwłaszcza
w okresie letnim.
Tabela nr 4 : wykaz obiektów noclegowych
Nazwa obiektu
Ilość miejsc noclegowych
Centralny Ośrodek Przygotowań
Olimpijskich
322 miejsc noclegowych
Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji
Biały Domek
Hotel 107 szpitala Wojskowego
65 miejsc noclegowych,
70 – 80 miejsc konferencyjnych
Dom wędkarza
40 miejsc szkoleniowych
Motel „ Za grosik”
Gospodarstwo Agroturystyczne„ Sofia”
Gospodarstwo Agroturystyczne „Andy
40 miejsc szkoleniowych
Gospodarstwo Agroturystyczne
21
„Terechowicz”
Gospodarstwo Agroturystyczne
„W ogrodzie ”
Internat Szkoły Mistrzostwa
Sportowego ul. Chłodna 22
Internat ZSZ (w sezonie pełni funkcję
schroniska)
(15 pok.)
Gimnazjum Nr 2
ok.100 miejsc noclegowych
Schronisko młodzieżowe przy Parafii
Prawosławnej
Zespół Szkół Miejskich 1
Oś. Dolne Miasto
Szkoła Podstawowa Nr 1ul. Robotnicza
ok.15 miejsc noclegowych
ok. 100 miejsc noclegowych
ok. 100 miejsc noclegowych
Baza gastronomiczna
Mając na uwadze zapotrzebowanie ruchu turystycznego na zaplecze gastronomiczne, Zespół
Partycypacyjny zgodnie stwierdził, że w mieście brakuje przede wszystkim lokali
zlokalizowanych w częściach nadjeziornych Wałcza oraz zamkniętej, przede wszystkim dla
ruchu samochodowego strefy kawiarnianej np. ogródków letnich.
Na dzień dzisiejszy bazę gastronomiczną stanowią bary i kawiarnie, a także restauracje w
motelach i obiektach hotelowych. Dużą popularnością cieszy się także kuchnia domowa
(pierogarnie, stołówki ) oraz tzw. catering.
Dostępność komunikacyjna
Komunikacja masowa,
to
przede wszystkim
komunikacja autobusowa.
Głównym
przewoźnikiem jest Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowi Sp. Z o.o, Wałeckie
22
Towarzystwo Przewozowe i Zakład Komunikacji Miejskiej. Przewoźnicy ci docierają do
wszystkich miejscowości w powiecie oraz zapewniają dobre połączenie ze stolica
województwa - Szczecinem, oraz innymi miastami: Koszalin, Poznań, Bydgoszcz. W roku
2012 ponownie uruchomione zostanie połączenie kolejowe Wałcz –Szczecin (w ramach
realizacji projektu: Modernizacja regionalnej linii kolejowej 403 Wałcz-Kalisz Pomorski –
Ulikowo”).
Szlaki turystyczne
Wałcz ma bardzo dobre warunki do uprawiania turystyki kwalifikowanej, m.in. pieszej i
rowerowej. Wyznaczono szereg oznakowanych szlaków turystycznych.:
- szlaki piesze
- szlaki kajakowe (szlak Rurzycy, Dobrzycy, Piławy, Cieszynki, Gwdy i Korytnicy).
- Wałecka Pętla Kajakowa (szlak kajakowy o dł. 45 km).
Dodatkowo w roku 2011 zrealizowano budowę kolejnych ścieżek rowerowych na terenie
miasta Wałcz przy współudziale środków UE: ul. Kolejowa – ścieżka rowerowa oraz ciąg
pieszo-rowerowy z kostki brukowej, ul. Południowa, ul. Obrońców Westerplatte, ul.
Kaszubska, ul. Nowomiejska, ul. Młynarska, Al. Aten Wałeckich i ul. Bracka, ul.
Budowlanych.
Obiekty sportowo-rekreacyjne
Wałcz jest miastem z kompletna bazą sportową dla turysty. W zasobie miasta znajdują
się:
1. Stadion Miejski (boisko – płyta główna, trawiasta o wymiarach 105 m x 65,trybuny
siedzące
na
3
tys.
widzów,
zaplecze
socjalne
z
szatniami,
natryskami
i pomieszczeniami WC - cały obiekt wymaga przebudowy)
23
2. Ośrodek Sportów Wodnych (siedziba Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji) - hala
sportowa – namiotowa o powierzchni tartanowej /750 m²/ z zapleczem socjalnym
/szatnie, natryski, toalety/, przystosowana do tenisa ziemnego, siatkówki, koszykówki,
badmintona, piłki ręcznej, sala wielofunkcyjna – przystosowana do treningów: tenisa
stołowego, karate, aikido, grup tanecznych i aerobiku, kompleks sportowo –
rekreacyjny „Orlik 2012” w skład którego wchodzą dwa boiska sportowe: boisko
piłkarskie, boisko wielofunkcyjne do koszykówki i piłki, boisko do piłki plażowej,
przystań kajakowa, hangary na sprzęt wodny, plaża miejskie)
3. obiekty sportowe przy szkołach miejskich: Szkoła Podstawowa nr 1 (sala sportowa o
wymiarach 30m x 18m, boisko wielofunkcyjne /piłka ręczna, koszykówka, siatkówka,
tenis ziemny/- nawierzchnia tartanowa), Szkoła Podstawowa nr 4 (2 sale sportowe,
obiekty sportowe wchodzące w skład Otwartych Stref Rekreacji - boisko
wielofunkcyjne o nawierzchni tartanowej, boisko do siatkówki, plac zabaw o
nawierzchni tartanowej, mini trybuny na 100 miejsc), Zespół Szkół Miejskich nr 1
(hala sportowo – widowiskowa, Euroboisko – boisko ze sztuczną nawierzchnią o
wymiarach 105m x 64m, boisko wielofunkcyjne /piłka ręczna, koszykówka, 2 korty
tenisowe),Gimnazjum nr 2 (hala sportowo – widowiskowa), Zespół Szkół Miejskich
nr 2 (sala sportowa ,obiekty sportowe wchodzące w skład Otwartych Stref Rekreacji
Do ważnych obiektów pod względem atrakcyjności turystycznej miasta należy zaliczyć także
te nie stanowiące zasobów samorządu miejskiego tj. obiekty Centralnego Ośrodka
Przygotowań Olimpijskich (kryta pływalnia, odnowa biologiczna, kriokomora, korty
tenisowe, hala sportowa), obiekty Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej i szkół średnich
(boiska wielofunkcyjne i kompleks sportowo – rekreacyjny „Orlik 2012” ).
Usługi turystyczne oraz wybrane rodzaje działalności para turystycznej
24
Do obiektów bazy para turystycznej możemy w Wałczu przede wszystkim zaliczyć obiekty
związane z kulturą oraz ze służbą zdrowia. Na terenie miasta funkcjonuje: Wałeckie Centrum
Kultury, Muzeum Ziemi Wałeckiej, kino „Tęcza” oraz 1 szpital, kilkanaście niepublicznych
zakładów opieki zdrowotnej. Istnieje także dobrze rozwinięta baza rehabilitacyjna znajdująca
się na terenie Ośrodka Przygotowań Olimpijskich oraz w Centrum Medycznym, „PULS”.
Informacja turystyczna
Informacja turystyczna odgrywa ważna rolę w obsłudze osób odwiedzających miasto Wałcz,
ponieważ to pierwszy punkt, który musi udzielić fachowej pomocy i porady. Centrum
Informacji Turystycznej to także ważne ogniwo w polityce promocyjnej miasta. W Wałczu
CIT funkcjonuje od 2007 roku i zlokalizowane jest w Wałeckiemu Centrum Kultury. Centrum
Informacji w sezonie otwarte jest w godzinach od 8.00 do 16.00 od poniedziałku do piątku. W
Centrum turyści mogą zaopatrzyć się w materiały informacyjne dotyczące zabytków, historii,
turystyki i rekreacji z terenu Pojezierza Wałeckiego tj. szlaki turystyczne, mapy, książki,
albumy, broszury, pamiątki, materiały promocyjne, widokówki, długopisy, breloczki, foldery,
mapy, ulotki, informatory. Centrum Informacji Turystycznej współpracuje ze wszystkimi
samorządami na terenie powiatu oraz prywatnymi przedsiębiorcami działającymi w branży
turystycznej.
III. BILANS STRATEGICZNY
STRONY MOCNE I SŁABE ORAZ SZANSE I ZAGROŻENIA
Analiza SWOT stanowi podsumowanie diagnozy potencjału turystycznego, jakiej dokonał
Zespól Partycypacyjny. Należy jednak zaznaczyć, że jest to diagnoza skonstruowana na
pewnym poziomie ogólności.
25
Identyfikuje ona mocne i słabe strony miasta Wałcz w kontekście możliwości rozwoju
turystyki, jak i szanse i zagrożenia, które mogą mieć wpływ na rozwój turystyki na terenie
miasta. Analiza SWOT jest punktem wyjścia do planowania kierunków działań mających na
celu rozwój turystyki w Wałczu.
Tabela nr 5: Analiza SWOT
MOCNE STRONY
Produkt turystyczny
− -duża różnorodność walorów naturalnych, zwłaszcza
leśnych i wodnych,
− -zróżnicowany mikroklimat,
− -unikatowe produkty: Grupa Warowna Cegielnia, jeziora
w centrum miasta,
− historia miasta silnie powiązana z jego poprzednimi
mieszkańcami,
− występowanie grup mniejszości narodowych,
Promocja regionu i produktu turystycznego
− imprezy cykliczne, rozpoznawane przez turystów’
− centrum informacji turystycznej,
− różnorodność imprez kulturalno – rozrywkowych,
Zasoby ludzkie i struktury organizacyjne
− pełny zakres instytucji samorządowych,
− wykorzystanie środków pozabudżetowych na realizację
projektów inwestycyjnych,
− pełny zakres kształcenia,
− bezrobocie, jako rezerwy kadrowe
SŁABE STRONY
Produkt turystyczny
− brak wytypowanego, jednego najważniejszego produktu
turystycznego,
− słabo zagospodarowane szlaki kajakowe,
26
− dominująca oferta letnia,
− brak integracji szlaków rowerowych,
− brak współpracy pomiędzy samorządami,
− niski poziom współpracy pomiędzy
działającymi w sferze turystycznej,
podmiotami
− niewystarczająca baza noclegowa i gastronomiczna,
− brak turystyki rehabilitacyjnej,
− brak planów zagospodarowania przestrzennego miasta
− mało skuteczna
turystycznych,
promocja
ważnych
produktów
− brak współpracy samorządu z grupami zainteresowanymi
rozwojem turystyki,
− brak zintegrowanej sieci informacji turystycznej,
− brak działań w sferze tzw. marketingu wewnętrznego,
− brak pełnej informacji turystycznej skierowanej do
turysty zagranicznego (foldery, wydawnictwa)
− brak ciekawych
promocyjnych,
i
profesjonalnych
wydawnictw
− brak rocznego planu działania w sferze promocji miasta
− brak
koordynacji
pozarządowych,
współpracy
organizacji
− niski poziom zaangażowania mieszkańców w promocję
miasta,
− emigracja zarobkowa mieszkańców,
− zubożenie społeczeństwa
− bariera językowa i kulturowa
SZANSE
−
27
Produkt turystyczny
− niski poziom uprzemysłowienia regionu,
− dostępność funduszy zewnętrznych,
− ukierunkowanie na tzw. Aktywne formy wypoczynku,
− oprawa
dostępności
kolejowe)
komunikacyjnej
(połączenie
− -poprawa
atrakcyjności
istniejących
produktów
turystycznych (zakończenie realizacji inwestycji na tych
obiektach)
− rozwijająca się współpraca z miastami partnerskimi
− powstające scentralizowane organizacje turystyczne (np.
WLOT,
− wspólne działania samorządów gminnych, powiatowych
i wojewódzkich w rozwoju turystyki na terenie
województwa zachodniopomorskiego (program rozwoju
turystyki wodnej)
− inwestowanie w rozwój społeczeństwa( PO Kapitał
Ludzki),
− rozwój szkolnictwa w zakresie kształcenia kierunkowego
(np. rehabilitacja, turystyka,)
− wzrastająca świadomość znaczenia turystki dla poprawy
gospodarki wśród mieszkańców
ZAGROŻENIA
Produkt turystyczny
− bariery stawiane branży turystycznej przez instytucja
związane z ochrona środowiska,
− konkurencja ze strony innych regionów,
− zmiana
struktury
demograficznej
przyjeżdzających z Niemiec,
turystów
− rutynowość działań
− kumulacja działań wśród dużych aglomeracji miejskich,
− brak wystarczających środków finansowych z samorządu
województwa,,
− brak jednolitej polityki promocyjnej całego Pojezierza
Wałeckiego,
28
− starzenie się społeczności miasta,
− wyjazdy młodych ludzi,
− brak zaangażowania ludzi młodych w działania związane
z promocją miasta,
− wysoki poziom bezrobocia,
− upolitycznienie działań poszczególnych samorządów w
realizacji działań promocyjnych,
IV. STRATEGIA ROZW0JU TURYSTYKI DO ROKU 2017
1.WIZJA I CELE STRATEGII ROZWOJU TURYSTYKI MIASTA WAŁCZ
Zespół Partycypacyjny opracowujący niniejszy dokument określił, także wizje rozwoju
miasta, określając tym samym cel strategiczny:
WAŁCZ MIASTEM
PRZYJZANYM
DLA TURYSTÓW
INWESTORÓW BRANŻY
WAŁCZ
MIASTEM PRZYJAZNYM
DLA ITURYSTÓW
TURYSTYCZNEJ
I INWESTORÓW BRANŻY TURYSTYCZNEJ
Mając określony cel, należałoby wszystkie działania podejmowane w zakresie rozwoju
turystyki ukierunkowywać, właśnie na ten cel.
Niestety nie jest to zadanie łatwe w czasach, kiedy samorząd musi walczyć o potencjalnego
„klienta” jak każdy inny przedsiębiorca. Dlatego też najwłaściwsze wydaje się
ukierunkowanie na zapotrzebowanie rynku – stworzenie dodatkowych miejsc noclegowych –
o niższym standardzie, poszerzenie oferty gastronomicznej, kulturalnej i sportowej zwłaszcza
poza sezonem letnim.
Rozwój produktu turystycznego nie zależy, bowiem tylko od inwestowania w jego ulepszanie,
ale przede wszystkim od ukierunkowania wszystkich działań niezbędnych do jego rozwoju na
potrzeby rynku, a zatem na potrzeby potencjalnego turysty.
29
Najlepszym sposobem w tej dziedzinie jest wytypowanie i wykreowanie jednego silnego
produktu, na którym miasto Wałcz będzie mogło oprzeć swoją konkurencyjność wobec
innych regionów.
Dlatego też Zespół Partycypacyjny wskazał najważniejszego jego zdaniem pola strategiczne,
na które należałoby ukierunkować działania. Są to:
W nawiązaniu do celów strategicznych Zespół opracował także cele operacyjne:
.
1. Produkt turystyczny
2. Promocja regionu i produktu turystycznego
3. Zasoby ludzkie i struktury organizacyjne
1. PRODUKT TURYSTYCZNY:
−
określenie produktu wizerunkowego – najbardziej rozpoznawalny element wśród
turystów, na podstawie, którego należy opracowywać inne elementy wizerunkowe
miasta.
−
określenie produktu podstawowego – najpopularniejsze produkty, generujące
największe zyski w turystyce. Tworzone są na bazie najbardziej dominujących
i popularnych form turystyki występujących na danym obszarze.
−
określenie produktów uzupełniających – produkty stanowią uzupełnienie oferty
turystycznej miasta. Często są to produkty występujące na innych obszarach
województwa, stanowiące jednak ważny czynnik zarobkowy i promocyjny dla branży
turystycznej.
−
określenie produktów niszowych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w Ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
30
2. PROMOCJA REGIONU I PRODUKTU TURYSTYCZNEGO
−
poprawa współpracy pomiędzy samorządami i wspólne działanie dla wspólnego celu
−
promowanie produktu wizerunkowego.
3. ZASOBY LUDZKIE I STRUKTURY ORGANIZACYJNE
−
aktywizacja lokalnej społeczności
−
kształcenie i doskonalenie kadr w oparciu o dostępny system szkolnictwa
2. STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI
Mając na uwadze wyznaczone cele strategiczne i cele operacyjne, ale opierając się
przede wszystkim na walorach przyrodniczych i atrakcjach turystycznych miasta, Zespół
określił kierunki rozwoju wybranych produktów turystycznych a także działania promocyjne,
które należałoby podjąć.
POLE STRATEGICZNE – PRODUKT TURYSTYCZNY
Tabela nr 5: Produkty turystyczne miasta Wałcz
Grupa produktów
Produkty wizerunkowe
(markowe)
Produkty podstawowe
Produkty niszowe
Produkty uzupełniające
Produkty
Pojezierze Wałeckie
Grupa Warowna Cegielnia
Produkty dla turystyki wodnej: turystyka kajakowa
Produkty dla turystyki wodnej: żeglarstwo
Produkty dla turystyki rowerowej
Produkty dla turystyki kulturowej - obiekty sakralne
Produkty dla turystyki wypoczynkowej
Produkty dla sportów ekstremalnych: sporty lotnicze,
narciarstwo wodne i sporty motorowodne
Produkty dla turystyki krajoznawczo-przyrodniczej
Produkty dla turystyki aktywnej: wędkarstwo, myślistwo
Produkty dla turystyki konnej
31
Produkty dla turystyki zdrowotnej
Produkty dla turystyki religijnej
Tabelaryczny opis rozwoju produktów wizerunkowych stanowi załącznik nr 1 do Strategii.
POLE STRATEGICZNE – PROMOCJA
Tabela nr 6: Zwiększenie jakości promocji miasta Wałcz i powiatu
Priorytet rozwojowy
Cel strategiczny 1
Cel operacyjny 1
Cel operacyjny 2
Cel operacyjny 3
Aktywna promocja produktu turystycznego
Zwiększenie poziomu promocji miasta i regionu
Promocja miasta Wałcz jako miasta przyjaznego turystom.
Promowanie produktów wizerunkowych jako atrakcji
turystycznych dla turysty krajowego i zagranicznego.
Zwiększenie promocji miasta i powiatu wśród społeczności
województwa zachodniopomorskiego jako miejsca wypoczynku.
Tabela nr 7: Rozwój i ujednolicenie promocji miasta Wałcz i Pojezierza Wałeckiego
Priorytet rozwojowy
Cel strategiczny 2
Cel operacyjny 1
Cel operacyjny 2
Cel operacyjny 3
Aktywna promocja produktu turystycznego
Ujednolicenie promocji produktów turystycznych.
Integracja systemu informacji turystycznej miasta z
informacjami turystycznymi w miejscowościach powiatowych.
Zwiększenie dostępności informacji turystycznej o mieście w
portalach wojewódzkich i ogólnopolskich.
Stworzenie pełnej oferty informacji turystycznej dla turysty
zagranicznego.
POLE STRATEGICZNE – ZASOBY LUDZKIE I STRUKTURY ORGANIZACYJNE
Tabela nr 8: Rozwój aktywności społecznej
Priorytet rozwojowy
Rozwój aktywności społecznej i kadr
Cel strategiczny 1
Kształcenie, szkolenie i doskonalenie kadr turystycznych
32
Cel operacyjny 1
Cel operacyjny 2
Cel operacyjny 3
Tworzenie systemu kształcenia kadr turystycznych
i podnoszenie poziomu istniejącego kształcenia
w szkolnictwie wyższym, średnim i zawodowym
Szkolenie i doskonalenie zawodowe pracowników sfery
usług turystycznych – np. kursy językowe
Podnoszenie świadomości ważności wspólnego działania na
rzecz turystyki wśród działaczy i pracowników
samorządowych
Aby osiągnąć sukces na polach strategicznych należy przede wszystkim określić grupę
docelową, do której wszystkie działania będą kierowane.
Tabela nr 9: Grupy docelowe
Produkt wizerunkowy
Produkty
Grupa docelowa
Pojezierze Wałeckie
Grupa Warowna Cegielnia
1. turyści lokalni z terenu województwa
zachodniopomorskiego(pobyty weekendowe)
2. turyści krajowi głownie z województwa:
wielkopolskiego, śląskiego, łódzkiego i małopolskiego
w tym:
− młodzież szkolna,
− osoby zainteresowane uprawianiem sportów
wodnych,
− osoby preferujące turystykę aktywna
3. turyści zagraniczni, zwłaszcza z Niemiec i krajów
nadbałtyckich: Litwy, Ukrainy, Rosji, Szwecji, Danii
4. turyści tranzytowi
1. turyści lokalni z terenu województwa zachodniopom.
2. turyści krajowi w tym:
− młodzież szkolna,
− pasjonaci ukierunkowani na turystykę historyczną
− osoby preferujące turystykę aktywna
3. turyści zagraniczni, zwłaszcza z Niemiec,
4. turyści tranzytowi
Produkty podstawowe, niszowe i uzupełniające
33
1.turyści lokalni z terenu województwa zachodniopomorskiego,
2. turyści z ościennych województw,
3. turyści zagraniczni (turystyka poznawcza i aktywna), w tym przede wszystkim turyści z Niemiec,
5. grupy o różnych profilach zainteresowań, ukierunkowani tylko na jeden rodzaj turystyki.
IV. DOSTĘPNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA
Przy planowaniu jakichkolwiek zadań z udziałem środków zewnętrznych należy wziąć pod
uwagę , że kumulacja środków finansowych na okres finansowania 2007-2013 jest już prawie
w całości rozdysponowana i w tej sytuacji planując jakiekolwiek przedsięwzięcia należy brać
pod uwagę nową perspektywę finansowa od 2014 rok. Kolejnym czynnikiem, który ma
ogromny wpływ na podejmowanie nowych zadań, zwłaszcza inwestycyjnych jest sytuacja
finansowa samorządu, który realizować będzie przez kolejne lata zobowiązania kredytowe
zaciągnięte na projekty inwestycyjne w latach 2009-2011.
Dlatego niezmiernie ważna przy planowaniu i realizacji celów strategicznych określonych w
Strategii jest współpraca z innymi podmiotami, które maja ogromny wpływ na rozwój
turystyki w mieście Wałcz jak i na całym obszarze Pojezierza Wałeckiego.
Do podmiotów tych należy zaliczyć organizacje pozarządowe, posiadające o wiele większe
możliwości aplikowania o środki zewnętrzne niż administracja samorządowa, przedsiębiorcy
działający w branży turystycznej oraz organizacje regionalne i wojewódzkie funkcjonujące na
rzecz rozwoju i promocji regionu czy województwa.
1. Zewnętrzne źródła finansowania
*Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego 2007-2013
34
Najbardziej dostępne źródło finansowania ze środków Unii Europejskiej. Środki finansowe
dzielone przez samorząd województwa dostępne zarówno dla samorządu, ale także dla
przedsiębiorców działających w branży turystycznej
*Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Możliwość pozyskania środków finansowych na edukację językową niezbędna przy rozwoju
oferty turystycznej, organizacje warsztatów, szkoleń skierowanych do przedsiębiorców
z branży turystycznej itp.
*Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka –działanie 6.4. - Inwestycje w produkty
turystyczne o znaczeniu ponadregionalnym
Tworzenie zintegrowanej sieci współpracy wszystkich partnerów rozwoju turystyki:
przedsiębiorców prywatnych, administracji samorządowej, uczelni wyższych i organizacji
pozarządowych oraz tworzenie i promocje działań o charakterze innowacyjnym (budowa
produktu i promocji turystycznej)
* Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej:
- Program Współpracy Transgranicznej Południowy Bałtyk – możliwość realizacji zadań we
współpracy z partnerem zagranicznym.
- Program Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Zachodniopomorskie) Meklemburgia Pomorze Przednie / Brandenburgia
- głównym celem Programu jest
przyczynianie się do równomiernego i zrównoważonego rozwoju obszaru wsparcia i
transgranicznego zbliżenia mieszkańców, przedsiębiorstw i instytucji.
* Programy ukierunkowane na projekty kreowane i prowadzone przez młodzież np.
„Młodzież w działaniu” (od roku 2014 „Erasmus dla wszystkich”). W ramach tego programu
35
istnieje możliwość prowadzenia projektów w zakresie promowania lokalnego środowiska,
organizacji imprez i wydarzeń kulturalnych.
*Program Europejskiej Komisji Kultury i Edukacji - Program „Europa dla Obywateli”
- w ramach tego programu miasto Wałcz i organizacje pozarządowe maja szansę realizować
wspólne projekty z miastami partnerskimi z zagranicy, poznawać swoja kulturę i promować
własne regiony.
*Szwajcarsko-Polski Program Współpracy – program stwarzający ogromne możliwości na
pozyskanie środków finansowych na realizację zadań związanych z rozwojem turystyki przez
organizacje pozarządowe.
2. Źródła krajowe
W ramach wspierania mniejszych inicjatyw o charakterze lokalnym dostępne są środki
finansowe w ramach konkursów ogłaszanych corocznie przez Ministerstw Sportu i Turystki
(zagospodarowanie atrakcji turystycznych, znakowanie szlaków turystycznych), Ministerstwo
Kultury i Dziedzictwa Narodowego (adaptacje i renowacja obiektów zabytkowych na cele
turystyczne, imprezy o zasięgu ponad regionalnym), Ministerstwo Obrony Narodowej
możliwość
pozyskania
sprzętu
militarnego,
organizacja
wydarzeń
o
charakterze
historycznym). Ważnym źródłem finansowania za zadania związane z szeroka pojęta
ekologizacją są środki finansowe Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska.
Wymieniając środki krajowe nie można pominąć środków finansowych dostępnych z budżetu
województwa zachodniopomorskiego ramach zadań ogłaszanych z zakresu sportu, kultury
czy edukacji. Nie sposób wymienić także środków finansowych tzw. Grantów udzielanych
przez fundację, instytucje bankowe czy korporacje, które z roku na rok chętniej wspierają
inicjatywy oddolne.
V. WDROŻENIE I MONITORING STRATEGII
36
1. Wdrożenie Strategii
Właściwy proces wdrożenia Strategii to proces długotrwały i stanowiący tak naprawdę
początek do działań programowych i tworzenia rocznych planów działań. Proces ten musi być
przykładem współpracy i wysiłku wielu podmiotów, tak jak stworzenie niniejszego
dokumentu. Niezwykle ważne przy wdrażaniu Strategii jest partnerstwo na poziomie
samorządów: miejskiego, powiatowe i gminnego, ale także partnerstwo na poziomie
współpracy z władzami województwa. Współpraca ta jest niezwykle ważna przy tworzeniu
przede wszystkim: produktu turystycznego, rozwoju zasobów ludzkich i wdrażaniu działań
promocyjnych.
2.Monitoring Strategii
Monitoring Strategii prowadzony będzie w ramach projektu systemowego „Decydujmy
Razem. Wzmocnienie mechanizmów partycypacyjnych w kreowaniu i wdrażaniu polityk
publicznych oraz podejmowaniu decyzji publicznych.”
Monitoring pozwoli stwierdzić, czy Strategia jest dobrze realizowana i czy cele strategiczne
przyjęte w Strategii są realizowane.
W ramach procesu monitoringu powołany zostanie Zespół Monitorujący, który na podstawie
założeń projektu będzie okresowo i cyklicznie oceniać realizację Strategii.
37

strategia rozwoju turystyki na terenie gminy miejskiej wałcz

Transkrypt

Podobne dokumenty

strona - Pojezierze

strategia rozwoju turystyki na terenie gminy miejskiej wałcz

Super Pojezierze

Super Pojezierze

deskach - Pojezierze

Sprawdź - dziennik powiatu wałeckiego